Afryka Wschodnia

Afryka Wschodnia
Afryka Wschodnia
Obszar:
Dorzecze górnego Nilu, niemal cała Kenia,
Uganda, Rwanda, Burundi i Tanzania po
granicę z Mozambikiem. Tereny wyżynne,
liczne masywy górskie, łagodny i zdrowy
klimat, warunki dla pasterstwa i rolnictwa. Pod
względem rasowym i kulturowym wyróżnia się
dwa subregiony:
– Dorzecze górnego Nilu
– Afrykę Wschodnią
Afryka Wschodnia – górny Nil (1)
Obszar:
• dorzecze górnego Nilu,
enklawy w Ugandzie i Kenii
• ok. 5-6 mln, Niloci
(mieszanina cech
negroidalnych i kuszyckich),
pasterski sposób życia,
wyróżniki rasowe, językowe i
kulturowe
Dorzecze górnego Nilu (2)
Języki:
Rodzina nilo-saharyjska
– języki zachodnionilotyckie, m.in.: dinka,
nuer, luo
Dorzecze górnego Nilu (3)
Główne ludy:
1. Dinka – ok. 2 mln, płd.
Sudan, pasterze bydła,
myślistwo (hipopotamy), rody
patrylinearne, wierzenia
totemiczne, znaczne wpływy
islamu
2. Nuerowie (Nath) – ok.700
tys., Nil Górski i rzeka Sobat,
gosp. Mieszana pasterskorolnicza, acefaliczna struktura
segmentarna, pozostałości
dawnych wierzeń
3. Luo – ok. 6 mln, pd. Sudan i
pn. Uganda i Kenia, gosp.
hodowlano-rolnicza,
Afryka Wschodnia (1)
Języki:
1. Rodzina nilo-saharyjska
•
języki wschodnionilotyckie,
m.in.: masai
2. Rodzina niger-kordofańska
•
języki bantu, m.in.: kikuju,
ruanda, suahili
3. Rodzina khoisańska
•
m.in. sandawe, hatsa
Afryka Wschodnia (2)
Główne ludy:
1. Ludy nilochamickie
•
Tutsi (Watussi) - lud pochodzenia
kuszyckiego, Burundi (840 tys.) i
Ruanda(645 tys.). W X-XVI w.
napłynęli z północnego wschodu,
podporządkowali sobie plemiona
rolniczych Hutu, tworząc królestwa
Burundi i Ruandy. Tutsi stanowili
warstwę uprzywilejowaną
(właściciele bydła, wojownicy).
Przejęli język podbitej ludności Hutu
należący do jęz. bantu. Do
tradycyjnych zajęć Tutsi należy
pasterska hodowla bydła. Pomiędzy
klasą Tutsi a pozostałą ludnością
istniał układ wasalny - ubuhake,
który przetrwał aż do czasów
współczesnych.
Afryka Wschodnia (3)
• Masajowie – ok. 900 tys.,
pogranicze kenijsko-tanzańskie,
trad. pasterskie, i koczownicze,
niegdyś konflikty z Bantu,
ofiary suszy i zarazy bydła,
opór wobec zmian, współ.
marginalizacja
• Turkana – ok. 900 tys., pogr.
Ugandy i Kenii, pasterstwo
bydła
Afryka Wschodnia (4)
2. Ludy Bantu
• Hutu (Bahutu) – ok. 90%
mieszkańców Rwandy i
Burundi, ludność wieśniacza,
niegdyś społeczno-kulturowa
symbioza z Tutsi, później
krwawe konflikty, rolnictwo
• Kikuju – ok. 5,5 mln, pd.
Kenia, wpływy chamickie,
gosp. rolnicza z hodowlą,
klasy wieku
• Czaga, Niamwezi – ok. 2 mln,
rejon Kilimandżaro
Afryka Wschodnia (5)
3. Ludy buszmenoidalne i
pigmenoidalne
• Twa (Batwa) – ok. 1%
mieszkańców Rwandy i
Burundi, pigmoidzi, łowcy
• Sandawe, ok. 26 tys., środkowa
Tanzania, zbieracko-łowiecki
lud buszmenoidalny
(niskorosły), dodatkowo
hodowla bydła, jęz. z rodz.
khoin
Afryka Wschodnia (6)
4. Grupa Suahili – ok. 2 mln,
silnie wpływy islamu, ludność
powstała ze zmieszania kobiet
Bantu z osadnikami
arabskimi, jęz. (ki)swahili,
ponad 9 mln użytkowników w
wielu regionach Afryki
subsaharyjskiej (lingua franca
tego obszaru ). Znajomość
suahili pozwala na swobodne
komunikowanie się na
terenach wschodniej i
centralnej Afryki
5. Hindusi, Brytyjczycy
Afryka Wschodnia (7)
Charakterystyka regionu:
• obszar ścierania się i
asymilowania różnych
grup ludności
• liczne konflikty, m.in.
Arabów z Nilotami
(Sudan), Bantu z Azjatami
(kenijskie powstanie Maumau), Hutu z Tutsi
(Ruanda, Burundi) – wiele
milionów ofiar
• obszary wysokorozwinięte
(Tanzania, Kenia),
przemysł turystyczny
• mozaika religii