WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH OCEN W KLASIE PIERWSZEJ Z BIOLOGII w roku szkolnym 2011/2012 Wymagania na ocenę dopuszczającą; - wymienia czynniki niezbędne do życia, określa jakiego sprzętu należy użyć do danej obserwacji, przedstawia budowę mikroskopu, poprawnie posługuje się mikroskopem, wyróżnia elementy budowy komórki zwierzęcej, roślinnej i bakteryjnej, podaje przykłady tkanek zwierzęcych , przedstawia różnorodność odżywiania się org., dostrzega różnice między oddychaniem a wymianą gazową, podaje przykłady wykorzystania energii przez org., wyróżnia oddychanie tlenowe i beztlenowe, wymienia sposoby rozmnażania się org., przedstawia różnice między rozmnażaniem płciowym i bezpłciowym, podaje różnice między rozwojem prostym a złożonym, wyjaśnia pojęcie klasyfikacja, przedstawia kryteria klasyfikacji org., posługuje się słownikiem i encyklopedią, przedstawia pięć królestw org., przedstawia budowę komórki bakteryjnej, wymienia czynności życiowe bakterii, uzasadnia potrzebę przestrzegania higieny, określa środowisko życia protestów, przedstawia podstawowe czynności życiowe protistów, opisuje budowę wybranych jednokomórkowych protistów i ich różnorodność, podaje przedstawicieli grzybów świadczące o różnorodności, określa sposoby odżywiania się grzybów, przedstawia znaczenie grzybów, podaje wspólne cechy zwierząt, określa środowisko życia parzydełkowców, określa sposoby zakażenia się pasożytami, określa sposoby zapobiegania zakażeniom pasożytami, określa środowisko życia i przedstawicieli pierścienic, uzasadnia pozytywną rolę dżdżownic w przyrodzie i gospodarce człowieka, wymienia przedstawicieli mięczaków, określa środowisko i tryb życia mięczaków, wymienia charakterystyczne cechy wszystkich stawonogów, wymienia środowiska życia skorupiaków i pajęczaków, wyjaśnia rolę stawonogów w przyrodzie i życiu człowieka, wykazuje różnorodność owadów w przyrodzie, wyróżnia cechy owadów będące przystosowaniem do życia na lądzie, przedstawia znaczenie owadów w przyrodzie i życiu człowieka, wymienia charakterystyczne cechy kręgowców, przedstawia przystosowania ryb do życia w wodzie, podaje przystosowania żaby do życia w wodzie i na lądzie, przedstawia różnorodność płazów, określa środowisko występowania gadów, przedstawia różnorodność gadów, wyjaśnia pojęcie stałocieplność, wykazuje przystosowania ptaka do lotu, opisuje budowę jaja, prezentuje różnorodność ssaków, wyróżnia charakterystyczne cechy ssaków. Wymagania na ocenę dostateczną; -określa cechy organizmów, przedstawia etapy obserwacji i doświadczenia, planuje prostą obserwacje i doświadczenie, wyjaśnia jak się oblicza powiększenie mikroskopu, wykonuje preparat mikroskopowy, graficznie dokumentuje obserwacje, wyjaśnia znaczenie komórek dla organizmu, sprawnie posługuje się mikroskopem, rozpoznaje elementy budowy komórek na rysunkach i schematach, porównuje budowę komórek roślinnych, zwierzęcych i bakteryjnych, wykonuje preparat ze świeżego materiału roślinnego, określa lokalizację i rolę tkanek zwierzęcych, wyjaśnia zależność między komórką, tkanką, narządem i układem, podaje przykłady org. odżywiających się różnymi sposobami, tłumaczy trawienie pokarmu, określa substraty i produkty fotosyntezy, wyjaśnia proces oddychania, przedstawia narządy wymiany gazowej różnych organizmów, podaje przykłady org. o rozwoju prostym i złożonym, definiuje pojęcie zapłodnienie i zygota, posługuje się prostym kluczem do oznaczania gatunku, konstruuje dwudzielny klucz do oznaczania kilku org., wykazuje że podstawową jednostką klasyfikacji jest gatunek, wyjaśnia dwuczłonowe nazewnictwo gatunków, wymienia w kolejności jednostki systematyczne, omawia pozytywne i negatywne znaczenie bakterii, uzasadnia że wirusy nie są org., podaje przykłady chorób wirusowych i bakteryjnych, podaje przykłady jednokomórkowych protestów samożywnych i cudzożywnych, określa pozytywne i negatywne znaczenie protestów w przyrodzie i życiu człowieka, poprawnie przeprowadza obserwacje mikroskopowe i makroskopowe, rozpoznaje podstawowe gatunki grzybów jadalnych i trujących, omawia budowę porostu jako org. symbiotycznego, charakteryzuje budowę i czynności życiowe parzydełkowców, wykazuje na przykładach różnorodność środowisk i trybu życia płazińców i nicieni, wymienia cechy przystosowujące tasiemca do pasożytnictwa, porównuje budowę wewnętrzną płazińców i nicieni, opisuje budowę zewnętrzną dżdżownicy, rozpoznaje ślimaki, małże i głowonogi, wykazuje różnorodność i główne różnice stawonogów , określa wspólne cechy zwierząt należących do stawonogów, opisuje rodzaje rozwoju złożonego owadów, wyjaśnia pojęcia związane z rozmnażaniem się ryb, dostrzega przyczyny zagrożenia różnorodności gatunkowej ryb, omawia formy ochrony ryb, porównuje warunki życia w środowisku wodnym i lądowym, wymienia cechy umożliwiające zaklasyfikowanie org. do płazów, identyfikuje przedstawiciela gadów na podstawie charakterystycznych cech tej grupy, uzasadnia że gady to zwierzęta typowo lądowe, podaje przykłady gadów chronionych w Polsce, charakteryzuje przystosowania ptaków do życia w różnych środowiskach, podaje przykłady gniazdowników i zagniazdowników, wyjaśnia znaczenie stałocieplności ssaków w zasiedlaniu środowisk, podaje przykładów ssaków chronionych i przyczyny ich zagrożenia życia. Wymagania na ocenę dobrą; - przedstawia podobieństwa i różnice między różnorodnymi organizmami, poprawnie używa nazw podstawowych działów biologii, wykazuje konieczność przeprowadzenia próby kontrolnej, samodzielnie przeprowadza obserwacje mikroskopowe, przedstawia funkcje poszczególnych składników komórek zwierzęcych, roślinnych i bakterii, uzasadnia konieczność współdziałania narządów o układów narządów, wyjaśnia znaczenie próby kontrolnej w doświadczeniach, wyciąga wnioski z wyników doświadczeń, tłumaczy trawienie pozakomórkowe, porównuje oddychanie tlenowe i beztlenowe, podaje przykłady wykorzystania fermentacji przez człowieka, wyróżnia typy rozmnażania bezpłciowego, podaje przykłady org. obupłciowych i rozdzielnopłciowych, uzasadnia potrzebę klasyfikacji, określa co to jest gatunek, wymienia w kolejności jednostki systematyczne, opisuje czynności życiowe bakterii, dowodzi wszechobecności bakterii w przyrodzie, podaje znaczenie czynności życiowych protestów , uzasadnia przynależność różnorodnych org. do królestwa protistów, wymienia cechy wspólne dla wszystkich grzybów, wyjaśnia dlaczego porosty są organizmami pionierskimi, wymienia zasady postępowania w razie zatrucia grzybami, porównuje polipa i meduzę, uzasadnia rolę przystosowania się pasożytów do środowiska życia pod względem wybranych cech, wyjaśnia pojęcia żywiciel pośredni i ostateczny, omawia budowę wewnętrzną pierścienic, wskazuje związek między budową a tryben życia mięczaków, uzasadnia przynależność różnorodnych zwierząt do typu stawonogów, podaje przykłady odnóży i aparatów gębowych u różnych owadów, porównuje budowę bezkręgowców i kręgowców, wyjaśnia mechanizm wymiany gazowej u ryb, porównuje ryby kostne i chrzęstne, uzasadnia znaczenie charakterystycznych cech płazów w przystosowaniu się do środowiska życia, wyjaśnia pojęcie owodniowce, tłumaczy znaczenie stałocieplności w zasiedlaniu różnorodnych środowisk, charakteryzuje budowę wewnętrzną ptaka, wyjaśnia na czym polega podwójne oddychanie, dostrzega zależność między budową dzioba a rodzajem pokarmu ptaka, ilustruje przykładami różne rodzaje uzębienia ssaków, wykazuje rolę łożyska w rozwoju ssaków, analizuje związek budowy kończyn z trybem życia, przedstawia znaczenie ssaków. Wymagania na ocenę bardzo dobrą; - podaje przykłady zastosowania w życiu wiedzy biologicznej, tłumaczy wartość doświadczeń i obserwacji jako bezpośredniego sposobu zdobywania wiedzy, oblicza rzeczywistą wielkość obiektu w jednostkach miary, określa zależności między budową komórki zwierzęcej a jej funkcją, wskazuje cechy pozwalające na rozróżnianie komórek: zwierzęcej, roślinnej i bakteryjnej, wykazuje różnorodność tkanek budujących dany narząd, dostrzega rolę chlorofilu, określa warunki przebiegu fotosyntezy, wykazuje znaczenie fotosyntezy dla istnienia życia na Ziemi, określa warunki oddychania tlenowego jego substraty i produkty, określa warunki przebiegu procesu fermentacji oraz jego substraty i produkty, wymienia korzyści z rozmnażania płciowego, wykazuje związek między środowiskiem życia a rodzajem zapłodnienia, dowodzi znaczenia rozmnażania dla gatunku a nie dla pojedynczego osobnika, tłumaczy różnorodność sposobów klasyfikacji, poprawnie posługuje się kluczami do oznaczania różnych grup organizmów, wyjaśnia pojęcie układ hierarchiczny, uzasadnia stosowanie języka łacińskiego w systematyce org., porównuje wirusy z komórkami org., rozpoznaje wirusy zwierzęce, roślinne i bakteryjne, wykazuje związek budowy protestów ze środowiskiem życia, wykazuje podobieństwa i różnice między org. tego królestwa, określa rolę porostów w przyrodzie i jako bioindykatorów czystości powietrza, omawia powstawanie rafy koralowej, przedstawia cykl rozwojowy tasiemca, dowodzi większego zagrożenia dla żywiciela pośredniego na przykładzie włośnia spiralnego, porównuje cykle rozwojowe pasożytniczych płazińców i nicieni, wykazuje różnorodność pierścienic ze względu na środowisko i tryb życia, porównuje budowę ślimaka, małży i głowonoga, konstruuje dwudzielny klucz do oznaczania gatunków, ocenia wpływ stawonogów na życie na Ziemi, wskazuje zależność między budową owadów a możliwością zasiedlenia różnych środowisk i przystosowania się do życia w tych środowiskach, dowodzi że zróżnicowanie kształtów ryb jest przystosowaniem do trybu życia, uzasadnia konieczność ochrony gatunkowej ryb i płazów, uzasadnia znaczenie cech gadów w przystosowaniu się do środowiska życia, wykazuje osiągnięcia ewolucyjne gadów w porównaniu z płazami, omawia rodzaje i role piór, uzasadnia potrzebę ochrony ptaków, omawia rodzaje i znaczenie rodzaje gruczołów skórnych, podaje przykłady modyfikacji kończyn ssaków wynikających ze sposobu poruszania się. Wymagania na ocenę celującą; - posiadł wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania biologii w klasie pierwszej, - samodzielnie i twórczo rozwija zainteresowania biologiczne, -biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych i praktycznych, - osiąga sukcesy w konkursach biologicznych.