Koło biologiczne zajęcia nr 2

Koło biologiczne
zajęcia nr 2
TERMIN: 25.10.2008
MIEJSCE: Experymentarium w Manufakturze, ul. Karskiego 5, Łódź
TEMAT: Interaktywna wystawa „The Robot Zoo”
UCZESTNICY: Uczniowie z klasy 3D, 3A, 3B, 3C, 3E
OPIEKUN: Marzena Kosińska
Tematyka zajęć:
1. Zwiedzenie unikatowej, interaktywnej wystawy „The Robot Zoo”.
2. Poznanie życia i funkcjonowania nosorożca, kameleona, dziobaka, nietoperza,
kałamarnicy, konika polnego, muchy domowej, żyrafy i żółwia.
3. Zrozumienie – poprzez przeżycie „na własnej skórze” – skomplikowanego sposobu
funkcjonowania organizmów zwierząt.
Wystawa „The Robot Zoo”
Wystawa powstała w oparciu o popularną książkę pod tym samym tytułem,
wymyśloną, zaprojektowaną i wydaną przez londyńskie wydawnictwo „Marshall
Editions”.
Projekt jest unikatową w skali światowej wystawą edukacyjną, którą tworzy
osiem ogromnych zwierząt – robotów oraz kilkadziesiąt innych eksponatów. Ich
nowoczesna forma pozwala nie tylko przyjrzeć się z bliska zwierzętom, ale także
zobaczyć świat widziany ich oczami. Interaktywne pokazy i gry doświadczalne
umożliwiają zrozumienie funkcjonowania zwierząt. Amortyzatory i specjalne pompy,
umieszczone wewnątrz robotów, demonstrują jaka część ich ciała jest odpowiedzialna
za poszczególne ruchy i jak pracują ich organizmy. Zwiedzający - jako uczestnicy
doświadczeń – w pasjonujący sposób mogą zdobyć wiedzę oraz rozwijać swoją
aktywność i kreatywność.
Wystawa pochodzi ze Stanów Zjednoczonych, a do tej pory odwiedziło
ją ponad 4 miliony ludzi.
Przed wejściem na wystawę
Ciekawostki o żyrafie

Żyrafy są najwyższymi żyjącymi na Ziemi ssakami.

Podczas korzystania z wodopoju żyrafa szeroko rozstawia nogi i opuszcza szyję.

W czaszce żyrafy znajdują się bardzo duże zatoki. Zmniejszają one ciężar głowy, którą musi utrzymać długa i cienka szyja.

Szyja żyrafy, jak u większości ssaków zbudowana jest z 7 kręgów. Każdy ma około 40 cm długości.

Ciąża w żyrafy trwa 15 miesięcy. Poród odbywa się na stojąco, a noworodek spada na ziemię z wysokości około 2 m.

W chwili przyjścia na świat żyrafa ma 2 m wzrostu i waży 50 – 70 kg.

Żołądek żyrafy jest złożony z 4 komór. W ciągu dnia samiec zjada 66 kg roślin, a samica 58 kg.

Czarny z niebieskawym odcieniem język żyrafy osiąga 50 cm długości. Jest lepki, co ułatwia chwytanie liści i gałązek.

W galopie żyrafa może osiągać szybkość 56 km/h.

W ruchu kiwa szyją, używając jej jako wahadła nadającego rytm krokom.

Żyrafa porusza się inochodem, czyli unosi jednocześnie kończyny z tej samej strony ciała (lewe lub prawe).

Rodzinę żyraf reprezentują dwa gatunki: żyrafa i okapi.
Ciekawostki o nosorożcu czarnym

Nosorożec czarny żyje samotnie. Jego terytorium zawsze graniczy z wodopojem, przy którym spotyka się z innymi osobnikami
własnego gatunku.

Na głowie nosorożca znajdują się dwa rogi – przedni ma ok. 80 cm, a tylny 40 cm.

Nosorożce mają bardzo słaby wzrok, ale doskonały węch i czuły słuch.

Nosorożec stąpa na 3 palcach zakończonych kopytami.

Nosorożec czarny żyje 40 – 50 lat.

Mimo ciężkiego i niezgrabnego wyglądu nosorożec potrafi szybko biegać (może szarżować z prędkością 50 km/h).

Na skórze nosorożca żyje wiele pasożytów. Aby się ich pozbyć, ssak ten tarza się w błocie lub kurzu. Pomagają mu też ptaki
zwane bąkojadami.

Podczas rui samica wydziela specyficzny zapach, którym wabi samce. Samce toczą o samicę rytualne pojedynki. Przed wymianą
uderzeń rogami zwierzęta groźnie pochrząkują, aby onieśmielić przeciwnika.

Ciąża u nosorożca trwa 460 dni. Rodzi się jedno młode, które nie ma rogów.

Noworodek nosorożca waży około 40 kg, a dorosły osobnik 1 – 1,8 t.

Wszystkie gatunki nosorożców są zagrożone wyginięciem. Zabija się je dla rogów, z których wyrabiane są przede wszystkim
rękojeści sztyletów. Proszek z rogów nosorożca uważany jest przez Azjatów za silny afrodyzjak i lek na wiele chorób.

Rodzina nosorożców liczy 5 gatunków: nosorożec biały, nosorożec czarny, nosorożec indyjski, nosorożec jawajski, nosorożec
sumatrzański.
Ciekawostki o koniku polnym

Konik polny to potoczna nazwa różnych owadów z rzędu prostoskrzydłych. Są to owady przeważnie duże lub średniej wielkości
o wydłużonym ciele. Mają duże oczy, trzy przyoczka i narządy gębowe typu gryzącego.

Konik polny ma dwie pary skrzydeł: przednie skórzaste, tylne błoniaste.

Jest owadem lubiącym wygrzewać się na słońcu.

Konik polny wydaje dźwięki słyszalne dla ucha ludzkiego, które powstają poprzez pocieranie się nóg lub skrzydełek,
tzw. „cykanie”.

Wydaje on także ultradźwięki. W Kolumbii odkryto, ze samiec konika polnego wabi samice wytwarzanymi falami
o częstotliwości 130 kHz, które słyszalne są między innymi dla waleni i nietoperzy. Według badań dźwięk ten powstaje, gdy
odgięty podczas pocierania element skrzydełek nagle się uwalnia i drga jak trampolina po skoku.

Uczeni wykazali, że wybór pokarmu szarańczowatych (do których należy konik polny) zdeterminowany jest zapachem pokarmu,
który udało im się zdobyć oraz który to spożywały w okresie głodu. Owady wybierają ten właśnie pokarm spośród innych, nawet
w czasie dobrobytu, kiedy nie brakuje im pożywienia. Są roślinożerne.

Konik polny jest świetnym skoczkiem.

Koniki polne jeśli mieszkają pojedynczo to nie wyrządzają żadnej szkody człowiekowi. Gorzej jak zbiorą się w większej
gromadzie. Takie skupiska szarańczaków potrafią w ciągu nocy ogołocić całe łany zboża i rośliny z liści.
Ciekawostki o dziobaku

Dziobak jest ssakiem, który posiada dziób, składa jaja, a młode karmi mlekiem.

Zamieszkuje Australię i Tasmanię.

Dziobak bardzo dobrze nurkuje. W czasie nurkowania zamyka oczy, a pożywienia szuka za pomocą bardzo wrażliwego na dotyk
dzioba.

Dorosły dziobak nie ma zębów, ale na krawędziach dolnej szczęki występują wąskie boczne kanały służące do odcedzania pokarmu
z wody.

Płaski ogon ułatwia dziobakowi pływanie, a ponadto jest w nim gromadzona rezerwa tłuszczu.

Na kostkach tylnych łap znajdują się ostrogi, które u samców łączą się z gruczołem jadowym. Jad dziobaków nie jest niebezpieczny
dla człowieka, ale jego wniknięcie do organizmu jest bardzo bolesne.

Ciąża u dziobaka trwa około 3 tygodni, po czy samica składa 1 – 3 jaj, które wysiaduje.

Samice dziobaka mają gruczoły mleczne, ale nie mają sutek. Podczas laktacji mleko wypływa z dwóch pól gruczołowych, a młode
zlizują mleko z futra.

Dziobak jest zwierzęciem chronionym.

Dziobak należy do rzędu stekowców.
Ciekawostki o nietoperzach

Nietoperze to ssaki, które opanowały zdolność aktywnego lotu. Ich kończyny przednie przekształcone są w błoniaste skrzydła.
Kończyny tylne zaopatrzone są w pazurki i służą do poruszania się po podłożu oraz do zawieszania się na spoczynek.

W Polsce występuje 25 gatunków nietoperzy (gacki, nocki, mopki, karliki, podkowce, borowce, mroczki, borowiaczki).

Większość nietoperzy żywi się owadami. Ale są też gatunki mięsożerne, rybożerne, owocożerne, a wampiry przystosowały się
do odżywiania krwią ptaków i ssaków.

Nietoperze posługują się echolokacją, która służy im do orientacji w ciemności. Ultradźwięki emitowane przez nietoperze
rozchodzą się koliście od jego głowy, a odbite wracają do uszu i informują o otoczeniu. Siła odbitych wibracji informuje zwierzę
o odległości, natomiast różnica czasowa pomiędzy odbiorem odbić wskazuje kierunek ruchu ofiary. Większość nietoperzy
posługujących się echolokacją wytwarza dźwięki o częstotliwości 20 do 80 kHz, a niektóre nawet od 120 do 210 kHz.

Nietoperze nie są ślepe i jeśli warunki świetlne na to pozwalają, posługują się także wzrokiem. Widziany przez nie obraz jest
prawdopodobnie czarno – biały.

Za schronienie nietoperze wykorzystują kryjówki naturalne (dziuple drzew, jaskinie) i te zbudowane przez człowieka
(strych, piwnica, podziemia).

Szybkość lotu niektórych gatunków nietoperzy dochodzi do 100 km/h. Zależy to od kształtu i budowy skrzydła. Najszybciej
latają nietoperze o wąskich i długich skrzydłach.

Nietoperze są zwierzętami długowiecznymi. Najstarszy nietoperz jakiego udało się zarejestrować liczył ponad 30 lat,
a nierzadko spotyka się osobniki ponad 20-letnie.

Nietoperzami zajmują się chiropterolodzy.

Ciekawa strona internetowa o nietoperzach: www.nietoperze.pl.
Ciekawostki o kałamarnicy

Kałamarnice, inaczej kalmary, to morskie mięczaki należące do głowonogów.

Kałamarnica ma dziesięć ramion, z których dwa są wyraźnie dłuższe, kurczliwe, z przyssawkami otoczonymi chitynowym
wałem lub uzbrojonymi w chitynowe haczyki. Ramiona te służą do chwytania zdobyczy.

Kałamarnice mają dziób przypominający kształtem dziób papugi.

Kałamarnica posiada chitynową muszlę, która jest zredukowana do płytki obrośniętej płaszczem.

Kałamarnice są rozdzielnopłciowe. Występuje u nich zapłodnienie wewnętrzne. Są jajorodne. Rozwój jest prosty, nie mają
formy larwalnej.

Kałamarnica w obliczu zagrożenia odstrasza napastnika wystrzeliwując w jego kierunku ciemną substancję – sepię
(poraża ona m.in. zmysł węchu) , po czym ucieka poruszając się ruchem odrzutowym.

Kałamarnice bardzo szybko pływają, potrafią także wyskakiwać nad powierzchnię wody.

Kałamarnica olbrzymia ma największe oczy spośród wszystkich zwierząt. Oko tego głowonoga ma średnicę około 40 cm.
Dla porównania oko ludzkie jest 20 razy mniejsze i ma średnicę około 2 cm. Głowonogi dostrzegają dokładne, ostre
kształty. Widzą kolory, a także światło spolaryzowane.

Kałamarnice olbrzymie ważą do 900 kg i osiągają długość 18 m. Największe są prawdopodobnie kałamarnice kolosalne.

Kałamarnice są przysmakiem kaszalotów.

Kalmary są poławiane do celów konsumpcyjnych. Ich mięso jest delikatne w smaku. Poławia się je nocą, gdyż wtedy
polują.
Ciekawostki o muchach

Mucha domowa występuje na całym świecie (z wyjątkiem rejonów polarnych) w pobliżu ludzkich siedzib, czyli jest gatunkiem
kosmopolitycznym.

Muchy żywią się płynami oraz substancjami, które mogą rozpuścić śliną. Posiadają aparat gębowy typu liżąco – ssącego.

Muchy zwabiają produkty o silnym zapachu, np. gnijące mięso, obornik. Zapachy odbierane są przez muchę za pomocą krótkich
czułków.

Receptory smaku muchy domowej znajdują się na stopach.

Dzięki ostrym pazurkom na końcach stóp i dużej ilości kleistych włosków mucha może poruszać się po pionowych
powierzchniach i sufitach. Potrafi utrzymać się nawet na szybie.

Mucha posiada skrzydła pierwszej pary. Druga para przekształciła się w niewielkie przydatki zwane przezmiankami, które
umożliwiają owadom sprawny lot.

Mucha ma oczy złożone, zbudowane z wielu drobnych oczek. Uważa się, że dzięki temu owad lepiej postrzega ruch niż
przedmioty nieruchome.

Muchy są aktywne w dzień. Lubią ciepłe nasłonecznione powierzchnie. W budynkach podczas nocy lub w chłodne dni muchy
zazwyczaj odpoczywają na podłogach, ścianach, sufitach. Na zewnątrz na roślinach, na ziemi, płotach, puszkach.

Mucha jest jajorodna. Larwy przechodzą przeobrażenie zupełne.

Mucha jest roznosicielem wielu chorób: m.in. cholery, duru brzusznego, dyfterytu, czerwonki, gruźlicy.
Ciekawostki o kameleonie

Biotopem kameleonów są tropikalne, wilgotne lasy oraz tereny pustynne i skaliste. Większość gatunków wiedzie nadrzewny tryb
życia.

Kameleony to jaszczurki mające chwytny ogon i palce zrośnięte w rodzaj szczypiec, którymi przytrzymują się gałęzi.

Ciało kameleona jest mocno bocznie spłaszczone.

Kameleony są bardzo powolne, potrafią nadymać ciało powietrzem w razie niebezpieczeństwa.

Oczy tego zwierzaka są niesamowite, gdyż każde z nich może poruszać się niezależnie, pozwalając jaszczurowi patrzeć
jednocześnie w dwóch kierunkach. Powieki są tak zrośnięte, że zostaje tylko niewielki otwór na źrenice. Dzięki takiej budowie
oczu i bardzo dobremu wzrokowi mogą bez obracania głowy widzieć wszystko wokół siebie. Ich oczy oprócz podstawowego
zestawu barw (niebieski, zielony, czerwony) odbierają jeszcze światło ultrafioletowe.

Język kameleona jest bardzo długi, na końcu szeroki, pokryty lepkim śluzem. Długość języka pozwala jaszczurce pochwycić
pokarm na odległość zbliżoną do długości jej ciała.

Głównym ich pokarmem są owady i pająki, a większe gatunki zjadają małe ptaki i myszy.

Kameleony mają szczególną zdolność zmiany barwy. Jednak wbrew popularnym opiniom jaszczurki te nie dostosowują swojej
barwy do barwy otoczenia. Ich barwa zmienia się wraz ze zmianą stanu fizycznego i emocjonalnego, a także jest formą
komunikacji z innymi osobnikami, choć ich naturalny kolor często odpowiada otoczeniu, w którym przebywają. Na kolor również
wpływa natężenie światła oraz temperatura – zazwyczaj w temperaturze około 25°C odcień jest bardziej zielony, podczas gdy
w temperaturze około 10°C odcień skóry szarzeje. Niektóre kameleony stosują mimetyzm przybierając kształt np. zeschłych liści.
Tak chodzą muchy !
Wyścig żółwi
Kamuflujemy się !!!
Jak ciężko stąpa nosorożec?
Bicie rekordu w zwisaniu!