NORESTER –utrwala karmę i przeciwdziała rozwojowi bakterii
advertisement
NORESTER –utrwala karmę i przeciwdziała rozwojowi bakterii chorobotwórczych w organizmie zwierząt. Tomasz Radomyski Wstęp. Karma dla norek już w momencie zbierania surowców do jej produkcji charakteryzuje się wysokim ryzykiem nadmiernego rozwoju mikroflory, w tym mikroflory patogennej. Ciągle jeszcze wykorzystywany, silnie bakteriobójczy pirosiarczyn sodu, ma negatywny wpływ na zdrowie zwierząt. Krótkołańcuchowe kwasy organiczne, znajdują coraz szersze zastosowanie w utrwalaniu karmy norek również w Polsce. Niektóre fermy norek obserwują wyraźną poprawę parametrów produkcyjnych po wyeliminowaniu pirosiarczynu sodu i zastąpieniu tego związku mieszaniną kwasów organicznych. Słabością utrwalania karmy norek kwasami organicznymi jest ich wysoka skuteczność przeciw niepożądanej mikroflorze jedynie w niskim pH, z reguły poniżej pH4. Tylko formy niezdysocjowane kwasów organicznych występujące jedynie w pH poniżej 4, są zdolne przenikać błonę komórkową bakterii i uniemożliwić ich przeżywanie. Formy zdysocjowane napotykają barierę ujemnego ładunku bakteryjnych błon komórkowych i nie mogą penetrować do wnętrza bakterii a więc ich skuteczność przeciwbakteryjna w pH zbliżonym do obojętnego jest bardzo mała (Tabela 1). W całym przewodzie pokarmowym, poza żołądkiem, pH jest obojętne. Przeciwbakteryjne składniki NORESTER są wchłaniane i z krwią mogą kontrolować namnażanie bakterii w wątrobie oraz innych organach w przypadku chorób obniżających odporność organizmu. Tabela 1. Minimalna koncentracja inhibującakwasów masłowego, propionowego, mrówkowego dla SalmonellaTyphimurium (54 szczepy) Kwas mrówkowy Kwas propionowy pH 4 kwasy niezdysocjowane pH6 kwasy zdysocjowane Kwas masłowy 0,012% 0,007% 0,004% 1,50% 2,40% 2,80% Adaptowane zBoyen, Van Immerseel – 2007 W mleku ssaków, a szczególnie w siarze, obecne są lotne kwasy tłuszczowe: masłowy, kaprylowy kapronowy, laurynowy - spełniające funkcje antybakteryjne i regulujące fizjologię osesków. Już w roku 1972 Kabara i współpracownicy zwrócili uwagę, że monoestry lotnych kwasów tłuszczowych (MELKT) wielokrotnie przewyższają zdolność eliminowania bakterii w porównaniu z kwasami organicznymi. Estry kwasów tłuszczowych nie ulegają dysocjacji a ich aktywność przeciwbakteryjna nie zależy od kwasowości środowiska a więc działają na całej długości przewodu pokarmowego. Saprofityczne bakterie kwasu mlekowego są odporne na względnie wysokie stężenie MELKT w podłożu(Tabela 2). Tabela 2. Minimalna koncentracja inhibującamonoglyceridów kwasu propionowego i masłowego dla przykładowych bakterii. Mieszanna monglicerydów kwasów propionowego i masłowego pH Salmonella Typhimurium Clostridium p. E. coli O78 4,5 0,06% 0,01% 0,12% 7 0,06% 0,01% 0,12% Lactobacillus A. Nie stwierdzono* Nie stwierdzono* *Nie stwierdzono dla koncentracji do 1%. Public Animal Health Institut of Brescia and Forlì – L. Alborali, G. Tosi, (2008) Materiał i metody badań. Gotową karmę dla norek dostarczyła do Public Health Institute „Bruno Umbertini” we Włoszech jedna z ferm norek z wielkopolski. Karma ta była wolna od jakichkolwiek konserwantów i pobrana w stanie schłodzenia do temperatury poniżej 5°C. Mieszaninę monoglicerydówkwasów propionowego, masłowego, kaprylowego, kaprynowego i laurynowegoNORESTER dostarczyła firma SILO SA z Florencji (Włochy). Próbę kontrolną stanowiła karma bez dodatku Norester. Próby doświadczalne stanowiła karma z dodatkiem 0,4% NORESTER oraz 0,8% NORESTER. Wszystkie próby homogenizowano za pomocą homogenizatora „Stomaker” i inkubowano w temperaturze 30°C przez 24, 48 i 72 godziny. Po inkubacji prowadzono oznaczenia na obecność: Enterobacteriaceae – metoda kolejnych rozcieńczeń na pożywce VRBGA i inkubacja w 37°C przez 24h Clostridium – metoda kolejnych rozcieńczeń na pożywce TSC i inkubacja w 37°C przez 48h Wyniki Wyniki dla karm: kontrolnej i z dodatkiem 0,4% oraz 0,8% mieszaniny NORESTER, po przechowywaniu w temperaturze 30°C przez 24h, 48h i 72h przedstawiono w tabelach 3 i 4. Tabela 3.Liczba jednostek formujących kolonie (CFU) dla Enterobacteriaceae w karmie norek bez i z dodatkiem NORESTER przechowywanej w temperaturze 30°C przez 24h, 48h i 72h. Rodzaj karmy i czas przechowywania w 30°C 24h (CFU/g) 48h (CFU/g) 72h (CFU/g) NORESTER (0.4%) 15x103 94x101 19x102 NORESTER (0.8%) 50x101 8x101 2x101 Karma kontrolna 50x105 12x107 80x107 Tabela 4. Liczba jednostek formujących kolonie (CFU) dla Clostridium w karmie norek bez i z dodatkiem NORESTER przechowywanej w temperaturze 30°C przez 24h, 48h i 72h. Rodzaj karmy i czas przechowywania w 30°C 24h (CFU/g) NORESTER (0.4%) 11x10 NORESTER (0.8%) Karma kontrolna 48h (CFU/g) 3 18x10 15x10 2 32x103 72h (CFU/g) 2 65x10 1 58x10 1 7x10 16x104 58x105 1 Dyskusja wyników Dla praktycznego wykorzystania NORESTER interesujący jest kierunek i dynamika zmian liczby bakterii w karmie norek zdolnych do namnażania i tworzenia kolonii. Do oceny trwałości karmy wybrano gatunki względnie patogenne, produkujące gazy i powodujące fermentację karmy. Pośród różnych szczepów Enterobakteriae jak i Clostridium występują szczepy silnie patogenne a pienienie się karmy jest pierwszym sygnałem dla obsługi, że karma może być niebezpieczna. Wyniki doświadczenia z dodatkiem NORESTER do karmy norek wskazują na wysoką efektywność w zmniejszeniu populacji bakterii kałowych (Enterobacteriaceae) nieprzetrwalnikujących już po 24 godzinach przechowywania i postępującą higienizację karmy w dalszych godzinach przechowywania. W przypadku Clostridium, zmniejszenie populacji bakterii jest możliwe tylko dla bakterii po skiełkowaniu ich przetrwalników, dlatego higienizacja karmy w kierunku eliminacji Clostridium postępuje wolniej. Pożądaną cechą NORESTER jest jego aktywność po spożyciu karmy na całej długości przewodu pokarmowego, co powinno skutecznie chronić przed ewentualnym namnażaniem się Clostridium z kiełkujących przetrwalników w przewodzie pokarmowym norek. Wnioski Uzyskane wyniki dają dobrą podstawę do oczekiwania poprawy higieny karmy norek i ochrony całego przewodu pokarmowego norek przed kolonizacja przez bakterie patogenne oraz zmniejszanie ryzyka obecności bakterii patogennych w wątrobie i innych organach norek w przypadku chorób obniżających odporność.
