PSO język polski - I Liceum Ogólnokształcące w Turku
advertisement
Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego w I Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Kościuszki w Turku Opracowano na podstawie Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 roku ze zmianami oraz Statutu Szkoły 1 1.System przedmiotowego oceniania z języka polskiego został opracowany przez nauczycieli przedmiotu na rok szkolny 2013/2014 2. PSO opracowany został na podstawie Rozporządzenia MEN z dna 30 kwietnia 2007 ze zmianami oraz Statutu Szkoły w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania.. 3.PSO jest zgodny z podstawą programowa kształcenia ogólnego zawartą w Rozporządzeniu MEN. 4.Aby kryteria oceniania były powszechnie znanymi, zrozumiałymi, rzetelnymi, trafnymi, jawnymi, obiektywnymi i akceptowanymi celami naszego PSO czynimy: • wspieranie kariery ucznia • gromadzenie informacji, rozpoznawanie i upowszechnianie poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań edukacyjnych • spowodowanie świadomego udziału wszystkich zainteresowanych w procesie oceniania, • umożliwienie nauczycielom języka polskiego doskonalenia organizacji i metod pracy, • wdrażanie ucznia do systematycznej pracy, samokontroli i samooceny, • dostarczanie rodzicom ( prawnym opiekunom ) bieżącej informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ich dzieci ( podopiecznych ), • sprecyzowanie kryteriów oceny z języka polskiego. • systematyczne dokumentowanie postępów w nauce, • ukierunkowanie samodzielnej pracy oraz doskonalenie metod uczenia się. 5.Realizacji celów stojących przed PSO służyć będzie przestrzeganie następujących zasad : • • • • • • • zasada jawności wymagań edukacyjnych oraz dokumentacji ewaluacyjnej osiągnięć uczniów, zasada elastyczności wymagająca różnicowania oczekiwań wobec ucznia, zasada systematyczności, polegająca na ewaluacji osiągnięć uczniów oraz gromadzeniu informacji o ich osiągnięciach, zasada zgodności wymagań nauczycielskich ze standardami wymagań edukacyjnych oraz ze standardami wymagań egzaminacyjnych, zasada kryterialności. czyli stosowanie jawnych kryteriów i jakościowych norm wymagań, zasada różnorodności w stosowaniu różnorodnych form aktywności ucznia podlegających ocenie, zasada komunikatywności . czyli komentarz towarzyszący ocenie i uwzględniający pierwszeństwo informacji pozytywnej nad ujawnieniem braków. 6. Przedmiotem oceniania są: • • • wiadomości umiejętności postawa ucznia i jego aktywność 2 USTALENIA SZCZEGÓŁOWE: 1. Uczeń otrzymuje dwa razy w roku ocenę klasyfikacyjną- śródroczną za l półrocze i końcoworoczną na podstawie cząstkowych ocen uzyskanych w ciągu roku szkolnego. Ocena końcoworoczna dokonywana jest za cały rok nauki (dwa semestry). Żadna z ocen klasyfikacyjnych nie jest średnią arytmetyczną ocen uzyskanych w ciągu semestru (roku). Oceny cząstkowe mają różną „wagę". Najwyższy ciężar posiadają oceny dotyczące umiejętności przedmiotowych - tworzenie samodzielnych dłuższych tekstów mówionych i pisanych dotyczących odczytywania tekstów kultury. 2. Przy ustalaniu oceny klasyfikacyjnej nauczyciel bierze pod uwagę indywidualną sytuację ucznia, jego rozwój, postępy, diagnozę wyjściową, dysfunkcje - stwierdzone przez poradnię psychologiczno-pedagogiczna i zaobserwowane w czasie pracy z uczniem. Może zaistnieć sytuacja, że w ocenach różnych uczniów różne będą proporcje kryteriów wymagań, jeżeli będzie tego wymagało tego dobro ocenianego dziecka. 3. Zarówno wystawiając oceny cząstkowe jak i ustalając ocenę klasyfikacyjną nauczyciele oceniający starają się zrównoważyć aspekt diagnostyczny oceny (jej funkcję wzmacniającą) z wymogiem zgodności ze standardami istniejącymi obiektywnie (pomiar dydaktyczny). 4. Oceny uzyskiwane przez uczniów w ciągu roku szkolnego wyrażane są oceną szkolną: (6) celujący (5) bardzo dobry (4) dobry (3) dostateczny (2) dopuszczający (1) niedostateczny Dopuszcza się stosowanie znaków „ plus" (+) i „minus" (-) w ocenach cząstkowych i ocenie śródrocznej. Niedopuszczalne jest stosowanie znaków plus i minus w ocenie końcoworocznej i końcowej. 3 5. Odnosząc oceny do dwupoziomowej klasyfikacji wymagań ( poziom podstawowy i rozszerzony - jak w wymaganiach egzaminacyjnych) przewiduje się: OCENA UCZEŃ SPEŁNIA WYMAGANIA NA POZIOMIE: 1 Nie spełnia żadnych wymagań 2 Spełnia wymagania na poziomie podstawowym niepełnym 3 Spełnia wymagania na poziomie podstawowym pełnym 4 Wykracza ponad poziom podstawowy 5 Spełnia wymagania na poziomie rozszerzonym 6 Wykracza ponad poziom rozszerzony Uwaga: Ocena „ celujący" - śródroczna i końcoworoczna może być wystawiona za szczególnie oryginalne i twórcze osiągnięcia w kilku zakresach aktywności, opierająca się na gruntownej wiedzy wykraczającej poza wiedzę podstawowa, gdy uczeń zdobył pełny poziom wymagań dopełniających. Cząstkowa ocena „celujący" może być postawiona za szczególnie oryginalne i twórcze osiągnięcia w wybranych zakresach Szczegółowe wymagania na poziom podstawowy i rozszerzony zawarte są w programie „Ciekawi świata" wydawnictwa Operon 6.Nauczyciel jest zobowiązany na podstawie pisemnej opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innej poradni specjalistycznej, obniżyć wymagania edukacyjne w stosunku do ucznia, u którego stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się lub deficyty rozwojowe, uniemożliwiające sprostanie wymaganiom edukacyjnym wynikającym z programu nauczania. W sposobie oceniania tych uczniów należy docenić włożony wysiłek, a nie tylko uzyskany efekt. Ocena powinna dotyczyć przede wszystkim poprawności wypowiedzi ustnych i strony merytorycznej prac pisemnych. 7. Wszystkie oceny są jawne i uzasadnione. Sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne uczeń otrzymuje a rodzice (prawni opiekunowie) mają prawo wglądu. Na prośbę rodziców nauczyciel powinien ją ponownie uzasadnić. 4 BIEŻĄCA KONTROLA POSTĘPÓW UCZNIÓW ORAZ ZALICZANIE NIEKTÓRYCH ZAJĘĆ EDUKACYJNYCH 1.Celem bieżącej kontroli postępów uczniów jest poznanie; czy i ile uczeń pamięta, rozumie, umie i potrafi; czy nastąpił przyrost wiedzy i umiejętności oraz gromadzenie ocen cząstkowych. 2.Kontrola powinna być prowadzona systematycznie tj. równomiernie rozłożona na cały okres nauki. 3. Przewiduje się następujące formy kontroli: • zadawanie uczniom pytań w czasie lekcji wprowadzających nowy materiał i w czasie lekcji powtórzeniowych przeznaczonych w całości na utrwalanie i jednocześnie kontrolę(kontrola ustna), • dawanie uczniom poleceń (wykonania zadań, ćwiczeń),które wykonują ustnie lub pisemnie na tablicy, w zeszycie • prace klasowe w postaci wypracowania, dyktanda, zadań, • stosowanie kartkówek, sprawdzianów bądź wystandaryzowanych testów osiągnięć szkolnych, • obserwowanie uczniów w czasie zajęć szkolnych (w celu zauważenia kiedy uczniowie czegoś nie rozumieją), • szacowanie wytworów pracy uczniów, • analiza notatek sporządzonych w zeszytach przedmiotowych, • badanie wyników nauczania w klasach I i II, • próbne egzaminy maturalne w klasach III przedmiotowym, 4. Obowiązują następujące ustalenia: • kartkówki sprawdzają wiadomości i umiejętności z trzech ostatnich lekcji nie muszą być zapowiadane, • sprawdziany i prace klasowe muszą być zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem a terminy wpisane do dzienników lekcyjnych, w danej klasie nie może być więcej prac klasowych lub sprawdzianów jak jeden w ciągu dnia, a w ciągu tygodnia trzy prace, 5 • w każdym okresie obowiązują minimum 2 prace klasowe i 1 do 3 sprawdzianów, • termin prac klasowych i sprawdzianów można przełożyć tylko w uzasadnionych przypadkach, • wyniki egzaminów próbnych i tekstów diagnostycznych, przeliczane na oceny są wpisywane do dziennika lekcyjnego, • oceny z prac pisemnych (testów, zadań zamkniętych )należy przeliczyć wg poniższej skali: Więcej niż 100% -96% 95% -86% 85% - 71% 70% - 51% 50% -40% 39% - 0% odpowiedzi poprawnych celujący bardzo dobry dobry dostateczny dopuszczający niedostateczny (6) (5) (4) (3) (2) (1) • prace klasowe i sprawdziany muszą być poprawione w terminie dwutygodniowym, omówione na lekcji i dane uczniowi do wglądu; jego rodzice (prawni opiekunowie) również mają prawo wglądu, • kartkówki i sprawdziany powinny być poprawione w ciągu tygodnia i oddane uczniowi do wglądu; jego rodzice (prawni opiekunowie ) również mają prawo wglądu, • uczniowie i ich rodzice muszą być poinformowani :- o wymaganiach, kryteriach i zasadach ustalania ocen, - o możliwości poprawiania ocen ( nauczyciel określa termin i warunki poprawy), - o warunkach i formie egzaminów poprawkowych, • na miesiąc przed klasyfikacją śródroczną i końcową należy poinformować rodziców o grożącej dziecku ocenie niedostatecznej, • na tydzień przed klasyfikacją należy poinformować uczniów o proponowanych im ocenach, • oceny wystawione przez nauczyciela muszą być uzasadnione • dopuszcza się przeprowadzenia ponownej pracy klasowej i sprawdzianu, jeżeli pierwotnie ilość ocen niedostatecznych przekroczyła 70% (nie należy tych ocen wpisywać do dziennika); przy powtórnym podobnym wyniku - oceny wpisujemy, Uczeń ma możliwość poprawienia oceny niedostatecznej otrzymanej z pracy klasowej oraz sprawdzianu. 6 WARUNKI INFORMOWANIA O TERMINACH SPRAWDZIANÓW l TRYBIE ICH POPRAWY Zasady informowania o terminach sprawdzianów, poprawie prac klasowych, jawności ocen itp. zawarte są w Wewnątrzszkolnym Systemie Oceniania. Na szczególne podkreślenie w odniesieniu do PSO z jęz. polskiego zasługuje zapis: 1. o terminie pracy klasowej uczeń jest poinformowany co najmniej tydzień wcześniej, 2. w jednym dniu może się odbyć jedna praca klasowa, 3. liczba sprawdzianów nie może przekroczyć trzech w tygodniu (z różnych przedmiotów), 4. powyższe ustalenia nie dotyczą kartkówek obejmujących materiał trzech ostatnich lekcji, 5. nauczyciel ma dwa tygodnie na sprawdzenie prac, w tym tez terminie powinny być oddane i omówione, 6. uczeń ma prawo do jednokrotnej poprawy oceny niedostatecznej z pracy klasowej i sprawdzianu w ciągu dwóch tygodni od daty oddania. Nauczyciel ustala formę i poprawy. KRYTERIA OCENY WYPOWIEDZI USTNEJ NA ZADANY TEMAT DOTYCZĄCY TEKSTÓW KULTURY l ZJAWISK JĘZYKOWYCH 1. Ocena celująca • • • • 2. pełna bezbłędna wypowiedź, wysoki stopień sprawności językowej i stylistycznej, wypowiedź zawiera treści pozaprogramowe, uczeń odnosi się do kontekstów kulturalnych, filozoficznych, artystycznych i historycznych. Ocena bardzo dobra 7 • • • • • • 3. pełna i bezbłędna wypowiedź, wysoki poziom sprawności językowej, bogate słownictwo, swobodny styl wypowiedzi, trójdzielna i spójna kompozycja wypowiedzi, samodzielne argumentowanie, wnioskowanie, ocenianie, wypowiedź zawiera bogatą interpretację ( nie streszczenie) uczeń wykazuje się znajomością kontekstów i uwzględnia je w interpretacji. Ocena dobra • • • • odpowiedź na ogół poprawna, dopuszcza się niewielkie usterki merytoryczne, wypowiedź spójna, interpretacja poprawna, widoczna próba formułowania własnych wniosków i ocen, styl poprawny, drobne błędy językowe. 4. Ocena dostateczna • • • • odpowiedź powierzchowna, dopuszczalne nieliczne błędy rzeczowe, wyraźne zakłócenia w kompozycji i spójności wypowiedzi, uproszczenia interpretacyjne, streszczanie, sądy i wnioski odtwórcze, styl na ogół poprawny, wypowiedź zrozumiała, komunikatywna, dopuszczalne nieliczne błędy stylistyczne i gramatyczne. 5. Ocena dopuszczająca • • • • • spłycona, niepełna odpowiedź , błędy rzeczowe, nieporadne formułowanie myśli, brak spójności, wypowiedź chaotyczna, fragmentaryczna, przewaga streszczenia, sądy odtwórcze, ubogie słownictwo, język komunikatywny, dopuszczalne błędy językowe. 6. Ocena niedostateczna • • • brak odpowiedzi, nieznajomość podstawowych treści programowych, wypowiedź nie na temat, poniżej wymogów określonych na ocenę dopuszczającą. 8 KRYTERIA OCENIANIA PISEMNEJ PRACY Z JĘZYKA POLSKIEGO dla klas I-III STANDARD Dostrzeganie i rozwiązywanie problemów zawartych w pracy KRYTERIA DOPUSZCZAJĄCY wymagania konieczne 1. Dobór tekstów literackich - zarysowanie koncepcji i kultury zgodny z przyjętą rozwinięcia tematu i przez ucznia koncepcją częściowo zgodny z nią potwierdzającą zrozumienie dobór tekstów. tematu. DOSTATECZNY wymagania podstawowe -Koncepcja rozwinięcia tematu sprowadzona do odtworzenia wiadomości DOBRY wymagania rozszerzające - koncepcja zmierzająca do problematycznego ujęcia BARDZO DOBRY wymagania dopełniające - wyraźna, logiczna koncepcja rozwinięcia tematu 2.Wykorzystanie utworów - argumentacja zastępowana literackich i tekstów kultury sprawozdaniem w funkcji argumentacyjnej. Poprawność interpretacyjna i rzeczowa. -na ogół trafny dobór materiału sporadycznie wykorzystywany w funkcji argumentacyjnej - wystarczający dobór materiału wykorzystywanego w funkcji argumentacyjnej, funkcjonalność cytatów - dobór materiału trafny i podporządkowany funkcji argumentacyjnej, funkcjonalność cytatów 3.Wnikliwość i samodzielność zaprezentowanych sądów. - sądy odtwórcze, często odbiegające od tematu - sądy odtwórcze, na ogół poprawne - sądy twórcze i poprawne - sądy twórcze, oryginalne 4.Ujmowanie tekstu literackiego w kontekstach. - brak kontekstów lub nietrafny ich wybór - sporadyczne odwołanie do kontekstów - przywoływanie kontekstów i poprawne ich wykorzystanie - przywołanie i wykorzystanie stosownych kontekstów 9 5.Wskazywanie w literaturze i sztuce wartości uniwersalnych oraz aprobowanych przez siebie. Odróżnianie podstawowych wartości, stereotypowość sądów - dostrzeganie wartości uniwersalnych i odtwórcze sądy wartościujące 6.Odczytywanie utworów na Odczytywanie najistotniejszych - dosłowne odczytywanie sensów na poziomie dosłownym utworów poziomie dosłownym i metaforycznym. Kształtowanie wypowiedzi pisemnej Poprawne i sprawne wypowiadanie się w ogólnej odmianie polszczyzny - próba samodzielnego odczytywania wartości i formułowanie sądów - odczytywanie w literaturze i sztuce wartości uniwersalnych oraz aprobowanych przez siebie - formułowanie własnych sądów wartościujących - odczytywanie utworów na poziomie metaforycznym - pogłębione odczytanie ukrytych znaczeń na poziomie metaforycznym 7 .Wybór formy wypowiedzi dostosowanej do tematu; graficzne opracowanie tekstu - liczne odstępstwa od formy przyjętej przez piszącego; brak konsekwencji w graficznym układzie -forma wypowiedzi realizowana - konsekwentna i poprawna niekonsekwentnie; graficzne forma wypowiedzi; właściwe wyróżnienie głównych części pracy opracowanie graficzne - forma świadomie użyta i kształtowana; trafne posługiwanie się różnymi znakami spójności tekstu ( akapity, rozdziały, śródtytuły, motta ) 8.Spójność i przejrzystość kompozycyjna wypowiedzi - częste zakłócenia spójności i przejrzystości tekstu - zakłócenia spójności tekstu - w zasadzie zachowana spójność - wypowiedź wewnętrznie spójna, logiczna, przejrzysta 9.Zgodnez normą posługiwanie się leksyką fleksją frazeologią składnią i interpunkcją - wyraźne odstępstwa od normy, jednak nie zakłócające komunikacji - dopuszczalne odstępstwa nie zakłócające komunikacji - zgodność z normą; dopuszczalne uchybienia - pełna poprawność 10 10-Zróźnicowanie konstrukcji składniowych, różnorodność słownictwa i urozmaicenie frazeologii - ubogie słownictwo i składnia - mało zróżnicowana składnia, słownictwo i frazeologia - zróżnicowanie konstrukcji składniowych, słownictwa i frazeologii -świadome i celowe zróżnicowanie konstrukcji składniowych, słownictwa i frazeologii 11.Dostosowanie stylu i słownictwa do wybranej formy wypowiedzi z uwzględnieniem jej celu -wyraźna niejednorodność stylistyczna, liczne kolokwializmy - niepełne zachowanie jedności stylistycznej - zachowanie jednorodnej konwencji stylistycznej - dobór stylistycznych środków językowych z uwzględnieniem celu wypowiedzi 12.Przestrzeganie zasad ortografii - odstępstwa od normy świadczące o słabym opanowaniu zasad ortografii - odstępstwa od normy wskazujące na nieznajomość niektórych zasad rządzących pisownią - sporadyczne odstępstwa od norm ortograficznych - poprawność ortograficzna 11 Przewidywane osiągnięcia uczniów po klasie I, II i III na poziome podstawowym i rozszerzonym zawarte są w programie nauczania języka polskiego dla szkół ponadgimnazjalnych wydawnictwa Operon „Ciekawi świata” Wymagania na poszczególne oceny dla klasy I OCENA DOPUSZCZAJĄCA - WYMAGANIA KONIECZNE Wiadomości zapamiętane Wymienić tytuły i autorów utworów literackich wskazanych w liście lektur Wymienić bohaterów literackich poznanych utworów, podać kolejność zdarzeń, wskazać czas i miejsce akcji Wskazać ramy czasowe epok literackich Wykazać się znajomością nazw i cech gatunków literackich objętych programem dla kasy l Podać główne idee i pojęcia poszczególnych epok literackich omawianych w klasie I: Stoicyzm, epikureizm, horacjanizm, teocentryzm, antropocentryzm, humanizm, reformacja, vanitas, konceptyzm, marinizm, racjonalizm, klasycyzm, sentymentalizm. Znać pojęcia związane z kulturą epok zidentyfikować motywy mitologiczne i biblijne w tekście literackim rozpoznawać podstawowe tropy poetyckie typowe dla poetyki poszczególnych epok znać pojęcia z nauki o języku przewidziane programem dla poszczególnych klas, w tym dla klasy I: język jako system znaków, funkcje języka: informacyjna, ekspresywna, impresywna, sprawcza, magiczna, treść i Wiadomości rozumiane Wskazać cechy typowe dla postaw bohaterów różnych epok omawianych w klasie l Znać i odróżniać gatunki literackie epok omawianych w klasie I: Tragedia antyczna, epos, psalmy, przypowieść, fraszka, tren, satyra, poemat, bajka, powieść, dramat szekspirowski Wyjaśniać pojęcia z poetyki historycznej: tragizm, komizm, synkretyzm rodzajowo gatunkowy, Umiejętności w sytuacjach typowych Określić cechy gatunków literackich Posługiwać się różnymi formami wypowiedzi z troską o spójność tekstu zapis graficzny odpowiadający kompozycji Umiejętności w sytuacjach problemowy Wymienić podstawowe cechy związane z kulturą epok omawianych w klasie l ( antyk, średniowiecze, renesans, barok i oświecenie ) Rozróżniać odmiany języka ogólnopolskiego, mówioną i pisaną, potoczną i oficjalną regionalną dialekty terytorialne Wyjaśniać pojęcia z nauki o języku zgodnie z programem nauczania dla poszczególnych klas 12 zakres wyrazu Wygłosić z pamięci tekst poetycki i fragment prozy OCENA DOSTATECZNA - WYMAGANIA PODSTAWOWE Uczeń dostateczny potrafi to co na ocenę dopuszczającą i ponadto: Wiadomości zapamiętane Wiadomości rozumiane Wskazać cechy kierunków i nurtów literackich Wyjaśnić idee i pojęcia związane ze omawianych epok: Stoicyzm, epikureizm,, światopoglądem i kulturą omawianych w klasie l horacjanizm, teocentryzm, antropocentryzm, epok - antyk, średniowiecze, renesans, barok, humanizm, reformacja, vanitas,, konceptyzm, oświecenie marinizm, racjonalizm,, klasycyzm, Wskazać różne źródła kultury europejskiej oraz sentymentalizm. utwory kontynuujące tradycje poprzednich epok Rozpoznawać i wyjaśnić funkcje Podać cechy typowe dla utworów motywów antycznych i biblijnych w poszczególnych epok poznanych utworach literackich; Umiejętności w sytuacjach typowych Umiejętności w sytuacjach problemowy Powiązać fakty literackie z najważniejszymi Wykorzystać własną notatkę, konspekt zdarzeniami historycznymi i społecznymi streszczenie w dyskusji lub pi pisemnej Scharakteryzować literackie wzorce osobowe i typowych bohaterów literackich w utworach z kanonu lektur Porównać epoki literackie , wskazując różnice światopoglądowe oraz związki z literaturą poprzednich epok Określić wizję świata i człowieka w Wymienić przedstawicieli głównych kierunków Ilustrować przykładem motywy typowe dla poszczególnych epok w sztuce omawianych epok Przedstawić sylwetki twórcze wybitnych Posługiwać się terminami związanymi z kulturą poszczególnych epok omawianych w klasie l przedstawicieli literatury polskiej i :tragizm, katharsis, mimesis, deizm, ateizm, światowej tomizm, augustynizm, styl gotycki, styl romański Rozpoznawać i odróżniać gatunki literackie poszczególnych epok ( dla kl. I) Wyróżnić podstawowe cechy poznanych kierunków artystycznych Streścić wybrane wątki z omawianych lektur Wskazać w literaturze przykłady poznanych środków stylistycznych rozróżniać typy metafor Wskazać komponenty komunikatu językowego oraz rozpoznać funkcje tekstu literaturze poszczególnych epok Odnaleźć hasła i ideały typowe dla poszczególnych epok w poznanych utworach literackich Posługiwać się formami wypowiedzi jak: opis, rozprawka, przemówienie, opowiadanie, streszczenie, charakterystyka. Wskazać podstawowe cechy językowe i stylistyczne typowe dla utworów poszczególnych epok 13 językowego Rozróżniać style funkcjonalne i wyjaśnić zjawisko stylizacji językowej w utworach z kanonu podstawowego Podać przykłady zjawisk dialektalnych OCENA DOBRA - POZIOM ROZSZERZAJĄCY Uczeń dobry potrafi to co na ocenę dostateczną i ponadto: Wiadomości zapamiętane Przedstawić sylwetki twórców literatury omawianych epok Wiadomości rozumiane Wyjaśnić pojęcia: tragizm, ironia tragiczna, wiersz sylabotoniczny. Rozpoznawać i wyjaśniać funkcje motywów antycznych, symboli biblijnych i nawiązań literackich w poznanych Umiejętności w sytuacjach typowych Ustalać szerszy kontekst interpretacyjny utworów z kanonu lektur dla kl. l Interpretować poznane utwory w konwencjach gatunkowych i prądów artystycznych epoki; scharakteryzować Umiejętności w sytuacjach problemowy Rozwiązywać problemy postawione v toku pracy nad lekturą Ocenić bohaterów literackich w kontekście epoki Gromadzić, porządkować i utworach ( na materiale literackim zawartym w podręczniku oraz kanonie lektur dla kl. l ) utwory będące ilustracją idei poszczególnych epok scharakteryzować idee filozoficzne omawianych epok - antyku, średniowiecza, renesansu, baroku i oświecenia. powiązać fakty literackie z nurtami filozoficznymi epoki scharakteryzować różne zadania twórczości pisarzy poszczególnych epok charakteryzować bohaterów utworów literackich w kontekście epoki i w późniejszym odbiorze czytelników wskazać w utworze charakterystyczne znaki, motywy,, symbole porównywać różne dziedziny sztuki: literatury, malarstwa, teatru, filmu analizować typowe teksty ze wskazaniem dominanty interpretacyjnej i omówieniem zastosowanych środków artystycznych scharakteryzować cechy językowe utworów literackich omawianych w klasie l posługiwać się, świadomie i celowo, synonimami rożnych typów oraz określeniami wartościującymi i nacechowanymi emocjonalnie w formach wykorzystywać w wypowiedziach ustnych i pisemnych materiały z różnych źródeł o literaturze, teatrze i filmie czy innych ulubionych dziedzin sztuki Zabrać głos w dyskusji z odwołaniem do cytatu, utworu, wiedzy o epoce Oceniać i wartościować teksty z punktu widzenia prawdy i fikcji oraz intencji nadawcy 14 wypowiedzi wskazanych przez program napisać szkolną recenzję poprawną kompozycyjnie dostrzegać związki literatury z kulturą współczesną wykazać się umiejętnością poruszania się w świecie współczesnej kultury Wiadomości zapamiętane OCENA BARDZO DOBRA - POZIOM DOPEŁNIAJĄCY Uczeń bardzo dobry potrafi to co na ocenę dobrą i ponadto: Wiadomości rozumiane Umiejętności w sytuacjach typowych Wskazać związki omawianych epok z kulturą powszechną w lekturach z kanonu podstawowego oraz poznanych w toku samodzielnej pracy Określić konteksty filozoficzne i estetyczne oraz społeczno polityczne i zastosować je w interpretacji utworu Interpretować różne znaki kultury w znanych tekstach Wskazać i uzasadnić funkcje tekstów językowych Wskazać sposoby funkcjonowania motywów, toposów i wzorców osobowych w tekstach literackich Napisać esej oraz dojrzałą recenzję przedstawienia teatralnego lub filmu Umiejętności w sytuacjach problemowy Analizować, syntetyzować i oceniać zjawiska literackie i kulturowe poznane klasie pierwszej Oceniać i wartościować poznane dzieła uzasadnić swój sąd Sporządzić bibliografię na zadany ter Gromadzić, porządkować i wykorzystywać materiały z różnych źródeł Analizować teksty literackie i nieliterackie ze wskazaniem funkcji zastosowanych środków stylistycznych Interpretować różne teksty kultury Układać teksty własne w określonym stylu z wykorzystaniem różnych śród stylistycznych Parafrazować tekst własny za pomoc doboru różnych środków językowych Wykazać się umiejętnością konstruowania konspektu, eseju szkolnego i krytycznoliterackiego Wymagania na poszczególne oceny szkolne dla klasy II 15 OCENA DOPUSZCZAJĄCA - WYMAGANIA KONIECZNE Wiadomości zapamiętane « Wymienić tytuły i autorów utworów literackich wskazanych w liście lektur Wymienić bohaterów literackich poznanych utworów, podać kolejność zdarzeń, wskazać czas i miejsce akcji Wskazać ramy czasowe epok literackich * Wykazać się znajomością nazw i cech gatunków literackich objętych programem dla kasy l Podać główne idee i pojęcia poszczególnych epok literackich * Znać pojęcia związane z kulturą epok zidentyfikować motywy mitologiczne i biblijne w tekście literackim 4 rozpoznawać podstawowe tropy poetyckie typowe dla poetyki poszczególnych epok * znać pojęcia z nauki o języku przewidziane programem dla poszczególnych klas, w tym dla klasy I: język jako system znaków, funkcje języka: informacyjna, ekspresywna, impresywna, sprawcza, magiczna, treść i zakres wyrazu Wygłosić z pamięci tekst poetycki i fragment prozy Wiadomości rozumiane Wskazać cechy typowe dla postaw bohaterów różnych epok Znać i odróżniać gatunki literackie Wyjaśniać pojęcia z poetyki historycznej: tragizm, komizm, synkretyzm rodzajowo gatunkowy, Wyjaśnić pojęcia związane z kulturą epok Rozróżniać odmiany języka ogólnopolskiego: mówioną i pisaną potoczną i oficjalną regionalną dialekty terytorialne Wyjaśniać pojęcia z nauki o języku zgodnie z programem nauczania dla poszczególnych klas Umiejętności w sytuacjach typowych Umiejętności w sytuacjach problemowych Określić cechy gatunków literackich Posługiwać się różnymi formami wypowiedzi z troską o spójność tekstu i zapis graficzny odpowiadający kompozycji 16 OCENA DOSTATECZNA - WYMAGANIA PODSTAWOWE Uczeń dostateczny potrafi to co na ocenę dopuszczającą i ponadto: Wiadomości zapamiętane Wskazać cechy kierunków i nurtów literackich omawianych epok Podać cechy typowe dla utworów poszczególnych epok Wymienić przedstawicieli głównych kierunków w sztuce omawianych epok Przedstawić sylwetki twórcze wybitnych przedstawicieli literatury polskiej i światowej Wiadomości rozumiane * Wyjaśnić idee i pojęcia związane ze światopoglądem i kulturą omawianych epok * Wskazać różne źródła kultury europejskiej oraz utwory kontynuujące tradycje poprzednich epok 4 Rozpoznawać i wyjaśnić funkcje motywów antycznych i biblijnych w poznanych utworach literackich; * Ilustrować przykładem motywy typowe dla poszczególnych epok * Posługiwać się terminami związanymi z kulturą poszczególnych epok * Rozpoznawać i odróżniać gatunki literackie poszczególnych epok * wyróżnić cechy poznanych kierunków artystycznych * Streścić wybrane wątki z omawianych lektur * Wskazać w literaturze przykłady poznanych środków stylistycznych rozróżniać typy metafor * Wskazać komponenty komunikatu językowego oraz rozpoznać funkcje tekstu językowego Rozróżniać style funkcjonalne i wyjaśnić zjawisko stylizacji językowej w utworach z kanonu podstawowego Rozpoznać zjawiska dialektalne Umiejętności w sytuacjach typowych Umiejętności w sytuacjach problemowych Powiązać fakty literackie z Wykorzystać własną notatkę, konspekt, najważniejszymi zdarzeniami streszczenie w dyskusji lub pracy historycznymi i społecznymi pisemnej Scharakteryzować literackie wzorce osobowe i typowych bohaterów literackich w utworach z kanonu lektur Porównać epoki literackie , wskazując różnice światopoglądowe oraz związki z literaturą poprzednich epok Określić wizję świata i człowieka w literaturze poszczególnych epok Odnaleźć hasła i ideały typowe dla poszczególnych epok w poznanych utworach literackich Posługiwać się formami wypowiedzi jak: opis, rozprawka, przemówienie, opowiadanie, streszczenie, charakterystyka, konspekt Wskazać podstawowe cechy językowe i stylistyczne typowe dla utworów poszczególnych epok Analizować język pod względem budowy słowotwórczej wyrazu, jego znaczenia i nacechowania emocjonalnego 17 OCENA DOBRA - POZIOM ROZSZERZAJĄCY Wiadomości zapamiętane Przedstawić sylwetki omawianych epok Uczeń dobry potrafi to co na ocenę dostateczną i ponadto: Wiadomości rozumiane Umiejętności w sytuacjach typowych twórców literatury Wyjaśnić pojęcia: tragizm, ironia romantyczna, wiersz sylabotoniczny, autoironia Rozpoznawać i wyjaśniać funkcje motywów antycznych, symboli biblijnych i nawiązań literackich w poznanych utworach Ustalać szerszy kontekst interpretacyjny utworów z kanonu lektur Interpretować poznane utwory w konwencjach gatunkowych i prądów artystycznych epoki; scharakteryzować utwory będące ilustracją idei poszczególnych epok scharakteryzować idee filozoficzne omawianych epok powiązać fakty literackie z nurtami filozoficznymi epoki scharakteryzować różne zadania twórczości pisarzy poszczególnych epok charakteryzować bohaterów utworów literackich w kontekście epoki i w późniejszym odbiorze czytelników wskazać w utworze charakterystyczne znaki, motywy,, symbole porównywać różne dziedziny sztuki: literatury, malarstwa, teatru, filmu analizować typowe teksty ze wskazaniem dominanty interpretacyjnej i omówieniem zastosowanych środków artystycznych scharakteryzować cechy językowe utworów literackich posługiwać się, świadomie i celowo, synonimami różnych typów oraz określeniami wartościującymi i nacechowanymi emocjonalnie w Umiejętności w sytuacjach problemowych Rozwiązywać problemy postawione w toku pracy nad lekturą Ocenić bohaterów literackich w kontekście epoki Gromadzić, porządkować i wykorzystywać w wypowiedziach ustnych i pisemnych materiały z różnych źródeł o literaturze, teatrze i filmie czy innych ulubionych dziedzin sztuki Zabrać głos w dyskusji z odwołaniem się do cytatu, utworu, wiedzy o epoce Napisać szkolny esej lub esej krytycznoliteracki 18 formach wypowiedzi wskazanych przez program napisać szkolną recenzję poprawną kompozycyjnie Wiadomości zapamiętane OCENA BARDZO DOBRA - POZIOM DOPEŁNIAJĄCY Uczeń bardzo dobry potrafi to co na ocenę dobrą i ponadto: Wiadomości rozumiane Umiejętności w sytuacjach typowych * Wskazać związki omawianych epok z kulturą powszechną w lekturach z kanonu podstawowego oraz poznanych w toku samodzielnej pracy * Określić konteksty filozoficzne i estetyczne oraz społeczno polityczne i zastosować je w interpretacji utworu * Interpretować różne znaki kultury w znanych tekstach * Wskazać i uzasadnić funkcje tekstów językowych Wskazać sposoby funkcjonowania motywów, toposów i wzorców osobowych w tekstach literackich * Napisać esej oraz dojrzałą recenzję przedstawienia teatralnego lub filmu Umiejętności w sytuacjach problemowych Analizować, syntetyzować i oceniać zjawiska literackie i kulturowe poznane w toku nauki w szkole Oceniać i wartościować poznane dzieła, uzasadnić swój sąd Sporządzić bibliografię na zadany temat Gromadzić, porządkować i wykorzystywać materiały z naukowych źródeł Analizować teksty literackie i nieliterackie ze wskazaniem funkcji zastosowanych środków stylistycznych Interpretować różne teksty kultury Układać teksty własne w określonym stylu z wykorzystaniem różnych środków stylistycznych Parafrazować tekst własny za pomocą doboru różnych środków językowych. 19 Wymagania na poszczególne oceny szkolne dla klasy III OCENA DOPUSZCZAJĄCA - WYMAGANIA KONIECZNE Wiadomości rozumiane Umiejętności w sytuacjach typowych Wiadomości zapamiętane * Wymienić tytuły i autorów utworów literackich wskazanych w liście lektur * Wymienić bohaterów literackich poznanych utworów, podać kolejność zdarzeń, wskazać czas i miejsce akcji * Wskazać ramy czasowe epok literackich * Wykazać się znajomością nazw i cech gatunków literackich objętych programem dla kasy III Podać główne idee i pojęcia poszczególnych epok literackich dwudziestolecia międzywojennego, lit. wojny i okupacji oraz powojennej i najnowszej * Znać pojęcia związane z kulturą epok * zidentyfikować motywy mitologiczne i biblijne w tekście literackim * rozpoznawać podstawowe tropy poetyckie * znać pojęcia z nauki o języku przewidziane programem dla poszczególnych klas, w tym dla klasy III: język jako zjawisko semiotyczne, relacje semantyczne, językowy obraz świata. * Wygłosić z pamięci tekst poetycki i fragment prozy * * * * * * Wskazać cechy typowe dla postaw bohaterów różnych epok Znać i odróżniać gatunki literackie Wyjaśniać pojęcia z poetyki historycznej: tragizm, komizm, synkretyzm rodzajowo gatunkowy, Wyjaśnić pojęcia związane z kulturą epok Rozróżniać odmiany języka ogólnopolskiego: mówioną i pisaną, potoczną i oficjalną, regionalną, dialekty terytorialne Wyjaśniać pojęcia z nauki o języku zgodnie z programem nauczania dla poszczególnych klas w tym klasy III - STYLISTYKA: style artystyczne epok, styl indywidualny, styl pisarza , grupy literackiej Umiejętności w sytuacjach ___ problemowych Określić cechy gatunków literackich Posługiwać się różnymi formami wypowiedzi z troską o spójność tekstu i zapis graficzny odpowiadający kompozycji, napisać list intencyjny i motywacyjny Dokonać analizy i interpretacji tekstu literackiego wg przyjętych zasad interpretacyjnych 20 Wiadomości zapamiętane Wskazać cechy kierunków i nurtów literackich omawianych epok Znać pojęcia: katastrofizm, awangarda, futuryzm, postmodernizm Podać cechy typowe dla utworów poszczególnych epok Wymienić przedstawicieli głównych kierunków w sztuce omawianych epok Przedstawić sylwetki twórcze wybitnych przedstawicieli literatury polskiej i światowej np. Z. Herbert, Cz. Miłosz, W. Szymborska, poeci „Skamandra i Awangardy Krakowskiej, KK. Baczyński .Białoszewski, Barańczak oraz autorzy materiału lekturowego OCENA DOSTATECZNA - WYMAGANIA PODSTAWOWE Uczeń dostateczny potrafi to co na ocenę dopuszczającą i ponadto: Wiadomości rozumiane Umiejętności w sytuacjach typowych Wyjaśnić idee i pojęcia związane ze światopoglądem i kulturą omawianych epok * Wskazać różne źródła kultury europejskiej oraz utwory kontynuujące tradycje poprzednich epok * Rozpoznawać i wyjaśnić funkcje motywów antycznych i biblijnych w poznanych utworach literackich; * Ilustrować przykładem motywy typowe dla poszczególnych epok znajdujących swoją kontynuację w literaturze XX wieku. * Posługiwać się terminami związanymi z kulturą poszczególnych epok * Rozpoznawać i odróżniać gatunki literackie poszczególnych epok * wyróżnić cechy poznanych kierunków artystycznych * Streścić wybrane wątki z omawianych lektur * Rozróżniać funkcjonujące w literaturze XX wieku toposy i symbole * Wskazać w literaturze przykłady poznanych środków stylistycznych rozróżniać typy metafor • Wskazać komponenty komunikatu językowego oraz rozpoznać funkcje Tekstu językowego Rozumieć funkcjonalność językową Rozróżniać style funkcjonalne i Powiązać fakty literackie z najważniejszymi zdarzeniami historycznymi i społecznymi Scharakteryzować literackie wzorce osobowe i typowych bohaterów literackich w utworach z kanonu lektur Porównać tendencje literackie XX wieku, wskazując różnice światopoglądowe oraz związki z literaturą poprzednich epok Określić wizję świata i człowieka w literaturze poszczególnych epok Odnaleźć hasła i ideały typowe dla literatury XX wieku w poznanych utworach literackich Posługiwać się formami wypowiedzi jak: opis, rozprawka, przemówienie, opowiadanie, streszczenie, charakterystyka, konspekt Wskazać podstawowe cechy językowe i stylistyczne typowe dla utworów poszczególnych epok Analizować język pod względem budowy słowotwórczej wyrazu, jego znaczenia i nacechowania emocjonalnego Umiejętności w sytuacjach ___ problemowych Wykorzystać własną notatkę, konspekt, w streszczenie dyskusji lub pracy pisemnej Napisać list motywacyjny Rozwijać kulturę negocjacji 21 wyjaśnić zjawisko stylizacji językowej w utworach z kanonu podstawowego Rozpoznać zjawiska dialektalne OCENA DOBRA - POZIOM ROZSZERZAJĄCY Uczeń dobry potrafi to co na ocenę dostateczną i ponadto: Wiadomości zapamiętane Przedstawić sylwetki twórców literatury omawianych epok Umieć wskazać ewaluacje ich twórczości Wiadomości rozumiane Wyjaśnić pojęcia: abstrakcjonizm, konstruktywizm, realizm socjalistyczny, poezja pokolenia 68, poezja lingwistyczna, dramat i teatr absurdu, groteska, kultura masowa i inne z podst. programowej Rozpoznawać i wyjaśniać funkcje Umiejętności w sytuacjach typowych Ustalać szerszy kontekst interpretacyjny utworów z kanonu lektur Interpretować poznane utwory w konwencjach gatunkowych i prądów artystycznych epoki; scharakteryzować utwory będące ilustracją idei poszczególnych epok scharakteryzować idee filozoficzne omawianych epok powiązać fakty literackie z nurtami filozoficznymi epoki scharakteryzować różne zadania twórczości pisarzy poszczególnych epok charakteryzować bohaterów utworów literackich w kontekście epoki i w późniejszym odbiorze czytelników wskazać w utworze charakterystyczne znaki, motywy,, symbole porównywać różne dziedziny sztuki: Umiejętności w sytuacjach ___ problemowych Rozwiązywać problemy postawione w toku pracy nad lekturą Ocenić bohaterów literackich w kontekście epoki Gromadzić, porządkować i wykorzystywać w wypowiedziach ustnych i pisemnych materiały z różnych źródeł o literaturze, teatrze i filmie czy innych ulubionych dziedzin sztuki Zabrać głos w dyskusji z odwołaniem się do cytatu, utworu, wiedzy o epoce Napisać szkolny esej lub esej krytycznoliteracki 22 literatury, malarstwa, teatru, filmu analizować typowe teksty ze wskazaniem dominanty interpretacyjnej i omówieniem zastosowanych środków artystycznych dokonać analizy i interpretacji utworu literackiego scharakteryzować cechy języka i stylu utworów literackich stosować i znać kryteria stosowności i skuteczności wypowiedzi posługiwać się, świadomie i celowo, synonimami różnych typów oraz określeniami wartościującymi i nacechowanymi emocjonalnie w formach wypowiedzi wskazanych przez program napisać szkolną recenzję poprawną kompozycyjnie napisać esej interpretacyjny, artykuł 23 Wiadomości zapamiętane OCENA BARDZO DOBRA - POZIOM DOPEŁNIAJĄCY Uczeń bardzo dobry potrafi to co na ocenę dobrą i ponadto: Wiadomości rozumiane Umiejętności w sytuacjach typowych Wskazać związki omawianych epok z kulturą powszechną w lekturach z kanonu podstawowego oraz poznanych w toku samodzielnej pracy * Określić konteksty filozoficzne estetyczne oraz społeczno polityczne i zastosować je w interpretacji utworu * Interpretować różne znaki kultury w znanych tekstach * Dokonać adiustacji tekstu * Wskazać i uzasadnić funkcje tekstów językowych * Umieć wskazać symultaniczność, kolaż i montaż w prozie i filmie * Umiejętności w sytuacjach ___ problemowych * Analizować, syntetyzować i oceniać zjawiska literackie i kulturowe poznane w toku nauki w szkole Oceniać i wartościować poznane dzieła, uzasadnić swój sąd Sporządzić bibliografię na zadany temat Gromadzić, porządkować i wykorzystywać materiały z naukowych źródeł Analizować teksty literackie i nieliterackie ze wskazaniem funkcji zastosowanych środków stylistycznych Interpretować różne teksty kultury Układać teksty własne w określonym stylu z wykorzystaniem różnych środków stylistycznych Parafrazować tekst własny za pomocą doboru różnych środków językowych. Wskazać sposoby funkcjonowania motywów, toposów i wzorców osobowych w tekstach literackich * Stosować w argumentacji i ocenie pojęcia poeta przeklęty, poeta faber, poeta zaangażowany poeta ludens * Napisać esej oraz dojrzałą recenzję przedstawienia teatralnego lub filmu * Zna, rozumie i stosuje pojęcia: polska szkoła filmowa oraz kino moralnego niepokoju » Napisać felieton 24 Ustalenia końcowe: Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego podlega ewaluacji po klasyfikacji końcoworocznej. Ewaluacja obejmuje nauczycieli, uczniów i rodziców. Celem ewaluacji jest doskonalenie systemu i elementów oceniania tak, aby zapewnić optymalny poziom realizacji wszystkich zadań oceniania wewnątrzszkolnego. Niniejszy P S O obowiązuje w roku szkolnym 2014/2015. Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego został zatwierdzony przez zespół w dniu 26.04.2012r. 25
