131 1. Nazwa przedmiotu: Stomatologia dziecięca 2. Przedmiot obowiązkowy 3. Kierunek, na którym przedmiot jest realizowany: Lekarsko-dentystyczny 4. Rok studiów, na którym przedmiot jest realizowany: III rok 5. Wymiar godzinowy przedmiotu (na 1- go studenta): Wykłady: 6 Seminaria: 15 Ćwiczenia: 40 6. Nazwa jednostki realizującej przedmiot: Klinika Stomatologii Dziecięcej Katedry Stomatologii Dziecięcej Adres jednostki: 60-812 Poznań, ul. Bukowska 70 Numer telefonu: 061 854 70 53 (sekretariat) Numer faxu: 061 854 70 59 Adres e-mail: [email protected] 7. Kierownik jednostki: prof. dr hab. Maria Borysewicz-Lewicka 8. Osoby odpowiedzialne za dydaktykę: prof. dr hab. Maria Borysewicz-Lewicka, dr n. med. Maria Kruszyńska-Rosada Kontakt: Numer telefonu: 061 854 70 53 (sekretariat) Adres e-mail: [email protected] 9. Organizacja zajęć (regulamin zajęć): a) warunkiem rozpoczęcia każdego cyklu zajęć ze stomatologii dziecięcej jest zaliczenie poprzedniego cyklu zajęć z przedmiotu, b) obecność na seminariach i ćwiczeniach jest obowiązkowa: każda nieobecność musi być odrobiona, trzy spóźnienia są traktowane jak jedna nieobecność, trzykrotna lub więcej nieobecność na ćwiczeniach klinicznych powoduje konieczność odrobienia całego cyklu, c) na seminariach i ćwiczeniach obowiązuje aktywna postawa studentów oceniana przez asystentów w ciągu całego cyklu. Brak teoretycznego przygotowania do zajęć zobowiązuje do indywidualnego zaliczenia tematu u asystenta d) podczas cyklu ćwiczeń klinicznych należy wykonać 15 różnych zabiegów z zakresu objętego tematyką wykładów, seminariów i ćwiczeń, e) zakończeniem cyklu ćwiczeń klinicznych jest ustne sprawdzenie wiadomości nabytych na wykładach, seminariach i ćwiczeniach, f) zwraca się uwagę na konieczność zachowania szczególnej ostrożności przy stosowaniu leków, materiałów i sprzętu ze względu na ochronę małego pacjenta g) przypomina się o obowiązujących w stomatologii zasadach bezpieczeństwa i higieny pracy m. in. zalecane jest posiadanie przez studenta fartucha, maski i rękawiczek ochronnych. 132 10. Cele kształcenia: Po zakończeniu cyklu nauczania przedmiotu student powinien: a) Znać zasady działania profilaktycznego prowadzące do zapewnienia optymalnych warunków prawidłowego rozwoju układu stomatognatycznego. b) Umieć zaplanować i przeprowadzić zabiegi dotyczące profilaktyki próchnicy zębów i chorób przyzębia z uwzględnieniem indywidualnego zagrożenia tymi chorobami c) Posiadać wiedzę o specyfice najczęściej występujących chorób układu stomatognatycznego w wieku rozwojowym. 11. Opis przedmiotu: Stomatologia dziecięca jest nauką o układzie stomatognatycznym w okresie wieku rozwojowego. Zajmuje się ona oceną tego układu z uwzględnieniem norm anatomicznych i fizjologicznych, opracowaniem zasad profilaktyki najczęściej występujących chorób jamy ustnej oraz metodami leczenia stomatologicznego w zakresie podstawowych specjalności stomatologicznych. W nauczaniu stomatologii dziecięcej szczególną uwagę zwraca się na zapobieganie, diagnozowanie i leczenie próchnicy zębów mlecznych i stałych, a także na zapobieganie chorobom przyzębia. Przekazuje się wiadomości i umiejętności pozwalające na właściwą opiekę stomatologiczną nad pacjentem w wieku rozwojowym. Zaleca stosowanie technik psychologicznych w procesie adaptacji dziecka do leczenie stomatologicznego oraz metod skutecznego zwalczania bólu i lęku stomatologicznego. Wskazuje się na powiązania między pediatrią a stomatologią dziecięcą, szczególnie w odniesieniu do symptomatologii chorób wieku dziecięcego. 12. Tematy wykładów, seminariów i ćwiczeń: I. Wykłady: a) Stomatologiczna kontrola stanu jamy ustnej i zębów u dzieci i młodzieży. Problem dziecka maltretowanego. b) Wady rozwojowe zębów i ich rola w planowaniu profilaktyki i leczenia próchnicy c) Wykrywanie czynników ryzyka próchnicy zębów i planowanie postępowania profilaktyczno-leczniczego II. Seminaria: a) Opieka stomatologiczna nad kobietą w ciąży i niemowlętami. Badanie podmiotowe i przedmiotowe pacjenta w wieku rozwojowym. b) Zaburzenia w rozwoju uzębienia [objawy ogólne i miejscowe zaburzenia ząbkowania, nieprawidłowości zębowe dotyczące czasu, miejsca, ilości i budowy, zaburzenia rozwoju uzębienia w niektórych zespołach chorobowych, witaminy i hormony w rozwoju narządu żucia] c) Główne kierunki zapobiegania próchnicy zębów i chorób przyzębia u dzieci. d) Stosowanie technik psychologicznych w procesie adaptacji dziecka do leczenia stomatologicznego e) Skuteczne zwalczanie bólu i lęku stomatologicznego III. Ćwiczenia: 133 a) Dziecko w gabinecie stomatologicznym [gabinet stomatologiczny dla pacjentów w wieku rozwojowym, postawy emocjonalne dziecka i rodziców, wizyta adaptacyjna, edukacja prozdrowotna małego dziecka i jego rodziców] b) Epidemiologia chorób jamy ustnej u dzieci – próchnica zębów, choroby przyzębia, wady zgryzu, związek występowania z chorobami ogólnymi. Dokumentowanie danych z wywiadu i badania klinicznego. c) Badanie podmiotowe dziecka [zasady zbierania wywiadu z uwzględnieniem wieku dziecka, środowisko życia dziecka, ocena stomatologicznych zachowań prozdrowotnych matki i dziecka] d) Badanie przedmiotowe dziecka [zasady badania klinicznego z uwzględnieniem wieku dziecka – badanie niemowlęcia, praca na 4 ręce, ocena rozwoju narządu żucia, ocena występowania zaburzeń rozwojowych i zmian patologicznych w jamie ustnej] e) Wybrane wskaźniki zmian patologicznych w jamie ustnej [frekwencja i intensywność próchnicy, wskaźniki płytki i kamienia nazębnego, stopień wydzielania śliny, wykrywanie osadów nazębnych i ocena przy pomocy wskaźników] f) Zasady profilaktyki próchnicy i chorób przyzębia u dzieci w poszczególnych okresach rozwoju osobniczego. g) Ocena ryzyka próchnicy u dzieci w różnym wieku na podstawie danych zebranych z wywiadu i wyników badania klinicznego. Cariogram. h) Przedstawienie indywidualnego programu profilaktyki próchnicy uwzględniający zagrożenie próchnicą. 13. Zasady i forma zaliczenia przedmiotu: a) zaliczenie cyklu seminariów odbywa się na podstawie obecności na wszystkich zajęciach, b) zaliczenie stomatologicznych ćwiczeń klinicznych odbywa się na podstawie: obecności na wszystkich ćwiczeniach, pozytywnej oceny umiejętności praktycznych i postawy studenta, uzyskania pozytywnego wyniku ustnego sprawdzianu końcowego z zakresu tematów wykładów, seminariów i ćwiczeń, wykonania normy zabiegów z zakresu tematyki ćwiczeń, c) zaliczenie cyklu ćwiczeń odbywa się u asystenta prowadzącego d) zaliczenie przedmiotu odbywa się na podstawie uzyskania zaliczeń z wszystkich zajęć seminaryjnych i ćwiczeń klinicznych w semestrze. 14. Literatura obowiązująca i uzupełniająca: 1. Borysewicz-Lewicka M. [red.]: Uszczelniacze bruzd w profilaktyce próchnicy zębów. Akademia Medyczna, Urząd M. Poznania, Poznań 1998. – 2. Cameron A.C., Widmer R.P., Kaczmarek U.– red. polskiego wydania. Wydawnictwo Medyczne, Urban & Partner, Wrocław 2005. – 3. Jańczuk Z., Szymaniak E.: Próchnica zębów Wyd. Lek. PZWL, Wa-wa 1994. – 4. Knychalska-Karwan Z. [red.] Stomatologia zachowawcza wieku rozwojowego. Wydawnictwo UJ, Kraków 2002. – 5. Kruszyńska-Rosada M., Borysewicz-Lewicka M. Testy ślinowe jako metoda indywidualnej oceny czynników ryzyka próchnicy zębów. Stomat. Współ. 1996, 2, 121. – 6. Kruszyńska-Rosada M: Wykorzystanie transiluminacji w diagnostyce stomatologicznej Przeg. Stomat. Wieku Rozw. 1998, 2/3, 25. – 7. Kruszyńska-Rosada M., Borysewicz-Lewicka M.: Wykrywalność próchnicy powierzchni żujących za pomocą fluorescencji 134 laserowej. Mag. Stomat., 2000, 4, 50. – 8. Kruszyńska-Rosada M., Borysewicz-Lewicka M.: Intensywność próchnicy a występowanie streptoccocus mutans u matek i dzieci: Mag. Stomat. 2002, 7-8, 8. – 9. Kruszyńska-Rosada M. Ocena poziomu kwasu mlekowego w ślinie testem Clinpro Cario-L-Pop u dzieci szkolnych ze zdrowym uzębieniem Dental Forum 2005, 2, 61. – 10. Szpringer-Nodzak M., WochnaSobańska M. [red.]: Stomatologia wieku rozwojowego Warszawa, PZWL, 2003. 15. Studenckie koło naukowe: Opiekun Koła: dr n. med. Karolina Gerreth Kontakt: Numer telefonu: 061 854 70 53 (sekretariat Kliniki) Adres e-mail: [email protected]