Tundra

Tundra latem, okolice archipelagu Svalbard, terytorium
Norwegii.


Tundra – bezleśne zbiorowisko roślinności w
zimnym klimacie strefy arktycznej i
subarktycznej. Charakteryzuje się
występowaniem gleb tundrowych, stale
zamarzniętym podglebiem i bardzo niską
pokrywą roślinną, zdominowaną przez mchy i
porosty.
Wyróżnia się 4 podstawowe typy tundry (w
kolejności z południa na północ): lasotundra,
tundra krzewinkowa, tundra mszysto-porostowa,
tundra arktyczna. Na obszarach górskich
ponadto występuje tundra górska.
Latem temperatura nie przekracza 15°C, trwa
dzień polarny. Wierzchnia warstwa gruntu – do
około 1 metra- ulega rozmarznięciu (tak zwana
wieczna zmarzlina), wskutek czego staje się on
często grząskim bagnem, w głąb którego nie
może wsiąknąć nadmiar wody. Zima jest mroźna
i śnieżna, temperatura dochodzi do -48°C. Trwa
noc polarna. Wieją silne wiatry. Występuje
zjawisko zorzy polarnej. Grunt ponownie
zamarza.
Większość roślin wyrasta zaledwie kilka centymetrów nad
ziemię. Przy samej powierzchni ziemi rosną mchy i porosty
(najbardziej znany to chrobotek reniferowy); nieco wyżej są
trawy i niewielkie krzewinki (np. borówki). Występują tam
także turzyce. Najwyższą warstwę roślin tworzą pojedyncze
karłowate brzozy i wierzby, które nie osiągają wysokości
większej niż 30 cm. Ich gałęzie rosną poziomo i mogą mieć
kilka metrów długości. Wraz z nadejściem lata roślinność
tundry budzi się do życia. Rośliny starają się jak najlepiej
wykorzystać niewielką ilość docierającej do nich energii
słonecznej. Szybko rozwijają liście, kwitną i wydają nasiona.
Niektóre zioła mają kolorowe kwiaty. W wielu rejonach
położonych na południowej stronie tundry zbiera się jagody:
borówki i maliny.



Najliczniejszymi i najbardziej charakterystycznymi ssakami
tundry są lemingi. Żywią się korzeniami, mchami i trawą.
Rozmnażają się bardzo intensywnie i są głównym pożywieniem
tamtejszych drapieżników: gronostajów, lisów polarnych, łasic i
wilków. Ponadto drapieżniki tundry polują na pardwy, zające
bielaki i susły.
Ze ssaków roślinożernych występuje tu renifer, piżmowół i
zając bielak. Do charakterystycznych ptaków tundry należą:
myszołów włochaty, białozór, pardwa mszarna i puchacz
śnieżny. Latem wiele ptaków, zwłaszcza siewkowatych,
przylatuje odbyć tu lęgi.
Tundrę Kanadyjską zamieszkują duże ssaki takie jak karibu i
piżmowół. Z gryzoni zamieszkujących tundrę powszechne są
lemingi. Do największych drapieżników należą niedźwiedź
polarny, lis polarny (piesiec) i wilk.


Wszystkie zwierzęta mają szerokie stopy,
porośnięte piórami lub sierścią, co ułatwia im
poruszanie się po śniegu. Lis polarny ma
ponadto na stopach włosy, które chronią go
przed zimnem. Na okres zimy sierść lub pióra
zwierząt przybierają barwę białą, dzięki czemu
trudno je dostrzec na śniegu.
Charakterystycznym, choć niezwykle uciążliwym
dla człowieka i zwierząt elementem tundry są też
roje komarów, pojawiające się latem.