UKŁAD ROZRODCZY

UKŁAD HORMNALNY
1. W zarys postaci ludzkiej wrysuj gruczoły: [1] przysadkę mózgową, [2] tarczycę, [3] nadnercza, [4] trzustkę, [5] grasicę.
2. Połącz w pary nazwy gruczołów (kolumna I) z odpowiednimi nazwami
hormonów (kolumna II)
Kolumna I
Kolumna II
A. trzustka
1. lipaza
2. kalcytonina
B. tarczyca
3. folikulotropowy (FSH)
4. tyroksyna
C. przysadka mózgowa
5. progesteron
6. glukagon
D. jajnik
7. prolaktyna
8. glikogen
3. Uzupełnij tabelkę wpisując objawy niedoboru podanych hormonów.
tyroksyna
hormon wzrostu
insulina
progesteron
testosteron
kalcytonina
4. Narysuj wykres przedstawiający jak zmieni się poziom insuliny i glukagonu po posiłku.
5. Wydzielanie wszystkich wymienionych poniżej gruczołów dokrewnych jest kontrolowane drogą hormonalną przez przysadkę
za wyjątkiem:
a) tarczycy
b) trzustki
c) kory nadnerczy
d) jąder
6. Na dowolnym przykładzie wyjaśnij mechanizm sprzężenia zwrotnego ujemnego.
7. Poniżej przedstawiono hormony zaangażowane w rozmnażanie u kobiet i mężczyzn oraz ich działanie. Dopasuj hormon do
jego funkcji.
A. FSH
B. LH
C. testosteron
D. estrogeny
E. progesteron
a) przygotowanie śluzówki macicy do implantacji
b) stymulacja jąder do wydzielania testosteronu
c) warunkowanie męskich cech płciowych
d) pobudzanie spermatogenezy
e) pobudzanie tworzenia pęcherzyków Graafa
f) kontrolowanie zmiany pęcherzyka Graafa w ciałko żółte
g) odnowa śluzówki macicy po krwawieniu miesiączkowym
h) warunkowanie żeńskich cech płciowych
i) ważny dla utrzymania ciąży.
1
UKŁAD ROZRODCZY
1. Poniższy schemat przedstawia proces powstawania komórki jajowej.
(2n) komórka prapłciowa
Podział.........[1]....
(1n)......[2].....?
kom. jajowa
a) Podaj nazwę tego procesu.
b) Uzupełnij nazwę typu podziału komórkowego oznaczonego [1] oraz nazwę struktur oznaczonych jako [2].
c) Wyjaśnij dlaczego podział jest niesymetryczny.
d) Narysuj schemat spermatogenezy.
2. Jeżeli w jądrze znajduje się 200 000 komórek prapłciowych to ile zostanie z nich wyprodukowanych plemników?
3. Podkreśl narządy biorące udział w tworzeniu nasienia:
cewka moczowa, kanaliki nasienne, pęcherzyki nasienne, nasieniowody, prostata, pęcherzyk Graafa
4. Przeanalizuj rysunek A poniżej i wykonaj polecenia.
a) Podpisz elementy budowy męskiego układu rozrodczego oznaczone cyframi 1, 3, 4.
b) Podaj funkcje pęcherzyków nasiennych.
c) Wyjaśnij, dlaczego jądra zlokalizowane są w worku mosznowym poza jamą brzuszną
5. Przeanalizuj rysunek B zamieszczony powyżej i wykonaj polecenia.
a) podpisz elementy budowy męskiego układu rozrodczego oznaczone cyframi 1, 3.
b) Podaj funkcję pochwy.
2
6. Uszereguj we właściwej kolejności wydarzenia w cyklu miesięcznym.
a) Przysadka wydziela LH
b) Degeneruje ciałko żółte
c) Owulacja
d) Przysadka wydziela FSH
e) Rozwija się ciałko żółte
f) Krwawienie miesiączkowe
g) Jajniki wydzielają estrogen pobudzający wzrost pęcherzyka Graafa (jajnikowy)
h) Pod wpływem progesteronu błona śluzowa macicy rozrasta się.
7. U pewnej kobiety krwawienie miesiączkowe rozpoczęło się 11 marca.
Zaznacz w kalendarzu dni, w których może dojść do zapłodnienia i zajścia w ciążę, przy założeniu, że cykl miesiączkowy tej
kobiety jest regularny i trwa 28 dni:
MARZEC
pn wt
śr
1
6
7
8
13
14
15
20
21
22
27
28
29
cz
2
9
16
23
30
pt
3
10
17
24
31
so
4
11
18
25
n
5
12
19
26
KWIECIEŃ
pn
wt
śr
cz
pt
3
10
17
24
6
13
20
27
7
14
21
28
4
11
18
25
5
12
19
26
so
1
8
15
22
29
n
2
9
16
23
30
8. Dopasuj narządy i układy (kolumna I) do listków zarodkowych, z których powstają (kolumna II):
Kolumna I
Kolumna II
I. Mięśnie szkieletowe
A. ektoderma
II. Oko (fotoreceptory)
B. mezoderma
III. Pęcherz moczowy
C. endoderma
IV. Płuca
V. Paznokcie
VI. Dwunastnica
9. Wyjaśnij, dlaczego dla rozwoju płodu ważny jest stan zdrowia i tryb życia matki.
10. Zapoznaj się z poniższym tekstem.
Składniki mleka matki chronią dziecko przed infekcjami do czasu, aż będzie ono zdolne bronić się samo. Wśród białek mleka
znajdują się przeciwciała tzw. immunoglobiny z klasy IgA, IgG, IgM, IgD, IgF. Szczególna forma IgA zwana frakcją
wydzielniczą składa się z 2 połączonych cząsteczek IgA i tak zwanej komponenty wydzielniczej, która chroni całość przed
degradacją przez kwas żołądkowy i enzymy trawienne. Cząsteczki frakcji wydzielniczej wiążą mikroorganizmy i nie dopuszczają
ich do tkanek. Przeciwciała nie atakują też pożytecznych bakterii jelitowych konkurujących z bakteriami chorobotwórczymi. W
mleku obecne są również wolne kwasy tłuszczowe, które mogą niszczyć otoczki wirusów. Siara – mleko produkowane w
pierwszych dniach po porodzie- zawiera dodatkowo interferon mający silne działanie antywirusowe. W mleku są też białe
krwinki – leukocyty wyspecjalizowane w zwalczaniu infekcji i aktywowaniu innych mechanizmów obronnych.
a) Podaj definicję immunoglobiny i określ jej funkcję.
b) Wymień składniki mleka uczestniczące w niszczeniu wirusów.
c) Wyjaśnij różnicę w budowie między immunoglobiną klasy IgA a frakcją wydzielniczą.
d) Podaj jakie czynniki chroniące organizm noworodka wchodzą w skład siary.
3
11. Poniższa ilustracja przedstawia zarodek otoczony błonami płodowymi.
a) Z opisu do rysunku wybierz i zapisz elementy, które są błonami płodowymi i podaj po jednej funkcji dla każdej.
b) Podaj, w którym etapie rozwoju zarodkowego powstają błony płodowe.
12. W kolumnie przedstawiono cechy płciowe. Przed każdą cechą umieść odpowiednią cyfrę: I – jeśli jest to cecha
pierwszorzędowa, II – dla cechy drugorzędowej lub III – cecha trzeciorzędowa.
zarost, rozwój kości, umięśnienie
wytwarzanie plemników
obecność zewnętrznych narządów płciowych
wytwarzanie komórek jajowych w cyklu miesiączkowym
obecność jąder lub jajników
odmienny typ zachowania
obecność macicy
rozwinięte piersi
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)
13. Wykres przedstawia zachorowalność na rzeżączkę w Polsce w latach 1035-1980.
60000
liczba zachorowań
50000
40000
30000
20000
10000
0
lata
a) Na podstawie wykresu skonstruuj tabelę, w której pokażesz liczbę zachorowań w latach 1035-1980. Wartości odczytuj co 5 lat.
b) Do jakiej grupy chorób należy rzeżączka?
c) Wymień 3 inne choroby z tej grupy.
d) Podaj 2 sposoby uniknięcia zarażenia.
4