OTYŁOŚĆ A PROBLEMY NARZĄDU RUCHU ,,Galen” - I.i J. Bienkiewicz PROFILAKTYKA PROBLEMÓW ODKRĘGOSŁUPOWYCH Program autorski I.iJ.Bienkiewicz z firmy "GALEN„ realizowany w szkołach na terenie gminy Milicz. Program finansowany przez Urząd Miejski w Miliczu. Od 2005 roku zapraszaliśmy rodziców, opiekunów dzieci i uczniów z w/w szkół do współpracy w ramach tego programu. Sednem programu jest jego cykliczność . Aby profilaktyka odniosła skutek należy: jak twarde dyski kodować i jeszcze raz kodować ... młode, chłonne i plastyczne umysły. W roku szkolnym 2015/16 plan działań przebiegał według harmonogramu. - analiza postawy ciała ( zgodę na badania wyraziło 84 % rodziców / klasy 0-6 = 90 %) - przekazanie zaleceń rodzicom z ćwiczeniami dla ich dzieci ( skoliozę stwierdzono u 24 % dzieci ) - konsultacje fizjoterapeutyczne ( ponad 100 porad ) - badanie ortopedyczne wytypowanych dzieci ( większa dysfunkcja narządu ruchu – ponad 80 porad ) - pogadanki w klasach na temat prawidłowego używania kręgosłupa w czynnościach dnia codziennego - sprawdzenie ewaluacji wiedzy na temat zgodny z programem P.P.O. poprzez ankietę elektroniczną przed i po pogadankach - konkurs plastyczny i filmowy z nagrodami na w/w temat ( ponad 300 prac plastycznych ) Podczas 10 lat badań dzieci i młodzieży sygnalizowaliśmy problem nadwagi i widzimy , że ten problem zwiększa się i dostrzegamy potrzebę bardziej intensywnych działań profilaktycznych. NADWAGA I OTYŁOŚĆ U DZIECI I MŁODZIEŻY NA ŚWIECIE 10 % DZIECI I MŁODZIEŻY DO 18 ROKU ŻYCIA MA NADWAGĘ LUB OTYŁOŚĆ W EUROPIE OKOŁO 20 % DZIECI MA NADMIAR MASY CIAŁA , W TYM 5 % CIERPI NA OTYŁOŚĆ. W POLSCE OKOŁO 12 % DZIECI I MŁODZIEŻY MA NADWAGĘ, BĄDŹ OTYŁOŚĆ PREDYSPOZYCJE DO OTYŁOŚCI Jeżeli oboje rodziców jest otyłych to ryzyko otyłości u dziecka wzrasta o 67%, jeśli otyłe jest jedno z rodziców to ryzyko wynosi 50%, i tylko 9% wynosi ryzyko jeśli rodzice są szczupli. Obserwacje epidemiologiczne wskazują, że otyłość w wieku 6 lat zwiększa ryzyko otyłości o 25% w wieku dorosłym, z kolei otyłość w wieku 12 lat to aż 75% szans że dziecko jako osoba dojrzała będzie otyła. NIEDOWAGA-NORMA-NADWAGA-OTYŁOŚĆ ZAKRESY WARTOŚCI BMI: < 16 - wygłodzenie 16 - 16.99 - wychudzenie 17 - 18.49 - niedowaga 18.5 - 24.99 -norma 25 - 29.99 - nadwaga 30 - 34.99 - I stopień otyłości 35 - 39.99 - II stopień otyłości > 40 - otyłość skrajna INTERPRETACJA WSKAŹNIKA BMI BMI jest bardzo prosty w użyciu, jednak nie uwzględnia on indywidualnej budowy ciała. Jest dosyć niedokładnym wskaźnikiem niedowagi i nadwagi oraz ryzyk chorób z nimi związanych. Kulturyści mogą mieć BMI wskazujące na skrajną otyłość, posiadając jednocześnie bardzo mało tkanki tłuszczowej BMI zupełnie zdrowych, szczupłych i wysokich lekkoatletów może wskazywać na skrajną niedowagę wielkość BMI a ryzyko chorób różni się między populacjami o różnych proporcjach ciała. I tak wśród Azjatów ryzyko cukrzycy jest znacząco wyższe przy niższych wartościach BMI. Zawartość tłuszczu w organizmie jest też wyższa u kobiet, niż u mężczyzn przy normalnej masie ciała. W przypadku kobiet tkanka tłuszczowa odpowiada za płodnośći i dojrzewanie płciowe. Dokładniejszym, ale trudniejszym do zmierzenia bez specjalistycznej aparatury wskaźnikiem zagrożeń wynikających z nadmiaru tkanki tłuszczowej jest procentowa zawartość tłuszczu w organizmie. W praktyce klinicznej nie jest zalecane stosowanie wskaźnika BMI do oznaczania prawidłowej masy ciała dla dzieci do ok. 14 roku życia, służą do tego tabele centylowe i odpowiednia interpretacja danych dot. masy ciała i wzrostu – głównie bierze się pod uwagę jaka jest różnica w tzw. kanałach centylowych wzrostu i masy ciała dla danego dziecka ( wiek ) KONSEKWENCJA OTYŁOŚCI CUKRZYCA zatrzymanie oddechu > 10sek ponad 90 % osób z C. typu 2 to otyli. Tkanki nie wpuszczają do komórek glukozy i zostaje ona we krwi. SCHORZENIA UKŁADU SERCOWONACZYNIOWEGO ZWYRODNIENIA I DEFORMACJA STAWÓW zużycie i pękanie ZABURZENIA ODDYCHANIA> 5 x/h > Masa to > tlenu z krwią do komórek = przerost lewej komory Gdy O. Brzuszna to poziom trójglicerydów <150mg/dl, dobrego cholesterolu > 50-K i 40 M mg/dl, ciśnienie < 130/85mmHg , poziom cukru < 100 mg/dl- gdy > wartości to może być ZAWAŁ I UDAR MÓZGU K z BMI > 29 3 x zawał , OTYŁOŚĆ u K = 4 x częściej nadciśnienie, większa krzepliwość krwi powoduje zawały i udary mózgu. pow. stawowych , = stany zapalne, bóle, obrzęki. 70 kg to w leżeniu 25 kg na lędźwie, w staniu 100 kg, a w siedzeniu 175kg. Powstają deformacje kręgosłupa- skoliozy, okrągłe plecy oraz np. koślawości kolan, pięt - czyli WADY POSTAWY i zmiany w biodrach DYSKOPATIA O. w połączeniu utrudnionym ergonomicznym funkcjonowaniu daje szybciej uszkodzenia dysków OTYŁOŚĆ A WADY POSTAWY W naszym kraju przybywa dzieci u których diagnozuje się wady postawy. Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, że przyczyny takiego stanu mogą tkwić także w otyłości u dzieci. Brak ruchu w połączeniu z niezdrowym sposobem odżywiania prowadzi do coraz większej nadwagi, a co za tym idzie pojawiają się także problemy z postawą ciała. Otyłość u dzieci powoduje wady postawy takie jak: skrzywienia kręgosłupa, przykurcze obręczy barkowych czy biodrowych, a także koślawość kolan i piet. To tylko przykłady. Schorzeń takich może być znacznie więcej. Warto pamiętać, że wady skorygować można do ok. 15 roku życia dziecka, później będzie to już o wiele trudniejsze, a czasem po prostu niemożliwe. Dlatego tak istotne jest, by już od najmłodszych lat dziecka, uczyć go jak powinno się odżywiać. OTYŁOŚĆ A KRĘGOSŁUP Nadmierna ilość tkanki tłuszczowej zdecydowanie obciąża kręgosłup. Zbytnie obciążenie jest widoczne podczas codziennie wykonywanych prostych ruchów takich jak chodzenie, wstawanie czy siadanie. Ujawnia się również podczas przenoszenia ciężkich przedmiotów. Nadwaga może doprowadzić do nieodwracalnych zmian w strukturze kręgosłupa i ogólnie w funkcjonowaniu aparatu mięśniowo-szkieletowego. Otyłość może skutkować skrzywieniami kręgosłupa, rozciągnięciem jak i przykurczem mięśni oraz uszkodzeniem krążków międzykręgowych ( dysków ) OTYŁOŚĆ PROWADZI DO ZWYRODNIEŃ KRĘGOSŁUPA I DEFORMACJI STAWÓW Każdy kilogram to dodatkowe obciążenie dla wszystkich stawów (np. biodrowych, kręgosłupa) . Ten dodatkowy ,,plecak” doprowadza do zmian strukturalnych stawów oraz tkanek miękkich ( zmiana długości ). Kręgosłup krzywi się, dochodzi do dyskopatii, stawy deformują się i z powodu nadmiernych sił nacisku powstają szczeliny w powierzchniach stawowych. Zmienione stawy są opuchnięte, bolą, dochodzi do ograniczenia zakresu ruchu . Osoby z nadwagą częściej cierpią na bóle: kręgosłupa, bioder, kolan i stóp (płaskostopie ). SIŁY NACISKU TRYB ŻYCIA PRZYCZYNĄ OTYŁOŚĆI Problem otyłości u dzieci jest bardzo poważny. Czasem nieświadomie przyczyniają się do tego niestety rodzice. Nasze pociechy mają coraz mniej okazji do aktywności fizycznej. Podwozimy dzieci do szkoły samochodem, w szkole spędzają kilka godzin siedząc, w sklepikach szkolnych kupują słodycze, po powrocie do domu część z dzieci siedzi przed telewizorem lub idzie na dodatkowe zajęcia np. języka obcego. Gdzie w tym wszystkim czas na ruch? Owszem, w szkole są zajęcia wychowania fizycznego, ale to wciąż mało by zapewnić zdrową sylwetkę. Rodzice zabiegani w dzisiejszych czasach często wolą na obiad zabrać dziecko na pizzę niż ugotować coś pożywnego i wartościowego. Również z braku czasu nie zajmują się dzieckiem, nie zachęcają go do uprawiania sportu, uważają, że jak dziecko posiedzi przed komputerem to będą mieli chwilę spokoju i czas dla siebie. Niestety to poważny błąd! Kto jak nie właśnie dorośli powinni zmotywować dzieci do aktywności fizycznej i wyrobić w nich odpowiednie nawyki żywieniowe? PODSUMOWANIE Ruch i zdrowe odżywianie pomogą naszym dzieciom wypracować odpowiednią postawę, a wartościowe i bogate w witaminy posiłki dostarczą dzieciom energii niezbędnej do aktywności fizycznej. Pamiętajmy, że zdiagnozowane u dzieci wady postawy i nadwaga bez próby korekty , z wiekiem będą się pogłębiać! Dziękujemy za uwagę