5 PROGNOZOWANIE EKONOMETRYCZNE Prognozowanie ekonometryczne polega na sporządzaniu prognozy na podstawie modelu ekonometrycznego opisującego kształtowanie się zmiennej prognozowanej. Narzędziem badania powiązań zmiennych ekonomicznych jest model ekonometryczny Model ekonometryczny jest to funkcja zmiennych objaśniających X, która opisuje powiązanie zmiennej objaśnianej ze zmiennymi objaśniającymi: Y=f (X,b), X=[Xt…Xk], Której parametry (b) wyznaczane są na podstawie danych statystycznych Zmienna objaśniana: Zmienna prognozowana- zmienna, której kształtowanie się chcemy opisać. Zazwyczaj oznacza się ją symbolem Y. Zmienne objaśniające: Zmienne, które wywierają wpływ na Y, na przykład X1,X2,…X9 Etapy budowy modelu ekonometrycznego: Model ekonometryczny to funkcja Y=f(X,b). Zbudowanie modelu ekonometrycznego oznacza zatem określenie czterech elementów składowych modelu Y,X,f,b Etapy budowy modelu ekonometrycznego Określenie zmiennej objaśnianej Y (liczba zmiennych, jednostki pomiaru itp.) Ustalenie listy zmiennych objaśniających X ( na podstawie teorii zjawiska, intuicji) Ustalenie postaci analitycznej modelu f (na podstawie teorii zjawiska, intuicji, procedur statystycznych, procedur matematycznych itp.) Zebranie materiału statystycznego o zmiennej Y oraz zmiennych X (materiał odpowiednio liczny, wiarygodny) Wyznaczenie parametrów b na podstawie materiału statystycznego (wyznaczane tak by model najlepiej pasował do danych statystycznych, stosuje się różne metody aproksymacji, najczęściej klasyczną metodę najmniejszych kwadratów- w skrócie mnk uogólnioną mnk, podwójną mnk, podwójną mnk oraz metody nieaproksymacyjne, np. metodę momentów statystycznych, metodę największej wiarygodności, metody bayesowskie) Weryfikacja modelu (model ma być poprawny merytorycznie i formalnie) Wykorzystanie modelu (do prognozowania lub symulacji zjawisk, analizy scenariuszy rozwoju, itp.) PROGNOZA EKONOMETRYCZNA Prognozą ekonometryczną zmiennej Y w czasie τ jest wartość z modelu zmiennej Y obliczona przy przewidywanych wartościach zmiennych objaśniających w czasie τ. Reguły prognozowania ekonometrycznego Podstawowa reguła prognozowania ekonometrycznego: Podstawową regułą prognozowania ekonometrycznego jest ekstrapolacja (przedłużenie, przeniesienie) modelu ekonometrycznego na czas τ. Prognoza według reguły podstawowej określona jest ogólnie wzorem, który nazywany jest predyktorem postaci: y*τ=f(xτ*;b) gdzie: xτ* - przyjęty dla czasu τ wektor wartości zmiennych objaśniających modelu ekonometrycznego dla zmiennej Y b- parametry modelu f- postać analityczna modelu Prognoza w ten sposób wyznaczona ma charakter punktowy. Ekstrapolacja liniowa Ekstrapolacja nieliniowa (wykładnicza) Przykłady ekstrapolacji (liczbowe) 1. Prognozowanie na podstawie trendu: Należy sporządzić prognozę wydatków na osobę (tys. zł/mc) w roku 2005. Ustalono, że dotychczasową tendencję zmian wydatków w latach 1990-2003 charakteryzuje trend: W=0,01t+0,2 Gdzie t=1 dla 1990 ZAŁOŻENIA I WŁASNOŚCI PREDYKCJI EKONOMETRYCZNEJ Kataliza- wykład Prognozowanie na podstawie jednorównaniowego modelu ekonometrycznego-Wyklad Podstawy teoretyczne - wykład Miary dokładności prognoz Modele przyczynowo-opisowe w prognozowaniu Reklama Prawa autorskie Reklama Kontakt