FIZJOLOGIA CYKLU MIESIACZKOWEGO
advertisement
FIZJOLOGIA CYKLU MIESIACZKOWEGO Alina Warenik-Szymankiewicz Katedra i Klinika Endokrynologii Ginekologicznej Akademii Medycznej w Poznaniu Cykl miesiączkowy • Rozwój jaja zdolnego do zapłodnienia • Przygotowanie błony śluzowej macicy dla zapłodnionego jaja • Prawidłowy rozwój zapłodnionego jaja Prawidłowy cykl miesiączkowy • długość cyklu 28+/-5 dni • utrata krwi : 50 - 100 ml Integracja hormonalna cyklu miesiączkowego • Podwzgórze i ośrodki ponadpodwzgórzowe • Przysadka • Jajnik Gonadoliberyna (GnRH) • Schally, Guillemin (1971) – Dekapeptyd • Wydzielanie – Centralne: podwzgórze (jądro łukowate) – Obwodowe: • jajnik • łożysko Neurohormony podwzgórza • Liberyny • (RF-releasing factors RH – releasing hormones) – – – – – – GnRH TRH CRH GHRH MRH VIP Gonadoliberyna Tyreoliberyna Kortykoliberyna Czynnik Stymulujący Hormon Wzrostu Melanotropina Wazoaktywny Peptyd Jelitowy • Statyny • (IF-inhibiting factors, IH-inhibiting hormones) – SIH – MIH – PIF Somatostatyna Melanostatyna Inhibitor Prolaktyny (Dopamina) Kontrola wydzielania GnRH • Mechanizm sprzężeń zwrotnych • Wpływ neuropeptydów i neurotransmiterów – Stymulujący: • Adrenalina • Noradrenalina – Hamujący: • Dopamina • Melatonina • Peptydy opioidowe Gonadoliberyna (GnRH) • Sposób wydzielania – pulsacyjny – I faza cyklu miesiączkowego • Pulsy co - 60 – 90 minut – II faza cyklu miesiączkowego • Pulsy co 120 – 360 minut Podwzgórze GnRH Przysadka FSH LH Jajnik Estradiol Progesteron Regulatory wzrostu pęcherzyka • Czynniki pierwotne – FSH – LH – PRL • Stymulatory – inhibitory – steroidy jajnikowe – Estrogeny – Androgeny – Progesteron Rola FSH • Stymulacja wzrostu i rozwoju pęcherzyka • wzrost aktywności aromatazy • wzrost produkcji receptorów dla FSH i w komórkach ziarnistych • wzrost produkcji inhibiny, aktywiny, IGF-I • bezpośredni wpływ na podział komórek ziarnistych Rola LH • stymulacja komórek tekalnych do produkji androgenów (androstedion aromatyzacja E2) • plik LH w środku cyklu jest odpowiedzialny za owulację • remodelowanie komórek ziarnistych w procesie luteinizacji Rola PRL • Wysokie stężenia PRL działają inhibicyjnie na wydzielanie GnRH w podwzgórzu – wzrost i utrzymanie receptorów dla LH w ciałku żółtym Estradiol • Źródło: – • Działanie: – – – • pęcherzyk jajnikowy, kora nadnerczy żeńskie wtórne cechy płciowe, proliferacja endometrium, wpływ na gruczoł sutkowy Szczyt wydzielania: – dwa dni przed owulacją Rola estrogenów • wzrost stężęnia E2 w środku fazy folikularnej powoduje obniżenie stężenia FSH – odgrywa to rolę w selekcji pęcherzyka dominującego • pik E2 w fazie przedowulacyjnej wywołuje pik LH – sprzężęnie zwrotne dodatnie • E2 powoduje proliferację komórek ziarnistych • E2 wzmacnia aktywność aromatazy Testosteron • Źródło: – konwersja obwodowa, kora nadnerczy, jajnik • Działanie: – rozwój mięśni i kości, libido, męski typ osobowości – Niski T • opóźnione dojrzewanie, • brak męskich cech płciowych – Wysoki T • • • • przedwczesne dojrzewanie u chłopców obojnactwo u dziewczynek, choroba wieńcowa, nadciśnienie Rola androgenów • Andorstendion główny prekursor dla syntezy estrogenów • Nadmiar androgenów – atrezja pęcherzyka • Nadmiar androstendionu – Dihydrotestosteron inhibicja pozytywnego wpływu estrogenów na rozwój pęcherzyka Progesteron • Źródło: – ciałko żółte, – kora nadnerczy • Działanie: – zmiany sekrecyjne w endometrium • niewydolność lutealna – spadek progesteronu
