Wspólne oświadczenie szefów rządów państw Grupy Wyszehradzkiej

Wspólne oświadczenie szefów rządów państw
Grupy Wyszehradzkiej
Warszawa, 21 lipca 2016 r.
Wynik referendum w Wielkiej Brytanii tworzy nową sytuację dla Unii Europejskiej. Nie
możemy nadal odwracać głowy, mając nadzieję, że kryzys rozwiąże się sam. Musimy
przybliżyć ideę europejską obywatelom i zmniejszyć istniejący rozdźwięk pomiędzy
działaniami instytucji europejskich a oczekiwaniami obywateli. Potrzebujemy głębszej
refleksji nad aktualnymi wyzwaniami stojącymi przed Unią. Wynik referendum w Wielkiej
Brytanii wyraźnie pokazał, że w naszej refleksji nie możemy pominąć konkretnych obaw
a nawet wątpliwości naszych obywateli dotyczących UE. Pokazał on również, że musimy
przedstawiać projekt europejski w lepszy sposób, jako Unię działania i zaufania.
Przypominamy, że do czasu wyjścia z UE Wielka Brytania nadal jest zobowiązana do
przestrzegania prawa unijnego i obowiązuje ono w tym kraju, zarówno jeśli chodzi o prawa,
jak i obowiązki. Proces wychodzenia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej powinien być
odpowiednio uporządkowany. Musimy zachować najlepsze z naszych silnych więzi
politycznych i gospodarczych z Wielką Brytanią.
Jednym z najgorszych wniosków, jakie mogą wyciągnąć państwa członkowskie z Brexitu jest
podział Unii na małe kluby. Mogłoby to spowodować rozdrobnienie UE, której siła leży
przede wszystkim w jej skali i spójności. To właśnie głównie dzięki efektowi skali oraz naszej
umiejętności wspólnego działania w duchu wzajemnego zaufania mamy jako UE osiągnięcia
zarówno na scenie wewnętrznej, jak i w skali globalnej. Dlatego właśnie UE jest ważnym
partnerem handlowym dla naszych głównych partnerów na świecie.
W celu zapobieżenia podziałowi, UE potrzebuje ponownie skupić się na propozycjach
niosących wymierne korzyści dla obywateli, na sprawach do przyjęcia dla wszystkich,
powstrzymując się od marnotrawienia energii na projekty dzielące Państwa Członkowskie.
Musimy ostrożnie postępować w ramach wszystkich kluczowych polityk sektorowych,
poszukując równowagi, w ramach której wyraźnie widoczna będzie wartość dodana
wspólnych działań UE, a jednocześnie unikniemy pokusy nadmiernej regulacji.
Turcja to nasz strategiczny sojusznik w NATO i państwo kandydujące do UE. Popieramy
demokratycznie wybrany rząd i mamy nadzieję, że Turcja zapewni trwały konstytucyjny
porządek oparty na prawie międzynarodowym. Jesteśmy gotowi, aby wspólnie
z demokratyczną, otwartą i stabilną Turcją podejmować działania dotyczące naszych
wspólnych wyzwań.
UE musi prowadzić wyważoną politykę migracyjną i azylową. W ostatnim czasie nasza straż
graniczna, służby bezpieczeństwa i służby socjalne zostały poddane próbie za sprawą
bezprecedensowej i niekontrolowanej presji migracyjnej w UE. Potrzebny jest konsensus
europejski w sprawie osiągnięcia celu jakim jest powstrzymanie presji migracyjnej na całą
1
UE, w tym wzmocnienie ochrony granic zewnętrznych strefy Schengen. Powinniśmy także
skoncentrować nasze wysiłki na efektywnym sprawdzaniu, kto rzeczywiście potrzebuje
naszej pomocy, a kto tylko próbuje poprawić swój status ekonomiczny. Państwa Grupy
Wyszehradzkiej służą swoim doświadczeniem i wsparciem w tym zakresie. Jednak sama
tylko lepsza ochrona granic zewnętrznych nie wystarczy – aby rozwiązać ten kryzys
i wyeliminować przyczyny leżące u jego podstaw musimy usprawnić współpracę z naszymi
sąsiadami i innymi państwami trzecimi oraz zwiększyć zaangażowanie na szczeblu
międzynarodowym. Jesteśmy przekonani, że proces legislacyjny dotyczący propozycji
Komisji powinien przebiegać zgodnie z wytycznymi Rady Europejskiej. Mamy nadzieję, że
zbliżające się posiedzenie plenarne wysokiego szczebla ONZ, zaplanowane na 19 września
2016 r., stworzy okazję do dalszej dyskusji na ten temat.
UE z powodzeniem podejmowała wspólne działania w celu zmierzenia się z takimi
wyzwaniami o charakterze globalnym jak zmiana klimatu i kształtowanie polityki globalnej
w tym zakresie. Porozumienie paryskie to pierwszy, powszechny i trwały system dotyczący
klimatu, obowiązujący wszystkie strony. Obecnie mamy 186 indywidualnych celów
krajowych, w tym jeden przedłożony przez UE. Dokonano postępu w zakresie naszych
wkładów krajowych, a Wielka Brytania zawsze odgrywała kluczową rolę w wysiłkach UE na
rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Powinniśmy nadal działać w tym duchu,
potwierdzając i wypełniając już przedłożony wkład oraz działania realizowane przez
poszczególne kraje wraz z procedurą ratyfikacji.
W następstwie Brexitu należy dalej pogłębiać jednolity rynek jako główny projekt Unii
Europejskiej, który jednoczy wszystkie państwa członkowskie i w dalszym ciągu przynosi
wymierne rezultaty dla obywateli. W każdym razie należy unikać erozji już osiągniętego
stopnia swobody w obszarze swobodnego przepływu pracowników i świadczenia usług
w powiązaniu z przepływem pracowników.
Państwa Grupy Wyszehradzkiej będą nadal siłą napędową realizacji programu jednolitego
rynku. Opowiadamy się jednak również za jak największym zbliżeniem Wielkiej Brytanii do
jednolitego rynku, zgodnie z przewodnią zasadą wzajemności – więcej dostępu za więcej
zobowiązań we wszystkich czterech filarach jednolitego rynku.
W oparciu o dotychczasowe imponujące osiągnięcia powinniśmy nadal poszukiwać
niewykorzystanego potencjału. Przykładowo, skuteczniejsze egzekwowanie zasad jednolitego
rynku czy dalsza liberalizacja rynku usług zwiększą konkurencyjność UE, tworząc nowe
miejsca pracy i wzrost, służąc dobrobytowi obywateli oraz wzmacniając legitymizację
projektu europejskiego.
Musimy ponadto kontynuować prace nad dokończeniem tworzenia jednolitego rynku
w świetle rewolucji cyfrowej. Będziemy wspierać realizację ambitnego projektu stworzenia
jednolitego rynku cyfrowego. Powinien on przyczynić się do szybkiego wdrażania nowych
technologii we wszystkich sektorach gospodarki. Skuteczne działanie jednolitego rynku
cyfrowego powinno stanowić zachętę do inwestycji i wprowadzania innowacji mających na
celu przekształcenie przemysłu i rozszerzenia zakresu działalności MŚP i start-upów w celu
zwiększenia konkurencyjności gospodarek europejskich w skali globalnej.
2
Tworząc jednolity rynek cyfrowy powinniśmy przestrzegać zasad lepszego stanowienia prawa
w celu uproszczenia i wyeliminowania obciążeń regulacyjnych w tradycyjnych sektorach
gospodarki, aby umożliwić rozwój innowacyjnych modeli biznesowych. Ponadto powinniśmy
zagwarantować, że jednolity rynek cyfrowy będzie zaprojektowany w sposób zachęcający do
sprawiedliwego podziału korzyści w całej UE i ograniczający nierówności w społeczeństwie
przez skoncentrowanie się na umiejętnościach cyfrowych.
Dokończenie tworzenia wewnętrznego unijnego rynku energii i wzmocnienie mechanizmów
unijnych w zakresie bezpieczeństwa dostaw energii w oparciu o zobowiązania państw
członkowskich i zobowiązania regionalne stanowią istotne obszary polityki energetycznej,
gdzie należy wykorzystać potencjał współpracy na szczeblu UE, przy jednoczesnym
utrzymaniu decyzji państw członkowskich dotyczących koszyka energetycznego. Miarą
naszej skuteczności w tym zakresie powinna być zdolność do zapewnienia bezpiecznych,
przystępnych cenowo i zrównoważonych dostaw energii dla naszych obywateli i przemysłu.
W naszym wspólnym interesie leży stabilna i w pełni funkcjonująca unia gospodarcza
i walutowa. Biorąc pod uwagę pozytywne doświadczenie dotyczące tworzenia unii bankowej,
powinniśmy zapewnić integralność jednolitego rynku podczas prac nad przyszłą architekturą
unii gospodarczej i walutowej.
Nadszedł czas, aby Unia była bardziej pragmatyczna, skoncentrowana na sprawach
najważniejszych i reformach. Jednocześnie UE musi działać z odpowiednią rozwagą
i rozwiązywać problemy obywateli z poszanowaniem zasady pomocniczości
i proporcjonalności, jak również roli parlamentów narodowych. Opinie parlamentów
narodowych, zwłaszcza jeśli chodzi o żółte lub pomarańczowe kartki, powinny być w pełni
brane pod uwagę przez instytucje UE. Poszanowanie różnorodności państw członkowskich
musi również stanowić istotną kwestię.
Jako państwa Grupy Wyszehradzkiej wyrażamy gotowość do wzięcia aktywnego udziału
w dyskusji na temat przyszłości Europy. Do mocnych stron państw Grupy Wyszehradzkiej
i całego regionu należą energia i entuzjazm w stosunku do projektu integracji europejskiej.
Nasze społeczeństwa są zadowolone z przynależności do UE. Wkładem Grupy
Wyszehradzkiej do sukcesu UE jest również jej dynamizm gospodarczy. Młode, dobrze
wykształcone i mobilne społeczeństwa tworzą wzrost i przyczyniają się do modernizacji całej
Unii.
Biorąc powyższe pod uwagę uważamy, że spotkanie szefów państw i rządów w Bratysławie
we wrześniu będzie stanowiło znakomitą okazję do rozpoczęcia niezbędnej refleksji
politycznej nad UE i jej przyszłością. Powinna ona uwzględniać potrzebę zwiększenia
legitymacji demokratycznej UE i skuteczniejszego odpowiadania na potrzeby i obawy
obywateli w celu odzyskania ich zaufania do wspólnego projektu europejskiego. Aby to
osiągnąć, istotne miejsce w tej refleksji powinna zająć kwestia przekazywania obywatelom
informacji na temat planu działań UE.
3