HISTOLOGIA – ROK II 1. Jednostka uczelniana odpowiedzialna za nauczanie przedmiotu: Zakład Histologii i Cytofizjologii UMB 2. Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Irena Kasacka 3. Osoba odpowiedzialna za przeprowadzenie danego przedmiotu: Prof. dr hab. Irena Kasacka 4. Wymiar godzinowy zajęć: • Semestr - III • Wykłady - 15 • Ćwiczenia - 45 • Ogółem - 60 ECTS - 6 5. Forma zakończenia zajęć (forma zaliczenia): Egzamin pisemny 6. Cel nauczania: Posługiwanie się wiedzą z zakresu budowy histologicznej tkanek i narządów; rozpoznawanie tkanek i narządów w preparatach mikroskopowych; posługiwanie się technikami histologicznymi. Umiejętność opisu budowy i funkcji narządów i komórek układu immunologicznego; rozumienie zasad regulacji odpowiedzi odpornościowej; rozpoznawanie typów reakcji immunologicznych; rozumienie zasad diagnostyki immunologicznej. 7. Formy nauczania: Wykłady i ćwiczenia 8. Program nauczania: WYKŁADY: Cytologia. Ogólna budowa błon. Budowa i funkcja organelli komórkowych. Tkanka nabłonkowa. Klasyfikacja i funkcje nabłonków. Charakterystyka gruczołów i sposoby wydzielania.Tkanka łączna. Podział tkanki łącznej. Budowa i funkcje komórek tkanki łącznej. Istota międzykomórkowa. Krew. Budowa i funkcje elementów morfologicznych. Hemopoeza – okresy.Tkanka mięśniowa gładka. Tkanka mięśniowa szkieletowa. Mięsień serca. Układ krążenia. Serce. Budowa ściany naczyń krwionośnych. Rodzaje i funkcje naczyń tętniczych i żylnych. Rodzaje połączeń naczyniowych. Naczynia limfatyczne. Narządy limfopoetyczne. Podstawowe pojęcie immunologii. Budowa i funkcje narządów limfatycznych. Gruczoły dokrewne. Budowa i funkcje gruczołów dokrewnych. System rozsianych komórek dokrewnych. Układ pokarmowy. Charakterystyka odcinków cewy pokarmowej. Budowa i funkcje dużych gruczołów układu pokarmowego. Układ płciowy męski. Budowa histologiczna jąder, najądrza, nasieniowodu oraz gruczołów dodatkowych. Funkcja dokrewna jądra. Układ płciowy żeński. Budowa histologiczna jajnika, jajowodu, macicy i pochwy. Funkcja dokrewna jajnika. Układ moczowy. Nefron – budowa i funkcja. Aparat przykłębuszkowy, cewki zbiorcze, tkanka śródmiąższowa nerki. Moczowód i pęcherz. Układ oddechowy. Nos. Drzewo oskrzelowe, pęcherzyki płucne. Nabłonek dróg oddechowych i nabłonek oddechowy. Budowa, występowanie i funkcja. Układ nerwowy ośrodkowy i obwodowy. Cytoarchitektura kory mózgu i kory móżdżku, zwój nerwowy. Pień nerwowy. ĆWICZENIA: Technika histologiczna –zajęcia praktyczne. Cytologia. Ultrastruktura komórki: błona komórkowa, cytoplazma i organella komórkowe, transport przez błony komórkowe, receptory błonowe, cykl komórkowy, podział komórek. Jądro komórkowe – budowa otoczki jądra, struktura chromatyny, chromosomy, DNA, geny. Tkanka nabłonkowa. Gruczoły zewnątrzwydzielnicze: rozwój; kryteria podziału tkanek; kryteria na podstawie których wyróżniamy tkankę nabłonkową; kryteria podziału nabłonków; budowa (włącznie z ultrastrukturalną) i funkcja poszczególnych rodzajów nabłonków; odnowa i regeneracja nabłonków. Tkanka łączna (właściwa, chrzęstna i kostna): rozwój; kryteria podziałów; szczegółowa budowa i funkcja poszczególnych rodzajów tkanki łącznej; typy komórek występujących w tkance łącznej właściwej, ze szczególnym wyróżnieniem komórek tucznych, plazmatycznych, tłuszczu brunatnego i układu komórek mononuklearnych; struktura histologiczna chrząstek kości. Krew: rozwój krwi, hematopoeza, skład krwi – w tym szczególną uwagę poświęca się elementom morfotycznym krwi, ich ultrastrukturze i funkcji. Tkanka mięśniowa: kryteria jej wyróżnienia i podziału, szczegółowa budowa histologiczna i ultrastrukturalna oraz funkcja. Układ krążenia. Układ immunologiczny: budowa histologiczna serca, tętnic, żył, naczyń włosowatych, naczyń limfatycznych. Budowa histologiczna narządów limfatycznych. Typy limfocytów. Podstawy reakcji immunologicznych. Gruczoły dokrewne: budowa histologiczna i funkcja podwzgórza, przysadki mózgowej, szyszynki, tarczycy, przytarczyc, nadnerczy. Funkcja dokrewna grasicy, gonad, wysp Langerhansa. Rozproszony układ komórek dokrewnych.Układ pokarmowy: budowa histologiczna jamy ustnej, gardła, przełyku, żołądka, jelit. Gruczoły układu pokarmowego: budowa histologiczna wątroby, trzustki, ślinianek. Układ płciowy męski: budowa histologiczna jądra, najądrza, pęcherzyków nasiennych, gruczołu krokowego. Spermatogeneza. Układ płciowy żeński: budowa histologiczna jajnika, jajowodu, macicy, pochwy. Oogeneza. Układ moczowy: budowa histologiczna nerki, moczowodu, pęcherza moczowego, cewki moczowej. Układ oddechowy: budowa histologiczna jamy nosowej wraz z błoną węchową, krtani, tchawicy, oskrzeli, pęcherzyków płucnych. Układ nerwowy: budowa i funkcja komórek w centralnym i obwodowym układzie nerwowym wraz ze strukturą komórek nerwowych. 9. Literatura: 1. M. Zabel „Histologia dla studentów medycyny i stomatologii” 2. T.Cichocki, J.Litwin, J.Marecka „Kompendium histologii”