Katedra Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu Lek. Radosław Drozd PRAWO MEDYCZNE OBOWIĄZEK WSPÓŁPRACY Z WYMIAREM SPRAWIEDLIWOŚCI Prawo medyczne Obowiązek współpracy z wymiarem sprawiedliwości Sytuacje, które mogą „zmuszać” lekarza do kontaktów z organami „wymiaru sprawiedliwości”: Policja zwraca się o informację o stanie zdrowia pacjenta (podejrzanego, pokrzywdzonego) leczonego w szpitalu. Policja lub prokurator zwracają się o wydanie dokumentacji medycznej. Lekarz zeznaje jako świadek, wyjaśnia jako podejrzany lub oskarżony. Policja doprowadza osobę zatrzymaną w celu ustalenia, czy z uwagi na stan zdrowia może przebywać w warunkach pozbawienia wolności w areszcie. Policja doprowadza ofiarę przestępstwa (np. zgwałcenia) w celu dokonania jej badania i zabezpieczenia materiału biologicznego do badań identyfikacyjnych sprawcy. Policja doprowadza osobę zatrzymaną w celu pobrania krwi do badania na zawartość alkoholu. Lekarz stwierdza w trakcie badania ślady obrażeń na ciele (mogące świadczyć np. o przemocy). Pacjent prosi lekarza o wydanie zaświadczenia o niemożności stawienia się – z uwagi na stan zdrowia – na wezwanie do sądu (lub prokuratury). Lekarz podejrzewa lub rozpoznaje chorobę zakaźną mogącą szerzyć się drogą kontaktów seksualnych. Lekarz rozpoznaje chorobę stanowiącą przeciwwskazanie do prowadzenia pojazdów mechanicznych. Obowiązek współpracy z wymiarem sprawiedliwości OBOWIĄZEK WSPÓŁPRACY Z WYMIAREM SPRAWIEDLIWOŚCI I POLICJĄ – ZAWIADOMIENIE O PRZESTĘPSTWIE KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO – Art. 304.: § 1. Każdy dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję. Przepis art. 191 § 3 stosuje się odpowiednio. § 2. Instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa. (…) Obowiązek współpracy z wymiarem sprawiedliwości OBOWIĄZEK WSPÓŁPRACY Z WYMIAREM SPRAWIEDLIWOŚCI I POLICJĄ – ZAWIADOMIENIE O PRZESTĘPSTWIE KODEKS KARNY – Art. 240.: § 1. Kto, mając wiarygodną wiadomość o karalnym przygotowaniu albo usiłowaniu lub dokonaniu czynu zabronionego określonego w art. 118, 127, 128, 130, 134, 140, 148 148,, 163, 166 lub 252, nie zawiadamia niezwłocznie organu powołanego do ścigania przestępstw, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. § 2. Nie popełnia przestępstwa określonego w § 1, kto zaniechał zawiadomienia, mając dostateczną podstawę do przypuszczenia, że wymieniony w § 1 organ wie o przygotowywanym, usiłowanym lub dokonanym czynie zabronionym; nie popełnia przestępstwa również ten, kto zapobiegł popełnieniu przygotowywanego lub usiłowanego czynu zabronionego określonego w § 1. § 3. Nie podlega karze, kto zaniechał zawiadomienia z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym. Tajemnica lekarska Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta z dnia 6 listopada 2008 r. (Dz. U. 2009 Nr 52, poz. 417) Rozdział 4. Prawo pacjenta do tajemnicy informacji z nim związanych Art. 13. [Prawo pacjenta do tajemnicy informacji] Pacjent ma prawo do zachowania w tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny, w tym udzielające mu świadczeń zdrowotnych, informacji z nim związanych, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu medycznego. Art. 14. [Obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem] 1. W celu realizacji prawa, o którym mowa w art. 13, osoby wykonujące zawód medyczny są obowiązane zachować w tajemnicy informacje związane z pacjentem, w szczególności ze stanem zdrowia pacjenta. 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, w przypadku gdy: 1) tak stanowią przepisy odrębnych ustaw; 2) zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób; 3) pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy wyraża zgodę na ujawnienie tajemnicy; 4) zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych innym osobom wykonującym zawód medyczny, uczestniczącym w udzielaniu tych świadczeń. Tajemnica lekarska Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty (…) tekst jednolity z dnia 27 września 2011 r. (Dz. U. Nr 277, poz. 1634) Art. 40. [Tajemnica informacji] 1. Lekarz ma obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu. zawodu. 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, gdy: 1) tak stanowią ustawy; 2) badanie lekarskie zostało przeprowadzone na żądanie uprawnionych, na podstawie odrębnych ustaw, organów i instytucji; wówczas lekarz jest obowiązany poinformować o stanie zdrowia pacjenta wyłącznie te organy i instytucje; instytucje; 3) zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób; osób; 4) pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy wyraża zgodę na ujawnienie tajemnicy, po uprzednim poinformowaniu o niekorzystnych dla pacjenta skutkach jej ujawnienia; 5) zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie lekarzowi sądowemu; 6) zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych innemu lekarzowi lub uprawionym osobom uczestniczącym w udzielaniu tych świadczeń. 2a. W sytuacjach, o których mowa w ust. 2, ujawnienie tajemnicy może nastąpić wyłącznie w niezbędnym zakresie. 3. Lekarz, z zastrzeżeniem sytuacji, o których mowa w ust. 2 pkt. 11-5, jest związany tajemnicą również po śmierci pacjenta. 4. Lekarz nie może podać do publicznej wiadomości danych umożliwiających identyfikację pacjenta bez jego zgody. Tajemnica lekarska Tajemnica lekarska jest tajemnicą zawodową i obejmuje „wszelkie informacje związane z pacjentem, a uzyskane w trakcie wykonywania zawodu”. Obowiązek zachowania tajemnicy lekarskiej i jej zakres zdefiniowane są obecnie (praktycznie w identycznym zakresie) w dwóch aktach prawnych: w art. 40 Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz w art. 14 Ustawy o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta. Należy podkreślić fakt, że tajemnicą nie są objęte wyłącznie (chociaż – „w szczególności”) informacje dotyczące stanu zdrowia pacjenta, ale „wszystkie informacje”, i to uzyskane „w trakcie wykonywania zawodu”. Tajemnica obejmuje zatem informacje uzyskane np. w miejscu pracy, ale o „nie swoim” pacjencie, jak również informacje uzyskane poza miejscem pracy, w trakcie wykonywania czynności zawodowych – np. gdy lekarz przypadkowo, na ulicy udziela pomocy medycznej. medycznej. Tajemnica lekarska nie jest jednak tajemnicą bezwzględną, tzn. niemożliwą do uchylenia w żadnych okolicznościach. Ww. akty prawne przewidują kilka wyjątków od obowiązku zachowania tajemnicy. Tajemnica nie obowiązuje m.in., gdy: tak stanowią przepisy ustaw, badanie zostało przeprowadzone na żądanie uprawnionych organów lub instytucji, zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób. W tych sytuacjach lekarz ma prawo i obowiązek przekazać informacje objęte tajemnicą bez uprzedniego zwolnienia go z tajemnicy przez pacjenta lub przez uprawniony organ (sąd). Udzielanie informacji Policji Ustawa o Policji z dnia 6 kwietnia 1990 r. (…) tekst jednolity z dnia 14 października 2011 r. (Dz. U. Nr 287, poz. 1687) Art. 14. [Czynności służbowe Policji] 1. W granicach swych zadań Policja w celu rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania przestępstw i wykroczeń wykonuje czynności: operacyjnooperacyjnorozpoznawcze, dochodzeniowodochodzeniowo-śledcze i administracyjnoadministracyjno-porządkowe. 2. Policja wykonuje również czynności na polecenie sądu, prokuratora, prokuratora, organów administracji państwowej i samorządu terytorialnego w zakresie, w jakim obowiązek ten został określony w odrębnych ustawach. (…) 4. Policja w celu realizacji ustawowych zadań może korzystać z danych o osobie,, w tym również w formie zapisu elektronicznego, uzyskanych przez osobie inne organy, służby i instytucje państwowe w wyniku wykonywania czynności operacyjnooperacyjno-rozpoznawczych oraz przetwarzać je w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926, z późn późn.. zm.), bez wiedzy i zgody osoby, której dane te dotyczą. (…) Udzielanie informacji Policji Ustawa o Policji z dnia 6 kwietnia 1990 r. (…) tekst jednolity z dnia 14 października 2011 r. (Dz. U. Nr 287, poz. 1687) Art. 15. [Uprawnienia] 1. Policjanci wykonując czynności, o których mowa w art. 14, mają prawo: (…) 2) zatrzymywania osób w trybie i przypadkach określonych w przepisach Kodeksu postępowania karnego i innych ustaw; (…) 6) żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego oraz jednostek gospodarczych prowadzących działalność w zakresie użyteczności publicznej;; wymienione instytucje, organy i jednostki obowiązane są, w publicznej zakresie swojego działania, do udzielenia tej pomocy, w zakresie obowiązujących przepisów prawa; 7) zwracania się o niezbędną pomoc do innych jednostek gospodarczych i organizacji społecznych, jak również zwracania się w nagłych wypadkach do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy, w ramach obowiązujących przepisów prawa; Udzielanie informacji Policji Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie sposobu postępowania przy wykonywaniu niektórych uprawnień policjantów z dnia 26 lipca 2005 r. (Dz. U. nr 141, poz. 1186) 1. Rozporządzenie określa sposób postępowania (…) przy wykonywaniu przez policjantów uprawnień określonych w (…) Ustawie z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (…) : 2) zatrzymywania osób: (…) b) stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla mienia; (…) 7) żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego oraz jednostek gospodarczych prowadzących działalność w zakresie użyteczności publicznej,, a także zwracania się o niezbędną pomoc do innych jednostek publicznej gospodarczych i organizacji społecznych, w zakresie obowiązujących przepisów prawa; 8) zwracania się w nagłych wypadkach do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy, w ramach obowiązujących przepisów prawa. Udzielanie informacji Policji Publiczne i niepubliczne podmioty wykonującego działalność leczniczą są „jednostkami użyteczności publicznej”, dlatego ich pracownicy są zobowiązani udzielić pomocy policji. „Niezbędna pomoc” polegać może np. na udzieleniu informacji o stanie zdrowia pacjenta – np. ofiary przestępstwa lub wypadku drogowego. Najczęstszą formacją zwracającą się o udzielenie takich informacji są prowadzący postępowanie policjanci z wydziału ruchu drogowego. Ich pytania dotyczą zwykle stanu zdrowia ofiary wypadku drogowego, zakresu udzielonej tej osobie pomocy i jej dalszych losów: czy pozostanie w szpitalu, czy zostanie wypisana do domu. W powyższym zakresie lekarz ma obowiązek udzielić informacji funkcjonariuszom po to, by mogli oni zadecydować o dalszym trybie postępowania ze sprawcą wypadku: wypadku : czy mogą (przy niewielkich obrażeniach) zakończyć postępowanie w trybie mandatowym, czy też sprawę o spowodowanie uszczerbku na zdrowiu będzie z urzędu prowadził prokurator. Należy mieć świadomość i poinformować policjantów, że udzielone informacje dotyczą wyłącznie aktualnego stanu zdrowia ew. pokrzywdzonego i nie stanowią rozstrzygającej „opinii” w sensie prawnym. prawnym. Jakiekolwiek późniejsze pogorszenie stanu zdrowia pacjenta nie pozbawia go bowiem prawa do zmiany trybu postępowania z uwagi na zmianę stopnia ciężkości stwierdzonych obrażeń. Obowiązek współpracy z wymiarem sprawiedliwości Oprócz lekarza także inne zawody (psycholog, notariusz adwokat, radca prawny, dziennikarz) zawierają w swoich zasadach obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej. Osoby wykonujące te zawody mogą być zwolnione z obowiązku zachowania tajemnicy i przesłuchiwane jako świadkowie tylko wtedy, gdy jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu (art. 180 kpk kpk)) Nie wolno natomiast przesłuchiwać jako świadka: obrońcy lub adwokata – co do faktów, o których dowiedział się udzielając porady prawnej lub prowadząc sprawę, a także duchownego – co do faktów, o których dowiedział się przy spowiedzi. (art. 178 kpk kpk)) Lekarz jako świadek Przesłuchanie „podejrzanego” lekarza w charakterze świadka: Możliwe tylko po uchyleniu tajemnicy lekarskiej. Świadek musi zeznawać prawdę, ponieważ za zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy grozi mu odpowiedzialność karna. Przesłuchanie „podejrzanego” lekarza jako świadka pozwala prokuratorowi na weryfikację wstępnej wersji co do sprawstwa przesłuchiwanego lekarza oraz uzyskanie jego stanowiska co do zakładanego sprawstwa. Opisując w określony sposób przebieg działań diagnostycznych czy terapeutycznych lekarz – świadek zaprezentuje swoje stanowisko procesowe w sprawie. Wniosek: Nie należy być zbyt „wylewnym”, należy przede wszystkim żądać możliwości zapoznania się ze stworzoną osobiście dokumentacją medyczną (ważna jej jakość!), podawać jedynie fakty wynikające z tej dokumentacji (bez ich komentowania), a w szczególności – nie dać się wciągnąć w próby komentowania postępowania innych lekarzy. W oparciu o: Robert Augustyn: „Zarys metodyki obrony lekarza w postępowaniu karnym w sprawach o błąd medyczny”, Uni-Druk, Poznań 2010. Lekarz jako świadek Przesłuchanie „podejrzanego” lekarza w charakterze świadka: Żeby nie stawiać osoby przesłuchiwanej w sytuacji konfliktu (albo zezna prawdę i narazi się na odpowiedzialność za błąd medyczny, albo zezna nieprawdę i narazi się na odpowiedzialność za fałszywe zeznania) Kodeks karny daje świadkowi prawo uchylenia się od odpowiedzi na zadane pytanie, jeżeli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić jego lub osobę jemu najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe. Świadek nie musi podawać motywów uchylenia się od odpowiedzi, ani dowodzić, że powyższe okoliczności są spełnione (wypaczałoby to sens ochrony świadka – „ochrona będzie przysługiwać, gdy ujawnisz powody, dla których powinna ci przysługiwać”). Wystarczy powołanie się na przepis art. 183 1 kpk kpk.. Zaznaczono tu, że możliwość uchylenia się dotyczy „odpowiedzi na pytanie”, a nie ma zastosowania do „swobodnej wypowiedzi” świadka, jednak prawnicy uważają, że prawo przemilczenia okoliczności przysługuje również w fazie wypowiedzi spontanicznej. Złożenie fałszywych zeznań dotyczących okoliczności mających znaczenie dla realizacji prawa do obrony nie stanowi przestępstwa. Wnioski: Należy ograniczać spontaniczność wypowiedzi w stosunku do prokuratora lub funkcjonariusza policji i starać się odpowiadać tylko na zadawane pytania. Można pominąć okoliczności, które w ocenie świadka narażałyby go na odpowiedzialność karną. Obowiązek współpracy z wymiarem sprawiedliwości Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie sposobu postępowania przy wykonywaniu niektórych uprawnień policjantów z dn. 26.07.2005 r. (Dz. U. nr 141, poz. 1186) 1. Rozporządzenie określa sposób postępowania (…) przy wykonywaniu przez policjantów uprawnień określonych w (…) ustawie z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (…): Funkcjonariusze Policji mają m.in. prawo do: „ 2. (…) Zatrzymywania osób: osób: (…) 1. stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla mienia; (…) 7. żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego oraz jednostek gospodarczych prowadzących działalność w zakresie użyteczności publicznej,, a także zwracania się o niezbędną pomoc do innych publicznej jednostek gospodarczych i organizacji społecznych, społecznych, w zakresie obowiązujących przepisów prawa; (...)” Obowiązek współpracy z wymiarem sprawiedliwości Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie sposobu postępowania przy wykonywaniu niektórych uprawnień policjantów z dn. 26.07.2005 r. (Dz. U. nr 141, poz. 1186) § 9. 1. Policjant jest obowiązany udzielić, w granicach dostępnych środków, pierwszej pomocy medycznej osobie zatrzymanej, która ma widoczne obrażenia ciała lub utraciła przytomność. przytomność . 2. Osobie zatrzymanej należy zapewnić badanie lekarskie w przypadku: 1) wymienionym w ust. 1; 2) żądania przez osobę zatrzymaną niezwłocznego zbadania przez lekarza; 3) oświadczenia osoby zatrzymanej, że cierpi ona na schorzenia wymagające stałego lub okresowego leczenia, którego przerwanie zagrażałoby życiu lub zdrowiu; 4) gdy z posiadanych przez Policję informacji lub z okoliczności zatrzymania wynika, że osoba zatrzymana jest chora zakaźnie; zakaźnie; 5) zatrzymania kobiety ciężarnej. ciężarnej. Obowiązek współpracy z wymiarem sprawiedliwości Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie badań lekarskich osób zatrzymanych przez Policję z dn. 13.09.2012 r. (Dz.U (Dz.U.. z 2012 r. poz. 1102) § 1. 1. Osobie zatrzymanej przez Policję, zwanej dalej „osobą „osobą zatrzymaną”, zatrzymaną ”, udziela się niezwłocznie pierwszej pomocy lub kwalifikowanej pierwszej pomocy w przypadku, gdy osoba ta znajduje się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego,, określonego w przepisach o państwowym zdrowotnego ratownictwie medycznym. 2. Policjant niezwłocznie podejmuje działania zmierzające do skutecznego powiadomienia dyspozytora medycznego o stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego osoby zatrzymanej i postępuje zgodnie z przekazanymi przez niego informacjami. Obowiązek współpracy z wymiarem sprawiedliwości Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie badań lekarskich osób zatrzymanych przez Policję z dn. 13.09.2012 r. (Dz.U ( Dz.U.. z 2012 r. poz. 1102) § 1. 3. Osobę zatrzymaną poddaje się badaniu lekarskiemu w przypadku, gdy: 1) osoba ta oświadcza, że cierpi na schorzenia wymagające stałego lub okresowego leczenia, którego przerwanie powodowałoby zagrożenie życia lub zdrowia, żąda przeprowadzenia badania lekarskiego lub posiada widoczne obrażenia ciała niewskazujące na stan nagłego zagrożenia zdrowotnego; 2) z posiadanych przez Policję informacji lub z okoliczności zatrzymania wynika, że osobą zatrzymaną jest: a) kobieta w ciąży, b) kobieta karmiąca piersią, c) osoba chora zakaźnie, d) osoba z zaburzeniami psychicznymi, e) nieletni po spożyciu alkoholu lub innego, podobnie działającego środka. Obowiązek współpracy z wymiarem sprawiedliwości Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie badań lekarskich osób zatrzymanych przez Policję z dn. 13.09.2012 r. (Dz.U (Dz.U.. z 2012 r. poz. 1102) § 2. Badanie lekarskie osoby zatrzymanej przeprowadza lekarz udzielający jej świadczeń zdrowotnych na miejscu lub lekarz najbliższego podmiotu wykonującego działalność leczniczą, właściwego ze względu na stan zdrowia tej osoby. § 3. 1. Przewiezienie osoby zatrzymanej do najbliższego podmiotu leczniczego w celu przeprowadzenia badania lekarskiego zapewnia Policja. 2. Jeżeli osoba zatrzymana, o której mowa w § 1 ust. 3 pkt. 2 lit. d, dopuszcza się zamachu na życie lub zdrowie człowieka lub w sposób gwałtowny niszczy lub uszkadza przedmioty znajdujące się w jej otoczeniu, przewiezienie tej osoby do najbliższego podmiotu leczniczego następuje specjalistycznym środkiem transportu sanitarnego. 3. W przypadkach, o których mowa w ust. 2 oraz w § 1 ust. 1 i ust. 3 pkt. 2 lit. c, przewóz osoby zatrzymanej specjalistycznym środkiem transportu sanitarnego następuje w obecności policjanta, jeżeli wynika to z decyzji osoby kierującej akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych. § 4. 1. Badanie lekarskie osoby zatrzymanej przeprowadza się niezwłocznie, w miarę możliwości przed innymi oczekującymi osobami. 2. Decyzję o obecności policjanta w trakcie badania lekarskiego osoby zatrzymanej podejmuje lekarz wykonujący to badanie. Obowiązek współpracy z wymiarem sprawiedliwości Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie badań lekarskich osób zatrzymanych przez Policję z dn. 13.09.2012 r. (Dz.U (Dz.U.. z 2012 r. poz. 1102) § 5. 1. Po przeprowadzeniu badania lekarskiego osoby zatrzymanej lekarz stwierdza: 1) brak przeciwwskazań medycznych do przebywania tej osoby w pomieszczeniu przeznaczonym dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia, pokoju przejściowym, tymczasowym pomieszczeniu przejściowym, policyjnej izbie dziecka, areszcie śledczym, zakładzie karnym, schronisku dla nieletnich lub zakładzie poprawczym albo 2) wystąpienie przeciwwskazań medycznych do przebywania tej osoby w policyjnym pomieszczeniu przeznaczonym dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia, pokoju przejściowym, tymczasowym pomieszczeniu przejściowym, policyjnej izbie dziecka, areszcie śledczym, zakładzie karnym, schronisku dla nieletnich lub zakładzie poprawczym oraz konieczność skierowania jej do podmiotu leczniczego. 2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, lekarz może stwierdzić wskazania do stosowania leków i ich dawkowania. 3. Okoliczności, o których mowa w ust. 1 i 2, stwierdza się w zaświadczeniu, którego wzór jest określony w załączniku do rozporządzenia. 4. W sytuacji, o której mowa w ust. 1 pkt. 2, lekarz podejmuje decyzję, czy przewiezienie osoby zatrzymanej do podmiotu leczniczego nastąpi policyjnym środkiem transportu czy specjalistycznym środkiem transportu sanitarnego. Obowiązek współpracy z wymiarem sprawiedliwości Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie badań lekarskich osób zatrzymanych przez Policję z dn. 13.09.2012 r. (Dz.U ( Dz.U.. z 2012 r. poz. 1102) § 6. Policjant niezwłocznie informuje dyżurnego komendy powiatowej (miejskiej, rejonowej) Policji lub komisariatu specjalistycznego Policji, w których obszarze działania przebywa osoba zatrzymana, o każdym przypadku: 1) udzielenia osobie zatrzymanej pierwszej pomocy, kwalifikowanej pierwszej pomocy, poddania osoby zatrzymanej badaniu lekarskiemu lub wykonania medycznych czynności ratunkowych; 2) odmowy osoby zatrzymanej na udzielenie jej pierwszej pomocy, kwalifikowanej pierwszej pomocy, na poddanie się badaniu lekarskiemu lub medycznym czynnościom ratunkowym albo zachowania tej osoby uniemożliwiającego dokonanie takich czynności oraz sporządza na tę okoliczność notatkę urzędową; w notatce tej odnotowuje się w szczególności imię i nazwisko lekarza, w obecności którego nastąpiła odmowa, albo fakt, że odmowa nastąpiła podczas nieobecności lekarza. Obowiązek współpracy z wymiarem sprawiedliwości Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie badań lekarskich osób zatrzymanych przez Policję z dn. 13.09.2012 r. (Dz.U (Dz.U.. z 2012 r. poz. 1102) § 7. 1. Dyżurny, o którym mowa w § 6, dokumentuje w policyjnych systemach informatycznych, a w przypadku braku takiej możliwości – w książce przebiegu służby, każdy przypadek: 1) udzielenia osobie zatrzymanej pierwszej pomocy, kwalifikowanej pierwszej pomocy, poddania osoby zatrzymanej badaniu lekarskiemu lub wykonania medycznych czynności ratunkowych; 2) odmowy osoby zatrzymanej na udzielenie jej pierwszej pomocy, kwalifikowanej pierwszej pomocy, na poddanie się badaniu lekarskiemu lub medycznym czynnościom ratunkowym albo zachowania tej osoby uniemożliwiającego dokonanie takich czynności. 2. Książka przebiegu służby, o której mowa w ust. 1, może być prowadzona w postaci elektronicznej. § 8. Brak zgody osoby zatrzymanej na udzielenie jej pierwszej pomocy, kwalifikowanej pierwszej pomocy, na przeprowadzenie badania lekarskiego lub wykonanie medycznych czynności ratunkowych nie stanowi przeszkody w umieszczeniu tej osoby w pomieszczeniu przeznaczonym dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia, pokoju przejściowym, tymczasowym pomieszczeniu przejściowym, policyjnej izbie dziecka, areszcie śledczym, zakładzie karnym, schronisku dla nieletnich lub zakładzie poprawczym. Obowiązek współpracy z wymiarem sprawiedliwości Badanie osoby zatrzymanej – PODSUMOWANIE: Badanie osoby zatrzymanej nie jest świadczeniem zdrowotnym finansowanym ze środków publicznych, publicznych, dlatego nie ma znaczenia, czy zatrzymany jest ubezpieczony, czy nie. Nie jest to również świadczenie samofinansowane przez zatrzymanego. zatrzymanego. W zasadzie publiczne podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych na żądanie policji wykonują te czynności nieodpłatnie. W sytuacji odmowy udzielenia pomocy lub przeprowadzenia badania przez lekarza lub w przypadku jego nieobecności – policjant ma obowiązek niezwłocznie poinformować o tym fakcie dyżurnego komendy policji, który ma obowiązek odnotowywać wszystkie przypadki udzielenia pomocy lub przeprowadzenia badania lekarskiego, a także odmowy osoby zatrzymanej poddania się badaniom. Taka odmowa nie stanowi natomiast przeciwwskazania do pobytu w warunkach zatrzymania. Po przeprowadzeniu badania wobec osoby zatrzymanej są zatem możliwe tylko dwie drogi postępowania: albo pobyt w palcówce dokonującej zatrzymania zatrz ymania (np. policyjnej izbie zatrzymań, areszcie śledczym, zakładzie karnym, izbie wytrzeźwień, policyjnej izbie dziecka, schronisku dla nieletnich, zakładzie poprawczym), albo pobyt w szpitalu. szpitalu. Stan nietrzeźwości Ustawa z dn. 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Art. 46. [Stan po użyciu; stan nietrzeźwości] 1. Napojem alkoholowym w rozumieniu niniejszej ustawy jest produkt przeznaczony do spożycia zawierający alkohol etylowy pochodzenia rolniczego w stężeniu przekraczającym 0,5% objętościowych alkoholu. 2. Stan po użyciu alkoholu zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do: 1) stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo 2) obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3. 3. Stan nietrzeźwości zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do: 1) stężenia we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu albo 2) obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm3. Pobranie kwi do badania na zawartość alkoholu KONSTYTUCJA RP Art. 31.: Zasada poszanowania i ochrony wolności człowieka 1. Wolność człowieka podlega ochronie prawnej. 2. Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych. Nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje. 3. Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw. Pobranie kwi do badania na zawartość alkoholu [Ustawa] Kodeks Postępowania Karnego Art. 74.: § 1. Oskarżony nie ma obowiązku dowodzenia swej niewinności ani obowiązku dostarczania dowodów na swoją niekorzyść. § 2. Oskarżony jest jednak obowiązany poddać się: (…) 2) badaniom psychologicznym i psychiatrycznym oraz badaniom połączonym z dokonaniem zabiegów na jego ciele, z wyjątkiem chirurgicznych, pod warunkiem że dokonywane są przez uprawnionego do tego pracownika służby zdrowia z zachowaniem wskazań wiedzy lekarskiej i nie zagrażają zdrowiu oskarżonego, jeżeli przeprowadzenie tych badań jest nieodzowne nieodzowne;; w szczególności oskarżony jest obowiązany przy zachowaniu tych warunków poddać się pobraniu krwi, włosów lub wydzielin organizmu. § 3. W stosunku do osoby podejrzanej można (…), przy zachowaniu wymagań określonych w § 2 pkt. 2, pobrać krew, krew, włosy lub wydzieliny organizmu. Pobranie kwi do badania na zawartość alkoholu Ustawa z dn. 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Art. 47. 1. Jeżeli zachodzi podejrzenie, że przestępstwo lub wykroczenie zostało popełnione po spożyciu alkoholu, osoba podejrzana może być poddana badaniu koniecznemu do ustalenia zawartości alkoholu w organizmie, w szczególności zabiegowi pobrania krwi.. Zabiegu pobrania krwi dokonuje fachowy pracownik służby krwi zdrowia. 2. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości, ministrem właściwym do spraw wewnętrznych oraz ministrem właściwym do spraw pracy, w drodze rozporządzenia, określa warunki i sposób dokonywania badań, o których mowa w ust. 1 i w art. 17 ust. 3. Pobranie kwi do badania na zawartość alkoholu Ustawa z dn. 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Art. 17. 1. Kierownik zakładu pracy lub osoba przez niego upoważniona mają obowiązek niedopuszczenia do pracy pracownika, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie,, że stawił się on do pracy w stanie po podejrzenie użyciu alkoholu albo spożywał alkohol w czasie pracy. Okoliczności stanowiące podstawę decyzji powinny być podane pracownikowi do wiadomości. (…) 3. Na żądanie pracownika, o którym mowa w ust. 1, kierownik zakładu pracy lub osoba przez niego upoważniona jest obowiązana zapewnić przeprowadzenie badania stanu trzeźwości pracownika. pracownika. Pobranie kwi do badania na zawartość alkoholu Rozporządzenie MZiOS z dn. 06.05.1983 r. w sprawie warunków i sposobu dokonywania badań na zawartość alkoholu w organizmie: Badania wykonuje się w stosunku do: osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia w stanie po spożyciu alkoholu, pracowników nie dopuszczonych do pracy z powodu uzasadnionego podejrzenia, że stawili się do pracy po spożyciu alkoholu albo spożywali alkohol w czasie pracy. Do pobrania krwi do badań obowiązany jest lekarz lub na jego zlecenie pracownik medyczny. Pobranie kwi do badania na zawartość alkoholu Rozporządzenie MZiOS z dn. 06.05.1983 r. w sprawie warunków i sposobu dokonywania badań na zawartość alkoholu w organizmie. § 5. 6. W razie odmowy osoby (…) poddania się zabiegowi pobrania krwi należy przystąpić do pobrania krwi mimo braku zgody tej osoby, o czym należy ją uprzedzić. Środki przymusu bezpośredniego stosują funkcjonariusze Policji, sposób ich stosowania nadzoruje lekarz. Pobranie kwi do badania na zawartość alkoholu Rozporządzenie MZiOS z dn. 06.05.1983 r. w sprawie warunków i sposobu dokonywania badań na zawartość alkoholu w organizmie: § 5. 5. W razie powzięcia uzasadnionego podejrzenia, że pobranie krwi spowoduje zagrożenie życia lub zdrowia, decyzję o dokonaniu zabiegu podejmuje lekarz. (…) 7. W razie niepobrania krwi z przyczyn wymienionych w ust. 5 lub utrudniania pobrania krwi przez badanego należy o tym zamieścić wzmiankę w protokole. 8. O pobraniu krwi bądź odstąpieniu od pobrania sporządza się protokół. Pobranie kwi do badania na zawartość alkoholu Rozporządzenie MZiOS w sprawie warunków i sposobu dokonywania badań na zawartość alkoholu w organizmie: § 8. Kierownik zakładu pracy jest obowiązany na żądanie pracownika zapewnić przeprowadzenie badań, o których mowa w § 2. § 9. 1. Pobieranie materiału do badań przez zakłady społeczne służby zdrowia (…) jest nieodpłatne. 2. Jednostki określone w § 7 ust.1 pkt. 1 i 2 nie pobierają opłat za wykonanie badania krwi lub moczu, z wyjątkiem badań zleconych przez zakład pracy. Jednostki te przekazują organowi lub zakładowi pracy, który zlecił przeprowadzenie badania krwi lub moczu, wyniki badań oraz wykaz należności za wykonanie badania według obowiązujących stawek. 3. Koszty związane z badaniami krwi i moczu przeprowadzonymi na żądanie pracownika ponosi zakład pracy. W razie dodatniego wyniku badania zakład pracy kosztami związanymi z badaniami obciąża pracownika. Obowiązek współpracy z wymiarem sprawiedliwości PRZEMOC W RODZINIE: Kto może zawiadomić? – każdy, kto się dowie o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu (przez prokuratora – art. 304 kpk kpk)) Czy jest obowiązek zawiadomienia? To nie jest „sprawa rodziców”! Społeczny – wobec każdego obywatela. Prawny – wobec pracowników instytucji państwowych i samorządowych, które w związku ze swoją działalnością dowiedzą się o popełnieniu przestępstwa. (art. jw.) Również „Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie”: rodzinie”: „Osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych powzięły podejrzenie o popełnieniu przestępstwa z użyciem przemocy wobec członków rodziny, powinny niezwłocznie zawiadomić o tym Policję lub prokuratora. (art.12) Etyczny – lekarz ma prawo do ujawnienia zauważonych faktów zagrożenia zdrowia lub życia w wyniku łamania praw człowieka (KEL – art. 27). Takie zawiadomienie nie stanowi złamania tajemnicy lekarskiej (Ustawa o Z.L. – art. 40). Obowiązek współpracy z wymiarem sprawiedliwości PRZEMOC W RODZINIE: Kogo zawiadomić – Policję lub prokuratora. Dalsze działania w gestii organów ścigania. Co grozi za zaniechanie zawiadomienia? zawiadomienia? Kto wbrew swemu obowiązkowi nie zawiadamia odpowiedniego organu lub osoby o wiadomym mu niebezpieczeństwie grożącym życiu lub zdrowiu człowieka (…), podlega karze aresztu albo grzywny. (KW – art. 73) Co grozi za „fałszywe” oskarżenie rodziców? rodziców? Nic, chyba że umyślnie podano fałszywe informacje (wtedy odpowiedzialność karna – art.. 233, 234 kk kk). ). Złożenie opartego na wiarygodnych przesłankach zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa nie narusza dóbr osobistych ew. podejrzanego i nie daje podstaw do roszczeń z tytułu odpowiedzialności cywilnej (odszkodowania i zadośćuczynienia). Od 2011 r. każdy lekarz ma obowiązek przeprowadzić badanie osoby będącej ofiarą przemocy w rodzinie, dokumentując rodzaj, ew. przyczyny i czas powstania obrażeń. Usprawiedliwianie niestawiennictwa USTALENIE ZDOLNOŚCI DO STAWANIA PRZED SĄDEM KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO – Art. 117.: § 4: Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, określi, w drodze rozporządzenia, warunki i tryb usprawiedliwienia niestawiennictwa oskarżonych, świadków i innych uczestników postępowania z powodu choroby oraz sposób wyznaczania lekarzy uprawnionych do wystawiania zaświadczeń potwierdzających niemożność stawienia się na wezwanie lub zawiadomienie organu prowadzącego postępowanie (...). Usprawiedliwianie niestawiennictwa USTALENIE ZDOLNOŚCI DO STAWANIA PRZED SĄDEM Ustawa o lekarzu sądowym z dn. 15.06.2007 r. (wchodzi w życie od 1.02.2008 r.) Art. 1. (…) Przepisy ustawy stosuje się w przypadkach dotyczących usprawiedliwiania niestawiennictwa z powodu choroby, na wezwanie lub zawiadomienie sądu lub organu prowadzącego postępowanie karne, zwanych dalej „organem uprawnionym” (…) Przepisów ustawy nie stosuje się do osób pozbawionych wolności, których usprawiedliwienie niestawiennictwa z powodu choroby regulują odrębne przepisy. Usprawiedliwianie niestawiennictwa USTALENIE ZDOLNOŚCI DO STAWANIA PRZED SĄDEM Ustawa o lekarzu sądowym z dn. 15.06.2007 r. Art. 2. Lekarzem sądowym w rozumieniu ustawy jest lekarz, z którym prezes sądu okręgowego zawarł umowę o wykonywanie czynności lekarza sądowego Lekarz sądowy wystawia zaświadczenia potwierdzające zdolność albo niezdolność do stawienia się na wezwanie lub zawiadomienie organu uprawnionego (…) na obszarze właściwości danego sądu okręgowego. Lekarz sądowy przy wykonywaniu czynności związanych z wydawaniem zaświadczeń korzysta z ochrony prawnej przysługującej funkcjonariuszom publicznym. Usprawiedliwianie niestawiennictwa USTALENIE ZDOLNOŚCI DO STAWANIA PRZED SĄDEM Ustawa o lekarzu sądowym z dn. 15.06.2007 r. Art. 6. Prezes sądu okręgowego zwraca się z pisemnym wnioskiem do właściwej okręgowej rady lekarskiej o przekazanie listy kandydatów na lekarzy sądowych, określając liczbę kandydatów w danych specjalnościach. (…) Art. 7. Prezes sądu okręgowego prowadzi wykaz lekarzy sądowych dla obszaru właściwości danego sądu okręgowego. (…) Art. 8. Informacje o miejscach, dniach i godzinach przyjęć lekarzy sądowych (…)wywiesza się na tablicach ogłoszeń w siedzibach podmiotów (…). Usprawiedliwianie niestawiennictwa Ustawa o lekarzu sądowym z dn. 15.06.2007 r. Art. 11. Lekarz sądowy wystawia zaświadczenie po uprzednim osobistym zbadaniu uczestnika postępowania i po zapoznaniu się z dostępną dokumentacją medyczną. Art. 12. Właściwym dla wystawienia zaświadczenia jest lekarz sądowy objęty wykazem lekarzy dla obszaru sądu okręgowego właściwego dla miejsca pobytu uczestnika postępowania. Jeżeli stan zdrowia uczestnika postępowania uniemożliwia stawienie się na badanie, lekarz sądowy przeprowadza badanie i wydaje zaświadczenie w miejscu pobytu tej osoby. W przypadku pobytu uczestnika postępowania w szpitalu, hospicjum (…) lekarz sądowy może wydać zaświadczenie na podstawie udostępnionej dokumentacji, bez osobistego badania uczestnika postępowania. Przyczynę odstąpienia od osobistego badania lekarz podaje w zaświadczeniu. Usprawiedliwianie niestawiennictwa Ustawa o lekarzu sądowym z dn. 15.06.2007 r. Art. 13. Zaświadczenie może być wystawione po okazaniu wezwania lub zawiadomienia (…) lub po złożeniu oświadczenia o otrzymaniu [ww.] i okazaniu dokumentu potwierdzającego tożsamość. Art. 14. 1. Uczestnik postępowania jest obowiązany przedstawić lekarzowi sądowemu posiadaną dokumentację medyczną (…) 2. Zakład opieki zdrowotnej oraz lekarze udzielający świadczeń zdrowotnych są obowiązani niezwłocznie, na żądanie lekarza sądowego, udostępnić mu dokumentację medyczną z przebiegu leczenia osoby ubiegającej się o zaświadczenie. Art. 18. 1. Lekarzowi sądowemu przysługuje wynagrodzenie za każde wydane zaświadczenie. Art. 19. 1. Prezes sądu okręgowego (…) wstrzymuje wypłatę wynagrodzenia: w razie uzasadnionych wątpliwości co do rzetelności zaświadczenia (…). Choroby zakaźne Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi z dnia 5 grudnia 2008 r.: Art. 26. [Pouczenie zakażonego lub chorego] 1. Lekarz, felczer, pielęgniarka lub położna, którzy podejrzewają lub rozpoznają zakażenie lub chorobę zakaźną, są obowiązani pouczyć zakażonego lub chorego na chorobę zakaźną lub osobę sprawującą prawną pieczę nad osobą małoletnią lub bezradną albo opiekuna faktycznego (…) o środkach służących zapobieganiu przeniesieniu zakażenia na inne osoby oraz o ewentualnym obowiązku wynikającym z art. 6 ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 5. 2. W przypadku rozpoznania zakażenia, które może przenosić się drogą kontaktów seksualnych, lekarz lub felczer ma obowiązek poinformować zakażonego o konieczności zgłoszenia się do lekarza partnera lub partnerów seksualnych zakażonego. 3. Informację o powiadomieniu zakażonego o obowiązku, o którym mowa w ust. 2, wpisuje się do dokumentacji medycznej i potwierdza podpisem zakażonego. Choroby zakaźne Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi z dnia 5 grudnia 2008 r.: Art. 27. [Zgłoszenie rozpoznania lub powzięcia podejrzenia zakażenia] 1. Lekarz lub felczer, który podejrzewa lub rozpoznaje zakażenie, chorobę zakaźną lub zgon z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej, określonej na podstawie ust. 9 pkt. 1, ma obowiązek, w ciągu 24 godzin od momentu rozpoznania lub powzięcia podejrzenia zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej, zgłoszenia tego faktu: 1) państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu właściwemu dla miejsca rozpoznania zakażenia lub choroby zakaźnej lub 2) państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu, lub 3) innym podmiotom właściwym ze względu na rodzaj choroby zakaźnej, zakażenia lub zgonu z powodu choroby zakaźnej. 2. W przypadku osób przyjmowanych do szpitala z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej lub poddanych hospitalizacji z innych przyczyn, u których rozpoznano zakażenie lub chorobę zakaźną, obowiązek, o którym mowa w ust. 1, spoczywa na kierowniku szpitala. Choroby zakaźne Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi z dnia 5 grudnia 2008 r.: Art. 28. [Działania zapobiegające szerzeniu się zachorowań] Lekarz lub felczer, który podejrzewa lub rozpoznaje chorobę szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną, stanowiącą zagrożenie dla zdrowia publicznego, lub stwierdza zgon w wyniku takiej choroby, podejmuje działania zapobiegające szerzeniu się zachorowań, w tym: kieruje osobę podejrzaną o zakażenie lub zachorowanie oraz zakażoną lub chorą na chorobę zakaźną do szpitala specjalistycznego zapewniającego izolację i leczenie tej osoby oraz niezwłocznie informuje szpital o tym fakcie; organizuje transport uniemożliwiający przeniesienie zakażenia na inne osoby; poucza osobę chorą lub osobę sprawującą prawną pieczę nad osobą małoletnią lub bezradną albo opiekuna faktycznego (…) o obowiązkach wynikających z art. 5 ust. 1; niezwłocznie powiadamia państwowego powiatowego inspektora sanitarnego właściwego dla miejsca podejrzenia, rozpoznania choroby szczególnie niebezpiecznej i wysoce zakaźnej lub stwierdzenia zgonu o podjętych działaniach. Choroby zakaźne Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi z dnia 5 grudnia 2008 r.: Art. 36. [Środek przymusu bezpośredniego] 1. Wobec osoby, która nie poddaje się obowiązkowi szczepienia, badaniom sanitarnosanitarnoepidemiologicznym, zabiegom sanitarnym, kwarantannie lub izolacji, a u której podejrzewa się lub rozpoznano chorobę szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną, zakaźną, stanowiącą bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia innych osób, może być zastosowany środek przymusu bezpośredniego polegający na przytrzymywaniu, unieruchomieniu lub przymusowym podaniu leków. 2. O zastosowaniu bądź zaprzestaniu stosowania środka przymusu bezpośredniego decyduje lekarz lub felczer udzielający pomocy osobie, o której mowa w ust. 1. Każdy przypadek zastosowania środka przymusu bezpośredniego odnotowuje się w dokumentacji medycznej. 3. Lekarz lub felczer może zwrócić się do Policji, Straży Granicznej lub Żandarmerii Wojskowej o pomoc w zastosowaniu środka przymusu bezpośredniego. Udzielenie pomocy następuje pod warunkiem wyposażenia funkcjonariuszy lub żołnierzy w środki chroniące przed chorobami zakaźnymi przez tego lekarza lub felczera. 4. Przed zastosowaniem środka przymusu bezpośredniego uprzedza się o tym osobę, wobec której środek przymusu bezpośredniego ma być zastosowany, i fakt ten odnotowuje się w dokumentacji medycznej. Przy wyborze środka przymusu bezpośredniego należy wybierać środek możliwie dla tej osoby najmniej uciążliwy, a przy stosowaniu środka przymusu bezpośredniego należy zachować szczególną ostrożność i dbałość o dobro tej osoby. (…) Choroby zakaźne Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi z dnia 5 grudnia 2008 r.: Art. 52. [Naruszenie obowiązku informacyjnego] Kto: 1) wbrew obowiązkowi nie poucza pacjenta, osoby sprawującej prawną pieczę nad osobą małoletnią lub bezradną albo opiekuna faktycznego (…) o środkach ostrożności zapobiegających przeniesieniu zakażenia na inne osoby lub o ewentualnym obowiązku wynikającym z art. 6, 2) wbrew obowiązkowi nie informuje zakażonego o konieczności zgłoszenia się do lekarza jego partnera lub partnerów seksualnych, (…) - podlega karze grzywny. (…) W sprawach o czyny, o których mowa w art. 5050 -53, orzekanie następuje w trybie przepisów ustawy (…) Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (…). Dziękuję za uwagę…