Jan II Sobieski

Ta prezentacja jest
o
Janie III
Sobieskim.
Data i miejsce urodzenia
Ur. 1629 w Olecku na Rusi
Czerwonej, zm. 1696 w Wilanowie.
Syn Jakuba Sobieskiego,
wojewody ruskiego i Zofii Teofili z
Daniłowiczów. Król polski od
1674r.
Rodzina
Żona: Maria Kazimiera de la Grange d`Arquien,
córka margrabiego Henryka de la Grange
d`Arquien, ur. 1641, zm. 1716r.
Córka: Teresa Kunegunda (1676-1730).
Synowie: Jan (1683-1685), Aleksander Benedykt
(1677-1714), Konstanty Władysław (1680-1726),
Jakub Ludwik (1667-1737).
Informacje o Janie III
Sobieskim
Jan III Sobieski prawnuk hetmana S. Żółkiewskiego. Od dzieciństwa
wychowywany w atmosferze kultu dla tradycji rycerskich.Studiował
w krakowskim Kolegium Nowodworskiego, potem w Akademii
Krakowskiej. W 1646-48 podróżując wraz z bratem Markiem po
Europie, interesował się szczególnie sztuką wojenną, polityką,
literaturą; wielki wpływ wywarł na niego pobyt we Francji. W 164853 walczył z Kozakami i Tatarami (ciężko ranny pod Beresteczkiem,
1651); w 1654 wziął udział incognito (nie dajcie się poznać) w
poselstwie do Turcji; poznał przy tym tur. język i obyczaje. W okresie
„potopu szwedzkiego” J.S. złożył przysięgę na wierność Karolowi X
Gustawowi i dopiero wiosną 1656 porzucił Szwedów i poszedł pod
komendę S. Czarnieckiego. Brał udział w bitwie warszawskiej (1656),
podczas której stał na czele sprzymierzonych wówczas z Polską
oddziałów Tatar.; uczestniczył też w walkach podczas najazdu
Jerzego II Rakoczego i w wojnie z Rosją.
Informacje o jego
żonie
Maria Kazimiera, Marysieńka Sobieska, królowa pol. od 1674, córka Henryka
d’Arquien, żona Jana III Sobieskiego; dworka królowej Ludwiki Marii, z
którą przyjechała z Francji do Polski. Pierwszym mężem M.K. był wojewoda
sandomierski, ordynat J. Zamoyski. Związana była ze stronnictwem
pofrancuskim; jako królowa wywierała silny wpływ na politykę pol. W wielu
wypadkach inspirowała poczynaniami męża, choć często też prowadziła własną
politykę, różnie zresztą ocenianą przez historyków. Po śmierci Jana
Sobieskiego opuściła Polskę.Wiele lat przebywała w Rzymie; zmarła w Blois
we Francji. Romans, a następnie małżeństwo z owdowiałą w 1665 Marią
Kazimierą d’Arquien Zamoyską (do końca życia niezwykle ukochaną
Marysieńką), dworką królowej Ludwiki Marii, wciągnęło młodego magnata w
orbitę stronnictwa dworskiego i profrancuskiego, ułatwiając mu dalszą
karierę. W okresie rokoszu Lubomirskiego opowiedział się po stronie króla
(czym naraził się większości szlachty); w 1666 był jednym z dowódców w
przegranej przez wojska króla Jana II Kazimierza w bitwie pod wsią Mątwy.
Otrzymał po J.S. Lubomirskim urząd marszałka wielkiego koronnego (1665),
a potem (1666) wakującą po śmierci S. Czarneckiego buławę hetmana polnego
koronnego. Odniesione w 1667 zwycięstwo nad wojskami kozacko-tatarskimi
pod Podhajcami na Ukrainie ułatwiło mu otrzymanie godności hetmana
wielkiego koronnego (1668) i pomogło w odzyskaniu popularności utraconej
przez udział w wojnie domowej.
Listy do Marysieńki
Listy do Marysieńki (wybór wydany 1962), zbiór listów
Jana III Sobieskiego do miłości jego życia, Marii
Kazimiery d’Arquien. Korespondencja rozpoczyna się w
latach, gdy adresatka była jeszcze żoną Jana
Zamoyskiego („Sobiepana”), obejmuje okres jej
wdowieństwa i czasy ich małżeństwa (od 1665). Listy te
odznaczają się na tle ówczesnej literatury epistolarnej
wyjątkowo piękną polszczyzną.
Ciekawostki
wojny z Turcją 1497–1699, pierwsza, stoczona 1497–98, zakończyła się
ciężką klęską na Bukowinie wyprawy Jana I Olbrachta. W XVI w.
Polska unikała wojny z Turcją. Doszło do niej na początku XVII w. z
powodu zatargu o Mołdawię i wypadów Kozaków na Morze Czarne:
klęska pod Cecorą wojsk hetmana Stanisława Żółkiewskiego (1620),
rok później zwycięstwo hetmana Jana Karola Chodkiewicza pod
Chocimiem. W 1672 Turcy zdobyli Kamieniec Podolski i oblegli Lwów.
Rzeczpospolita zmuszona została do podpisania traktatu w Buczaczu
(utrata części Ukrainy i haracz), którego nie ratyfikował sejm. W
1673 zwycięstwo pod Chocimiem hetmana Jana Sobieskiego, który
już jako król Jan III w 1676 odparł najazd Tatarów spod Lwowa i
zawarł rozejm w Żórawnie. Po zwycięstwie pod Wiedniem (1683)
Rzeczpospolita przystąpiła, obok Wenecji, cesarstwa i papiestwa, w
sojuszu z Rosją, do Ligi Świętej przeciw Turcji. Traktat z Karłowic i
zwrot Kamieńca zakończył zwycięsko okres wojen z Turcją (1699).
Transakcja wojny chocimskiej
Transakcja wojny chocimskiej (1670– 75), epos
heroiczny w 10 częściach, Wacława
Potockiego, znany również jako Wojna
chocimska, będący wierszowaną parafrazą
łacińskiego diariusza Jakuba Sobieskiego
(ojca króla Jana III). Ukazuje hetmana
Chodkiewicza jako męża bez skazy, a jego
przeciwnika, Osmana, jako chwiejnego
wodza złej sprawy. Krytykuje szlachtę za
zadufanie.
Odsiecz Wiedeńska
Odsiecz Wiedeńska (1683), wyprawa Jana
III Sobieskiego na pomoc Austrii
zagrożonej przez wojska tureckie,
prowadzone przez wielkiego wezyra Kara
Mustafę. Błyskotliwe zwycięstwo
sprzymierzonych wojsk dowodzonych przez
Sobieskiego w bitwie pod Wiedniem stało
się początkiem kresu tureckiej ekspansji w
Europie.
Tę prezentacje
wykonała
Natalia
Pietrzak
kl.VIB