Sylabus - Zakład Farmakodynamiki

SYLABUS
NAZWA JEDNOSTKI PROWADZĄCEJ KIERUNEK:
Zakład Farmakodynamiki; Wydział Farmaceutyczny
NAZWA KIERUNKU: Farmacja
PROFIL KSZTAŁCENIA: ogólnoakademicki
(ogólnoakademicki / praktyczny)
SPECJALNOŚĆ:
POZIOM KSZTAŁCENIA:
1. Nazwa przedmiotu: Farmakologia i farmakodynamika
2. Kod przedmiotu: 116028/5/6/8/13/8/2016 (stacjonarne); 116092/5/6/8/14/8/2016
(niestacjonarne)
3. Typ przedmiotu: Kierunkowy
(podstawowy, kierunkowy, zawodowy)
4. Cele przedmiotu:
Nauczenie mechanizmów działania leków na poziomie molekularnym, komórkowym,
tkankowym i układowym.
Nauczenie działań niepożądanych leków.
Poznanie wskazań terapeutycznych oraz przeciwwskazań do stosowania leków.
Poznanie interakcji lekowych oraz lek-składniki pokarmu.
5. Forma studiów: stacjonarne, jednolite magisterskie
(stacjonarne/niestacjonarne)
6. Rok studiów: IV, semestr 7 i 8
7. Forma zajęć i liczba godzin dla poszczególnych form zajęć:
(wykłady, ćwiczenia, zajęcia praktyczne, laboratoryjne, fakultatywne i inne)
Wykłady – 70; Seminaria – 30; Ćwiczenia – 110
8. Liczba punktów ECTS i ich rozkład z uwzględnieniem poszczególnych form pracy
studenta:
(oparta na nakładzie pracy wymaganym do osiągnięcia efektów kształcenia z uwzględnieniem zarówno
zajęć wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego tj. wykładów, ćwiczeń, zajęć
praktycznych, laboratoryjnych, fakultatywnych i innych oraz innych form pracy studenta)
Średnia liczba godzin na realizację
formy aktywności w semestrze 7 i 8
Godziny kontaktowe
z nauczycielem
Wykłady 70
Ćwiczenia i zajęcia
w grupach łączonych 140
Razem
Godziny bez udziału Przygotowanie
nauczyciela
do zajęć 85
Przygotowanie
prezentacji 30
Przygotowanie do
kolokwiów 50
Przygotowanie do
egzaminu 40
Razem
Ogółem punktów ECTS
35
35
140
210 (56%)
35
50
30
25
25
40
205 (44%)
Liczba punktów
ECTS z podziałem
na semestry
1
2
1
3
6
3
4/4
8
1
3
2
1
2
1
7
15
1
1
1
1
8/7
9. Imię i nazwisko osoby prowadzącej /osób prowadzących:
Kierownik przedmiotu: prof. dr hab. n. farm. Jolanta B. Zawilska
Osoby prowadzące: dr hab. n. farm. Bogusława Pietrzak,
dr hab. n. farm. Jadwiga Zalewska-Kaszubska, dr n. farm. Dariusz Andrzejczak,
dr n. farm. Wanda Pakulska-Marchewka, dr n. farm. Agata Woldan-Tambor,
dr n. farm. Jakub Wojcieszak, dr n. farm. Ewa Zwierzyńska, mgr farm. Agata Krupa-Burtnik,
mgr farm. Wojciech Krzemień
10. Wymagania wstępne:
(np. w odniesieniu do przedmiotów realizowanych na pierwszym roku studiów może to być: treść
przedmiotów ogólnych na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej, w odniesieniu do przedmiotów
realizowanych na kolejnych semestrach należy wskazać inne przedmioty pełniące rolę wstępnych)
Przed rozpoczęciem zajęć z przedmiotu „Farmakologia i farmakodynamika” muszą być
zaliczone następujące przedmioty: fizjologia, patofizjologia, biochemia, chemia leków,
farmakognozja.
11. Metody dydaktyczne:
(przekaz słowny, panel, prezentacja multimedialna, dyskusja, pokaz, praca grupowa, rozwiązywanie
przypadków etc.)
Przekaz słowny, prezentacja multimedialna, dyskusja, praca grupowa, ćwiczenia typu „journal
club”
12. Treści programowe przedmiotu:
(opis w punktach szczegółowych treści nauczania na wykładach, ćwiczeniach, zajęciach praktycznych,
laboratoryjnych, fakultatywnych i innych)
Tematy wykładów
1. Fizjologia i neurochemia układu wegetatywnego.
2. Farmakologia części współczulnej układu wegetatywnego.
3. Farmakologia części przywspółczulnej układu wegetatywnego.
4. Molekularne mechanizmy działania leków: receptory i receptorowo-zależna transdukcja
sygnału, zmiany reaktywności receptorów; nośniki cząsteczek, enzymy i szlaki metaboliczne
jako tarcze działania leków.
5. Eikozanoidy, niesteroidowe leki przeciwzapalne.
6. Podział leków przeciwbólowych. Narkotyczne leki przeciwbólowe.
7. Leki przeciwcukrzycowe.
8. Mineralo- i glikokortykosteroidy.
9. Leki stosowane w chorobach gruczołu tarczowego.
10. Leki uspokajające i nasenne.
11. Leki przeciwdepresyjne.
12. Leki przeciwpsychotyczne.
13. Leki stosowane w terapii chorobach neurodegeneracyjnych; leki normotymiczne i
psychozomimetyczne.
14. Leki przeciwpadaczkowe.
15. Leki stosowane w chorobie niedokrwiennej serca.
16. Leki stosowane w niewydolności krążenia pochodzenia sercowego.
17. Leki hipotensyjne.
18. Leki przeciwarytmiczne.
19. Leki wpływające na układ krwiotwórczy, leki przeciwzakrzepowe, leki fibrynolityczne.
20. Antybiotyki.
21. Leki przeciwwirusowe.
22. Leki immunomodulujące.
23. Leki stosowane w terapii nowotworów.
Tematy ćwiczeń
1. Fizjologia układu wegetatywnego.
2. Leki przeciwgorączkowe, przeciwbólowe i przeciwzapalne cześć I i II. Stosowane
preparaty (w tym leki OTC). Metody badań działania przeciwgorączkowego,
przeciwbólowego i przeciwzapalnego leków.
3. Narkotyczne leki przeciwbólowe.
4. Farmakoterapia cukrzycy.
5. Hormony kory nadnerczy (mineralo-i glikokortykosteroidy).
6. Hormony gruczołu tarczowego i leki stosowane w chorobach tarczycy. Leczenie
osteoporozy. Hormony tylnego płata przysadki (wazopresyna i oksytocyna).
7. Hormony płciowe. Antykoncepcja hormonalna. Hormonalna terapia zastępcza.
8. Leki stosowane w leczeniu chorób układu oddechowego (astma oskrzelowa, przewlekła
obturacyjna choroba płuc (POChP), leki przeciwkaszlowe i wykrztuśne).
9. Leki stosowane w chorobie wrzodowej. Leki stosowane w nieżycie nadkwaśnym żołądka.
Leki stosowane w nieżycie niedokwaśnym żołądka i wzmagające łaknienie.
10. Leki anksjolityczne i nasenne.
11. Leki przeciwdepresyjne.
12. Leki przeciwpsychotyczne.
13. Leki stosowane w chorobie Parkinsona i Alzheimera.
14. Leki przeciwpadaczkowe.
15. Inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę. Antagoniści receptorów dla
angiotensyny II.
16. Leki moczopędne.
17. Blokery kanałów wapniowych.
18. Leki stosowane w niewydolności mięśnia sercowego. Glikozydy nasercowe. Inne leki
działające inotropowo dodatnio.
19. Leki stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego.
20. Leki przeciwarytmiczne.
21. Leki stosowane w leczeniu hiperlipidemii.
22. Leki stosowane w chorobie niedokrwiennej serca.
23. Leki wpływające na układ krzepnięcia krwi cz.I.
24. Leki wpływające na układ krzepnięcia krwi cz.II. Leki wpływające na hematopoezę.
25. Leki przeciwpierwotniakowe. Leki przeciwrobacze.
26. Leki przeciwgrzybicze. Leki przeciwgruźlicze.
27. Sulfonamidy przeciwbakteryjne. Chinolony.
28. Antybiotyki.
29. Leki przeciwwirusowe. Terapia AIDS.
30. Interakcje lekowe.
31. Leki a ciąża. Farmakoterapia osób w różnych grupach wiekowych.
Tematy seminariów
1. Badania przedkliniczne i kliniczne leków. Metody i ocena działania leków (rodzaje
działania leków, interakcje leków, dystrybucja leków w organizmie, biotransformacja,
wydalanie). Zwierzęta używane w doświadczeniach farmakologicznych. Drogi wprowadzania
leków do ustroju. Zależność szybkości działania leku od sposobu jego podania.
2. Leki pobudzające układ współczulny.
3. Leki blokujące układ współczulny. Metody badań leków blokujących układ współczulny.
4. Leki pobudzające układ przywspółczulny.
5. Leki blokujące układ przywspółczulny. Metody badań leków działających na układ
przywspółczulny.
6. Leki znieczulenia miejscowego. Środki znoszące przewodnictwo nerwowo-mięśniowe.
Metody badań środków znoszących przewodnictwo nerwowo-mięśniowe.
7. Leki stosowane w premedykacji znieczulenia ogólnego. Leki znieczulenia ogólnego.
8. Leki przeciwhistaminowe. Leki przeciwwstrząsowe.
9. Leki stosowane w leczeniu otyłości. Leki przeczyszczające. Leki przeciwbiegunkowe.
10. Leki przeciwwymiotne. Leki żółciopędne. Leki przeciwskurczowe.
13. Efekty kształcenia:
(opis wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, których nabycie/opanowanie jest zamierzonym
efektem kształcenia skorelowanym z określonymi w sylabusie celem i treściami kształcenia np :
 Wiedza: nabycie teoretycznej/praktycznej wiedzy z zakresu….
 Umiejętności: np. nabycie umiejętności analizy…., nabycie umiejętności interpretacji…,
nabycie umiejętności operowania podstawowymi terminami/pojęciami z zakresu…, nabycie
umiejętności posługiwania się terminologią z zakresu…, nabycie umiejętności rozwiązywania

problemów…, nabycie umiejętności klasyfikacji…., nabycie umiejętności posługiwania się
aktami prawnymi z zakresu…
Kompetencje społeczne: np. umiejętność przekazywania wiedzy i umiejętności innym osobom,
sprawność komunikowania się, umiejętność określenia priorytetów służąca do realizacji
zadań, gotowość do uczenia się przez całe życie, umiejętność współdziałania z innymi w roli
zarówno członka jak i lidera zespołu…)
Wiedza:
- znajomość i rozumienie podstawowych pojęć i zagadnień związanych z działaniem
leków;
- znajomość i rozumienie czynników wpływających na działanie leków;
- znajomość dróg podania i dawkowania leków;
- znajomość punktów uchwytu i mechanizmów działania leków;
- rozumienie komórkowych i molekularnych mechanizmów działania leków;
- znajomość właściwości farmakologicznych poszczególnych grup leków;
- znajomość wskazań i przeciwwskazań dla poszczególnych grup leków;
- znajomość działań niepożądanych swoistych dla leku i zależnych od dawki;
- znajomość problemów wzajemnego oddziaływania między lekami oraz między lekami a
produktami spożywczymi;
- znajomość zasad prawidłowego kojarzenia leków;
- znajomość możliwości unikania niekorzystnych interakcji;
Umiejętności:
- wyjaśnianie właściwości farmakologicznych leku w oparciu o punkt uchwytu i
mechanizm działania;
- przewidywanie działań niepożądanych, w zależności od dawki i drogi podania leku;
- wymienianie wskazań i przeciwwskazań dla poszczególnych grup leków;
- uzasadnianie korzyści wynikających ze stosowania leku złożonego;
- wyjaśnianie przyczyn i skutków interakcji między lekami oraz między lekami a
pożywieniem;
- przewidywanie skutków niekorzystnych interakcji i zapobieganie im;
- wykorzystywanie nabytych wiadomości z fizjologii, patofizjologii, mikrobiologii,
immunologii, farmakokinetyki oraz chemii leków do zrozumienia mechanizmów działań
niepożądanych oraz interakcji lekowych;
- udzielanie informacji o działaniu leku w sposób zrozumiały dla pacjenta;
- określanie właściwego sposobu aplikacji leku, z uwzględnieniem jego właściwości;
- współdziałanie w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i skuteczności farmakoterapii;
- przewidywanie wystąpienia działania niepożądanego leku;
Kompetencje społeczne:
- dążenie do ustawicznej aktualizacji wiedzy, samokształcenia;
- umiejętność pracy w zespole;
14. Wykaz literatury podstawowej:
"Farmakologia - podstawy farmakoterapii" Red. W. Kostowski i Z.S. Herman, PZWL 2013
Farmakodynamika. Podręcznik dla studentów Farmacji. Red. W. Janiec. PZWL, 2008.
„Rang i Dale Farmakologia” H.P. Rang, M.M. Dale, J.M. Ritter, R. Flower; red. wydania
polskiego D. Mirowska-Guzel, A. Członkowski, B. Okopień; Elsevier Urban & Partner 2014
Mutschler Farmakologia i Toksykologia” Red. E. Mutschler, G. Geisslinger, H.K Kroemer, P.
Ruth, M. Schafer-Korting; Red. wyd. pol. W. Buczko, MedPharm Wydawnictwo Wrocław
2010, wyd.2
- uzupełniającej:
Kompendium farmakologii i farmakoterapii. Danysz A., Buczko W, Elsevier Urban &
Partner, Wrocław 2008, wyd. 5
Leki współczesnej terapii. J.K Podlewski, A. Chwalibogowska-Podlewska. Wydanie XVI.
Split Trading sp. o.o., Warszawa, 2003.
15. Metody oraz sposoby weryfikacji efektów kształcenia, w tym forma i warunki zaliczenia
przedmiotu:
Weryfikacja efektów kształcenia w zakresie wiedzy i umiejętności odbywa się na podstawie
sprawdzianów wiedzy dotyczących danego zagadnienia (forma pisemna i ustna).
Zaliczenie przedmiotu - egzamin ustny (ukierunkowany na sprawdzenie wiedzy na poziomie
wyższym niż sama znajomość faktów). Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest czynne
uczestnictwo w zajęciach oraz pozytywny wynik 5 kolokwiów (forma pisemna i ustna).
Ocena z egzaminu stanowi wypadkową oceny wszystkich efektów kształcenia w następującej
proporcji: wiedza (55%), umiejętności (40%) i kompetencje społeczne (5%).
16. Informacje dodatkowe:
17. Oświadczenie prowadzącego i jego podpis:
Oświadczam, że treści programowe zawarte w niniejszym sylabusie są rezultatem mojej indywidualnej
pracy twórczej wykonywanej w ramach stosunku pracy/współpracy wynikającej z umowy
cywilnoprawnej oraz że osobom trzecim nie przysługują z tego tytułu autorskie prawa majątkowe.
18. Podpis Dziekana:
19. Data: 09.02.2017