Gimnazjum Klasa III, temat 41 Duchowny katolicki w szatach liturgicznych. Gimnazjum Klasa III, temat 41 Gimnazjum Klasa III, temat 41 Mnich buddyjski z misą jałmużną. Gimnazjum Klasa III, temat 41 Gimnazjum Klasa III, temat 41 Rabin czytający modlitwę w synagodze w Moskwie. Gimnazjum Klasa III, temat 41 Gimnazjum Klasa III, temat 41 Imam Wielkiego Meczetu w Kuwejcie. Gimnazjum Klasa III, temat 41 Gimnazjum Klasa III, temat 41 Duchowni hinduscy podczas rytuału ofiarowania światła bóstwu. Gimnazjum Klasa III, temat 41 Gimnazjum Klasa III, temat 41 Chrześcijaństwo Gimnazjum Klasa III, temat 41 Buddyzm Hinduizm Gimnazjum Klasa III, temat 41 Islam Judaizm Gimnazjum Klasa III, temat 41 Uzupełnij tabelę. Religie monoteistyczne judaizm chrześcijaństwo islam Religie politeistyczne hinduizm buddyzm islam Religie politeistyczne hinduizm buddyzm Bóg/bóstwo Założyciel Czas powstania Święte księgi Dom/miejsce modlitwy Dzień święty Cechy charakterystyczne Zasięg Uzupełnij tabelę. Religie monoteistyczne judaizm chrześcijaństwo Bóg/bóstwo Założyciel Czas powstania Święte księgi Dom/miejsce modlitwy Dzień święty Cechy charakterystyczne Zasięg Gimnazjum Klasa III, temat 41 Scenariusz programu „Wierzenia i religie” dla Prowadzącego. Prowadzący: Witam Państwa w kolejnym odcinku programu „Wierzenia i religie”. Moimi i Państwa gośćmi będą przedstawiciele pięciu największych religii świata. Opowiedzą o tym, w Kogo i jak wierzą, o założycielach i cechach charakterystycznych ich religii. Dziś przed Państwem wyznawcy chrześcijaństwa, islamu, judaizmu, hinduizmu i buddyzmu. Serdecznie zapraszamy! O wypowiedź poproszę przedstawiciela judaizmu – najstarszej religii. Proszę opowiedzieć nam o jej pochodzeniu. Wyznawca judaizmu: Szalom! Źródła naszej religii sięgają około dwóch tysięcy lat przed Chrystusem, kiedy Abraham otrzymał od Boga obietnicę ziemi i licznego potomstwa. Za oficjalny początek uważane jest otrzymanie przez Mojżesza Dekalogu na górze Synaj (ok. 1250 lat przed Chrystusem), kiedy to Bóg zawarł z nami przymierze. Bóg Jahwe jest tym, w którego wierzymy. Jest jeden, wszechmocny i wieczny. To On stworzył cały świat, a więc również i nas. On działa nieustannie i pozwala nam się poznawać. P: Jaka jest wasza święta księga? WJ: Jest nią Biblia, która opisuje działanie Boga. W jej skład wchodzą: Tora (Pięcioksiąg), księgi Proroków oraz księgi Pism. Mamy również Talmud, czyli kodeks 613 przykazań i wyjaśnień Prawa Mojżeszowego. Zawarte są w nim obowiązki dotyczące na przykład modlitwy trzy razy dziennie, przestrzegania postów, obchodzenia świąt i odpoczynku w szabat, który jest dniem świątecznym, przepisów pokarmowych itp. P: Gdzie się zbieracie na modlitwę? WJ: W szabat, czyli w sobotę, modlimy się w synagogach. Kiedyś mieliśmy świątynię w Jerozolimie, jednak została zniszczona przez Rzymian prawie 2 tysiące lat temu. Pozostała po niej jedynie Ściana Płaczu. P: Jakie jest główne przesłanie waszej wiary? WJ: Oczekujemy na przyjście Mesjasza, który nas wyzwoli. P: Bardzo dziękuję! Teraz o przybliżenie swojej religii poproszę przedstawiciela chrześcijaństwa. Chrześcijanin: Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! Nas, chrześcijan, bardzo wiele łączy z wyznawcami judaizmu, naszymi starszymi braćmi w wierze. Wierzymy w Jednego Boga, ale w Trzech Osobach. Świętą Księgą dla nas także jest Biblia – powiększona o Nowy Testament, gdzie opisane zostało życie Jezusa Chrystusa oraz początki chrześcijaństwa. Drogowskazem postępowania, podobnie jak w judaizmie, jest dla nas Dekalog. P: Kim jest Jezus Chrystus? Ch: Jezus Chrystus to obiecany przez Boga Ojca Mesjasz, który przyniósł ludziom zbawienie. On odkupił nas od grzechu i wybawił od śmierci wiecznej, dlatego wierzymy, że po śmierci wszyscy spotkamy się w niebie. Założenia naszej wiary realizujemy we wspólnocie Kościoła, wypełniając Dekalog i przyjmując sakramenty. P: Gdzie i kiedy się modlicie? Ch: Naszym dniem świątecznym jest niedziela, gdy zbieramy się w kościołach na Mszy Świętej. Modlimy się też w domach, czytamy Pismo Święte. Staramy się również przybliżyć do Boga przez post i jałmużnę. P: Co jest centralnym motywem waszej wiary? Ch: Wiara w zmartwychwstanie Jezusa i w Jego powtórne przyjście przy końcu czasów. P: Dziękuję bardzo! A jak to jest u wyznawców islamu? Muzułmanin: Nasz Bóg, Allah, swoją wolę objawił ludziom przez Koran – świętą księgę islamu. Jej słowa na początku VII w. przekazał prorokowi Mahometowi Archanioł Gabriel. W Koranie znajdują się polecenia Boga odnoszące się do wszystkich dziedzin życia. Tam również zapisano, w co mamy wierzyć i jak żyć. Naszym obowiązkiem jest znać Koran na pamięć, aby móc się nim posługiwać w każdym momencie życia. P: Czy Koran to jedyna wasza święta księga? M: Dla większości muzułmanów bardzo ważna jest Sunna, w której zawarte są dodatkowe opowieści z życia Mahometa i wyjaśnienia niektórych tekstów Koranu. Podobnie jak żydzi i chrześcijanie jesteśmy duchowymi synami Abrahama, a wierzymy, że Jezus jest jednym z proroków. P: Jakie są zasady życia zgodnego z prawem Boga? M: Modlimy się 5 razy dziennie nie tylko w świątyniach – meczetach, ale wszędzie tam, gdzie zastanie nas przeznaczona na modlitwę godzina. Oprócz tego pościmy, składamy jałmużnę i raz w życiu odbywamy pielgrzymkę do Mekki – naszego świętego miasta. Poza tym naszym obowiązkiem jest „święta wojna” – walka o prawa Koranu na całym świecie. P: Który dzień w tygodniu jest dniem świątecznym? M: Takim dniem jest piątek. W tym dniu każdy muzułmanin, który jest do tego zdolny, ma obowiązek uczestniczyć w południowej modlitwie zgromadzeniowej w meczecie. P: Dziękuję. Teraz zapraszam do przedstawienia swojej religii wyznawcę hinduizmu. Kiedy powstał hinduizm? Gimnazjum Klasa III, temat 41 Wyznawca hinduizmu: Nasza religia nie ma jednego głównego założyciela. Jest to grupa wierzeń religijnych, które powstawały w indyjskim kręgu kulturowym od ok. IV–VII w. przed naszą erą. Ich łącznikiem jest między innymi szacunek do świętych ksiąg Wed. P: Jakie są najważniejsze elementy waszej wiary? WH: Wierzymy, że naszym głównym bogiem jest Brahma, który ma do pomocy innych bogów – Wisznu i Sziwę. W ciągu życia dążymy do wyzwolenia, czyli przejścia z życia ziemskiego do duchowego, co można osiągnąć przez reinkarnację, czyli ponowne wcielenia. Ta wędrówka duszy trwa aż do jej całkowitego oczyszczenia. P: Jak wygląda wasze życie religijne? WH: Obowiązkiem wyznawcy hinduizmu jest modlitwa 5 razy dziennie, składanie ofiar oraz asceza. Praktykujemy również różne formy medytacji. Większość tych praktyk odbywa się w świątyniach – mandirach. Ważne są też pielgrzymki do świętych miejsc, szczególnie nad świętą rzekę Ganges, gdzie odbywamy rytualną kąpiel. P: Jakie są założenia moralne hinduizmu? WH: Nasza religia nakazuje nam szacunek do życia, staramy się być życzliwi i współczujący. P: Wielu osobom z naszego kręgu kulturowego hinduizm kojarzy się z jogą… WH: Joga to charakterystyczny dla hinduizmu sposób medytacji. Jest to rodzaj techniki panowania nad własnym ciałem. P: Dziękuję bardzo. A teraz oddajmy głos naszemu ostatniemu już gościowi – przedstawicielowi buddyzmu. Co to jest buddyzm? Buddysta: Buddyzm to system filozoficzny rozwijający się od przełomu VI i V wieku p.n.e. Punktem wyjścia buddyzmu były nauki głoszone przez Buddę na polecenie Brahmy (bóstwa obecnego w hinduizmie), które zostały spisane w księdze zwanej Tipitaką. P: Jaki są najważniejsze elementy wiary buddystów? B: Podstawą naszego życia są Cztery Szlachetne Prawdy: wszelkie bytowanie to ból i cierpienie, źródłem tego cierpienia jest niewiedza, cierpienie można zakończyć, a umożliwia to tzw. Ośmioraka Ścieżka. Celem życia, podobnie jak w hinduizmie, jest wyzwolenie się z cierpień i osiągnięcie nirwany – całkowitego spokoju. I również wierzymy w reinkarnację. P: Czyli, jeżeli dobrze rozumiem, nie wyznajecie wiary w konkretnego boga lub bogów? B: Nie, naszym celem jest podążanie ku wyzwoleniu ogłoszoną przez Buddę Ośmioraką Ścieżką. Budda nie jest bogiem – jest naszym założycielem, mistrzem duchowym. P: Jakie są założenia moralne buddyzmu? B: Buddysta powinien ćwiczyć się w trzech głównych cnotach: powstrzymywać się od wyrządzania cierpienia, dbać o więź i przyjaźń z wszystkimi istotami oraz rozwijać w sobie miłosierdzie. P: Jak wygląda wasze życie religijne? B: Nasze modlitwy polegają na melorecytacji formuł modlitewnych, odprawianiu rytuałów, składaniu ofiar (np. kwiatów), oddawaniu czci posągom i relikwiom. Miejscem kultu są pomniki-relikwiarze oraz klasztory, w których mieszkają mnisi. P: Dziękuję państwu za uwagę, a naszym gościom za przybycie i podzielenie się informacjami na temat wyznawanych przez nich religii. (oprac. na podst.: Encyklopedia chrześcijaństwa…, Kielce 2001; D. Olszewski, Z zagadnień religioznawstwa, Łódź 1996; Religia. Encyklopedia PWN, Warszawa 2001; Buddyzm, www.encyklopedia.pwn.pl) Gimnazjum Klasa III, temat 41 Scenariusz programu „Wierzenia i religie” dla uczestników. Prowadzący: Witam Państwa w kolejnym odcinku programu „Wierzenia i religie”. Moimi i Państwa gośćmi będą przedstawiciele pięciu największych religii świata. Opowiedzą o tym, w Kogo i jak wierzą, o założycielach i cechach charakterystycznych ich religii. Dziś przed Państwem wyznawcy chrześcijaństwa, islamu, judaizmu, hinduizmu i buddyzmu. Serdecznie zapraszamy! O wypowiedź poproszę przedstawiciela judaizmu – najstarszej religii. Proszę opowiedzieć nam o jej pochodzeniu. Wyznawca judaizmu: Szalom! Źródła naszej religii sięgają około dwóch tysięcy lat przed Chrystusem, kiedy Abraham otrzymał od Boga obietnicę ziemi i licznego potomstwa. Za oficjalny początek uważane jest otrzymanie przez Mojżesza Dekalogu na górze Synaj (ok. 1250 lat przed Chrystusem), kiedy to Bóg zawarł z nami przymierze. Bóg Jahwe jest tym, w którego wierzymy. Jest jeden, wszechmocny i wieczny. To On stworzył cały świat, a więc również i nas. On działa nieustannie i pozwala nam się poznawać. P: Jaka jest wasza święta księga? WJ: Jest nią Biblia, która opisuje działanie Boga. W jej skład wchodzą: Tora (Pięcioksiąg), księgi Proroków oraz księgi Pism. Mamy również Talmud, czyli kodeks 613 przykazań i wyjaśnień Prawa Mojżeszowego. Zawarte są w nim obowiązki dotyczące na przykład modlitwy trzy razy dziennie, przestrzegania postów, obchodzenia świąt i odpoczynku w szabat, który jest dniem świątecznym, przepisów pokarmowych itp. P: Gdzie się zbieracie na modlitwę? WJ: W szabat, czyli w sobotę, modlimy się w synagogach. Kiedyś mieliśmy świątynię w Jerozolimie, jednak została zniszczona przez Rzymian prawie 2 tysiące lat temu. Pozostała po niej jedynie Ściana Płaczu. P: Jakie jest główne przesłanie waszej wiary? WJ: Oczekujemy na przyjście Mesjasza, który nas wyzwoli. P: Bardzo dziękuję! Teraz o przybliżenie swojej religii poproszę przedstawiciela chrześcijaństwa. Chrześcijanin: Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! Nas, chrześcijan, bardzo wiele łączy z wyznawcami judaizmu, naszymi starszymi braćmi w wierze. Wierzymy w Jednego Boga, ale w Trzech Osobach. Świętą Księgą dla nas także jest Biblia – powiększona o Nowy Testament, gdzie opisane zostało życie Jezusa Chrystusa oraz początki chrześcijaństwa. Drogowskazem postępowania, podobnie jak w judaizmie, jest dla nas Dekalog. P: Kim jest Jezus Chrystus? Ch: Jezus Chrystus to obiecany przez Boga Ojca Mesjasz, który przyniósł ludziom zbawienie. On odkupił nas od grzechu i wybawił od śmierci wiecznej, dlatego wierzymy, że po śmierci wszyscy spotkamy się w niebie. Założenia naszej wiary realizujemy we wspólnocie Kościoła, wypełniając Dekalog i przyjmując sakramenty. P: Gdzie i kiedy się modlicie? Ch: Naszym dniem świątecznym jest niedziela, gdy zbieramy się w kościołach na Mszy Świętej. Modlimy się też w domach, czytamy Pismo Święte. Staramy się również przybliżyć do Boga przez post i jałmużnę. P: Co jest centralnym motywem waszej wiary? Ch: Wiara w zmartwychwstanie Jezusa i w Jego powtórne przyjście przy końcu czasów. P: Dziękuję bardzo! A jak to jest u wyznawców islamu? Muzułmanin: Nasz Bóg, Allah, swoją wolę objawił ludziom przez Koran – świętą księgę islamu. Jej słowa na początku VII w. przekazał prorokowi Mahometowi Archanioł Gabriel. W Koranie znajdują się polecenia Boga odnoszące się do wszystkich dziedzin życia. Tam również zapisano, w co mamy wierzyć i jak żyć. Naszym obowiązkiem jest znać Koran na pamięć, aby móc się nim posługiwać w każdym momencie życia. P: Czy Koran to jedyna wasza święta księga? M: Dla większości muzułmanów bardzo ważna jest Sunna, w której zawarte są dodatkowe opowieści z życia Mahometa i wyjaśnienia niektórych tekstów Koranu. Podobnie jak żydzi i chrześcijanie jesteśmy duchowymi synami Abrahama, a wierzymy, że Jezus jest jednym z proroków. P: Jakie są zasady życia zgodnego z prawem Boga? M: Modlimy się 5 razy dziennie nie tylko w świątyniach – meczetach, ale wszędzie tam, gdzie zastanie nas przeznaczona na modlitwę godzina. Oprócz tego pościmy, składamy jałmużnę i raz w życiu odbywamy pielgrzymkę do Mekki – naszego świętego miasta. Poza tym naszym obowiązkiem jest „święta wojna” – walka o prawa Koranu na całym świecie. P: Który dzień w tygodniu jest dniem świątecznym? Gimnazjum Klasa III, temat 41 M: Takim dniem jest piątek. W tym dniu każdy muzułmanin, który jest do tego zdolny, ma obowiązek uczestniczyć w południowej modlitwie zgromadzeniowej w meczecie. P: Dziękuję. Teraz zapraszam do przedstawienia swojej religii wyznawcę hinduizmu. Kiedy powstał hinduizm? Wyznawca hinduizmu: Nasza religia nie ma jednego głównego założyciela. Jest to grupa wierzeń religijnych, które powstawały w indyjskim kręgu kulturowym od ok. IV–VII w. przed naszą erą. Ich łącznikiem jest między innymi szacunek do świętych ksiąg Wed. P: Jakie są najważniejsze elementy waszej wiary? WH: Wierzymy, że naszym głównym bogiem jest Brahma, który ma do pomocy innych bogów – Wisznu i Sziwę. W ciągu życia dążymy do wyzwolenia, czyli przejścia z życia ziemskiego do duchowego, co można osiągnąć przez reinkarnację, czyli ponowne wcielenia. Ta wędrówka duszy trwa aż do jej całkowitego oczyszczenia. P: Jak wygląda wasze życie religijne? WH: Obowiązkiem wyznawcy hinduizmu jest modlitwa 5 razy dziennie, składanie ofiar oraz asceza. Praktykujemy również różne formy medytacji. Większość tych praktyk odbywa się w świątyniach – mandirach. Ważne są też pielgrzymki do świętych miejsc, szczególnie nad świętą rzekę Ganges, gdzie odbywamy rytualną kąpiel. P: Jakie są założenia moralne hinduizmu? WH: Nasza religia nakazuje nam szacunek do życia, staramy się być życzliwi i współczujący. P: Wielu osobom z naszego kręgu kulturowego hinduizm kojarzy się z jogą… WH: Joga to charakterystyczny dla hinduizmu sposób medytacji. Jest to rodzaj techniki panowania nad własnym ciałem. P: Dziękuję bardzo. A teraz oddajmy głos naszemu ostatniemu już gościowi – przedstawicielowi buddyzmu. Co to jest buddyzm? Buddysta: Buddyzm to system filozoficzny rozwijający się od przełomu VI i V wieku p.n.e. Punktem wyjścia buddyzmu były nauki głoszone przez Buddę na polecenie Brahmy (bóstwa obecnego w hinduizmie), które zostały spisane w księdze zwanej Tipitaką. P: Jaki są najważniejsze elementy wiary buddystów? B: Podstawą naszego życia są Cztery Szlachetne Prawdy: wszelkie bytowanie to ból i cierpienie, źródłem tego cierpienia jest niewiedza, cierpienie można zakończyć, a umożliwia to tzw. Ośmioraka Ścieżka. Celem życia, podobnie jak w hinduizmie, jest wyzwolenie się z cierpień i osiągnięcie nirwany – całkowitego spokoju. I również wierzymy w reinkarnację. P: Czyli, jeżeli dobrze rozumiem, nie wyznajecie wiary w konkretnego boga lub bogów? B: Nie, naszym celem jest podążanie ku wyzwoleniu ogłoszoną przez Buddę Ośmioraką Ścieżką. Budda nie jest bogiem – jest naszym założycielem, mistrzem duchowym. P: Jakie są założenia moralne buddyzmu? B: Buddysta powinien ćwiczyć się w trzech głównych cnotach: powstrzymywać się od wyrządzania cierpienia, dbać o więź i przyjaźń z wszystkimi istotami oraz rozwijać w sobie miłosierdzie. P: Jak wygląda wasze życie religijne? B: Nasze modlitwy polegają na melorecytacji formuł modlitewnych, odprawianiu rytuałów, składaniu ofiar (np. kwiatów), oddawaniu czci posągom i relikwiom. Miejscem kultu są pomniki-relikwiarze oraz klasztory, w których mieszkają mnisi. P: Dziękuję państwu za uwagę, a naszym gościom za przybycie i podzielenie się informacjami na temat wyznawanych przez nich religii. (oprac. na podst.: Encyklopedia chrześcijaństwa…, Kielce 2001; D. Olszewski, Z zagadnień religioznawstwa, Łódź 1996; Religia. Encyklopedia PWN, Warszawa 2001; Buddyzm, www.encyklopedia.pwn.pl) Gimnazjum Klasa III, temat 41