Jerzy Lewandowski HUMANOCENTRYCZNE ZARZĄDZANIE PRZEDSIĘBIORSTWEM Wszystkie dzieci rodzą się geniuszami, a my przez pierwsze sześć lat ich życia pozbawiamy je tego geniuszu Każde dziecko w chwili urodzenia ma znacznie większą potencjalną inteligencję, niż Leonardo da Vinci kiedykolwiek wykorzystał Uczymy się 10% z tego, co czytamy 20% z tego, co słyszymy 30% z tego, co widzimy 50% z tego, co widzimy i słyszymy 70% z tego, co mówimy 90% z tego, co mówimy i robimy Twój wspaniały mózg: Składa się z biliona komórek mózgowych, w tym: • 100 miliardów aktywnych komórek nerwowych, • 900 miliardów innych komórek, które „sklejają”, odżywiają i izolują komórki aktywne. Może rozwinąć do 20 000 „gałęzi” na każdej ze 100 miliardów komórek nerwowych. Zawiera cztery odrębne mózgi: • część odpowiedzialną za instynkty, • część dbającą o równowagę, • część odpowiedzialną za uczucia, • korę mózgową. Posiada dwie harmonijnie współpracujące półkule: • lewą („naukową”), • prawą („twórczą”). Prowadzi „centralę telefoniczną”, która przekazuje miliony informacji na sekundę pomiędzy prawą a lewą półkulą. Ma siedem różnych „ośrodków inteligencji”. Działa na co najmniej czterech długościach fal. Kieruje systemem transmisji, który na drodze procesów chemiczno-elektrycznych natychmiast przekazuje informacje do wszystkich części ciała. Posiada klucz do twojej osobistej rewolucji w kształceniu się. Po prostu to zrób!* Uczysz się mówić - mówiąc Uczysz się chodzić - chodząc Uczysz się grać w golfa - grając Uczysz się pisać na maszynie - pisząc Najlepiej się uczysz - robiąc to! *Hasło reklamowe dotyczące obuwia sportowego firmy Nike. Poczucie własnej wartości Sedno efektywnej nauki Twórz program tak, by wszyscy mogli odnieść sukces Ucz się od osób, które mają osiągnięcia w danej dziedzinie Skup się na sześciu podstawowych czynnikach: bezpieczeństwie fizycznym 117 bezpieczeństwie emocjonalnym własnej tożsamości poczuciu przynależności kompetencji misji Nawet najbardziej wyrafinowane metody komunikacji elektronicznej nie zastąpią osobistego kontaktu Zarządzanie w działalności przedsiębiorstwa Minął już okres, kiedy kapitał pomnażał kapitał Dziś w wielu przodujących gospodarczo krajach – pomysł rodzi kapitał Produkt, którego nikt nie chce kupić, nie ma żadnej wartości niezależnie od wielkości nakładów zużytych na jego wytworzenie !!! Co jest ważne dla klienta? Quality Cost Delivery Jakość Koszty Dostawa By wygrać z konkurentami, musimy: zaspokajać jakościowe wymagania klienta przy najniższych kosztach szybko i terminowo W zarządzaniu można wyróżnić działania, które mogą doprowadzić firmy do: • upadku • stabilizacji • rozwoju Zarządzanie należy traktować jako formę praktycznej działalności związanej z procesem podejmowania decyzji dotyczących jak najlepszego wykorzystania posiadanych • zasobów rzeczowych • kapitałowych • ludzkich • wiedzy w celu realizacji założonych zadań, zapewniających stały rozwój firmy Słuszność i trafność decyzji, które podejmuje kierujący firmą związana jest z jednej strony z naszym osobistym przygotowaniem do ich podejmowania, a więc: • osobistymi uzdolnieniami • wykształceniem • kwalifikacjami w zakresie zarządzania • doświadczeniem zawodowym • umiejętnością kierowania grupami pracowniczymi • i inne 118 Z drugiej strony słuszność i trafność podejmowanych decyzji, będzie wynikiem obiektywnego oddziaływania otoczenia zewnętrznego na nas i na funkcjonowanie naszego przedsiębiorstwa. Oddziaływanie to będzie uzależnione od: • miejsca lokalizacji • klientów • dostawców • udziałowców • konkurencji • lokalnego systemu władzy • poziomu techniki i kultury • systemu prawnego i ekonomicznego • panującego ustroju politycznego państwa • i inne Czynniki zarządzania w procesie decyzyjnym Zasoby firmy • finansowe • rzeczowe • pracownicze • wiedzy Zasoby finansowe firmy • pieniądze gotówkowe firmy • posiadane wkłady bankowe • papiery wartościowe itp. Podstawą procesów decyzyjnych są • rachunki ekonomiczne • zysk • przepływ pieniądza (cash flow) • analiza rentowności • bilans itp. Zasoby finansowe są wizytówką wiarygodności firmy Zasoby rzeczowe firmy • środki trwałe (maszyny, urządzenia, budynki itp.) • surowce, materiały, półprodukty itp. Procesy decyzyjne dotyczą • racjonalnego wykorzystania maszyn i urządzeń • minimalizacji zapasów produkcyjnych • minimalizacji czasów wytwarzania itp. Zasoby rzeczowe wyznaczają stopień nowoczesności firmy Zasoby pracownicze • struktura zatrudnionych pracowników (płeć, wiek, stan cywilny, wykształcenie, kwalifikacje itp.) • style kierowania grupami pracowniczymi • motywacja pracowników • zatrudnianie pracowników • podnoszenie kwalifikacji pracowników Procesy decyzyjne dotyczą • racjonalnego wykorzystania zdolności i umiejętności pracowników • wdrażania systemów motywacyjnych 119 • planowania zatrudnienia • podnoszenia kwalifikacji pracowników itp. Stopień zadowolenia pracowników jest obrazem firmy w oczach społeczności Zasoby wiedzy • posiadane know-how • innowacje • kreatywność pracowników • systemy informacyjne itp. Procesy decyzyjne dotyczą • racjonalnego wykorzystania posiadanej wiedzy • wprowadzenia nowoczesnych technologii informacyjnych • systemów pozyskiwania wiedzy itp. Zasoby wiedzy wyznaczają stopień konkurencyjności firmy Funkcje zarządzania • Planowanie • Organizowanie • Zatrudnianie • Kierowanie • Motywowanie • Kontrolowanie Cele działalności firmy poprzez realizację funkcji zarządzania • Wzrost stopy zysku • Stały rozwój firmy • Ugruntowanie pozycji firmy na rynku • Realizacja potrzeb personelu • Dobre stosunki ze społecznością lokalną i władzami regionu Podejmowanie decyzji w przedsiębiorstwie Cechy określające jakość decyzji podejmowanych przez menedżerów • Właściwy czas na podjęcie decyzji • Realność decyzji • Ekonomiczność decyzji • Skuteczność decyzji Zasady podejmowania decyzji przez menedżerów w sytuacji kryzysowej • unikać gotowych rozwiązań • zbierać informacje (dane) • korygować procedurę decyzyjną • mieć jeden ośrodek decyzyjny • działać, gdy tylko zajdzie potrzeba Siedem reguł szybkiego podejmowania decyzji • należy określić priorytet decyzji • częste podejmowanie decyzji zwiększa poczucie odpowiedzialności • nigdy nie należy podejmować decyzji pod działaniem stresu • przed podjęciem decyzji warto przeprowadzić konsultacje • należy zebrać możliwie dużo informacji niezbędnych do podjęcia decyzji • nie należy bać się decyzji • bezcelowe jest zastanawianie się nad słusznością podjętej decyzji 120 Kryteria wyboru najlepszego z możliwych rozwiązań przy podejmowaniu decyzji • ryzyko • gospodarność w wysiłkach • rozkład w czasie • ograniczenie zasobów Praktyka podejmowania decyzji Przy analizie problemu stawiane są m.in. następujące pytania: • Czy mieliśmy już podobny problem? Jak został wówczas rozwiązany? Czy obecne okoliczności są takie same jak ówczesne? • Czego w najgorszym i w najlepszym przypadku należy oczekiwać po tej decyzji? • Czy mogą pomóc doradcy-specjaliści? • Jakimi dysponuje metodami przygotowania decyzji, z których należy skorzystać? • Czy decyzje mogą być podjęte przy pomocy komputera? Należy wykorzystać go do wyliczeń. Ryzyka nie da się całkowicie uniknąć Decyzja jest optymalizacją między ryzykiem a szansą Błędne decyzje często są skutkiem niedoceniania informacji, albo jej braku Istnieją dwa ważne kryteria decyzyjne • czas do podjęcia decyzji • dane niezbędne do podjęcia decyzji Dla decyzji rynkowych potrzebne są informacje pochodzące z badań marketingowych i nie należy na to żałować ani czasu, ani środków Od osobowości poszczególnego decydenta zależy wybór przez niego jednej z alternatyw: • ryzyko - ostrożność • działanie rozsądne - pochopne • zarozumiałość - zdolność dostosowania się • oszczędność - rozrzutność • optymizm - pesymizm • bojaźliwość - nadmierna odwaga Zagadnienia, których wyjaśnienie ułatwia i ulepsza proces podejmowania decyzji Czy cel działania przedsiębiorstwa jest dostatecznie dokładnie sprecyzowany? Czy w przedłożonej diagnozie przedstawia się również przeszkody stojące na drodze realizacji celów? Czy w podejmowaniu decyzji uczestniczą wszyscy zainteresowani, a w szczególności pracownicy kreatywni? Czy jest dosyć czasu na pozyskanie danych i informacji oraz na przeprowadzenie dyskusji? Literatura: Górska E., Lewandowski J.: Zarządzanie i organizacja środowiska pracy, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2010. 121