KOMUNIKACJA NIEWERBALNA

KOMUNIKACJA
NIEWERBALNA
DEFINICJE
Komunikacja niewerbalna – odnosi się do komunikacji
realizowanej za pośrednictwem środków innych niż
słowa; sygnały, którym można przypisać pewne
znaczenie, nie zaś proces nadawania znaczenia tym
sygnałom (M.L.Knapp, J.A.Hall).
Język ciała – praktyka (praktyczne działania
komunikacyjne), jak i związana z nią określona
struktura myślenia pozwalająca uczestnikom danej
kultury na poprawne zachowanie i jego interpretację,
na czytanie ciała (Brocki)
ROZWÓJ BADAŃ

a.
b.
c.
d.
e.
f.
1
I.Eibl-Eibesfeldt – zaprogramowania w zachowaniu
się ludzi i zwierząt.
bliskość dwojga ludzi
czteroletnia samica w
towarzystwie starszego samca
szympansa
samica rezusa z młodym
trwożne obejmowanie się u dzieci
z plemienia Sonjo
społeczne iskanie się u werwet
społeczne zachowania
pielęgnacyjne u kobiet z Bali
a
b
c
d
e
f
ROZWÓJ BADAŃ

2
P.Ekman i W.V.Friesen – trafność interpretacji stanów
emocjonalnych na podstawie zachowań mimicznych.
zaskoczenie
strach
gniew
odraza
radość
smutek
ROZWÓJ BADAŃ
3
R.L.Birdwhistell – kinezyka – badania gestykulacji i
innych ruchów ciała; notacja ruchów ośmiu
podstawowych części ciała umożliwiająca analizę
komunikacyjnego i systemowego charakteru ruchu
(20 tys. znaków).
 E.T.Hall – proksemika – postrzeganie i
posługiwanie się przestrzenią jako szczególnym
wytworem kultury.

KODOWANIE
(P.Ekman, W.V.Friesen)
KODOWANIE
SAMOISTNE
KODOWANIE
IKONICZNE
KODOWANIE
ARBITRALNE
(skracanie dystansu,
wskazanie palcem)
(„podcinanie” gardła,
dłoń w kształcie pistoletu)
(słowo)
KLASYFIKACJA ZACHOWAŃ
NIEWERBALNYCH
1
Warunki środowiskowe
I.
środowisko fizyczne (umeblowanie, wystrój wnętrza, kolory, oświetlenie,
hałas itd.)
1.
•
•
środowisko przestrzenne
2.
•
•
•
II.
ślady działań
percepcja czasu i rytmu
orientacja przestrzenna (przywództwo, przepływ informacji, planowanie zadań)
przestrzeń osobista (płeć, status, podział ról)
terytorialność
Fizyczna charakterystyka osób
•
•
•
wygląd fizyczny (wzrost, waga, uczesanie itd.)
zapachy
przedmioty łączone z osobą (ubiór, makijaż, okulary, biżuteria itd.)
KLASYFIKACJA ZACHOWAŃ
NIEWERBALNYCH
2
III.
Ruchy ciała i postawa
•
•
gesty (zależne i niezależne od mowy)
postawa




•
stopień uwagi i zaangażowania
status rozmówców
wskaźnik intensywności uczuć
wskaźnik intencji porozumienia (odzwierciedlanie)
zachowania dotykowe


•
skierowane na siebie (oddają stan lub nawyk)
skierowane na druga osobę
mimika


•
•
odzwierciedlają stany afektywne
funkcja gestów regulacyjnych
zachowania wzrokowe (gdzie, kiedy, jak długo; stopień rozszerzenia źrenic)
zachowania wokalne, dźwięk produkowany przez:


struny głosowe (wysokość, tempo, natężenie głosu)
efekt działania mechanizmów fizjologicznych (śmiech, bekanie, ziewanie,
przełykanie, jęk)
FUNKCJE ZACHOWAŃ NIEWERBALNYCH W
KOMUNIKACJI MIĘDZYLUDZKIEJ (Głodowski)





informacyjna
definiowanie i wspieranie przekazów
werbalnych
wyrażanie postaw i emocji
definiowanie relacji
kształtowanie i kierowanie wrażeniami