HISTORIA HOTELARSTWA Główne przyczyny rozwoju starożytnego hotelarstwa: ► Wymiana handlowa, ► Podróże związane z odwiedzaniem miejsc kultu religijnego, ► Rozszerzające się stosunki dyplomatyczne między państwami, ► Podróże do miejscowości o charakterze uzdrowiskowym Najważniejsze daty i wydarzenia z historii hotelarstwa na świecie XXX – XV w. p.n.e. Bliski Wschód ► Powstają gospody dla karawan kupieckich, tzw. karawanseraje. ► Karawanseraj, chan, chana (pers. karwanseraj zajazd dla karawan) - dom zajezdny w krajach muzułmańskich lub miejsce postoju karawany z pomieszczeniami dla podróżnych, niszami chroniącymi przed słońcem, magazynem dla przechowania towarów, czasem o charakterze obronnym. Caravansarai - Karaj Starożytna Grecja ►W Grecji od IV wieku p.n.e. kupcy oferowali swoje towary na rynkach miejskich, zaczęto tam wówczas budować „stoa”- długie, prostokątne, często piętrowe budynki z kolumnowymi gankami. ►W tych czasach powstały także „pankodia”, czyli państwowe gospody, które oferowały usługi żywieniowe i noclegowe. Budowano je najczęściej w miejscowościach o własnościach leczniczych np. Epidauros na Peloponezie, w miejscach kultu religijnego lub w centrum misteriów religijnych np. w Platejach przy świątyni Hery lub Elenzis. „Stoa Attalosa”- Agora- Ateny Starożytny Rzym ► Kroniki podają, że już w IV wieku p.n.e. istniały w Rzymie domy gościnne, zwłaszcza w miejscowościach, związanych z kultem bogów, igrzyskami, targami handlowymi (Ateny, Rzym, Olimp, Korynt, Efez, Delfy, Syrakuzy itd.). Były to miejsca, w których przyjazd gości wymagał zapewnienia schronienia, wypoczynku oraz posiłku po długiej podróży. ► Od 63 do 14 roku p.n.e. za czasów panowania Oktawiana funkcjonowały w Imperium Rzymskim wygodne gospody o nazwach mansiones i stationes, które były od siebie oddalone o jeden dzień podróży końmi. Ówczesne gospody były wyposażone w łaźnie, pokoje gościnne oraz pralnie. Oferowały także takie usługi jak masarze czy czyszczenie obuwia. ► Korzystać z nich mogły osoby posiadające „diploma” lub „tractoria” czyli karty uprawniające do pobytu ►W starożytnym Rzymie istniał także zawód hotelarza zwany „caupo” – prowadzący gospodę, i „stabularius” – prowadzący gospodę jednocześnie z gospodarstwem rolnym. ► Człowiek już od zarania dziejów dążył do tego, aby przemysł hotelarski został objęty przepisami prawnymi. Państwa lub miasta gwarantowały prawem bezpieczeństwa kupców i ich towarów- w XVIII wieku p.n.e. w babilońskim kodeksie Hammurabiego, władcy, który około 1728 roku p.n.e. opanował całą Mezopotamię i doprowadził kraj do rozkwitu, wspomniano o prawie gościnności. 325 r. ► Wagę zawodu oberżysty lub karczmarza potwierdził sobór w Nicei (obecna Turcja) w 325 roku, zalecając urządzenie w każdym mieście tzw. „xenodochium” czyli gospód dla podróżnych. VIII – IX w. ► Po upadku Imperium Rzymskiego następuje czasowy spadek znaczenia gospód i ich rozwoju, aż do VII wieku n.e., kiedy to Karol Wielki król Franków i cesarz Rzymski z dynastii Karolingów uporządkował prawodawstwo i zorganizował administrację. Wydał między innymi edykt, który stał się podstawowym aktem prawnym dalszego rozwoju hotelarstwa. ► Edykt ten nakładał na kościoły i klasztory obowiązek utrzymania „hospicjów” udzielających pielgrzymom i podróżnym noclegów, wyżywienia, opieki medycznej i kąpieli. Zdarzało się, że stawiano dwie osobne gospody- dla duchowieństwa i dla osób świeckich. Hospicja te rozwinęły się głównie w Szwajcarii, która dzięki temu posiada najstarsze tradycje hotelarskie i do dnia dzisiejszego jest uważana za autorytet w tej dziedzinie. ► Gościnność uzyskiwała prawo powszechności. Hasło „Bóg w dom, gość w dom” traktowane było dosłownie. Wystarczyło „Bóg zapłać”, a podróżny znajdował łatwo bezpłatny nocleg. Gospodarz uważał za swój obowiązek przyjąć i ugościć podróżnego XV – XVII Europa ► Rozwój społeczny i gospodarczy na początkach ery nowożytnej spowodował znaczny rozwój gospód i zajazdów. Wiek XVII był przełomowy dla ówczesnego hotelarstwa. ► Jego pierwowzór powstał we Francji, w Paryżu. Stąd też nazwa l’hotel w języku francuskim pierwotnie oznaczała rodzaj pałacu, miejską rezydencję arystokracji (zwłaszcza we Francji i w Belgii), a następnie pod tą nazwą rozumiana budynek, który miał służyć jako czasowe miejsce pobytu podróżnego za pieniądze, którego właściciel przygotowywał wyżywienie dla gości. ►W związku z rozwojem komunikacji dyliżansowej powstały stacje pocztowe z wymianą koni, zajazdem lub bufetem. Pierwsze pojawiły się w końcu XVII wieku w Anglii. Wprowadzono wówczas „booking office” , czyli rejestrowanie się przed przyjazdem XVIII w. USA ► Stanach Zjednoczonych zaczęły powstawać tzw. saloony , które znajdowały się w każdym większym miasteczku. Te amerykańskie gospody spełniały nie tylko funkcję hotelu, były również ośrodkiem życia towarzyskiego i kulturalnego. XIX w. ► Specjalnie budowane hotele w Europie powstały w Paryżu, Berlinie, Wiedniu, Londynie i Warszawie. 1829 r. USA ► Zbudowano w Bostonie hotel „Tremot”, mający, co było dotychczas tylko wyjątkowo stosowane, pokoje jedno i dwuosobowe zamiast wieloosobowych. W hotelu tym wprowadzono także szereg urządzeń będących pierwowzorem dzisiejszego wyposażenia hotelowego, np. zainstalowano łazienki „Tremot” Boston 1841 r. Anglia ► Powstaje pierwsze biuro podróży, którego założycielem jest Thomas Cook. ► Zorganizował także dla 570 osób wycieczkę wyczarterowanym pociągiem, a także jako pierwszy wydał przewodnik dla klientów swojego biura. XIX w. Europa ► Rozbudowa kolei wprowadziła typ hoteli dworcowych - terminus, położonych w okolicy stacji kolejowych, przygotowanych na krótkie kilkudniowe pobyty podróżnych. Pierwszymi takimi obiektami były hotele „Victoria” i Easton”, otwarte równocześnie we wrześniu 1839 roku ► Druga faza rozwoju obiektów hotelarskich to budowa hoteli luksusowych, które szczyciły się przepychem architektury, wyszukaną kuchnią i stałą klientelą, w których pobierano bardzo wysokie opłaty. Były one przeznaczone dla osób bardzo zamożnych. Należą do nich hotel „Ritz” i „George V” w Paryżu, „Asturia” w Petersburgu czy „Savoy” w Londynie Ritz w Paryżu Savoy Londyn Asturia - Petersburgu 1907 r. USA ► Na początku XX wieku M. Statler w USA stworzył pierwsze wielkie towarzystwo budowy hoteli w Ameryce. ► Powstaje hotel Buffalo Statler. Fakt ten powszechnie uważa się za początek systemów hotelowych. Buffalo Statler 1940 r. USA ►Powstają Hilton łańcuchy hotelowe Sheraton i 1952 r. USA ►Powstaje system hotelowy Holiday Inn Ciekawostki ► „Irwing Hous” - pierwszy hotel z apartamentem dla nowożeńców, otwarty w Nowym Yorku w 1844 roku. ► „Ekstern Exchange Hotel” - pierwszy hotel z centralnym ogrzewaniem, otwarty w Bostonie w 1846 roku. Zainstalowano w nim parowe grzejniki. ► „Bernina” - pierwszy hotel Szwajcarski z kuchnią elektryczną zainstalowaną w 1889 roku. ► „New Yorker” - pierwszy hotel nowojorski, w którym zainstalowano w 1932 roku pierwsze telewizory.