Ministerstwo Gospodarki Departament Energetyki Konsultacje Społeczne projektu ustawy Prawo Energetyczne ZGŁOSZENIE Zainteresowania pracami nad projektem ustawy Prawo Energetyczne - Zmiany danych* A. Oznaczenie podmiotu zainteresowanego pracami nad projektem 1. Nazwa / imię i nazwisko** Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych 2. Siedziba / miejsce zamieszkania** Ul. Krucza 6/14, 00-950 Warszawa 3. Adres do korespondencji Ul. Krucza 6/14, 00-950 Warszawa, skr. poczt. 441 4. Adres e-mail [email protected] B. Wskazanie osób uprawnionych do reprezentowania podmiotu wymienionego w części A w pracach nad projektem Lp. 1. 2. 3. 4. 5. Imię i nazwisko Marian Babiuch Adres Włodzimierz Kędziora Jacek Piekacz Janusz Ryk Andrzej Schroeder C. Opis postulowanego rozwiązania prawnego, ze wskazaniem interesu będącego przedmiotem ochrony Przedstawione poniżej szczegółowe zapisy wskazują na problemy i nieścisłości, które widzimy na gruncie obecnych projektów ustaw, przedstawiają również rozwiązania, naszym zdaniem optymalne dla rozwoju ciepłownictwa, elektroenergetyki w tym energetyki odnawialnej w Polsce. D. Załączone dokumenty 1. 2. Aktualny odpis z KRS Kopia pełnomocnictwa p. Janusza Ryka 1 E. Niniejsze zgłoszenie dotyczy Uzupełnienia braków formalnych / Zmiany danych ** zgłoszenia dokonanego dnia …………………………………………………………… (proszę podać z części F poprzedniego zgłoszenia) F. Osoba składająca zgłoszenie Imię i nazwisko: Data Janusz Ryk 6.02.2012 r. Podpis G. Klauzula odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia …………………………… (podpis) * Jeżeli zgłoszenie nie jest składane w trybie art. 7 ust. 6 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, treść: „— Zgłoszenie zmiany danych” skreśla się. ** Niepotrzebne skreślić. Pouczenie: 1. Jeżeli zgłoszenie ma na celu uwzględnienie zmian zaistniałych po dacie wniesienia urzędowego formularza zgłoszenia (art. 7 ust. 6 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa) lub uzupełnienie braków formalnych poprzedniego zgłoszenia (§ 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 sierpnia 2011 r. w sprawie zgłaszania zainteresowania pracami nad projektami aktów normatywnych oraz projektami założeń projektów ustaw (Dz. U. Nr 181, poz. 1080)), w nowym urzędowym formularzu zgłoszenia należy wypełnić wszystkie rubryki, powtarzając również dane, które zachowały swoją aktualność. 2. Część B formularza wypełnia się w przypadku zgłoszenia dotyczącego jednostki organizacyjnej oraz w sytuacji, gdy osoba fizyczna, która zgłasza zainteresowanie pracami nad projektem założeń projektu ustawy lub projektem aktu normatywnego, nie będzie uczestniczyła osobiście w tych pracach. 3. W części D formularza, stosownie do okoliczności, uwzględnia się dokumenty, o których mowa w art. 7 ust. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, a także pełnomocnictwa do wniesienia zgłoszenia lub do reprezentowania podmiotu w pracach nad projektem aktu normatywnego lub projektu założeń projektu ustawy. 4. Część E formularza wypełnia się w przypadku uzupełnienia braków formalnych lub zmiany danych dotyczących wniesionego zgłoszenia. 2 Uwagi szczegółowe do projektu ustawy Prawo Energetyczne Ogólna Do projektu ustawy nie dołączono projektów rozporządzeń, które przesądzają o prawach, obowiązkach i relacjach przedsiębiorstw energetycznych działających, lub zainteresowanych działaniem, na rynku energii elektrycznej. Jest to niezgodne z zasadami techniki tworzenia prawa. Rozdział 1 Art. 1-6 1) Art. 2 pkt 38 – Definicja „paliwa” Definicja jest niejasna, użyto w treści definicję słowa definiowanego. Jednocześnie zwracamy uwagę, że paliwem mogą być również substancje w postaci gazowej (np. gaz). W związku z powyższym proponujemy następującą definicję "paliwa": „38) paliwa – substancje paliwa stałe, i ciekłe lub gazowe będące nośnikami energii chemicznej.” Proponujemy zmianę definicji zgodnie z przedstawioną powyżej propozycją. 2) Art. 2 pkt 55 – Definicja „sprzedaży awaryjnej” Zgodnie z proponowaną definicją sprzedaży awaryjnej takiej sprzedaży dokonuje operator systemu dystrybucyjnego. W świetle takiej definicji pozostałe postanowienia projektu ustawy, tj. m.in. art. 30 ust. 2 czy art. 31, nabierają nowego znaczenia. Zgodnie z dotychczasowym brzemieniem Prawa energetycznego interpretowano te zapisy jako obowiązki dla sprzedawcy „z urzędu”. Po zaproponowanych zmianach obowiązki te są niejasno oznaczone. Dotyczyłyby wszystkich sprzedawców energii elektrycznej, co prawdopodobnie nie było celem ustawodawcy. Dodatkowo, sprzedaż awaryjna to działalność w ramach obrotu energią elektryczną, zaś operator systemu dystrybucyjnego nie posiada i nie może posiadać koncesji na obrót energią elektryczną z uwagi na obowiązek unbundlingu. Definicja oraz sama instytucja wymagają ponownej analizy oraz skorygowania zapisu. 3) Art. 4 ust. 1 - Obowiązek energii elektrycznej i ciepła świadczenia usług przesyłania i dystrybucji Obowiązek zapewnienia świadczenia usług przesyłania i dystrybucji energii elektrycznej i ciepła powinien być zagwarantowany w sposób równoprawny nie tylko odbiorcom oraz przedsiębiorstwom zajmującym się sprzedażą, przesyłaniem i dystrybucją energii elektrycznej i ciepła, ale również wytwórcom. Wprowadzenie równoprawnego traktowania wytwórców, z zastrzeżeniem pewnych przywilejów przyznanych ustawą (np. obowiązek zapewnienia pierwszeństwa dla przesyłania energii elektrycznej i ciepła z OZE i wysokosprawnej kogeneracji), jest nieodłącznym warunkiem zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej i ciepłą i zrównoważonego rozwoju systemu elektroenergetycznego i ciepłowniczego. W związku z powyższym proponujemy następujące brzmienie art. 4 ust. 1 ustawy: "Art. 4. 1. Przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej lub przesyłania i dystrybucji ciepła jest obowiązane zapewnić wszystkim wytwórcom, odbiorcom oraz przedsiębiorstwom zajmującym się sprzedażą energii elektrycznej lub ciepła, na zasadzie równoprawnego traktowania, świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej lub ciepła, na zasadach i w zakresie określonym w ustawie.". 3 4) Art. 6 ust. 1 - Obowiązki operatora informacji pomiarowych Obowiązek świadczenia usługi udostępnienia informacji pomiarowych przez operatora tychże informacji powinien dotyczyć również wytwórców energii elektrycznej, a nie tylko przedsiębiorstw obrotu i operatorów systemu. Prosimy o doprecyzowanie zapisu poprzez nadanie przepisowi następującego brzmienia: "Art. 6 ust. 1. Operator informacji pomiarowych jest obowiązany zapewnić przedsiębiorstwom energetycznym wykonującym działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, obrotu energią elektryczną, oraz operatorom systemu elektroenergetycznego, na zasadzie równoprawnego traktowania, świadczenie usługi udostępniania informacji pomiarowych, na zasadach i w zakresie określonym w ustawie; udostępnianie informacji pomiarowych odbywa się na podstawie umowy o świadczenie tej usługi.". Rozdział 2 Art. 7-26 5) Art. 13 ust. 2 - 4 – Wniosek o przyłączenie pozostawiony bez rozpatrzenia Proponowane rozwiązanie pozwala operatorom sieci z łatwością zadeklarować, że pewne odcinki sieci są przepełnione i żadne nowe źródło (szczególnie OZE) nie może zostać przyłączone. Kompetencje Prezesa URE w tym zakresie pozostają iluzoryczne. Zwracamy uwagę, że w ostatnim czasie proponowano wprowadzić do obecnie obowiązującego Prawa energetycznego przepisy w tym zakresie, jednakże odstąpiono od tego projektu w toku prac nad nowelizacją z uwagi na sprzeczność takiego zapisu z Dyrektywą 2009/28/WE, która zobowiązuje Państwa Członkowskie do wprowadzenia przepisów ułatwiających, a nie utrudniających, przyłączenie do sieci źródeł odnawialnych. Przepisy art. 13 ust. 2 - 4 powinny zostać wykreślone. 6) Art. 18 - Umowa o przyłączenie do sieci Art. 17 ust. 2 przewiduje, że „w okresie ważności warunki przyłączenia stanowią zobowiązanie przedsiębiorstwa energetycznego do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci”. Art. 18 określa natomiast minimalny zakres umowy o przyłączenie do sieci. W tym zakresie istnieje obecnie stanowisko, reprezentowane przez jednego z dużych OSD elektroenergetycznych, że zawarcia umowy o przyłączenie można żądać jedynie, gdy źródło energii zostało już wybudowane. Należy jasno przesądzić, że zawarcia umowy o przyłączenie można żądać już przed rozpoczęciem budowy przyłączanego obiektu (zarówno domu mieszkalnego, jak i źródła energii). W przeciwnym wypadku dojść może do zatrzymania jakichkolwiek inwestycji, skoro inwestor nie będzie miał pewności, że budowany przez niego obiekt zostanie przyłączony do sieci. Proponujemy doprecyzowanie art. 18 pkt 1 poprzez wskazanie w umowie o przyłączenie terminu realizacji obiektu przyłączanego, co rozstrzygnie dotychczasowe wątpliwości prawne w tym zakresie i potwierdzi, że obiekt przyłączany ma być wybudowany w przyszłości, po zawarciu umowy o przyłączenie. Proponujemy następujące brzmienie przepisu: "1) termin realizacji przyłączenia oraz obiektu, który ma zostać przyłączony;" 7) Art. 19 pkt 3 – Koszty przyłączenia W art. 19 pkt 3, który dotyczy przyłączenia źródeł, jest odniesieniem do rzeczywistych kosztów przyłączenia, ale nie ma w nim odniesienia do odcinków sieci służących do przyłączenia jako podstawy obliczania opłaty przyłączeniowej. Należy jasno stwierdzić, analogicznie jak w art. 19 pkt 2, że podmioty przyłączane – tu wytwórcy – pokrywają koszty odcinków sieci służących do przyłączania, nie zaś wysokie koszty przyłączenia (rozbudowy czy 4 przebudowy sieci, z której korzystają inni użytkownicy systemu). Proponujemy następujące brzmienie tego punktu: "3) za przyłączenie źródeł współpracujących z siecią oraz sieci przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej lub przesyłaniem i dystrybucją ciepła pobiera się opłatę ustaloną na podstawie rzeczywistych nakładów inwestycyjnych poniesionych na realizację przyłączenia budowę odcinków sieci służących do przyłączania tych źródeł, z wyłączeniem odnawialnych źródeł energii o mocy elektrycznej zainstalowanej nie wyższej niż 5 MW oraz jednostek kogeneracji o mocy zainstalowanej poniżej 1 MW, za których przyłączenie pobiera się połowę opłaty ustalonej na podstawie rzeczywistych nakładów." 8) Art. 26 - Warunki dla źródeł ciepła przyłączanych do sieci ciepłowniczej Wnosimy o wprowadzenie obowiązku dotrzymywania przez przyłączane do sieci ciepłowniczej źródła ciepła wszystkich parametrów jakościowych sieci, takich jak: temperatura zasilania, przepływ i ciśnienie w całym zakresie pracy sieci, zarówno w sezonie letnim, jak też w szczycie zapotrzebowania w sezonie grzewczym, co przyczyni się do poprawy stanu bezpieczeństwa systemu ciepłowniczego. Jednocześnie, wprowadzenie możliwości zapewnienia wymogu bezpieczeństwa dostaw poprzez współpracę, na zasadach umownych, z innymi źródłami ciepła, stworzy możliwości bezpiecznego przyłączania do istniejących sieci nowych małych jednostek, w tym wykorzystujących paliwa odnawialne lub odpady komunalne. Powyższe zmiany zapewnią odpowiedni poziom rozwoju i bezpieczeństwa systemów ciepłowniczych przy jednoczesnym zachowaniu jednakowych warunków odpowiedzialności za poziom bezpieczeństwa systemu ze strony istniejących i nowych jednostek wytwórczych. Proponujemy wprowadzenie w art. 26 na końcu nowych ustępów w następującym brzmieniu: "5. Jednostka wytwórcza przyłączana do sieci ciepłowniczej musi posiadać możliwość zapewnienia parametrów dostaw ciepła zgodnych z tabelą regulacyjną dla wszystkich warunków pracy systemu ciepłowniczego, do którego ma zostać przyłączona, w tym dla obciążenia szczytowego. 4. Przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie przesyłania i dystrybucji ciepła może przyłączyć do sieci ciepłowniczej jednostkę wytwórczą nie spełniającą warunku, o którym mowa w ust. 5, jeżeli istnieją techniczne możliwości zapewnienia odpowiednich parametrów dostawy ciepła w systemie ciepłowniczym w drodze umowy z innym źródłem ciepła przyłączonym do tej sieci ciepłowniczej.". 5 Art. 27-37 9) Art. 27 ust. 1 pkt. 1 oraz art. 28 pkt 2 – Postanowienia umowne Zgodnie z obecnym brzmieniem Prawa energetycznego zarówno w umowie sprzedaży, jak i w umowie świadczenia usług przesyłania lub dystrybucji (lub umowie kompleksowej), należy wskazać ilość sprzedawanej, przesyłanej/dostarczanej energii elektrycznej lub ciepła. Praktyka wskazuje, że dokładne określenie takiej ilości energii lub ciepła jest nieomal niemożliwe. Dlatego też przepisy te powinny zobowiązywać strony umów, o których mowa w ww. przepisach, do wskazywania w umowach ilości energii lub ciepła lub „sposobu określenia ilości energii lub ciepła”, która ma zostać sprzedana/przesłana/dostarczona. W związku z powyższym proponujemy następujące brzmienie art. 27 ust. 1 pkt 1 ustawy: "1) miejsce dostarczania energii elektrycznej lub ciepła do odbiorcy oraz ilość dostarczanej energii elektrycznej lub ciepła w podziale na okresy umowne albo sposób określania ilości dostarczanej energii elektrycznej lub ciepła;" oraz następujące brzmienie art. 28 pkt 2: "2) ilość przesyłanej energii elektrycznej lub ciepła w podziale na okresy umowne albo sposób określania ilości przesyłanej energii elektrycznej lub ciepła;" 10) Art. 28 pkt 9 – Kwestie zabezpieczeń finansowych w umowie Należy wykreślić pojęcie „kwestie zabezpieczeń finansowych” jako elementu umowy. Pojęcie to budzi wątpliwości interpretacyjne, a nadto może być rozumiane jako obligatoryjny warunek każdej umowy, nawet zawieranej z gospodarstwem domowym. W rzeczywistości jest stosowany zazwyczaj tylko w określonych sytuacjach i tylko przez niektóre podmioty (głównie OSP). Naszym zdaniem kwestię tą należy zostawić do uznania stron zawierających umowę, a nie wprowadzać na gruncie ustawy obowiązek uregulowania kwestii zabezpieczeń finansowych w umowie. Proponujemy wykreślić "kwestie zabezpieczeń finansowych" z brzmienia przepisu i nadać mu następujące brzmienie: "9) odpowiedzialność stron za niedotrzymanie warunków umowy oraz okres obowiązywania umowy i warunki jej rozwiązania, w tym kwestie zabezpieczeń finansowych.". 11) Art. 36 – Prawo wyboru dostawcy Aktualnie obowiązujące Prawo energetyczne zapewnia prawo wyboru dostawcy zarówno energii elektrycznej, jak również ciepła. Proponowane brzmienie art. 36 projektu ustawy ogranicza zasadę TPA wyłącznie do energii elektrycznej, pomijając prawo wyboru dostawcy ciepła. Brak takiego zapisu ogranicza rozwój konkurencji na lokalnych rynkach ciepła. Należy dodać również postanowienia dotyczące prawa odbiorcy ciepła do zakupu ciepła od wybranego przez siebie sprzedawcy. Brak jest przesłanek eliminowania zasady TPA z rynku ciepła. Proponujemy następujące brzmienie art. 36 ustawy: "Art. 36. 1. Odbiorca energii elektrycznej lub ciepła ma prawo zakupu energii elektrycznej lub ciepła od wybranego przez siebie sprzedawcy. 2. Przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej lub ciepła, stosując obiektywne i przejrzyste zasady zapewniające równe traktowanie użytkowników systemu, umożliwia odbiorcy energii elektrycznej lub ciepła przyłączonemu do jego sieci, zmianę sprzedawcy, na warunkach i w trybie określonym w przepisach wydanych 6 na podstawie art. 51 i art. 52". Art. 42 – Obowiązki odbiorcy wrażliwego 12) Ustawa nie nakłada na odbiorcę wrażliwego obowiązku niezwłocznego poinformowania przedsiębiorstwa energetycznego o utracie statusu odbiorcy wrażliwego. Fakt, czy dany odbiorca posiada status odbiorcy wrażliwego, determinuje, czy przedsiębiorstwo energetyczne zobowiązane jest pomniejszać kwotę należną do zapłaty za energię elektryczną przez takiego odbiorcę. Prosimy o wprowadzenie odpowiednich przepisów. Art. 38-48 Art. 46 ust. 1 – Wstrzymywanie dostaw 13) Obecny przepis nie stanowi zmiany dotychczas obowiązujących zapisów Prawa energetycznego w tym przedmiocie. Tymczasem przepisy obowiązującego Prawa energetycznego rodziły duże wątpliwości interpretacyjne. Z tego względu należy jasno zaznaczyć, że wstrzymanie dostarczania energii elektrycznej lub ciepła jest możliwe w przypadku spełnienia się jednej z wymienionych w art. 46 ust. 1 pkt 1 przesłanek (alternatywnie), a nie łącznego spełnienia się tychże przesłanek. Treść pkt 2 tego przepisu jest sprzeczna z pierwszą częścią tego przepisu. Na początku przepisu stanowi się, że przedsiębiorstwo ma prawo wstrzymać dostarczanie energii elektrycznej lub ciepła, zaś w pkt 2 zobowiązuje się przedsiębiorstwo energetyczne do powiadomienia odbiorcy o zamiarze wypowiedzenia umowy. Naszym zdaniem, skoro uprawnienie przedsiębiorstwa energetycznego jest wstrzymać dostarczanie, to przedsiębiorca ten powinien powiadomić odbiorcę o zamiarze wstrzymania dostarczania, a nie - o zamiarze wypowiedzenia umowy. Bezcelowe jest zamieszczenie zapisów nakazujących przedsiębiorstwu energetycznemu informowanie odbiorcy o zamiarze wypowiadania umowy, jak również dokonywanie takich wypowiedzeń w sytuacji, gdy odbiorca zwleka z zapłatą za pobraną energię elektryczną lub ciepło. W przypadku uiszczenia przez odbiorcę wszystkich bieżących i zaległych należności umowa taka będzie musiała zostać zawarta ponownie. Należy zamienić w pkt 2 obowiązek informowania odbiorcy o zamiarze wypowiedzenia umowy na obowiązek poinformowania odbiorcy o zamiarze wstrzymania dostarczania energii elektrycznej lub ciepła. Proponujemy następujące brzmienie art. 46 ust. 1: "Art. 46. 1 Przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie przysłania lub dystrybucji energii elektrycznej albo przesyłania i dystrybucji ciepła może wstrzymać dostarczanie energii elektrycznej lub ciepła, jeżeli: 1) w wyniku przeprowadzonej kontroli, o której mowa w art. 45 ust. 1, stwierdzono, że: a) instalacja znajdująca się u odbiorcy stwarza bezpośrednie zagrożenie dla życia, zdrowia lub środowiska, lub b) nastąpił nielegalny pobór energii elektrycznej lub ciepła; lub 2) odbiorca zwleka z zapłatą za pobraną energię elektryczną lub ciepło albo świadczone usługi co najmniej miesiąc po upływie płatności, pomimo uprzedniego powiadomienia na piśmie o zamiarze wypowiedzenia umowy wstrzymania dostarczania energii elektrycznej lub ciepła i wyznaczenia dodatkowego, dwutygodniowego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności, z zastrzeżeniem art. 48 ust. 2.". 7 14) Art. 46 ust. 2 – Koszt wznowienia dostaw Sugeruje się, aby przepis jednoznacznie wskazywał, iż koszt wznowienia dostarczania energii elektrycznej lub ciepła w przedmiotowym przypadku ponosi odbiorca, po którego stronie wystąpiły przyczyny wstrzymania dostarczania energii. Nie jest zasadne, aby koszty te ponosiły przedsiębiorstwa energetyczne, skoro do wstrzymania dostarczania doszło z winy odbiorcy. Nadmienić należy, że najczęściej sytuacje te dotyczą odbiorców notoryjnie nie płacących za dostarczaną energię elektryczną lub ciepło, więc przerzucanie kosztów wznowienia dostaw na przedsiębiorstwo energetyczne jest nieuzasadnione. Proponujemy następujące brzmienie tego przepisu: "2. Przedsiębiorstwo energetyczne jest obowiązane niezwłocznie wznowić, na koszt odbiorcy, dostarczanie energii elektrycznej lub ciepła, wstrzymanego z powodów, o których mowa w ust. 1, jeżeli ustaną przyczyny uzasadniające wstrzymanie ich dostarczania". 15) Art. 47 ust. 1 i 2 – Wstrzymywanie dostaw w przypadku złożenia skargi Przepisy zakazujące wstrzymania dostaw energii elektrycznej i ciepła przez przedsiębiorstwo w razie złożenia przez odbiorcę skargi lub wniosku o rozpatrzenie sprawy przez Prezesa URE są niejasne i znacznie ograniczają swobodę działalności gospodarczej. Nie jest wiadomo, o jaką skargę chodzi, do kogo miałaby ona być składana. Dodatkowo, przepisy nie przewidują, w jakim terminie mogłaby taka skarga złożona przez odbiorcę, jak długo więc przedsiębiorstwo miałoby czekać na decyzję odbiorcy w zakresie złożenia skargi. Nie jest jasne, co w sytuacji, gdy przedsiębiorstwo wstrzyma dostarczanie, zaś odbiorca dopiero później złoży skargę. Należy też zauważyć, że przepis w brzmieniu proponowanym może posłużyć odbiorcom, którzy notorycznie nie regulują swoich zobowiązań wobec przedsiębiorstw energetycznych, jako doskonała podstawa do nieregulowania rachunków bez konsekwencji, skoro odbiorca ten - złożeniem skargi - skutecznie będzie mógł zablokować możliwość wstrzymania mu dostarczania energii elektrycznej lub ciepła na co najmniej kilka miesięcy. Proponujemy wykreślenie tego przepisu. 8 Art. 49-57 Art. 48 – Przedpłatowy układ pomiarowo-rozliczeniowy 16) Przepis ten wskazuje przesłanki dla zainstalowania u odbiorcy przedpłatowego układu pomiarowo-rozliczeniowego. Sugerujemy doprecyzowanie, że licznik przedpłatowy może być zainstalowany w przypadku zaistnienia każdej z przesłanek wskazanych w ust. 1 pkt 1-3 art. 48, a nie - jak czasami jest interpretowane - w przypadku łącznego zaistnienia przesłanek określonych w tym przepisie. Proponujemy również uregulowanie bardzo często spotykanego w praktyce mechanizmu przedpłat, służącego do rozliczeń pomiędzy przedsiębiorstwem energetycznym a dużymi odbiorcami jako zabezpieczenia należytego wykonania umowy przez kupującego/korzystającego ze świadczonych usług przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej lub ciepła. Często mechanizm przedpłat jest stosowany zamiast tzw. przedpłatowego układu pomiarowo rozliczeniowego (np. w sytuacjach braku możliwości zainstalowania takiego układu) i w rzeczywistości spełnia te same funkcje, co taki przedpłatowy układ. W związku z powyższym proponujemy następujące brzmienie art. 48: " Art. 48. 1 Przedsiębiorstwo energetyczne może zainstalować przedpłatowy układ pomiarowo - rozliczeniowy służący do rozliczeń za dostarczoną energię elektryczną lub ciepło albo zażądać od odbiorcy dokonywania przedpłat na poczet należności za dostarczaną elektryczną lub ciepło, jeżeli odbiorca: 1) co najmniej dwukrotnie w ciągu kolejnych 12 miesięcy zwlekał z zapłatą za pobraną energię elektryczną lub ciepło albo świadczone usługi przez okres co najmniej jednego miesiąca; lub 2) nie ma tytułu prawnego do nieruchomości, obiektu lub lokalu, do jest którego dostarczana energia elektryczna lub ciepło; lub 3) użytkuje nieruchomość, obiekt lub lokal w sposób uniemożliwiający cykliczne sprawdzanie stanu układu pomiarowo - rozliczeniowego. 2. Przedsiębiorstwo energetyczne instaluje przedpłatowy układ pomiarowo rozliczeniowy, o którym mowa w ust. 1, lub ma prawo żądania dokonywania przedpłat, o których mowa w ust. 1, jeżeli odbiorca wrażliwy, korzystający z prawa do pomniejszenia należności za dostarczoną energię elektryczną o ryczałt, zwleka z zapłatą za pobraną energię elektryczną albo świadczone usługi, co najmniej miesiąc po upływie terminu płatności, pomimo wyznaczenia dodatkowego, dwutygodniowego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności. 3. Koszty zainstalowania układu pomiarowo-rozliczeniowego, o którym mowa w ust. 1 lub 2, ponosi przedsiębiorstwo energetyczne. 4. Funkcję przedpłatowego układu pomiarowo-rozliczeniowego, o którym mowa w ust. 1, może pełnić licznik inteligentny. 5. W przypadku braku zgody odbiorcy na zainstalowanie układu pomiaroworozliczeniowego lub stosowanie przedpłat, o których mowa w ust. 1, przedsiębiorstwo energetyczne może wstrzymać dostarczanie energii elektrycznej lub ciepła. 17) Art. 49 ust. 2 – Postanowienie o kontynuowaniu dostaw do czasu rozstrzygnięcia sporu Nie usunięto szeregu wątpliwości, które ten przepis rodzi w praktyce na gruncie obecnego Prawa energetycznego. Należy uregulować w szczególności kwestię, jak długo obowiązywać ma postanowienie wydane na podstawie art. 49 ust. 2., czy do czasu wydania decyzji przez Prezesa URE, czy do czasu uprawomocnienia się decyzji, czyli 9 często - przez kolejnych kilka lat - do uprawomocnienia się wyroku sądu II instancji rozstrzygającego sprawę z odwołania od decyzji Prezesa URE. W celu uniknięcia wątpliwości, które istnieją w oparciu o dotychczasowe brzmienie art. 8 ust. 2 Prawa energetycznego, należy jednoznacznie zaznaczyć w brzmieniu przepisu, że obowiązek kontynuowania dostaw istnieje tylko wtedy, gdy odbiorca na bieżąco reguluje swoje zobowiązania za dostarczaną energię elektryczną lub ciepło. Proponujemy następujące brzmienie przepisu: "2. W sprawach spornych dotyczących odmowy zawarcia umowy sprzedaży, umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej lub ciepła oraz umowy kompleksowej, Prezes URE może wydać, na wniosek jednej ze stron, postanowienie, w którym określa warunki podjęcia bądź kontynuowania dostarczania energii elektrycznej lub ciepła do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia sporu wydania decyzji przez Prezesa URE. Przedsiębiorstwo energetyczne dostarczające energię elektryczną lub ciepło na podstawie tego porozumienia uprawnione jest do wstrzymania dostarczania energii elektrycznej lub ciepła w przypadkach, o których mowa w art. 46 ust. 1." 18) Art. 50 - Funkcjonowanie systemu ciepłowniczego Proponujemy wprowadzenie do ustawy ogólnych ram funkcjonowania wytwórców ciepła w warunkach konkurencji rynku ciepła. Ze względu na fakt, że sposób dysponowania mocą konkurencyjnych jednostek wytwórczych przez dystrybutora ciepła wpływa na ich wyniki ekonomiczne, a także możliwości odtworzenia i rozwoju majątku produkcyjnego, niezbędne jest wprowadzenie wymogu równego traktowania wszystkich wytwórców działających na danym rynku ciepła. Brak takiego nakazu może powodować nieuzasadnione pogorszenie sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa energetycznego, co może - poprzez ograniczenie jego możliwości remontowych i inwestycyjnych - ostatecznie doprowadzić do pogorszenia stanu bezpieczeństwa dostaw ciepła. W związku z powyższym prosimy o wprowadzenie w art. 50 jako ust. 2 (dotychczasowe brzmienie przepisu należałoby ująć jako ust. 1) w następującym brzmieniu: "2. Z zastrzeżeniem art. 90 ust. 2, przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie przesyłania i dystrybucji ciepła, prowadzi ruch źródeł ciepła przyłączonych do systemu ciepłowniczego w sposób zapewniający równe warunki prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwa energetyczne prowadzące działalność w zakresie wytwarzania ciepła i wywiązania się z realizacji zgłoszonych umów sprzedaży ciepła na warunkach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 52.". 19) Art. 52 ciepłowniczego Szczegółowy zakres rozporządzenia systemowego W celu uszczegółowienia obowiązku zapewnienia równoprawnego traktowania wytwórców ciepła przyłączonych do tej samej sieci ciepłowniczej, będących często konkurentami na danym rynku ciepła (zob. propozycja w pkt [18]), proponujemy rozszerzenie zakresu rozporządzenia systemowego. Rozporządzenie takie stanowiłoby pewnego rodzaju instrukcję ruchu sieci ciepłowniczej, czy wręcz kodeks dobrych praktyk w ciepłownictwie. Proponujemy następujące brzmienie art. 52: "Art. 52. 1. Minister właściwy do spraw gospodarki określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki funkcjonowania systemów ciepłowniczych, biorąc pod uwagę: bezpieczeństwo i niezawodne funkcjonowanie tych systemów, 10 równoprawne traktowanie odbiorców ciepła i wytwórców ciepła przyłączonych do tego samego systemu ciepłowniczego, wymagania w zakresie ochrony środowiska oraz budowy i eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci określone w przepisach odrębnych. 2. Rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, określa w szczególności: 1) kryteria podziału na grupy podmiotów ubiegających się o przyłączenie do sieci; 2) warunki świadczenia usług przesyłania i dystrybucji ciepła, prowadzenia ruchu sieciowego i eksploatacji sieci; 3) sposób prowadzenia obrotu ciepłem; 4) warunki świadczenia usług przesyłania i dystrybucji ciepła, prowadzenia ruchu sieciowego i eksploatacji sieci; 5) sposób określania podziału obciążeń pomiędzy jednostki wytwórcze przyłączone do systemu ciepłowniczego; 5)6) zakres i sposób przekazywania informacji między przedsiębiorstwami energetycznymi oraz między przedsiębiorstwami energetycznymi a odbiorcami; 6) parametry jakościowe nośnika ciepła i standardy jakościowe obsługi odbiorców; 7) sposób załatwiania reklamacji.". 20) Art. 56 ust. 1 – Informowanie o zawartych umowach sprzedaży energii elektrycznej Zapisy art. 56 ust. 1 nakładają na wytwórców energii elektrycznej, którzy rozwiązali KDT, obowiązek raportowania o sprzedanej energii w ciągu 7 dni od zawarcia transakcji. Z praktycznych powodów okres 7 dni jest zbyt krótki. Proponujemy wydłużenie tego okresu do 30 dni. Proponujemy następujące brzmienie przepisu: "1. Przedsiębiorstwa energetyczne, o których mowa w art. 54 ust. 1, przekazują Prezesowi URE informacje o zawartych umowach, na podstawie których sprzedają wytworzoną energię elektryczną na zasadach innych, niż określone w art. 54, w ciągu 7 30 dni od dnia ich zawarcia. W informacji należy wskazać strony umowy, ilość i cenę energii elektrycznej oraz okres, na jaki umowa została zawarta.". 21) Art. 56 ust. 3 - Sprawozdanie z realizacji obowiązku publicznej sprzedaży Błędnie podane odniesienie do art. 49. Prawdopodobnie w tym miejscu powinno znaleźć się odniesienie do art. 54. Proponujemy dokonać odpowiedniej korekty. Rozdział 3 Art. 58-70 22) Art. 59 ust. 1 pkt 5 - Warunki uzyskania koncesji Wprowadzono niezrozumiały warunek uzyskania koncesji w pkt 5 tego przepisu, tj. "uzyskanie decyzji zabudowy i zagospodarowania terenu w rozumieniu przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym". Koncesja jest wydawana już po wybudowaniu obiektu, który służyć ma prowadzeniu działalności gospodarczej w zakresie objętym koncesją, więc jakakolwiek decyzja uzyskiwana przed budową tego obiektu, jest całkowicie bezzasadna, skoro obiekt został oddany do użytku. Proponujemy wykreślić pkt 5 z art. 59 ust. 1. 11 23) Art. 59 ust. 3 - Warunki uzyskania koncesji Błąd w numeracji – brak ust. 2. Ust. 3 winien mieć numer 2. Proponujemy dokonać odpowiedniej zmiany numeracji. 24) Art. 65 ust. 1 - Uprawnienie do zmiany koncesji Błędnie oznaczona jednostka redakcyjna – przepis nie ma kolejnych ustępów. Proponujemy wykreślić oznaczenie ust. 1. Art. 66 ust. 3 - Uprawnienie do cofnięcia koncesji 25) Zgodnie z proponowanym przepisem Prezes URE mógłby cofnąć koncesję w przypadku podziału lub łączenia przedsiębiorstwa energetycznego z innymi podmiotami. O ile zrozumiałe jest, że działalność w zakresie energetyki jest reglamentowana, a przez to nie może każdy prowadzić takiej działalności, to przyznanie Prezesowi URE aż tak szerokiego uprawnienia do decydowania o tym, bez jakichkolwiek warunków, komu odebrać koncesję, jest zbyt daleko idące. Naszym zdaniem Prezes URE mógłby cofnąć koncesję w przypadku podziału lub łączenia przedsiębiorstwa energetycznego jedynie w przypadku, gdyby nowo utworzony podmiot, na który przeszłaby koncesja, nie spełniał warunków do uzyskania koncesji, gdyby złożył taki wniosek. Proponujemy doprecyzowanie przepisu poprzez nadanie mu następującego brzmienia: "3. Prezes URE może cofnąć koncesję albo zmienić jej zakres w przypadku: 1) określonym w art. 58 ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej lub 2) podziału przedsiębiorstwa energetycznego lub jego łączenia z innymi podmiotami, jeżeli podmiot, który w wyniku podziału lub łączenia ma wykonywać działalność gospodarczą objętą koncesją udzieloną dotychczasowemu przedsiębiorstwu energetycznemu, nie spełnia warunków, o których mowa w art. 59". Rozdział 4 Art. 71-81 Art. 72 ust. 3 - Przesłanki do udzielenia certyfikatu niezależności 26) Określona w tym przepisie przesłanka, że Prezes URE bierze pod uwagę m.in. okres obowiązywania koncesji jest sprzeczny z art. 62, zgodnie z którym koncesja udzielana jest na czas nieokreślony. Prosimy o odpowiednią korektę. Art. 82-97 27) Art. 83 - Jednostki rezerwy interwencyjnej Rolą OSP zgodnie z Prawem energetycznym jest przesyłanie i dystrybucja energii elektrycznej, a nie wytwarzanie energii elektrycznej. OSP nie posiada koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej, nie może więc prowadzić działalności w tym zakresie. Proponowane rozwiązanie jest też niezgodne z obowiązkiem unbundlingu. OSP powinien dokonywać u wytwórców zakupu usług systemowych na warunkach rynkowych, a nie budować i eksploatować własne jednostki wytwórcze. Proponowany przepis jest niejasny, nie wiadomo, jaka miałaby być moc tychże jednostek interwencyjnych. 12 Proponujemy wykreślenie art. 83 i wszelkich odniesień w tekście ustawy do jednostek rezerwy interwencyjnej. 28) Obowiązek odbioru i pierwszeństwa w przesyłaniu i dystrybucji ciepła z OZE i wysokosprawnej kogeneracji Art. 90 nakłada na operatora systemu obowiązki zapewnienia pierwszeństwa świadczenia usług przesyłania lub dystrybucji oraz odbioru energii elektrycznej z OZE oraz z wysokosprawnej kogeneracji. Ten sam obowiązek odbioru i pierwszeństwa w przesyłaniu powinien dotyczyć również ciepła z tych źródeł, w szczególności w obliczu proponowanego przez nas obowiązku zakupu ciepła z tych źródeł (zob. propozycja w pkt [30]). Zauważyć należy, że brak odbioru i przesłania ciepła z kogeneracji uniemożliwi dostarczenie tego ciepła do odbiorcy zobowiązanego do zakupu ciepła z OZE i wysokosprawnej kogeneracji. W związku z powyższym proponujemy dodanie w art. 90 ust. 2 w brzmieniu: "2. Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem i dystrybucją ciepła zobowiązane jest: 1) zapewnić wszystkim podmiotom pierwszeństwo w świadczeniu usług przesyłania i dystrybucji ciepła wytworzonego w odnawialnych źródłach w wysokosprawnej kogeneracji oraz wytworzonego w wysokosprawnej kogeneracji, z zachowaniem niezawodności i bezpieczeństwa systemu ciepłowniczego; 2) do odbioru ciepła wytworzonego w odnawialnych źródłach w wysokosprawnej kogeneracji oraz wytworzonego w wysokosprawnej kogeneracji w źródłach przyłączonych do sieci tego przedsiębiorstwa energetycznego w ilości nie większej niż zapotrzebowanie odbiorców tego przedsiębiorstwa przyłączonych do sieci, do której przyłączone jest odnawialne źródło energii lub jednostka kogeneracji". 29) Art. 95 – Zasady uzgadniania przez Prezesa URE instrukcji Proponujemy wprowadzić zapisy wskazujące, iż w wypadku zgłoszenia przez użytkowników systemu uwag do projektu instrukcji przesłanego im wcześniej przez Operatora systemu przesyłowego lub Operatora systemu dystrybucyjnego, Prezes URE przed zatwierdzeniem instrukcji powinien zwrócić się do użytkowników systemu o ich stanowisko w sprawie, szczególnie w zakresie wymagań technicznych dla jednostek wytwórczych. Art. 98-103 30) Art. 99 pkt. 7 - Zakres odpowiedzialności operatora informacji pomiarowych W punkcie tym występuje błędne odwołanie do art. 53 ust. 2 ustawy. Nie jest jasne, do jakiego obowiązku odnosi się ten punkt. Prosimy o doprecyzowanie brzmienia punktu. Rozdział 5 Art. 104-124 31) Obowiązek zakupu ciepła z kogeneracji oraz z OZE Postulujemy wprowadzenie obowiązku zakupu ciepła z kogeneracji oraz z OZE. W związku z tym, że do sieci ciepłowniczej może być przyłączonych jednocześnie kilka źródeł wytwarzania, proponujemy następującą kolejność obowiązkowego zakupu ciepła: 1. ciepło wytworzone w wysokosprawnej kogeneracji, będące jednocześnie ciepłem wytworzonym w odnawialnych źródłach energii, 2. ciepło wytworzone w wysokosprawnej kogeneracji, nie będące jednocześnie 13 ciepłem z odnawialnych źródeł energii. Podmiotami zobowiązanymi do obowiązkowego zakupu ciepła byłyby przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się obrotem ciepłem i sprzedające ciepło odbiorcom końcowym. Ilość ciepła podlegająca obowiązkowemu zakupowi byłaby nie większa niż zapotrzebowanie odbiorców tego przedsiębiorstwa, przyłączonych do sieci, do której są przyłączone źródła kogeneracyjne, gdy ceny są równe lub niższe od obowiązującej średniej ceny sprzedaży ciepła, o której mowa w art. 167 ust. 2 pkt 24 lit. c., lub oferowane ceny ciepła są niższe od cen oferowanych przez innych dostawców na tym rynku. W obowiązującym Prawie energetycznym jest zawarty zapis dotyczący obowiązku zakupu ciepła z odnawialnych źródeł energii przez przedsiębiorstwa ciepłownicze (art. 9 a ust 7 obecnego Prawa energetycznego). Obecnie istnieją systemy ciepłownicze, do których są przyłączone różne źródła wytwarzania produkujące ciepło w kogeneracji i w kotłach wodnych, zatem ustawa powinna wskazywać, które źródła ciepła powinny w pierwszej kolejności zostać zakupione. Zaproponowana kolejność wynika z potrzeby zabezpieczenia, aby „zwykłe” spalanie biomasy w wodnym kotle rusztowym nie wyeliminowało technologii kogeneracyjnych. Ponadto odwołanie się do cen benchmarkowych wyeliminuje niebezpieczeństwo wzrostu cen ponad ceny średnie stosowane w ciepłownictwie. Proponujemy wprowadzenie np. jako dotychczasowego art. 104 projektu ustawy następującego przepisu: "Art. […]. Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się obrotem ciepłem i sprzedające to ciepło odbiorcy końcowemu jest obowiązane, w zakresie określonym w przepisach wydanych na podstawie art. […], do zakupu oferowanego ciepła lub chłodu wytwarzanego w wysokosprawnej kogeneracji oraz ciepła lub chłodu z odnawialnych źródeł energii w źródłach w przyłączonych do sieci, według następującej kolejności: 1) ciepło lub chłód wytworzone w odnawialnych źródłach energii, będące jednocześnie ciepłem wytworzonym w wysokosprawnej kogeneracji; 2) ciepło lub chłód wytworzone w wysokosprawnej kogeneracji, nie będące ciepłem wytworzonym w odnawialnych źródeł energii w ilości nie większej niż zapotrzebowanie odbiorców tego przedsiębiorstwa, przyłączonych do sieci, do której są przyłączone jednostki kogeneracji lub jednostki odnawialnego źródłą energii; zakup ten odbywa się po cenie nie wyższej niż średnia cena sprzedaży ciepła, o której mowa w art. 167 ust. 2 pkt 24 lit. c." W dalszych przepisach ustawy musiałby się również znaleźć przepis stanowiący delegację dla ministra właściwego ds. gospodarki do wydania rozporządzenia precyzującego zakres obowiązku, w tym uregulowanie sytuacji, gdy na rynku dojdzie do nadpodaży danych świadectw pochodzenia, jak również określać powinno szczegółowy zakres obowiązku zakupu w przypadku współspalania paliw. Dodatkowo, w przepisach karnych (art. 207) - przewidziana być powinna sankcja za niewykonanie obowiązku. Jednocześnie, kolejne artykuły ustawy musiałyby zyskać nową numerację. 32) Art. 104 ust. 3 – Definicja "biomasy" Przepis ten przywołuje definicję biomasy z ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach (Dz.U. z 2006 r., Nr 169, poz. 1199 z późn. zm.). Inna, szersza definicja biomasy została określona na gruncie projektu ustawy o odnawialnych źródłach energii. Należy ujednolicić definicję biomasy w projekcie ustawy Prawo energetyczne, projekcie ustawy o OZE oraz w ustawie o biokomponentach i biopaliwach, albowiem definicje te powinny być tożsame. Jednocześnie, definicje te muszą być tożsame z Dyrektywą 2009/28/WE. Proponujemy odpowiednią modyfikację przepisów projektu ustawy, projektu ustawy 14 o OZE z ustawą o biokomponentach i biopaliwach oraz z Dyrektywą 2009/28/WE. 33) Art. 109 ust. 2 pkt 1 - Zakres obowiązku zakupu i umorzenia świadectw pochodzenia z kogeneracji W treści przepisu jest błąd, przepis ten powinien brzmieć: "1) przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej lub jej obrotem i sprzedające energię elektryczną odbiorcom końcowym, niebędącychm odbiorcami końcowymi, o których mowa w pkt 4;" Prosimy o poprawienie brzmienia przepisu. 34) Art. 110 ust. 1 - Sposób obliczenia opłaty zastępczej W opisie do symboli "Eog" i "Eom" zastosowano błędne odniesienie – zamiast odniesienia do art. 103 winno być odniesienie do art. 113. Prosimy o dokonanie odpowiedniej korekty numeru przepisu. 35) Art. 110 ust. 2 - Sposób obliczenia opłaty zastępczej Zastosowano błędne odniesienie – zamiast odniesienia do art. 168 ust. 2 pkt 24 lit. b winno być odniesienie do art. 167 ust. 2 pkt 24 lit. b. Prosimy o dokonanie korekty. 36) Art. 112 – Świadectwa pochodzenia z kogeneracji dla wytwórców otrzymujących środki na pokrycie kosztów osieroconych Obecny zapis wywołuje wątpliwości co do możliwości korzystania z systemu wsparcia przez wytwórców, którzy otrzymują środki na pokrycie kosztów osieroconych na podstawie ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej (Dz.U. z 2007 r., Nr 130, poz. 905, z późn. zm.). Zaproponowana propozycja przepisów wyłącza, w naszej ocenie, możliwość skorzystania z przyznanego wytwórcom energii elektrycznej w kogeneracji wsparcia przez wytwórców otrzymujących środki na pokrycie kosztów uzasadnionych. Brak jest uzasadnienia, aby wytwórca otrzymujący środki na pokrycie kosztów uzasadnionych pozbawiony był prawa do otrzymywania świedectw pochodzenia i uzyskiwania przychodów ze sprzedaży tych świadectw. Proponujemy doprecyzowanie, że umorzenie świadectw pochodzenia po ich wydaniu dotyczy jedynie tych świadectw, które dotyczą energii elektrycznej wytworzonej do dnia zawarcia umów rozwiązujących KDT zgodnie z ustawą o rozwiązaniu KDT. W związku z powyższym proponujemy następujące brzmienie art. 112 ustawy: "112. Do wypełnienia obowiązku, o którym mowa w art. 109 ust. 1 pkt 1, nie zalicza się umorzonych świadectw pochodzenia z kogeneracji, o których mowa w art. 104 ust. 1, wydanych dla energii elektrycznej wytworzonej w jednostce kogeneracji przez wytwórcę wytwórcy, o którym mowa w art. 2 pkt 7 ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej, zwaną dalej "ustawą rozwiązującą KDT", otrzymującemu środki na pokrycie kosztów osieroconych zgodnie z ustawą rozwiązującą KDT, dla energii elektrycznej wytworzonej w jednostce kogeneracji przez tego wytwórcę do dnia zawarcia przez tego wytwórcę umowy, o której mowa w art. 3 ust. 2 ustawy rozwiązującej KDT.". 15 37) Art. 113 ust. 1 - Rozporządzenie określające szczegółowy zakres realizacji obowiązku zakupu i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia z kogeneracji W przepisie art. 113 ust. 1 dokonano odniesienia do błędnego przepisu ustawy (art. 99 ust. 1 zamiast art. 109 ust. 1). Prosimy o zmianę treści przepisu. 38) Uprawnienie dla Ministra Gospodarki do wprowadzenia współczynników korekcyjnych dla nowych źródeł kogeneracyjnych Proponujemy wprowadzenie mechanizmu weryfikacji przez Ministra Gospodarki co 4 lata (w wyniku sporządzanego raportu, o którym mowa w art. 124) funkcjonującego systemu wsparcia wysokosprawnej kogeneracji. lub w przypadku jeżeli Minister Gospodarki stwierdzi, że udział energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji jest niewystarczający i nie stanowi wystarczającej zachęty dla budowy nowych źródeł kogeneracyjnych, może on wprowadzić i przyznać nowobudowanym jednostkom kogeneracji dodatkowe świadectwa pochodzenia (poprzez możliwość wprowadzenia i określania współczynników korekcyjnych) na okres zwrotu inwestycji budowy takich nowych jednostek (15 lat). W sytuacji, jeżeli dotychczasowy model wsparcia okaże się zbyt małym bodźcem dla budowy nowych źródeł kogeneracyjnych, taki dodatkowy mechanizm powinien stanowić dodatkowy czynnik zachęcający do inwestowania w budowę źródeł kogeneracyjnych. W związku z powyższym proponujemy wprowadzić po art. 124 ustawy dodatkowy przepis art. 125 w następującym brzmieniu: "125. Minister właściwy do spraw gospodarki uprawniony jest do wprowadzenia i określenia, w drodze rozporządzenia, współczynników korekcyjnych, wyższych niż 1,0, dla świadectw pochodzenia z kogeneracji przysługujących planowanym jednostkom kogeneracji na okres 15 lat od dnia oddania takiej jednostki kogeneracji do użytku w rozumieniu przepisów prawa budowlanego dla poszczególnych rodzajów źródeł i paliw wykorzystywanych do wytwarzania energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji, jeżeli stwierdzi, że zakres obowiązku, o którym mowa w art. 109 ust. 1, w niewystarczającym stopniu wpływa na budowę nowych jednostek kogeneracji lub, że warunki rynkowe są niewystarczające do założonego rozwoju kogeneracji albo jeżeli raport, o którym mowa w art. 124 wykaże, że postęp osiągnięty w zwiększaniu udziału energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji w cdałkowitej krajowej produkcji energii elektrycznej jest mniejszy od założonego na ten okres." 39) Wprowadzenie mechanizmu zapewniającego utrzymanie minimalnego poziomu ceny świadectw pochodzenia Celem wprowadzenia systemu zbywalnych praw majątkowych jest wsparcie rozwoju kogeneracji, którego fundamentalnym warunkiem właściwego funkcjonowania jest właściwe ukształtowanie ich cen. Obserwowany na rynku certyfikatów spekulacyjny spadek cen negatywnie wpływa na rozwój kogeneracji, ograniczając środki przeznaczone na jej rozwój. Proponujemy wprowadzenie do ustawy przepisów, które pozwolą na właściwe ustalenie cen na poziomie gwarantującym skuteczność mechanizmów wsparcia, m.in. przepisów nakładających na Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚ) obowiązek odkupienia świadectw pochodzenia (np. po cenie odpowiadającej 0,8 wysokości opłaty zastępczej). Taki obowiązek pozwoliłby na uniknięcie sytuacji, w której podmioty zobowiązane wnoszą opłatę zastępczą do NFOŚ (nie kupują świadectw pochodzenia od wytwórców) i jednocześnie poprzez powstałą nadwyżkę i spekulacyjny obrót 16 prawami majątkowymi doprowadzają do spadku cen świadectw pochodzenia z kogeneracji. Proponowane rozwiązanie nie będzie skutkowało zwiększeniem kosztów funkcjonowania systemu wsparcia ponoszonego przez odbiorców energii elektrycznej. NFOŚ dokonywałby zakupu tych świadectw pochodzenia ze środków, jakie otrzymuje z opłat zastępczych, które przecież mają być przeznaczone na wsparcie technologii kogeneracji. Wykupienie świadectw pochodzenia przez NFOŚ skieruje ponownie do wytwórców środki przeznaczone pierwotnie na ich rozwój. Prosimy o wprowadzenie odpowiednich przepisów. Rozdział 6 Art. 125-136 Art. 133 - Ograniczenie odpowiedzialności OSP za szkody 40) Art. 133 ustanawia limit odpowiedzialności finansowej OSP za szkody wyrządzone użytkownikom systemu m.in. w związku z niedbalstwem w działaniu OSP. Zasadne jest w związku z powyższym wprowadzenie analogicznego ograniczenia w stosunku do wytwórców i przedsiębiorstw obrotu. Brak takiego ograniczenia sprawia, że wytwórcy i przedsiębiorstwa obrotu są eksponowani w pełnym zakresie na ryzyko roszczeń ze strony swoich klientów w sytuacji, gdy im nie zostanie pokryta w całości szkoda wyrządzona przez OSP w związku z limitem odpowiedzialności OSP. Ustawodawca nie tylko więc ogranicza odpowiedzialność OSP, ale przenosi ryzyko zawinionych działań lub zaniechań OSP na pozostałych uczestników rynku. Proponujemy przeredagowanie brzmienia przepisów i wprowadzenie limitu odpowiedzialności wytwórców i przedsiębiorstw obrotu w sytuacjach, o których mowa w przepisie tego artykułu. Art. 137-146 Rozdział 7 Art. 147-149 Rozdział 8 Art. 150-159 Art. 155 – Konsultacje planów OSD rozwoju sieci 41) Plan rozwoju sieci OSP podlegają konsultacjom z użytkownikami systemu (w tym potencjalnymi użytkownikami systemu). W obecnym brzmieniu art. 155 nie jest jasne, czy plany rozwoju OSD podlegają tym samym procedurom konsultacji społecznych, jak plany rozwoju sieci OSP. Plany rozwoju OSD, do których sieci przyłączane jest szereg instalacji wytwórczych i odbiorczych, powinny podlegać konsultacjom społecznym podobnie, jak plany OSP. Proponujemy doprecyzowanie brzmienia art. 155 w tym zakresie. Art. 154-155 – Działalność planistyczna 42) Jak wynika z praktyki, budowa nowych źródeł wytwórczych czasami jest dokonywana mimo rzeczywistego zapotrzebowania. Dlatego też postulujemy wprowadzenie wymogu uzyskania zgody Prezesa URE na budowę nowego źródła wytwarzania ciepła o planowanej mocy cieplnej wynoszącej nie mniej, niż 5 MWt, z którego ciepło ma być dostarczane do sieci ciepłowniczej, w obrębie której aktualne i planowane zapotrzebowanie na ciepło będzie zaspokajane przez istniejące źródła wytwarzające ciepło ze źródeł odnawialnych lub w wysokosprawnej kogeneracji. Przed wydaniem takiej zgody Prezes URE powinien przeprowadzić badanie funkcjonowania rynku ciepła z uwzględnieniem planowanego źródła ciepła. Poddanie kontroli Prezesa URE budowy nowych źródeł wytwórczych będzie skutkować ekonomiczną racjonalizacją rozwoju istniejących źródeł oraz chronić będzie odbiorców końcowych przed nieuzasadnionym wzrostem 17 cen ciepła. Wprowadzenie takich regulacji ograniczy ryzyko powstawania nieuzasadnionej nadwyżki mocy w systemie ciepłowniczym. Prezes URE w ramach wydawania zgody na budowę nowych źródeł analizowałby, czy eksploatacja nowego źródła nie spowoduje nieuzasadnionego wzrostu cen ciepła dla odbiorców przyłączanych do sieci ciepłowniczej lub nie pogorszy warunków konkurencji i równoprawności funkcjonowania przedsiębiorstw wytwórczych działających na danym rynku ciepła. Wnosimy, aby nowe źródła ciepła miały obowiązek posiadania odpowiednio zarezerwowanych mocy, tak by móc wytwarzać nie tylko w sezonie letnim, ale także we właściwym sezonie grzewczym, tj. w zimie. W przypadku zastosowania takiego rozwiązania, budowa nowych źródeł nie powinna prowadzić do spadku efektywności tych już istniejących. Brakuje również zapisów określających moment, kiedy z wnioskiem o zgodę ba budowę nowego źródła ciepłą należałoby zwrócić się do Prezesa URE taka zgoda winna być wydawana dla projektu każdego źródła jeszcze przed wydaniem pozwolenia na budowę. Proponujemy w art. 155: Ust. 1 nadać następujące brzmienie: "Art. 155. 1.Projekty planów rozwoju podlegają uzgodnieniu z Prezesem URE, z wyłączeniem planów rozwoju przedsiębiorstw energetycznych wykonujących działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji energii elektrycznej, dla mniej niż 100 odbiorców, którym przedsiębiorstwo to dostarcza rocznie mniej niż 50 GWh tej energii albo przesyłu i dystrybucji ciepła dla odbiorców, dla których łączna moc cieplna zamówiona w przedsiębiorstwie wynosi mniej niż 5 MWt." Dodać ust. 6 w brzmieniu: "Przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie przesyłania i dystrybucji ciepła dokonuje aktualizacji planu rozwoju przed rozpatrzeniem każdego wniosku o wydanie warunków przyłączenia do sieci ciepłowniczej źródła ciepła, jednak nie rzadziej niż co 3 lata, uwzględniając zmiany w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego albo, w przypadku braku takiego planu - zgodnie z ustaleniami zawartymi w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, uwzględniając optymalizację kosztu dostaw ciepła do odbiorców." Dodać ust. 7 w brzmieniu: "Przed uzgodnieniem planu rozwoju, o którym mowa w ust. 1, Prezes URE bierze pod uwagę zasadność budowy nowych źródeł ciepła podłączonych do istniejącego systemu ciepłowniczego z punktu widzenia interesów odbiorców ciepła z tego systemu na podstawie analizy przedstawionej przez przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem i dystrybucją ciepła. W przypadku, gdy Prezes URE negatywnie zaopiniuje projektu planu rozwoju w zakresie przyłączenia źródła ciepła, przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem i dystrybucją ciepła odmawia wydania warunków przyłączenia tej jednostki do sieci.". Jednocześnie, wprowadzenie tychże przepisów wymaga wprowadzenia w art. 10 zastrzeżenia, że obowiązek przyłączenia do sieci nie dotyczy przypadku, o którym mowa w art. 155 ust. 7 ustawy. Rozdział 9 Art. 160-169 43) Art. 167 ust. 2 – Kompetencje Prezesa URE Zgodnie z proponowanym zapisem „do zakresu działania Prezesa URE należy w 18 szczególności (…)”. Naczelną zasadą prawa administracyjnego jest zakaz domniemania kompetencji. Z tego też powodu art. 167 ust. 2 projektu ustawy powinien brzmieć, jak obecny art. 23 ust. 2 i wymieniać enumeratywnie uprawnienia Prezesa URE, tj.: „Do zakresu działania Prezesa URE należy (…)”. Sformułowanie „w szczególności” winno zostać wykreślone. Analogicznie, sformułowanie to powinno zostać usunięte m.in. z art. 181 ust. 3 in fine [zasady kształtowania taryf dla ciepła], czy też art. 193 art. 3 [przesłanki zwolnienia przedsiębiorstwa energetycznego z obowiązku przedstawiania taryf do zatwierdzania]. Proponujemy wykreślenie sformułowania "w szczególności" w art. 167 ust. 2, art. 181 ust. 3 in fine oraz art. 193 ust. 3. Art. 167 ust. 2 pkt 24 lit. c – Średnie ceny sprzedaży ciepła 44) W obecnym brzmieniu tego przepisu wyznaczana ma być jedna cena średnia sprzedaży ciepła dla danego rodzaju paliwa, niezależnie od faktu, czy dany podmiot objęty jest postanowieniami Dyrektywy 2003/87/WE ustanawiającej system handlu emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie (tzw. Dyrektywa ETS), czy też nie. Na skutek takiego uregulowania art. 167 ust. 2 pkt 24 lit. c, wszystkie źródła kogeneracyjne, zarówno te podlegające regulacjom ETA, jak i pozostałe, zobowiązane będą ustalać maksymalne ceny na podstawie cen także tych podmiotów niekogeneracyjncych, które nie są zobowiązane na mocy Dyrektywy ETS do wykupu pozwoleń emisyjnych CO 2. A tym samym, z perspektywy dużych i średnich wytwórców oznacza to, że cena referencyjna ustalana na podstawie średniej ceny wszystkich niekogeneracyjnych źródeł ciepła będzie zaniżone. Dlatego też należy stworzyć dwa oddzielne systemy określania średnich cen sprzedaży ciepła – jeden dla podmiotów objętych nakazami Dyrektywy ETS, oraz drugi system – dla podmiotów nieobjętych postanowieniami tej Dyrektywy. Wnosimy o zapewnienie dwóch rodzajów średnich cen sprzedaży ciepła w art. 167 ust. 2 pkt 24 lit c - dla podmiotów zobowiązanych do zakupu uprawnień zgodnie z Dyrektywą ETS oraz dla podmiotów nie zobowiązanych do tego zakupu. Proponujemy następujące brzmienie art. 167 ust. 2 pkt 24 lit. c: "c) średnich cen sprzedaży ciepła, wytworzonego w jednostkach wytwórczych niebędących jednostkami kogeneracji: - opalanymi paliwami węglowymi, - opalanymi paliwami gazowymi, - opalanymi olejem opałowym, - stanowiącymi odnawialne źródła energii w poprzednim roku kalendarzowym, oddzielnie dla instalacji objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych w rozumieniu ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz instalacji nie objętych tym systemem;". 45) Art. 167 ust. 2 - Kompetencje Prezesa URE (brak wpisanych kompetencji) Brak jest wpisanego w treści art. 167 ust. 2, określającego zakres kompetencji Prezesa URE, uprawnienia do ustalania wskaźnika referencyjnego, o którym mowa w art. 190 ust. 7 ustawy. Jednocześnie, podobnie jak w przypadku ustalania średnich cen sprzedaży ciepła, wskaźniki referencyjne winny być oddzielnie ustalane dla jednostek uczestniczących w systemie handlu uprawnieniami do emisji i jednostek wytwórczych nie uczestniczących w tym systemie 19 (zob. uwaga w pkt [43]). Brak jest wpisanego do przepisu uprawnienia Prezesa URE do zwalniania z obowiązku przedstawiania taryf do zatwierdzenia w trybie art. 193 ustawy oraz art. 189 ust. 3 (zob. uwaga w pkt [51 i 52]), jak również do zwalniania z obowiązku publicznego obrotu zgodnie z art. 55 ust. 2 ustawy. W związku z powyższym proponujemy: dopisać w art. 167 ust. 2, po pkt 25, nowy punkt w następującym brzmieniu "26) obliczanie i ogłaszanie, w terminie do dnia 31 marca każdego roku, wskaźników referencyjnych, o których mowa w art. 190 ust. 7, oddzielnie dla instalacji objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych w rozumieniu ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz instalacji nie objętych tym systemem".; dopisać w art. 167 ust. 2, po pkt 11, następujące punkty w brzmieniu: "12) udzielanie i cofanie zwolnienia z obowiązku zatwierdzania taryf zgodnie z art. 193 i art. 189 ust. 3;, 13) udzielanie zwolnienia z obowiązku, o którym mowa w art. 55 ust. 2;". Kolejne punkty przepisu wymagałyby odpowiedniej zmiany numeracji. Art. 170-178 46) Art. 172 ust. 3 – Postępowanie ws. odwołania od decyzji Prezesa URE Dotychczasowy system rozstrzygania sporów zostaje utrzymany. Z obecnej praktyki wynika, że Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, do którego wnosi się odwołania do decyzji Prezesa URE, ani też Sąd Apelacyjny w Warszawie, nie dokonują kontroli poprawności stosowania przepisów kpa przez regulatora. W naszej ocenie należy wprowadzić sądową kontrolę poprawności stosowania przepisów postępowania administracyjnego w postępowaniu prowadzonym przez Prezesa URE przez sądy rozpatrujące odwołania od decyzji Prezesa URE. Postępowanie w sprawie odwołania od decyzji Prezesa URE toczyć się ma, zgodnie z art. 172 ust. 3 projektu ustawy, według przepisów kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu w sprawach gospodarczych. W związku z nowelizacją kodeksu postępowania cywilnego, która wejdzie w życie w maju br., odwołanie od decyzji Prezesa URE będzie toczyć się według przepisów o postępowaniu w sprawach gospodarczych (bowiem takiego postępowania nie będzie), a według przepisów z zakresu regulacji energetyki. Prosimy o dokonanie odpowiedniej korekty. 47) Art. 174 ust. 1 - Zakres spraw rozpatrywanych przez sądy polubowne Przepis przewiduje, że sądy polubowne rozpatrują spory m.in. dotyczące nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania energii elektrycznej lub ciepła. Ta sama kompetencja przyznana została Prezesowi URE na podstawie art. 49 ust. 1 projektu ustawy. Przepisy te wykluczają się, nie wiadomo, jaka droga będzie przysługiwała stronie, która zechce rozpatrzeć spór na tym tle w sytuacji, gdy będzie miała odpowiedni zapis na sąd polubowny w umowie: czy będzie mogła najpierw spróbować rozpoznać spór przez Prezesa URE, czy powinna skierować sprawę do sądu polubownego, czy Prezes URE nie odmówi rozpoznania sprawy, jeżeli stronie przysługuje prawo do rozpoznania sprawy przez sąd polubowny, i odwrotnie - czy sąd polubowny nie odmówi rozpoznania sprawy, jeżeli strona może zwrócić się do Prezesa URE o rozstrzygnięcie sporu. Innymi słowy, czy strona będzie mogła wybrać organ, do którego zwróci się o rozwiązanie sporu i jaki 20 organ jest właściwy w sprawie rozstrzygnięcia tej sprawy. Przepis wymaga doprecyzowania. Rozdział 10 Art. 179-194 48) Art. 180 – Obowiązek ustalania taryf dla energii elektrycznej Prosimy o wykreślenie wszelkich sformułowań w ustawie, jakie sugerować mogą możliwość domniemania konieczności opracowywania, zatwierdzania i stosowania taryf w stosunku do wszystkich podmiotów, oprócz gospodarstw domowych. Rynek hurtowy energii elektrycznej jest rynkiem konkurencyjnym. Powtarzanie zapisów o konieczności sporządzania taryf, zatwierdzania taryf i korzystaniu ze zwolnienia w kontekście art. 194 stwarza nieuzasadnione ryzyko biznesowe i obarczone jest ryzykiem, że Prezes URE, po wejściu w życie ustawy, stwierdzi, że istnieje obowiązek zatwierdzania taryf przez wszystkich uczestników rynku energii elektrycznej, a przez to zażąda przedstawienia takich taryf do zatwierdzenia. Jednocześnie, w przypadku zwolnienia z obowiązku taryfowania, opracowywanie przez przedsiębiorstwo energetyczne taryfy zgodnie z metodologią taryfową, jest zbędne - cena jest bowiem ustalana na zasadach rynkowych zgodnie z prawami popytu i podaży. W związku z powyższym w każdym miejscu w ustawie, jakie odnosić się będzie do taryf innych, niż dla gospodarstw domowych, proponujemy wykreślić sformułowania sugerujące ich opracowywanie, zatwierdzanie i ustalanie. 49) Art. 180 i 181 – Sposób obliczania wartości regulacyjnej aktywów w taryfach Jako podstawa kalkulacji zwrotu kapitału wprowadzona została wartość regulacyjna aktywów („WRA”) trwałych i obrotowych z uwzględnieniem planowanych inwestycji i związanej z nimi amortyzacji dla energii elektrycznej (art. 180 ust. 6 pkt. 2) i ciepła (art. 181 ust. 4 pkt 2). Brak jest jednakże w ustawie definicji WRA. W upoważnieniach do wydania rozporządzeń taryfowych brak jest delegacji upoważniających do określenia sposobu ustalania WRA. Kwestia wartości regulacyjnej aktywów powinna być doprecyzowana. Proponujemy, podobnie jak w przypadku zwrotu z kapitału, aby rozporządzenie taryfowe określało sposób kalkulacji wartości regulacyjnej aktywów. W związku z powyższym proponujemy dodanie w art. 188 ust. 2 po pkt 7 kolejnego punktu w brzmieniu: "8) sposób kalkulacji wartości regulacyjnej aktywów, o której mowa w art. 181 ust. 4 pkt 2". W związku ze zmianą kolejne punkty tego ustępu powinny uzyskać nową numerację. Taką samą zmianę proponujemy w zakresie dotyczącym rozporządzenia taryfowego dla energii elektrycznej - art. 187 ust. 2 projektu ustawy. 50) Art. 182 ust. 3 - Składniki taryfy W przepisie tym występuje błędne odniesienie do artykułu ustawy. Przepis ten powinien brzmieć: "3. Taryfy dla energii elektrycznej powinny uwzględniać, w odniesieniu do odbiorców, skutki wprowadzenia opłaty przejściowej, o której mowa w ustawie wymienionej w art. 4954 ust. 2." Prosimy o korektę brzmienia przepisu. 21 Art. 188 ust. 2 pkt 3 oraz 189 ust. 3 i ust. 4 – Warunek efektywności 51) Zgodnie z projektem ustawy, aby zostać zwolnionym z obowiązku przedłożenia taryfy do zatwierdzenia Prezesowi URE, przedsiębiorstwo energetyczne musi spełniać tzw. warunek efektywności. Konsekwentnie, nader istotne są szczegóły określające warunek efektywności. Nie jest jasne, co oznaczać ma warunek efektywności, jak go stosować. Kwestia definicji warunku efektywności powinna być szczegółowo doprecyzowana, albowiem jest niejasna. Proponujemy doprecyzowanie zapisów projektu ustawy w tym zakresie. Art. 189 ust. 3 – Taryfikacja ex ante ciepła 52) Metodologia obliczania efektywności, która jest podstawową przesłanką braku obowiązku przedkładania taryf do zatwierdzenia, ma zostać określona w rozporządzeniu. Jeśli przesłanka ta zaistnieje, zwolnienie to następuje z mocy prawa – brak obowiązku ubiegania się o wydanie decyzji przez Prezesa URE w tym zakresie. Zagadnienie, czy przedsiębiorstwo energetyczne ma prawo samodzielnie stwierdzić, że warunek efektywności spełnia, czy też powinien to potwierdzić Prezes URE, należy uregulować na gruncie ustawy. Jeśli regulator miałby potwierdzać tę okoliczność, winna być określona forma prawna potwierdzenia spełniania warunku efektywności. W przypadku spełnienia warunku efektywności zwolnienie z obowiązku przedkładania taryf do zatwierdzania następuje ex lege – przedsiębiorstwo energetyczne nie ma obowiązku wystąpienia z wnioskiem do Prezesa URE w celu wydania decyzji w tym zakresie. Wobec zagrożeń, jakie niesie za sobą zaproponowane uregulowanie, tj. (i) warunek efektywności pozostaje nieokreślony, (ii) brak wskazań, kto przesądza o jego zaistnieniu, (iii) możliwości weryfikacji cen i stawek opłat przez Prezesa URE nawet w przypadku zwolnienia z taryfikacji, w tym nałożenia obowiązku zwrotu różnicy, zgodnie z art. 194, postulujemy, by zwolnienia z obowiązku przedkładania taryf do zatwierdzania na postawie art. 189 ust. 3 nie następowało z mocy prawa. Należy tak ukształtować art. 189 ust. 3, by po spełnieniu warunku efektywności przedsiębiorstwo energetyczne miało prawo uzyskać zwolnienie od Prezesa URE na mocy decyzji administracyjnej. Należy również wyjaśnić istniejące wątpliwości, czy elektrociepłownia może wybrać sposób ustalania ceny ciepła albo w trybie art. 189 ust. 1, albo w trybie art. 181 ust. 5. Obecne przepisy w tym zakresie nie odpowiadają jednoznacznie na to pytanie. Jednocześnie istotne jest zapewnienie poprzez wprowadzenie odpowiedniego przepisu, że przedsiębiorstwo energetyczne zwolnione z obowiązku zatwierdzania taryfy zgodnie z art. 189 ust. 3, może zdecydować, czy zwrócić się, pomimo braku takiego obowiązku, do Prezesa URE o zatwierdzenie taryfy dla ciepła, a Prezes URE zobowiązany rozpoznać taki wniosek i wydać decyzję merytorycznie rozpatrującą wniosek (nie umarzając postępowania w związku z bezprzedmiotowością postępowania). Wnosimy o przeredagowanie art. 189 ust. 3. 53) Art. 190 ust. 5 - Brak możliwości stosowania taryfy dotychczasowej Zgodnie z proponowanym brzmieniem przepisu, taryfy dotychczasowej nie stosuje się, jeżeli decyzja odmawiająca zatwierdzenia taryfy jest uzasadniona koniecznością obniżenia cen i stawek opłat poniżej cen i stawek opłat zawartych w 22 dotychczasowej taryfie. W przepisie tym pojawiają się następujące niejasności: Przepis ten przyznaje Prezesowi URE zbyt szeroki zakres swobody w uznaniu, że uzasadnione jest obniżenie cen. Pojęcie "uzasadniona konieczność obniżenia cen i stawek opłat poniżej cen i stawek opłat zawartych w dotychczasowej taryfie" jest zbyt ogólny. Przepis powinien precyzyjnie wskazywać, jakie są przesłanki do niestosowania dotychczasowej taryfy. Przepis nie wyjaśnia, jakie ceny i stawki opłat stosować w sytuacji, gdy Prezes URE odmówi zatwierdzenia taryfy, a jednocześnie nie zgodzi się na stosowanie cen i stawek opłat z dotychczasowej taryfy. Przepis wymaga doprecyzowania. 54) Art. 190 ust. 7 – Kalkulacja taryfy dla ciepła dla jednostek kogeneracji w sposób uproszczony Planowane przychody ze sprzedaży ciepła przyjmowane do kalkulacji cen i stawek opłat w taryfie dla ciepła dla jednostek kogeneracji oblicza się przy zastosowaniu wskaźnika referencyjnego ustalanego przez Prezesa URE zgodnie z metodologią określoną w przepisach wydanych na podstawie art. 188 średnich cen sprzedaży ciepła, o których mowa w art. 167 ust. 2 pkt 24 lit. c. (błędne odniesienie do art. 166, zamiast art. 167). Z przedmiotowego uregulowania wynika, że rozwiązanie to winno odnosić się do przedsiębiorstw stosujących metodę uproszczoną kalkulacji taryfy. Dlatego też obliczanie planowanych przychodów ze sprzedaży ciepła przyjmowanych do kalkulacji cen i stawek opłat w taryfie dla ciepła jednostek kogeneracyjnych, na podstawie art. 190 ust. 7, powinno odnosić się do jednostek kogeneracji stosujących metodę uproszczoną. Brak takiego uszczegółowienia powoduje, że przepis ten może być interpretowany, jako jedyna metoda kształtowania cen dla ciepła. Wprowadzenie proponowanego zapisu doprecyzuje, że jest to tylko jedna z możliwości. W tekście brakuje również litery "i". Proponujemy następujące brzmienie art. 190 ust. 7: "7. Planowane przychody ze sprzedaży ciepła przyjmowane do kalkulacji cen i stawek opłat w taryfie dla ciepła dla jednostek kogeneracji stosujących uproszczoną metodę kalkulacji taryfy, oblicza się przy zastosowaniu wskaźnika referencyjnego ustalanego przez Prezesa URE zgodnie z metodologią określoną w przepisach wydanych na podstawie art. 188 i średnich cen sprzedaży ciepła, o których mowa w art. 1667 ust. 2 pkt 24 lit. c". 55) Art. 193 ust. 1 – Zwolnienie z obowiązku przedkładania taryf do zatwierdzania Forma prawna udzielenia zwolnienia z obowiązku zatwierdzania taryf nie została jednoznacznie określona, mimo licznych sporów wynikłych z zastosowania przedmiotowego artykułu. Dla uniknięcia potencjalnych rozbieżności interpretacyjnych należy określić wprost, w jakiej formie następuje zwolnienie, o którym mowa w art. 193 ust. 1. Prosimy o doprecyzowanie zapisu. 56) Art. 193 ust. 3 – Przesłanki zwolnienia z obowiązku przedkładania taryf do zatwierdzania Przed przesłankami, jakie Prezes URE bierze pod uwagę, wydając decyzję o zwolnieniu z obowiązku przedkładania taryf do zatwierdzania, wstawiono sformułowanie „w szczególności”. 23 Powoduje to, iż przesłanki zwolnienia z omawianego obowiązku mają jedynie charakter przykładowy, a nie stanowią enumeratywnie wymienionego zbioru zasad do takiego zwolnienia, co pozostawia zbyt dużą swobodę organowi regulacyjnego w podejmowaniu decyzji w tym zakresie. Prosimy o wykreślenie sformułowania „w szczególności”. 57) Art. 194 ust. 1 – Weryfikacja taryf przedsiębiorstw zwolnionych z obowiązku przedkładania taryf do zatwierdzania Jak rozumiemy, przepis art. 194 dotyczy przedsiębiorstw zwolnionych z obowiązku zatwierdzania taryf zgodnie z art. 189 ust. 3 - obecny zapis odsyła do art. 190 ust. 3, który nie stanowi o zwolnieniu z obowiązku zatwierdzania taryf. Propozycja przyznaje zbyt dużą swobodę uznaniową w weryfikacji taryfy przedsiębiorstwa zwolnionego z obowiązku jej przedkładania do zatwierdzenia. Możliwość nakazania zwrotu różnicy wskazanej w decyzji Prezesa URE wraz z odsetkami w przypadku stwierdzenia zawyżenia cen i stawek opłat jest bardzo rygorystyczną sankcją, dodatkowo - powiązaną z karami pieniężnymi. W szczególności brak jest sprecyzowanych jakichkolwiek zasad określania, co oznacza sformułowanie z art. 194 ust. 1 „zawyżone ceny i stawki opłat”, co daje prawo do dużej uznaniowości Prezesa URE w stosowaniu tego przepisu. Rozwiązanie to wprowadza niepewność wykonywania działalności gospodarczej. Dodatkowo art. 207 ust. 1 pkt 15 przewiduje karę pieniężną za zawyżenie ceny. Ustawa nie precyzuje, czy podmiot po dokonaniu zwrotu w dalszym ciągu może prowadzić działalność na podstawie taryfy i określonych w niej cen i stawek opłat, mimo uznania przez Prezesa URE, że przedmiotowe ceny i stawki opłat są zawyżone. Nie jest jasne, jakie ceny i stawki opłat ma stosować przedsiębiorstwo, któremu Prezes URE zarzucił stosowanie "zawyżonych" cen i stawek opłat. Prosimy o zniesienie sankcji karnej (art. 207) za stosowanie "zawyżonych" cen i stawek opłat - obowiązek zwrotu różnicy wraz z odsetkami jest wystarczającą sankcją dla przedsiębiorstwa energetycznego, dwukrotne karanie go jest zbyt dotkliwą sankcją tym bardziej, że to ustawa przyznaje sama prawo do samodzielnego ustalania cen i stawek opłat. Proponujemy doprecyzowanie zapisów i wykreślenie sankcji karnej za stosowanie "zawyżonych cen i stawek opłat". Rozdział 11 Art. 195-206 z Rozdział 12 Art. 207-216 Art. 207 – Kary pieniężne (czyny zagrożone sankcją) 58) 59) Należy wprowadzić karę pieniężną za niezakupienie ciepła wyprodukowanego z odnawialnych źródeł energii oraz z wysokosprawnej kogeneracji (zob. uwaga w pkt [30]). Należy wykreślić możliwość karania przedsiębiorstwa energetycznego za stosowanie "zawyżonych" cen - art. 207 pkt 15 (zob. uwaga w pkt [56]). Art. 207 - Kary pieniężne (zasady sankcjonowania czynów) 24 Wnosimy o zmianę zasad postępowania Prezesa URE w sprawach wymierzania kar pieniężnych. Na gruncie dotychczasowego art. 56 Prawa energetycznego i utrwalonej linii orzeczniczej Prezes URE zobowiązany jest obligatoryjnie wymierzyć karę pieniężną przedsiębiorstwu w każdym przypadku, w którym ustawa przewiduje taką karę zgodnie z zasadą: "nastąpiło naruszenie przepisu, jest kara". Przy tym całkowicie bez znaczenia jest stan faktyczny, w którym doszło do naruszenia danego przepisu, w szczególności - czy przedsiębiorstwo energetyczne dołożyło należytej staranności w wykonaniu danego obowiązku i czy ponosi winę za naruszenie tego obowiązku. Częste są przypadki nakładania kar pieniężnych np. za nieutrzymywanie zapasów paliw w sytuacji, gdy brak takiego zapasu powstał u wytwórcy energii elektrycznej lub ciepła z winy dostawcy paliwa, za którego działanie lub zaniechanie wytwórca nie ponosi odpowiedzialności. Obowiązujące zasady sankcjonowania na gruncie Prawa energetycznego są dalece niesprawiedliwe i muszą zostać zmienione. Przedsiębiorstwo energetyczne, podobnie jak osoba odpowiadająca w procesie karnym, powinno mieć zapewnione domniemanie niewinności, a przez to - wydawanie decyzji wymierzających kary pieniężne przez Prezesa URE powinno być uzależnione od istnienia winy po stronie tego przedsiębiorstwa energetycznego. W związku z powyższym prosimy o zmianę przepisów art. 207 w taki sposób, aby zapewnić przedsiębiorstwom energetycznym domniemanie niewinności przez Prezesa URE i przyznać uprawnienie Prezesowi URE do nakładania kar pieniężnych wyłącznie w przypadku, gdy przedsiębiorstwu energetycznemu da się przypisać winę w niewykonaniu obowiązków, o których mowa w art. 207 projektu ustawy. 60) Art. 212 – Zażalenie na postanowienie ws. uiszczenia kary pieniężnej Proponowane rozwiązanie przewidujące brak możliwości zaskarżenia postanowienia Prezesa URE w przedmiocie (i) odroczenia kary pieniężnej na raty oraz (ii) uchylenia odroczenia uiszczenia kary pieniężnej na raty jest niezgodne z Konstytucją i narusza zasadę postępowania administracyjnego gwarantującą dwuinstancyjność postępowania i kontrolę sądową. Wnioskujemy o wskazanie w ustawie, że przedmiotowe postanowienia podlegają zaskarżeniu. Rozdział 13 Art. 217-228 Art. 229-254 61) Art. 252 – Okres obowiązywania mechanizmu wsparcia dla kogeneracji Zaproponowano jedynie wydłużenie okresu wsparcia dla kogeneracji (obowiązek zakupu i umarzania świadectw pochodzenia) do marca 2021 r. na zasadach dotychczasowych. Okres ten jest zbyt krótki, aby mógł stanowić wystarczającą motywację dla rozwoju nowych źródeł (biorąc pod uwagę okres trwania budowy wynoszący 3-5 lat, faktyczny okres wsparcia wynosi zaledwie 5-7 lat). Niezbędne jest wydłużenie okresu wsparcia do 2030 r. Proponujemy wydłużenie okresu wsparcia do 2030 r. 62) Przepisy końcowe Art. 124 ustawy nakłada na Ministra Gospodarki obowiązek opracowywania raportu oceniającego postęp rozwoju kogeneracji. Brak jest w ustawie przepisu, który stwierdzałby, kiedy należy opracować pierwszy taki raport. Powinien on zostać opracowany niezwłocznie po wejściu 25 w życie ustawy. Proponujemy wprowadzenie np. po art. 235 ustawy nowego artykułu w brzmieniu: "[…] W terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, minister właściwy do spraw gospodarki ogłosi raport, o którym mowa w art. 124.". Przepisy przejściowe 63) W przepisach przejściowych brak jest jasnego sformułowania, które utrzymywałoby w mocy dotychczas udzielone zwolnienia z obowiązku przedkładania taryf do zatwierdzania, jak uczyniono to m.in. odnosząc się do zachowania ważności koncesji w momencie zmiany prawa (tak art. 236). Powstaje zatem ryzyko, że wszystkie przedsiębiorstwa energetyczne będą objęte obowiązkiem przedstawiania taryf do zatwierdzania na podstawie art. 189. Należy wprowadzić odpowiednie przepisy przejściowe stwierdzające utrzymanie w mocy dotychczas udzielonych zwolnień (w jakiejkolwiek formie) na podstawie art. 49 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne. Brak jest przepisów przejściowych, które jasno stwierdzałyby, jakie przepisy należy stosować do spraw wszczętych i niezakończonych do dnia wejścia w życie ustawy. Brak jest przepisów przejściowych precyzujących, w jaki sposób należy oceniać realizację obowiązków, które na mocy nowej ustawy zostały zmienione. Brak jest odpowiednich przepisów przejściowych, które gwarantowałyby, że do umów zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Prosimy o wprowadzenie odpowiednich przepisów. Uzasadnienie Ocena Skutków Regulacji 26