SYLABUS Przedmiot Podstawy Filozofii Prowadzący zajęcia dr Mirosław Łesyszak Kierunek Malarstwo Specjalność Kostium i rekwizyt, Malarstwo w technikach scenograficznych, Obraz multimedialny Tok studiów/semestr Rok III/stacjonarne/I stopień/ 5semestr Forma zajęć Wykłady / Ćwiczenia Rygor Liczba godzin/punktów ECTS Egzamin 30 godzin wykładów/15 godzin ćwiczeń/ 3 ECTSY 1) Założenia i cele przedmiotu Orientacja w historii filozofii. Umiejętność analizy najważniejszych zagadnień filozoficznych rozumianych jako jeden z wiodących elementów duchowego dorobku kultury europejskiej. Poznanie zjawisk i teorii najbardziej reprezentatywnych dla poszczególnych nurtów filozoficznych na przestrzeni dziejów kultury europejskiej. Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z najważniejszymi zjawiskami i prądami filozoficznymi począwszy od starożytności a skończywszy na zjawiskach nam kulturowo i chronologicznie bliskich. Wskazanie pokrewieństw i różnic pomiędzy różnymi sposobami uprawiania filozofii, jej wpływu na rozwój innych dziedzin nauki i sztuki, miejsce w dorobku cywilizacyjnym Europy. 2) Przedmioty wprowadzające i wymagania wstępne. Brak wymagań wstępnych 3) Zamierzony efekt kształcenia: wiedza +++ umiejętności + postawy + 4) Treści programowe (semestralny program zajęć) Nr i forma zajęć Wykład 1 - 2 Temat zajęć/literatura podstawowa Podstawowe dziedziny zaliczane do filozofii, datowanie okresów filozofii, chronologia filozofii starożytnej. Jońscy filozofowie przyrody: Tales, Anaksymander, Anaksymenes, Heraklit Ćwiczenia 1 Najważniejsze zagadnienia początkowego okresu filozofii, monizm filozoficzny – analiza pojęć, dyskusja Wykład 3- 4 Szkoła Elejska – Ksenofanes, Parmenides, Empedokles, Zenon z Elei Ćwiczenia 2 Analiza najważniejszych zagadnień szkoły elejskiej – teoria bytu, byt i niebyt, sprzeciw wobec teorii Heraklita, paradoksy Zenona z Elei, dyskusja Wykład 5- 6 Demokryt i atomiści – materialistyczna koncepcja świata, cztery twierdzenia atomizmu, właściwości atomów, subiektywistyczna teoria postrzeżeń, materialistyczna koncepcja zjawisk psychicznych. Ćwiczenia 3 Analiza najważniejszych zagadnień teorii Demokryta, porównanie postulatów szkoły jońskiej i szkoły elejskiej Wykład 7-8 Pitagorejczycy, związek pitagorejski, pitagorejczycy a orficy, misteria orfickie i pitagorejskie, koncepcje metafizyczne – metempsychoza, koncepcje naukowe pitagorejczyków – liczba jako zasada bytu, zerwanie z monizmem filozoficznym Ćwiczenia 4 Najważniejsze elementy filozofii pitagorejskiej – koncepcje etyczne – dżinizm, hinduizm, buddyzm a pitagoreizm, analiza pojęć, dyskusja. Wykład 9-10 Sofiści – nowe podejście do filozofii, humanizm filozoficzny, nowe podejście do nauki: przedmiot badań, zadania, minimalizm poznawczy, sensualizm, relatywizm, praktycyzm i konwencjonalizm. Początki estetyki – teoria poezji. Ćwiczenia 5 Protagoras i najważniejsze dokonania sofistów. Analiza zjawiska, dialektyka i erystyka, uprzedzenia i negatywne stereotypy dot. sofistów, dyskusja Wykład 11-12 Sokrates – poglądy etyczne: cnota jako dobro bezwzględne, pożytek i szczęście, cnota jako wiedza, intelektualizm etyczny, metoda elenktyczna i metoda maieutyczna, moralizm i intelektualizm filozofii Sokratesa Ćwiczenia 6 Analiza najważniejszych postulatów Sokratesa, rola Sokratesa w filozofii - dyskusja Wykład 13-14 Platon i Arystoteles – nauka o ideach, idee a rzeczy, natura idei, nauka o duszy, dusza a ciało, eschatologia, celowość świata, dusza świata, epistemologia, etyka, estetyka Ćwiczenia 7 Idealizm , materializm, racjonalizm – koncepcje filozoficzne, analiza pojęć, dyskusja Wykład 15 - 16 Stoicy, Epikurejczycy, Neoplatonicy – najważniejsze nurty filozofii hellenistycznej Ćwiczenia 8 Filozofia hellenistyczna – najważniejsze idee, analiza pojęć, dyskusja Wykład 17-18 Ćwiczenia 9 Filozofia chrześcijańska – Augustyn, Abelard, Ockham, Tomasz z Akwinu Chrześcijaństwo w ujęciu filozoficznym, wiara i rozum, analiza najważniejszych pojęć, dyskusja Wykład 19-20 Filozofia Odrodzenia Montaigne, Bruno, Bacon Ćwiczenia 10 Filozofia nowożytna – nowe idee i ich funkcjonowanie na tle przemian społecznych kulturowych Odrodzenia. Analiza najważniejszych pojęć, dyskusja Wykład 20-21 Kartezjusz, Pascal, Hobbes – systemy filozoficzne i ich znaczenie. Ćwiczenia 11 Filozofia systemów – najważniejsze pojęcia – analiza, dyskusja Wykład 22-23 Filozofia oświecenia - Locke, Hume, Berkeley, Wolter, Rousseau, Ćwiczenia 12 Idee oświecenia na tle obyczajowości epoki. Oświecenie i współczesność. Długie trwanie idei oświecenia. Dyskusja Wykład 24-25 Filozofia krytyczna I.Kanta, Idealizm niemiecki – Fichte, Schelling, Hegel Ćwiczenia 13 Idealizm niemiecki a romantyzm. Idee filozoficzne na tle przemian kultury i sztuki. Dyskusja Wykład 26-27 Materializm – Marks, Engels Ćwiczenia 14 Rola materializmu w dziejach, konsekwencje materialistycznej koncepcji rzeczywistości. Dyskusja. Wykład 28-29 Schoppenhauer, Kierkegaard, Nietzsche, Bergson Ćwiczenia 15 Filozofia życia i protoegzystencjalizm – najważniejsze pytania, postulaty i koncepcje. Analiza pojęć, dyskusja. Wykład 30 Egzystencjalizm – Heidegger, Jaspers, Sartre – u progu współczesności. Konsekwencje egzystencjalizmu filozoficznego. Egzystencjalizm a sztuka. 5) Literatura: 1. 2. 3. 4. 5. 6. W. Tatarkiewicz, Historia filozofii t. 1-3, Warszawa 1981 i nast. W. Mackiewicz, Filozofia współczesna, Warszawa 2008 A. Comte-Sponville, Filozofia, Warszawa 2007 B. Russel, Problemy filozofii, Warszawa 2003 F. Copleston, Historia filozofii, Warszawa 2008 T. Gadacz, Historia filozofii XX wieku, Kraków 2009 6) Metody dydaktyczne: Wykład, dyskusja, analiza pojęć 7) Forma i warunki zaliczenia przedmiotu: Przedmiot zaliczany na podstawie wyniku egzaminu pisemnego (testu). 20 września 2012r. dr Mirosław Łesyszak Data i podpis wykładowcy