Cyrano de Bergerac Edmonda Rostanda w Polsce
advertisement
Cyrano de Bergerac Edmonda Rostanda w Polsce Wyobraźmy sobie Kmicica, który byłby zarazem artystą i poetą: dobroć, poświęcenie i niewinność duszy Longina Podbipięty skojarzone z dowcipem, werwą i ironią - oto ów Cyrano, wyidealizowany niewątpliwie przez Rostanda, ale zaczerpnięty z autentycznej postaci jednej z najciekawszych figur XVII wieku. Tadeusz Boy-Żeleński Akcja dramatu rozgrywa się w 1640 roku. Zakochany w Roksanie dzielny żołnierz i poeta Cyrano, jest brzydki, a nawet śmieszny przez swój nos wielki ponad zwykłą miarę. Dowiedziawszy się, że Roksana kocha pięknego Chrystiana de Neuvillette, Cyrano oddaje swój talent poetycki na usługi rywala, pisze kunsztowne listy miłosne, przesyłając egzaltowanej damie pośrednio swe wyznanie. Chrystian ginie podczas oblężenia Arras, ale Cyrano wyznaje tajemnicę dopiero 15 lat później, przed samą śmiercią. Bohaterem tej komedii romantycznej jest siedemnastowieczny poeta francuski. Tę barwną postać dla potrzeb teatru wykorzystał w 1897 roku Edmond Rostand. Prapremiera 28 grudnia 1897 w paryskim teatrze Porte-Saint Martin odniosła ogromny sukces. Już w roku 1898 powstaje pierwsze polskie tłumaczenie sztuki Rostanda, która doczekała się kilku przekładów na język polski i wielu adaptacji tekstu dla potrzeb teatru. Większość tłumaczeń została wydana, niestety – ostatnie polskie wydanie ukazało się przed 1920 rokiem… Od słynnej paryskiej prapremiery sztuka Rostanda z niesłabnącym powodzeniem zdobywa serca publiczności na całym świecie. Cyrano de Bergerac Edmonda Rostanda był wielokrotnie grany w teatrach różnych polskich miast. W postać długonosego Gaskończyka wcielali się najlepsi polscy aktorzy. Na temat polskiej prapremiery wiemy niewiele. Odbyła się w rok po paryskiej - w Łodzi w 1989 roku, wykorzystano wtedy tłumaczenie Konopnickiej i Zagórskiego. Na kolejnych slajdach zaprezentujemy adaptacje sceniczne dla których udało się zgromadzić interesujące ilustracje. 6 marca 1899 w Łodzi wykorzystano malownicze dekoracje sprowadzone z Berlina. Na zdjęciach – kostiumy oraz Michał Tarasiewicz jako Chrystian. Spektakl, którego premiera miała miejsce we Lwowie 25 lutego 1900 zachwycił młodego Kornela Makuszyńskiego. Na zdjęciu Józef Chmieliński w tytułowej roli. Jerzy Leszczyński po raz pierwszy w rolę Cyrana wcielił się 5 kwietnia 1927 w Teatrze Polskim w Warszawie. Ogółem aktor ten brał udział w ośmiu adaptacjach tej sztuki. Teatr Słowackiego w Krakowie – 23 kwietnia 1927 roku. Mariusz Maszyński jako Cyrano w Teatrze Polskim w Warszawie – 7 października 1932 roku. Spektakl w Teatrze Narodowym w Warszawie – w kwietniu 1938 wspomina Maria Dąbrowska. W roli tytułowej - Jerzy Leszczyński. Spektakl w krakowskim Teatrze Rozmaitości z 12 czerwca 1968 roku to parodia opery i operetki. Inscenizacja z Krzysztofem Chamcem w roli tytułowej doczekała się aż 10 recenzji. Teatr Polski w Warszawie – 24 lutego 1979 roku. Wpisany do Złotej Setki Teatru Telewizji spektakl z Piotrem Fronczewskim w roli tytułowej z 23 lutego 1981 roku. Białystok Teatr Lalek 3 listopada 1996 roku Musical Ernesta Brylla – Teatr Komedia w Warszawie - 20 marca 1997 roku Za tę rolę Piotr Fronczewski otrzymał tytuł Najprzyjemniejszego Aktora. Widzowie oglądają jakoby próbę generalną – bez charakteryzacji. Warszawa – Teatr Ateneum - 13 listopada 1999 roku. Nie tylko słynna kreacja Gerarda Deparieu z 1990 roku znana jest polskiemu widzowi. Także szereg nawiązań w innych filmach… Dane bibliograficzne, bliższe informacje - także o pochodzeniu materiału ilustracyjnego, ciekawostki, tekst sztuki, cytaty, złote myśli… znajdziesz na witrynie: www.cyrano0.republika.pl - zapraszamy!
