Przestrzeń unormowana – Wikipedia, wolna encyklopedia

advertisement
Przestrzeń unormowana – Wikipedia, wolna encyklopedia
Załóż nowe konto
Artykuł Dyskusja
Zaloguj się
Czytaj Edytuj Historia i autorzy
Przekaż 1% podatku na rozwój Wikipedii
KRS: 0000244732
Strona główna
Kategorie artykułów
Najlepsze artykuły
Zgłoś błąd
Częste pytania (FAQ)
Dla czytelników
Losuj artykuł
Kontakt
Wykluczenie
odpowiedzialności
Wspomóż Wikipedię
Dla wikipedystów
Narzędzia
Drukuj lub eksportuj
W innych językach
Català
Česky
Dansk
Deutsch
Eesti
Przestrzeń unormowana
Przestrzeń unormowana – przestrzeń
liniowa, w której określono pojęcie
normy będące bezpośrednim
uogólnieniem pojęcia długości (modułu)
wektora w przestrzeni euklidesowej.
[edytuj]
Spis treści [ukryj] 1 Definicja
2 Przykłady
3 Własności
4 Związek z innymi przestrzeniami
Przestrzenie unormowane pojawiają się
4.1 Przestrzenie metryczne
w naturalny sposób w analizie
4.2 Przestrzenie topologiczne
matematycznej oraz innych działach
4.3 Przestrzenie unitarne
matematyki takich jak, na przykład,
4.4 Przestrzenie sprzężone i przestrzenie operatorów
rachunek prawdopodobieństwa czy
5 Bibliografia
równania różniczkowe. Szczególnie
6 Przypisy
istotne z punktu widzenia szeroko
pojętych zastosowań są przestrzenie
Banacha, tzn. przestrzenie unormowane
mające pewną szczególną własność związaną z ich strukturą metryczną: zupełność.
Historycznie to właśnie pewne konkretne przestrzenie Banacha, które jako pierwsze pojawiły się w
kręgu zainteresowań matematyków pierwszej połowy XX w., stały się podwaliną powstania
abstrakcyjnej (aksjomatycznej) teorii przestrzeni unormowanych. Teoria przestrzeni unormowanych, a
szczególnie teoria przestrzeni Banacha jest jedną z głównych gałęzi analizy funkcjonalnej.
English
Español
Definicja
[edytuj]
Français
Italiano
będzie przestrzenią liniową nad ciałem
liczb rzeczywistych bądź zespolonych [1] .
Niech
spełniające, dla wszystkich elementów
przestrzeni
Odwzorowanie
‫עברית‬
skalarów
Íslenska
Magyar
z ciała
warunki:
niezdegenerowania,
Nederlands
日本語
Português
dodatniej jednorodności,
Română
Русский
Slovenčina
Svenska
Українська
nierówności trójkąta (podaddytywności),
nazywa się normą (w przestrzeni
Tiếng Việt
przestrzenią unormowaną.
文言
Uwagi
中文
http://pl.wikipedia.org/wiki/Przestrzeń_unormowana[2013-03-16 22:01:14]
), a przestrzeń
z określoną normą
nazywa się
i
Przestrzeń unormowana – Wikipedia, wolna encyklopedia
Edytuj linki
Każde odwzorowanie spełniające warunki drugi i trzeci spełnia również warunek
Z tego powodu wielu autorów zamiast pierwszego przyjmuje następujący
warunek
niezdegenerowania,
Przykłady
[edytuj]
Zobacz też: przestrzeń Banacha i przestrzeń Hilberta.
W przestrzeniach współrzędnych
wprowadzić wiele norm; niech
lub
można
Funkcje postaci
są normami dla
Normę
, nazywanymi p-tymi normami.
nazywa się często normą euklidesową i oznacza po
o ile nie prowadzi to do nieporozumień.
prostu
W przestrzeni
wzorem
można wyróżnić także normę maksimum zadaną
Jej oznaczenie jest zgodne z p-tymi normami w tym sensie, iż
przy
Jeżeli
jest przestrzenią zwartą, to przestrzeń
wszystkich
rzeczywistych funkcji ciągłych, określonych na
, jest przestrzenią
unormowaną (a nawet przestrzenią Banacha) z normą daną wzorem
Przykładem przestrzeni unormowanej, która nie jest zupełna jest np.
, tj. podprzestrzeń przestrzeni
wszystkich ciągłów
przestrzeń
liczbowych których tylko skończenie wiele wyrazów jest niezerowych.
Większość przestrzeni unormowanych naturalnie pojawiających się w
matematyce to przestrzenie Banacha – należą do nich, na przykład,
przestrzenie L p , przestrzenie Sobolewa, przestrzenie Hardy'ego.
Każda podprzestrzeń liniowa przestrzeni Banacha, która nie jest
domknięta jest przestrzenią unormowaną, która nie jest przestrzenią
Banacha. Innym przykładem niezupełnej przestrzeni unormowanej
jest przestrzeń funkcji całkowalnych w sensie Pettisa (o wartościach
w przestrzeni nieskończeniewymiarowej).
Własności
Kule (koła) jednostkowe na
płaszczyźnie dwuwymiarowej w
i
sensie norm
[edytuj]
Dwie normy przestrzeni liniowej nazywane są równoważnymi, gdy metryki przez nie generowane
wyznaczają tę samą topologię, przez co zagadnienie równoważności norm sprowadza się do
zagadnienia równoważności metryk.
Dowodzi się, że warunkiem koniecznym i wystarczającym równoważności norm
przestrzeni
elementu
jest istnienie dwóch takich dodatnich liczb rzeczywistych
spełniałyby warunek
http://pl.wikipedia.org/wiki/Przestrzeń_unormowana[2013-03-16 22:01:14]
,
w
które dla każdego
Przestrzeń unormowana – Wikipedia, wolna encyklopedia
Z powyższego wynika bezpośrednio, że jeżeli dwie normy w danej przestrzeni są równoważne oraz
jedna z nich jest zupełna (w sensie metryk przez nie indukowanych), to druga również jest zupełna.
W skończeniewymiarowej (rzeczywistej bądź zespolonej) przestrzeni liniowej istnieje dokładnie
jedna topologia liniowa – oznacza to, że wszystkie normy są takiej przestrzeni parami
równoważne i zupełne.
W każdej nieskończeniewymiarowej (rzeczywistej bądź zespolonej) przestrzeni liniowej można
wprowadzić nieskończenie wiele parami nierównoważnych norm.
Związek z innymi przestrzeniami
Przestrzenie metryczne
[edytuj]
[edytuj]
Osobny artykuł: przestrzeń metryczna.
W przestrzeni unormowanej
dla
wzór
indukuje metrykę na przestrzeni
Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
Przestrzenie topologiczne
[edytuj]
Osobne artykuły: przestrzeń topologiczna i przestrzeń liniowo-topologiczna.
Topologia wyznaczona przez normę przestrzeni jest liniowa w tym sensie, że przestrzeń liniowa
wraz z tą topologią tworzy przestrzeń liniowo-topologiczną (tzn. działania dodawania wektorów i
działania mnożenia wektora przez skalar są ciągłe w sensie topologii produktowych, odpowiednio w
X × X i K × X), która jest ponadto lokalnie wypukłaL standardową bazą lokalną otoczeń zera tej
przestrzeni, złożoną z absolutnie wypukłych zbiorów domkniętych jest rodzina
kul domkniętych o środku w zerze i promieniu
Z drugiej strony, tzw. kryterium Kołmogorowa podaje warunek konieczny i wystarczający na to, aby w
danej przestrzeni liniowo-topologicznej można było wprowadzić normę wyznaczającą wyjściową
topologię przestrzeni (o przestrzeniach tego typu mówi się, że są normowalne): przestrzeń liniowotopologiczna jest normowalna wtedy i tylko wtedy, gdy jest T1 oraz zawiera wypukłe i ograniczone
otoczenie zera [2] (funkcjonał Minkowskiego wypukłego i ograniczonego otoczenia zera jest normą,
która wyznacza wyjściową topologię przestrzeni).
Przestrzenie unitarne
[edytuj]
Osobny artykuł: przestrzeń unitarna.
Zobacz też: przestrzeń Hilberta i przestrzeń Kreina.
Jeśli
jest przestrzenią unitarną z iloczynem skalarnym
to dla dowolnego
wzór
definiuje normę w tej przestrzeni.
Taką normę nazywa się generowaną bądź indukowaną przez iloczyn skalarny. Normy te spełniają
tożsamość równoległoboku:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Przestrzeń_unormowana[2013-03-16 22:01:14]
Przestrzeń unormowana – Wikipedia, wolna encyklopedia
Norma danej przestrzeni nie spełnia tożsamości równoległoboku, to nie można w niej wprowadzić
iloczynu skalarnego; jeśli jednak spełnia ona tę tożsamość, to iloczyn skalarny zadany jest za
pomocą następującej tożsamości polaryzacyjnej:
Przestrzenie sprzężone i przestrzenie operatorów
[edytuj]
Osobne artykuły: norma operatora i przestrzeń sprzężona (analiza funkcjonalna).
Zobacz też: przestrzeń refleksywna.
Jeżeli
jest dowolną przestrzenią liniową nad ciałem
to przestrzeń
funkcjonałów liniowych określonych na
i o wartościach w
.
nazywa przestrzenią sprzężoną algebraicznie do
oznacza się zwykle symbolem
i
W kontekście przestrzeni unormowanych rozważa się jednak częściej rodzinę tych funkcjonałów
, nazywaną przestrzenią
liniowych na nich określonych, które są ciągłe: tworzą one przestrzeń
sprzężoną topologicznie; w przestrzeni tej można w naturalny sposób wprowadzić normę
operatorową. Na mocy twierdzenia Banacha-Steinhausa przestrzenie sprzężone do przestrzeni
unormowanych są zawsze przestrzeniami Banacha (ograniczając się do przestrzeni nad ciałem liczb
jest zupełna.
rzeczywistych bądź zespolonych), niezależnie od tego, czy przestrzeń
Każdą przestrzeń unormowaną X można izometrycznie zanurzyć w drugą przestrzeń sprzężoną
, poprzez odwzorowanie
dane wzorem
.
Z twierdzenia Goldstine'a wynika, że obraz przestrzeni X poprzez odwzorowanie jest gęstym
w sensie
-topologii. Ważną klasę przestrzeni unormowanych stanowią
podzbiorem
przestrzenie refleksywne, tzn. te przestrzenie unormowane dla których odwzorowanie jest
jest przestrzenią Banacha niezależnie od tego czy X ma tę własność, a
suriekcją. Przestrzeń
więc każda unormowana przestrzeń refleksywna jest automatycznie przestrzenią Banacha.
przestrzeni unormowanych można stowarzyszyć przestrzeń
Z każdą parą
wszystkich ciągłych operatorów liniowych
W przestrzeni
wprowadza się
normę wzorem
Ostatnie dwie równości mają sens tylko w przypadku, gdy
Bibliografia
jest przestrzenią nietrywialną.
[edytuj]
John B. Conway: A course in functional analysis. New York: Springer-Verlag, 1990, s. 67. ISBN
0387972455.
Julian Musielak: Wstęp do analizy funkcjonalnej. Warszawa: PWN, 1976.
Nicolas Bourbaki: Topological vector spaces. Berlin: Springer, 1987, s. I.3. ISBN 3-540-42338-9.
Przypisy
http://pl.wikipedia.org/wiki/Przestrzeń_unormowana[2013-03-16 22:01:14]
Przestrzeń unormowana – Wikipedia, wolna encyklopedia
1. ↑ Niektóry autorzy, jak na przykład Nicolas Bourbaki, podają ogólniejszą definicję przestrzeni unormowanej
dopuszczając by K było dowolnym pierścieniem waluacji z dzieleniem – nie jest to jednak powszechna praktyka.
2. ↑ A. Kołmogorow, Zur Normierbarkeit eines allgemeinen topologischen linearen Raumes, Studia Math. vol. 5
(1934) ss. 29-33
Kategoria: Przestrzenie Banacha
Tę stronę ostatnio zmodyfikowano 23:18, 12 mar 2013.
Tekst udostępniany na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach, z możliwością
obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o warunkach korzystania.
Zasady zachowania poufności
O Wikipedii
Wersja dla urządzeń mobilnych
http://pl.wikipedia.org/wiki/Przestrzeń_unormowana[2013-03-16 22:01:14]
Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność
Download