Konferencja PGE i SEP „Energetyka atomowa w Polsce” Energetyka atomowa w pracach Komisji i Parlamentu Europejskiego Prof. Jerzy Buzek Poseł do Parlamentu Europejskiego Członek Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii Członek Komisji Środowiska, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności Sprawozdawca ds. Europejskiego Strategicznego Planu w Dziedzinie Technologii Energetycznych (SET PLAN) Warszawa, 26 maja 2008 roku Strategia rozwojowa Unii Europejskiej: Wyzwania: • Działania polityczne (traktat) • Konkurencyjność (wobec globalizacji) Zagrożenia: •Problemy demograficzne i migracje ludności •Energia i ocieplenie klimatu Czwarty raport Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) Kontynuacja emisji gazów cieplarnianych na tym samym bądź wyższym poziomie może spowodować dalsze ocieplenie i zmiany klimatu w XXI wieku, które mogą być jeszcze większe niż te obserwowane w ubiegłym stuleciu Przewidywane Globalne Ocieplenie • Globalna Temperatura • Globalne Emisje CO2 • Czarna linia – zaobserwowane zmiany temperatury, • Kolorowe linie – pokazują obszar zawarty w 90% w ostatnich symulacjach modeli • Czerwona linia – symulacje zawierające czynniki naturalne i antropogeniczne • Niebieska linia – symulacje dotyczące wyłącznie czynników naturalnych • Przerywana szara linia – lata i obszary, dla których przeprowadzono mniej obserwacji Energia – priorytet polityczny UE Rada Europejska, marzec 2007 CELE NA ROK 2020 20% redukcja emisji gazów cieplarnianych 20% ograniczenie zużycia energii 20% udział odnawialnych Wizja bezpieczeństwa energetycznego Europy Pierwotne źródła: Odnawialne Węgiel Ropa } przyczyna kryzysu Gaz Nuklearna Przeciwdziałanie kryzysom: Nowe źródła dostaw lub Zastąpienie ropy i gazu Wizja bezpieczeństwa energetycznego Europy Ochrona środowiska (walka z ociepleniem) Bezpieczeństwo dostaw koszty, konkurencyjność Wizja bezpieczeństwa energetycznego Europy Mieszanka energetyczna dla Europy Jak wiele odnawialnych i za jaką cenę? Co z odpadami promieniotwórczymi i z uranem? Jak ograniczyć efekt cieplarniany stosując węgiel? Wizja bezpieczeństwa energetycznego Europy Dlaczego odnawialne? Sektor wyróżniający się pod względem Możliwości ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń Wykorzystania lokalnych i zdecentralizowanych źródeł energii Stymulowania stojącego na światowym poziomie przemysłu zaawansowanej technologii Wizja bezpieczeństwa energetycznego Europy Przyszłość – kooperacja: Jest taki kraj - Dania Scentralizowana produkcja w połowie lat 80 Zdecentralizowana produkcja dzisiaj Wizja bezpieczeństwa energetycznego Europy Dlaczego węgiel? rosnące w skali świata zapotrzebowanie na energie elektryczną, - wzrost szacowany jest na 2-3 % rocznie; światowe zapotrzebowanie na energię elektryczną z nowych elektrowni wg Międzynarodowej Agencji Energii przekroczy 4500 GW w 2030 r. węgiel jest obecnie w skali światowej jedynym surowcem energetycznym pozwalającym na w miarę stabilne zaspokojenie potrzeb w perspektywie czasowej 200 lat. (rozproszona lokalizacja zasobów poza regionami konfliktów i stabilne, w miarę wolno rosnące ceny); odmienna sytuacja – dla gazu ziemnego i ropy naftowej, których zasoby ulegną wyczerpaniu odpowiednio za 60 i 45 lat. Wizja bezpieczeństwa energetycznego Europy Dzięki węglowi: 1. Polska – najbardziej niezależny i bezpieczny energetycznie członek Unii Europejskiej 2. Zagrożenie: efekt cieplarniany i inne niepożądane skutki ekologiczne 3. Efekt: niebezpieczeństwo wysokich kosztów produkcji energii elektrycznej z węgla Energetyka atomowa na świecie 13 Energetyka atomowa w pracach Parlamentu Europejskiego Rezolucja PE z 24 października 2007r. w sprawie konwencjonalnych źródeł energii i technologii wytwarzania energii Implikacje wysokiego poziom zależności UE od importu energii Wykorzystywanie paliw kopalnych a przeciwdziałanie zmianom klimatycznym Ambitne cele UE w zakresie zmniejszania emisji gazów cieplarnianych możliwe do osiągnięcia poprzez zastosowanie technologii niskowęglowych: Energia jądrowa Czysty węgiel Źródła odnawialne Struktura wytwarzania energii elektrycznej w UE 30 % 18 % 32 % 14 % 6% E. atomowa Węgiel Gaz E. odnawialna Ropa Źródło: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 października 2007 r. w sprawie konwencjonalnych źródeł energii i technologii wytwarzania energii Energetyka atomowa jako element bezpieczeństwa energetycznego i ochrony klimatu Zaspokojenie rosnącego zapotrzebowania Racjonalne koszty wytwarzania energii elektrycznej w długiej perspektywie czasowej Spełnienie zobowiązań wynikających z tzw. Pakietu energetyczno-klimatycznego UE ze stycznia 2008 r. Zwiększenie stopnia dywersyfikacji źródeł zaopatrzenia kraju w energię Zwiększenie wystarczalności i niezawodności KSE Zmniejszenie presji na import gazu ziemnego Zużycie energii elektrycznej w Polsce na tle UE 18000 16000 kWh per capita 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 Polska - 3,7 tys. kWh/rok per capita Kraje byłej „piętnastki” UE - 8,5 tys. kWh/rok per capita (średnio) Źródło: UNDP „Human Development Report 2005” Rumunia Lotwa Litwa POLSKA Wegry Bulgaria Portugalia Malta Grecja Slowacja Cypr Estonia Wlochy Hiszpania Czechy Irlandia W. Brytania Slowenia Dania Holandia Niemcy Austria Francja Belgia Luxemburg Finlandia Szwecja 0 Akceptacja społeczna Deklaracja polityczna zamiaru wdrożenia energetyki atomowej z czytelnym i racjonalnym uzasadnieniem Debata publiczna poprzedzona rzetelną informacją nt najczęstszych wątpliwości i zastrzeżeń wobec energetyki atomowej dotyczących: bezpieczeństwa elektrowni atomowych w czasie normalnej eksploatacji i sytuacji awaryjnych gospodarki wypalonym paliwem ekonomiki elektrowni atomowych Edukacja najmłodszego pokolenia Korzyści dla społeczeństwa (1) Zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej Konkurencyjne ceny energii elektrycznej Dywersyfikacja bazy paliwowej elektroenergetyki Czystsze środowisko Korzyści dla społeczeństwa (2) Rozwój w Polsce nowoczesnej i bezpiecznej technologii Nowe miejsca pracy Nowe kierunki studiów Rozwój polskich przedsiębiorstw Rozwój regionów Koszty wytwarzania energii elektrycznej wg OECD/NEA 2007 € NIEMCY cent/kWh Wegiel brunatny Wegiel kamienny Ropa Gaz Energia atomowa Woda Wiatr Słonce 3,3 3,0 3,1 3,6 2,1 7,0 7,0 60 € cent FINLANDIA 2006/kWh Węgiel Gaz Energia atomowa Torf Drewno Wiatr 5,2 5,2 2,6 5,5 5,1 4,5 21 Źródło: OECD/NEA 2007 „Risks and Benefits of Nuclear Energy” Koszty wytwarzania energii w Wielkiej Brytanii (centralne założenia w ramach UE – ETS) Offshore Wind (100MW) Onshore Wind (80MW) Nuclear CCGT with CCS ROC buyout price Market Cena price rynkowa 2006 IGCC with CCS PF with FGD with CCS Retrofit PF with FGD with CCS CCGT Cena rynkowa 02/2008 IGCC PF with FGD 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 £/MWh Technologia wychwytywania i składowania = 12.5-25% wzrost coe UK DTI Energy Review 2006 Rosnący budżet Programów Ramowych Badań i Technologii UE 80 70 60 54 50 40 30 13,12 20 10 0 3,27 19841987 5,36 19871991 14,96 19,11 6,6 19911994 19941998 19982002 20022006 20072013 7 Program Ramowy UE – 52 721 mln EUR (54.6 mld EUR w cenach bieżących) Cooperation – 32 365 mln EUR health food Agri bio ICT nano materi als produc t. energy enviro n transp ort 6 050 1 935 9 110 3 500 2 300 1 900 4 180 Budget mln EUR socioecono m human. 610 Capacities – 4 217 mln EUR Ideas People ERC Marie Curie Researc h Infrastr. SMEs 7 460 4 728 1 850 1 336 Regions of knowled ge 126 Resear ch potentia l 370 Science in society securit y and space 1 350 1 430 JRC Researc h policies 280 Euroatom – 2 751 mln EUR 70 Internat. Researc h 185 JRC 1 751 Program Euratom €2 751 mln (2007-11 - 5 lat z możliwością przedłużenia) • Badania nad rozszczepieniem jądrowym €1 947 mln • Rozszczepienie nuklearne i ochrona przed promieniowaniem €287 mln • JRC Badania Nuklearne €517 mln Europejskie Platformy Technologiczne Advanced Engineering Materials and Technologies - EuMaT Advisory Council for Aeronautics Research in Europe - ACARE Embedded Computing Systems ARTEMIS European Construction Technology Platform - ECTP European Nanoelectronics Initiative Advisory Council - ENIAC European Rail Research Advisory Council - ERRAC European Road Transport Research Advisory Council ERTRAC European Space Technology Platform - ESTP European Steel Technology Platform - ESTEP Food for Life - Food Forest based sector Technology Platform - Forestry Future Manufacturing Technologies - MANUFUTURE Future Textiles and Clothing - FTC Global Animal Health - GAH Hydrogen and Fuel Cell Platform HFP Industrial Safety ETP IndustrialSafety Innovative Medicines for Europe IME Integral Satcom Initiative - ISI Mobile and Wireless Communications - eMobility Nanotechnologies for Medical Applications - NanoMedicine Networked and Electronic Media NEM Networked European Software and Services Initiative - NESSI Photonics21 - Photonics Photovoltaics - Photovoltaics Plants for the Future - Plants Robotics - EUROP Sustainable Chemistry - SusChem Water Supply and Sanitation Technology Platform - WSSTP Waterborne ETP - Waterborne Zero Emission Fossil Fuel Power Plants - ZEP Europejska Platforma Technologiczna Sustainable Nuclear Energy (SNE-TP) Elektrownie jądrowe. Ulepszanie dojrzałej, skomercjalizowanej technologii Reaktor dla zastosowań w przemyśle. Badania, demonstrator ~2020 komercjalizacja po ~2030 Zamknięcie cyklu paliwowego. Badania, demonstrator ~2020 komercjalizacja po 2030 Ludwik Pieńkowski, Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów, Uniwersytet Warszawski dla Akademii Górniczo – Hutniczej w Krakowie, lidera projektu „Synergia węglowo – jądrowa” Europejska sieć: High Temperature Reactor Technology Network AMEC Ansaldo Nucleare Areva NP Areva NC Belgonucléaire Commissariat à l’Energie Atomique (CEA) Delft University of Technology (TU Delft) Electricité de France (EdF) Empresarios Agrupados Forschungszentrum Jülich (FZJ) GrafTech Joint Research Centre of the European Commission (JRC) NEXIA Solutions Nuclear Research & consultancy Group (NRG) Paul Scherrer Institut (PSI) Suez-Tractebel Universität Stuttgart University of Applied Sciences Zittau/Görlitz VTT Technical Research Centre of Finland Ludwik Pieńkowski, Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów, Uniwersytet Warszawski dla Akademii Górniczo – Hutniczej w Krakowie, lidera projektu „Synergia węglowo – jądrowa” High Temperature Reactor Technology Network Ludwik Pieńkowski, Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów, Uniwersytet Warszawski dla Akademii Górniczo – Hutniczej w Krakowie, lidera projektu „Synergia węglowo – jądrowa” Wysokotemperaturowy reaktor jądrowy dla synergii węglowo - jądrowej CO2 Elektrownia węglowa CO2 + 3H2 → CH3OH +H2O 2H2O → 2H2 +O2 O2 H2 900oC Węgiel Wysokotemperaturowy reaktor jądrowy Ludwik Pieńkowski, Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów, Uniwersytet Warszawski dla Akademii Górniczo – Hutniczej w Krakowie, lidera projektu „Synergia węglowo – jądrowa” Potrzeby polskiej gospodarki i proponowane działania Ludwik Pieńkowski, Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów, Uniwersytet Warszawski dla Akademii Górniczo – Hutniczej w Krakowie, lidera projektu „Synergia węglowo – jądrowa” PODSUMOWANIE Energetyka atomowa stanowi ważny element bezpieczeństwa energetycznego wymagający akceptacji społecznej Polska elektroenergetyka potrzebuje inwestycji w obszarze technologii atomowych, czystego węgla i odnawialnych źródeł energii WSZYSTKIE TRZY SĄ NIEZBĘDNE 2008: 0% + 95% + 5%; 2023: 15% + 70% + 15% Energetyka atomowa jest szansą rozwoju polskiej gospodarki i nauki Renesans Energetyki Nuklearnej Zalety i wady: • • • • tania bezpieczna bezemisyjna łatwy dostęp do surowców • • • słaba akceptacja społeczna(!) zagrożenie odpadami (?) Katastrofy (???) Konferencja PGE i SEP „Energetyka atomowa w Polsce” Energetyka atomowa w pracach Komisji i Parlamentu Europejskiego Dziękuję za uwagę Prof. Jerzy Buzek Poseł do Parlamentu Europejskiego, Członek Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii Członek Komisji Środowiska, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności Sprawozdawca ds. Europejskiego Strategicznego Planu w Dziedzinie Technologii Energetycznych (SET PLAN) Warszawa, 26 maja 2008 roku