Opodatkowane jest nabycie rzeczy i praw majątkowych, których
advertisement
Podatki samorządowe Pierwszą grupą dochodów własnych JST są wpływy z ustalonych i pobieranych na podstawie odrębnych ustaw podatków. Zaliczamy do niej następujące podatki: 1. Podatek od nieruchomości 2. Podatek rolny 3. Podatek leśny 4. Podatek od środków transportowych 5. Opodatkowanie w formie karty podatkowej 6. Podatek od spadków i darowizn 7. Podatek od czynności cywilnoprawnych Drugą grupą dochodów własnych gminy stanowią wpływy z opłat. Ustawa o dochodach j.s.t. szereguje wpływy z opłat jako: a) wpływy z opłaty skarbowej, b) wpływy z opłaty targowej, c) wpływy z opłaty miejscowej, uzdrowiskowej i od posiadania psów d) wpływy z opłaty eksploatacyjnej – w części określonej w ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo geologiczne i górnicze Dz. U. z 1994 r. Nr 27, poz. 96 e) i z innych opłat stanowiących dochody gminy, uiszczanych na podstawie odrębnych przepisów. Kiedy i na jakich zasadach zapłacimy podatek od spadków i darowizn ? USTAWA z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn • Podatek od spadków i darowizn jest typowym podatkiem majątkowym mającym na celu obciążenie przysporzonego majątku w sposób nieodpłatny czyli pochodzący z tytułu : - Dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego, - Darowizny, polecenia darczyńcy, - Zasiedzenia, - Nieodpłatnego zniesienia współwłasności, - Zachowku - jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez sąd darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu, - Nieodpłatnej renty, użytkowania oraz służebności. ! Opodatkowaniu podlegać więc będzie każde nabycie własności rzeczy, do którego stosować się będą choćby odpowiednio przepisy o przeniesieniu własności, czy każdego nabycia praw majątkowych. W skład spadku bowiem wchodzą różnego rodzaju prawa, a więc nie tylko prawo własności rzeczy, lecz także prawa obligacyjne, jak wierzytelności, czy też ograniczone prawa rzeczowe. • Istotą podatku od spadków i darowizn jest to, że opodatkowuje się nim nieodpłatny przyrost majątku oparty na osobowych powiązaniach osobistych i rodzinnych, a nie –jak w podatku dochodowym od osób fizycznych –czysty przyrost majątku wynikły z własnej pracy podatnika bądź jego kapitału. • Wzajemny stosunek ustawy o podatku od spadków i darowizn i ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: Zgodnie z art. 2 ust.1 pkt 3 u.p.d.o.f. z opodatkowania podatkiem dochodowym wyłączone zostały m.in. Przychody podlegające przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Oznacza to w konsekwencji, że w prawie polskim ustawa o podatku od spadków i darowizn jest ustawą szczególną w stosunku do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. • Wysokość podatku W ustawie o podatku od spadków i darowizn zastosowano stawki podatkowe, których wysokość została uzależniona od osobistego stosunku nabywcy własności rzeczy i prawa majątkowego. Dlatego też w art. 14 ust. 1 u.p.s.d., posługując się skrótem myślowym i pewnym uproszczeniem, ustalono, że „wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczany jest nabywca”. Reasumując wysokość podatku jest zróżnicowana w zależności od wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych oraz od stosunku osobistego nabywcy do osoby, od której lub po której została nabyta własność rzeczy prawa majątkowego, a w związku z tym od grupy podatkowej , do której został zaliczony nabywca. Ustawodawca dzieli wszystkich nabywców na trzy grupy podatkowe. • Organ podatkowy ustala zatem na dzień zaistnienia obowiązku podatkowego takie okoliczności jak: a) Kwoty wartości minimów podatkowych b) Kwoty decydujące o zaliczeniu do poszczególnego szczebla skali podatkowej c) Wartość rynkową rzeczy i praw majątkowych - Pozostałe elementy stanu faktycznego, a więc także zaliczenie do poszczególnych grup podatkowych, ocenia na dzień prowadzenia postępowania wymiarowego. Grupy podatkowe • Nabywcy rzeczy i praw majątkowych podlegający opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn zostali przyporządkowani do trzech grup podatkowych, przy czym kryterium przyporządkowania stanowi osobisty stosunek nabywcy od osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Przy zaliczaniu nabywców do określonych grup podatkowych stosunek osobisty między nabywcą prawa własności rzeczy lub praw majątkowych może wynikać z pokrewieństwa, małżeństwa lub powinowactwa albo też może nie być stosunkiem osobistym. Ten ostatni przypadek dotyczy nabywców zaliczonych do III grupy i oznaczonych mianem „inni nabywcy”, co wskazuje, że jest to katalog otwarty w odróżnieniu do katalogów odnoszących się do grupy II i III. Do I grupy podatkowej zaliczamy: • • małżonka, • zstępnych (np. syn, córka, wnuki), • wstępnych (np. matka, ojciec, dziadkowie), • pasierba, • zięcia, • synową, • rodzeństwo, • ojczyma, • macochę i • teściów. Do II grupy podatkowej zaliczamy: • • zstępnych rodzeństwa (np. siostrzeniec, bratanek), • rodzeństwo rodziców (np. wuj, ciotka), • zstępnych i małżonków pasierbów, • małżonków rodzeństwa (np. mąż siostry) , • rodzeństwo małżonków (np. brat żony), • małżonków rodzeństwa małżonków (np. mąż siostry męża), • małżonków innych zstępnych (np. żona wnuka). Trzecia grupa podatkowa to pozostali nabywcy. • Zasada stosowania minimum podatkowego. : Zgodnie z literalnym brzmieniem art. 9 ust. 1 u.p.s.d., opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwoty wskazane w ustawie. Kwoty ustanowione zostały odpowiednio na poziomie: • 9.637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej, • 7.276 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej, • 4.902 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej. • Jak z powyższego wynika, również przy konstrukcji minimum podatkowego ustawodawca kierował się względami rodzinnymi; im bliższy związek zbywcy z nabywcą, tym kwota wolna od podatku jest wyższa, a więc obciążenie podatkowe niższe. Obliczanie podatku • Od wartości spadku odejmujemy kwotę wolną od podatku dla właściwej grupy podatkowej • 2. Następnie obliczamy nadwyżkę ponad właściwą kwotę aby ustalić podstawę obliczenia podatku – ( istnieją 3 progi nadwyżki dla wszystkich 3 grup podatkowych) • Od 0 do 10 278 zł • Od 10 278 do 20 556 zł • 20 556 > • 3. Ostatni krok: Mnożymy podstawę obliczenia podatku przez właściwą w danej sytuacji stawkę podatkową = podatek od spadków i darowiz Skala podatkowa • Skala podatkowa jest zbiorem stawek podatkowych w danym podatku. Na potrzeby podatku od spadków i darowizn zastosowano co do zasady skalę progresywną w postaci szczeblowanej ciągłej. Progresja szczeblowana polega zaś na tym, że całą podstawę opodatkowania dzieli się na poszczególne szczeble i do każdego z nich stosuje się inną stawkę podatkową Kwoty nadwyżki w zł ponad Podatek wynosi do 1) od nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej 10.278 10.278 20.556 20.556 3 % 308 zł 30 gr i 5 % nadwyżki ponad 10.278 zł 822 zł 20 gr i 7 % nadwyżki ponad 20.556 zł 2) od nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej 10.278 10.278 20.556 20.556 7 % 719 zł 50 gr i 9 % od nadwyżki ponad 10.278 zł 1.644 zł 50 gr i 12 % od nadwyżki ponad 20.556 zł 3) od nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej 10.278 10.278 20.556 20.556 12 % 1.233 zł 40 gr i 16 % od nadwyżki ponad 10.278 zł 2.877 zł 90 gr i 20 % od nadwyżki ponad 20.556 zł Na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązują stawki progresywne, odniesione do każdej grupy podatkowej, których wysokość kształtuje się w przedziałach: • 1) od 3 do 7%, dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej, • 2) od 7 do 12% dla nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej, • 3) od 12 do 20% dla nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej. ! Warto przy tym zauważyć, że przy określaniu identycznych wartości kolejnych szczebli dla każdej z grup przyjęto równocześnie zasadę, w myśl której najwyższa stawka w grupie I wyznacza poziom najniższej stawki w grupie drugiej. Najwyższa stawka w grupie II stanowi z kolei najniższą stawkę w grupie III. • • • • Art. 13. 1. Wartość świadczeń powtarzających się przyjmuje się do podstawy opodatkowania w wysokości rocznego świadczenia pomnożonego: 1) w razie ustanowienia świadczeń na czas określony co do liczby lat lub ich części - przez liczbę lat lub ich części; 2) w pozostałych przypadkach, w tym w razie ustanowienia świadczeń na czas nieokreślony - przez 10 lat. 2. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio do obliczenia wartości prawa użytkowania i służebności. 3. Roczną wartość użytkowania i służebności ustala się w wysokości 4 % wartości rzeczy oddanej w użytkowanie lub obciążonej służebnością. • Podsumowując wysokość podatku Art. 15 u.p.s.d.: • dla nabywców zaliczonych do pierwszej grupy podatkowej w sytuacji gdy wartość przysporzenia przekracza 9637 zł ( kwota wolna od podatku) a nie przekracza 10 278 zł – wysokość podatku to 3 % różnicy między wskazanymi kwotami. Jeżeli przysporzenie przekracza 10 278 zł a nie przekracza 20 556 zł – wysokość podatku to 308,30 zł + 5 % od nadwyżki ponad 10 278 zł. Natomiast w sytuacji gdy wartość przysporzenia przekracza kwotę 20 556 zł – podatek wyniesie 822,20 zł + 7% nadwyżki ponad 20 556 zł. • Gdy osoby są zaliczone do drugiej grupy podatkowej. Wówczas, jeżeli wartość nabytego majątku nie przekroczy 10 278 zł - to podatek wyniesie 7 % tej wartości. Jeżeli jego wartość będzie wyższa niż 10 278 zł lecz niższa od 20 556 zł – podatek wyniesie 719,50 zł + 9% od nadwyżki ponad 10 278 zł . A jeżeli wartość przysporzenia przekroczy kwotę 20 556 zł osoby zaliczone do tej grupy podatkowej będą musiały zapłacić podatek w kwocie 1644,50 zł + 12% nadwyżki ponad kwotę 20 556 zł. • Do nabywców zaliczonych do ostatniej trzeciej grupy podatkowej podatek jest w wysokości największej. Do wartości 10 278 zł przysporzenia, podatek to 12% tej wartości. Gdy wartość przysporzenia oscyluje między 10 278 zł a 20 556 zł – podatek wyniesie 1233, 40 zł + 16% od nadwyżki ponad 10 278 zł. Natomiast po przekroczeniu 20 556 zł podatek wyniesie 2877,90 zł + 20% od nadwyżki ponad kwotę 20 556 zł. !) W uproszczony sposób pobiera się podatek od nabycia własności w drodze zasiedzenia, gdyż stosuje się proporcjonalną stawkę 7% dla każdego i nie odlicza się kwoty wolnej od opodatkowania. Natomiast stawka podatkowa wyniesie 20% jeżeli obowiązek podatkowy powstał wskutek powołania się podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego na okoliczność dokonania tej darowizny, a należny podatek od tego nabycia nie został zapłacony. Przykłady – obliczanie podatku od spadków • • • • Przykład 1 Grupa podatkowa I – córka nabywa czystą wartość spadku w wysokości 150.000 zł. Kwota wolna od podatku w I grupie podatkowej wynosi 9.637 zł. Obliczenie podatku: 1. Od wartości spadku odejmujemy kwotę wolną od podatku dla właściwej grupy podatkowej 2. Następnie obliczamy nadwyżkę ponad właściwą kwotę aby ustalić podstawę obliczenia podatku – ( istnieją 3 progi nadwyżki dla wszystkich 3 grup podatkowych) • Od 0 do 10 278 zł • Od 10 278 do 20 556 zł • 20 556 > 3. Ostatni krok: Mnożymy podstawę obliczenia podatku przez właściwą w danej sytuacji stawkę podatkową = podatek od spadków i darowizn. • Ad. 1. 150 000 zł– 9 637 zł = 140 363 zł Ad. 2. 140 363 zł – 20 556 zł = 119 807 zł Ad. 3.119 807 zł x 7% = 8 386,04 zł + 822,20 zł = 9 208, 24 zł • Kwota podatku po zaokrągleniu do pełnych złotych 9 208 . • Przykład 2 Grupa podatkowa II – siostrzeniec nabywa czystą wartość spadku w wysokości 25 000 zł. Kwota wolna od podatku w II grupie podatkowej wynosi 7 276 zł. Obliczenie podatku: 25 000 zł – 7276 zł = 17 724 zł 17 724 zł – 10 278 zł = 7 446 zł 7 446 zł x 9% = 6 701,4zł + 719,50 zł = 7 420,9zł Kwota podatku po zaokrągleniu do pełnych złotych 7 420 zł . • Przykład 3 Grupa podatkowa III – osoba obca nabywa czystą wartość spadku w wysokości 350 000 zł. Kwota wolna od podatku w III grupie podatkowej wynosi 4 902 zł. Obliczenie podatku: 350 000 zł – 4 902 zł = 345 098 zł 345 098 zł x 20% = 69 019,6 + 2 877,90 zł = 71897,5 Kwota podatku po zaokrągleniu do pełnych złotych 71 898 zł. Zadanie ! • Synowa nabywa spadek po teściach, którego wartość rynkową ocenia na 200 tyś zł – ile zatem wyniesie podatek od spadków i darowizn ? ? ? Rozwiązanie: • 200 000 ( wartość spadku ) minus 9 637 zł ( kwota wolna od podatku dla I grupy podatkowej) = 190 363 zł • Następnie obliczamy nadwyżkę ponad kwotę 20 556 zł czyli : 190 363 zł minus 20 556 zł = 169 807 zł ( podstawa obliczenia podatku) • Ostatni krok: 169 807 x 7% = 11 886 + 822,20 zł = 12 708 zł • • Kwota podatku po zaokrągleniu do pełnych złotych wyniesie 12 708 zł Technika poboru podatku • Podatnicy podatku od spadków i darowizn obowiązani są do składania zeznań podatkowych o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych w drodze spadku lub darowizny, (z wyjątkiem darowizny ustanowionej w formie aktu notarialnego) oraz innych wymaganych dokumentów które powinny być dołączone do zeznania podatkowego. Zarówno wzór zeznania jak również katalog wymaganych dokumentów określa Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 września 2011 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn • SD3 - ZEZNANIE PODATKOWE O NABYCIU RZECZY LUB PRAW MAJĄTKOWYCH ( Do składania zeznania podatkowego zobowiązani są nabywcy rzeczy lub praw majątkowych, którzy nie spełniają warunków do skorzystania ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn na podstawie art.4a w/w ustawy o podatku od spadków i darowizn.) • SD3/A - INFORMACJA O POZOSTAŁYCH PODATNIKACH (W przypadku, gdy od jednego z darczyńców darowiznę otrzymuje kilku obdarowanych, wówczas zeznanie podatkowe SD-3 składa jeden z nabywców, dołączając do niego formularze SD-3/A wypełnione przez pozostałych nabywców rzeczy lub praw majątkowych. ) • SD Z2 - Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Do składania zgłoszenia zobowiązani są nabywcy rzeczy lub praw majątkowych (małżonek, zstępni, wstępni, rodzeństwo, pasierb, ojczym i macocha) w celu skorzystania ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn na podstawie art.4a w/w ustawy o podatku od spadków i darowizn.) Organ podatkowy właściwy do złożenia zgłoszenia uzależniony jest od składników spadku. - Właściwość organu • Jeżeli przedmiotem spadku są nieruchomości położone w terytorialnym zasięgu działania jednego naczelnika urzędu skarbowego – to właściwy jest : - urząd skarbowy właściwy według miejsca położenia nieruchomości, • Jeżeli przedmiotem nabycia są nieruchomości lub prawa majątkowe i jednocześnie inne prawa majątkowe lub rzeczy ruchome, a nieruchomości są położone w terytorialnym zasięgu działania jednego naczelnika urzędu skarbowego – to właściwy jest: -urząd skarbowy właściwy według miejsca położenia nieruchomości. • W pozostałych przypadkach zeznanie składamy według ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. • Przykład 1 Zmarły, ostatnio stale zamieszkały w Kielcach, pozostawił w spadku nieruchomość położoną w Kielcach. Spadkobierca zamieszkuje w Stalowej Woli. Zeznanie należy złożyć w Urzędzie Skarbowym w Kielcach. Przykład 2 Zmarły, ostatnio stale zamieszkały w Gnieźnie, pozostawił w spadku nieruchomość położoną w Przemyślu. Spadkobierca zamieszkuje w Warszawie. Zeznanie należy złożyć w Urzędzie Skarbowym w Przemyślu. Przykład 3 Zmarły, ostatnio stale zamieszkały w Warszawie, pozostawił w spadku nieruchomość położoną w Poznaniu i samochód, który aktualnie znajduje się w Wrocławiu. Spadkobierca zamieszkuje w Łodzi. Zeznanie należy złożyć w Urzędzie Skarbowym w Poznaniu. Przykład 4 Zmarły, ostatnio stale zamieszkały w Gnieźnie, pozostawił w spadku nieruchomość położoną w Przemyślu i Gnieźnie. Spadkobierca zamieszkuje w Warszawie. Zeznanie należy złożyć w Urzędzie Skarbowym w Gnieźnie. Kiedy nie musisz wypełniać i składać zgłoszenia • (I Grupa Podatkowa) Zsumuj wartość spadku z rzeczami oraz prawami majątkowymi nabytymi wcześniej od spadkodawcy w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło nabycie spadku. Jeżeli nie przekracza ona 9637 zł nie musisz zgłaszać tego nabycia w urzędzie skarbowym. • ( II Grupa Podatkowa ) 7.276 zł • ( III Grupa Podatkowa) 4.902 zł Dokumenty dołączane do formularza SD 3 • rodzaj uzależniony jest od składników spadku. Jeżeli w jego skład wchodzi np.: • nieruchomość zabudowana budynkiem mieszkalnym – należy dołączyć odpis z księgi wieczystej, decyzję w sprawie wymiaru podatku od nieruchomości, wypis z rejestru gruntów, • lokal mieszkalny – należy dołączyć odpis z księgi wieczystej, decyzję w sprawie wymiaru podatku od nieruchomości, • własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego – należy dołączyć przydział lokalu ze spółdzielni, ewentualnie księgę wieczystą, jak jest założona, • samochód, motocykl, ciągnik, przyczepa – należy dołączyć kserokopię dowodu rejestracyjnego, • lokaty, akcje, obligacje – należy dołączyć zaświadczenie o wysokości oszczędności wraz z odsetkami lub zaświadczenie z biura maklerskiego. O ile na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn funkcjonuje tylko jedna ulga podatkowa, o tyle katalog zwolnień podatkowych jest szeroki • ! stosowanie preferencji podatkowych pozostaje w ścisłym związku z przynależnością do grupy podatkowej, a więc jest uzależnione od związków rodzinnych łączących zbywcę z nabywcą. art. 4a u.p.s.d • Na mocy powołanego przepisu zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli spełnią oni warunki formalne określone w kolejnych punktach powołanego artykułu. • Przede wszystkim ze zwolnienia mogą korzystać osoby zaliczone do I grupy podatkowej z wyłączeniem teściów, zięciów, synowych stąd też coraz powszechniej używa się określenia „grupa zerowa" dla wskazania podmiotów wymienionych w art. 4a u.p.s.d. • zwolnienie nie jest w żaden sposób limitowane kwotowo, Warunki formalne zastosowania art. 4a • • • • • Pierwszym z nich jest obowiązek zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie wyżej wskazanego terminu, zwolnienie stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu Drugim warunkiem uprawniającym do skorzystania ze zwolnienia jest udokumentowanie nabycia. Dotyczy to wyłącznie nabycia w drodze darowizny lub polecenia darczyńcy środków pieniężnych, których wartość w okresie podlegającym ustawowej kumulacji przekracza kwotę wolną, ustaloną dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej. Sposób udokumentowania nie jest jednak dowolny; polega na przedstawieniu przez nabywcę dowodu przekazania środków pieniężnych na jego rachunek bankowy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. Warunki powyższe muszą być spełnione łącznie, a w przypadku ich niespełnienia, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej. Kolejne zwolnienia zostały określone w art. 4 u.p.s.d. • 1) nabycie gospodarstwa rolnego (w rozumieniu przepisów o podatku rolnym) z wyłączeniem: a) budynków mieszkalnych, b) budynków zajętych na cele specjalistycznego chowu i wylęgu drobiu lub specjalistycznej hodowli zwierząt wraz z urządzeniami i ze stadem hodowlanym, c) urządzeń do prowadzenia upraw specjalnych, jak: szklarnie, inspekty, pieczarkarnie, chłodnie, przechowalnie owoców, 2) nabycie w drodze spadku przez osoby zaliczone do I i II grupy podatkowej – bliską rodzinę – przedmiotów wyposażenia mieszkania, pościeli, odzieży, bielizny oraz narzędzi pracy przeznaczonych do użytku w gospodarstwie domowym, 3) nabycie przez rolnika pojazdów rolniczych i maszyn rolniczych oraz części do tych pojazdów i maszyn pod warunkiem, że te pojazdy i maszyny rolnicze w ciągu 3 lat od daty otrzymania nie zostaną przez nabywcę sprzedane lub darowane osobom trzecim; niedotrzymanie tego warunku powoduje utratę zwolnienia, 4) nabycie w drodze spadku prawa do rekompensaty w rozumieniu ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 169, poz. 1418 z późn. zm.). Mówiąc o preferencjach podatkowych w podatku od spadków i darowizn, nie można pominąć obowiązującej na podstawie art. 16 u.p.s.d. i jednocześnie jedynej na gruncie tego aktu prawnego ulgi podatkowej a mianowicie ulgi mieszkaniowej!. • Jeżeli nabyłeś w drodze spadku własność (współwłasność): • budynku mieszkalnego, • lokalu mieszkalnego, • spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, • spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie, nie wliczasz do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu albo udziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga przysługuje Ci stosownie do wielkości udziału. Innymi słowy: • wartość czystą spadku jako podstawę opodatkowania oblicza się w ten sposób, że od wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych podlegających opodatkowaniu, a więc z wyłączeniem tych, które nie podlegają opodatkowaniu z mocy art. 3 i 4 u.p.s.d., należy odliczyć długi i ciężary, następnie w celu obliczenia ulgi z art. 16 ust. 1 i 4 u.p.s.d. naliczyć wartość 110 m2 powierzchni użytkowej, której nie wlicza się do podstawy opodatkowania, po czym podstawę opodatkowania pomniejszyć o kwotę wolną od opodatkowania Przykład – ulga mieszkaniowa Jak obliczyć ? • Wnuk nabył od dziadka dom o powierzchni 200 m2 wraz z działką o powierzchni 800 m2. Wartość nabytej nieruchomości wynosi 500 000 zł (w tym wartość domu 400 000 zł). Nabywca spełnia przesłanki do zastosowania ulgi i złożył oświadczenie o jej zastosowanie. • 1. Należy w pierwszej kolejności obliczyć wartość jednego m2 ( dzielimy wartość budynku/mieszkania przez liczbę m2) • 2. Następnie należy obliczyć wysokość limitowanej ulgi ( mnożymy limit m2 przez wartość obliczonego wcześniej 1m2: 110m2 x wartość 1m2 ) • 3. Ostatnim krokiem jest obliczenie podatku ( Od wartości czystej przysporzenia odejmujemy ulgę mieszkaniową oraz kwotę wolną od podatku. Następnie określamy właściwą stawkę podatkową – poprzez ustalenie właściwej nadwyżki. Wynik mnożenia podstawy obliczenia podatku przez właściwą stawkę stanowi wysokość podatku od spadków i darowizn. • Obliczenie ulgi: 400 000 zł / 200m2 = 2 000 zł / 1m2 110 m2 x 2 000 zł / 1m2 = 220 000 zł (wysokość ulgi) Podstawa obliczenia podatku (wartość nabytych rzeczy) 500 000 zł – (wysokość ulgi art. 16) 220 000 zł – (kwota wolna od podatku art. 9) 9 637 zł = Podstawa obliczenia podatku = 270 363zł Obliczenie podatku (na podstawie skali podatku od spadków i darowizn – I grupa podatkowa - patrz poniżej) 270 363 zł – 20 556 zł = 249 807 zł 249 807 zł x 7% = 17 486,04 zł + 822,20 zł = 18 303,24 zł Kwota podatku po zaokrągleniu do pełnych złotych 18 303 zł. Jaki jest zakres ulgi mieszkaniowej dla nabywców III grupy ? • Zakres ulgi dla nabywców III grupy odnosi się wprawdzie do tych samych tytułów, co nabycie przez podatników II grupy, tj. tytułem dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego, jednak jest węższy, gdyż ulga została ograniczona tylko do tych nabywców, którzy sprawowali opiekę nad wymagającym jej spadkodawcą na podstawie pisemnej umowy z podpisem notarialnie poświadczonym przez okres co najmniej dwóch lat od dnia poświadczenia podpisów przez notariusza. Dla kogo ulga mieszkaniowa jest ważna w sposób szczególny? • Dla zięcia, synowej i teściów ( tzw. grupa zerowa) którzy pomimo zaliczenia do I grupy podatkowej nie mogą skorzystać z zwolnienia podatkowego • Dla tych uprawnionych podatników z I grupy podatkowej, którzy na skutek zaniechań lub innych błędów pozbawili się ( np. brak i opóźnienie w zgłoszeniu ) prawa do zwolnienia podatkowego. • Zadanie: Oblicz podatek od spadków i darowizn wiedząc że: 1. Wartość majątku nabytego w drodze spadku obejmuje: a) Gospodarstwo rolne o pow. 6 ha wraz z b) Budynek mieszkalny ( o pow. 180m2 i wartości 420 000zł) wraz z budynkami gospodarczymi, w tym szklarnią i chłodnią c) Ciągnik i maszyny rolnicze. 2. Spadek po spadkodawcy dziedziczą: żona zmarłego i dwoje dzieci po 1/3 części, przy czym majątek powyższy objęty jest wspólnością majątkową małżeńską. Ponadto jeden ze spadkobierców złożył oświadczenie, że spełnia warunki do nabycia prawa do ulgi mieszkaniowej, bo jego udział w budynku wynoszący 1/3 z połowy, tj. liczący 30 m2, podlega wyłączeniu z podstawy opodatkowania. Rozwiązanie: Ad. 1 Uwzględniając treść art. 4 ust. 1 pkt. 1 u.p.s.d., grunt o pow. 6 ha stanowiący w ½ części udział spadkodawcy podlega zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, podobnie jak budynki gospodarcze jako części składowe oraz ciągnik rolniczy wraz z maszynami rolniczymi. Ad. 2 Wartość podstawy opodatkowania będzie wynosić: a) Dla spadkobiercy korzystającego z ulgi mieszkaniowej -30 000 zł, a po pomniejszeniu o kwotę wolną od opodatkowania -20 363 zł b) Dla spadkobierców niekorzystających z ulgi mieszkaniowej po 100 000 zł, a po pomniejszeniu o kwotę wolną od opodatkowania – 90 363 zł • Ad. 3 Podatek w konsekwencji wyniesie: 1) Dla spadkobiercy korzystającego z ulgi mieszkaniowej – 812,55, a po zaokrągleniu zgodnie z art. 63§1 ord. Pod -813,00 zł 2) Dla spadkobierców niekorzystających z ulgi mieszkaniowej po 6408,69 zł a po zaokrągleniu zgodnie z art. 63§1 ord. zaokrągleniu po 6409 zł Podatki samorządowe • W literaturze przedmiotu używane jest pojęcie podatków samorządowych, obejmujące wszystkie świadczenia podatkowe, które charakteryzują się tym, że stanowią dochód budżetu gminy i mogą być w pewnym zakresie kształtowane przez radę gminy bądź też wójta, burmistrza, prezydenta. Zalicza się do nich, oprócz "podatków i opłat lokalnych" w rozumieniu wynikającym z komentowanego przepisu, podatek rolny, podatek leśny, podatek dochodowy opłacany w formie karty podatkowej, podatek od spadków i darowizn, podatek od czynności cywilnoprawnych oraz opłatę skarbową • USTAWA z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych Art. 1. Ustawy normuje: 1) podatek od nieruchomości; 2) podatek od środków transportowych; 3) (uchylony); 4) opłatę targową; 5) opłatę miejscową; 5a) opłatę uzdrowiskową; 6) (uchylony); 7) opłatę od posiadania psów. • 1. Podatek od nieruchomości : • Jest podatkiem majątkowym, co oznacza, że obowiązek podatkowy powstaje już przez sam fakt posiadania nieruchomości, bez względu na to, czy stanowi ona źródło dochodu dla władającego tą nieruchomością. Zakresem opodatkowania objęte są wskazane przez ustawę typy nieruchomości i obiektów budowlanych. Przedmiot opodatkowania • Nieruchomości ( zgodnie z art. 45 kc określone części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności ( grunty ), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny przedmiot własności ( np. lokale mieszkalne) • Obiekty budowlane ( zgodnie z art. 3 pkt 1 pr. Bud. Jest to budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi, budowla stanowiąca całość techniczno – użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi oraz obiekt małej architektury ) Podmiot opodatkowania art. 3 u.p.o.l. Podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne……… • Spółki osobowe niemające osobowości prawnej ? – tak, ponieważ pomimo, iż nie posiadają osobowości prawnej, to zgodnie z przepisami k.s.h. mogą we własnym imieniu nabywać własność nieruchomości. • Spółka cywilna ? - Nie, ponieważ nie stanowi samodzielnego podmiotu prawa i nie może skutecznie nabyć nieruchomości ani być jej posiadaczem. Podatnikami podatku od nieruchomości są zatem wspólnicy jako współwłaściciele lub współposiadacze majątku nieruchomego wniesionego do spółki cywilnej lub nabytego w czasie jej trwania. Moment powstania obowiązku podatkowego • Zgodnie z art. 6 ust. 1 u.p.o.l. obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku. • Przykład: W dniu 3 marca 2009 r. do spółki wniesiono aport przedsiębiorstwa, w skład którego wchodzą m.in. Grunty i budynki przemysłowe. Obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości w stosunku do tych obiektów powstanie zatem 1 kwietnia 2009 r. Zmiana wpływająca na opodatkowanie podatkiem od nieruchomości • Jeżeli w trakcie roku podatkowego zaistniało zdarzenie mające wpływ na wysokość opodatkowania w tym roku, a w szczególności zmiana sposobu wykorzystywania przedmiotu opodatkowania lub jego części, podatek ulega odpowiednio obniżeniu lub podwyższeniu, poczynając od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło to zdarzenie • Przykład: Pan Adam Nowak, jest właścicielem lokalu mieszkalnego, od którego opłaca podatek od nieruchomości w wysokości określonej w doręczonej decyzji ustalającej. W sierpniu 2008 r. zaadaptował lokal na biuro podróży i zaczął w nim prowadzić działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług turystycznych. W ciągu 14 dni od zmiany przeznaczenia lokalu złożył w urzędzie gminy informację o rozpoczęciu prowadzenia w nim działalności gospodarczej od 12 sierpnia 2008 r. Od 1 września 2008 r. nieruchomość ta będzie podlegać opodatkowaniu według wyższych stawek – właściwych dla budynków związanych z działalnością gospodarczą. Zasada proporcjonalnego ustalania wysokości podatku: • Zgodnie z art. 6 ust. 5 u.p.o.l. jeżeli obowiązek podatkowy powstał lub wygasł w ciągu roku , podatek za ten rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których istniał ten obowiązek • Przykład: W dniu 14 lipca 2009 r. została zawarta umowa sprzedaży działki gruntu należącej do osoby fizycznej Marii G. na rzecz spółki Pektus. Wówczas Maria G. płaci od nieruchomości podatek za 7 miesięcy, zaś spółka za pozostałe 5 miesięcy. Podstawa opodatkowania: • 1) dla gruntów – powierzchnia • 2) dla budynków lub ich części – powierzchnia użytkowa • 3) dla budowli – wartość ustalona dla potrzeb amortyzacji podatkowej albo ich wartość rynkowa Stawki podatku od nieruchomości • Stawki te ( uchwalane przez radę gminy ) nie mogą przekraczać górnych stawek kwotowych określonych co roku w obwieszczeniu Ministra Finansów. Na rok 2014 stawki podatku od nieruchomości będą wynosić przykładowo: • 1) od gruntów – związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej : 0,89 zł od 1 m2 powierzchni • 2) od budynków lub ich części: - mieszkalnych - 0,74 zł od 1 m2 - związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych : 4,68 za 1m2 - zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej : 23,03 zł za 1m2 - Jak się oblicza podatek od nieruchomości ? • Podstawa x stawka = Podatek Przykład: Pan Władysław Nowak mieszka w domku jednorodzinnym na przedmieściach Katowic o powierzchni 80 m2. Niemniej dzięki dotacji ze środków Urzędu Pracy udało mu się pozyskać pieniądze za pomocą których otworzył swój własny biznes. Siedzibę firmy zlokalizował w swoim mieszkaniu zajmując 40 m2 zaś pozostałe 40 m2 przeznaczył na dotychczasowe korzystanie – czyli funkcję mieszkalne. Jakiego zatem podatku może spodziewać się Pan Władysław ? • 1. W stosunku do 40 m2 które są przeznaczone na prowadzenie działalności gospodarczej Pan Władysław może się spodziewać maksymalnych stawek podatkowych dla budynków zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej : 23,03 zł za 1m2 ( 40 m2 x 23,03 = 921 zł ) • 2. Natomiast w stosunku do pozostałych 40m2 , które są wykorzystywane do celów mieszkaniowych ( niezwiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej) Pan Władysław może liczyć również na maksymalną stawkę, lecz w wysokości : dla budynków mieszkalnych - 0,74 zł od 1 m2 ( 40 m2 x 0,73 zł = 29,6 zł ) • Przykład 2 Firma prowadząca działalność w zakresie wynajmu powierzchni magazynowych w centrach logistycznych zakupiła grunt sklasyfikowany w ewidencji gruntów jako grunty orne ( R). Zamierza wybudować na nim w przyszłości budynek magazynowy. Jednak na razie nie jest tam prowadzona jakakolwiek działalność gospodarcza. Czy w takim wypadku firma jest zobligowana do zapłaty podatku od nieruchomości zajętej na prowadzenie działalności gospodarczej ? • Termin „ zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej” nie jest tożsamy z pojęciem „ związany z działalnością gospodarczą”, który u.p.o.l. definiuje jako będący w posiadaniu przedsiębiorcy. Dlatego też samo posiadanie użytków rolnych przez przedsiębiorcę nie jest tożsame z faktem zajęcia ich na prowadzenie działalności gospodarczej i nie determinuje powstania obowiązku podatkowego! USTAWA z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych C.D. Podatek od środków transportowych regulowany jest ustawą z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. Podatek ten zastąpił istniejący do końca 1990 r. podatek drogowy. Zakres przedmiotowy: • Przedmiotem opodatkowania są środki transportowe wyraźnie wskazane w przepisach ustawy ( art. 8 u.p.o.l.) • samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej większej niż 3,5 tony, • ciągniki siodłowe i balastowe, przystosowane do używania z naczepą lub przyczepą, jeśli dopuszczalna masa całkowita zespołu pojazdów przewyższa 3,5 tony, • przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą większą niż 7 ton ( nie dotyczy to pojazdów służących prowadzeniu działalności rolniczej przez podatnika podatku rolnego), • autobusy. Zakres podmiotowy: Art. 9 ust1 u.p.o.l. • Właściciele środków transportowych • Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, na które środek transportu jest zarejestrowany • Polscy posiadacze środków transportowych zarejestrowanych na terytorium Polski, którym zagraniczne osoby fizyczne lub osoby prawne powierzyły te środki • Jeśli właściciel nie zarejestruje pojazdu, to organ podatkowy nie może wymierzyć podatku. Jeżeli zaś kupujemy pojazd już zarejestrowany, obowiązek zaczyna się od pierwszego dnia następnego miesiąca od zakupu. Podstawa opodatkowania • Podstawa opodatkowania w tym podatku pokrywa się ściśle z przedmiotem opodatkowania. Stanowi ją wskazany w ustawie środek transportowy Wysokość podatku: • Rada gminy określa, w drodze uchwały, wysokość stawek podatku od środków transportowych, z tym że roczna stawka podatku od jednego środka transportowego nie może przekroczyć stawek podanych w ustawie. • OBWIESZCZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 7 sierpnia 2013 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych w 2014 r. • (M.P. z dnia 14 sierpnia 2013 r.) Stawki podatku art. 10 u.p.o.l. • Przykład: • od samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony i poniżej 12 ton: - powyżej 3,5 tony do 5,5 tony włącznie – 818,17 zł, - powyżej 5,5 tony do 9 ton włącznie - 1364,92 zł, - powyżej 9 ton ale poniżej 12 ton - 1637,89 zł, • od samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej równej lub wyższej niż 12 ton - 3125,56 zł, • od ciągnika siodłowego lub balastowego przystosowanego do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów od 3,5 tony i poniżej 12 ton - 1910,85 zł, • Pan Jan Kowalski prowadzi firmę przewozową. Posiada w swojej flocie 4 autobusy marki Mercede Benz Tourismo o liczbie miejsc 49+1+1. Podaj wysokość podatku od środków transportowych wiedząc, że na terenie gminy Pana Jana obowiązują maksymalne stawki podatku. Odpowiedź Zgodnie z art. 10 u.p.o.l.: od autobusu, w zależności od liczby miejsc do siedzenia podatek wynosi: • a) mniejszej niż 30 miejsc - 1.910,85 • b) równej lub wyższej niż 30 miejsc – 2.415,84 zł Zatem: 1 autobus = 2.415,84 x 4 autobusy = 9663.36 zł Powstanie i wygaśnięcie obowiązku podatkowego : • Obowiazek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowany został zarejestrowany na terytorium Polski. ulgi lub zwolnienia • Przewoźnikom, którzy dokonują tzw. transportu kombinowanego, czyli wykorzystują kolej do przewozu ciężarówek z ładunkiem lub bez niego. Jeżeli podatnik w ciągu roku wykonał, co najmniej 100 takich kursów, należy mu się zwrot całego podatku transportowego, który wcześniej wpłacił jako właściciel środka transportowego. Ze zwolnień podatkowych korzystają m.in. pojazdy zabytkowe, środki transportowe będące pojazdami specjalnymi (np. koparki, piaskarki, pługi śnieżne), pojazdami używanymi do celów specjalnych ( np. radiowozy)lub stanowiące zapasy mobilizacyjne. Oprócz ustawowych, Rada Gminy może wprowadzić inne zwolnienia przedmiotowe, lecz nie mogą one dotyczyć środków transportowych o dopuszczalnej masie całkowitej większej niż 12 ton. Zajęcie pojazdów przez komornika a obowiązek podatkowy ?? • Komornik w dniu 22 kwietnia 2011 r. zajął należące do Jana Nowaka samochody ciężarowe. W związku z tym faktem Jan Nowak złożył deklarację na podatek od środków transportowych, w której wskazał wygaśnięcie obowiązku podatkowego. Czy rzeczywiście w związku z ww. sytuacją obowiązek podatkowy wygasł? • • • Odpowiedź: Nie ! Moment wygaśnięcia obowiązku podatkowego w podatku od środków transportowych określony został w art. 9 ust. 3 i 5 u.p.o.l. Stosownie do ust. 3 tego artykułu, w przypadku zmiany właściciela środka transportowego zarejestrowanego, obowiązek podatkowy ciąży na poprzednim właścicielu do końca miesiąca, w którym nastąpiło przeniesienie własności. Oznacza to, że z upływem tego miesiąca obowiązek podatkowy w stosunku do poprzedniego właściciela wygasa. Natomiast w myśl ust. 5, obowiązek podatkowy wygasa z końcem miesiąca, w którym środek transportowy został wyrejestrowany lub wydana została decyzja organu rejestrującego o czasowym wycofaniu pojazdu z ruchu, lub z końcem miesiąca, w którym upłynął czas, na który pojazd powierzono. Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że zajęcie samochodów ciężarowych podatnika przez komornika nie jest okolicznością, która skutkuje wygaśnięciem obowiązku podatkowego. Nie mamy w tej sytuacji do czynienia ani z przeniesieniem prawa własności, ani z przerejestrowaniem pojazdu. Obowiązek podatkowy w podatku od środków transportowych wygasa tylko wskutek okoliczności wskazanych w art. 9 ust. 3 i 5 u.p.o.l. • Rafał Dowgier, Leonard Etel, Bogumił Pahl, Mariusz Popławski • Tytuł: • Leksykon podatków i opłat lokalnych. Opłaty lokalne 1) opłata targowa; 2) opłata miejscowa; 3) opłata uzdrowiskową; 4) opłata od posiadania psów. ! Podstawową cechą odróżniającą opłatę od podatku jest ekwiwalentność. Opłatę wnosimy bowiem za dokonanie określonej czynności urzędowej lub za wykonanie na naszą rzecz określonej usługi przez organy administracji publicznej. Najczęściej spotykanymi opłatami są : opłata skarbowa i opłaty lokalne ( targowa, miejscowa i administracyjna) • Opłata targowa (Art. 15. 1.) Opłatę targową pobiera się od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, dokonujących sprzedaży na targowiskach, z zastrzeżeniem ust. 2b. (Opłacie targowej nie podlega sprzedaż dokonywana w budynkach lub w ich częściach.) • Opłata miejscowa (Art. 17. 1. Opłata miejscowa jest pobierana od osób fizycznych przebywających dłużej niż dobę w celach turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych: 1) w miejscowościach posiadających korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe oraz warunki umożliwiające pobyt osób w tych celach, 2) w miejscowościach znajdujących się na obszarach, którym nadano status obszaru ochrony uzdrowiskowej na zasadach określonych w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz. U. Nr 167, poz. 1399, z 2007 r. Nr 133, poz. 921 oraz z 2009 r. Nr 62, poz. 504) - za każdy dzień pobytu w takich miejscowościach. • • Opłata uzdrowiskowa ( Art. 17 ust 1a) jest pobierana od osób fizycznych przebywających dłużej niż dobę w celach zdrowotnych, turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych w miejscowościach znajdujących się na obszarach, którym nadano status uzdrowiska na zasadach określonych w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych, za każdy dzień pobytu w takich miejscowościach. • Opłata od posiadania psów: (Art. 18a. Ust 1. ) Rada gminy może wprowadzić opłatę od posiadania psów. Opłatę pobiera się od osób fizycznych posiadających psy. Stawki opłat lokalnych: • Art. 19. Rada gminy, w drodze uchwały: • 1) określa zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności i wysokość stawek opłat określonych w ustawie, z tym że: • a) stawka opłaty targowej nie może przekroczyć 764,92 zł dziennie, • b) stawka opłaty miejscowej w miejscowościach, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 1( w miejscowościach posiadających korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe oraz warunki umożliwiające pobyt osób w tych celach,), nie może przekroczyć 2,19 zł dziennie, • c) stawka opłaty miejscowej w miejscowościach posiadających status obszaru ochrony uzdrowiskowej nie może przekroczyć 3,11 zł dziennie, • d) stawka opłaty uzdrowiskowej nie może przekroczyć 4,30 zł dziennie, • e) (uchylona), • f) stawka opłaty od posiadania psów nie może przekroczyć 121,01 zł rocznie od jednego psa; • 2) może zarządzić pobór tych opłat w drodze inkasa oraz określić inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso; • 3) może wprowadzać inne niż wymienione w ustawie zwolnienia przedmiotowe od opłat lokalnych. USTAWA z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym • Podatek rolny obciąża grunty rolne, podatek leśny - lasy, natomiast pozostałe grunty podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Zbliżony przedmiot tych trzech świadczeń powinien, jak się wydaje, skutkować zaliczeniem ich do tej samej kategorii. Tak się jednak nie dzieje. Podatek od nieruchomości jest w literaturze przedmiotu bardzo często klasyfikowany jako podatek majątkowy, którego przedmiotem jest fizyczne posiadanie m.in. gruntów, natomiast podatki rolny i leśny zaliczane są do podatków przychodowych, obciążających szacunkowe przychody właścicieli i określonych posiadaczy gospodarstw rolnych oraz lasów i gruntów leśnych. • L.Etel Przedmiot podatku • Art. 1. Opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. • 1) użytki rolne • 2) grunty zadrzewione i zakrzewione Grunty jako przedmiot podatku rolnego • Od dnia 1 stycznia 2003 r. podatkiem rolnym opodatkowane są wszystkie użytki rolne i grunty zadrzewione i zakrzewione ("Lz") na użytkach rolnych, bez względu na ich powierzchnię, miejsce położenia czy też dochodowość20 . Żadne użytki rolne, bez względu na to, czy stanowią gospodarstwo rolne w rozumieniu ustawy o podatku rolnym, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Tak więc grunt sklasyfikowany w ewidencji gruntów jako np. "R" (grunt orny), położony w środku miasta, o powierzchni 2000 m2, nie podlega podatkowi od nieruchomości, chyba że jest zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej. Od każdego użytku rolnego, począwszy od 2003 r., należy opłacać podatek rolny. Do tej pory tylko grunty gospodarstwa rolnego (powyżej 1 ha) nie podlegały podatkowi od nieruchomości. Po wprowadzeniu zmian każdy użytek rolny, bez względu na jego powierzchnię, podlega nie podatkowi od nieruchomości, tylko podatkowi rolnemu. O tym, czy jest to użytek rolny, decydują zapisy w ewidencji gruntów i budynków. Dane wynikające z ewidencji stanowią podstawę opodatkowania gruntów podatkiem rolnym. • Za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej. • Za działalność rolniczą uważa się produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, roślin ozdobnych, grzybów uprawnych, sadownictwa, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego fermowego oraz chów i hodowlę ryb. Podmiot podatku • • • • Osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, będące: 1) właścicielami gruntów, 2) posiadaczami samoistnymi gruntów; 3) użytkownikami wieczystymi gruntów; 4) posiadaczami gruntów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie: wynika z umowy zawartej z właścicielem, z Agencją Nieruchomości Rolnych lub z innego tytułu prawnego albo - jest bez tytułu prawnego, z wyjątkiem gruntów wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub będących w zarządzie Lasów Państwowych; w tym przypadku podatnikami są odpowiednio jednostki organizacyjne Agencji Nieruchomości Rolnych i Lasów Państwowych. • 1) Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku. • 2. Obowiązek podatkowy wygasa ostatniego dnia miesiąca, w którym przestały istnieć okoliczności uzasadniające ten obowiązek. Zasady ustalania podatku - Podstawa opodatkowania• Od dnia 1 stycznia 2003 r. podstawę opodatkowania dla gruntów gospodarstw rolnych stanowi liczba hektarów przeliczeniowych, a dla gruntów rolnych niespełniających normy obszarowej gospodarstwa rolnego - liczba hektarów fizycznych wynikająca z ewidencji gruntów i budynków. Przyjęcie tych dwóch rodzajów ustalania podstawy opodatkowania wynika z objęcia podatkiem rolnym wszystkich użytków rolnych i gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na użytkach rolnych. Grunty stanowiące gospodarstwo rolne są przeliczane na hektary przeliczeniowe według wskaźników zawartych w tabeli, natomiast pozostałe grunty rolne podlegają opodatkowaniu na podstawie ich powierzchni w hektarach fizycznych, wynikającej z ewidencji gruntów i budynków. Jeżeli istnieją rozbieżności między faktyczną powierzchnią gruntu a danymi zawartymi w ewidencji gruntów, podatnik powinien podjąć odpowiednie działania mające na celu doprowadzenie danych w ewidencji do zgodności ze stanem faktycznym. • Przykład: Podatnik posiada • -0,5 ha gruntu oznaczonego w ewidencji gruntów i budynków symbolem R, położonego w gminie Głusk (woj. Lubelskie); • -0,2 ha gruntu oznaczonego w ewidencji gruntów i budynków symbolem Ps, położonego w gminie Świdnica ( woj. Dolnośląskie) • -0,8 ha gruntu oznaczonego w ewidencji gruntów i budynków symbolem Ł, położonego w gminie Widawa ( woj. Łódzkie). • Mimo że brak jest ekonomicznej więzi pomiędzy powyższymi gruntami, to wchodzą one w skład gospodarstwa rolnego, gdyż ich łączna powierzchnia przekracza 1,5 ha Liczba hektarów przeliczeniowych ustalana jest w oparciu o trzy kryteria: • Rodzaj użytków rolnych ( wyróżnione zostały dwa rodzaje użytków : grunty orne oraz łąki i pastwiska) • Klasa bonitacyjna użytków rolnych ( osiem klas bonitacyjnych dla gruntów rolnych oraz sześć klas dla łąk i pastwisk) • Przynależność danej gminy lub miasta do jednego z czterech okręgów podatkowych – którego dokonuje Minister Finansów w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa i rozwoju wsi oraz po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Izb Rolniczych. Okręgi podatkowe • Liczba hektarów przeliczeniowych jest uzależniona od okręgu podatkowego, w którym położony jest grunt gospodarstwa rolnego. Zaliczanie gmin, miast oraz dzielnic w miastach do okręgów podatkowych reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 2001 r. w sprawie zaliczenia gmin oraz miast do jednego z czterech okręgów podatkowych (Dz. U. Nr 143, poz. 1614). • W tabeli stanowiącej treść art. 4 ust. 5 u.p.r. można odczytać przelicznik dla danego hektara, w zależności nie tylko od okręgu podatkowego, ale także od rodzaju i klasy użytków rolnych. Odrębne zasady ustalenia podstawy opodatkowania wprowadzone zostały dla sadów, gruntów pod stawami zarybionymi i gruntów pod stawami niezarybionymi. • Rodzaje użytków rolnych : Grunty orne/ Łąki i pastwiska • Klasy użytków rolnych: Klasa I – gleby orne najlepsze Klasa II – gleby orne bardzo dobre Klasa III a – gleby orne dobre Klasa III b – gleby orne średnio dobre Klasa IV a – gleby orne średniej jakości, lepsze Klasa IV b – gleby orne średniej jakości, gorsze Klasa V – gleby orne słabe Klasa VI – gleby orne najsłabsze Rodzaje użytkówr olnych: Okręgi podatkow e Klasy użytkówr olnych I II IIIa III IIIb IVa IV IVb V VI Grunty orne I II III Łąki i pastwiska IV I II III IV 1,75 1,45 1,60 1,35 1,45 1,25 1,35 1,10 1,25 1,15 1,05 0,95 0,75 0,70 0,60 0,55 0,20 0,15 0,20 0,15 0,15 0,10 0,15 0,05 Przeliczniki 1,95 1,80 1,65 1,35 1,10 0,80 0,35 0,20 1,80 1,65 1,50 1,25 1,00 0,75 0,30 0,15 1,65 1,50 1,40 1,15 0,90 0,65 0,25 0,10 1,45 1,35 1,25 1,00 0,80 0,60 0,20 0,05 • Przykład: Gospodarstwo rolne posiada 10 ha fizycznych ( po 3 ha gruntów ornych: II klasy i IIIb klasy oraz 4 ha łąki –III klasy). Gmina, na terenie której znajduje się gospodarstwo rolne, zaliczona została do IV okręgu podatkowego. Liczba hektarów przeliczeniowych dla omawianego gospodarstwa rolnego będzie wynosiła: • - 3 ha gruntów ornych II klasy x 1,35 = 4,05 ha przeliczeniowego • -3 ha gruntów ornych IIIb klasy x 1,00 =3,00 ha przeliczeniowego • -4ha łąki III klasy x 0,95 =3,80 ha przeliczeniowego • = Razem: 10,85 ha przeliczeniowego Stawki w podatku rolnym • Konsekwencją podziału gruntów rolnych na grunty gospodarstwa rolnego i pozostałe jest ustalenie, od dnia 1 stycznia 2003 r., dwóch stawek w podatku rolnym. Pierwsza z nich, wynosząca równowartość pieniężną 2,5 q żyta, jest stosowana do hektarów przeliczeniowych gospodarstwa rolnego. Natomiast stawka stanowiąca równowartość pieniężną 5 q żyta znajduje zastosowanie do gruntów rolnych niestanowiących gospodarstwa rolnego w rozumieniu komentowanej ustawy. KOMUNIKAT PREZESA GŁÓWNEGO URZĘDU STATYSTYCZNEGO z dnia 18 października 2013 r. w sprawie średniej ceny skupu żyta za okres 11 kwartałów będącej podstawą do ustalenia podatku rolnego na rok podatkowy 2014 Na podstawie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969, z późn. zm.1)) ogłasza się, że średnia cena skupu żyta za okres 11 kwartałów poprzedzających kwartał poprzedzający rok podatkowy 2014 wynosi 69,28 zł za 1 dt. ( dt = decytona = 1 kwintal = 100 kg) !! Rady gmin są uprawnione do obniżenia cen skupu określonych w ust. 2, przyjmowanych jako podstawa obliczania podatku rolnego na obszarze gminy. Sposób obliczenia wysokości podatku rolnego : • 1. Dla gruntów gospodarstw rolnych • Podstawę opodatkowania stanowi liczba hektarów przeliczeniowych. Stawka podatku rolnego od 1 ha przeliczeniowego gruntów gospodarstw rolnych stanowi równowartośćpieniężną 2,5 dt(q) Żyta, obliczoną wg średniej ceny skupu Żyta, czyli na rok 2014 r. wynosi 173,2 zł (wyliczenie: 69,28 zł za 1 dt(q) Żyta x 2,5 dt(q) = 173,2 zł). 2. Dla pozostałych gruntów o charakterze rolnym • Podstawę opodatkowania stanowi liczba hektarów wynikająca z ewidencji gruntów i budynków Stawka podatku rolnego od 1 ha gruntów pozostałych o charakterze rolnym stanowi równowartość pieniężną5 dt(q) Żyta, obliczoną wg średniej ceny skupu Żyta, czyli w 2014 r. wynosi 346,4 zł (wyliczenie: 69,28 zł za 1 dt(q) Żyta x 5 dt(q) = 379,3 zł). • Zadanie oblicz wysokość podatku rolnego dla gospodarstwa rolnego wiedząc o tym, że powierzchnia gruntów - 2,0000 ha Klasa - IV a , Okręg podatkowy - I Przelicznik dla ww. klasy i okręgu - 1,10 Średnia cena skupu Żyta – 69,28 zł za 1 dt(q) ) • Odpowiedź: • Hektar przeliczeniowy = powierzchnia gruntów x przelicznik = 2 ha x 1,10 = 2,20 ha • Wysokość podatku w 2014 roku wyniesie zatem : 2,2000 ha x równowartość pieniężna 2,5 dt(q) Żyta = 2,2000 ha x 173,2 zł = 381,04 zł (po zaokrągleniu) 381 • Zadanie : oblicz wysokość podatku rolnego dla pozostałych gruntów (mniejszych niż gospodarstwo rolne) – wiedząc, że powierzchnia gruntów - 0,5000 ha Średnia cena skupu żyta – 69,28 zł za 1 dt(q) Rozwiązanie: Wysokość podatku w 2014 roku: 0,5000 ha x równowartość pieniężna 5 dt(q) Żyta = 0,5000 ha x 346,4 zł = 173,2 zł (po zaokrągleniu 173 zł) Zwolnienia przedmiotowe art. Art. 12. Przykłady: • 1) użytki rolne klasy V, VI i VIz ( nadająca się tylko do zalesienia) oraz grunty zadrzewione i zakrzewione ustanowione na użytkach rolnych; • 2) grunty położone w pasie drogi granicznej; • 3) grunty orne, łąki i pastwiska objęte melioracją - w roku, w którym uprawy zostały zniszczone wskutek robót drenarskich • użytki ekologiczne; • 4) grunty zajęte przez zbiorniki wody służące do zaopatrzenia ludności w wodę; • 5) grunty pod wałami przeciwpowodziowymi i grunty położone w międzywałach; Zwolnienia podmiotowe Art. 12 ust. 2 • Przykłady: • 1) uczelnie; • 2) publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne objęte systemem oświaty oraz prowadzące je organy, w zakresie gruntów zajętych na działalność oświatową; • 3) instytuty naukowe i pomocnicze jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk, w odniesieniu do gruntów, które są niezbędne do realizacji zadań, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz. U. Nr 96, poz. 619); • 4) Polski Związek Działkowców z tytułu użytkowania i użytkowania wieczystego gruntu rodzinnych ogrodów działkowych. Ulgi • • Żołnierska : ( dla żołnierzy odbywających zasadniczą służbę wojskową lub długotrwałe przeszkolenie wojskowe oraz dla osób spełniających zastępczo obowiązek służby wojskowej w formie skoszarowanej w wysokości - wówczas wysokość podatku zmniejsza się o wysokość 60 %. Natomiast w przypadku opodatkowaniu gospodarstw rolnych członków rodzin osób wymienionych w ust. 1 pkt 1 i 2 art. 13a , które bezpośrednio przed powołaniem do służby pracowały w tych gospodarstwach, zamieszkiwały i nie osiągały przychodów z innych źródeł, stosuje się ulgę w podatku rolnym w wysokości 40 %. ) Inwestycyjna: (wydatków poniesionych na: 1) budowę lub modernizację budynków inwentarskich służących do chowu, hodowli i utrzymywania zwierząt gospodarskich oraz obiektów służących ochronie środowiska, 2) zakup i zainstalowanie a) deszczowni, b) urządzeń melioracyjnych i urządzeń zaopatrzenia gospodarstwa w wodę, c) urządzeń do wykorzystywania na cele produkcyjne naturalnych źródeł energii (wiatru, biogazu, słońca, spadku wód) - jeżeli wydatki te nie zostały sfinansowane w całości lub w części z udziałem środków publicznych. Ulga przyznawana jest po zakończeniu inwestycji i polega na odliczeniu od należnego podatku rolnego od gruntów położonych na terenie gminy, w której została dokonana inwestycja 25% udokumentowanych rachunkami nakładów inwestycyjnych. Kwota ulgi inwestycyjnej jest odliczana z urzędu w decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego. Preferencja ta nie może być stosowana dłużej niż przez 15 lat. • - ulga o charakterze korekcyjnym ( jeżeli co najmniej 50% użytków rolnych położonych jest powyżej 350 m n.p.m. to wysokość podatku rolnego obniżona jest o 30% jeżeli chodzi o klasy I,II,IIIa, III i IIIb, zaś w przypadku gruntów klas Iva, IV i IVb – o 60% • - ulga w razie wystąpienia klęski żywiołowej ( polega ona na zaniechaniu ustalenia podatku rolnego albo zaniechaniu jego poboru w całości lub w części, w wysokości zależnej od rozmiarów strat spowodowanych klęską w gospodarstwie rolnym) • Przykład: Rolnik posiada 2 ha gruntu sklasyfikowanego w ewidencji gruntów i budynków jako grunt rolny ( oznaczony symbolem R). Na 1,5 ha gruntu prowadzi działalność rolniczą ( produkcja roślinna –uprawa rzepaku), natomiast 0,5 ha gruntu zostało zajęte pod firmę poszukującą gazu łupkowego. Tym samym 1,5 ha gruntu będzie opodatkowane podatkiem rolnym, a 0,5 ha gruntu, pomimo że grunt jest sklasyfikowany w ewidencji gruntów i budynków jako grunt rolny ( symbol –R) zostanie opodatkowane podatkiem od nieruchomości ( działalność gospodarcza 23,06 zł! za m2)gdyż grunt ten jest zajęty na prowadzenie innej działalności niż działalność rolnicza. Technika poboru podatku: • Osoby fizyczne: zobowiązanie podatkowe powstaje z chwilą doręczenia decyzji ustalającej. Wysokość podatku ustala wójt burmistrz, prezydent miasta – właściwy według miejsca położenia gruntu. Podatek uiszczany jest w czterech ratach proporcjonalnych w terminie : do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego. • W stosunku do innych podmiotów niż osoby fizyczne ( np. jednostki organizacyjne, spółki,) , zobowiązanie podatkowe w podatku rolnym powstaje z mocy prawa USTAWA z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym • Pojęcie podatnika: osoby fizyczne, prawne, jak i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które są właścicielami lasów, posiadaczami samoistnymi lasów, użytkownikami wieczystymi lasów, a także posiadaczami lasów stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. • Przedmiot opodatkowani: Lasy z wyjątkiem lasów zajętych na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż leśna ( definicja lasów – grunty leśne sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako lasy) • Podstawa opodatkowania: Zgodnie z przepisem art. 3 u.p.l. podstawę opodatkowania stanowi powierzchnia lasów wyrażona w hektarach, wynikająca z ewidencji gruntów i budynków • Stawka podatku leśnego : Podatek leśny od 1 ha, za rok podatkowy wynosi, z zastrzeżeniem ust. 3, równowartość pieniężną 0,220 m3 drewna, obliczaną według średniej ceny sprzedaży drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy. ( Obecnie średnia cena sprzedaży drewna, obliczona według średniej ceny drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały 2013 r., wyniosła 171,05 zł za 1m3.) • Zwalnia się od podatku leśnego: • 1) lasy z drzewostanem w wieku do 40 lat; • 2) lasy wpisane indywidualnie do rejestru zabytków; • 3) użytki ekologiczne. Sposób obliczenia wysokości podatku • Podatek leśny od 1 ha wynosi równowartość pieniężną 0,220 m3 drewna, ustalonej według średniej ceny sprzedaży drewna, czyli w 2014 r. wynosi 37,63 zł zł. Wyliczenie: 171,05x 0,220 m3= 37,63 zł Przykład obliczenia wysokości podatku leśnego: Powierzchnia podlegającą opodatkowaniu: 3,4 ha ; Obliczenie podatku: 3,4 ha x 37,63 ( równowartość 0,220 m3) zł = 131,70; w zaokrągleniu 132 zł USTAWA z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych • Podatek od czynności cywilnoprawnych, w skrócie PCC należy do podatków opodatkowujących obrót majątkiem o charakterze nieprofesjonalnym. W szczególności podatek ten nakładany jest na obrót majątkiem niedokonywany w ramach samodzielności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług. Podatkowe regulacje dotyczące PCC zostały zawarte w ustawie z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych. Katalog czynności opodatkowanych PCC • Opodatkowaniu podatkiem PCC podlegają tylko i wyłącznie czynności enumeratywnie wymienione w art. 1 u.p.c.c. Innymi słowy, czynności cywilnoprawne niewymienione w tym przepisie nie podlegają opodatkowaniu. Obecnie ustawa przewiduje nałożenie podatku na następujące czynności cywilnoprawne: 1)umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, 2) umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, 3) umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy, 4) umowy dożywocia, 5) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat, 6) ustanowienie hipoteki, 7) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności, 8) umowy depozytu nieprawidłowego, 9) umowy spółki; • W powyższym katalogu nie mieści się wiele czynności cywilnoprawnych, które nie są opodatkowane np. : - Umowa o dzieło, zlecenia, leasingu, umowa użyczenia, przeniesienia własności gruntu na rzecz samoistnego posiadacza, który zbudował grunt, przeniesienie własności udziałów na zabezpieczenie umowy pożyczki, nieodpłatne przejęcie wierzytelności przez wspólnika w wyniku likwidacji spółki Zakres terytorialny opodatkowania • Generalnie, podlegają PCC te czynności cywilnoprawne, których przedmiotem są rzeczy znajdujące się na terytorium RP lub prawa majątkowe wykonywane na tym terytorium. W odniesieniu do umowy spółkipodlega ona PCC gdy siedziba spółki osobowej znajduje się na terytorium RP w chwili dokonywania czynności. Wyłączenia przedmiotowe • W art. 2 u.p.c.c. ustawodawca wymienił czynności cywilnoprawne, które nie podlegają opodatkowaniu. Wyliczenie to ma chatakter zamknięty. Przykładowo są to czynności cywilnoprawne w sprawach: alimentacyjnych, opieki, kurateli i przysposobienia, zatrudnienia, świadczeń socjalnych i wynagrodzeń za pracę, nauki, szkolnictwa i oświaty pozaszkolnej oraz zdrowia, • Najważniejsze z praktycznego punktu widzenia wyłączenie ustanawia art. 2 pkt 4 u.p.c.c. Dotyczy ono czynności cywilnoprawnych innych niż umowy spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub – z pewnymi zastrzeżeniami – zwolniona z niego. Obowiązek podatkowy • W • • • • zasadzie obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności podlegającej opodatkowaniu. Jednakże, gdy w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności zawierana jest umowa przenosząca własność, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy przenoszącej własność. Zatem zgodnie z ogólną zasadą, dokonanie czynności cywilnoprawnej kreuje obowiązek podatkowy. ! Wyjątki od tej zasady : 1) podjęcie uchwały o podwyższeniu kapitału spółki mającej osobowość prawną – wówczas obowiązek podatkowy powstaje w przypadku zmiany umowy takiej spółki 2)złożenia oświadczenia o ustanowieniu hipoteki lub zawarcia umowy ustanowienia hipoteki 3) uprawomocnienia się orzeczenia sądu polubownego lub zawarcia ugody – gdy wywołują skutki jak czynności podlegające opodatkowaniu 4) powołania się przez podatnika na fakt dokonania czynności cywilnoprawnej – jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w sprawie PCC w terminie 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku, a następnie powołuje się przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt jej dokonania ( art. 3 ust. 1 pkt 4 u.p.c.c.) Zapłata i pobór podatku PCC • Podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć odpowiednią deklarację oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego. Podatnik nie składa jednak deklaracji oraz nie wpłaca podatku do organu podatkowego, gdy podatek jest pobierany przez płatnika. Płatnikiem podatku jest notariusz od tych czynności cywilnoprawnych, które dokonywane są w formie aktu notarialnego Zwolnienia podmiotowe w PCC art. 8 u.p.c.c. • Przykładowo: państwa obce, ich przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne i siły zbrojne jednostki samorządu terytorialnego , Skarb Państwa; • ! Okoliczność , że dany podmiot jest zwolniony z obowiązku zapłaty podatku, nie ma wpływu opodatkowanie innych stron tej czynności, na których może ciążyć obowiązek podatkowy. Dlatego też jeśli spośród dwóch osób kupujących pewną rzecz jedna jest zwolniona podmiotowo, to chociaż obowiązek ciąży na nich obu, podatek powinna zapłacić w całości ta osoba, która nie korzysta ze zwolnienia podmiotowego Stawki podatkowe w PCC • - zostały ustalone w art. 7 u.p.c.c. Mają zróżnicowany charakter, choć głównie występują jako stawki proporcjonalne. Są to stawki procentowe lub kwotowe w zależności od rodzaju nabywanej rzeczy lub praw majątkowych ( przykładowo od 0,5 % do 20%) Poszczególne czynności podlegające opodatkowaniu • 1) Umowa sprzedaży –art. 535 k.c. ( 2% podstawy opodatkowania w przypadku gdy umowa przenosi własność nieruchomości bądź rzeczy ruchome, prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, prawo do domu jednorodzinnego bądź prawo do lokalu w małym domu mieszalnym oraz własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego. W przypadku sprzedaży innych praw majątkowych stawka wynosi 1%) Ustawa przewiduje szereg zwolnień. Wśród nich można wymienić sprzedaż rzeczy ruchomych, gdy podstawa opodatkowania nie przekracza 1000 zł • 2) Umowa zamiany – art. 603 k.c. ( 2% podstawy opodatkowania w przypadku gdy umowa przenosi własność nieruchomości bądź rzeczy ruchome, prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, prawo do domu jednorodzinnego bądź prawo do lokalu w małym domu mieszalnym oraz własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego. W przypadku sprzedaży innych praw majątkowych stawka wynosi 1% • 3) Umowa pożyczki oraz depozytu nieprawidłowego ( 720 § 1 i art. 845 k.c.) – Stawka podatku z tytułu umowy pożyczki generalnie wynosi 2% niezależnie od przedmiotu. Jednakże ustawodawca przewidział również możliwość zastosowania 20% stawki o charakterze sankcyjnym ( np. gdy w toku czynności kontrolnych podatnik powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, a należny podatek od tych czynności nie został zapłacony) • 4) Umowa dożywocia ( art. 908 § 1 k.c.) –obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy nieruchomości. Stawka podatku została ustalona taka samo jak w przypadku umowy zamiany ( 2%) • 5) Umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności ( Stawkę podatku ustala się analogicznie jak w przypadku umowy zamiany) • 6) Ustanowienie hipoteki – podatnikiem jest podmiot składający oświadczenie woli o ustanowieniu hipoteki. W tym wypadku ustawodawca ustanowił dwie stawki podatku. W przypadku zabezpieczenia wierzytelności istniejących pobiera się 0,1% podatku od kwoty zabezpieczonej wierzytelności. Jeżeli zaś zabezpieczeniu podlega wierzytelność o nieustalonej wysokości – stawka podatku została określona kwotowo i obecnie wynosi 19 zł • 7) Ustanowienie odpłatnego użytkowania oraz odpłatnej służebności – Stawka podatku z tytułu odpłatnego użytkowania lub służebności wynosi 1%. ! Jeżeli użytkowanie lub służebność zostały ustanowione nieodpłatnie, to nie podlegają opodatkowaniu podatkiem PCC lecz podatkiem od spadków i darowizn. • 8) Umowa spółki ( Podatnikiem z tytułu zawarcia umowy spółki lub jej zmiany jest sama spółka , chyba że chodzi o umowę spółki cywilnej – wówczas obowiązek podatkowy ciąży na jej wspólnikach. Stawka podatku od umowy spółki i jej zmiany wynosi 0,5 %) Opłata skarbowa: • USTAWA z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej • Opłata skarbowa jest opłatą publiczną. Jest zatem , co do zasady świadczeniem uiszczanym w zamian za określone działanie organów administracji publicznej. Opłata skarbowa różni się od innych „opłat publicznych” tym, że uregulowana została w odrębnej ustawie i dotyczy wyłącznie określonych w niej czynności i dokumentów, zaś jej przedmiot, stawkę i zwolnienia prawodawca zawarł w załączniku do ustawy mającym taką samą moc prawną, jak sama ustawa. • Przedmiot opłaty • Czynności urzędowe ( wszelkie formy działania administracji), zaświadczenia, zezwolenia ( pozwolenia, koncesje) stanowią przedmiot opłaty skarbowej jedynie w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej. Sprawą indywidualną jest sprawa dotycząca indywidualnego podmiotu odnosząca się do jego konkretnych praw i obowiązków. Natomiast sprawą administracyjną – sprawą indywidualną z zakresu administracji publicznej – jest sprawa indywidualna rozstrzygana przez organ administracyjny na podstawie przepisów k.p.a. lub o.p. Ponadto opłacie podlega Złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii - w sprawie z zakresu administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym. • Stawki opłaty skarbowej wyrażone są kwotowo a w niektórych przypadkach procentowoich wysokość uzależniona od konkretnego przedmiotu opodatkowania ( czynności urzędowych, zaświadczeń, zezwoleń itp.) • Przykładowo: - Sporządzenie aktu małżeństwa – 84 zł - Decyzja o zmianie nazwiska i imienia (imion) albo nazwiska lub imienia (imion) – 37 zł - Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia - 205 zł - Dokument stwierdzający udzielenie pełnomocnictwa lub prokury oraz jego odpis, wypis lub kopia - od każdego stosunku pełnomocnictwa (prokury) – 17 zł Wyłączenia spod opłaty skarbowej • Katalog wyłączeń spod opłaty skarbowej określa art. 2 u.o.s. Jest to zamknięty katalog „spraw” ( np. sprawy alimentacyjne, opieki, kurateli i przysposobienia, zatrudnienia, wynagrodzeń za pracę). Dokonanie czynności urzędowych lub złożenie wskazanych w ustawie dokumentów w tych sprawach nie podlega opłacie skarbowej. • Zwolnienia z opłaty • • • Wykaz przedmiotów korzystających ze zwolnienia określa załącznik do ustawy o.s. Przykładowo: dokument stwierdzający udzielenie pełnomocnictwa oraz jego odpis, wypis lub kopia w sprawach: a) karnych, karnych skarbowych i dyscyplinarnych oraz w sprawach o wykroczenia b) cywilnych, w których mocodawcy przysługuje zwolnienie od kosztów sądowych 3) jeżeli pełnomocnictwo udzielane jest małżonkowi, wstępnemu, zstępnemu lub rodzeństwu sporządzenie aktu urodzenia lub zgonu, przyjęcie oświadczenia o uznaniu dziecka lub o nadaniu dziecku nazwiska męża matki • Upoważnienie udzielone aplikantowi adwokackiemu do zastępowania na podstawie art. 77 ustawy –Prawo o adwokaturze nie jest pełnomocnictwem w rozumieniu przepisów k.p.c. stąd nie jest także pełnomocnictwem w rozumieniu u.o.s. Tak wiec w tym przypadku nie powstanie obowiązek w opłacie skarbowej. ( I SA/GI 37/08) • Od czynności wydania decyzji o czasowym wycofaniu pojazdu z ruchu pobierana jest opłata na podstawie rozporządzenia wykonawczego do ustawy –Prawo o ruchu drogowym. Zgodnie z przepisem art. 3 u.o.s. czynność taka nie podlega więc opłacie skarbowej. • Czynności urzędowe w sprawach komunikacyjnych podlegające opłacie skarbowej zostały wymienione w załączniku do ustawy o opłacie skarbowej, który ma charakter zamknięty, zatem od czynności tam niewymienionych nie należy pobierać opłaty skarbowej.
