Pismo greckie

advertisement
Pismo greckie
Według opowiadań zostało
stworzone przez greckich bogów.
Zapewne jest to tylko mitem!!!
Język dusza narodu

Grecy byli plemionami indoeuropejskimi, które przybyły z obszarów
naddunajskich na teren północnej Grecji w III tysiącleciu przed naszą erą, a
następnie przesunęły się na południe, zajmując Grecję Środkową i Peloponez. W
czasie długich wieków obcej dominacji Grecy zdołali zachować swój język, który
towarzyszy im nieprzerwanie od 4000 lat. Nigdy nie napisano takiego mnóstwa
dzieł o nieprzemijającej wartości dla całej ludzkości, wykorzystując tak wiele
różnorodnych stylów jednego języka, jak w Atenach w okresie ich największej
świetności. Dzieła te odzwierciedlają potężne niepokoje, które równie dobrze
można śledzić w innych dziedzinach. Ich szczególną cechą pozostaje jednak to,
że literatura jest rezultatem wolności i zwycięskiej pewności siebie, nie zaś
efektem potęgi militarnej. Utrata niezależności politycznej nie umniejszyła
natomiast możliwości tego, co dziś nazywamy literaturą. W późniejszych
czasach trudno znaleźć pokolenie, w którym nie napisano by czegoś
wartościowego po grecku. W miarę jak świat stawał się coraz bardziej
uniwersalny, mieszały się prądy w literaturze. Neoklasyczne pisma greckie w
Imperium Rzymskim są wykwintne i piękne; jeszcze dziś z przyjemnością czyta
się dzieła Lukiana z Samosat, a wiele prac Plutarcha zarówno z przyjemnością ,
jak i z pożytkiem dla nauki- zwłaszcza te z nich, które wykorzystał Szekspir.
Dzieła późniejszych Greków nie reprezentowały już jednak najwyższego
poziomu i Szekspir zdołał je przewyższyć nie zrozumiawszy ich w pełni
Alfabet grecki
• Alfabet grecki – powstały ok. IX w. p.n.e.
Alfabet służący do zapisu języka greckiego i
języków kilku ludów znajdujących się pod
wpływem kultury greckiej. Jego znaki służyły
Grekom także do zapisu liczb. We wczesnej
starożytności istniało wiele form alfabetu
greckiego, wypartych w okresie klasycznym
przez formę jońską (zachodnią), której w
niezmienionej postaci używa się do dziś do
zapisu języka nowogreckiego.
Pismo greckie
























Αα
ἄλφα
(wym. alpha)
Β β ϐ βῆτα
(wym. beta)
Γγ
γάμμα
(wym. gamma)
Δδ
δέλτα
(wym. delta)
Ε ε ϵ ϶ἒ ψιλόν (wym. e epsilon)
Ζζ
ζῆτα
(wym. dzeta)
Ηη
ἦτα
(wym. eta)
Θ θ ϴ ϑθῆτα
(wym. theta)
Ιι
ἰῶτα
(wym. iota)
Κ κ ϰ ϗκάππα
(wym. kappa)
Λλ
λάμβδα
(wym. lambda)
Μ μ μῦ
(wym. my)
Νν
νῦ
(wym. ny)
Ξξ
ξῦ
(wym. ksy),
Ο οὂ μικρόν
(wym. o mikron)
Ππ
ϖπῖ
(wym. pi),
Ρρ
ϱῥῶ
(wym. rho)
ΣσϹϲϽͻ
ςσίγμα, σῖγμα
(wym. sigma)
Ττ
ταῦ
(wym. tau)
Υ υ ϒὖ
ψιλόν, ὒ ψιλόν
(wym. y psilon)
Φ φϕ φῖ
(wym. phi),
Χχ
χῖ
(wym. khi),
Ψψ
ψῖ
(wym. psi),
Ωω
ὦ μέγα
(wym. o mega)
 Alfabet
Materiał pisarski
 Materiał używany przez starożytnych Greków do utrwalania tekstu
był bardzo różnorodny, począwszy od liści palmowych, kory
drzew, płótna, skończywszy na papirusie tabliczkach
metalowych lub drewnianych . Te ostatnie cieszyły się większą
popularnością w życiu codziennym. Sposób utrwalania myśli
ludzkiej na tabliczkach drewnianych przetrwał aż do średniowiecza.
Najczęściej malowano je na biało, aby pismo było lepiej widoczne,
następnie pokrywano warstwą wosku, który ułatwiał pisanie.
Stopniowo nauczono się łączyć tabliczki w wiązki, co było
wygodne w użyciu, zarówno dla ucznia, jak i kupca. Niestety
pismo na takiej tabliczce nie należało do starannych i wyraźnych.
Poza wymienionymi sposobami materiał ten używano również do
zapisywania rachunków, korespondencji, zaklęć i modlitw.
Ograniczona ilość miejsca do pisania uniemożliwiła
rozpowszechnienie się tabliczek jako nośnika długich tekstów.
Jednak wiązka tabliczek stała się prototypem postaci książki kodeksu, który zdobył popularność około III i IV w. p.n.e.
Narzędzia pisarskie


W starożytnej Grecji używano różnorodnych przyrządów
(zależnie od sposobu użycia). Pisząc na papirusie
posługiwano się skośnie ściętą trzcinką, którą
stopniowo modyfikowano poprzez rozszczepianie
końcówki, co dawało efekt cienkiego pisma. Pióro takie
zwano calamus. Pisząc na tabliczce woskowej
posługiwano się metalowym rylcem, spłaszczonym w
górnym końcu do zacierania błędów. Do pisania na
pergaminie używano również trzcinki, później (ok. V w.
n.e.) zaczęto stosować pióra ptaków (głównie gęsie),
które ścinano i rozszczepiano na końcu podobnie jak
trzcinkę.
Pisarz grecki posługiwał się także liniałem (podobnie
jak skryba w Mezopotamii), który służył do nadawania
kierunku wierszom i kolumnom. Atrament sporządzano
sadzy, wody gumy, później używano atramentu
wyrabianego z galasówek o ciemnobrunatnym odcieniu.
Stosowano też atrament czerwony i podobnie jak robili
to Egipcjanie zabarwiano nim tytuły i nagłówki. Do
usuwania błędów służyła gąbka.
Różne rodzaje pisma
• Pismem pochodzącym bezpośrednio z pisma
greckiego posługuje ludzkość w Europie,
Ameryce, dużej części Afryki i Azji (z pisma
greckiego wywodzi się pismo łacińskie). Na
piśmie greckim i aramejskim oparte jest
częściowo pismo armeńskie. Z dawnego pisma
palestyńskiego (związanego z fenickim) wywodzi
się pismo paleohebrajskie, którego najstarsza
inskrypcja pochodzi z IX w. p.n.e. Z tego pisma
wywodzą się: pismo samarytańskie i pismo
aramejskie (podstawa współczesnego pisma
hebrajskiego).
Inne języki zapisywane za pomocą
alfabetu greckiego














Większość języków Azji Mniejszej
Lidyjski i frygijski
Języki paleobałkańskie
Język tracki i macedoński
Język galijski
Hebrajski
Baktryjski
Język nubijski
Język turecki
Albański
Aromański
Język gagauski
Urum
Surguch
Język frygijski
Język frygijski - wymarły indoeuropejski język
Frygów, używany w starożytnej Anatolii. Uważa się,
że język ten był genetycznie bliski językowi
trackiemu, posiada również liczne cechy wspólne z
greką i językiem ormiańskim. Język ten rozwinął się
najprawdopodobniej pod koniec II tysiąclecia p. n. e.
w związku z wędrówką ludów z terenów Tracji do Azji
Mniejszej. W późniejszych stuleciach był językiem
zaawansowanego cywilizacyjnie królestwa Frygii,
stracił jednak na ważności po podbojach perskich w
VI w. p. n. e. i późniejszych greckich. Wymarł
ostatecznie w VI w. n. e. Do naszych czasów
zachowały się nieliczne inskrypcje z IX w. p. n. e.
(język starofrygijski, rozpadający się na kilka
dialektów) w alfabecie frygijskim oraz z początków
naszej ery (język nowofrygijski) w alfabecie greckim.
Modlitwa Pańska
• System monotoniczny
• Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοίς
αγιασθήτω το όνομά σου·
ελθέτω η βασιλεία σου· γενηθήτω το
θέλημά σου, ως εν ουρανώ και επί
της γης·
τον άρτον ημών τον επιούσιον δος
ημίν σήμερον·
και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών,
ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις
ημών·
και μη εισενέγκης ημάς εις
πειρασμόν, αλλά ρύσαι ημάς από
του πονηρού.
αμήν.
• System politoniczny
• Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου·
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου· γενηθήτω τὸ
θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ
τῆς γῆς·
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς
ἡμῖν σήμερον·
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφελήματα ἡμῶν,
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις
ἡμῶν·
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς
πειρασμόν, ἀλλὰ ρῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ
τοῦ πονηροῦ.
ἀμήν.
Kilka zagadek, do których rozwiązania będziecie potrzebować
poniższego alfabetu 
• Zagadka 
Rozwiążcie ją

Rozwój kultury Helleńskiej jak i
również pisma greckiego
 Na skutek podbojów kolonizacyjnych Wschodu
przez Greków pochodzących z różnych stron
Hellady oraz powstania odrębnego
społeczeństwa zaczęła wytwarzać się na
Wschodzie odmienna kultura Grecka. Lata 750500 p.n.e. nazwane są wiekami kolonizacji oraz
rozwoju kulturowego Grecji o czym świadczy
powstanie wielu dzieł literackich, prądów
filozoficznych, styli architektonicznych, jak
również rozwój religii, teatru oraz życia
politycznego miast-państw. Wszystkie wyżej
wymienione czynniki oraz wiele innych
składających się na kulturę Helleńską.
Download