Rozwój przedsiębiorstw ciepłowniczych w Polsce

Rozwój przedsiębiorstw ciepłowniczych w Polsce
XX Wiosenne Spotkanie Ciepłowników
Zakopane 22-24 kwietnia 2013r
Zagadnienia
1. Rozwój ciepłownictwa sieciowego w Polsce
2. Wsparcie rozwoju kogeneracji w nowej Ustawie
1. Rozwój ciepłownictwa sieciowego w Polsce
2. Wsparcie rozwoju kogeneracji w nowej Ustawie
Etapy rozwoju ciepłownictwa sieciowego w powojennej Polsce
Doktryna i budowa (1945 – 1990)
Poszukiwanie rentowności (1990 – 2015)
Efektywność energetyczna (2015++)
Społeczne koszty błędnych prognoz
2500
Prognoza i wykonanie produkcji ciepła w Polsce
2000
PJ/rok
1500
Nadmierne
inwestycje
???
1000
500
0
1960
1970
1980
1990
Rzeczywista
produkcja
lata
Rzeczywista
produkcja ciepła
2000
2010
2020
2030
Prognoza
(wykonana
w roku 1986)
Prognoza
z roku
1986
Źródło: ITC Politechnika Warszawska
Stabilizacja popytu na ciepło wymusza poszukiwanie lepszych sposobów jego zagospodarowania
Rozwój kogeneracji w Polsce
GWe
Moc zainstalowana w KSE
30
Intensywny rozwój kogeneracji trwał
do końca lat 70-tych XXw.
20
Elektrownie
10
Od lat 80-tych kontynuowano rozwój
ciepłownictwa w oparciu o kotły wodne,
które dzisiaj dostarczają
ponad 40% ciepła sieciowego
Ciepło sieciowe powstaje w 70% z węgla
Konieczność dostosowania PEC-ów
do wymogów dyrektywy IED szansą na
wybudowanie ok. 5GWe nowych mocy
elektrycznych w rozproszonych jednostkach
kogeneracji gazowej
EC przemysłowe
Elektrociepłownie zawodowe
1960
TWhe
60
Źródło: ARE
2005
Potencjał wzrostu produkcji
energii elektrycznej w kogeneracji
Rozwój oparty na
technologiach
gazowych
Rozwój oparty na
technologiach
węglowych
10
2012
2020
Źródło: opracowanie własne na podstawie analiz UCBiEOŚ Politechniki Warszawskiej (2010)
Zalety kogeneracji gazowej w miejskich systemach cieplnych
Jednostkowa emisja CO2
kg CO2/MWh
Przyjazna technologia w terenach miejskich
Brak uciążliwego przewozu węgla
Brak składowisk popiołów
El. kond.
węgiel
410
węgiel
Niska emisja CO2, brak emisji gazów i pyłów
800
220
gaz
EC
CCGT
Nadwyżka mocy w KSE
6000 MWe
Dostępna
Poprawa bezpieczeństwa energetycznego
Szybkość budowy jednostek gazowych
Większa produkcja prądu
Elastyczność operacyjna
Wymagana
1000 MWe
Niedobór
2013
Źródło PSE
2016
2020
Kogeneracja gazowa łącznikiem z technologią przyszłości
System przyszłości:
• zerowy wpływ na środowisko
• energetyka prosumencka
Technologia pomostowa - energetyka gazowa:
• ograniczony wpływ na środowisko
• wysoka efektywność energetyczna
Obecne systemy energetyczne:
• energetyka „wielkoskalowa”
• priorytet – wypełnienie norm IED
1. Rozwój ciepłownictwa sieciowego w Polsce
2. Wsparcie rozwoju kogeneracji w nowej Ustawie
Uwarunkowania prawne rozwoju kogeneracji w Polsce
Polityka Unii Europejskiej w zakresie efektywności energetycznej
Polityka Energetyczna do roku 2030
Cel:
Dwukrotny wzrost do roku 2020 produkcji energii elektrycznej wytwarzanej
w technologii wysokosprawnej kogeneracji, w porównaniu do produkcji w 2006 r
Ustawa Prawo Energetyczne
Wsparcie rozwoju kogeneracji:
• System świadectw pochodzenia zróżnicowanych dla technologii i paliw
• Wymóg umarzania świadectw
(od 01.01 .2013 tylko dla kogeneracji wykorzystującej metan i biogaz)
System certyfikatów – wątpliwości
Żółte certyfikaty (PLN/MWhe)
Czy system świadectw ma sens, gdy
potrzebne jest wsparcie działalności
operacyjnej?
PLN/MWh
135
Czy system świadectw motywuje do
budowy nowych jednostek
kogeneracyjnych?
75
Q1. 2011
25
Q1. 2013
Czerwone certyfikaty (PLN/MWhe)
PLN/MWh
Czy w ogóle system świadectw
pochodzenia jest dobrym narzędziem
do stymulowania budowy
zdywersyfikowanej bazy wytwórczej
energetyki?
Q1. 2012
0
Q1. 2011
Q1. 2012
Q1. 2013
System wsparcia kogeneracji w nowym Prawie energetycznym
Podstawowe kierunki opisane w projekcie Ustawy Prawo energetyczne:
• Utrzymanie systemu dla istniejących jednostek do roku 2020
• Wprowadzenie nowego systemu świadectw dla jednostek nowo wybudowanych ( „pomarańczowe
certyfikaty”)
Ryzyka
• Obecne spadki cen certyfikatów wskazują na niedoskonałość systemu wsparcia, jaką jest utrata
przychodów przez wytwórcę ze zbycia świadectw pochodzenia
Działania zaradcze – do zaadresowania w projekcie Ustawy Prawo energetyczne
•
•
•
•
Elastyczne ustanowienia poziomu obowiązku zakupu (ponad podaż świadectw)
Ograniczenie możliwości uiszczania opłaty zastępczej w przypadku możliwości zakupu świadectw
Ograniczenie możliwości „bankowania” świadectw
Wprowadzenie mechanizmu zakupu interwencyjnego świadectw w celu stabilizacji ich ceny
• Docelowo – wprowadzenia systemu „feed-in-tariff” dla nowych jednostek kogeneracyjnych
Wsparcie kogeneracji oznacza niższy koszt rozwoju energetyki
Niezbędne wsparcie
inwestycyjne- rynek
mocy
Przychody z ciepła
Niezbędna wartość
systemu wsparcia
dla CHP
Cena energii na
rynku
konkurencyjnym
Cena energii
niezbędna dla
zapewnienia zwrotu
z inwestycji
Źródło: opracowanie własne
Powstanie nowych mocy wytwórczych w Polsce wymaga dodatkowych dopłat - „rynek mocy”
Wielkość wsparcia dla kogeneracji jest niższa od dopłat wynikających z „rynku mocy”
Ryzyko braku równowagi konkurencji na rynku ciepła
Projekt ustawy Prawo energetyczne nie adresuje nowego zjawiska, jakim jest możliwość
preferencyjnego traktowania nowych jednostek kogeneracyjnych w stosunku do jednostek
pracujących obecnie na lokalnym rynku ciepła
Wykorzystanie majątku elektrociepłowni
%
%
Nadwy¿ka
mocy
Rezerwa mocy
Rezerwa mocy
Urz¹ dzenia pracuj¹ ce
sezonowo
Urz¹ dzenia w produkcji
styczeń
lipiec
Nowy wytwórca
grudzień
Typowe wykorzystanie istniejącego majątku
styczeń
lipiec
grudzień
Nieoptymalne wykorzystanie majątku ze
względu na wzrost mocy w systemie
ciepłowniczym
Łączny koszt produkcji i cena ciepła
Koszty produkcji i ceny ciepła przed wejściem nowego podmiotu na rynek ciepła
PLN/GJ
Cena ciepła
30 PLN/GJ
30
Razem: 20 000 PLN
Całkowity koszt produkcji
ciepła 30 000 PLN
Kz 20 PLN/GJ
10
Razem: 10 000 PLN
Ks 10 PLN/GJ
1000
GJ
Koszty produkcji i ceny ciepła po wejściu nowego podmiotu na rynek ciepła
PLN/GJ
30
Cena ciepła
40 PLN/GJ
10 000 PLN
Nowy podmiot
Całkowity koszt produkcji
ciepła 35 000 PLN
15 000 PLN
10
10 000 PLN
500
1000
GJ
Równowaga konkurencyjna na rynku ciepła - propozycje
1. Rozwój rynku ciepła
•
Nowe obszary zasilane z nowych jednostek kogeneracyjnych
2. Wspólna odpowiedzialność za pokrywanie potrzeb systemu
•
Jednakowe warunki kształtowania ceny ciepła
MWt
Produkcja energii cieplnej przez
przedsiębiorstwa przyłączone
do wspólnej sieci cieplnej
Przeds. A
Przeds. B
1
8760 Godz.
Podsumowanie
Projektowany, w ustawie Prawo energetyczne, system wsparcia dla kogeneracji powinien
niwelować wszystkie zidentyfikowane ryzyka systemu świadectw pochodzenia oraz
zapobiec nadużywaniu dominującej pozycji na rynku ciepła
Skuteczna stymulacja budowy jednostek kogeneracji gazowej w modernizowanych
przedsiębiorstwach energetyki cieplnej i zakładach przemysłowych wpłynie na poprawę
bezpieczeństwa energetycznego kraju
Dziękuję za uwagę
Andrzej Rubczyński
Dyrektor Departamentu Rozwoju
PGNiG TERMIKA
E-mail: [email protected]