Chrześcijaństwo (2) - Publiczne Gimnazjum Katolickie im. świętego
advertisement
Publiczne Gimnazjum Katolickie im. św. Stanisława Kostki Poznań A. D. 2012 Osiągnięcia Kościoła katolickiego płaszczyzna społeczno-kulturowa • Życie monastyczne (np. benedyktyni, cystersi), zakony żebrzące (franciszkanie i dominikanie) • Uniwersytety (od XII w., pierwszy w Bolonii ok. 1110 r.) i szkoły parafialne • Szpitale (zwł. przy klasztorach) • Kultura i sztuka – przede wszystkim sakralna • Architektura – romańskie opactwa, gotyckie katedry, renesansowe bazyliki • Dzieła miłosierdzia – zwł. na rzecz ubogich, Caritas • Szacunek dla każdego człowieka – od poczęcia do naturalnej śmierci • Troska o instytucję małżeństwa i rodziny Podziały Pierwszy podział chrześcijaństwa w 1054 r. Powody podziału: spór o dominację dwóch biskupów: – Rzymu – papieża (Stolicy św. Piotra, wyznaczonego do pierwszeństwa przez Pana Jezusa) – Konstantynopola – patriarchę (miasta ważnego politycznie, nazywanego Nowym Rzymem). Obecni biskupi Konstantynopola Bartłomiej I i Rzymu Benedykt XVI. Podziały Pierwszy podział chrześcijaństwa w 1054 r. Każdy z tych biskupów uzurpował sobie prawo do pierwszeństwa. Konstantynopol był nową stolicą cesarstwa. Rzym chylił się w tym czasie ku upadkowi – argument polityczny. Podział nasilały różnice kulturowe: na Wschodzie używano języka greckiego, na Zachodzie – łaciny. Na Wschodzie do Eucharystii używano chleba kwaszonego (zwykłego), na Zachodzie – niekwaszonego (białe opłatki) – różnice w liturgii. Inna była też dyscyplina kościelna: na Zachodzie obowiązywał celibat, na Wschodzie – nie. Podziały Pierwszy podział chrześcijaństwa w 1054 r. Apogeum sporu było wprowadzenie na Zachodzie do liturgii Mszy św. Symbolu wiary (Credo) z dodatkiem i Syna (Filioque), czego nie zaakceptował Wschód i potraktował to jako zmianę wiary. Prawosławni zaczęli nazywać się tymi, którzy mają niezmienioną, prawdziwą naukę – ortho doxa – ortodoksami – wersja spolczszona – prawosławnymi. Podziały Pierwszy podział chrześcijaństwa w 1054 r. • Po podziale nastąpiły dalsze rozróżnienia, jednak nie co do istoty wiary. Powstały w ten sposób – Kościół wschodni (prawosławny, czyli ortodoksyjny, bo zachowujący prawdziwą doktrynę, – Kościół zachodni (katolicki, rzymski, z papieżem na czele, nieuznawanym jako zwierzchnik na Wschodzie). • Prawosławie jest zorganizowane w niezależne od siebie, samodzielne patriarchaty z patriarchami na czele. Istnieją takie prawosławne patriarchaty, jak: Moskiewski, Kijowski, Konstantynopolski. Każda diecezja prawosławna jest autokefaliczna-niezależna. • Podział z 1054 r. to Schizma Wschodnia (schizmapodział). Podziały Drugi podział chrześcijaństwa (zachodniego) w 1517 r. • Przyczyny: domaganie się reform Kościoła wobec różnych nadużyć duchowieństwa, pytanie o rolę Kościoła w zbawieniu. • Marcin Luter w Wittenberdze 30.10.1517 r. ogłasza „95 tez”. Reformacja szybko ogarnia Europę. Wybuchają wojny religijne i prześladowania. Rodzi się protestantyzm. • Jan Kalwin w Genewie, a po nim Jan Zwingli tworzą na stopie teoretycznej swoje rozumienie Reformacji – kalwinizm. Moralność wprowadzona w idealnym mieście jest niezwykle surowa. • Henryk VIII ogłasza się w 1546 r. głową Kościoła anglikańskiego, wypowiadając posłuszeńśtwo papieżowi (skutek nie udzielenia mu przez papieża rozwodu). Podziały Drugi podział chrześcijaństwa (zachodniego) w 1517 r. • Przyczyny: domaganie się reform Kościoła wobec różnych nadużyć duchowieństwa, pytanie o rolę Kościoła w zbawieniu. • Marcin Luter w Wittenberdze 30.10.1517 r. ogłasza „95 tez”. Reformacja szybko ogarnia Europę. Wybuchają wojny religijne i prześladowania. Rodzi się protestantyzm. • Jan Kalwin w Genewie, a po nim Jan Zwingli tworzą na stopie teoretycznej swoje rozumienie Reformacji – kalwinizm. Moralność wprowadzona w idealnym mieście jest niezwykle surowa. • Henryk VIII ogłasza się w 1546 r. głową Kościoła anglikańskiego, wypowiadając posłuszeńśtwo papieżowi (skutek nie udzielenia mu przez papieża rozwodu). Podziały Drugi podział chrześcijaństwa (zachodniego) w 1517 r. Postulaty protestanckie: Tylko wiara, tylko Pismo, tylko łaska!!! (sola Scriptura, sola gratia, sola fide) – Człowiek nie potrzebuje żadnego pośrednictwa księży, bo zbawiony może być tylko przez wiarę. – Tylko Pismo Święte jest autorytetem w dziedzinie religii, z niej poznajemy Boga – odrzucenie Tradycji. – Człowiek nie jest zbawiony dzięki pobożnym uczynkom (nic nie może zrobić dla swego zbawienia), bo to Bóg zbawia tylko swoją łaską – nauka o predestynacji (przeznaczenie człowieka do zbawienia lub potępienia). Podziały Drugi podział chrześcijaństwa (zachodniego) w 1517 r. • Protestancka Reformacja: zniesienie sakramentów z wyjątkiem chrztu i Wieczerzy (ale Eucharystię pojmuje jedynie symbolicznie, a nie jako rzeczywistą obecnośćjak katolicy i prawosławni), nie ma kapłaństwa, więc nie ma hierarchii; nie ma dogmatów i odrzuca Tradycję jako niebiblijną, dowolnie interpretuje Pismo Święte. • Katolicka Kontrreformacja (odpowiedź na Reformację): zwołanie Soboru Trydenckiego (154563), który: ogłosił dogmaty (np. o łasce, o Eucharystii), zatwierdził kanon Pisma Świętego i ustalił liczbę sakramentów na siedem. Podziały Drugi podział chrześcijaństwa (zachodniego) w 1517 r. • Protestantyzm nie ma Urzędu Nauczycielskiego. Wprowadza dowolność interpretacji, nie ma żadnego punktu odniesienia, co skutkuje kolejnymi reformami i powstawaniem kolejnych wspólnot kościelnych. Dziś istnieje ich przeszło 42.000!!! • Ważniejsze nurty protestantyzmu: – – – – – – – – – – luteranie, kalwini (Kościoły zreformowane lub prezbiteriańskie), anglikanie, mennonici, baptyści, metodyści, kwakrzy, adwentyści, zielonoświątkowcy, Armia Zbawienia. Wyznania chrześcijańskie Wyznanie chrześcijańskie Liczba wyznawców Prawosławni Katolicy Protestanci 171 mln 1.160 mln 926 mln Protestanci wyrośli z Reformacji 426 mln Anglikanie 87 mln Kościoły wolne (z największym 378 mln Kościołem Zielonoświątkowców) Chrześcijanie marginalni 35 mln (o wątpliwej wierze trynitarnej) RAZEM CHRZEŚCIJAN 2.300 mln Dane za: Radio Watykańskie, maj 2011 Prawosławie według krajów Katolicyzm według krajów Protestantyzm według krajów Ekumenizm • Ruch ekumeniczny służy wzajemnemu zbliżeniu się i rozmowie chrześcijanom różnych wyznań (katolicyprawosławni-protestanci). • To ruch w obrębie chrześcijaństwa dążący do przywrócenia pomiędzy licznymi wyznaniami chrześcijańskimi pierwotnej jedności w ramach jednego, świętego, powszechnego i apostolskiego Kościoła. Głównym narzędziem ekumenizmu jest dialog i wspólna modlitwa, które nie mają na celu pochopnego zacierania różnic, lecz odkrycie jedności opartej na prawdzie i miłości Chrystusa. • Teolodzy spotykają się, by szukać dróg osiągnięcia jedności na stopie teologicznej. Chrześcijanie modlą się na nabożeństwach ekumenicznych o jedność wyznawców Chrystusa, bo sam Jezus modlił się w czasie Ostatniej Wieczerzy, „aby byli jedno”. Ekumenizm • Jednym z przejawów ekumenizmu jest powstanie w czasie II wojny światowej międzywyznaniowej wspólnoty zakonnej we Francji w Taize, której założycielem był protestant Roger Schulz (brat Roger). Zakonnicy wspólnoty są różnych wyznań. Ekumenizm Pierwszym owocem dialogu ekumenicznego jest wzajemne zniesienie ekskomunik z 1054 r. przez papieża Pawła VI i patriarchę Konstantyno-pola Atenagorasa. Wielki wkład dla jedności chrześcijan dał Jan Paweł II, spotykając się z przedstawicielami chrześcijan innych wyznań, a nawet otwierając Drzwi Święte Roku Świętego 2000 w bazylice św. Pawła za Murami z przedstawicielami prawosławia i protestan-tyzmu, jako wspólnej rocznicy 2000lecia chrześcijaństwa. Cel ekumenizmu • „Aby byli jedno…” (J 17) – zgorszenie podziału chrześcijan. • Dążenie do jedności przez: – własną odnowę, – nawrócenie serca, by żyć Ewangelią, – wspólną modlitwę, – dialog teologiczny – współpracę chrześcijan na różnych płaszczyznach. • Sobór Watykański II o ekumenizmie: Pragnienie jedności wszystkich wyznawców Chrystusa jest Jego darem i wezwaniem Ducha Świętego. Ta jedność trwa w katolickim Kościele Chrystusowym, który ma pełnię środków zbawienia powierzonych Kolegium Apostołów pod przewodnictwem Piotra. Ten Kościół tworzy Ciało Chrystusa. (Dekret o ekumenizmie „Unitatis redintegratio”) Dialog międzyreligijny • Sobór Watykański II zachęcił nie tylko do działalności ekumenicznej (wewnątrz chrześcijaństwa, między wyznaniami), ale też do dialogu z wyznawcami innych religii, a nawet z osobami niewierzącymi w Boga. Jan Paweł II był pierwszym papieżem, który przekroczył próg synagogi (Rzym 1985 r.) i przeprowadził wiele spotkań z wyznawcami innych religii. Dialog międzyreligijny • Inicjatywą Jana Pawła II było zwołanie 27.10.1986 r. w Asyżu pierwszego ekumenicznego i międzyreligijnego spotkania modlitewnego o pokój. Modlili się przedstawiciele takich religii, jak: chrześcijaństwa, judaizmu, islamu, buddyzmu, hinduizmu, szintoizmu, dżinizmu, wyznawców religii afrykańskich oraz indiańskich religii plemiennych. Dialog międzyreligijny Benedykt XVI podobne spotkanie z przedstawicielami różnych religii i wyznań chrześcijańskich zwołał w 25-tą rocznicę tamtego spotkania jesienią 2011 r. również w Asyżu. Był to Dzień Refleksji i Modlitwy o Pokój. Cel dialogu międzyreligijnego • Sobór Watykański II mówi o stosunku katolików do innych religii: – Pan Bóg powołał każdego człowieka do celu, którym jest On sam – Każdy ma prawo zmierzać od poznania Boga – W różnych religiach znajduje się wiele dobrego, co Kościół uznaje za przygotowanie do Ewangelii – Kto poznał prawdę, ma obowiązek za nią podążać • Wzajemny szacunek • Świadectwo wiary (Pan Jezus nakazał i nigdy nie odwołał słów: Idźcie i nauczajcie wszystkie narody. A Pismo Święte mówi: kto uwierzy i przyjmie chrzest, ten będzie zbawiony) Każdego dnia na świecie… • Ubywa 300 ateistów • Przybywa 80 tys. chrześcijan (31 tys. katolików, 37 tys. zielonoświątkowców) • Przybywa 79 tys. muzułmanów • 270 chrześcijan ginie za wiarę (przez ostatnie 10 lat życie oddało milion męczenników) Dane za: raport Międzynarodowy Biuletyn Badań Misyjnych (www.radiovaticana.org/pol) Religie i wyznania w świecie Zadanie domowe Odpowiedz pisemnie w zeszycie pełnymi zdaniami na pytania: • W którym roku chrześcijaństwo wskutek schizmy podzieliło się na wschodnie i zachodnie? • W jakim mieście Marcin Luter przybił do drzwi kościoła swoich 95 tez? • Podaj pozostałych dwóch ważnych reformatorów chrześcijaństwa z czasów Reformacji (obok Marcina Lutra). • Co odrzucili protestanccy reformatorzy? • Co to jest ekumenizm? • W jakiej miejscowości w XX w. powstała ekumeniczna (międzywyznaniowa) wspólnota zakonna? • W jakim mieście odbywają się międzyreligijne spotkania modlitewne w ramach Światowego Dnia Modlitwy o Pokój, które zwołał po raz pierwszy w 1986 r. bł. Jan Paweł II? Bibliografia • Encyklopedia szkolna. Religie świata, red. C. Naudin, M.-L. Cuq, wyd. Delta W-Z. • M. Kuźmińska, Wielkie religie świata, wyd. Egmont, Warszawa 2007. • Religie świata, red. H. Tinq, wyd. Larousse, Wrocław 2007. • Ilustracje, mapy i wykresy pochodzą z: www.wikipedia.pl, www.ekai.pl, www.opoka.org.pl i inne. dk. Grzegorz Konieczny Publiczne Gimnazjum Katolickie im. św. Stanisława Kostki Poznań A. D. 2012
