Informacja prasowa rozszerzona - Festival IN OUT
advertisement
10 IN OUT FESTIVAL 2016 Temat: Teatralność / Theatricality Eksperymenty / Wideo / Dokumenty / Animacje 23-24 kwietnia 2016 Łaźnia 1 / Dolne Miasto przeglądy filmowe / wykłady / koncert / czytanie performatywne Łaźnia 2 / Nowy Port przeglądy filmowe / wystawa Festiwal In Out jest cyklicznym projektem Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia organizowany od 2005 roku. W 2015 roku CSW Łaźnia planuje jego jubileuszową 10 już edycję poświęcić tematowi "teatralność". Celem Festiwalu jest przyjrzenie się czym jest teatr i teatralność dla twórców wizualnych, a czym wideo i filmy dla twórców teatralnych. Jak zmienia się funkcja teatru w polu oddziaływania nowych mediów? Czy i w jaki sposób strategie teatralne pracują w zetknięciu z innymi mediami? A także: w jaki sposób można teatralizować sztukę wideo? W ramach Festiwalu organizowany jest otwarty, międzynarodowy konkurs na najlepsze: prace wideo, eksperymenty, animacje, dokumenty. Konkurs jest dwuetapowy a artyści z Polski i zagranicy wyłonieni w I etapie są zapraszani na Festiwal do Gdańska a ich prace prezentowane podczas przeglądów oraz wystawy w dwóch budynkach CSW Łaźnia 1 i 2. W ramach Festiwalu odbędą się również wykłady, przeglądy filmów, czytanie performatywne sztuki Bogny Burskiej Gniazdo. Sztuka o tym, jak użyć rzeczy w sposób nieodpowiedni i potem ich jeszcze nie zmarnować i koncert muzyki eksperymentalnej. Teatr może dziś uchodzić za medium anachroniczne. Wypchnięty z głównego obiegu przez media lepiej naśladujące rzeczywistość – najpierw przez film, potem przez telewizję – teatr może dziś uchodzić za synonim sztuczności czy konwencjonalności. Starsze media jednak nie giną; w ogóle nie ma mowy o wypieraniu jednych przez drugie, bo przecież w pejzażu medialnym wszystkie one funkcjonują we wzajemnych relacjach, żywiąc się sobą nawzajem. Te starsze dodatkowo zostają zwolnione z pędu naśladowczego, mogą więc pełnić funkcję krytyczną względem tych nowszych. Coś, co w kinie uchodzi za błąd, w teatrze może mieć potencjał wywrotowy: rozbija kinową iluzję, psuje gładką opowieść, nie daje się wciągną ć, ciągle pokazując, że to tylko gra pozorów, że to tylko na niby. Że to tak naprawdę kino w pogoni za hiperrealnością nas mami. Choć to jednak cielesność i nażywość powinny być górą, to jednak daleko bardziej ulegamy obrazowi – „film wygrywa w tej rywalizacji właśnie ze względu na potrzebę bliskości i intymności u odbiorcy” – pisał Philip Auslander ("Liveness: Performance in a Medialized Culture", Taylor Francis elibrary, 2012). Ale też nowe media pozwalają tym starszym rozpocząć nowe życie. Na tym z grubsza polega istota procesu remediacji (zob. Zob. Jay David Bolter, Richard Grusin, "Remediation: Understanding New Media", The MIT Press, Cambridge London 2000). W gruncie rzeczy teza Boltera i Grusina rozwija dobrze znane twierdzenie Marshalla McLuhana, że przekaźnik jest przekazem, a treścią dowolnego środka przekazu jest zawsze inny środek przekazu. Proces remediacji trwa nieustannie, a praktyki wytworzone przez jedne media przenoszą się na inne. Dotyczy to zarówno odbioru, jak i sposobów obchodzenia się z nowymi mediami. Nawyki wytworzone przez starsze media przenoszą się na nowe (zob. Siegfried Zielinski, "Archeologia mediów: o głębokim czasie technicznie zapośredniczonego słuchania i widzenia", przeł. Krystyna Krzemieniowa, Oficyna Naukowa, Warszawa 2010). Teatr w Polsce co najmniej od kilku sezonów wykorzystuje strategie wideo, filmu i nowych mediów wmontowując je w spektakle. Od Krystiana Lupy i jego Factory 2 po spektakle Krzysztofa Garbaczewskiego twórcy teatralni chętnie ujawniają swoje fascynacje innymi mediami, dając pożywkę teoretykom piszącym o wzajemnym współistnieniu różnych mediów. Przy czym należy wyraźnie zauważyć, że w spektaklach, o których mowa nie chodzi jedynie o wykorzystanie „estetyki nowych mediów”; są one organicznie związane z teatralnym medium: twórcy teatralni problematyzują obecność innych mediów, pozwalając tym samym teatrowi ujawnić swoją funkcją krytyczną. Chodzi o teatr, lecz także o teatralność jako medium. Ono z kolei – jak pisał Samuel Weber ("Teatralność jako medium", przeł. Jan Burzyński, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009) – „nie konkretyzuje się w indywidualnych, zawartych w sobie i znaczących dziełach, ale raczej w sztukach teatralnych, które nigdy nie zbierają się wspólnie, by uformować zwartą w sobie całość, lecz pozostają wierne swojej nazwie: sztuki, fragmenty, kawałki. Nieredukowalnie fragmentaryczny charakter medium teatralnego – czyli teatru jako medium – predestynuje je do tego, aby coraz wyraźniej wyłaniało się jako paradygmat sytuacji nowoczesnej”. Teatralność wyznacza więc perspektywę pęknięcia, zerwania z fabularną ciągłością na rzecz fragmentaryczności. Teatr testuje więc strategie wizualne. Stare medium wchłania nowsze. Czy można jedna sytuację odwrócić? Wprowadzanie starszych mediów w pole oddziaływania nowszych również budzi napięcia. Czym zatem mogą być teatr i teatralność dla wideo artu i dla twórców wizualnych? Jak zmienia się funkcja teatru w polu oddziaływania nowych mediów? Czy i w jaki sposób strategie teatralne pracują w zetknięciu z innymi mediami? A także: w jaki sposób można teatralizować sztukę wideo? Czytanie performatywne Gniazdo. Sztuka o tym, jak użyć rzeczy w sposób nieodpowiedni i potem ich jeszcze nie zmarnować jest tragikomedią dziejącą się w świecie sztuki współczesnej, wszystkie postacie są groteskowe, przerysowane, a język sztuki celowo częstochowski i kompromitujący zarówno świat o którym mówi, jak i swoją własną formę. Pretekstem fabularnym dla rozwinięcia artystycznej krytyki środowiska sztuki współczesnej jest absurdalna sytuacja wystawiania sztuki współczesnej bez prądu. Tekst tworzy karykaturalny obraz typów ludzkich, ról zawodowych i zachowań społecznych w zamkniętych środowiskach twórczych. Ironia, groteskowy język, wyraziści bohaterowie oraz absurd całej sytuacji mają ułatwić zobaczenie niebezpiecznego miejsca, w którym otwartość definicji i bogata wieloznaczność dyskursywnych pojęć pozwalają na porzucenie wszelkiej celowości działań, autorefleksji i uczciwości intelektualnej czy zawodowej. Jest to też dramat postaci, które uwikłane we własne role, nie potrafią z nich wyjść bez względu na okoliczności. Przymus bycia zauważonym zmusza bohaterów do paradoksalnego pokazywania się w ciemnościach i paraliżuje jakikolwiek zdrowy odruch buntu czy choćby ucieczki. Jesteśmy w miejscu, w którym można zrobić cokolwiek bez żadnych zamierzeń, a następnie zalakierować to niezrozumiałym tekstem krytycznym. To opowieść o świecie, w którym całkowity brak punktów odniesienia sprawia, że nie ma znaczenia czy cesarz jest nagi czy odziany, bo po ciemku i tak tego nie widać. Gniazdo jest też po prostu krytycznie wykrzywionym portretem artystów, kuratorów, krytyków i innych zamieszanych w pole sztuki zawodów. Postacie wiodące to: Stary i Wielki Artysta, Młoda Artystka, Artystka Feministka, Artysta Krytyczny, Kurator, Dyrektorka, Techniczni, Gospodyni (salonu), Lolek (krytyk), Profesor (Akademii Sztuk Pięknych), Korzeń (artysta intelektualista). Tekst został opublikowany przez pismo Dialog. Miesięcznik Poświęcony Dramaturgii Współczesnej w nr 9. 2013 r. jako pierwszy polski dramat poświęcony środowisku sztuki współczesnej. Został też wydany w formie książki przez CSW Kronika w 2013 r. Spotkał się z dość żywym i pozytywnym oddźwiękiem w moim środowisku zawodowym i sprawił, że zaczęłam myśleć o tekście jako ważnym medium w obszarze intermediów, interdyscyplinarności. Uświadomiłam sobie, że tekst dramatyczny, to w istocie nic innego jak tylko przestrzenna forma tekstu. Pomysł przeczytania tekstu o pracy w obszarze współczesnych sztuk wizualnych w przestrzeni centrum sztuki współczesnej jest rodzajem testu adekwatności dramatu do rzeczywistości, którą opisuje. Przypisanie scen kolejnym salom galerii i trwającym w nich wystawom tworzy unikalną sekwencyjną dramaturgię. Aktorzy biorący udział w czytaniu będa musieli zmierzyć się z trudnością pracy poza teatrem, w różnorodnych przestrzeniach o często trudnej akustyce, wobec stworzonych przez artystów obiektów. Zastane w przestrzeniach CSW Łaźnia prace artystów stworzą też jedyną w swoim rodzaju scenografię dla tekstu dramatycznego i pozwolą na przedstawienie działania performatywnego łączącego doświadczenia pracy w teatrze i w obszarze sztuki współczesnej. Wykład Wykład performatywny Joanny Krakowskiej, w którym pokaże ona napięcia między kinem a teatrem w działaniach nowojorskiej awangardy lat sześćdziesiątych. Tam bowiem - zdaniem autorki - należy szukać korzeni współczesnych praktyk wizualnych i filmowych, które wykorzystują teatr. Twórcy tacy jak Jill Godmilow na dekady wcześniej wprowadzali do filmu strategie reenactment, dokonując swoistej teatralizacji praktyk wizualnych. Autorka wskaże też potencjał krytyczny wypracowanych w środowisku nowojorskim praktyk artystycznych Joanna Krakowska historyczka teatru współczesnego, eseistka, tłumaczka, redaktorka. Pracuje w redakcji "Dialogu" oraz w Instytucie Sztuki PAN. . Zajmuje się historią teatru współczesnego, teatrem i dramatem politycznym oraz przemianami społecznoobyczajowymi znajdującymi odbicie w sztuce współczesnej. Autorka projektów badawczych "Teatr publiczny 17652015" oraz HyPaTia Historia Polskiego Teatru. Feministyczny projekt badawczy. Wydała m.in. Mikołajska. Teatr i PRL, WAB, Warszawa 2011. Soc i sex. Diagnozy teatralne i nieteatralne, Oficyna Wydawnicze Errata, Warszawa 2009 (z Krystyną Duniec) oraz Soc, sex i historia, Krytyka Polityczna, Warszawa 2014 (z Krystyną Duniec), a także antologię polskiego dramatu Apollonia: Twenty Firstcentury Polish Drama and Texts for the Stage, (Seagull Books 2014; wraz z Krystyną Duniec Joanną Klass). Kuratorzy 10 IN OUT FESTIVALU 2016 Jolanta Woszczenko – kuratorka, historyczka, obecnie doktorantka Uniwersytetu Gdańskiego, pisze prace na temat filmu eksperymentalnego i wideo. Z IN OUT FESTIVALEM związana od 2009 roku, od 2012 roku jako jego kuratorka. W CSW Łaźnia prowadzi również cykl Parakino, comiesięcznych przeglądów i spotkań z artystami i kuratorami z Polski i zagranicy z zakresu filmu eksperymentalnego i sztuki wideo. Piotr Morawski – kulturoznawca, historyk kultury. Pracuje w redakcji „Dialogu” i w Instytucie Kultury Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim; współpracuje z Instytutem Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego, ostatnio przy projekcie „Teatr publiczny. Przedstawienia” oraz przy tworzeniu elektronicznej encyklopedii teatru polskiego. Zajmuje się kulturową historią widowisk. Pisuje też o teatrze współczesnym oraz jego społecznych i kulturowych uwikłaniach. Ostatnio wydał Ustanawianie świętości. Kulturowa historia angielskich widowisk religijnych w XVI wieku (Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2015).
