Aprecjacja - Wydział Zarządzania i Ekonomii

Polityka monetarna Unii Europejskiej
dr Joanna Wolszczak-Derlacz
Wykład 2
Kurs walutowy, determinanty oraz funkcje
http://www.zie.pg.gda.pl/jwo/
email: [email protected]
Polityka monetarna
 Główny cel: utrzymanie stabilności cen
 Stopy procentowe - mają wpływ na oprocentowanie
kredytów i depozytów w bankach komercyjnych, a co za
tym idzie na rozmiary kredytu, popyt w gospodarce i
stopę inflacji
 Wraz z polityka fiskalną, polityka monetarna tworzy tzw.
policy mix używany do stymulowania lub „schładzania”
gospodarki
Typy polityki monetarnej
[W zależności od potrzeb gospodarki i fazy cyklu
koniunkturalnego]
 Restrykcyjna
 CEL: ograniczanie podaży pieniądza w celu
schładzania gospodarki i zmniejszenia nadmiernego
popytu
 Ekspansywna
 CEL: zwiększanie podaży pieniądza w celu pobudzenia
popytu i gospodarki jako całości
Rynek walutowy
zespół reguł i instytucji pozwalający dokonać wymiany
pieniądza jednego kraju na drugi
Rynek, na którym wymieniane są waluty jednych krajów na waluty
innych krajów po tzw. kursie walutowym
Cechy:
Nie jest umiejscowiony geograficznie
Funkcjonuje przez całą dobę
Jest tani
Zintegrowany międzynarodowo
 Uczestnicy:
Banki komercyjne, Korporacje międzynarodowe, Biura maklerskie,
Firmy ubezpieczeniowe, Banki centralne …
 Największe rynki finansowe: Londyn, Nowy Jork, Tokio, Frankfurt,
Singapur
 Ok. 30% wartości obrotów dziennych na rynku walutowym to
transakcje USD/EUR

-
Kurs walutowy (kurs wymiany)
to cena jednej waluty wyrażona w jednostkach innej waluty
Kurs prosty
(Metoda europejska):
stosunek liczby jednostek krajowego
pieniądza do jednostki pieniądza
zagranicznego
( np.E=4,00 PLN/EUR)
Kurs odwrotny
(Metoda brytyjska)
stosunek liczby jednostek
pieniądza zagranicznego
przypadającego na jednostkę
pieniądza krajowego
(np. E=0.25EUR/PLN)
Kurs złotego względem euro w latach 2005-2014
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z NBPu
Popyt i podaż oraz kurs równowagi
cena
S
D
E
Q
ilość
Kurs euro przy którym następuje zrównoważenie popytu na euro z podażą euro
– kurs równowagi rynkowej
Popyt na euro to ekonomiczne zapotrzebowanie na tę walutę zgłaszany przez
potencjalnych nabywców
Popyt na euro zgłaszany min. przez:
-Importerów towarów i usług
-Osoby wyjeżdżające za granicę w celu turystycznym i służbowym
-Osoby prywatne lub instytucje inwestujące w waluty obce
c.p wzrost kursu euro prowadzi do spadku popytu na euro
cena
Ilość euro
Podaż euro – ekonomicznie uzasadniona oferta ich
sprzedaży
Zgłaszana jest min. przez:
- Eksporterów produktów i usług na rynki zagraniczne
- Osoby przyjeżdżające z zagranicy
- Osoby prywatne i instytucje inwestujące w waluty obce
- Zagraniczni inwestorzy
c.p wzrost kursy euro prowadzi do wzrostu podaży euro
cena
Ilość euro
Kurs nominalny (E) ; aprecjacja i deprecjacja waluty
Nominalny kurs wymiany walut (E)
• Cena jednej waluty wyrażona w jednostkach drugiej waluty
• (np. 4.50PLN za 1euro – kurs euro w złotych)
Wzrost takiego kursu (np. do 5 PLN za €)=
• Deprecjacja PLN w stosunku do €
• Aprecjacja € w stosunku do PLN
Spadek takiego kursu (np. do 4 PLN za 1 €)=
• …
• …
E1
E0
Zmiana kursu z E 0
Do E1
4PLN/EUR
5PLN /EUR
DEPRECJACJA ZŁOTEGO (aprecjacja euro )
 Następuje spadek wartości waluty krajowej względem waluty
zagranicznej nazywany jest deprecjacją waluty.
 Deprecjacja waluty krajowej względem zagranicznej występuje wtedy,
gdy kurs waluty zagranicznej wzrasta, a tym samym większa ilość waluty
krajowej musi być przeznaczona na zakup jednostki waluty
zagranicznej.
Zmiana kursu z E 0
E0
4PLN/EUR
Do E1 3,5PLN /EUR
E1
APRECJACJA ZŁOREGO (deprecjacja euro)
 Oznacza wzrost wartości waluty krajowej względem waluty zagranicznej
nazywany jest aprecjacją waluty.
 Aprecjacja waluty krajowej względem zagranicznej występuje wtedy, gdy
kurs waluty zagranicznej maleje, a tym samym mniejsza ilość waluty
krajowej może być przeznaczona na zakup waluty obcej.
Skutki zmiany kursu walutowego
• Ceteris paribus, deprecjacja waluty krajowej powoduje, że dobra krajowe
stają się tańsze dla obcokrajowców
• Ceteris paribus, aprecjacja waluty krajowej powoduje, …
• Ceteris paribus, deprecjacja waluty krajowej oznacza z punktu widzenia
obcokrajowców, że eksport staje się tańszy
• Ceteris paribus, aprecjacja waluty krajowej oznacza…
Rewaluacja i dewaluacja – zmiany kursu w ramach
kursów sztywnych
• Dewaluacja (obniżenie kursu waluty E przez władze monetarne)
– reforma pieniężna, która polega na administracyjnym obniżeniu
kursu sztywnego waluty narodowej wobec innych walut przez
bank centralny
• Rewaluacja (podwyższenie kursy waluty E przez władze
monetarne)
Czynniki wpływające na kurs walutowy
(reakcja na wzrost czynnika)
1. Kurs euro na rynkach międzynarodowych
D’
S’
S
D
E’
E
Q
2. Poziom cen w Polsce
D’
S’
S
D
E’
E
Q
3. Poziom cen w strefie euro
D’
S
D
S’
E
E’
Q
4. Poziom stóp procentowych w Polsce
S
D
S’
E
E’
Q
5. Poziom stóp procentowych w strefie euro
S’
D’
S
D
E’
E
Q
6. Poziom PKB w Polsce
D’
S
D
E’
E
Q
7. Poziom eksportu krajowego (eksport z Polski)
S
D
S’
E
E’
Q
Czynniki wpływające na kurs walutowy c.d.
 Saldo importu i eksportu dóbr i usług: np. ujemne saldo handlowe to znaczy
kupujemy więcej niż sprzedajemy, wówczas na rynku krajowym rośnie popyt na
waluty wymienialne, którymi płacimy za import.
 Saldo przepływów kapitałowych: np. znaczny napływ inwestycji zagranicznych, to
nadwyżka podaży waluty obcej
 Polityka monetarna: np. przez zmiany podaży pieniądza
 Oczekiwania np. odnośnie przyszłego kursu
 Spekulacje: np.. Spekulacje giełdowe
Realny kurs waluty
PB
Q  EA/ B 
PA
aby obliczyć kurs realny waluty zagranicznej należy kurs nominalny
podzielić przez poziom cen w kraju oraz przemnożyć przez poziom cen
za granicą.
Funkcje kursu walutowego
 Informacyjna – kurs informuje ludność w kraju o cenie walut zagranicznych,
umozliwa porównywanie gospodarek i dochodów
 Cenotwórcza –porównanie cen krajowych z zagranicznymi, kurs „przenosi”
zagraniczne poziomy cen na rynek krajowy.Wpływa na ceny towarów
 Alokacyjna –wpływa na rozmieszczenie kapitały na świecie
 Instrument polityki gospodarczej - władze monetarne poprzez kształtowanie kursu
wymiany mogą wspierać tendencje zmian w gospodarce (np.handel), wpływ na
konkurencyjnośc danej gospodarki
Ekonomiczne teorie kursu walutowego
1. Parytet siły nabywczej
opiera się na Prawie Jednej Ceny, które mówi:
„ w warunkach wolnej konkurencji i przy braku przeszkód w wymianie produkt
musi być sprzedawany w każdym miejscu na świecie po tej samej cenie”*
*Krugman
EA/ B
PA

PB
Gdzie:
 PA to średni poziom cen w kraj,
 PB średni poziom cen za granicą
np. gdy pozom cen w Polsce = 200PLN, a w USA 100USD, wg teorii parytetu kurs
wymiany powinien wynosić 2 PLN/USD
 PPP to uogólnienie PJC dla średniego poziomu cen
 Czym wyższa cena koszyka dóbr w Polsce w stosunku do koszyka np. w
USA tym większa ilość złotówek będzie potrzebna do kupna dolara
amerykańskiego.
 Siła nabywcza waluty danego kraju znajduje swe odbicie w krajowym
poziomie cen – pieniężnej cenie koszyka produktów konsumpcyjnych,
a spadek siły nabywczej waluty krajowej (wyznaczonej przez wzrost
krajowego poziomu cen) spowoduje proporcjonalną deprecjację waluty
na rynku dewizowym
Ale wiele zastrzeżeń i ograniczeń do teorii PPP
Naturalne
Strukturalne
Związane z prowadzoną
polityką
 koszty transportu
 preferencje i
upodobania klientów
 klimat, język i kultura
 rodzaj dobra
(handlowe/niehandlow
e)
 Segmentacja rynku
 Stopień
koncentracji/internacjo
nalizacji rynku
 Dywersyfikacja rynku
przez działanie firm
(kontrola systemu
dystrybucji, price to
market itd.)
 Bariery handlowe poza
i parataryfowe
 Różnice w
obciążeniach
podatkowych (VAT)
 Różne regulacje
odnośnie prawa pracy,
reklam, promocji,
 Praktyki kontrahentów
 Niedostateczny stopień
harmonizacji prawa
lub/i problemy z
implementacja prawa
WE
Źródło: opracowanie własne
2. Hipoteza parytetu st. procentowych
%E A / B  %PA  %PB
Przykład:
Inflacja w Polsce = 7%
Inflacja w USA = 2%
E = 4PLN/USD
Powinno dojść do wzrostu kursu o 5% czyli za jednostkę waluty B powinno się
teraz płacić o 5 %więcej jednostek waluty A. Czyli kurs E = 4,20PLN /USD
PYTANIA
Co to jest kurs walutowy?
Co to jest aprecjacja i deprecjacja waluty?
Wymień determinanty kursu walutowego
Źródła literaturowe
 Ossowski, J.Cz. (2004) Parytet stóp procentowych w teorii i rzeczywistości
na przykładzie rynku walutowego w Polsce. IX Seminarium Naukowe
Katedry Ekonomii i Zarządzania Przedsiębiorstwem Politechniki Gdańskiej
nt.: "GOSPODARKA POLSKI W OKRESIE TRANSFORMACJI”, dostępny
na stronie: http://www.zie.pg.gda.pl/~joss/
Ossowski, J.Cz. (2004) Analiza czynnikowa kursu dolara na polskim rynku
walutowym - ujęcie kwartale. VIII Seminarium Naukowe Katedry Ekonomii i
Zarządzania Przedsiębiorstwem Politechniki Gdańskiej nt.: "GOSPODARKA
POLSKI W OKRESIE TRANSFORMACJI", dostępny na stronie:
http://www.zie.pg.gda.pl/~joss/