4. Platnosci elektroniczne

Płatności elektroniczne
Program wykładów
•
•
•
•
•
Wprowadzenie do GE
Podstawy marketingu internetowego
Rynki elektroniczne
Płatności w Internecie
Wykorzystanie GE w logistyce i
transporcie
0
6
6
3
2
1
Turcja
5
Indie
5
Węgry
Polska
7
Estonia
8
Chiny
9
Włochy
9
Tajwan
10
Singapur
10
Hiszpania
12
Czechy
15
Francja
19 18
Izrael
Irlandia
20
Norwegia
25
Anglia
30
Niemcy
35
USA
%
Kupujący w sieci
33
28
24
16
Jak płacimy w Internecie?
• przelew
• za pobraniem
• karta kredytowa
• elektroniczne systemy
płatności
Płatności kartami płatniczymi
Karty płatnicze
• Rodzaje:
–karty embosowane (wypukłe)
–karty płaskie
• Przekazanie numeru karty
–telefonicznie
–faksem
–e-mailem
–przez WWW
Autoryzacja off-line
realizacja zamówienia
decyzja o zakupie
KLIENT
nr karty kredytowej, itp.
SKLEP
INTERNETOWY
potwierdzenie
autoryzacjii
nr karty kredytowej, itp.
CENTRUM
AUTORYZACJI
Autoryzacja on-line
realizacja zamówienia
decyzja o zakupie
KLIENT
dane teleadresowe
nr karty kredytowej, itp.
SKLEP
INTERNETOWY
potwierdzenie
autoryzacjii
CENTRUM
AUTORYZACJI
Elektroniczne
systemy płatności
Rodzaje systemów płatności
ze względu na wysokość kwot
o milipayments
o micropayments
o minipayments
o macropayments
Rodzaje systemów płatności
• anonimowe
klient „kupuje” cyfrowe pieniądze
• nieanonimowe
np. karty kredytowe, polecenia
przelewu
Rodzaje systemów płatności
w zależności, kiedy sprzedający
otrzymuje pieniądze:
– systemy przedpłaty (pre-paid)
– systemy płatności
natychmiastowej (pay-now)
– systemy z odroczoną płatnością
(pay-later)
Najważniejsze systemy płatności
w Internecie - CyberCash
CyberCash – 04.1995
–
–
–
–
–
wykorzystuje karty kredytowe
oparty na protokole SET
wirtualny portfel – CyberCash Wallet
CashRegister
CyberCash Gateway Server (połączenie
programowo sprzętowe zapewniające
bezpieczne transakcje)
Schemat płatności w CyberCash
Klient
Centrum kart
kredytowych
Sprzedawca
CC Gateway
Najważniejsze systemy płatności
w Internecie - CyberCoin
CyberCoin – wirtualna gotówka, kodowanie
produktu
– konto w banku współpracującym z CyberCash
– instalacja wirtualnego portfela
– deklaracja, ile gotówki ma zostać przelana do
portfela
– przeksięgowanie na subkonto w banku
– zakup
– polecenie przelewu do serwera komunikacyjnego
CyberCash
– realizacja – przeksięgowanie na konto
sprzedającego
Najważniejsze systemy płatności
w Internecie - DigiCash
DigiCash – 1994-1998, cyberbucks,
koncepcja rozwijana
–elektroniczna mennica
–zapisywanie banknotów na dysku klienta
–blind signature
–anonimowość
–możliwość wydruku, przesłania e-mailem
–po każdej transakcji – clearing
e-płatności w Polsce
OnetPortfel
– Onet.pl i Citibank w ramach CityConnect
– bezpłatny, zasilany z dowolnego konta
(określonego)
– rachunek rozliczeniowy w Banku
Handlowym
– transfer środków na rachunek
sprzedawcy
– potwierdzenie transakcji e-mailem lub
SMS-em
– nr karty kredytowej lub nr konta – tylko
raz
e-płatności w Polsce
karta CitiConnect
– jedynie w Internecie
– 8-mio znakowy PIN
– aktywacja przez infolinię
– połączenia szyfrowane
e-płatności w Polsce
MikroPłatności
– lipiec 2001, eCard, ComputerLand, WBK i
BRE
– produkty od 1 gr
– nie trzeba posiadać karty ani konta
– środki na mikrokoncie w BRE Banku
– połączenia szyfrowane
– prowizje od zrealizowanych transakcji
(od sprzedawcy)
e-płatności w Polsce
ePortfel
– element Sieci Płatności Internetowej
WellPay
– rachunek w Fortis Banku
– zasilenie w dowolny sposób
– hasła, podpis elektroniczny
– koszty ponosi sprzedawca
Elektroniczny pieniądz
• relacje bezpieczeństwo/wysokość
kwoty
• akceptowalność
• prostota użycia
• przenaszalność
• powinien generować niskie koszty
dodatkowe
• anonimowość
• możliwość kontroli
Bezpieczeństwo transakcji
elektronicznych
Ryzyko w transakcji
Obszary szczególnego ryzyka
w handlu elektronicznym
• zagrożenia dla transmisji danych
• zagrożenia dla autoryzacji
• zagrożenia dla dostępności
• zagrożenia dla płatności
Przerwanie
Źródło informacji
Miejsce przeznaczenia
informacji
Przechwycenie
Źródło informacji
Miejsce przeznaczenia
informacji
Podrobienie
Źródło informacji
Miejsce przeznaczenia
informacji
Modyfikacja
Źródło informacji
Miejsce przeznaczenia
informacji
Bezpieczeństwo systemów płatności
Działania
• identyfikacja
Narzędzia
• autoryzacja
• kryptografia
• autentyczność
•
podpis
(PIN, TAN)
• integralność informacji elektroniczny
• poufność
Filary bezpieczeństwa informacji
C
poufność
(confidentiality)
I
nienaruszalność
(integrity)
uwierzytelnienie
(authentification)
A
dostępność
(availability)
niezaprzeczalność
(nonrepudiation)
Podstawowe zastosowania kryptografii w
ochronie płatności
• ochrona danych przed niepowołanym odczytem
– szyfrowanie danych na nośnikach
– zabezpieczenie komunikacji
• uwierzytelnianie dokumentów
• ochrona prywatności korespondencji
elektronicznej
• funkcje notariusza
– potwierdzenie istnienia dokumentu
– gwarancja, że nie dokonano zmian w dokumencie
– potwierdzenie tożsamości osoby podpisującej
Podstawowe typy systemów
kryptograficznych
• algorytmy symetryczne (klasyczne)
• algorytmy asymetryczne (klucza
publicznego)
źródło: K. Gaj, K. Górski, A. Zugaj, Elementarz kryptologii,
ENIGMA Systemy Ochrony Informacji, Warszawa 1999, s. 9
Algorytmy symetryczne - problemy
• jak przekazać klucz???
• konieczność uzgodnień
• duża liczba uczestników = duża liczba
kluczy
N(N-1)/2
100(100-1)/2=4500
Algorytmy asymetryczne
• przekształcenia (szyfrowanie i
deszyfrowanie) – różne
• nie ma problemu uzgadniania kluczy
• łączna liczba kluczy – mniejsza
Podpisy cyfrowe
odwrotność klucza publicznego:
–
–
–
–
–
–
–
–
nadawca generuje wiadomość
tworzy skrót
podpisuje kluczem prywatnym wartość skrótu
łączy wiadomość i podpis
przesyła wiadomość
odbiorca rozdziela wiadomość i podpis
tworzy skrót wiadomości
deszyfruje kluczem jawnym i porównuje
Podpis elektroniczny
Cechy podpisów elektronicznych
• powinny być przypisane jednej osobie,
• niemożliwe do podrobienia,
• uniemożliwiać wyparcie się podpisu przez
autora,
• łatwe do weryfikacji i do wygenerowania.
Kryptografia a prawo
Ustawa o ochronie informacji niejawnych:
zobowiązuje do korzystania z kryptografii
– agendy rządowe
– wojsko
– policję
– instytucje i firmy gromadzące i
przetwarzające dane osobowe (np. rejestry
sądowe, policyjne bazy danych)
Kryptografia a prawo
Rozporządzenie MSWiA z 3.06.1998 r. w
sprawie określenia podstawowych warunków
technicznych i organizacyjnych, jakim powinny
odpowiadać urządzenia i systemy informatyczne
służące do przetwarzania danych osobowych
(Dz.U. z dnia 30.06.1998 r.)
– nie mówi o wprost, ale
– obliguje do wyposażenia systemu informatycznego
przetwarzającego dane osobowe w mechanizmy
uwierzytelnienia użytkownika oraz kontroli dostępu
do tych danych
– dane muszą być chronione przed:
• niepowołanym dostępem
• nieuzasadnioną modyfikacją lub zniszczeniem
• nielegalnym ujawnieniem lub pozyskaniem.
Kryptografia a prawo
Ustawa z dnia 18.07.2002 r. o świadczeniu
usług drogą elektroniczną
– nakazuje usługodawcy stosowanie technik
kryptograficznych i podpisu elektronicznego, jeśli
wymaga tego właściwość usługi, np. w związku z
pobieraniem opłat przez Internet, czy zawieraniem
umów
– gwarancja, braku dostępu dostępu do treści
informacji przesyłanych elektronicznie,
– jednoznaczna identyfikację stron usługi świadczonej
drogą elektroniczną
– potwierdzenie faktu złożenia oświadczeń woli i ich
treści, niezbędnych do zawarcia drogą elektroniczną
umowy o świadczenie usługi
Zarządzanie ryzykiem w e-biznesie
• planowanie strategiczne (rynki, usługi,
harmonogram, konkurencja)
• analiza ryzyka (dostosowanie zabezpieczeń
do poziomu ryzyka)
• polityka zabezpieczenia (zgodność np. z
procesami biznesowymi, procedurami
administracyjnymi lub modelami płatności)
• tworzenie zabezpieczeń
• monitorowanie
Wykrywalność przestępstw elektronicznych
w Polsce
paserstwo kart płatniczych
fałszerstwo kart płatniczych
Przestępstwo
wykryte
paserstwo programu komputerowego
oszustwo komputeowe
Przestępstwo
stwierdzone
oszustwo telekomunikacyjne
kradzież karty bankomatowej
nielegalne uzyskanie programu komputerowego
zniszczenie lub pozbawienie mocy dowodowej
dokumentu elektronicznego
fałszerstwo zapisu komputerowego stanowiącego
dokument
sabotaż komputerowy
naruszenie integralności komputerowego zapisu
informacji
haking, podsłuch komputerowy
0
4000
8000
12000
16000
Bankowość elektroniczna (B2C)
E-banking
wykorzystanie kanałów elektronicznych
–
–
–
–
–
Internet
telefonia komórkowa
łącza telefoniczne
radiolinie
bankomaty
Telenet Forum, Bankowość
elektroniczna, lipiec 2003, s. 25
E-banking – adresaci usług
• klient indywidualny
– młodzi = innowacyjni
– studenci
• podmioty gospodarcze
Konto internetowe – korzyści dla klienta
•
•
•
•
niższe koszty
zwiększenie satysfakcji (dostępność)
kontrola na bieżąco
wygoda
Korzyści dla banku
• zwiększenie wyników finansowych
(1,5 USD – 5 centów)
• promowanie szerokiego asortymentu
usług
i produktów
• zbieranie informacji o klientach
• indywidualizacja oferty
• możliwość dotarcia do licznej grupy
klientów
• szansa dla nowych banków
Modele banków
• bank wirtualny
– np. mBank
– różne kanały elektroniczne
– limit operacji
• dostęp elektroniczny do banku
tradycyjnego
– rozszerzenie usług tradycyjnego banku o
konto internetowe
• niezależne oddziały wirtualne
Kanały dostępu - telefon
• automatycznie
–
–
–
–
kanał voice-interactive
dyspozycje za pośrednictwem klawiatury
nr poufny lub token
dostępny operator
• Call Center – centrum elektronicznej
obsługi klienta
– operator – teleprzewodnik
– moduł zintegrowanego systemu CRM
Kanały dostępu – e-mail
•
•
•
•
•
wykorzystywana do kontaktów z bankiem
wyciągi z konta
marketing
nie można zarządzać finansami
wyjątek – Inteligo – Email Money
Kanały dostępu - WAP
• odmiana bankowości internetowej
• zlecanie różnych operacji
• dostęp do informacji o np.:
•
•
•
•
– oprocentowaniu
– promocjach
– kursach walut
WML – tryb tekstowy
minusy?
plusy
przyszłość – telefon = karta kredytowa???
Kanały dostępu - SMS
•
•
•
•
jeden z popularniejszych kanałów
rejestracja telefonu w banku, hasło
alternatywa wobec WAP
dostęp do informacji subskrybowanych
Preferowany czas wykonywania
operacji bankowych
sobota
24%
dni robocze w
czasie pracy
28%
niedziela
3%
dni robocze po
godzinach
45%
Literatura
• M. Norris, S. West, e-biznes, WKŁ,
Warszawa 2001, r. 4, 5
• B. Gregor, M. Stawiszyński,
E-Commerce, Oficyna Wydawnicza
Branta, Bydgoszcz 2002, r. 5, 7
• czasopismo „Internet”
• źródła on-line