Drzewa
advertisement
Drzewa Drzewa mają bardzo zróżnicowane rozmiary- od karłowatej wierzby mającej kilka centymetrów po wybujałe do wysokości drapaczy chmur sekwoje. Ogólnie jednak należą do największych roślin kwitnących. Tworzą lasy, które zajmują na świecie obszar niemal 40 milionów kilometrów kwadratowych, rosną w nich drzewa iglaste oraz liściaste, jak dęby i buki, o szerokich, płaskich blaszkach liściowych. Drzewa – grupa roślin, do której zaliczają się największe rośliny lądowe. Grupa ta nie jest taksonem– grupuje tylko organizmy roślinne podobne morfologicznie i funkcjonalnie. Drzewa są roślinami wieloletnimi o zdrewniałych łodygach (i zwykle też korzeniach). Od innych roślin drzewiastych (krzewów i krzewinek) różnią się posiadaniem łodygi głównej (pnia) rozgałęziającej się dopiero od pewnej wysokości. Liczne rozgałęzienia wraz z listowiem tworzą koronę drzewa. Do drzew zalicza się niekiedy rośliny posiadające kłodzinę zamiast pnia zakończoną pękiem liści tj. paprocie drzewiaste, sagowcowe, palmy, pandany, juki i draceny. Bardziej zawężone definicje wyłączają wieloletnie rośliny o zdrewniałych łodygach, które nie posiadają zdolności przyrostu na grubość i nie tworzą korony ze zdrewniałych rozgałęzień łodygi. Dział botaniki zajmujący się drzewami to dendrologia. W Polsce kilkadziesiąt tysięcy najstarszych i najbardziej okazałych drzew podlega ochronie prawnej jako pomniki przyrody. Morfologia drzew Drzewa posiadają zróżnicowaną budowę części nadziemnej. Z powierzchni ziemi wyrasta pień, który od pewnej wysokości otoczony jest koroną składającą się z rozdzielających się gałęzi zakończonych liśćmi. Pień oraz starsze, grubsze gałęzie są zdrewniałe, młode drewnieją z końcem okresu wegetacyjnego. Pień może na wysokości początku korony dzielić się na grubsze gałęzie, nazywane konarami, lub też może przebiegać pionowo w górę przez koronę, czasami nawet niemal do końca wysokości drzewa. Nieco odmiennym typem morfologicznym drzewa jest kłodzina, która nie wytwarza bocznych rozgałęzień i jest pojedynczym pniem zakończonym pióropuszem liści. Niektóre rośliny potocznie uznawane za drzewa wykształcają jedynie tzw. pień pozorny, pozostając bylinami (np. banan i niektóre inne imbirowce). Drzewa rosną pojedynczo (soliter), w grupach (zadrzewienia) lub tworząc rozległe skupienia (lasy). Ogólny kształt części nadziemnej drzewa (pnia i korony, w tym ułożenia gałęzi) określa się mianem pokroju drzewa. Wyróżnia się pokrój stożkowaty (a, b), kolumnowy (c), okrągławy (d) i parasolowaty (e). Życie drzewa- liście W liściach zachodzi proces fotosyntezy. Dzięki zielonemu barwnikowi, chlorofilowi, liście mogą wytworzyć składniki pokarmowe z dwutlenku węgla występującego w powietrzu i wody pochodzącej z gleby. Źródłem energii jest światło słoneczne. Chlorofil gromadzi się w chloroplastach, nośnikach barwnika komórek. Tu odbywa się fotosynteza. Powietrze dostaje się do wnętrza liścia przez aparaty szparkowe i przepływa przez przestrzenie pomiędzy komórkami. Chlorofil- pobudzony energią słoneczną- pobiera dwutlenek węgla z powietrza. Proces ten nazywamy asymilacją. Potem rozpoczyna się skomplikowany proces chemiczny. Dwutlenek węgla reaguje z wodą, którą korzenie transportują z głębi ziemi. Końcowym produktem fotosyntezy jest cukier gronowy. Dzięki tej energetycznej substancji drzewo żyje i rośnie. Cukier gronowy rozpuszcza się w wodzie, a tkanka przewodząca rozprowadza go po całym organizmie rośliny. Gdyby istniały rośliny, które potrafią czerpać życie ze światła, powietrza i wody, nie byłoby też na Ziemi żadnych zwierząt. Rośliny stanowią bowiem niezbędne źródło pożywienia dla zwierząt. Kształty liści Po liściach można rozpoznać gatunek drzewa. Jawor ma na przykład liście w kształcie trójdzielnej gwiazdy, zaś orzech włoski rosnące w pękach liście języczkowate. Liście pojedyncze eliptyczny igłowaty jajowaty owalnie lancetowaty l a n c e t o w a t y łopatkowaty pierzastowrębny sercowaty nerkowaty Odwrotnie jajowaty szpilkowy trójkątny romboidalny strzałkowaty Liście złożone dłoniasto klapowany dłoniasto złożony trzylistkowy nieparzystopierzasty nieparzystopierzasty z wąsami parzystopierzasty wachlarzowato- palczasty podwójnie nieparzystopierzasty Brzegi liścia falisto wcięty (z zatokami) piłkowany nierównomiernie piłkowany całobrzegi ząbkowany Dlaczego jesienią opadają liście z drzew? W przeciwieństwie do drzew iglastych, rodzime drzewa liściaste są zielone tylko wiosną i latem. Gdy zbliża się chłodna pora roku, drzewa sposobią się do odpoczynku. Niepotrzebny teraz chlorofil jest usuwany z liści. Letnia zieleń ustępuje miejsca wspaniałym barwom jesieni: żółtozielonej, czerwonej i brązowej. Te jaskrawe kolory powstają pod wpływem zawartych w liściach barwników, które wcześniej maskował zielony chlorofil. U nasady ogonka każdego liścia narasta w poprzek tkanka abscyzyjna, rodzaj blizny. Kolorowy przepych nie utrzymuje się jednak długo. Niebawem nadchodzą jesienne wiatry i zwiewają liście z drzew. Drzewa w barwach jesieni można zobaczyć jedynie w strefie klimatu umiarkowanego. Zimą panują tu bowiem mrozy. Woda w górnych warstwach gleby zamienia się w lód i korzenie nie mogą jej wchłaniać. Wskutek odrzucenie liści wydzielanie wody przez drzewo ustaje niemal zupełnie. Dzięki temu drzewo może przetrwać okres mrozu, podczas którego woda jest dla niego niedostępna. W klimacie suchym i gorącym, na obszarach pustynnych i półpustynnych, drzewa tracą liście nie w zimie, lecz podczas letnich okresów suszy. Nasiona i owoce Od momentu zapylenia w owocniach rozwijają się nasiona. Owoce drzew mogą być miękkie jak śliwki albo twarde jak orzechy. Wysokie drzewa wystawione są na wiatr, a ich nasiona są specjalnie przystosowane do przenoszenia przez podmuch. Nasiona wiązów przypominają latające talerze, nasiona klonów wyposażone są w skrzydełka, a wierzb w spadochrony. Wewnątrz miękkich owoców znajduje się często twarda pestka nasienia. Zjadający owoc ptak pozostawia pestke nienaruszoną, gotową do dania początku nowemu drzewu. Twarde i suche owoce, jak orzechy i żołędzie, są często zakopywane przez zwierzęta przygotowujące sobie zapasy na zimę (np. wiewiórki). Niewykorzystane kiełkują na wiosnę. Kwiaty Niektóre drzewa, jak orzech włoski, mają duże, okazałe kwiaty; kwiaty dębu i jesionu są tak drobne, że trudno je zauważyć. Drzewa zapylane przez zwierzęta mają na ogół kwiaty duże, łatwo zauważalne i przyciągające uwagą. Wiatropylne mają kwiaty znacznie mniejsze. Kwiaty wielu z nich tworzą gęsto powiązane pęki zwane baziami. Nie mają one płatków, ich pylniki wystawione są bezpośrednio na wiatr. Kleiste znamiona słupków gotowe są do zapylenia przez najlżejszy podmuch. Szyszki Różnią się zdecydowanie od kwiatów, służą jednak temu samemu celowi. Oddzielne szyszki męskie i żeńskie rosną zazwyczaj na tym samym drzewie. Małe szyszki męskie produkują pyłek, którego żółte obłoki wiatr przenosi na większe i twardsze szyszki żeńskie. Po upływie około roku od momentu zapłodnienia powstaje zaopatrzone w skrzydełko nasienie, wkrótce unosi je wiatr. szyszka męska sosny szyszka żeńska sosny szyszki męskie sosny Pnie drzew Na przekroju pozostałego po ściętym drzewie pnia ujrzeć można koncentryczne linie, zwane pierścieniami wzrostu- wykazują, ile drzewa przybrało grubości każdego roku. Ciemniejsza granica każdego z pierścieni przypada na zimowe zahamowanie wzrostu. Licząc pierścienie można określić wiek drzewa. Ciemniejsze, martwe wnętrze drzewa zwane jest twardzielem. Bledsze warstwy wokół niego to biel, przewodzący rurkami ksylemu soki z korzeni do liści. Zewnętrzna warstwa to miazga, zawierająca merystemy wzrostowe i floem, transportujący produkty fotosyntezy. Od zewnątrz pień chroni kora, zbudowana z materii korkowej. Na jej spodzie jest warstwa miazgi z merystemami umożliwiającymi wzrost kory. Jakie procesy zachodzą w pniu drzewa? Pień jest bardzo ważna częścią drzewa: tędy przemieszczają się substancje odżywcze. Pień rośnie w górę i na grubość- co roku przybywają w nim nowe warstwy tkanki. Najważniejsza warstwa komórek pnia jest bardzo cienka. Nosi nazwę kambium, inaczej: miazgi twórczej i leży pod korą. Kambium jest odpowiedzialne za przyrost pnia na grubość, odkłada bowiem nowe tkankidrewno ku środkowi, łyko na zewnątrz. W drewnie woda wędruje w górę, od korzeni do konarów, gałęzi i liści. Wiosną miazga wytwarza drewno jasne i miękkie, zdolne do transportowania dużych ilości wody. Drewno jesienne ma ciemniejszy kolor i jest twardsze. W ten sposób powstają słoje przyrostu rocznego, na podstawie których można odczytać wiek drzewa. Łyko natomiast przewodzi- w odwrotnym kierunku, czyli w dół- asymilaty, głównie cukry, wytwarzane w liściach. Stanowią one pożywienie drzewa i są rozprowadzane do wszystkich jego części. Pień ochrania kora. Chroni ona drzewo przed wyschnięciem, pleśnią i szkodnikami. Zewnętrzna warstwa kory- martwica korkowa- składa się z licznych warstw obumarłej tkanki, z przetchlinkami umożliwiającymi przepływ wody i powietrza. Sam korek jest bowiem nieprzepuszczalny dla wody. Drewno takich drzew jak dęby, modrzewie czy sosny, ze względu na swoją twardość jest cenionym surowcem stolarskim. Drewno brzozowe, topolowe i olchowe jest bardziej miękkie. Jak długo żyją drzewa? W wielu książkach znajdziemy opisy słynnych na cały świat drzew. Dane dotyczące ich wieku bardzo się jednak od siebie różnią. Część informacji należy raczej włożyć między bajki np.: , że pewna kryptomeria skończyła 7240 lat. Niektórym afrykańskim baobabom przypisywano wiek 6000 lat. Okazało się jednak, że to tylko potężne rozmiary drzew prowadziły do formułowania tak przesadnych ocen. W 1956 roku dokonano odkrycia, które poruszyło środowisko botaników. Stwierdzono, że rekord długowieczności należy do dość niepozornej sosny ościstej, liczącej sobie już prawie 4500 lat. Słoje roczne tego drzewa można było policzyć dopiero pod mikroskopem. Przez długi czas naukowcy za najstarsze drzewa świata uznawali olbrzymie sekwoje, rosnące na zachód od Sierra Nevada. Ale wiek tych kolosów określono ostatecznie na maksymalnie 3600 lat. Do najstarszych drzew w naszych szerokościach geograficznych zalicza się lipy, cisy, i dęby. Ich wiek nie przekracza jednak z reguły 1000 lat. Najstarszym drzewem w Polsce jest cis rosnący w Henrykowie Lubańskim, na Dolnym Śląsku. Liczy sobie podobno już 1260 lat. Jak drzewa zamieniają się w węgiel? Przemiana obumarłych roślin w węgiel to długi proces chemiczny i fizyczny. Obumarłe lub wyrwane przez wiatr z korzeniami drzewa prehistorycznych lasów upadły w bagno i z czasem przeistoczyły się w ciemnobrązowy torf. Te potężne torfowiska zapadły się w ciągu kolejnych okresów geologicznych. Zalały je morza, przykryły skalne rumowiska i piasek, a ruchy niespokojnej skorupy ziemskiej wcisnęły je w głąb Ziemi. Tutaj przy braku dopływu powietrza, pod wpływem wysokiego ciśnienia i temperatury powstały złoża węgla. Najpierw torf uległ przemianie w węgiel brunatny, a potem w kamienny. Najcenniejszą jego odmianą jest antracyt. Z każdą toną węgla, którą spalamy dzisiaj w piecach, elektrociepłowniach i zakładach przemysłowych, uwalniamy zgromadzoną w nich w ciągu milionów lat energię Słońca. Węgiel jest nieodnawialnym źródłem energii. Światowe zasoby wystarczą może jeszcze na 80-100 lat. Jak rozpoznać gatunek drzewa? Każdy gatunek drzewa posiada wiele charakterystycznych cech. Przy odrobinie wprawy już z daleka, po samym pokroju, można rozróżniać modrzewie, świerki, cisy czy brzozy. Istnieją specjalne podręczniki, w których znajdziemy opisy wszystkich charakterystycznych cech danego gatunku. Szczególnie istotne dla określenia gatunku drzewa są jego kwiaty; już stworzona przez Linneusza systematyka roślin opiera się właśnie na ich budowie. Ale kwiaty wielu drzew są bardzo niepozorne i krótkotrwałe. Dlatego początkującym botanikom najłatwiej jest orientować się po kształcie liści, które są bardzo zróżnicowane. W przypadku określenia ,,sercowate” raczej nie ma żadnych wątpliwości, o jaki kształt chodzi. Jednak już liście ,,dłoniastozłożone” czy ,,pierzastozłożone” mogą sprawić pewne problemy. Aby prawidłowo określać gatunki drzew, trzeba nauczyć się tych wszystkich skomplikowanych terminów i dużo ćwiczyć. Co jednak zrobić jesienią, kiedy liście opadają na ziemię? Wtedy można próbować określić gatunek drzewa na podstawie jego kory, cech pędów i pączków. Kora drzew może być biaława, szara, brunatna albo czarna. Może być gładka, spękana, łuszcząca się, bruzdowata lub pokryta grubą warstwą korka. Kora platanów płatami odchodzi od pnia. Świerk czy Jodła? Na Boże Narodzenie w naszych domach najczęściej pojawiają się świerki, rzadziej jodły. Świerk pospolity ma czerwonobrunatną korę. Jest najważniejszym i najczęściej występującym drzewem w naszych lasach położonych na terenach górskich. Ponieważ leśnicy zaczęli sadzić świerki również na nizinach, gatunek ten rozpowszechnił się na terenie całego kraju. ŚWIERK JODŁA Jodła pospolita ma jasnoszarą korę. Jest mniej rozpowszechniona w Europie. Gałęzie jodły odchodzą od pnia prawie poziomo. Szpilki jodły są płaskie, ciemnozielone na wierzchu, srebrnobiałe pod spodem. Szpilki świerka mają natomiast czworokątny przekrój i są jednolicie zielone. Szyszki jodły stoją pionowo na gałęzi, a gdy dojrzeją, opadają z nich łuski. Szyszki świerka zwisają w dół i w całości opadają z drzewa. Dlaczego w mieście powinna być zieleń? - funkcje drzew i krzewów W miastach, gdzie jest wiele parków i terenów zielonych, żyje się lepiej niż tam, gdzie nie ma zieleni, i to z wielu powodów. • • • • • • • • Drzewa : dają chłód w upalne letnie dni; Liście produkują tlen i filtrują pełne kurzu i zanieczyszczeń powietrze; Właściwe zadrzewienie chroni przed wiatrem i hałasem ulicznym; Wnoszą życie pomiędzy kamienie i beton; okalają place zabaw i parkingi; tworzą wspaniałe parkowe aleje; Stanowią pożyteczną ozdobę; Są źródłem leków Krzewy: • Liście krzewów pnących chronią budynek i jednocześnie działają jako klimatyzacja: rośliny chłodzą dom latem i zapobiegają utracie ciepła w zimie; • Okrywają tynk jako druga skóra, chronią przed opadami i zjawiskami atmosferycznymi; • Wchłaniają nawet wodę z wilgotnych murów i wcale nie jest prawdą, że przyczyniają się do ich niszczenia; Dbajmy więc o miejskie, jak i wiejskie drzewa i krzewy. Są pożyteczne nie tylko dla przyrody, ale także i dla nas- mieszkańców wielkich miast jak i małych wiosek. Zastosowanie drewna w gospodarce człowieka Drewno zawsze należało do pożądanych surowców. Wykorzystuje się je do: - produkcji min.: mebli, okien, schodów, drzwi, podłogi, płyt wiórowych lub pilśniowych, papieru, oklein, instrumentów; - celów budowlanych; - rzeźbienia i toczenia; Rozsądne korzystanie z dobrodziejstw lasuczyli racjonalna gospodarka leśna- pozostawia drzewom wystarczająco dużo czasu na to, by mogły odrosnąć. W ten sposób las staje się odnawialnym źródłem surowców. Do czego służy żywica? Niektóre drzewa po nacięciu kory wydzielają ciągliwą i lepką, półpłynną substancję- tak zwaną żywicę. Pozyskiwane z różnych drzew żywice są cenione już od czasów starożytnych. Z przekazów wiemy, że 1600 lat p.n.e. egipska królowa Hatszepsut sprowadzała balsamowce aż z dalekiej Afryki Zachodniej. Z żywicy balsamowca uzyskuje się mirrę. Mirra i kadzidło należały do najdroższych towarów handlowych w czasach antycznych. Używano ich jako perfum i lekarstwa. Egipcjanie balsamowali swoich zmarłych, aby uchronić zwłoki przed rozkładem. Jeszcze dzisiaj w Kościele katolickim można zobaczyć, jak ksiądz używa kadzidła podczas mszy, procesji czy licznych nabożeństw. Leśnicy zbierają żywicę sosen i modrzewi nacinając korę drzew. Żywiczny balsam drzew iglastych nazywamy terpentyną, a uzyskiwaną z niego substancję kalafonią. Oba te produkty drzew są ważnymi surowcami, stosowanymi w przemyśle chemicznym. Żywicowanie metodą francuską, przy użyciu siekierki Pień sosny zwyczajnej żywicowany w obiegu 1-rocznym (metodą polską). Niektóre drzewa tropikalne zamiast żywicznego balsamu wydzielają mlecznobiały sok- lateks. Pod wpływem obróbki termicznej z lepkiego soku powstaje elastyczna substancja, czyli kauczuk. Środkowoamerykańscy Indianie już od stuleci wykorzystują tę naturalną gumę z pierwotnych lasów. Służy im do uszczelniania łodzi i wyrobu pochodni. Lateksu użyto również do produkcji min.: balonów, gum do żucia, gumek do mazania, rękawic gumowych, zabawek wodnych (kaczuszka). Na co chorują drzewa? Jak wiele innych żywych organizmów, również drzewa są narażone na choroby. Maleńki owad, ogłodek wiązowiec, przenosi niebezpieczną holenderską chorobę wiązów. Grzyb ten zagnieżdża się w młodym drzewie i zatyka wiązki przewodzące. Choroba zniszczyła już niezliczone ilości drzew w całej Europie. Podobnie dzieje się w Ameryce, gdzie wywoływane przez grzyby choroby wyniszczają kasztany jadalne oraz we Włoszech, gdzie grzyby powodują obumieranie cyprysów. Wraz z rozwojem gospodarczym i wzrostem dobrobytu w krajach uprzemysłowionych zwiększyło się zanieczyszczenie powietrza. Co stanowi istotne zagrożenie dla ekosystemów leśnych. Spaliny trafiają do atmosfery z fabryk, samochodów, elektrowni i gospodarstw domowych. Lekarstwem miały być wysokie kominy fabryczne, ale spowodowały one tylko przemieszczenia spalin nad zalesione obszary górskie. Wymieranie lasów spowodowane jest również opadami kwaśnych deszczów. Jak wygląda chore drzewo? Drzewa umierają powoli. Badane przez dendrologów pierścienie rocznego przyrostu chorej jodły świadczą o tym, że drzewo to było chore już w roku 1955, ale obumarło dopiero 30 lat później. Naukowcy potrafią wcześniej wykrywać choroby drzew. Objawy są różne. Świerki i jodły tracą igły, poczynając od gałęzi położonych bliżej pnia. Igły opadają, korona staje się coraz rzadsza. Chore drzewa liściaste tracą liście i wiele gałęzi. Czasem pęka kora. Jak można pomóc chorym drzewom? Las musi przeżyć. Ale jak? Leśnicy sięgają po wszelkie dostępne środki. Przy pomocy wszelkich maszyn wdmuchują wapno w ziemię między drzewami, aby zmniejszyć zakwaszenie gleby. Zastępują sosny i świerki gatunkami bardziej odpornymi na zanieczyszczenie powietrza- sadzą dziś częściej modrzewie, klony, dęby, lipy i buki. Rozpowszechnione do niedawna monokultury drzew iglastych stopniowo zastępuje się wielogatunkowymi lasami mieszanymi. Takie lasy, charakterystyczne dla naszych krajobrazów, pozwalają na rozwój zwierząt będących naturalnymi wrogami szkodników. Ale lasy można uratować tylko wtedy, gdy zlikwidujemy źródła zanieczyszczeń i zahamujemy postępującą degradację środowiska naturalnego. Co należy robić, by zapobiec niszczeniu lasów? Należy: - zmniejszyć ilość zanieczyszczeń wydzielanych przez przemysł - sadzić więcej drzew liściastych bardziej odpornych na szkodniki i zanieczyszczenia; - rozsądnie prowadzić wyrąb drzew - w większym stopniu wykorzystywać wtórnie papier i odpady powstałe podczas przeróbki drewna - zapobiegać pożarom i zaśmiecaniu lasów przez rozsądne i odpowiedzialne zachowanie się - zrozumieć, że bez lasów nie będzie życia na Ziemi. Król polskich drzew- dąb Dąb (Quercus L.) –rodzaj drzew, rzadziej wysokich krzewów, zaliczony do rodziny bukowatych (Fagaceae Dumort.). Należy do niego ok. 200 gatunków występujących prawie wyłącznie w strefie umiarkowanej półkuli północnej oraz w wyższych partiach gór strefy tropikalnej. Najdalej na południe występują na Wyspach Sundajskich. Kora niektórych gatunków jest składnikiem wielu mieszanek ziołowych, a odwar z kory był stosowany wewnętrznie przy biegunkach, a zewnętrznie przy odmrożeniach i oparzeniach. Niektóre gatunki dębów mogą mieć znaczenie jako rośliny miododajne. Wytwarzają one spadź (tzw. rosę miodową). Liść dębu szypułkowego Kwiatostany Owoc dębu szypułkowego Palma kokosowa Kokos, palma kokosowa (Cocos nucifera L.)– jedyny gatunek z monotypowego rodzaju kokos (Cocos L), należącego do rodziny arekowatych Nazwa palmy kokosowej w sanskrycie to kalpa vriksha, co tłumaczy się jako "drzewo, które zaspokaja wszystkie potrzeby życia". W języku malajskim nazywa się pokok seribu guna, "drzewo o tysiącu zastosowań". Palma kokosowa pochodzi z południowowschodniej Azji lub z północnozachodniej Ameryki Południowej. Kopalne szczątki z Nowej Zelandii wskazują, że rośliny o małych orzechach kokosowych rosły tam już przed 15 milionami lat. Najstarsze skamieniałości były znajdowane w Radżastanie w Indiach. Jej owoce wyrzucone przez morze i zdolne do kiełkowania znajdowano w Norwegii. Obecnie jest najczęściej występującą palmą, gdyż rośnie wzdłuż wszystkich tropikalnych brzegów morskich. Owoce palmy kokosowej mogą ważyć do 2.5 kg. Mają zdolność utrzymywania się na powierzchni wody i są łatwo przenoszone przez morskie prądy (hydrochoria) na znaczne odległości. Owoc palmy kokosowej Modrzew Modrzew (Larix Mill.) –rodzaj drzew z rodziny sosnowatych, który obejmuje kilkanaście gatunków występujących na obszarach umiarkowanych i chłodnych półkuli północnej. W Polsce modrzew występuje w Tatrach, gdzie lokalnie tworzy górną granicę lasu (modrzew europejski– Larix decidua subsp. decidua) oraz na stanowiskach w części środkowej i południowowschodniej (modrzew polski Larix polonica). Drzewa osiągają wysokość do 80 m i posiadają szeroką koronę, która jest zbudowana z poziomo rosnących konarów. Należą one do jednych z najwyższych drzew w Polsce. Modrzew traci igły na zimę. Szyszka modrzewiowa Klon pospolity Klon zwyczajny, klon pospolity (Acer platanoides L.)– gatunek z rodziny mydleńcowatych (Sapindaceae) występujący w Europie środkowej i wschodniej oraz południowozachodniej Azji. Nazywany jest także klonem norweskim. Drzewo dorastające do 20–30 metrów, posiadające szeroki, okrągły pień o korowinie na starszych okazach, drobno, podłużnie spękanej, rzadko łuszczącej się łuskami. Gatunek jest odporny na zanieczyszczenie powietrza, dlatego wraz z odmianami stanowi jeden z najczęściej wykorzystywanych do nasadzeń w miastach. klon jesienią liść klonu Baobab Baobab, palczara (Adansonia L.) – Baobab w okresie suszy rodzaj, do którego należy osiem gatunków potężnych, długowiecznych drzew liściastych. Gatunkiem typowym jest baobab afrykański (A. digitata L.). Przy wysokości drzewa osiągającej 5-25 m wysokości (wyjątkowo do 30 m). Pień osiąga od 7 do 11 m średnicy. Drzewa mogą osiągać sędziwy wiek, jednak drewno baobabu nie wykazuje cyklicznych słojów rocznych – wiek poszczególnych drzew jest trudny do określenia. Wszystkie gatunki występują na obszarach suchych i zrzucają liście w czasie pory suchej. Największe zróżnicowanie przedstawicieli rodzaju występuje na wyspie Madagaskar, gdzie spotyka się sześć gatunków baobabów. Baobaby magazynują wodę wewnątrz pękatego pnia (nawet 120 000 l) żeby przetrwać ostre susze właściwe regionom występowania baobabów Rosną one w suchych strefach, zrzucając liście na czas pory suchej. Cis pospolity Cis- rodzaj roślin z rodziny Owoc cisu cisowatych (Taxaceae), których przedstawiciele występują w Europie, Azji, północnozachodniej Afryce oraz Ameryce Północnej. Niektóre gatunki rośliny są śmiertelnie trujące. Iglaste krzewy lub niewielkie drzewa mające ulistnienie zimotrwałe w postaci miękkich, płaskich, ciemnozielonych, od spodu jaśniejszych – igieł. Drewno jest ciężkie, twarde, o kolorze czerwonobrunatnym i z tych względów poszukiwane jako surowiec snycerski i meblarski. Drzewo kakaowe (kakaowiec) Kakaowiec jest to niewielkie wiecznie zielone drzewo z rodziny zatwarowatych, pochodzące z tropikalnych lasów Ameryki Południowej i Środkowej. Współcześnie jego uprawy znajdują się także na okołorównikowych obszarach Afryki i Azji. Sięga około 10 m wysokości, a jego kwiaty i owoce wyrastają bezpośrednio z pnia. Owoce mają formę owalnych jagód o grubej łupinie, w której znajdują się otoczone miąższem nasiona - "ziarna kakaowe". Z nasion kakaowca produkuje się kakao, czekoladę, masło kakaowe i tłuszcz kakaowy. Są one także stosowane w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym. owoc kakaowca Opracowała: Wioleta Niestępska
