Czy PKB per capita jest dobrą miarą standardu życia w kraju?

2. Czy PKB per capita jest dobrą miarą standardu życia w kraju? Czy
może zostać użyta do oceny konkurencyjności danej gospodarki?
Produkt Krajowy Brutto (PKB, Gross Domestic Product – GDP) jest miarą wielkości
produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze zlokalizowanie na terytorium danego kraju,
niezależnie od tego kto jest ich właścicielem. PKB nie jest dobrą miarą nie tylko rozwoju
gospodarczego, ale również dobrobytu ekonomicznego, a tym bardziej jakości życia
mieszkańców danego kraju. Tym bardziej wartość PKB na jednego mieszkańca nie
odzwierciedla ani standardu życia ani konkurencyjności gospodarki.
Wady tego miernika:

nie uwzględnia produkcji nierejestrowanej (tzw. "szara strefa" - najogólniej nielegalne i
legalne rodzaje działalności gospodarczej) (Statystyki pokazują, że gospodarka
nierejestrowana może obejmować od kilku procent do niemal połowy PKB w zależności
od skłonności obywateli do „omijania podatków”)
oraz produkcji gospodarstw
domowych przeznaczanej na własne potrzeby (np. pracy gospodyń domowych,
majsterkowanie) Stąd ludność krajów biedniejszych wydaje się bardziej uboga, a jakość
jej życia mniejsza niż jest faktycznie.

nie uwzględnia wartości wytworzonych bezpłatnie przez wolontariuszy (a więc m.in.
Wikipedii, oprogramowania open source, dużej części stron WWW, wielu usług
internetowych) niezarobkowej działalność ludzi, z której wynoszą korzyści oni sami ich
rodziny czy ich znajomi,

PKB nie ujmuje czasu wolnego i wypoczynku, który jest dobrem poszukiwanym przez
członków społeczeństwa w takim samym stopniu jak: żywność, obuwie, usługi kulturalne
itd., niższy PKB może wynikać z faktu, że społeczeństwo mniej ceni środki finansowe niż
czas wolny, więc mniej pracuje, co przekłada się na mniejszą produkcję,

wielkie zróżnicowanie wśród krajów w związku z liczbą mieszkańców. Duże państwa są
pokrzywdzone, ten sposób pomiaru korzystny jest to dla małych państw.

nie uwzględnia zróżnicowania dochodów w społeczeństwie, ich dystrybucji (np. wysoki
PKB w Kuwejcie nie przekłada się na dobrobyt wszystkich obywateli) (jest np. tym
większy im więcej wydaje się na zbrojenia), poza tym PKB może mięć tę samą wartość
bo dochody się nie zmieniły w ujęciu całkowitym, ale drastycznie zmieniła się struktura
podziału dochodów – wzrosły/zmalały dysproporcje (zmienia się więc standard życia
ludności), a także nie wskazuje na jakość usług, szczególnie państwowych,

Jest powiększony przez te rodzaje rejestrowanej działalności gospodarczej, które nie
podnoszą poziomu i jakości życia ludzi w danym kraju, np. nadmiernie rozbudowane siły
policyjne, wymiaru sprawiedliwości, wojsko i inne.

Ujmuje produkcję tzw. "antydóbr", tj. dóbr szkodzących środowisku, zdrowiu i życiu
ludzi, np. broni, narkotyków, tytoniu

nie odzwierciedla faktu, że nie cały wypracowany PKB trafia do obywateli w postaci
bezpośredniej (pensje) lub pośredniej (świadczenia, zasiłki itp.). Część PKB w formie
kosztów transferowych i cen transferowych jest wyprowadzana z kraju wytworzenia.

nie ujmuje tzw. efektów zewnętrznych produkcji (np. zanieczyszczenia środowiska).
Wraz ze wzrostem PKB rosną koszty zanieczyszczania środowiska, w którym żyją ludzie,
koszty urbanizacji, podróżowania ludzi i związane z tym uciążliwości życia, czyli skala
tzw. ujemnych efektów zewnętrznych produkcji, które obniżają jakość życia.

Jeśli mówimy o nominalnym PKB - mierzy się go w cenach bieżących, czyli takich, które
istniały w okresie, gdy osiągano składające się na PKB dochody, wzrost PKB może więc
wynikać nie ze wzrostu dobrobytu, a jedynie ze wzrostu cen. Należy więc obliczać realny
PKB, który uwzględnia zmiany cen poprzez stosowanie deflatorów PKB, czyli
wskaźników odzwierciedlających zmiany cen wszystkich dóbr,

PKB nie uwzględnia różnic cen w poszczególnych krajach. Próba rozwiązania tego
problemu polega na uwzględnieniu parytetu siły nabywczej pieniądza w poszczególnych
krajach,

Jest zniekształcony przez wahania kursu walutowego i różnice w poziomie rozwoju, z
których wynika inny skład koszyka dóbr i usług oraz rozmaita ich jakość, pomimo że
zaspokajają analogiczne potrzeby.
Nie powinno się oceniać konkurencyjności danej gospodarki tylko na podstawie PKB per
capita. Po pierwsze ze względu na niedoskonałość miernika, przy obliczaniu, którego nie
uwzględnia się wszystkim czynników determinujących konkurencyjność gospodarki czy
standard życia ludzi w danym kraju.