Znaczenie współpracy państw grupy Wyszehradzkiej

30. 03. 2016
Znaczenie współpracy państw grupy Wyszehradzkiej
W ostatním czasie zintensyfikowały się negocjacje pomiędzy państwami grupy Wyszehradzkiej, którą tworzą
razem z Polską Republika Czeska, Węgry oraz Słowacja. Wszystkie te kraje mają wiele wspólnego ze
względu na historię. Jaki jest obecnie poziom integracji gospodarczej pomiędzy państwami Grupy
Wyszehradzkiej i czy przez ostatnie dwie dekady doszło w tym kierunku do jakichś zmian? Na to pytanie
poszukujemy odpowiedzi w danych o rozwoju handlu zagranicznego.
W ostatním czasie spotykamy się z częstymi spotkaniami liderów tzw. Grupy Wyszehradzkiej.
Powodem zintensyfikowania negocjacji pomiędzy członkami było rozwiązywanie problemów kryzysu
imigracyjnego wynikających z niezgody co do narzuconych przez UE kwot imigrantów. Kraje Grupy
Wyszehradzkiej promują rozwiązanie problemu za pomocą uszczelnienia zewnętrznych granic UE przy
jednoczesnym rozwiązywaniu konfliktu na miejscu walki, ściślejszą współpracę z Turcją ( która jest bazą
tymczasową wielu ludzi uciekających do Europy) oraz pomoc zachodniobałkańskim państwom, które miały
już do czynienia z wielkimi przypływami nowych imigrantów. Jednym z tych państw są także należące do
V4- Węgry.
Aktualnie obradom Grupy Wyszehradzkiej przewodniczy Republika Czeska. Głównymi celami
przewodnictwa są : kooperacja w zakresie energetyki, współpraca obronna i rozwój gospodarki cyfrowej.
Wśród innych tematów podnoszonych przez V4 należy wymienić: rozwój infrastruktury transportowej,
społeczny wymiar integracji europejskiej oraz walka z uchylaniem się od płacenia podatków. W ramach
przewodnictwa Czeska Republika koordynuje także spotkania państw V4 w czasie negocjacji Rady
Europejskiej w Brukseli oraz udział jej członków w innych szczytach UE.
Gospodarka państw V4
Znaczenie współpracy członków V4 ma nie tylko wymiar polityczny ale także ekonomiczny. Jeszcze
przed wejściem do UE kraje V4 podpisały ze sobą umowę o wolnym handlu co umocniło ich współpracę
gospodarczą. W rzeczywistości wszystkie te pańśtwa mają ze sobą wiele wspólnego. Mamy do czynienia
z szybko rosnącymi gospodarkami postkomunistycznymi, które dopiero co budują swoją pozycję. Typową
cechą tych krajów jest względnie wysoki udział przemysłu w PKB (patrz wykres poniżej- udział przemysłu w
PKB brutto) i szerokie powiązania z Unią Europejską, przede wszystkim z Niemcami. Niemieckie firmy
przyciąga do tych państw w głównej mierze relatywnie tania i wysokiej jakości siła robocza. Kluczowe
pytanie brzmi do jakiego stopnia państwa V4 mogą postawić się krajom Europy Zachodniej, a w
szczególności Niemcom, których znaczenie gospodarcze jest nieporównywalnie większe niż reszty państw
UE.
Państwa Grupy Wyszehradzkiej miały udział w 5,3% całkowitego PKB Unii Europejskiej, Niemcy aż
21 %.
Luxembourg
Cyprus
Malta
Greece
France
United Kingdom
Belgium
Latvia
Netherlands
Spain
Portugal
Italy
Denmark
European Union…
Euro area (18…
Euro area (19…
Finland
Sweden
Croatia
Estonia
Austria
Ireland
Bulgaria
Lithuania
Poland
Slovakia
Hungary
Slovenia
Romania
Czech Republic
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
Germany (until…
Przemysł/HPH (2014)
Przemysł/HPH (2014)
Gospodarka Republiki Czeskiej
Republika Czeska jest typową gospodarką przemysłową nastawioną na eksport. Po 1989r. dzięki
geograficznej i historycznej bliskości Europy Zachodniej doszło do znacznego wzrostu gospodarczego w Czechach.
Czechy to stabilne i dobrze prosperujące państwo. Realne PKB Republiki Czeskiej wzrosło między 2000-2014r. aż o
40%.
Struktura obrotu w handlu
zagranicznym w 2000r.
Struktura obrotu w handlu
zagranicznym w 2014r.
6,80%1,73%
50,88%
6,93%
54,45%
36,14%
Węgry
Niemcy
29,23%
6,82%
4,45%
Słowacja
2,57%
Polska
Inne
Słowacja
Węgry
Niemcy
Polska
Inne
Na grafach widzimy jak zmieniał się udział wzajemnego handlu Republiki Czeskiej z państwami V4, Niemiec i
reszty świata. Między 2000 a 2014r. obserwowaliśmy wzrost współpracy ekonomicznej pomiędzy Czechami, a
krajami Grupy Wyszehradzkiej. Udział V4 w handlu zagranicznym Republiki Czeskiej wyniósł 16 % czyli znacznie
więcej niż w roku 2000r., w którym wynosił 13%. Głównym partnerem handlowym pozostały jednak Niemcy,
pomimo spadku z 36 % na 29%.
Gospodarka Słowacji
Słowacja, która była historycznie częścią wspólnego państwa z Czechami ma bardzo podobną ścieżkę rozwoju
gospodarczego. Jest także nastawiona na przemysł. Głownymi partnerami handlowymi są Niemcy i Republika Czeska.
Od 2000r. do 2014r. realne PKB Słowacji wzrosło o 70%.
Struktura obrotu w handlu
zagranicznym 2000r.
Struktura obrotu w handlu
zagranicznym w 2014r.
18,94%
25,32%
50,63%
3,43%
4,54%
Niemcy
Czechy
Węgry
Polska
11,83%
57,14%
16,07%
6,63%
5,46%
Inne
Niemcy
Czechy
Polska
Węgry
Inne
Udział wzajemnego handlu państw V4 w całościowym obrocie handlu zagranicznego Słowacji zarówno w
2000r. jak i 2014r. wahał się w okolicach 24%. Zmieniła się jedynie struktura geograficzna. Na grafach zauważamy, że
znaczenie wzajemnego handlu pomiędzy Słowacją, a Czechami spadało. Zyskiwały na tym inne kraje V4- Polska oraz
Węgry. Wciąż jednak w hierarchii partnerów handlowych czołowe miejsce zajmują Niemcy. Co prawda nie są tak
dominującym partnerem gospodarczym jak w 2000r. jednak wciąż odgrywają główną rolę. Dodatkowo Niemcy to
także główny partner handlowy Republiki Czeskiej, co tylko zwiększa ich znaczenie.
Gospodarka Węgier
Węgry są następnym członkiem Grupy Wyszehradzkiej. Po raz kolejny mówimy o gospodarce przemysłowej
nastawionej na eksport, z silnymi powiązaniami gospodarczymi z Niemcami. Zaskakujący jest fakt słabego powiązania
ekonomicznego z państwami bałkańskimi, co dzieje się głównie z powodu słabości tamtejszych gospodarek. Realne
PKB w tym kraju pomiędzy 2000r., a 2014r. wzrosło o 29%.
Struktura obrotu w handlu
zagranicznym w 2000r.
Struktura obrotu w handlu
zagranicznym w 2014r.
26,49%
29,53%
64,99%
5,16%
1,38%
59,70%
2,27%
4,16%
1,84%
Niemcy
Słowacja
Polska
Czechy
4,49%
Inne
Niemcy
Słowacja
Polska
Czechy
Inne
Talkże dla Węgier głównym partnerem handlowym są Niemcy, ich udział w węgierskim handlu to ponad 1/4.
Wśród państw V4 w handlu zagranicznym rosło znaczenie Polski, Słowacji i Czech. Chociaż współpraca Węgier
z innymi krajami Grupy Wyszehradzkiej stanowi tylko około 14% całkowitego handlu zagranicznego, to w
porównaniu do 2000r. mamy do czynienia ze znacznym wzrostem. W 2000r. było to zaledwie 5%.
Gospodarka Polski
Czwartym członkiem Grupy Wyszehradzkiej jest Polska. Polska jest kolejną ze środkowoeuropejskich
gospodarek skierowanych na przemysł, którego udział w przybliżeniu to 25% wartości PKB brutto. Realne polskie PKB
w latach 2000-2014r. wzrosło o około 64%.
Struktura obrotu w handlu
zagranicznym w 2000r.
Struktura obrotu w handlu
zagranicznym w 2014r.
23,81%
28,62%
64,94%
Niemcy
Czechy
4,88%
3,34%
2,09%
1,71%
1,38%
Węgry
Słowacja
2,16%
67,06%
Inne
Niemcy
Czechy
Węgry
Słowacja
Inne
Także w przypadku Polski możemy zauważyć rosnący udział Grupy Wyszehradzkiej w handlu zagranicznym.
Rola V4 w handlu międzynarodowym wzrosła z 6,4% w 2000r. na 9,1% w 2014r. Niemcy podobnie jak w pozostałych
państwach wciąż zajmują dominujące miejsce ( 23,8%).
Zakończenie
Z ostatních danych jasno wynika, że wzajemna współpraca gospodarcza pomiędzy państwami V4 ulega
sukcesywnemu wzrostowi. Mimo to kluczową pozycję w handlu zagranicznym wciąż zajmują Niemcy. Niemcy jako
mocartswo ekonomiczne Europy znalazły się na czołowym miejscu zarówno w eksporcie jak i imporcie wszystkich
państw Grupy Wyszehradzkiej.
Najważniejszym zadaniem gospodarek V4 jest dywersyfikowanie struktury partnerów handlowych
zmniejszając tym samym zależność od Europy Zachodniej. Ewentualne spowolnienie niemieckiej gospodarki może
być więc częściowo zrekompensowane współpracą gospodarczą w ramach Grupy Wyszehradzkiej lub innymi
państwami.