Systemy informatyczne w obiektach gospodarczych System informacyjny: Układ odpowiednich elementów, którego zadaniem jest przetwarzanie danych. System informatyczny: Wyodrębniona część systemu informacyjnego, w którym do przetwarzania danych zastosowano środki i metody informatyczne, a zwłaszcza sprzęt i oprogramowanie komputerów. Zasoby systemu informacyjnego: Ludzkie – potencjał wiedzy ukierunkowany na rozwiązywanie problemów systemu (użytkownicy pełniący role nadawców i odbiorców, adresaci technologii informacyjnej); Informacyjne – zbiory danych przeznaczone do przetwarzania (bazy danych, metod, modeli, wiedzy); Proceduralne – algorytmy, procedury, oprogramowanie; Techniczne – sprzęt komputerowy, sieci telekomunikacyjne, nośniki danych. Funkcje systemu informacyjnego: gromadzenie informacji, przetwarzanie informacji, przechowywanie informacji, prezentacja informacji, przesyłanie informacji, 1 Klasy systemów informacyjnych: Systemy transakcyjne (dziedzinowe) ST – gromadzą, przetwarzają, umożliwiają dostęp do informacji, Systemy informacyjne zarządzania, Systemy zarządzania relacjami z klientem (ang. CRM – Customer Relationship Management), Systemy wspomagania decyzji SWD (ang. DSS – Decisions Suport Systems), Systemy eksperckie SE (ang. Expert Systems), Elektroniczna wymiana informacji (ang. Electronic Data Interchange – EDI), Hurtownie danych. Systemy transakcyjne – ST: Zajmują się codzienną działalnością organizacji, Gromadzą i przetwarzają dane wewnętrzne, Dane mają charakter zrutynizowany, powtarzalny, masowy, Duża detalizacja danych, Najczęściej są skomputeryzowane Systemy informacyjne zarządzania: ukierunkowane na potrzeby naczelnej, średniej lub operacyjnej kadry kierowniczej, wykorzystują dane zebrane w systemach transakcyjnych, przydatne głównie w planowaniu i kontroli, wspierają procesy decyzyjne organizacji. Systemy wspomagania decyzji: pomagają w podejmowaniu decyzji w sprawach nowych i nietypowych, integrują dane zewnętrzne i wewnętrzne, umożliwiają modelowanie i analizę danych, umożliwiają symulowanie problemów za pomocą modeli matematycznych, posiadają bezpośredni dostęp do baz danych, realizowane na komputerach. 2 Systemy ekspertowe: związane z pojęciem sztucznej inteligencji, oparte na wiedzy ekspertów z danej dziedziny, przeznaczone do rozwiązywania skomplikowanych problemów dających się opisać za pomocą reguł wnioskowania, wspomagają wiedzę użytkownika przy podejmowaniu złożonych problemów decyzyjnych. Elektroniczna wymiana informacji (EDI): automatycznie generowanie i przesyłanie informacji dotyczących realizacji zamówień i dostaw, komunikacja typu komputer – komputer, przyspiesza wymianę informacji pomiędzy firmami oraz zmniejsza koszt tej wymiany, podnosi wydajność pracy (mniejsza ilość błędów), redukcja zapasów i kosztów ich magazynowania, zwiększa więzi z klientami, krótszy czas realizacji płatności, umożliwia szybszy dostęp do informacji. Hurtownie danych: hurtownia to po prostu duża baza danych, gromadząca informacje z różnych systemów, pozwala usystematyzować i zgromadzić w jednym miejscu wszelkie informacje zarządcze, zaawansowany technologicznie system informatyczny (sprzęt i oprogramowanie), niezawodne źródło informacji z możliwością szybkiego dostępu do danych. 3 Klasy dziedzinowe aplikacji użytkowych wspomagających pracę firmy: finanse i księgowość, kadry i płace, gospodarka magazynowa, środki trwałe, sprzedaż wyrobów gotowych, planowanie i przygotowanie do produkcji, rejestracja czasu pracy, kosztorysowanie, analizy ekonomiczne. Zasięg zintegrowanego systemu zarządzania Decyzje zarządu Analizy oprogramowanie dostępne na rynku: Przykładowe finansowe Finanse i księgowość Informacyjny system zarządzania Zarządzanie produkcją Sprzedaż Logistyka 4 Systemy zintegrowane realizujące standard MRP: Skala funkcjonowania systemów: Systemy mikroekonomiczne (obiektowe) – związane z funkcjonowaniem wyodrębnionych jednostek gospodarczych Systemy makroekonomiczne (międzyobiektowe) – wyróżnia je nie tylko skala funkcjonowania (obejmują obszar całego kraju lub regiony), ale także konieczność uwzględnienia niejednorodności obsługiwanych obiektów. Systemy informatyczne w sektorze publicznym: PESEL – system ewidencji ludności wraz z podsystemami: ewidencji i wydawania paszportów, ewidencji skazanych i tymczasowo aresztowanych, ewidencji praw jazdy, REGON – rejestr podmiotów gospodarczych, POLTAX – system ewidencji pojazdów, rejestr terytorialny przedstawiający podział administracyjny kraju, rejestr geodezyjny (system ewidencji gruntów i nieruchomości), KSI ZUS – Kompleksowy system informatyczny ZUS, SEKiF – System Ewidencji Kont i Funduszy, POMOST – system wspomagający pomoc społeczną, PULS – system powstały w ramach projektu ALSO wspomagając działanie Urzędów Pracy, GUC – system informatyczny dla administracji celnej, CEPiK – System Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców. 5 Kryteria doboru oprogramowania: Realizacja potrzeb użytkownika Wymagania sprzętowe Koszt zakupu i wdrożenia Spełnianie norm prawnych łatwość obsługi przejrzysta szata graficzna zabezpieczenie przed przypadkowymi błędami użytkownika logiczny i przystępny system poleceń Serwis i gwarancja Referencje. Cykl życia systemu informatycznego Budowa systemu Bezpieczeństwo wdrożenia systemu: Eksploatacja wiarygodnośćsystemu firmy dostarczającej oprogramowanie lub usługę wdrożeniową, dokładne określenie, kto, za co odpowiada i jakie ponosi konsekwencje przypadku Doskonalenie systemu nie wywiązania się z podjętych zadań, Czy płatność uzależniona od pozytywnych testów oprogramowania, doskonalić? gwarancja na oprogramowanie i serwis pogwarancyjny, Nie Tak harmonogram wdrożenia i jego całościowy budżet Likwidacja systemu 6 Przeszkody w efektywnym funkcjonowaniu systemów wspomagających zarządzanie: 1. Brak jasno określonych celów. 2. Czynny i bierny opór pracowników, dla których zmiana to niepewność, być może konieczność edukacji, a na pewno „więcej pracy za te same…”. 3. Tradycja, rutyna i ludzkie nawyki. Ochrona danych w systemie: kontrola dokumentów źródłowych; kontrola poprawności danych w procesie wprowadzania ich do systemu; kopiowanie i archiwizowanie danych; stosowanie programów diagnostyki danych; stosowanie programów antywirusowych. Czynniki negatywnie wpływające na pracę zestawu komputerowego: nagłe skoki temperatur, bezpośrednie działanie promieni słonecznych, bliskość odbiorników radiowych może powodować zakłócenia działania podłączenie kilku urządzeń elektrycznych do tego samego gniazda zasilającego może wywoływać zakłócenia spowodowane spadkiem napięcia, brak uziemienia wywołuje gromadzenie ładunków elektrostatycznych mogących uszkodzić wewnętrzne elementy komputera, częste włączanie i wyłączanie, urządzenia wewnętrzne funkcjonujące w obudowie komputera są wrażliwe na kurz oraz dym tytoniowy. 7 Technologie i produkty mające znaczący wpływ na rozwój zastosowań informatyki: Komputer osobisty PC – wzrasta moc obliczeniowa, lecz wygląd i architektura pozostaje bez zmian. Internet – WWW, poczta elektroniczna, a w perspektywie handel elektroniczny mają szanse upowszechnić wykorzystanie komputerów. Druk atramentowy i laserowy – zwłaszcza drukarki atramentowe opanowały rynek. Graficzny interfejs – tchnął życie w monochromatyczne, znakowe ekrany, znacznie ułatwił pracę z komputerem Outsourcing – zlecanie zarządzania firmą firmie zewnętrznej, C++ - język programowania posiadający bogate standardowe biblioteki procedur, przenośność kodu. Multimedia – napędy CD-ROM, DVD, karty graficzne i dźwiękowe, techniki MPEG, MP3 wzbogaciły komputery o nowe zastosowania. Przewidywany rozwój technologii informacyjnych: Komputery naręczne – urządzenia, które będą mogły się komunikować bezprzewodowo korzystając z różnego rodzaju serwisów internetowych. Umożliwi to praktyczną realizację idei informacji „dostępnej natychmiast, natychmiast dowolnego miejsca i o dowolnej porze”. Interfejs głosowy – kolejna próba ułatwienia komunikacji człowieka z maszyną. Wyświetlacze LCD – małe rozmiary i doskonały obraz – to powody, dla których wyświetlacze ciekłokrystaliczne wyprą z rynku tradycyjne monitory. Połączenie transmisji głosu i danych – przesyłanie głosu siecią komputerową. Dostęp szerokopasmowy – tani, szybki dostęp do sieci korporacyjnych i Internetu przy użyciu miedzianego okablowania lub poprzez łącze telewizji kablowej. 8 Przetwarzanie rozproszone – łączenie wielu komputerów w jedną silną maszynę. Sztuczna inteligencja – sieci neuronowe są ogromną nadzieją następnego dziesięciolecia. System informacyjny:.............................................................................................................................. 1 System informatyczny: ....................................................................................................................... 1 Zasoby systemu informacyjnego: ....................................................................................................... 1 Funkcje systemu informacyjnego: ...................................................................................................... 1 Klasy systemów informacyjnych: ........................................................................................................... 1 Systemy transakcyjne – ST: ................................................................................................................ 1 Systemy informacyjne zarządzania: .................................................................................................... 2 Systemy wspomagania decyzji: .......................................................................................................... 2 Systemy ekspertowe:........................................................................................................................... 2 Elektroniczna wymiana informacji (EDI): .......................................................................................... 2 Hurtownie danych: .............................................................................................................................. 2 Klasy dziedzinowe aplikacji użytkowych wspomagających pracę firmy: .............................................. 3 Zasięg zintegrowanego systemu zarządzania .......................................................................................... 3 Przykładowe oprogramowanie dostępne na rynku: ................................................................................. 3 Systemy zintegrowane realizujące standard MRP: ................................................................................. 4 Skala funkcjonowania systemów: ........................................................................................................... 4 Systemy informatyczne w sektorze publicznym: ................................................................................ 4 Kryteria doboru oprogramowania: .......................................................................................................... 4 Cykl życia systemu informatycznego ...................................................................................................... 4 Bezpieczeństwo wdrożenia systemu: ...................................................................................................... 5 Przeszkody w efektywnym funkcjonowaniu systemów wspomagających zarządzanie: ........................ 5 Ochrona danych w systemie: ................................................................................................................... 5 Czynniki negatywnie wpływające na pracę zestawu komputerowego:................................................... 5 9 Technologie i produkty mające znaczący wpływ na rozwój zastosowań informatyki: ........................... 6 Przewidywany rozwój technologii informacyjnych: ............................................................................... 6 10