Z Z A Ł O E N A D O P L A N U Z A O P A T R Z E N A W C E P Ł O E N E R G E L E K T R Y C Z N P A L W A ZA AŁ ŁO O E EN NIIIA AD DO OP PL LA AN NU UZ ZA AO OP PA AT TR RZ ZE EN NIIIA AW WC CIIIE EP PŁ ŁO O,,, E EN NE ER RG GIII E EL LE EK KT TR RY YC CZ ZN N III P PA AL LIIIW WA A G G A Z O W E M A T A R Z E Z Ó W GA AZ ZO OW WE EM MIIIA ASSST TA AR RZ ZE ESSSZ ZÓ ÓW W "ENERGOPROJEKT-KATOWICE" SA Nr projektu: Str./str.: W-544.03 1 Spis tre ci: 3.1 Bilans potrzeb grzewczych i sposobu ich pokrycia ...........................2 3.2 Struktura paliwowa pokrycia potrzeb cieplnych ....................................4 3.3 G sto cieplna terenów.......................................................................5 3.4 Zapotrzebowanie na ciepło - przewidywane zmiany ..........................6 3.4.1 Zapotrzebowanie ciepła terenów rozwojowych......................................... 6 3.4.2 Zmiany zapotrzebowania ciepła istniej cego budownictwa....................... 7 3.4.3 Ocena przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło....................... 7 3.5 Zmiany w strukturze zaopatrzenia miasta w ciepło............................9 Zał czniki do rozdziału: 1. Budownictwo- powierzchnia, sposób ogrzewania, zapotrzebowanie na ciepło 2. Struktura paliwowa pokrycia potrzeb cieplnych – Miasto Rzeszów 3. Prognoza zapotrzebowania na ciepło 4. Zapotrzebowanie na ciepło terenów rozwojowych "ENERGOPROJEKT-KATOWICE" SA 3.1 Nr projektu: Str./str.: W-544.03 2 Bilans potrzeb grzewczych i sposobu ich pokrycia Okre lenie aktualnych potrzeb cieplnych miasta oraz sposobu ich pokrycia stanowi podstaw do szczegółowej dalszej analizy. Wyliczone zapotrzebowanie na ciepło wynika z potrzeb budownictwa mieszkaniowego jedno i wielorodzinnego, budownictwa u yteczno ci publicznej, obiektów usługowych oraz zakładów produkcyjnych funkcjonuj cych na terenie miasta. Dane dla sporz dzenia bilansu zebrano poprzez przesłanie ankiety, w których zawarto informacje charakterystyczne dla poszczególnych grup odbiorców. I tak jak chodzi o administratorów budynków wielorodzinnych jak równie budynków u yteczno ci publicznej pytano o: charakter budynku, powierzchnia, kubatura stan energetycznych, zamierzenia modernizacyjne. Lista wyznaczonych do ankietyzacji budynków została przekazana przez Urz d Miasta. Ankiety do zakładów produkcyjnych, miały co zrozumiałe zupełnie inny zakres merytoryczny, zatem oprócz danych dotycz cych zapotrzebowania na poszczególne no niki energetyczne pytano o: lokalne nadwy ki energii, energi odpadow , dane techniczne kotłowni zakładowej, plany w zakresie rozbudowy zakładu, a co za tym idzie wzrost potrzeb energetycznych, działania racjonalizuj ce u ytkowanie energii. Istotnym ródłem informacji przy okre laniu potrzeb cieplnych miasta stanowiły materiały przekazane przez poszczególne przedsi biorstwa energetyczne. Bilanse potrzeb cieplnych wykonano w podziale na budownictwo mieszkaniowe, budownictwo pozostałe (obiekty u yteczno ci publicznej, usługi, handel itp.) oraz przemysł. W budownictwie mieszkaniowym uwzgl dniono potrzeby cieplne (w tym cwu) budownictwa wielorodzinnego oraz jednorodzinnego. Ponadto w bilansach uwzgl dniono sposób pokrycia potrzeb cieplnych (systemy ciepłownicze, kotłownie lokalne czy ogrzewanie indywidualne) oraz sposób u ytkowania ciepła: centralne ogrzewanie, ciepła woda u ytkowa i technologia. "ENERGOPROJEKT-KATOWICE" SA Nr projektu: Str./str.: W-544.03 3 Bilanse wykonano przy przyj ciu jednostkowego wska nika zapotrzebowania ciepła. Podstaw okre lenia jednostkowego wska nika zapotrzebowania ciepła budownictwa stanowiły ankiety spółdzielni mieszkaniowych oraz innych administratorów budynków. Analiza bł du Wykonywane bilanse zapotrzebowania na ciepło s obarczone pewn granic bł du, której na poziomie „Projektu zało e ” nie sposób wyeliminowa . Ewentualne bł dy w szacowaniu zapotrzebowania na ciepło wynikaj mi dzy innymi z: − niedoszacowania powierzchni mieszkalnej w poszczególnych grupach budownictwa mieszkaniowego (istnieje mo liwo , jednorodzinnych jest ju e cz budynków w szczególno ci u ytkowana a nie została „zgłoszona”, podane przez poszczególnych zarz dców budynków dane mog by mało precyzyjne) − faktu, e jako grup reprezentatywn przyj to budynki spółdzielni mieszkaniowych oraz innych administratorów budynków dlatego te wska niki te mog odbiega od rzeczywistych, − faktu, e ankietyzowano tylko wi ksze zakłady produkcyjne. Pomimo wy ej wymienionych elementów margines bł du dla wykonanego bilansu zapotrzebowania na ciepło wynosi około 10-15% co jest wielko ci zadawalaj c . w pełni "ENERGOPROJEKT-KATOWICE" SA Nr projektu: Str./str.: W-544.03 4 Analiza wyników Na terenie Miasta Rzeszowa wyst puj budynki o ł cznej powierzchni ogrzewanej około 4,8 mln m2 (budynki jednorodzinne, wielorodzinne, u yteczno ci publicznej, usługi, itp.), dla których zapotrzebowanie ciepła okre lono na około 500 MWt. Najwi ksze zapotrzebowanie ciepła w tej grupie obiektów wynika z potrzeb budynków wielorodzinnych (ok. 270 MWt). Na podstawie ankietyzacji zapotrzebowanie ciepła zakładów okre lono na około 135 MWt. Całkowite zapotrzebowanie ciepła dla miasta wynosi około 640 MWt. Szczegółow analiz przedstawia zał cznik nr 1. Potrzeby cieplne budownictwa zaspokajane s poprzez: − system ciepłowniczy w 65%, − instalacje indywidualne w 35%. Z instalacji indywidualnych zabezpieczane s przede wszystkim potrzeby budownictwa jednorodzinnego. 3.2 Struktura paliwowa pokrycia potrzeb cieplnych Potrzeby cieplne miasta pokrywane s ze ródeł pracuj cych na: paliwie w glowym, paliwie gazowym, paliwie olejowym oraz w oparciu o energi elektryczn . Udział paliwa w glowego w pokryciu potrzeb cieplnych miasta wynosi 51%. Produkcja ciepła w oparciu o gaz ziemny pokrywa 47% potrzeb cieplnych miasta. Udział oleju opałowego i energii elektrycznej w pokryciu potrzeb cieplnych miasta wynosi po około 1%. Szczegółowe analizy przedstawia zał cznik nr 2. "ENERGOPROJEKT-KATOWICE" SA 3.3 G sto Nr projektu: Str./str.: W-544.03 5 cieplna terenów G sto ciepln terenu w zale no ci od rodzaju zabudowy ujmuje tabela: L.p. Rodzaj zabudowy rednia g sto cieplna MWt / km2 1 domy jednorodzinne 6 - 12 2 budynki wielorodzinne, 2 i 3 kondygnacyjne 15 - 25 3 bloki mieszkalne 30 - 45 4 g sto zaludnione obszary ródmie cia > 45 5 g sto zaludnione obszary ródmie cia z > 80 wie owcami W mie cie Rzeszowie dominuj obszary budownictwa wielorodzinnego dla których g sto cieplna wynosi powy ej 30 MWt/km2 zgodnie z przedstawion powy ej tabel . Charakter zabudowy miasta z przewag budownictwa wielorodzinnego zdeterminował dominuj cy sposób zaopatrzenia w ciepło w oparciu o zcentralizowany system ciepłowniczy. Obszarami uprzywilejowanymi dla dostaw ciepła z systemów ciepłowniczych s tereny o g sto ci cieplnej powy ej 30 - 45 MWt / km2. "ENERGOPROJEKT-KATOWICE" SA 3.4 Nr projektu: Str./str.: W-544.03 6 Zapotrzebowanie na ciepło - przewidywane zmiany Zmiany zapotrzebowania na ciepło w perspektywie roku 2015 wynika b d z przewidywanego rozwoju miasta zwi zanego z zagospodarowywaniem terenów rozwojowych jak równie z działa modernizacyjnych istniej cego budownictwa zwi zanych z racjonalizacj u ytkowania energii. 3.4.1 Zapotrzebowanie ciepła terenów rozwojowych Wzrost zu ycia ciepła b dzie powodowany w głównej mierze powstawaniem nowych budynków na poszczególnych terenach rozwojowych gminy. Zestawienie terenów rozwojowych oraz ich maksymalne potrzeby cieplne okre lone dla pełnego zagospodarowania terenów zawarte s zał czniku nr 4. Tereny rozwojowe przedstawione zostały na mapie systemów energetycznych miasta. Nie przewiduje si w perspektywie roku 2015 całkowitego zagospodarowania terenów rozwojowych i dlatego docelowe zapotrzebowanie ciepła na tych terenach b dzie ni sze od wyliczonych maksymalnych potrzeb cieplnych terenów podanych w zał czniku. Dla terenów rozwojowych usługowych i przemysłowych dokładniejsze okre lenie potrzeb cieplnych mo liwe b dzie po skonkretyzowaniu terminów zagospodarowania terenów oraz okre leniu rodzaju działalno ci która miałaby by na nich prowadzona. W zwi zku z powy szym ustalenie realnej wielko ci zapotrzebowania ciepła do 2015 roku jest na obecnym etapie niemo liwe. "ENERGOPROJEKT-KATOWICE" SA 3.4.2 Nr projektu: Str./str.: W-544.03 7 Zmiany zapotrzebowania ciepła istniej cego budownictwa Z drugiej strony nale y si spodziewa dalszego spadku energochłonno ci budynków ju istniej cych w wyniku działa termorenowacyjnych i termomodernizacyjnych. Mo na przewidywa , e zapotrzebowanie mocy cieplnej wskutek tych działa do roku 2015 zmniejszy si o około 30 – 55MWt. Ankietyzowane zakłady i instytucje zlokalizowane na terenie miasta nie wykazały znacz cych zmian zapotrzebowania mocy cieplnej. Szczegółowe okre lenie przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło istniej cego budownictwa zawiera zał cznik nr 3. 3.4.3 Ocena przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło Podstaw do okre lenia przewidywanego zapotrzebowania na ciepło miasta stanowi kierunki rozwoju zagospodarowania miasta okre lone przestrzennego w jak Studium równie uwarunkowa w i kierunków miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Prognozy uwzgl dniaj miasta, rehabilitacj przyrosty nowego budownictwa na terenach rozwojowych i przekształcenia istniej cej zabudowy oraz ubytki istniej cego budownictwa nie spełniaj cego warunków do przeprowadzenia modernizacji. Prognozy obejmuj budownictwo mieszkaniowe jedno i wielorodzinne oraz budownictwo pozostałe (obiekty u yteczno ci publicznej, usługi, handel itp.). Bazuj c na prognozach rozwoju budownictwa sporz dzono bilanse zmian zapotrzebowania na ciepło budownictwa w trzech wariantach: wariancie przetrwania, wariancie odniesienia i wariancie post pu. Bilanse uwzgl dniaj przyrost zapotrzebowania na ciepło wynikaj cy z realizacji nowego budownictwa jak równie zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło istniej cego "ENERGOPROJEKT-KATOWICE" SA budownictwa zwi zane z prowadzeniem działa Nr projektu: Str./str.: W-544.03 8 termorenowacyjnych i termomodernizacyjnych. Sposób formułowania scenariuszy Wariant odniesienia jest wariantem, który autorzy opracowania uznali jako najbardziej prawdopodobny i stanowi podstaw dla dalszych analiz. Przyj to, e wariant ten b dzie realizowany w warunkach stabilnego rozwoju miasta. Wielko ciami bazowymi dla stworzenia tego wariantu była analiza tempa rozwoju budownictwa mieszkaniowego na terenie miasta w ostatnich kilku latach. Zało ono jednak e na terenie Rzeszowa ze wzgl du na rol w regionie tempo nowego budownictwa powinno ulec zwi kszeniu w porównaniu do stanu obecnego. Realizacja analizowanego wariantu spowoduje wzrost powierzchni mieszkalnej przypadaj cej na jednego mieszka ca. I tak w roku 2010 wielko ci ta wyniesie około 21 m2/osob by w roku 2015 osi gn poziom 22 m2/osob . Przypomnijmy, e stan na dzie wykonywania opracowania wynosił 20 m2/osob . Wielko ci powierzchni mieszkalnej przypadaj cej na jednego mieszka ca wraz z analiz dotychczasowej tendencji w zakresie budowy nowych budynków jedno i wielorodzinnych były podstawowymi zało eniami dla kre lenia pozostałych wariantów. "ENERGOPROJEKT-KATOWICE" SA Zakłada si , Nr projektu: Str./str.: W-544.03 9 e wariant przetrwania b dzie realizowany w warunkach słabszego rozwoju gospodarczego miasta w porównaniu z wariantem odniesienia przez co zostanie spowolniony rozwój budownictwa mieszkaniowego, co w konsekwencji b dzie czynnikiem ograniczaj cym równie rozumie rozwój sfery usługowej. Nie nale y jednak wariantu minimalnego jako wariantu stagnacji, a raczej jako wariant umiarkowanego rozwoju miasta. Dla tego wariantu zakłada si , e wska nik m2 powierzchni u ytkowej na 1 mieszka ca w perspektywie roku 2010 utrzyma si roku 2015 zakłada si na obecnym poziomie tj. 20 m2, natomiast w wzrost powierzchni mieszkalnej przypadaj cej na jednego mieszka ca do 21 m2. Liczb ludno ci dla tego wariantu przyj to na poziomie 175 tys. Zakłada si , e wariant post pu b dzie realizowany w warunkach dynamicznego rozwoju gospodarczego miasta przez co znacz co wzro nie rozwój budownictwa mieszkaniowego oraz rozwój sfery usługowej. Dla tego wariantu zakłada si , e wska nik m2 powierzchni u ytkowej na 1 mieszka ca wzro nie w perspektywie roku 2010 do 22 m2, natomiast w roku 2015 zakłada si wzrost powierzchni mieszkalnej przypadaj cej na jednego mieszka ca do 24 m2. Liczb ludno ci dla tego wariantu przyj to na poziomie 175 tys. Szczegółowe okre lenie przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło zawiera zał cznik nr 3. Znacz cy wzrost zapotrzebowania ciepła pojawi si mo e w wyniku podj cia na terenach rozwojowych działalno ci zwi zanej z du ym zapotrzebowaniem ciepła np. du e zakłady przemysłowe, jak równie w wyniku wzrostu tempa zagospodarowywania terenów rozwojowych budownictwa mieszkaniowego. 3.5 Zmiany w strukturze zaopatrzenia miasta w ciepło Nr projektu: W-544.03 "ENERGOPROJEKT-KATOWICE" SA Str./str.: 10 Z analizy struktury paliwowej pokrycia potrzeb cieplnych miasta wynika, e głównym no nikiem ciepła jest paliwo w glowe, którego udział w strukturze zapotrzebowania na moc ciepln wynosi około 70%. Znaczny udział paliwa w glowego w zabezpieczaniu potrzeb cieplnych miasta wynika przede wszystkim ze struktury paliwowej ródeł ciepła (blok parowo - gazowy oraz kotły w glowe) pracuj cych dla miejskiego systemu ciepłowniczego oraz du ego udziału paliwa w glowego w zabezpieczaniu potrzeb budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego. Prowadzona przez miasto polityka proekologiczna, wspieraj ca modernizacj kotłowni w glowych na ekologiczne, wzrost mieszka ców, b d przyczynia si wiadomo ci ekologicznej oraz zamo no ci do stopniowego zmniejszania udziału paliwa w glowego w produkcji ciepła na korzy paliw ekologicznych takich gaz ziemny, olej opałowy, gaz płynny jak równie do wykorzystania energii elektrycznej i odnawialnej do celów grzewczych. Zwi kszenie udziału paliw ekologicznych oraz wykorzystanie energii odnawialnych (np. biomasa, energia słoneczna, energia wiatru, energia geotermalna) w produkcji ciepła przyniesie wymierne efekty ekologiczne. Wpływ na struktur paliwow potrzeb cieplnych miasta b dzie mie równie sposób zaopatrzenia w ciepło terenów rozwojowych. Na terenach rozwojowych przewiduje si wykorzystanie ekologicznych systemów do zabezpieczenia potrzeb cieplnych z wykorzystaniem systemu ciepłowniczego, gazu ziemnego, oleju opałowego, gazu płynnego, energii elektrycznej i odnawialnej, ekologicznych pieców w glowych spełniaj cych wszelkie wymogi ochrony rodowiska.