Omówienie kwestii środowiskowych w WoD dla POIiŚ perspektywy 2014-2020 Instrukcja wypełniania WoD maj 2016 Procedura oceny oddziaływania na środowisko Szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach pomocy technicznej Programu Infrastruktura i Środowisko Co to jest ocena oddziaływania na środowisko w jakim celu się ją przeprowadza? Ocena oddziaływania na środowisko jest procedurą, która składa się z 3 elementów: • weryfikacji prognozowanego możliwego oddziaływania na środowisko danej inwestycji, również w powiązaniu z innymi inwestycjami (oddziaływania skumulowane) oraz analizą wariantów wykonania danej inwestycji (przedsięwzięcia), • konsultacji wyników prognozowanego oddziaływania na środowisko z organami ochrony środowiska, • konsultacji wyników prognozowanego oddziaływania ze społeczeństwem – czyli „konsultacje społeczne” Ocena oddziaływania na środowisko jest przeprowadzana dla określonego rodzaju przedsięwzięć przed wydaniem zezwoleń na ich realizację. Przeprowadzenie oceny pozwala wypełnić zasady ostrożności i zapobiegania szkodom, naprawy szkody u źródła i zasady „zanieczyszczający płaci”. Wpisanych w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (art.191) Szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach pomocy technicznej Programu Infrastruktura i Środowisko Co to jest decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach (DŚU)? Dokument kończący postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. W decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach określane są warunki, przy spełnieniu których może być przeprowadzona realizacja planowanego przedsięwzięcia. Przedsięwzięcia wymagające uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach • przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko; • przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Katalog przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko został określony w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko z późn. zm. Szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach pomocy technicznej Programu Infrastruktura i Środowisko Etapy procedury wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko: • Inwestor składa wniosek o wydanie decyzji wraz z raportem ooś oraz pozostałymi wymaganymi załącznikami. • Właściwy organ podaje stosowne informacje do publicznej wiadomości i umożliwia zainteresowanym składanie uwag i wniosków w ciągu 21 dni. Może przeprowadzić rozprawę administracyjną otwartą dla społeczeństwa. • Właściwy organ uzgadnia środowiskowe uwarunkowania z RDOŚ, inspektorem sanitarnym oraz dyrektorem urzędu morskiego (jeśli dotyczy) • Analiza zgromadzonego materiału dowodowego. • Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. • Poinformowanie społeczeństwa o wydaniu decyzji środowiskowej oraz możliwości zapoznania się z jej treścią i dokumentacją w sprawie . W przypadku gdy organem właściwym do wydania decyzji środowiskowej jest RDOŚ, organem opiniującym w sprawie uwarunkowań środowiskowych jest inspektor sanitarny oraz dyrektor urzędu morskiego (jeśli dotyczy). Szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach pomocy technicznej Programu Infrastruktura i Środowisko Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach c.d. Art. 72 ust. 1 ustawy ooś Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje m.in. przed uzyskaniem następujących decyzji: • Decyzji o pozwoleniu na budowę, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego, decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych oraz decyzji o pozwoleniu na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części. • Decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. • Pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzeń wodnych. • Decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID). • Decyzji ustalającej warunki prowadzenia robót polegających na regulacji wód oraz budowie wałów przeciwpowodziowych, a także robót melioracyjnych, odwodnień budowlanych oraz innych robót ziemnych zmieniających stosunki wodne na terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych, zwłaszcza na terenach, na których znajdują się skupienia roślinności o szczególnej wartości z punktu widzenia przyrodniczego, terenach o walorach krajobrazowych i ekologicznych, terenach masowych lęgów ptactwa, występowania skupień gatunków chronionych oraz tarlisk, zimowisk, przepławek i miejsc masowej migracji ryb i innych organizmów wodnych. I innych decyzji ujętych w w/w paragrafie Szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach pomocy technicznej Programu Infrastruktura i Środowisko Organy właściwe do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach c.d. Art. 75. 1. 1) Regionalny dyrektor ochrony środowiska RDOŚ - w przypadku: a) będących przedsięwzięciami mogącymi zawsze znacząco oddziaływać na środowisko: – Dróg (autostrady, drogi ekspresowe, inne drogi rozbudowywane do co najmniej 4 pasów ruchu i długości powyżej 10 km). – Linii kolejowych (transeuropejskie). b) Przedsięwzięć realizowanych na terenach zamkniętych (nawet jeśli tylko we fragmencie) c) Przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich (nawet jeśli tylko we fragmencie), d) Przedsięwzięć polegających na realizacji inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego. 2) Wójt, burmistrz, prezydent miasta - w przypadku pozostałych przedsięwzięć. Szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach pomocy technicznej Programu Infrastruktura i Środowisko Raport o oddziaływaniu na środowisko (ROŚ) Elementy ROŚ zostały określone w art. 66 ustawy ooś • • • Podstawowy dokument oceny oddziaływania na środowisko. Zawiera informacje dotyczące przewidywanych oddziaływań, jakie może spowodować budowa, eksploatacja i likwidacja przedsięwzięcia. Przeprowadzona w raporcie ocena oddziaływania danego przedsięwzięcia powinna określić: wpływ (bezpośredni i pośredni) przedsięwzięcia na środowisko, w tym na: stan powietrza, wód oraz gruntów, stan przyrody – fauny i flory, klimat, zdrowie i warunki życia ludzi, dobra materialne, zabytki kultury oraz wzajemne powiązania pomiędzy nimi, jak i na dostępność do złóż kopalin; możliwości i sposoby zapobiegania i zmniejszania negatywnego oddziaływania na środowisko; niezbędny zakres monitoringu, który w przypadku przedsięwzięć „bardziej uciążliwych” umożliwi określenie rzeczywistych (nie tylko planowanych) oddziaływań na środowisko już w trakcie realizacji, a co z tym związane – pozwoli na ewentualną zmianę przyjętych środków łagodzących negatywne oddziaływania na środowisko. Szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach pomocy technicznej Programu Infrastruktura i Środowisko Ponowna ocena oddziaływania na środowisko Ponowna ocena oddziaływania na środowisko wykonywana jest, co do zasady w sytuacji, gdy nie jest możliwe wykonanie pełnej oceny na wcześniejszym etapie inwestycyjnym i przeprowadzana jest w przypadku gdy: 1. wynika to z wydanej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, 2. wniosek w tej sprawie złoży sam Inwestor planujący realizację przedsięwzięcia, 3. organ właściwy do wydania decyzji: o pozwoleniu na budowę, o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego lub decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych – stwierdzi, że we wniosku o wydanie decyzji budowlanej dokonano zmian w stosunku do wymagań określonych decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach. Szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach pomocy technicznej Programu Infrastruktura i Środowisko Ponowna ocena oddziaływania na środowisko c.d. W ramach ponownej ooś można wprowadzić m.in. następujące zmiany (zgodnie z art. 93 ust. 2 ustawy ooś): • • • • Zmiana lokalizacji i parametrów przejść dla zwierząt. Zmiana parametrów i lokalizacji ekranów akustycznych. Zmiany w zakresie nasadzeń roślinności. Zmiany sposobów odwodnienia i oczyszczania spływów z jezdni. - w granicach określonych decyzją środowiskową. Na podstawie przewodnika GDOŚ „Zmiany w postępowaniach administracyjnych w sprawach ocen oddziaływania na środowisko. (Autorzy: Izabela Grudzińska, Joanna Zarzecka). Szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach pomocy technicznej Programu Infrastruktura i Środowisko Wymagania dla decyzji budowlanych dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko •W treści decyzji budowlanej wydawanej po uzyskaniu DŚU - w uzasadnieniu decyzji powinno znaleźć się stwierdzenie organu, że decyzja o pozwoleniu na budowę jest zgodna z DŚU, np. poprzez powołanie na art. 35 ust. 1 pkt. 1 ustawy Prawo budowlane. •Może być także stwierdzenie, że organ wydający decyzję budowlaną, biorąc pod uwagę art. 88 ust 1 pkt. 2 ustawy ooś, przeanalizował wniosek o wydanie decyzji budowlanej i nie stwierdził dokonania zmian w stosunku do wymagań określonych w DŚU. Szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach pomocy technicznej Programu Infrastruktura i Środowisko Co to znaczy „podać do publicznej wiadomości”? • • udostępnić informację na stronie organu, w tzw. BIP (Biuletyn Informacji Publicznej); ogłosić informację w sposób zwyczajowo przyjęty, w siedzibie organu właściwego w sprawie (zazwyczaj jako obwieszczenie na tablicy ogłoszeń w urzędzie lub na terenie miasta); • wywiesić obwieszczenie w sposób zwyczajowo przyjęty w miejscu realizacji przedsięwzięcia (np. tablica informacyjna na miejscu realizacji przedsięwzięcia); • ogłosić w prasie lub w sposób zwyczajowo przyjęty (np. tablica ogłoszeń) na terenie gminy, jeśli przedsięwzięcie przebiega lub częściowo znajduje się na terenie innej gminy – (tablica ogłoszeń urzędu gminy, przez który przebiega przedsięwzięcie, np. droga. • Obwieszczenia do publicznej wiadomości nie mogą być kierowane do stron postępowania! Społeczeństwo to szerszy zasięg niż strona postępowania, np. właściciel sąsiedniej działki. Szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach pomocy technicznej Programu Infrastruktura i Środowisko Dziękuję za uwagę Wnioski o dofinansowanie dla projektów transportowych POIiŚ 2014-2020 Instrukcja wypełniania Wytyczne w zakresie dokumentowania postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć współfinansowanych z krajowych lub regionalnych programów operacyjnych zostały opracowane przez Ministra Infrastruktury i Rozwoju w dniu 19.10.2015 r. http://www.pois.gov.pl/strony/o-programie/dokumenty/wytycznew-zakresie-dokumentowania-postepowania-w-sprawie-ocenyoddzialywania-na-srodowisko-dla-przedsiewziecwspolfinansowanych-z-krajowych-lub-regionalnych-programowoperacyjnych Słowniczek: WoD – wniosek o dofinansowanie, który jednocześnie jest Wnioskiem o potwierdzenie wkładu finansowego Dśu – decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach PnB – decyzja budowlana , także ZRID i inne decyzje zezwalające na wykonanie RDW- Ramowa Dyrektywa Wodna JCW – jednolite części wód PGWD – Plan gospodarowania wodami dorzeczy SW – studium wykonalności i RSW – dokument Rezultaty SW. Kwestie, na które należy zwrócić szczególną uwagę przy wypełnianiu WoD: - kontekst zmian klimatu: wpływ projektu na zmiany klimatu (możliwe emisje i sposoby ich ograniczania) oraz wrażliwość projektu na zjawiska ekstremalne związane ze zmianami klimatu; - aby opis projektu w punkcie B.3 pokrywał się z zakresem dśu wymienionych w części F, tzn. aby każdy element, który wymaga dśu był nią objęty. Projekt bez kompletu niezbędnych dśu nie może zostać przyjęty; - oddziaływanie projektu na JCW i na obszary Natura 2000 CZĘŚĆ F. ANALIZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO, Z UWZGLĘDNIENIEM POTRZEB DOTYCZĄCYCH PRZYSTOSOWANIA SIĘ DO ZMIANY KLIMATU I ŁAGODZENIA ZMIANY KLIMATU, A TAKŻE ODPORNOŚCI NA KLĘSKI ŻYWIOŁOWE Projekty składające się z kilku przedsięwzięć (w zależności od specyfiki projektu): • zaleca się albo wypełnienie odrębne części F (jeżeli jest wiele decyzji środowiskowych dla różnych grup przedsięwzięć) – Całej części F w treści WoD • lub wypełnienie jednej wspólnej części F z powieleniem wybranych punktów w zależności od specyfiki projektu. • Nie ma konieczności powielania punktów, których treść się nie zmienia. Należy jednak wskazać, które punkty stanowią część wspólną dla wszystkich przedsięwzięć. Przez pojęcie „przedsięwzięcie” należy rozumieć • zamierzenie budowlane lub inną ingerencję w środowisko polegającą na przekształceniu lub zmianie sposobu wykorzystania terenu, w tym również na wydobywaniu kopalin; • przedsięwzięcia powiązane technologicznie kwalifikuje się jako jedno przedsięwzięcie, także jeżeli są one realizowane przez różne podmioty (zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko). • W polach niewypełnianych należy wpisać NIE DOTYCZY. • Poszczególne pola tekstowe mają ustanowiony limit znaków (razem ze spacjami), którego nie wolno przekraczać, gdyż wniosek nie przejdzie przez system informatyczny. Jeżeli opis w danym punkcie wymaga większej liczby znaków niż została przewidziana, należy w formularzu wniosku przedstawić podsumowanie przeprowadzonej analizy, natomiast pełny opis zawrzeć w Rezultatach Studium Wykonalności (RSW) – np. jako osobny rozdział studium. F.1. Zgodność projektu z polityką ochrony środowiska F.1.1. Należy opisać, w jaki sposób projekt przyczynia się do realizacji celów polityki ochrony środowiska, w tym w zakresie zmian klimatu, oraz w jaki sposób uwzględniono przedmiotowe cele w danym projekcie (w szczególności należy rozważyć następujące kwestie: efektywną gospodarkę zasobami, zachowanie różnorodności biologicznej i usług ekosystemowych, zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, odporność na skutki zmian klimatu itp.). Uwaga! Ograniczenie do 1750 znaków. C.d. F.1.1. – kwestie dotyczące zmian klimatu Przykładowa lista dokumentów, z których można korzystać podczas opracowywania tego punktu: • Krajowy Plan Działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych (2010) • Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej dla Polski (2014). • Ocena ryzyka na potrzeby zarządzania kryzysowego. Raport o zagrożeniach bezpieczeństwa narodowego (2013) • Polityka energetyczna Polski do 2030 roku (2009) • Polityka klimatyczna Polski. Strategia redukcji emisji gazów cieplarnianych w Polsce do roku 2020 (2003) • Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko (2014) • Projekt Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej (2015) Większość wymienionych dokumentów w odniesieniu do działań związanych z łagodzeniem zmian klimatu opiera się na ustaleniach oraz celach wynikających z pakietu energetyczno-klimatycznego. F.1.2. Należy opisać, w jaki sposób projekt jest zgodny z • • • • zasadą ostrożności - udowodnienia, że działalność nie spowoduje zagrożenia dla środowiska. W przypadku, gdy wykazanie braku zagrożenia dla Środowiska nie jest możliwe, konieczne jest podjęcie działań chroniących środowisko. zasadą działania zapobiegawczego (prewencji) - rozważenia potencjalnych skutków określonego działania i podjęcia na podstawie tej analizy działań zapobiegawczych. Przykładem jej zastosowania są przepisy dotyczące oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięć oraz planów i programów. zasadą naprawiania szkody u źródła - powstała w środowisku szkoda powinna być wyeliminowana na jak najwcześniejszym etapie realizacji projektu, a nie po jego zakończeniu. Zasada ta znajduje zastosowanie we wszystkich regulacjach ustanawiających standardy emisji szkodliwych substancji do powietrza i wód. zasadą zanieczyszczający płaci - sprawca, który spowodował szkodę w środowisku lub zagrożenie powstania szkody, powinien ponieść koszty naprawienia szkody lub wyeliminowania zagrożenia. Zgodnie z art. 273 ust. 1 ustawy – Prawo ochrony środowiska, podmioty korzystające ze środowiska są obowiązane do ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska, czyli za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, pobór wód oraz składowanie odpadów. Uwaga! Ograniczenie do 1750 znaków. F.2. Stosowanie dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady („dyrektywa SOOŚ”) – strategiczna ocena oddziaływania na środowisko. F.2.1 Czy projekt jest realizowany w wyniku planu lub programu, innego niż program operacyjny? TAK/NIE Kwestia wymaga rzetelnej weryfikacji. Wskazanie odpowiedzi negatywnej w przypadku kiedy projekt będzie wynikał z planu lub programu innego niż program operacyjny jest traktowane jako istotny błąd we wniosku F.2.2. Jeżeli w odpowiedzi na pytanie F.2.1 zaznaczono „TAK”, należy określić, czy dany plan lub program podlegał strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko zgodnie z dyrektywą SOOŚ TAK/NIE Jeżeli zaznaczono odpowiedź „NIE”, należy podać krótkie wyjaśnienie. W szczególności zalecane jest, aby w uzasadnieniu wskazać okoliczności wyłączające obowiązek przeprowadzenia SOOŚ dla danego planu lub programu (brak wymogu ustawowego w tym np. brak ram dla realizacji przedsięwzięć itd.) oraz w przypadku odstąpienia stosowne wyjaśnienia z wykorzystaniem informacji udostępnionych przez organ prowadzący ocenę na podstawie art. 48 ust. 3 ustawy ooś. Jeżeli SOOŚ jest w trakcie należy wskazać ten fakt wraz z krótką informacją o prowadzonej ocenie. Uwaga! Ograniczenie do 1750 znaków. Jeżeli w F.2.2. zaznaczono odpowiedź „TAK”, należy podać nietechniczne streszczenie sprawozdania dotyczącego środowiska oraz informacji wymaganych w art. 9 ust. 1 lit. b) dyrektywy SOOŚ (łącze internetowe albo kopię elektroniczną). Dokumenty wymagane w pkt. F.2.2. w przypadku odpowiedzi „TAK” • streszczenie nietechniczne prognozy o oddziaływaniu na środowisko • pisemne podsumowanie wg art 55 ust 3 ustawy ooś (odpowiadające art 9.1 podpunkt b) Dyrektywy SEA), • informacje o konsultacjach społecznych (raport z konsultacji społecznych), • opinie organów na etapie uzgadniania prognozy oddziaływania na środowisko (wg art. 54 ust 1 ustawy ooś), • obwieszczenie o uchwaleniu dokumentu strategicznego. Zalecane jest również zamieszczenie informacji w jaki sposób SOOŚ (w szczególności prognoza) dla danego planu lub programu odnosi się do SOOŚ POIiŚ. Zalecane jest podanie informacji czy ustalenia podjęte na etapie planu lub programu wobec projektu wzięto pod uwagę w trakcie jego przygotowania (szczególnie istotne dla projektów wrażliwych środowiskowo), a także czy realizowany projekt jest zgodny z założeniami planu lub programu. F.3. Stosowanie dyrektywy 2011/92/WE Parlamentu Europejskiego i Rady („dyrektywa OOŚ”) F.3.1 W przypadku niespełnienia warunku wstępnego dotyczącego przepisów w dziedzinie ochrony środowiska (dyrektywa 2011/92/UE i dyrektywa 2001/42/WE), zgodnie z art. 19 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, należy przedstawić łącze internetowe do uzgodnionego planu działania. Uwaga! Ograniczenie do 1750 znaków. W odniesieniu do Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko warunek jest spełniony. W związku z tym, w polu tekstowym należy wpisać „nie dotyczy”. F.3.2 Czy projekt jest rodzajem przedsięwzięcia objętym: • załącznikiem I do tej Dyrektywy (należy przejść do pytania F.3.3); • załącznikiem II do tej Dyrektywy (należy przejść do pytania F.3.4); • żadnym z powyższych załączników (należy przejść do pytania F.4) – należy przedstawić wyjaśnienie poniżej. (czyli np. jeżeli projekt nie wymaga przedstawienia dśu – projekt nieinfrastrukturalny, zakupowy) Kwalifikujemy wg załączników Dyrektywy, nawet jeśli w polskim prawodawstwie dane przedsięwzięcie jest np. uznane za mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko a wg załącznika Dyrektywy jest w grupie II albo w ogóle nie zostało ujęte w załącznikach do Dyrektywy. Uwaga! Ograniczenie do 1750 znaków. Jeżeli projekt składa się z szeregu robót/działań/usług, które są zaklasyfikowane do różnych grup, informacje należy podać oddzielnie dla poszczególnych zadań inwestycyjnych – najlepiej wypełnić oddzielne punkty F.3 dla przedsięwzięć z podobnej grupy F.3.3 Jeżeli projekt objęty jest załącznikiem I do dyrektywy OOŚ, należy załączyć następujące dokumenty: a) nietechniczne streszczenie raportu OOŚ albo cały raport OOŚ; b) informacje na temat konsultacji z organami ds. ochrony środowiska, ze społeczeństwem oraz w stosownych przypadkach z innymi państwami członkowskimi przeprowadzonych zgodnie z art. 6 i 7 dyrektywy OOŚ; - informacje te powinny znajdywać się w uzasadnieniu dśu c) decyzję właściwego organu wydaną zgodnie z art. 8 i 9 dyrektywy OOŚ (czyli dśu), w tym informacje dotyczące sposobu podania jej do wiadomości publicznej – obwieszczenie o wydaniu decyzji (także o wydaniu pozwolenia na budowę) i skorzystać z pola tekstowego w celu przedstawienia dodatkowych informacji i wyjaśnień: W tym punkcie należy tez przedstawić dokumentację i informacje dotyczące ponownej oceny oddziaływania na środowisko – jeżeli była przeprowadzana Uwaga! Ograniczenie do 1750 znaków. C.d. F.3.3. W przypadkach gdy procedurę OOŚ zakończono prawnie wiążącą decyzją przed wydaniem zezwolenia na inwestycję w rozumieniu dyrektywy 2011/92/UE, wnioskodawca załącza do wniosku dokument, podpisany przez osoby uprawnione do jego reprezentacji, w którym zobowiązuje się do terminowego działania w celu uzyskania ww. zezwolenia na inwestycję oraz do rozpoczęcia prac dopiero po jego uzyskaniu. (przypis 60 w instrukcji wypełniania WoD z 01-03-2016) F.3.4 Jeżeli projekt objęty jest załącznikiem II do przedmiotowej dyrektywy, czy przeprowadzono ocenę oddziaływania na środowisko? TAK/NIE Jeżeli zaznaczono odpowiedź „TAK”, należy załączyć dokumenty wskazane w pkt. F.3.3. Jeżeli zaznaczono odpowiedź „NIE”, należy podać następujące informacje: a)ustalenie wymagane w art. 4 ust. 4 dyrektywy OOŚ (w formie określanej mianem „decyzji dotyczącej preselekcji” lub „decyzji „screeningowej”);- Należy załączyć dśu wydaną bez oceny oddziaływania oraz obwieszczenie o wydaniu tej decyzji. b) progi, kryteria lub przeprowadzone indywidualne badania przedsięwzięć, które doprowadziły do wniosku, że OOŚ nie była wymagana (nie ma konieczności przedstawienia przedmiotowych informacji, jeżeli zawarto je już w decyzji wspomnianej w pkt. a) powyżej); c) wyjaśnienie powodów, dla których projekt nie ma znaczących skutków środowiskowych, biorąc pod uwagę odpowiednie kryteria selekcji określone w załączniku III do dyrektywy OOŚ (nie ma konieczności przedstawienia przedmiotowych informacji, jeżeli zawarto je już w decyzji wspomnianej w pkt. a) powyżej). Uwaga! Ograniczenie do 1750 znaków. Jeżeli DŚU posiada wystarczające uzasadnienie nie ma konieczności załączania innych dokumentów oprócz dśu i obwieszczenia o wydaniu dśu. W przypadku inwestycji składającej się z co najmniej dwóch przedsięwzięć, dla których wydano decyzję bez oceny oddziaływania na środowisko, zalecane jest przedstawienie w jaki sposób wszystkie te przedsięwzięcia razem wpływają na stan środowiska (efekt skumulowany). W tym celu należy posłużyć się uzasadnieniami postanowień i decyzji, odmawiających przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, zgodnie z art. 63 ustawy ooś. F.3.5 Zezwolenie na inwestycję/decyzja budowlana Przez pojęcie „zezwolenie na inwestycję” w rozumieniu dyrektywy OOŚ w odniesieniu do prawa polskiego należy rozumieć zbiór decyzji koniecznych do uzyskania w procesie inwestycyjnym, którego ostatnim etapem jest decyzja budowlana (pozwolenie na budowę albo decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji), ewentualnie inna z decyzji administracyjnych kończących przygotowanie procesu inwestycyjnego. Na potrzeby wniosku jest to PnB/ZRID/zgłoszenie robót budowlanych i dśu (jeżeli było wymagane) F.3.5 Zezwolenie na inwestycję/decyzja budowlana (projekty wymagające pozwolenia na budowę albo zgłoszenia robót są „infrastrukturalnymi”) Według stanowiska Komisji Europejskiej (wyrażonego w piśmie z 20.10.2009 r. znak: DG REGIO.H1/MT/spD(2009) 880600), które można zastosować również do projektów realizowanych w obecnej perspektywie poprzez decyzję budowlaną należy rozumieć każdą decyzję uprawniającą do rozpoczęcia robót budowlanych a także sytuację, kiedy w wyniku braku sprzeciwu właściwego organu, beneficjent jest uprawniony do realizacji przedsięwzięcia w oparciu o zgłoszenie robót budowlanych w trybie art. 30 ustawy Prawo budowlane (w takiej sytuacji zaleca wskazanie tej okoliczności w treści wniosku w polu tekstowym F.3.5.3). F.3.5 Zezwolenie na inwestycję/decyzja budowlana Komisja Europejska nie dopuszcza projektów znajdujących się na etapie budowy (odpowiedź „TAK” na pytanie F.3.5.1.), w przypadku których nie posiadano zezwolenia na inwestycje/decyzji budowlanej w odniesieniu do co najmniej jednego zamówienia na roboty budowlane w momencie przedstawienia ich Komisji Europejskiej. F.3.5.1. Czy projekt/przedsięwzięcie jest już na etapie budowy (co najmniej jedno zamówienie na roboty budowlane)? TAK/NIE F.3.5.2. Czy udzielono już zezwolenia na inwestycję/decyzji budowlanej w odniesieniu do danego projektu/przedsięwzięcia (w przypadku co najmniej jednego zamówienia publicznego na roboty budowlane)? TAK/NIE F.3.5.3. Jeżeli zaznaczono odpowiedź „TAK” (na pytanie F 3.5.2), Należy wskazać datę pierwszej uzyskanej decyzji budowlanej (lub zgłoszenia). F.3.5.4. Jeżeli zaznaczono odpowiedź „NIE” (na pytanie F 3.5.2), należy podać datę złożenia pierwszego wniosku o zezwolenie na inwestycję/decyzji budowlanej lub datę złożenia pierwszego zgłoszenia: Należy podać daty wniosków oraz wskazać organy, do których złożono wnioski o zezwolenie na inwestycję/decyzji budowlanej. F.3.5.5. Jeżeli zaznaczono odpowiedź „NIE” (na pytanie F 3.5.2.), należy określić przeprowadzone dotychczas czynności administracyjne i opisać te, które pozostały do przeprowadzenia: Uwaga! Ograniczenie do 1750 znaków. Należy wskazać dotychczas uzyskane decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach (w odniesieniu do zakresu projektu objętego wnioskiem o dofinansowanie) oraz określić obecnie realizowany etap procesu przygotowania dokumentacji do wniosku lub obecny etap procesu uzyskiwania zezwoleń na inwestycję/decyzji budowlanych. Wskazać należy czynności administracyjne niezbędne do wykonania w celu uzyskania ostatecznej/nych decyzji budowlanej/nych lub zgłoszeń (zezwoleń na realizacje inwestycji). F.3.5.6. Kiedy oczekuje się wydania ostatecznego zezwolenia na inwestycję/decyzji budowlanej (lub ostatecznych zezwoleń na inwestycję/decyzji budowlanych)? Należy podać tylko datę uzyskania ostatniego pozwolenia na budowę (zezwolenia na inwestycję). Dotyczy także zgłoszeń robót budowlanych F.3.5.7. Należy określić właściwy organ (lub właściwe organy), który wydał lub wyda zezwolenie na inwestycję/decyzję budowlaną. Uwaga! Ograniczenie do 1750 znaków. Należy podać nazwę i adres siedziby organu, który wyda/wydał zezwolenie na inwestycje/decyzje budowlane lub do którego dokonano zgłoszenia robót budowlanych oraz organ, który wydał decyzje środowiskowe. Nazwa organu to nie to samo co nazwa urzędu: organem jest regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w … a nie Regionalna Dyrekcja ochrony Środowiska w…. W tym punkcie należy umieścić także informacje dotyczące zmian decyzji, jeśli dotyczy. F.4. Stosowanie Dyrektywy Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory Dz.U. L 206 z 22.7.1992, s. 7. (dyrektywa siedliskowa);ocena oddziaływania na obszary Natura 2000 F.4.1. Czy projekt może samodzielnie lub w połączeniu z innymi projektami znacząco negatywnie wpłynąć na obszary, które są lub mają być objęte siecią Natura 2000? TAK/NIE F.4.2 Jeżeli w odpowiedzi na pytanie F.4.1 zaznaczono „TAK”, należy przedstawić: 1) decyzję właściwego organu oraz odpowiednią ocenę przeprowadzoną zgodnie z art. 6 ust. 3 dyrektywy siedliskowej; - dśu z wyjaśnieniem w uzasadnieniu że przeprowadzono ocenę oddziaływania na Naturę 2000 i jakie były jej wyniki 2) jeżeli właściwy organ ustalił, że dany projekt ma istotny negatywny wpływ na jeden obszar lub więcej obszarów objętych lub które mają być objęte siecią Natura 2000, należy przedstawić: a) kopię standardowego formularza zgłoszeniowego „Informacje dla Komisji Europejskiej zgodnie z art. 6 ust. 4 dyrektywy siedliskowej, zgłoszone Komisji (DG ds. Środowiska) lub; b) opinię Komisji zgodnie z art. 6 ust. 4 dyrektywy siedliskowej w przypadku projektów mających istotny wpływ na siedliska lub gatunki o znaczeniu priorytetowym, które są uzasadnione tak ważnymi względami jak nadrzędny interes publiczny inny niż zdrowie ludzkie i bezpieczeństwo publiczne lub korzystne skutki o podstawowym znaczeniu dla środowiska. W przypadku procedury oceny dla przedsięwzięć innych niż mogące znacząco oddziaływać na środowisko, (czyli te które w punkcie F.3.2 przyjęto odpowiedź trzecią) (tzw. grupa III) opisanej w rozdziale 5 ustawy ooś (tzn. przedsięwzięć, które nie są przedsięwzięciami mogącymi znacząco oddziaływać na środowisko ale mogą znacząco wpływać na obszary Natura 2000) wymaga się załączenia postanowienia o którym mowa w art. 98 ustawy ooś oraz kopii decyzji, o której mowa w art. 96 ust. 1 ustawy ooś wraz z informacją o jej podaniu do publicznej wiadomości w formie przewidzianej w art. 3 ust. 1 pkt 11 ustawy ooś. – załącza się postanowienie uzgadniające RDOŚ i decyzję ostateczną (pozwolenia na budowę lub inną) i obwieszczenie W przypadku określonym w punkcie F.4.2 ppk. 2 , czyli jeżeli właściwy organ ustalił, że dany projekt ma istotny negatywny wpływ - dodatkowo wymagana jest kopia dokumentacji, o której mowa w art. 35 ustawy o ochronie przyrody, czyli informacji dotyczącej ustalenia kompensacji przyrodniczej. Wykonanie kompensacji przyrodniczej następuje nie później niż w terminie rozpoczęcia działań powodujących negatywne oddziaływanie co powinno zostać odnotowane/potwierdzone na potrzeby wniosku o dofinansowanie. F.4.3 Jeżeli w odpowiedzi na pytanie F.4.1 zaznaczono „NIE”, należy dołączyć wypełnioną przez właściwy organ deklarację znajdującą się w załączniku I oraz mapę, na której wskazano lokalizację projektu i obszarów Natura 2000. Beneficjent zaznacza odpowiedź „NIE”, tylko jeżeli nie istniało lub nie istnieje prawdopodobieństwo, że projekt może znacząco oddziaływać na obszary Natura 2000 i nie uznano w związku z tym za konieczne przeprowadzenie oceny oddziaływania na obszary Natura 2000. Jeżeli projekt ma charakter nieinfrastrukturalny (np. wiąże się z zakupem taboru), należy to odpowiednio wyjaśnić i w takim przypadku nie ma obowiązku dołączania deklaracji. Jeżeli przedsięwzięcie jest spoza I lub II załącznika Dyrektywy Ocenowej ale zakłada interwencje fizyczną (budowa obiektu, przekształcenie powierzchni), ale nie będzie oddziaływał negatywnie na Naturę 2000 należy wypełnić punkt F.4. i załączyć deklarację z załącznika 1 do WoD F.5. Stosowanie dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady („ramowej dyrektywy wodnej”); ocena oddziaływania na jednolitą część wód. F.5.1 W przypadku niespełnienia odpowiedniego warunku wstępnego zgodnie z art. 19 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, należy przedstawić łącze do zatwierdzonego planu działań. Uwaga! Ograniczenie do 1750 znaków. W polu należy wpisać „nie dotyczy”, jeżeli warunek wstępny dla danego priorytetu inwestycyjnego POIiŚ jest spełniony lub żaden z warunków wstępnych nie dotyczy priorytetu inwestycyjnego w ramach którego projekt jest realizowany. W obszarze gospodarki wodnej kluczowym elementem wiążącym się ze spełnieniem warunków wstępnych jest przyjęcie aktualizacji Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy (aPGW), zgodnych z wymogami Ramowej Dyrektywy Wodnej. Ponadto w związku z oczekiwaniami KE, opracowano (zatwierdzone przez Radę Ministrów w dniu 26.08.2014) przejściowe dokumenty w gosp. wodnej, tzw. Master Plany dla dorzeczy Wisły i Odry, stanowiące uzupełnienie obowiązujących Planów Gospodarowania Wodami (PGW) w zakresie inwestycji mogących spowodować nieosiągnięcie celów środowiskowych, dla których zastosowano odstępstwo zgodnie z art. 4 ust. 7 Ramowej Dyrektywy Wodnej. F.5.2 Czy projekt obejmuje nowe zmiany charakterystyki fizycznej części wód powierzchniowych lub zmiany poziomu części wód podziemnych, które pogarszają JCW lub uniemożliwiają osiągnięcie dobrego stanu wód/potencjału? TAK/NIE Należy odpowiedzieć na pytanie czy w związku z realizacją projektu wystąpią okoliczności, w których może nastąpić pogorszenie stanu JCW albo nie zostanie osiągnięty ich stan dobry (ogólnie rzecz biorąc jest to optymalny stan jakości i ilości wód) Punkt F.5.2. Odpowiedź NIE (nie wpływa na JCW)– w przypadku odpowiedzi negatywnej mogą wystąpić dwie sytuacje: 1 sytuacja: przeprowadzono analizę w celu odpowiedzi na pytanie F.5.2 – wówczas formularz wniosku nakłada wymóg przedstawienia deklaracji właściwego organu oświadczającej, że projekt nie pogarsza stanu JCW ani nie uniemożliwia osiągnięcie dobrego stanu/potencjału wraz z uzasadnieniem powodów takiej opinii. (decyzja środowiskowa z informacją w uzasadnieniu) W takich przypadkach klasyfikujemy projekt do Kategorii B - należy przejść do punktu F.5.2.2. 2 sytuacja: nie przeprowadzono analizy w celu odpowiedzi na pytanie F.5.2 – projekt, z uwag na swój charakter nie wymaga rozpatrzenia w kontekście spełnienia wymogów Ramowej Dyrektywy Wodnej. Będą to projekty: − studialne, czyli dotyczące opracowania dokumentacji, jeśli w ramach tych projektów nie zachodzi potrzeba działań fizycznych, − nieinfrastrukturalne (jak na przykład wskazane w zapytaniu działania zakupowe, nie związane z ingerencją w środowisko), − dotyczące systemów ERTMS, SESAR, ITS, VTMIS, i systemu aplikacji telematycznych, oraz dotyczące modernizacji statków i taboru kolejowego, jeżeli proponowane projekty nie obejmują robót fizycznych (np. budowa konstrukcji wsporczej pod antenę), które mogą wpłynąć na obszary wód chronionych, zgodnie z definicją zawartą w art. 1 RDW. W takich przypadkach klasyfikujemy projekt do Kategorii C - należy przejść do punktu F.5.2.2. F.5.2.2. Jeżeli zaznaczono odpowiedź „NIE” (w punkcie F.5.2), należy dołączyć wypełnioną przez właściwy organ deklarację znajdującą się w załączniku 2. Deklaracje załącza się w przypadku gdy: - przeprowadzona ocena oddziaływania na JCW nie wykazała możliwości niekorzystnego wpływu (podczas wydawania decyzji środowiskowej przeanalizowano oddziaływanie na JCW) Wówczas wymaganym załącznikiem wniosku o dofinansowanie jest deklaracja właściwego Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska oświadczająca, że projekt nie pogarsza stanu JCW ani nie uniemożliwia osiągnięcia dobrego stanu wraz z uzasadnieniem powodów takiej opinii. Będą to projekty sklasyfikowane wg pkt. F.5.2 do kategorii B. F.5.2.2. Jeżeli zaznaczono odpowiedź „NIE”, Uwzględnione w przedmiotowym punkcie będą również działania objęte wnioskiem, które z racji swojego charakteru nie będą miały znaczenia dla osiągnięcia celów RDW. Wówczas nie załącza się deklaracji znajdującej się w dodatku nr 2, a dokonuje się stosownego wyjaśnienia w polu pod punktem F.5.2.2. Uwaga! Ograniczenie do 1750 znaków. Będą to projekty sklasyfikowane wg. pkt. F.5.2 do kategorii C. Jeżeli duży projekt ma charakter nieinfrastrukturalny (np. wiąże się z zakupem taboru), należy to odpowiednio wyjaśnić i w takim przypadku nie ma obowiązku dołączania deklaracji. Punkt F.5.2. Odpowiedź TAK - w przypadku odpowiedzi pozytywnej planowane działanie/działania podlegają ocenie pod kątem spełnienia przesłanek dla zastosowania odstępstw, o których mowa w artykule 4 ust. 7 Ramowej Dyrektywy Wodnej. W takich przypadkach klasyfikujemy projekt do Kategorii A należy przejść do punktu F.5.2.1 F.5.2.1. Jeżeli zaznaczono odpowiedź „TAK”, należy przedstawić ocenę oddziaływania na jednolitą część wód i szczegółowe wyjaśnienie sposobu, w jaki spełniono lub w jaki zostaną spełnione wszystkie warunki zgodnie z art. 4 ust. 7 ramowej dyrektywy wodnej. Należy wskazać także, czy projekt jest wynikiem krajowej/regionalnej strategii w odniesieniu do danego sektora lub wynikiem planu gospodarowania wodami w dorzeczu, który uwzględnia wszystkie istotne czynniki (np. wariant korzystniejszy dla środowiska, oddziaływanie skumulowane itd.). Projekt powinien być wcześniej zgłoszony do Masterplanów albo PGWD W przedmiotowym punkcie uwzględnia się projekty sklasyfikowane wg pkt. F.5.2 do Kategorii A. Uwaga! Ograniczenie do 1750 znaków. c.d. F.5.2.1. Przedmiotowy punkt dotyczy odstępstwa od osiągnięcia celów środowiskowych. - zezwolenie na realizacje projektu pomimo stwierdzonego negatywnego oddziaływania na JCW – jest to podobna procedura jak w przypadku konieczności wykonania projektu negatywnie oddziałującego na Naturę 2000. Realizacja tego typu przedsięwzięć jest możliwa jeżeli spełni się wymagania zapisane w artykule 4 ust 7 RDW, natomiast w polskim prawodawstwie – w ustawie Prawo wodne. W obecnym stanie prawnym (od 18 marca 2011 r.) w procedurze oceny oddziaływania na środowisko poprzedzającej wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach uwzględniona jest ocena związana z ww. odstępstwem. W artykule 81 ustawy ooś wskazano, że jeżeli z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika, że przedsięwzięcie może spowodować nieosiągnięcie celów środowiskowych zawartych w planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach odmawia zgody na realizację przedsięwzięcia, o ile nie zachodzą przesłanki o których mowa w art. 38 j ustawy z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne. • CZYLI: Artykuł 38j ust. 2 ustawy prawo wodne stanowi, iż aby móc skorzystać z odstępstwa określonego w ust. 1 konieczne jest łączne spełnienie wymienionych warunków: - zaplanowano łagodzenie skutków negatywnych oddziaływań na stan wód; - przyczyny nowych zmian przedstawione w aktualizacji PGW; tzn. projekt został przeanalizowany w PGWD albo Masterplanie. - przyczyną realizacji przedsięwzięcia jest nadrzędny cel publiczny lub utracone korzyści przeważane są przez pozytywne efekty dla środowiska i społeczeństwa (uwzględniając zasadę zrównoważonego rozwoju); - rozpatrzono alternatywy i wybrano wariant najlepszy, tzn. zakładanych korzyści nie można osiągnąć w inny sposób, lepszy dla środowiska ze względu na wykonalność techniczną lub nieproporcjonalnie wysokie koszty w stosunku do zakładanych korzyści. Tym samym w procedurze oceny oddziaływania na środowisko badane jest spełnienie przesłanek o których mowa w artykule 38j ust. 2 ustawy prawo wodne. F.5.3 Należy wyjaśnić, w jaki sposób projekt pokrywa się z celami planu gospodarowania wodami w dorzeczu PGWD, które ustanowiono dla odpowiednich jednolitych części wód. Uwaga! Ograniczenie do 1750 znaków. - należy określić jakie JCW znajduje się na terenie projektu oraz jakie są im przypisane im cele środowiskowe, - należy określić czy realizacja projektu może wpłynąć na cele środowiskowe JCW, Tym samym punkt ten będzie dotyczył projektów, które z racji swojego charakteru i zakresu będą pokrywały się z celami, które ustanowiono dla danej jednolitej części wód. (w pozostałych przypadkach zasadne jest wykazanie neutralnego charakteru projektu). Np. dla projektów zakupowych taboru. F.6. W stosownych przypadkach, informacje na temat zgodności z innymi dyrektywami środowiskowymi: F.6.1 Stosowanie dyrektywy Rady 91/271/EWG („dyrektywy dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych”) – projekty w sektorze usług zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków komunalnych Dyrektywa Rady 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych (Dz.U. UE L 135 z 30.5.1991, s. 40). F.6.2 Stosowanie dyrektywy 2008/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady („dyrektywy ramowej w sprawie odpadów”) – projekty w sektorze gospodarowania odpadami. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy (Dz.U. UE L 312 z 22.11.2008, s. 3). F.6.3 Stosowanie dyrektywy 2010/75/UE Parlamentu Europejskiego i Rady („dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych”) – projekty wymagające udzielenia pozwolenia zgodnie z przedmiotową dyrektywą. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) (Dz.U. L 334 z 17.12.2010, s. 17). F.6.4 Wszelkie inne odpowiednie dyrektywy środowiskowe (należy wyjaśnić poniżej). Uwaga! Ograniczenie do 3500 znaków. W przypadku projektów, które nie obejmują budowy: oczyszczalni ścieków komunalnych, składowisk odpadów, instalacji do zbierania i przetwarzania odpadów, instalacji podlegających obowiązkowi uzyskania pozwolenia zintegrowanego nie ma obowiązku wypełniania F.6. F.7. Koszt rozwiązań na rzecz zmniejszenia lub skompensowania negatywnego oddziaływania na środowisko, w szczególności wynikającego z procedury OOŚ lub innych procedur oceny (takich jak dyrektywa siedliskowa, ramowa dyrektywa wodna, dyrektywa w sprawie emisji przemysłowych) lub wymogów krajowych/regionalnych. F.7.1. W przypadku takich kosztów, czy uwzględniono je w analizie kosztów i korzyści? TAK/NIE F.7.2. Jeżeli przedmiotowe koszty uwzględnia się w kosztach całkowitych, należy oszacować udział kosztów związanych z uruchomieniem rozwiązań na rzecz zmniejszenia lub skompensowania negatywnego oddziaływania na środowisko.[należy podać procentowy udział kosztów ochrony środowiska w kosztach całkowitych oraz krótko opisać rozwiązania w polu poniżej]. Uwaga! Ograniczenie do 1750 znaków. Wystarczające jest wskazanie procentowego udziału kosztu szacunkowego. Należy zachować spójność z pkt. E. F.8. PRZYSTOSOWANIE SIĘ DO ZMIANY KLIMATU I ŁAGODZENIE ZMIANY KLIMATU, A TAKŻE ODPORNOŚĆ NA KLĘSKI ŻYWIOŁOWE. Beneficjenci ubiegający się o uzyskanie dofinansowania dla projektów w ramach nowej perspektywy finansowej 2014-2020 zobowiązani są wykazać we wniosku o dofinansowanie, że projekt został przygotowany z uwzględnieniem kwestii klimatycznych tj. czy w trakcie procesu inwestycyjnego (planowanie, projektowanie, realizacja, eksploatacja) uwzględniono wpływ zmian klimatu na projekt tj. czy dokonano analizy ryzyka wpływu obecnych i przyszłych zmian klimatycznych na projekt, jego podatności na te zmiany oraz sposobu adaptacji do tych zmian. Dotyczy to także projektów zakupowych. Analiza ryzyka klimatycznego powinna być prowadzona na następujących etapach przygotowania projektu: • opracowanie koncepcji • wybór technologii • studium wykonalności • ocena oddziaływania na środowisko • opracowania projektów budowlanych Zagadnienia klimatyczne powinny zostać przeanalizowane w ramach procedury oceny oddziaływania na środowisko przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (etap screeningu/raport ooś). - obowiązek zostanie wprowadzony wraz z nowelizacja ustawy ooś od 1 stycznia 2017 r. - ale już powinny być brane pod uwagę przy przygotowywaniu dokumentacji do nowych dśu i PnB z ponowna oceną oraz przy tworzeniu SW. W dokumentacji załączonej do wniosku o dofinansowanie, a w tym w dokumentacji OOŚ w przypadku projektów, dla których wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach został złożony po 10 września 2015r., powinny znaleźć się dowody wraz z uzasadnieniem, że ryzyko klimatyczne zostało sprowadzone do akceptowalnego poziomu. W zakresie wpływu na klimat sugeruje się przeprowadzenie analizy emisji gazów cieplarnianych (analiza śladu węglowego) przedsięwzięć. W zakresie odporności przedsięwzięć na zmiany klimatu zasadne jest przeprowadzenie analizy narażenia, wrażliwości i podatności na obecnie obserwowaną zmienność klimatu jak również prognozowane zmiany klimatu oraz właściwej analizy ryzyka, a także analizy i oceny opcji adaptacyjnych przedsięwzięć. (np.: opady nawalne, fale upałów, susze, gwałtowne wiatry, itp.) Podstawa Prawna do wymagania od Beneficjentów uwzględnienia w dokumentacji aplikacyjnej zagadnień dotyczących klimatu: • dyrektywa OOŚ 2014/52/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r. zmieniająca Dyrektywę 2011/92/EU z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko • ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Art. 51, art. 66 ) • Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 roku ustanawiające wspólne przepisy dotyczące EFRR, EFS, FS, EFRROW oraz EFMiR oraz rozporządzenia wykonawcze. Przydatne dokumenty w opracowaniu analizy klimatycznej: • wytyczne KE (m.in. Wytyczne dla kierowników projektu: uodpornienie wrażliwych inwestycji na zmiany klimatu) • Poradnik przygotowania inwestycji z uwzględnieniem zmian klimatu, ich łagodzenia i przystosowania do tych zmian oraz odporności na klęski żywiołowe (Ministerstwo Środowiska, październik 2015) F.8.1. Należy wyjaśnić, w jaki sposób projekt przyczynia się do realizacji celów w zakresie zmian klimatu zgodnie ze strategią „Europa 2020”, w tym zawiera informacje na temat wydatków związanych ze zmianą klimatu zgodnie z załącznikiem I do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 215/2014. W celu określenia wysokości wydatków klimatycznych w danym projekcie, należy: • przypisać współczynniki określone w tabeli 1 załącznika 1 do ww. rozporządzenia nr 215/2014 (współczynniki mogą wynieść 0%, 40% lub 100%) do odpowiednich kodów obszarów interwencji określonych dla projektu w punkcie B.2.1 (tabela w punkcie B.2.)wniosku, a następnie • uwzględniając określone w tym punkcie (B.2.1.) kwoty przyporządkowane do poszczególnych kodów obszaru interwencji, wyliczyć wysokość wydatków na cele związane ze zmianami klimatu w projekcie. Uwaga! Ograniczenie do 1750 znaków. Cele unijnej Strategii Europa 2020 w odniesieniu do zmian klimatu i związanego z zagadnieniami klimatycznymi zrównoważonego wykorzystania energii zostały sformułowane w odniesieniu do stanu na rok 2020 w sposób następujący: • Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 20 % w stosunku do poziomu z 1990 r. (lub nawet o 30 %, jeśli warunki będą sprzyjające). • Osiągnięcie 20% poziomu energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. • Wzrost efektywności energetycznej o 20 %. F.8.2. Należy wyjaśnić, w jaki sposób uwzględniono zagrożenia związane ze zmianami klimatu, kwestie dotyczące przystosowania się do zmian klimatu i ich łagodzenia oraz odporność na klęski żywiołowe. Należy udzielić odpowiedzi na następujące pytania pomocnicze: • W jaki sposób oceniono rozmiar efektów zewnętrznych gazów cieplarnianych i kosztów zewnętrznych węgla (emisji gazów cieplarnianych)? • Jakie są koszty alternatywne gazów cieplarnianych i w jaki sposób włączono je do analizy ekonomicznej? • Czy rozważono alternatywne rozwiązania dotyczące mniejszego zużycia węgla (emisji związków węgla, to jest mniejszej emisji gazów cieplarnianych) lub oparte na źródłach odnawialnych? • Czy w trakcie przygotowywania projektu przeprowadzono ocenę zagrożeń wynikających ze zmian klimatycznych lub kontrolę podatności (ocenę ryzyka związanego prognozowanymi zmianami klimatu lub analizę podatności)? c.d. F.8.2. • Czy w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko i oceny oddziaływania na środowisko uwzględniono kwestie związane ze zmianami klimatu oraz czy dane kwestie zostały sprawdzone przez odpowiednie organy krajowe? • W jaki sposób kwestie klimatyczne zostały uwzględnione w analizie i rankingu odpowiednich wariantów? W jaki sposób projekt odnosi się do strategii krajowej lub regionalnej w zakresie przystosowania się do zmian klimatu? • Czy projekt w połączeniu ze zmianami klimatu będzie miał jakikolwiek pozytywny lub negatywny wpływ na otoczenie? Czy zmiany klimatu wpłynęły na lokalizację projektu?) Uwaga! Ograniczenie do 3500 znaków c.d. F.8.2. Informacje przedstawione w pkt. F.8.2. stanowią podsumowanie informacji z pkt. D i E w zakresie aspektów klimatycznych. Należy w syntetyczny sposób wskazać zastosowaną metodę oszacowania emisji i kosztów GHG oraz sposób włączenia ich do analizy ekonomicznej, opisać, w jaki sposób kwestie związane ze zmianami klimatu były uwzględniane na poszczególnych etapach przygotowania projektu, opisać analizy oraz oceny podatności, a także analizy i oceny ryzyka oraz procesu wyboru i sposobu włączenia do projektu opcji adaptacyjnych (z przywołaniem zastosowanej metody i uzyskanych wyników). Należy również podsumować procedurę SOOŚ oraz OOŚ w kontekście zmian klimatycznych. F.8.3. Należy wyjaśnić, jakie rozwiązania przyjęto w celu zapewnienia odporności na bieżącą zmienność klimatu i przyszłe zmiany klimatu w ramach projektu. Należy udzielić odpowiedzi na pytanie w jaki sposób uwzględniono zmiany klimatu podczas opracowywania projektu i jego części składowych np. w odniesieniu do sił zewnętrznych (np. obciążenie wiatrem, obciążenie śniegiem, różnice temperatury) i oddziaływań (np. fale upałów, drenaż, zagrożenie powodziowe, jak również przedłużające się okresy suszy wpływające np. na właściwości gleby). Uwaga! Ograniczenie do 1750 znaków Informacje dotyczące wrażliwości na zmiany klimatu i wpływu na zmiany klimatu powinny znaleźć się także w innych częściach WoD i powinny być spójne z tymi podanymi w części F (F.1. i F.8.) Zagadnienia związane ze zmianami klimatu i podatności projektu na zmiany klimatyczne należy przedstawić również: • w pkt. D.2. dotyczącej analizy wariantów projektu • w pkt. D.3. dotyczącej wykonalności wybranego wariantu projektu • w pkt. E.2 dotyczącym analizy ekonomicznej, • w pkt. E.3 dotyczącym oceny ryzyka i analizy wrażliwości D.2.1. Aspekty klimatyczne w analizie wariantów projektów. • Należy wskazać czy i w jaki sposób podczas procesu wariantowania brano pod uwagę możliwości minimalizacji ryzyk klimatycznych i pogodowych oraz działań adaptacyjnych w tym zakresie (ze wskazaniem scenariusza zmian i rodzaju analizowanych zdarzeń) na etapie projektowania, etapu inwestycyjnego, eksploatacji oraz zamykania projektu (jeśli dotyczy). • Analiza ryzyka klimatycznego powinna zostać przeprowadzona i opisana również dla projektów nieinfrastrukturalnych (np. zakup sprzętu, urządzeń itp.) D.3.3. Aspekty klimatyczne w analizie wariantów projektów. • Wybrany wariant przedsięwzięcia powinien być odporny i przystosowany zarówno do obserwowanej zmienności, jak i prognozowanych zmian klimatu, na poziomie, dla którego znaczące ryzyka klimatyczne zostały obniżone do akceptowalnych wartości. • W odniesieniu do emisji gazów cieplarnianych wariant powinien również charakteryzować się ograniczeniem ryzyka klimatycznego do akceptowalnej wartości. • Należy opisać, w jaki sposób i przy wyborze jakich rozwiązań, a w tym infrastrukturalnych (rzeczowych) i „miękkich”, wymienione ryzyka zostały ograniczone zarówno w kontekście emisji gazów cieplarnianych jaki i zapewnienia odpowiedniego poziomu adaptacji do zmian klimatu. E.2. Aspekty klimatyczne w analizie ekonomicznej Przygotowując analizę społeczno-ekonomiczną projektu należy pamiętać o obowiązkowym uwzględnieniu w katalogu korzyści/kosztów ekonomicznych problemu emisji gazów cieplarnianych. W analizie ekonomicznej należy ocenić i uwzględnić (jeśli to możliwe ilościowo) korzyści wynikające z działań podjętych w celu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych lub zwiększenia odporności na zmiany klimatu i ekstremalne zdarzenia pogodowe oraz inne klęski żywiołowe. E.2.1 Należy przedstawić krótki opis metodyki, kluczowych założeń przyjętych przy wycenie kosztów (w tym odpowiednie uwzględnione składniki kosztów – koszty inwestycji, koszty odtworzenia, koszty operacyjne), korzyści gospodarczych i efektów zewnętrznych, w tym tych związanych z ochroną środowiska, łagodzeniem zmiany klimatu (w tym w stosownych przypadkach narastająca emisja gazów cieplarnianych wyrażona w ekwiwalencie dwutlenku węgla) oraz odpornością na zmianę klimatu i klęski żywiołowe, a także należy przedstawić opis głównych ustaleń analizy społeczno-gospodarczej oraz w stosownych przypadkach wyjaśnić powiązanie z analizą oddziaływania na środowisko. Uwaga! Ograniczenie do 10500 znaków E.3.3 Ocena ryzyka „Należy przedstawić krótkie podsumowanie oceny ryzyka, w tym wykaz różnych rodzajów ryzyka, jakie mogą wystąpić w trakcie projektu, matrycę ryzyka, interpretację i proponowaną strategię ograniczania ryzyka oraz podmiot odpowiedzialny za ograniczanie głównych rodzajów ryzyka, takich jak przekroczenie kosztów, opóźnienia w czasie, spadek popytu, spadek przychodów; szczególną uwagę należy zwrócić na zagrożenia dla środowiska, rodzaje ryzyka związane ze zmianą klimatu oraz inne rodzaje ryzyka związane z klęskami żywiołowymi…” Uwaga! Ograniczenie do 3500 znaków. c.d. E.3.3 Ocena ryzyka Informacje na temat ryzyka związanego ze zmianą klimatu, klęskami żywiołowymi powinna być spójna z częścią F oraz D wniosku. Należy przedstawić właściwą dla projektu analizę ryzyka i wszelkie potencjalne dodatkowe działania adaptacyjne (uwzględniające np. wiatr, temperatury poniżej 0 st. C itp.). Analiza ryzyka wykonana z wykorzystaniem danych z portalu KLIMADA Dla każdego analizowanego zdarzenia pogodowego należy wskazać, na ile jest ono istotne dla danego projektu. Należy wskazać działania adaptacyjne (mogły one być już uwzględnione na etapie przygotowania/projektowania przedsięwzięcia, niemniej trzeba wskazać, czy są one wystarczające), a następnie zidentyfikować i ocenić ryzyka rezydualne, w szczególności w fazie operacyjnej. Rekomendowaną przez Komisję Europejską metodyką przeprowadzania i prezentowania działań związanych z uodpornieniem inwestycji na zmiany klimatu jest metodyka wskazana w 'Guidelines for project managers: Making vulnerable investment climate resilient”. Dla „projektów przygotowanych” (dojrzałych), dla których pełna analiza ryzyka klimatycznego nie została przeprowadzona na poszczególnych etapach przygotowania projektu konieczne jest przeanalizowanie tej tematyki „ex post”. W tym celu należy dokładnie opisać wraz z podaniem wiarygodnego uzasadnienia zawierającego odpowiednie dowody na to, że kwestie dotyczące zapewnienia odporności projektu na zmiany klimatu oraz zagadnienia związane z łagodzeniem zmian klimatu zostały uwzględnione oraz że realizacja projektu nie niesie za sobą znaczącego ryzyka klimatycznego, to jest zarówno ryzyka znaczącego wpływu na klimat, jak i ryzyka braku lub niedostatecznego poziomu odporności na zmiany klimatu. Co należy rozumieć pod pojęciem „projekt przygotowany” Jest to projekt, dla którego wnioski o wydanie decyzji środowiskowych zostały złożone przed publikacją Instrukcji do wypełnienia WoD, to jest przed dniem 10 września 2015 r. (przedmiotowa data dotyczyć powinna również wniosków o przeprowadzenie ponownej oceny oddziaływania na środowisko). Analiza „ex post” Wymaga przeanalizowania np. dokumentacji projektowej, OOŚ oraz pozostałej dokumentacji dotyczącej projektu pod kątem określenia, w jaki sposób ryzyka klimatyczne (zarówno w wymiarze adaptacji do zmian klimatu jak i emisji gazów cieplarnianych wpływu na klimat) zostały wzięte w tej dokumentacji pod uwagę, nawet jeżeli nie zawiera ona jednoznacznych wskazań na ten temat. Opis przedstawiający taką analizę może znaleźć się także w studium wykonalności lub innych właściwych załączanych do wniosku o dofinansowanie dokumentach. W miarę potrzeby może być konieczne wykonanie bądź zlecenie do wykonania przez beneficjenta dodatkowych analiz bądź prac badawczych w przedmiotowym zakresie i załączenie ich do wniosku o dofinansowanie. F.9 Obowiązek przekazywania informacji na potrzeby rejestrów prowadzonych w Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (dotyczy także projektów zakupowych) • • • F.9.1 Czy beneficjent projektu jest podmiotem zobowiązanym do przekazywania informacji na potrzeby niżej wymienionych rejestrów prowadzonych w Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska: ̶ bazy danych o ocenach oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko, o której mowa w art. 128 oraz 129 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235 z późn. zm.); centralnego rejestru form ochrony przyrody, o którym mowa w art. 113 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013, poz. 627 z późn. zm.). F.9.2. Jeżeli w pkt F.9.1 udzielono odpowiedzi „TAK” należy załączyć stanowiące załącznik nr ………. oświadczenie o nie zaleganiu z informacją wobec rejestrów prowadzonych w Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, o zobowiązaniu do przekazywania ww. informacji w przyszłości oraz poddaniu się weryfikacji instytucji w tym zakresie. Dziękujemy za uwagę