KRWOTOKI KRWOTOK • Krwotokiem – nazywamy wylew krwi w pełnym jej składzie poza światło naczynia krwionośnego lub poza serce wskutek przerwania ciągłości ich ścian • Krwotok – może być następstwem urazu lub pęknięcia zmienionego chorobowo naczynia krwionośnego, którego ściana nie wytrzymała ciśnienia krwionośnego RODZAJE KRWOTOKÓW W zależności od uszkodzonego naczynia str 1. żylny • krew ciemnoczerwona • sączy się równomiernie, ciągłym strumieniem • krwawienie może ustać samoistnie, po opatrzeniu rany, wskutek zaczopowania powstałym skrzepem 2. tętniczy • krew jasnoczerwona • strumień pulsujący w rytm pracy serca • uszkodzenie nawet małej tętnicy może być niebezpieczne dla życia 3.miąższowy • powstaje w wyniku uszkodzenia większej liczby naczyń włosowatych np. zdarcie i oddzielenie skóry, przerwanie mięśni • krew spływa z całej uszkodzonej powierzchni • niebezpieczne krwotoki wątroby, śledziony, nerek Najczęściej występują krwawienia typu mieszanego – tętniczo - żylne RODZAJE KRWOTOKÓW W zależności od miejsca wypływu krwi Zewnętrzny • krew wylewa się na zewnątrz organizmu Wewnętrzny • krew z uszkodzonych naczyń wylewa się do jamy ciała np. płuc ZAGROŻENIA • Małe krwawienia ustają zwykle samoistnie po kilkunastu minutach • Duże krwawienie wymaga zatamowania w innym przypadku grozi wykrwawienie lub ciężkiego wstrząsu • Ilość krwi człowieka to ok. 5 litrów – utrata 1,5 – 2 litrów jest groźna dla życiaZagrożenie życia zachodzi przy wstrząsie krwotocznym. Objawy: • wzrost częstotliwości tętna 140-200/min • spadek ciśnienia skurczowego poniżej 80-70 mm Hg • zaburzenia przemiany materii • pobudzenie ruchowe • splątanie psychiczne • zaburzenia mikrokrążenia i oddychania Postępowanie: • odpowiednie ułożenie ( w zależności od urazu) • zatamowanie krwawienia • ochrona przed utratą ciepła • wsparcie psychiczne • kontrolowanie czynności życiowych Tamowanie krwotoku 1. Zachowaj własne bezpieczeństwo 2. Ułóż poszkodowanego w pozycji leżącej lub siedzącej. 3. Zastosuj kolejne metody tamowania: ucisk ręką, uniesienie kończyny wyżej, założenie opatrunku uciskowego ewentualnie! opaska uciskowa. 4. Wezwij pomoc 5. Kontroluj funkcje życiowe i skuteczność założonych opatrunków. Jeśli opatrunek przesiąknie dołóż następną warstwę TAMOWANIE KRWOTOKÓW • • • Założenie rękawiczek Poszkodowany powinien leżeć Lekkie krwawienie – unieść kończynę i założyć opatrunek osłaniający TAMOWANIE KRWOTOKÓW Przy większym krwotoku: • uciśnięcie mocno miejsca krwawienia gazą podłożoną pod dłoń • uciśnięcie tętnicy Tamowanie krwotoków przez uciśnięcie tętnicy • tętnicę skroniową – uciskamy palcami na wysokości otworu ucha • tętnicę szyjną – uciskamy w okolicy „jabłka Adama” • tętnicę podobojczykową przyciskamy kciukiem do pierwszego żebra w dołku nadobojczykowym • tętnicę ramieniową przyciskamy palcami do kości ramieniowej w dołku mięśnia dwugłowego • tętnicę udową przyciskamy od wewnętrznej strony uda palcami jednej dłoni, kciukami obu rąk lub pięścią do kości udowej, w stronę pachwiny opatrunek uciskający – ranę przykryć czystym materiałem opatrunkowym + warstwa waty lub ligniny + twardy przedmiot = obandażowujemy kończyna cały czas uniesiona TAMOWANIE KRWOTOKU • opaska uciskowa opaskę uciskową stosujemy tylko w specyficznych sytuacjach: wypadku masowego, amputacji, zmiażdżenia. Zakłada się ją około 5 centymetrów powyżej miejsca krwotoku, ale nigdy poniżej łokcia lub kolana, ponieważ w tym przypadku tętnica wejdzie pomiędzy 2 kości i opaska nie zadziała właściwie. Po założeniu opaski należy zanotować godzinę i zapisać ją na kartce umieszczonej w pobliżu opatrunku. • krwawień z otwartych zranień czaszkowo – mózgowych nie należy tamować POZYCJA PRZECIWWSTRZĄSOWA nogi znajdują się od 30 cm wyżej niż reszta ciała: BOJAWY KRWOTOKÓW WEWNĘTRZNYCH Obfity krwotok zewnętrzny łatwo rozpoznać, wewnętrzne rozpoznajemy po : • bladości powłok • przyspieszonym i słabo wyczuwalnym tętnie • niepokój • przyspieszony oddech • uczucie duszności • szum w uszach • mroczki przed oczami • pot na skórze Rodzaj krwotok u Do jamy czaszkowej Z płuc do oskrzeli Do żołądka Do jamy otrzewnej Śródtkankowe Przyczyn y Tępy uraz, upadek z wysokości, potrącenie przez samochód lub samoistne pęknięcie dużego naczynia Objawy Zaburzenie świadomości, nierówne źrenice, porażenie mięśni, utrata mowy, utrata przytomności Silna duszność, ból, ograniczenie wdechu i wydechu, odkrztuszanie w czasie kaszlu jasnoczerwonej pienistej plwociny Silny ból w okolicy żołądka, osłabienie, skłonność do omdleń, wymioty treścią o zabarwieniu brunatnym przypominającą fusy kawy Silny ból brzucha, twarde, nie dające się ucisnąć powłoki brzuszne, na skórze mogą wystąpić krwawe podbiegnięcia Ból, obrzęk, siniaki, miejscowe uwypuklenie (guz) Zagrożen ia Dalszy napływ krwi powoduje wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego i pogłębienie urazu Utrata zdolności rozprężania się płuc, pęknięcie pęcherza rozedmowego, odma opłucnowa Możliwość zakrztuszenia Dalsza utrata krwi może spowodować wykrwawienie, zakażenie prowadzące do zapalenia otrzewnej Możliwość utraty krwi w wylewach śródtkankowych Pierwsza pomoc Ułożyć w pozycji półleżącej z uniesionym tułowiem Ułożyć w pozycji siedzącej (aby poszkodowany mógł podeprzeć się rękami) Można podać do połknięcia kostki lodu Ułożyć w pozycji przeciwwstrząsowej z wałkiem podkolanowym (łagodzi ból i zmniejsza napięcie powłok brzusznych) Ułożyć w zależności od umiejscowienia urazu w odpowiedniej pozycji. Unieruchomić kończyny Zimne wilgotne okłady lub przykładanie lodu (mogą zmniejszyć krwawienie); wsparcie psychiczne; kontrola stanu świadomości, oddechu i tętna; ciepło okryć poszkodowanego; przy utracie świadomości i zachowanym oddechu ułożyć w pozycji bocznej ustalonej; przy bezdechu zastosować sztuczne oddychanie, w razie potrzeby wykonać resuscytację krążeniowo-oddechową (RK-O); stała kontrola czynności życiowych; postępowanie przeciwwstrząsowe; wezwanie pogotowia. Zabrania się podawania jedzenia, picia alkoholu, palenia tytoniu KRWOTOK Z NOSA • • • • • • poszkodowanego posadzić z głową pochyloną do przodu, tak by krew nie spływała do gardła, a swobodnie wypływała na zewnątrz. Nie zalecana jest pozycja leżąca, ponieważ istnieje niebezpieczeństwo zakrztuszenia się krwią spływającą do gardła, – poinformować poszkodowanego, aby przez 10 minut oddychał ustami, – poszkodowany powinien delikatnie oczyścić nos (wydmuchać zawartość nosa), – ucisnąć skrzydełka nosa, co pozwoli na zakrzepnięcie krwi i zamknięcie uszkodzonego naczynia krwionośnego, – można zastosować okłady z lodu na grzbiet nosa, czoło i kark; następuje wtedy odruchowe zwężenie naczyń. – po 10 minutach przestajemy uciskać nos. Jeżeli krwawienie powtarza się, należy zastosować ponownie ucisk (nie oczyszczamy ponownie nosa). Przy krwawieniu z nosa nie należy Nisko pochylać głowy. Odchylać głowy do tyłu. Wkładać tamponów do nosa. Gwałtownie wydmuchiwać nosa po ustąpieniu krwawienia. 5. Skracać czasu ucisku skrzydełek nosa. 1. 2. 3. 4. Amputacja kończyny I co dalej? • Należy zabezpieczyć części amputowane • Wezwać pogotowie • Obserwować poszkodowanego w kierunku wstrząsu z powodu wykrwawienia • Jeżeli zastosowane metody tamowania krwawienia nie powiodły się założyć opaskę uciskową.