Data: 19 lipca 2017 Postawy Polaków wobec chorych na AIDS Chory na AIDS w pracy Według badania TNS OBOP autorstwa dr hab. Zbigniewa Izdebskiego, przeprowadzonego na zlecenie Krajowego Centrum ds. AIDS, 71% badanych jest zadania, iż ludzie z HIV powinni mieć możliwość kontynuowania swojej pracy. W ciągu ostatnich 4 lat poziom akceptacji polskiego społeczeństwa względem osób zarażonych wirusem HIV bądź chorych na AIDS zwiększył się o 7 punktów procentowych. Czy osoby zakażone HIV, które pracują z innymi ludźmi, powinny mieć możliwość kontynuowania swojej pracy czy też nie? N=3200 Powinno się im pozwolić pracować 70,9 % Nie powinno im się pozwalać pracować 5,0 % Nie wiem 17,3 % Brak danych 4,5 % Nie słyszał o HIV/AIDS 2,3 % Opinie kobiet (72%) i mężczyzn (70%) są do siebie zbliżone. Największy odsetek badanych akceptujących w pracy osoby z HIV wystąpił w grupie wiekowej 20-24 lata i wyniósł 76%, zaś najmniejszy wśród najstarszych badanych 40-49 lat: 65%. Najwyższy poziom akceptacji charakteryzuje trzy grupy społeczne: inteligencję i kadrę kierowniczą (86%), pracowników umysłowych (81%) oraz uczniów i studentów (80%), zaś najmniej skłonni do akceptacji są rolnicy (51%). Respondenci posiadający większą wiedzę na temat HIV/AIDS częściej są skłonni twierdzić, że osoby zarażone powinny mieć możliwość kontynuowania swojej pracy. Aż 80% badanych akceptujących osoby chore na AIDS w pracy to osoby, które poprawnie wskazały wszystkie trzy sposoby zapobiegania HIV/AIDS, czyli odpowiedzi: „ludzie mogą uniknąć zakażenia HIV/AIDS, jeżeli będą współżyli TNS OBOP ul. Dereniowa 11, 02-776 Warszawa Tel. (48 22) 648 2044-46, fax (48 22) 644 9947, e-mail: [email protected], http://www.obop.com.pl Biura w ponad 50 krajach Grupa Taylor Nelson Sofres z jednym, wiernym partnerem (-ką)”, „ludzie mogą uniknąć zakażenia HIV/AIDS, jeżeli będą używać prezerwatyw podczas stosunków płciowych” oraz „ludzie mogą uniknąć zakażenia HIV/AIDS, jeżeli będą się upewniać, że każdy zastrzyk, jaki dostają, jest wykonany czystą igłą”. Dla porównania, taką akceptację wyraża jedynie 32% osób, które nie potrafiły wskazać żadnej metody zapobiegania HIV/AIDS. Postawa badanych wobec możliwości kontynuowania pracy przez osoby zarażone HIV/AIDS związane są również z wielkością miejsca zamieszkania – 63% na wsiach uważa, że powinny mieć one możliwość dalszej pracy. W miastach powyższej 200 tys. mieszkańców taką opinię wyraża 79%. Najbardziej tolerancyjni są mieszkańcy województw opolskiego i zachodniopomorskiego, a najmniej świętokrzyskiego i kujawsko-pomorskiego. „Wyniki wskazują, że stajemy się społeczeństwem coraz bardziej tolerancyjnym wobec osób żyjących z HIV/AIDS. Wprawdzie są to na ogół postawy deklaratywne, a nie rzeczywiste, jednakże na przestrzeni 4 ostatnich lat zwiększył się odsetek osób akceptujących kontynuację pracy przez osoby zakażone wirusem HIV – twierdzi dr Zbigniew Izdebski, seksuolog. Gotowość opieki Jeśli chodzi o gotowość opieki na chorymi na AIDS, to w ciągu ostatnich 4 lat zwiększył się jej poziom o 22%. W 2001 56% badanych deklarowało, że opiekowałoby się osobą chorą na AIDS, 32% zaznaczyło odpowiedź "trudno powiedzieć”, a tylko 7% przyznało, że wolałoby tego nie robić. Wydaje się jednak, że respondenci mogą uzależniać swoją decyzję od stopnia pokrewieństwa, sytuacji materialnej i innych czynników, których nie sposób uwzględnić w jednym pytaniu. Czy gdyby ktoś z Pana(i) rodziny zachorował na AIDS, to czy zdecydował(a)by się Pan(i) nim opiekować? N=3200 Opiekował(a) bym się 55,6 % Wolał(a)bym się nie opiekować 6,7 % Nie wiem 31,3 % Brak danych 4,0 % Nie słyszał o HIV/AIDS 2,3 % „W ostatnim czasie pacjenci, którym przekazałem wiadomość o dodatnim wyniku testu i którzy w związku z tym zdecydowali się powiedzieć o tym w domu, spotkali się z akceptacją. Jeszcze kilka lat temu trudno byłoby to sobie wyobrazić. Nie chcę przez to powiedzieć, że te osoby nie mają problemów na co dzień, ale zmiany idą w korzystnym kierunku” – mówi dr Zbigniew Izdebski. Prawo do informacji Z badania TNS OBOP nt. postaw wobec osób chorych na HIV/AIDS wynika ponadto, że 46% badanych jest zdania, iż ludzie z HIV/AIDS powinni mieć prawo do zachowania tej informacji w tajemnicy. W porównaniu z badaniami z 1997 roku zmniejszył się odsetek osób, które uważają, że informacje takie powinno się ujawniać. Obecnie twierdzi tak prawie co czwarty badany. Czy osoby, które wiedzą, że mają HIV/AIDS powinny mieć prawo do utrzymania tego w tajemnicy przed społecznością, w której żyją czy też informacje takie powinno się ujawniać? (n=3200) Powinni mieć prawo do tajemnicy Informacje takie winno się ujawniać Nie wiem Brak danych Nie słyszał o HIV/AIDS 45,5 % 24,5 % 23,2 % 4,5 % 2,3 % Opieka medyczna Ogromna większość badanych przyznaje osobom z AIDS prawo do większej lub takiej samej opieki medycznej, jak innym poważnie chorym osobom. W 2001 roku uzyskano niemalże taki sam wynik, jak w roku 1997. Czy osoby chore na AIDS powinny korzystać z opieki zdrowotnej w takim samym, mniejszym czy większym stopniu niż inni poważnie chorzy ludzie ? (n=3200) W większym stopniu W mniejszym stopniu W takim samym stopniu Nie wiem Brak danych 44,6 % 2,6 % 35,2 % 10,5 % 4,5 % Zwiększenie poziomu akceptacji osób zakażonych HIV i chorych na AIDS jest spowodowane przede wszystkim zwiększeniem poziomu wiedzy społeczeństwa na temat HIV i AIDS. Wpłynęły na to liczne działania edukacyjno-profilaktyczne, uwzględniające m.in. prawa człowieka, wartości społeczne, pomoc ludziom żyjącym z HIV i AIDS oraz ich rodzinom, partnerom, a także leczącym je osobom. Różnorodne działania (szkolenia przeznaczone dla różnych grup zawodowych i społecznych, kampanie medialne, materiały edukacyjne opracowywane we współpracy ze specjalistami) były ukierunkowane nie tylko na posiadanie wiedzy o AIDS, ale przede wszystkim na zmianę postaw, zarówno wobec osób żyjących z HIV, jak i promowanie postaw społecznych, które sprzyjają eliminowaniu w życiu człowieka sytuacji ryzykownych, mogących spowodować zakażenie HIV. Działania profilaktyczno-edukacyjne są realizowane zarówno przez instytucje rządowe, przede wszystkim Krajowe Centrum ds. AIDS – agendę Ministerstwa Zdrowia, jak i organizacje pozarządowe. Szczegółowe informacje na temat działań zrealizowanych przez Krajowe Centrum ds. AIDS we współpracy z organizacjami pozarządowymi dostępne są na stronie internetowej www.aids.gov.pl. Badanie „Wiedza, postawy społeczne wobec HIV/AIDS i zachowania seksualne”, autorstwa dr hab. Zbigniewa Izdebskiego, przeprowadzono w grudniu 2001 na 3200-osobowej reprezentatywnej próbie mieszkańców Polski w wieki 15-49 lat na zlecenie Krajowego Centrum ds. AIDS. Taylor Nelson Sofres OBOP (TNS OBOP) jest jedną z wiodących firm badawczych działających na rynku polskim. Jego korzenie sięgają 1958 r., kiedy to powstał Ośrodek Badania Opinii Publicznej. W 1998 r. OBOP włączony został w struktury międzynarodowej grupy badawczej Taylor Nelson Sofres. Sieć TNS działa w ponad 50 krajach i należy do grona światowych liderów informacji marketingowej. TNS OBOP przeprowadza badania ilościowe i jakościowe. Od 1997 r. prowadzi ogólnopolski elektroniczny pomiar widowni telewizyjnej (tzw. telemetria). Zgodnie ze strategią TNS Worldwide, TNS OBOP rozwija sektory badawcze, jak również wprowadza na polski rynek licencjonowane produkty sieci TNS. Należą do nich m.in.: BuyTest, Conversion Model, NeedScope, badania trackingowe w systemie Miriad i FoQus 2. Eliza Misiecka Beata Durka dr hab. Zbigniew Izdebski dr Anna Marzec-Bogusławska Monika Trojan Mateusz Galica Krajowe Centrum ds. AIDS Rowland Communications TNS OBOP Podyplomowe Studium Wychowania Seksualnego Wydział Pedagogiczny UW [email protected] [email protected] tel. (22) ) 641 83 01 [email protected] [email protected] tel. (22) 651 64 40 tel. (22) 648 2131 Zakład Poradnictwa Młodzieżowego i Edukacji Seksualnej UZ [email protected] tel. (68) 328 29 77 [email protected]