Wpływ miedzi i kadmu na przebieg rozwoju embrionalnego i jakość

Wpływ czynników środowiska
na przebieg rozwoju
embrionalnego ryb
Zakład Fizjologii Zwierząt
IB UPH
Ikra
karp
amur
certa
Ikra
litofilna - składana na podłożu kamienistym, w wykopanych w nim
dołkach („gniazdach”): troć, pstrąg potokowy i tęczowy, lipień, kleń, certa
indyferentna - składana na podłożu kamienistym jak i na roślinach:
jaź, jelec, krąp, okoń
fitofilna – lepka, składana na roślinach wodny i zalanych łąkach;
przez cały rozwój trzyma się podłoża: szczupak, karp, leszcz, płoć, lin,
karaś srebrzysty, koza, sandacz
psammofilna - składana na dnie piaszczystym, kleista:
kiełb, śliz
lito-pelagofilna - składana na dnie kamienistym ma możliwość
dryfowania blisko dna: miętus
pelagofilna – dryfująca w toni wodnej: amur biały
ostrakofilna – składana wewnątrz jamy skrzelowej małży: różanka
Pęcznienie ikry amura
Pęcznienie ikry
Karp
Brzana
Certa
Amur biały
Lin
39-41%
18-25%
45-55%
200-250%
50-80%
Etapy rozwoju embrionalnego
Bruzdkowanie
blastula
drobnokomórkowa
4-8 blastomerów
2 blastomery
karp
certa
amur
karp
karp
brzana
Etapy rozwoju embrionalnego
Gastrulacja i organogeneza
zarodek na kuli
pęcherzyki mózgowe
i oczne
metameria
amur
brzana
karp
certa
amur
brzana
Etapy rozwoju embrionalnego
pigmentacja oka
ruchy serca
karp
ruchy zarodka
karp
karp
certa
jaź
Wykluwanie
Karp
Wykluwanie
Amur biały
Sposoby wykluwania
ogonem
głową
Karp
100 godzin
5,6 mm
Amur biały
30 godzin
7 mm
Amur biały – 24 godziny od wyklucia
Brzana
120 godzin
6,2 mm
Brzana – 96 godzin od wyklucia
Certa
100 godzin
5,2 mm
Czynniki wpływające na ryby:
Środowiskowe:
Antropogeniczne:
temperatura
natlenienie
pH
natężenie światła
zasolenie
drapieżniki
temperatura
zanieczyszczenia
(przemysłowe,
rolnicze, indywidualne)
Zakresy wartości
Optimum
dolne
letalne
górne
letalne
subletalne
subletalne
Wymagania termiczne
Życie ryb możliwe jest w zakresie temperatur 0-41˚C
Tolerancja termiczna w strefie klimatu umiarkowanego:
Ryby stenotermiczne – przystosowane do niskich temperatur, tolerują
stosunkowo niskie wahania temperatury (łososiowate); giną w
temperaturze powyżej 28˚C
Ryby przejściowe – znoszą krótkotrwałe wyższe temperatury w
przedziale 28-34˚C (szczupak, okoń, kiełb, wędrowne łososiowate)
Ryby eurytermiczne – przystosowane do dużego zakresu zmian
temperatury wody; giną dopiero przy temperaturze wody powyżej
34˚C (karp, karaś, lin, wzdręga?, leszcz?)
Optimum termiczne podczas rozwoju embrionalnego
Gatunek
Temperatura wody [°C]
Autor
Karp
18-22
Wolny (1974)
Szczupak
10
Opuszyński (1983)
Świnka
8-20
Kamler in. (1998)
Boleń
7-17
Kujawa i in. (1997)
Certa
10-24
Herzig, Winkler (1986)
Brzana
16-20,5
Penaz (1973)
Amur biały
22-28
Guziur i Woźniak (2006)
Jaź
6-23
Florez (1972)
Pstrąg tęczowy
7,5-8
Opuszyński (1983)
Wymagania tlenowe
Rozpuszczalność tlenu w wodzie:
0 °C - 14,7 mg/l
15 °C - 10,3 mg/l
30 °C - 7,8 mg/l
Wymagające b. dużo tlenu –10-15mg O2/l (chłodne szybko
płynące rzeki); pstrąg potokowy, strzebla potokowa
Wymagające dużej ilości tlenu – 7-10mg O2/l; miętus, kiełb,
lipień, kleń
Wymagające średniej zawartości tlenu - 5-6mg O2/l; brzana,
sandacz, szczupak, okoń
Wymagające 5mg O2/l i mniej; karp, leszcz sum, lin
Wymagania tlenowe
Gatunek
Śmierć
(mg O2/l)
Leszcz
Trudności
oddechowe
(mg O2/l)
2-2,5
Okoń
2-3
0,2-0,6
Karp
1,5-2
0,2-0,3
Karaś
1-2
0,1
0,4-0,5
Odczyn wody
Optymalne pH
6,5-8,5
pH 5-9 (bezpieczne)
pH wód naturalnych 3-10
Tolerowane granice:
Karp
Pstrąg tęczowy i potokowy
Szczupak
Amur biały
Płoć
5,0-10,8
4,5-9,2
4,8-10,7
4,5-8,5
4,6-10,4
Parametry oceny rozwoju embrionalnego ryb:
•
•
•
•
•
•
•
Pęcznienie ikry
Tempo rozwoju
Zaburzenia rozwojowe
Przeżywalność zarodków
% wyklucia
Sposoby wykluwania
Jakość wyklutych larw
Pęcznienie ikry
jaź
brzana
55
e
50
e
e
45
Pęcznienie (%)
40
35
30
25
20
15
a
a
a
a
a
b
b
c c
b
c c
b
d d d
b
a
10
5
0
12 A
14 B
18 C
Temperatura ( oC)
amur biały
20 D
22 E
PO_20MIN
PO_40MIN
PO_60MIN
Tempo rozwoju zarodkowego
brzana
karp
105
90
20°C
75
czas (godziny od zapłodnienia)
22°C
18°C
14°C
12°C
60
45
30
15
2 blastomery
8 blastomerów
4 blastomery
Blastula drobnokomórkowa
Zarodek na kuli żółtkowej
Pęcherzyki mózgowe i oczne
Metameria
Zmiana kształtu woreczka żółtkowego
Ruchy zarodka
Wykluwanie
0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11
etapy rozwojowe
K
Cu
Cd
Cu+Cd
12
13
Tempo rozwoju zarodkowego
amur biały
Zaburzenia rozwojowe embrionów
bruzdkowanie
organogeneza
Zaburzenia rozwojowe embrionów
amur biały
5
9
a
8
e
a
7
Deformacje (%)
3
*
*
*
*
2
e
b
a
6
5
Deformed embryos (%)
4
1
a
b
4
0
C
3
d
2
c
c
1
A
B
14
brzana
Cd
brzana
0
12
Cu
d
C
D
E
18 (0C)
Grupy
20
22
bruzdkowanie
organogeneza
Pb
Przeżywalność zarodków
jaź
120
100
e
bd
bb
b bb
a
e
bb c
bb b
a
bd
b
d
cc
Przeżywalność (%)
80
c
c
a
a
c
60
a
aa
e
40
d
d
20
0
A
12
B
14
C
18
D
20
22E
Zarodek na kuli
Metameria
Pęcherzyki mózgowe
Ruchy zarodka
Przed wykluciem
Wyklucie
Grupa (0C)
jaź
brzana
amur biały
Sposoby wykluwania
120
b
100
b
c
ogon
głowa
80
80
wykluwanie (%)
Sposób wyklucia (%)
a
100
c
b
a
60
c
b
a
40
20
a
b
14B
18 C
Grupy ( C)
brzana
20
0
20 D
0
40
c
b
0
12A
60
22
E
Wyklute ogonem
Wyklute woreczkiem
t18
t22
t26
grupa
karp
t30
Jakość wyklutych larw
jaź
100
b
b
a
b
c
Jakość wyklutych larw (%)
80
a
60
40
b
a
a
b
c
b
20
a
a
b
b
0
A
12
b
a
14B
18 C
20 D
22 E
Normalne
Zdeformowane
Martwe
Grupy (0C)
brzana
amur biały
Larwa o prawidłowej budowie
Larwy zdeformowane
Larwa z ciałem wygiętym w literę C
karp
Larwa ze skrzywieniem bocznym kręgosłupa
karp
Larwa ze skrzywieniem osiowym kręgosłupa
karp