Metodyka nauczania pierwszej pomocy [email protected] Szkolenie to różnorodne działania i formy doskonalenia umiejętności, podnoszenia wiedzy i kwalifikacji w bardzo różnych obszarach. Metoda partycypacyjna metoda ta wykorzystuje różne techniki aktywnego nauczania: pracę w grupach, burzę mózgów, symulację, dyskusję, Trener/prowadzący jest w tym podejściu partnerem w procesie nauczania. U podstaw szkolenia metodą partycypacyjną leżą następujące założenia: uczysz się z sytuacji, które mają dla ciebie znaczenie uczysz się w działaniu i aktywnie uczestnicząc w zajęciach uczysz się z własnych doświadczeń przez rozwiązywanie problemów uczysz się łącząc praktykę z teorią uczysz się wtedy, gdy zdobyta wiedza znajduje wykorzystanie w pracy lub w życiu osobistym uczysz się wtedy, gdy panuje przyjazna atmosfera uczestnicy różnią się między sobą i preferują różne style uczenia się uczysz się przez interakcję z innymi osobami Andragogika teoria oświaty dorosłych, dział pedagogiki zajmujący się zagadnieniami związanymi z procesem wychowywania ludzi dorosłych. Jej znaczenie wzrasta wraz z upowszechnianiem się modelu kształcenia ustawicznego. Planując działania szkoleniowe należy uwzględnić, że dzieci i młodzież przyswajają w sposób odmienny niż dorośli. Oto niektóre cechy wyróżniające nauczanie dorosłych: Dorośli są autonomiczni. Musza znać cele szkolenia i wewnętrznie się z nimi zgadzać. Szkolenie jest skuteczniejsze, gdy uczestnicy mają wpływ na jego przebieg. Dorosłych nie możemy zmusić do nauki. Do zdobywania nowej wiedzy muszą mieć wewnętrzną motywację. Dorośli opierają naukę o własne doświadczenia i wiedzę. Nauczanie nowych umiejętności powinno się odnosić do ich dotychczasowej wiedzy, umiejętności i doświadczeń. Dobrze jest poznać je na etapie przygotowywania szkoleń i na etapie zawierania kontraktu z grupą (to wymaga od trenera elastycznego dostosowania programu do zdobytych na początku szkolenia informacji o uczestnikach) Dorośli są nastawieni na osiąganie celów. Powinni je zdefiniować lub poznać na początku szkolenia. Powinny być konkretne. Dorośli muszą widzieć adekwatność szkolenia do swoich zadań w pracy lub potrzeb osobistych. Jeśli sami nie potrafią tego dostrzec należy wskazać uczestnikom, w jaki sposób szkolenie może być dla nich wartościowe Dorośli chcą wiedzieć, jak zastosować nabyte umiejętności w praktyce. Dlatego najchętniej słuchają praktyków i lubią wykonywać praktyczne działania. Chcą nauczyć się, jak radzić sobie z konkretnymi sytuacjami. Dorośli chcą być traktowani z szacunkiem. Powinni mieć możliwość wyrażania swoich uwag i opinii w trakcie całego szkolenia oraz mieć pewność, że są słuchani. Informacje stojące w silnej sprzeczności z dotychczasowa wiedzą lub systemem wartości przyswajane są wolniej, wymagają praktycznych ćwiczeń nastawionych na zmianę postaw. Im bardziej zmiany dotykają cech osobowościowych tym proces uczenia dłuższy a motywacja uczestnika szkolenia musi być silniejsza. Dorośli wolą szkolenia nastawione na jeden problem i ćwiczenia prowadzone w niezbyt szybkim tempie. Zbyt duża ilość nowych informacji blokuje możliwość ich przyswojenia. Dorośli rzadziej podejmują ryzyko, boją się popełniać błędy. Pracują wolniej używając metody wglądu zamiast metody prób i błędów. Oczekują, że zadania które otrzymali do wykonania będą omówione na zajęciach. Dorośli oczekują zaangażowania i bardzo dobrego przygotowania do zajęć. Szkolenia dla dorosłych musza być zorganizowane w taki sposób, by zapewnić wygodę psychiczna i fizyczną. Długie wykłady, niekompetentni trenerzy, niewygodne siedzenia, monotonia, brak możliwości ćwiczenia nabywanej wiedzy, nieadekwatność tematu szkolenia do ich oczekiwań wywołują ich irytację i opór. Metody Metody przyswajania wiedzy preferowane przez dorosłych to: dyskusja (z równorzędnymi partnerami), praca w grupach nastawiona na rozwiązywanie problemów, dyskusja z ekspertem – najchętniej o konkretnym problemie doświadczanym w pracy, samodzielne rozwiązywanie problemu, odgrywanie ról, wykład. Cechy uczenia się dorosłych Zapamiętywalność przekazanych treści po dwóch tygodniach od szkolenia: Metody pasywne: Czytał – 10% Słyszał - 20% Widział – 30% Widział i słyszał – 50% Metody aktywne: Wypowiedział - 70% Powiedział i robił – 90% Jak przygotować budżet szkolenia? Budżet powinien przewidywać wydatki i koszty, ponoszone na następujące elementy: koszt wynagrodzenia dla wykładowców, koszt wynajęcia sali, koszt przygotowania materiałów, koszt wyżywienia uczestników, koszty przygotowania szkolenia, koszty marketingu i promocji, inne koszty ogólne związane ze szkoleniem, koszty delegacji, dojazdów, zakwaterowania Jakie są rodzaje szkoleń? Podział według kryterium czasu: wieczorowe, weekendowe, jednodniowe, kilkudniowe, ponadtygodniowe Jakie są rodzaje szkoleń? Podział według formy: kurs (prowadzący przekazuje uczestnikom wiedzę różnorodnymi metodami – do ok. 20 osób), seminarium (uczestnicy dzielą się doświadczeniami, prowadzący jest bardziej organizatorem – ok. 30-40 osób), warsztat (uczestnicy pod okiem prowadzącego wypracowują jakiś materiał ok. 16 osób), konferencja (spotkanie specjalistów, którzy dzielą się doświadczeniami – 50-100 osób) Wybór prowadzącego zajęcia Pomieszczenia do zajęć Sala plenarna powinna zapewniać: możliwość dowolnego ustawienia stolików osobne miejsce siedzące dla każdego uczestnika dobre oświetlenia ogrzewanie i wentylację odpowiednią akustykę lub dodatkowe nagłośnienie Ustawienie stolików W tym przypadku każdy z uczestników widzi pozostałych. Jest to ustawienie sprzyjające kontaktowi Ustawienie stolików Ustawienie korzystne przypadku małej przestrzeni jednak niepraktyczne w przypadku większej grupy (powyżej 25 osób) Ustawienie stolików Idea „okrągłego stołu”. Nie ma tu miejsca na tablicę i rzutnik. Uczestnicy pracują z materiałami, które mają przed sobą. Ustawienie dobre w przypadku dyskusji. Odstęp miedzy stolikami nie może być zbyt duży, gdyż uniemożliwia kontakt wzrokowy. Ustawienie stolików Ustawienie wykorzystujące kwadratowe stoliki Pomoce szkoleniowe Zastosowanie środków audiowizualnych: przyciąga i podtrzymuje uwagę budzi większe zaangażowanie potwierdza i utrwala przekazywaną wiedzę ułatwia zapamiętywanie uatrakcyjnia zajęcia działa silniej niż słowo mówione Materiały drukowane – zasady tworzenia i używania: czytelny druk niezbyt dużo tekstu na jednej stronie świadome zastosowanie: zróżnicowanej czcionki, zszywania lub zachowywania luźnych kartek, drukowania po jednej lub dwóch stronach świadome rozdawanie materiałów po skończonej prezentacji lub w jej trakcie, jeśli słuchacze maja ich używać razem z prowadzący. Slajdy Przy przygotowywaniu slajdów należy kierować się następującymi wytycznymi: powinny być proste w formie i obejmować jeden przekaz liternictwo i rysunki powinny być odpowiednio duże, łatwe do odczytania, należy unikać napisów pionowych Film Przy jego wykorzystaniu należy także pamiętać o kilku zasadach: film nie powinien być zbyt długi musi obrazować sytuacje omawiane w trakcie wykładu język filmu musi być zrozumiały dla uczestników szkolenia należy omówić film po jego zakończeniu, analizując w formie dyskusji wnioski lub/i możliwe rozwiązania prezentowanego przez film zagadnienia Jak przygotować szkolenie od strony merytorycznej? Istotne jest odpowiedzenie na pytania: Jakiego typu szkolenia chcemy oferować? Komu chcemy te szkolenia oferować? Planowanie zajęć Przy opracowaniu rozkładu zajęć należy pamiętać, że: przerwy powinny być zaplanowane w odstępach nie dłuższych niż 1,5 - 2 godziny. czas trwania przerwy nie powinien być krótszy niż 15 minut. jeśli zajęcia mają trwać cały dzień, warto zaplanować jedną dłuższą przerwę, trwającą ok. 1 - 1,5 godziny. Każde zajęcie powinno mieć następujące elementy: temat cele jakie powinny osiągnąć uczestnicy metody zadania dla uczestników określenie czasu Określanie celów Określanie celów, to jedna z najważniejszych i najtrudniejszych do opanowania umiejętności prowadzącego. Cel szkolenia jest tym, co w zakresie wiedzy, umiejętności czy postaw powinien osiągnąć uczestnik w czasie szkolenia. Można rozróżnić cele główne i szczegółowe (konkretne nazwanie tego, co uczestnik powinien osiągnąć podczas konkretnego zajęcia). Dobór metody Przed zastosowaniem metody należy z nią dokładnie zapoznać uczestników, by nie mieli poczucia niepewności czy bezradności. Metody stosowane w uczeniu dorosłych można podzielić na służące: przekazywaniu treści uzyskaniu reakcji uczestników zastosowaniu wiedzy i umiejętności w praktyce rozwojowi integracji grupy Techniki aktywnego uczenia się. Techniki aktywnego uczenia się, które razem tworzą metodologię partycypacyjną, gwarantują, że uczestnicy są całkowicie zaangażowani w proces edukacji. Uczestnicy nie są traktowani, jako pasywni odbiorcy wiedzy, ale jako partnerzy w projektowaniu i realizowaniu kursów. Budowanie atmosfery Atmosfera musi zostać zbudowana przez prowadzącego. Dobra atmosfera uwarunkowana jest następującymi elementami: aktywność – uczestnicy muszą aktywnie brać udział w procesie uczenia, nawet podczas wykładów bezpieczeństwo – uczestnicy musza czuć się bezpiecznie, gdy popełniają błędy i próbują nowych zachowań, bez groźby ośmieszenia czy jakiejkolwiek innej kary postępy procesu uczenia się – uczestnicy musza odczuć, ze robią postępy, muszą poznawać swoje wyniki, doświadczać sukcesu akceptacja – uczestnicy muszą czuć się akceptowani i być rzetelnie informowani o postępach w szkoleniu (rzetelna informacja zwrotna) Jakie normy stosowane w grupie tworzą odpowiednią atmosferę do pracy? angażujemy się i dzielimy doświadczeniami, staramy się być szczerzy, nie mówimy o nieobecnych, mówimy w pierwszej osobie (ja zamiast my lub oni), unikamy uogólnień, unikamy rozmów na boku, podczas wypowiedzi innych osób, opinie na temat innych staramy się wyrażać wprost, otwarcie mówimy, co nam przeszkadza i czego oczekujemy. •Stanowczość. Cechy dobrego trenera Umiejętność aktywnego słuchania Cierpliwość. Indywidualny i życzliwy stosunek do każdego uczestnika. Umiejętność wyzwalania inicjatywy. Umiejętność przyznawania się do własnych błędów. Samodyscyplina. Nie osądzanie. Uczciwość. Umiejętność obserwacji. Umiejętność komunikacji. Stanowczość. Komunikacja niewerbalna Podczas normalnej rozmowy dwóch osób ponad 65 % informacji przekazywanych jest niewerbalnie. W czym wyraża się komunikacja niewerbalna ? Sposób, w jaki tworzymy otoczenie fizyczne, w którym pracujemy i mieszkamy Sposób w jaki: Siedzimy Stoimy Chodzimy Kontaktujemy się wzrokowo Nasze otoczenie Dom Pracę Samochód Rodzinę Przyjaciół Ton głosu Wygląd: Twarz, włosy, ciało Ubranie Męskość, kobiecość Mimikę Charakterystyczny dla nas sposób ekspresji emocji Gesty Odległość w jakiej stajemy od kogoś Tematy programów do zaliczenia - - Kurs dla dzieci (nauczanie początkowe) Kurs dla licealistów Kurs dla nauczycieli Kurs dla ratowników górskich Kurs dla ratowników drogowych Kurs dla ratowników wodnych Kurs dla strażaków Kurs dla pracowników zakładów chemicznych Kurs dla elektryków Kurs dla kierowców Kurs dla żołnierzy/policjantów/straży miejskiej Kurs dla pracowników instytucji użytku publicznego