CUKRZYCA

CUKRZYCA
diabetes melitus (łac.)
Niebieski pierścień został
niedawno przyjęty z symbol
cukrzycy
Co to jest cukrzyca?
Cukrzyca jest chorobą , w której
dochodzi do zaburzeń poziomu glukozy
we krwi (zaburzeń gospodarki
węglowodanowej), spowodowanych
niedoborem insuliny lub jej
nieprawidłowym wykorzystaniem przez
komórki.
Insulina jest hormonem wytwarzanym
w trzustce, jest niezbędna do
aktywnego transportu glukozy do
wnętrza komórek oraz jej wykorzystania
m.in. w celach energetycznych.
Cukrzyca może pojawić się albo w
wyniku niewystarczającej produkcji
insuliny - niedobór ilościowy ( Typ I ),
albo wtedy , kiedy ilość insuliny jest
wystarczająca, jednak nie pracuje
skutecznie - jest to niedobór jakościowy
lub funkcjonalny ( Typ II).
Norma
Poziom cukru we krwi na czczo <
110 mg%
Poziom cukru we krwi 2 h po
posiłku < 140 mg%
Poziom cukru we krwi przed snem
< 120 mg%
Hemoglobina A1c
< 6%
Rodzaje cukrzycy
Cukrzyca typu 1
Cukrzyca typu 2
Cukrzyca ciążowa
Cukrzyca typu 1 (zwana także cukrzycą
młodzieńczą bądź insulino zależna) wywołana jest zniszczeniem komórek beta
trzustki, odpowiedzialnych za produkcję i
wydzielanie insuliny. Ten rodzaj cukrzycy
występuje częściej u ludzi młodych (ale
nie tylko) oraz u dzieci. Spośród chorych
na cukrzycę, na typ 1 choruje 15 - 20 %
chorych. Jedynym możliwym leczeniem tej
choroby jest podawanie insuliny oraz
właściwe odżywianie i wysiłek fizyczny.
Cukrzyca typu 2 (cukrzyca dorosłych, insulino
niezależna) - w tym rodzaju cukrzycy przyczyna
podwyższonego poziomu cukru nie jest brak
insuliny, ale jej nieprawidłowe działanie w
organizmie (oporność na działanie insuliny).
Najczęściej cukrzycy typu 2 towarzyszy otyłość
oraz bardzo często nadciśnienie tętnicze. Ten
rodzaj cukrzycy występuje najczęściej u ludzi
starszych. Około 80 - 85 % wszystkich
pacjentów z cukrzycą stanowią chorzy na
cukrzycę typu 2. Początkowo leczenie tej
choroby opiera się na stosowaniu odpowiedniej
diety, dostosowanego do możliwości chorego
wysiłku fizycznego oraz doustnych leków
Cukrzyca ciężarnych - cukrzyca po raz
pierwszy rozpoznana w ciąży i występująca do
momentu urodzenia dziecka. W grupie kobiet z
cukrzycą ciężarnych istnieje wyższe ryzyko
zachorowania w przyszłości na cukrzycę w
porównaniu z kobietami bez tego powikłania.
Leczenie tej postaci cukrzycy powinno być
prowadzone tylko w wyspecjalizowanych
ośrodkach ginekologiczno-diabetologicznych.
Objawy cukrzycy
Cukier w moczu - cukier pojawia się w moczu, gdy cukier we krwi
wzrośnie powyżej 160 mg%
Wielomocz - obecność cukru w moczu powoduje przyklejanie się
wody, co manifestuje się dużą ilością oddawanego moczu.
Wzmożone pragnienie - oddajesz często dużo moczu, więc masz
wzmożone pragnienie.
Niedobór soli mineralnych, witamin i ciał obronnych - duże ilości
oddawanego moczu wypłukują organizm ze wszystkiego: z witamin,
soli mineralnych, ciał odpornościowych (przeciwciał) i innych
ważnych składników. Ich brak lub niedobór powoduje wiele zaburzeń
w organizmie.
Ubytek masy ciała - Glukoza krążąca we krwi często jest wydalana
przez nerki z moczem, nie przechodzi do wnętrza komórek. Komórki
muszą szukać innego źródła energii, takim źródłem jest tkanka
tłuszczowa, konsekwencje - zdecydowany ubytek masy ciała w
bardzo krótkim czasie.
Aceton (ciała ketonowe) - są to reszki wydalane przez płuca oraz
przez nerki. Obecny jest w moczu i wydychanym powietrzu.
(przypomina zapach zmywacza do paznokci).
POWIKŁANIA PRZEWLEKŁE CUKRZYCY
Mikroangiopatia:
•zmiany dotyczące oczu - retinopatia cukrzycowa czyli uszkodzenie
siatkówki oraz zaćma czyli zmiany w soczewce prowadzące do jej
zmętnienia. W skrajnej postaci powikłania oczne mogą prowadzić do
ślepoty.
•zmiany dotyczące nerek - nefropatia cukrzycowa czyli uszkodzenie
funkcji nerek prowadzące do ich niewydolności i konieczności leczenia
dializami lub przeszczepem nerki.
zmiany dotyczące włókien nerwowych - neuropatia cukrzycowa czyli
uszkodzenie układu nerwowego prowadzące do wielu bardzo
różnorodnych objawów. Jedną z najczęstszych postaci neuropatii jest
tak zwana polineuropatia cukrzycowa z bardzo charakterystycznymi
objawami pod postacią zaburzeń czucia, uczuciem drętwienia, bólu
lub parzenia dystalnych części rąk i nóg (tak zwane objawy
"rękawiczkowe" i "skarpetkowe").
Makroangiopatie
choroba wieńcowa - u chorych na cukrzycę występuje w młodszym
wieku, ma znacznie cięższy przebieg, wiąże się z wyższym ryzykiem
wystąpienia zawału mięśnia sercowego i śmierci sercowej.
zespół stopy cukrzycowej - zespół zaburzeń ukrwienia i unerwienia
stopy mogący doprowadzić do rozwoju owrzodzeń, deformacji stopy,
infekcji a w konsekwencji do martwicy i konieczności mniejszych lub
większych amputacji. Cukrzyca jest najczęstszą przyczyną
nieurazowych amputacji stóp.
Choroba niedokrwienna ośrodkowego układu nerwowego prowadząca do różnego stopnia uszkodzenia mózgu.
NIEDOCUKRZENIE (HIPOGLIKEMIA)
Jakie są przyczyny niedocukrzenia?:
Przyjęcie zbyt dużej dawki leku przeciwcukrzycowego.
Podanie zbyt dużej dawki insuliny.
Pominięcie posiłku lub nadmierny wysiłek fizyczny (u chorego na
cukrzycę leczonego doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi lub
insuliną)
Alkohol.
Hipoglikemii towarzyszą typowe objawy
uczucie silnego głodu,
zlewne poty,
szybkie bicie serca,
dezorientacja,
bóle głowy,
uczucie niepokoju.
Przy bardzo niskim poziomie cukru dochodzi do utraty przytomności,
drgawek a nawet śmierci.
NIEDOCUKRZENIE (HIPOGLIKEMIA)
Hiperglikemia to stan, kiedy poziom cukru we krwi wzrasta ponad
poziom prawidłowy. Może pojawić się po dużym posiłku lub w czasie
choroby. Hiperglikemia zwykle nie jest poważnym stanem, jeżeli
podwyższenie poziomu cukru we krwi trwa krótko, ale bardzo wysokie
poziomy cukru mogą być przyczyną stanu zagrożenia życia, jeżeli nie
są rozpoznane i prawidłowo leczone.
Ostre powikłania hiperglikemii - podział
Kwasicza śpiączka ketonowa
Śpiączka
Kwasica mleczanowa
STOPY U DIABETYKA
Zespół stopy cukrzycowej to jedno z
najpoważniejszych powikłań, jakie mogą
wystąpić u pacjenta cierpiącego na
cukrzycę, pojawia się u 6 do 10% chorych.
Komplikacje zaczynają się od kłopotów z
poruszaniem się, mogą zakończyć
amputacją. Niemal 50% przypadków
amputacji nóg w naszym kraju
spowodowanych jest cukrzycą.
Zasady pielęgnacji stóp dla osób z cukrzycą:
codziennie przed kąpielą oglądaj swoje stopy w
celu wykrycia uszkodzeń (w razie trudności
posłuż się lustrem lub poproś o pomoc
najbliższych),
myj stopy w letniej, bieżącej wodzie (37°C) z
mydłem,
przed myciem zmierz temperaturę wody za
pomocą termometru.
dbaj o to, aby twoje stopy były zawsze czyste i
suche, szczególnie przestrzenie między palcami,
do pielęgnacji stóp nie używaj żadnych
ostrych przyborów, urządzeń elektrycznych
ani środków chemicznych,
do skracania paznokci używaj tylko pilnika,
stwardniałą skórę i nagniotki usuwaj tylko
przy użyciu pumeksu,
jeśli skóra jest zbyt sucha - używaj kremu
nawilżającego, a jeśli nadmiernie wilgotna pudru do stóp,
nie używaj drażniących kremów, ani
środków usuwających nagniotki,
codziennie zmieniaj skarpetki (powinny być
bawełniane lub wełniane), rajstopy lub
pończochy,
nigdy nie chodź boso (zwłaszcza na plaży),
nigdy nie zakładaj butów na gołe stopy zawsze noś skarpetki,
do ogrzania stóp nie używaj termoforu ani
poduszki elektrycznej, zamiast tego
zakładaj ciepłe skarpety,
za każdym razem przed włożeniem butów
na nogi sprawdzaj wewnętrzną wyściółkę
butów wkładając do nich rękę,
noś tylko miękkie, wygodne i dobrze
dopasowane do stopy obuwie.