PROGRAM PROFILAKTYKI PRZEDSZKOLA SAMORZĄDOWEGO NR 11 W PIOTRKOWIE TRYBUNALSKIM 1 Podstawa prawna: 1. Podstawa Programowa Wychowania Przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego (Dz. U. z dnia 15 stycznia 2009r.) 2. Ustawa z dnia 7 września 1991r. systemie oświaty ( tekst jednolity Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2009r. nr 4, poz. 17) 4. Rozporządzenie ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009r. w sprawie dopuszczenia do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego programów nauczania oraz dopuszczania do użytku podręczników ( Dz. U. Nr 89, poz.730) Program przyjęty do realizacji przez Radę Pedagogiczną dnia 22.11.2012r. 2 WSTĘP Program profilaktyki przeznaczony jest dla dzieci w wieku przedszkolnym. Obejmuje on prace wychowawczo-profilaktyczną nad całością osobowości dziecka z uwzględnieniem kształtowania sfery psychicznej, duchowej i fizycznej. Ma on za zadanie tworzyć warunki do kształtowania postaw i wartości, umożliwiać dzieciom dokonywanie wyborów, mających znaczenie dla ich obecnego i przyszłego życia, uświadamiać dzieciom zagrożenia, które mogą wystąpić w przedszkolu, domu, na drodze oraz ograniczyć liczbę niebezpiecznych zdarzeń z udziałem dzieci. Ponad to ma przygotować dzieci do tego, by potrafiły współżyć z innymi, poznawać zasady dbania o własne zdrowie i bezpieczeństwo w sytuacjach. takich, że będą mogły się nauczyć, jak radzić sobie z trudnościami a w okresie dorastania i dorosłości, lepiej radzić sobie z problemami i kryzysami. Promować i kształtować zdrowy styl życia. Wraz z rozwojem dziecka i jego samodzielności musimy coraz bardziej liczyć się z koniecznością wyposażenia dziecka w umiejętność przewidywania zagrożeń, unikania ich, a jeśli już zaistnieją – w zdolność do radzenia sobie z trudną sytuacją. Program profilaktyki jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego i zawarty jest w następujących obszarach: · Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych. (1) · Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku. (2) · Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci. (5) · Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne i innych (6) · Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń (11) 3 ZAŁOŻENIA PROGRAMU Podstawowym założeniem prawidłowej realizacji programu profilaktyki jest znajomość psychofizycznej sylwetki dziecka w wieku przedszkolnym oraz świadomość znaczenia systematycznych oddziaływań w procesie kształtowania się właściwych i trwałych postaw. Dziecko w wieku przedszkolnym charakteryzuje słaba spostrzegawczość, rozproszona i mimowolna uwaga, niski poziom myślenia przyczynowoskutkowego, słaba orientacja przestrzenno-czasowa, skłonność do ryzykownych, nieprzemyślanych, żywiołowych decyzji. Mała sprawność w wyobrażaniu sobie możliwych skutków podejmowanych działań w połączeniu z niewielkim doświadczeniem życiowym i wąskim zasobem wypróbowanych technik radzenia sobie z różnego rodzaju problemami, stawia dzieci w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia zdrowia i życia znacznie częściej niż osoby dorosłe. Wszystkie te cechy wskazują na kierunek oddziaływań wychowawczodydaktycznych, na konieczność wyrobienia u dzieci określonych umiejętności, sprawności niezbędnych nawyków niezbędnych w przygotowaniu do dalszego życia. Zadaniem programu jest ukształtowanie takich postaw, które będą wiedziały, jak unikać, zapobiegać i możliwie sprawnie pokonywać niebezpieczeństwa. Program profilaktyki jest dostosowany do potrzeb rozwojowych wychowanków. W swych oddziaływaniach jest skierowany do dzieci, nauczycieli i rodziców. 4 CELE PROGRAMU Celem programu jest kształtowanie pozytywnych i bezpiecznych postaw i zachowań dzieci w wieku przedszkolnym w sytuacjach trudnych, zagrażających zdrowiu a nawet życiu. Dzieci w wieku przedszkolnym bardzo szybko i łatwo przyswajają wiedzę. Nie mają problemów z opanowaniem prostych zasad dotyczących bezpieczeństwa, higieny oraz zdrowego stylu życia. Jednocześnie dzieci w tym wieku narażone swą na wiele niebezpieczeństw. Wiedza i umiejętności w zakresie edukacji bezpieczeństwa winny być zatem nabywane przez dzieci już na etapie edukacji przedszkolnej. Wszystkie wymienione cechy wskazują na konieczność wyrobienia u dzieci określonych umiejętności, sprawności i nawyków niezbędnych w przygotowaniu do dalszego życia, by unikać, zapobiegać i możliwie sprawnie pokonywać niebezpieczeństwa. CEL GŁÓWNY PROGRAMU: Wyposażenie dzieci w niezbędne umiejętności i wiadomości dotyczące dbania o własne zdrowie i bezpieczeństwo. CELE SZCZEGÓŁOWE: zdawanie sobie sprawy z konieczności przestrzegania zasad warunkujących bezpieczeństwo własne i innych ( w pomieszczeniach przedszkolnych, na placu zabaw, w domu, na drodze), wykształcenie u dzieci świadomej umiejętności skutecznego radzenia sobie w sytuacji zagrożenia, upowszechnienie wiedzy o zdrowiu, kształtowanie nawyków higienicznych i zachowań prozdrowotnych, tworzenie warunków sprzyjających spontanicznej i zorganizowanej aktywności ruchowej dziecka, a przez to rozwijanie jego sprawności fizycznej. 5 METODY I FORMY REALIZACJI W realizacji programu wykorzystuje się różnorodne metody i formy, przede wszystkim aktywne, by umożliwić dzieciom czynne doświadczenie i przeżywanie tego, co jest tematem zajęć. Wskazane jest odwoływanie się do różnych technik, dostosowanych do wieku dzieci, zainteresowania tematem, umiejętności radzenia sobie z przedstawionymi problemami i poziomu aktywności wychowanków. Metody: - metody podające: opowiadanie, pogadanka, historyjka obrazkowa, wiersze, piosenki, praca z tekstem; - metody problemowe: gry dydaktyczne, klasyczna metoda problemowa; - metody aktywizujące: drama, wystawa (ekspozycja), pokaz, inscenizacja; - metody praktyczne: ćwiczenia i działania oparte na konkrecie, spacery, wycieczki, trening. Formy: - praca indywidualna; - zabawa oraz inne rodzaje działalności dzieci pozwalające na rozwijanie własnej inicjatywy (zabawy konstrukcyjne, manipulacyjne, ruchowe, tematyczne – zabawy w role); - czynności samoobsługowe dzieci oraz praca użyteczna; - spacery i wycieczki; - zajęcia organizowane przez nauczycielkę z całą grupą lub prowadzone w mniejszych zespołach; - udział w imprezach i uroczystościach organizowanych w przedszkolu i poza nim; - udział w konkursach. 6 ZADANIA DO REALIZACJI I. PROFILAKTYKA BEZPIECZEŃSTWA 1. Bezpieczeństwo na drodze nauka chodzenia po chodniku parami, w zwartej kolumnie, nauka przechodzenia na przejściu dla pieszych (pasy, sygnalizacja świetlna), zapoznanie z podstawowymi znakami drogowymi, uświadomienie konieczności stosowania elementów odblaskowych, pogadanka z policjantem ruchu drogowego, zapoznanie ze sposobem wezwania służb ratowniczych na miejsce wypadku, poznanie numerów alarmowych do Straży Pożarnej, Policji, Pogotowia Ratunkowego, uświadomienie konieczności zapinania pasów bezpieczeństwa w samochodzie, przewożenia dzieci w fotelikach, - omówienie zasad bezpiecznego poruszania się wokół przedszkola ( w miejscach gdzie nie ma chodnika, przejścia dla pieszych. 2. Bezpieczeństwo podczas zabaw (na placu, nad wodą, w lesie, w domu) zapoznanie z zasadami bezpiecznego korzystania ze sprzętu sportowego, sprzętu znajdującego się na terenie ogrodu przedszkolnego, omówienie zasad bezpiecznej jazdy na rowerze i rolkach, pogadanka na temat bezpieczeństwa podczas pobytu nad wodą, kąpieli w miejscu strzeżonym, zapoznanie z zasadami zachowania się w lesie, 7 zwrócenie uwagi na bezpieczne korzystanie z domowych urządzeń, bezpieczna pomoc w gospodarstwie rolnym – wykorzystanie plansz edukacyjnych i historyjek obrazkowych, zapoznanie ze sposobem bezpiecznego organizowania sobie czasu wolnego oraz z zasadami właściwego korzystania z zabawek znajdujących się w sali przedszkolnej, uświadomienie dzieciom czym są środki chemiczne stosowane w gospodarstwie domowym. 3. Bezpieczeństwo w czasie wakacji i ferii zimowych uświadomienie zakazu kąpieli w miejscach niedozwolonych, pogadanka na temat zakazu wchodzenia zimą na zamarznięty staw, konkurs plastyczny dla dzieci i rodziców na temat bezpiecznych zabaw zimowych, pogadanka na temat zakazu zabawy w pobliżu ruchliwej drogi. 4. Kształtowanie właściwych postaw wobec obcych (ludzi, zwierząt) spacery po okolicy – zwracanie uwagi na konieczność nieoddalania się od opiekunów, rozmowa na temat: Jak należy się zachować, gdy oddalę się od grupy, w sytuacji zagubienia się, ćwiczenia utrwalające znajomość imienia, nazwiska, adresu zamieszkania, rozumienie zakazu zbliżania się do nieznanych zwierząt, zwłaszcza psów, zapoznanie ze sposobami zachowania się na wypadek ataku psa, kształtowanie postaw asertywnych w kontaktach z osobami dorosłymi i umiejętności odmawiania w sytuacjach mogących narazić je na jakiekolwiek niebezpieczeństwo. 8 5. Jak zachować się podczas pożaru (żywiołu) zapoznanie z przyczynami powstawania pożarów, ukazanie skutków złego zachowania (rzucanie butelek w lesie, zabawy z zapałkami, korzystanie z urządzeń elektrycznych bez opieki rodziców), wprowadzenie i utrwalenie znajomości numerów alarmowych, wyrabianie u dzieci właściwych postaw i reakcji w obliczu sytuacji nietypowych: zagrożenia pożarowego, powodzi, huraganu, anomalii pogodowych oraz w sytuacjach nietypowych, takich jak zagubienie się w lesie, mieście, dużych zbiorowiskach ludzkich, wyrabianie szybkiej reakcji na sygnały alarmowe i sprawna ewakuacja z przedszkola. II. PROFILAKTYKA ZDROWIA Dbałość o higienę i zdrowie nauka prawidłowego mycia rąk, twarzy, wycierania w ręcznik, higiena nosa, zgłoszenie przedszkola do Szwajcarsko -Polskiego Programu Współpracy na temat: zapobiegania nadwadze i otyłości oraz chorobom przewlekłym poprzez edukację społeczeństwa w zakresie żywienia i aktywności fizycznej, udział w Ogólnopolskim Programie Edukacji Zdrowotnej ,,Akademia Aquafresh”, pogadanka na temat szkodliwości hałasu, uczestniczenie w zabawach organizowanych w terenie (ogród przedszkolny, park) w różnych porach roku, realizacja tematyki związanej ze zdrowym odżywianiem (owoce, warzywa), pogadanka na temat szkodliwości oglądania telewizji przez dłuższy czas, szkodliwości długiego siedzenia przed monitorem komputera. 9 III. PROFILAKTYKA AGRESJI kształtowanie umiejętności kulturalnego zachowania się – tworzenie przez dzieci umów i norm postępowania, kodeksu przedszkolaka, respektowania zasad, kształtowanie umiejętności polubownego rozwiązywania spraw konfliktowych i dochodzenia do kompromisu, uświadomienie dzieciom, rodzicom, że przemoc (bicie, zabieranie zabawek, zmuszanie do czegoś, gryzienie) jest rzeczą złą; potępianie takiego zachowania, kształtowanie umiejętności przeciwstawiania się złemu traktowaniu fizycznemu i psychicznemu ze strony innych, uświadomienie dzieciom swoich praw i obowiązków, współpraca z PPP – organizowanie warsztatów dla dzieci i rodziców (zgodnie z potrzebami), kształtowanie u dzieci postawy akceptacji innych: pokonywanie uprzedzeń wobec osób chorych i niepełnosprawnych, kształtowanie u dzieci gotowości do niesienia pomocy osobom słabszym, niepełnosprawnym i potrzebującym, uczenie się rozpoznawania i nazywania uczuć, emocji, uczenie się umiejętności opanowania swoich negatywnych emocji. IV. PROFILAKTYKA WAD POSTAWY - przeprowadzenie zajęć otwartych dla rodziców z gimnastyki korekcyjnej, - opracowanie i przekazanie rodzicom zestawów do ćwiczeń w domu, - organizowanie ćwiczeń przeciwdziałających wadom postawy oraz przeciw płaskostopiu. 10 EWALUACJA PROGRAMU Oceny efektów realizacji programu, obok bieżącego monitorowania, dokonuje się na końcowej Radzie Pedagogicznej. Podstawę do formułowania oceny realizacji będą stanowiły: - sprawozdania nauczycieli poszczególnych grup, - wnioski z obserwacji zachowań dzieci, - osiągnięcia w konkursach, - analiza dokumentów: dzienniki, plany miesięczne, wytwory dzieci. 11