Co powoduje otyłość? • Podstawowym czynnikiem powodującym rozwój otyłości jest zaburzony bilans energetyczny – zbyt małe wydatkowanie energii oraz spożywanie nadmiernych, w stosunku do potrzeb ilości pożywienia • Na rozwój masy ciała wpływają: – Ilość spożywanych pokarmów – Sposób żywienia – Skład diety Istnieje wiele dodatkowych czynników modyfikujących kształtowanie masy ciała, m.in. wpływy genetyczne. Oddziałują one na utrzymanie masy ciała bezpośrednio poprzez wpływ na wydatkowanie energii , spontaniczną aktywność fizyczną, odczuwanie sytości i głodu, preferencje pokarmowe, a ponadto na kształtowanie określonych reakcji na bodźce stresowe. Istotną rolę odgrywają: zaburzenia kontroli odżywiania przez ośrodki zlokalizowane w mózgu i realizowane przy wykorzystaniu układu nerwowego zaburzenia endokrynologiczne Zasadniczą rolę w otyłości, poza czynnikami chorobowymi, odgrywają czynniki genetyczne ekonomiczne i psychospołeczne. CZYNNIKI GENETYCZNE CZYNNIKI PSYCHOSPOŁ ECZNE CZYNNIKI SOCJOEKONO MICZNE OTYŁOŚĆ PROSTA WTÓRNA POWSTAJE NA SKUTEK DYSPROPORCJI POMIĘDZY WYDATKOWANIEM A DOSTARCZANIEM ENERGII JEST NASTĘPSTWEM CHORÓB, KTÓRE POWODÓJĄ ZABURZENIE RÓWNOWAGI WYDATKOWANIA I DOSTARCZANIA ENERGII OTYŁOŚĆ – stan patologicznego zwiększenia w organizmie ilości tkanki tłuszczowej. DIAGNOSTYKA OTYŁOŚCI Najbardziej rozpowszechnioną metodą rozpoznawania otyłości i nadwagi jest obliczenie tzw. wskaźnika masy ciała (Body Mass Index – BMI) BMI waga(kg) wzrost 2 (m 2 ) KLASYFIKACJA BMI RYZYKO CHORÓB DODATKOWYCH zakres normy 18,5-24,9 przeciętne nadwaga 25-29,9 podwyższone otyłość klasa I 30-34,9 umiarkowane klasa II 35-39,9 poważne klasa III ≥40 bardzo poważne (przedotyłość) CUKRZYCA TYPU 2 UPOŚLEDZONA TOLERANCJA GLUKOZY ZABURZENIA ODDECHOWE NADCIŚNIENIE TĘTNICZE CHOROBA WIEŃCOWA OTYŁOŚĆ HIPERLIPIDEMIA CHOROBY NOWOTWOROWE KAMICA ŻÓŁCIOWA ZABURZENIA NASTROJU UDAR MÓZGU NIEWYDOLNOŚĆ SERCA CHOROBA ZWYRODNIENIOWA STAWÓW KONSEKWENCJE OTYŁOŚCI • • • • • NISKA SAMOOCENA DZIECKA DEPRESJA BRAK AKCEPTACJI ZE STRONY RÓWIEŚNIKÓW IZOLACJA SPOŁECZNA „ZAJADANIE „ PROBLEMÓW, CO DOPROWADZA DO POGŁĘBIENIA PROBLEMÓW • W PRZYSZŁOŚCI KŁOPOTY Z ZATRUDNIENIEM CZYNNIKI ŚRODOWISKOWE • ROZWÓJ OTYŁOŚCI JEST UWARUNKOWANY PRZEDE WSZYSTKIM ŚRODOWISKOWO • KLUCZOWE DLA ROZWOJU OTYŁOŚCI SĄ DWA ZJAWISKA: DOSTĘPNOŚĆ WYSOKO PRZETWORZONEJ, TANIEJ ŻYWNOŚCI O ZNACZNEJ ZAWARTOŚCI TŁUSZCZU I WĘGLOWODANÓW PROSTYCH • W CIĄGU LAT ZWIĘKSZENIU ULEGŁA ZAWARTOŚĆ TŁUSZCZÓW W POKARMACH, A ZMNIEJSZYŁO SIĘ SPOŻYCIE WĘGLOWODANÓW ZŁOŻONYCH, BŁONNIKA I SOLI MINERALNYCH • PLANOWANIE POSIŁKÓW WYMAGA CORAZ WIĘCEJ SAMOKONTROLI ZNACZNE OGRANICZENIE CODZIENNEJ AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ • OBSERWUJE SIĘ NIEMAL CAŁKOWITE ZANIECHANIE TRENINGU FIZYCZNEGO • WYDATEK ENERGETYCZNY ZWIĄZANY Z CODZIENNĄ AKTYWNOŚCIĄ JEST CORAZ NIŻSZY • SYSTEMATYCZNE ĆWICZENIA FIZYCZNE 2-3 RAZY W TYGODNIU WYKONUJE CO DZESIĄTY POLAK, CO PLASUJE NAS NA JEDNYM Z OSTATNICH MIEJSC W EUROPIE • UCZNIOWIE CORAZ CZĘCIEJ NIE CHCĄ ĆWICZYĆ NA LEKCJACH WYCHOWNIA FIZYCZNEGO, A RODZICE IM W TYM POMAGAJĄ WYPISUJĄC ZWOLNIENIA I PODSUMOWANIE STNIEJĄ LICZNE DOWODY POTWIERDZAJĄCE ŚCISŁĄ ALEŻNOŚĆ MIĘDZY OTYŁOŚCIĄ A CHOROBAMI UKŁADU ERCOWO-NACZYNIOWEGO, DLATEGO NALEŻY PRZEBADAĆ ZIECKO NALEŻY BACZNIE PRZYGLĄDAĆ SIĘ NAWYKOM YWIENIOWYM DZIECI, WZBOGACIĆ ICH DIETĘ O OWOCE I WARZYWA, WYELIMINOWAĆ FAST FOODY, CHIPSY, NAPOJE AZOWANE ODZICE POWINNI ZNALEŹĆ CZAS , ABY NAUCZYĆ DZIECI KTYWNYCH FORM SPĘDZANIA CZASU WOLNEGO, TO RZYNIESIE KORZYŚĆ ZARÓWNO RODZICOM , JAK I ICH ZIECIOM RUGIE ŚNIADANIE DZIECKA POWINNO BYĆ PRZEMYŚLANE I OWINNO ZAWIERAĆ SKŁADNIKI NIEZBĘDNE DO RAWIDŁOWEGO FUNKCJONOWANIA DZIECKA W SZKOLE, ZIECKO NIE POWINNO SAMO, ZA PIENIĄDZE OTRZYMANE D RODZICÓW KUPOWAĆ SOBIE DRUGIEGO ŚNIADANIA, ONIEWAŻ NAJCZĘCIEJ KUPUJĄ FAST FUDY JAK OGRANICZYĆ OTYŁOŚĆ U DZIECI? 1. ZMNIEJSZYĆ ILOŚĆ SPOŻYWANYCH POKARMÓW + 2. ZWIĘKSZYĆ AKTYWNOŚĆ FIZYCZNĄ DZIECKA 1. OGRANICZYĆ ILOŚĆ CZASU SPĘDZANEGO PRZED KOMPUTEREM I TELEWIZOREM 2. WYELIMINOWAĆ Z DIETY DZIECKA FAST FUDY, CHIPSY I NAPOJE GAZOWANE Podsumowując… Nadmierna masa ciała to skutek wielu czynników, od genetycznych począwszy, poprzez sposób odżywiania w dzieciństwie, decydujący o ilości komórek w tkance tłuszczowej, które zostają nam na całe życie, nawyki dietetyczne, mające m.in. podłoże kulturowe, wpływ stresów i frustracji, tryb życia utrudniający regularne spożywanie posiłków, wreszcie łatwa dostępność tuczącej żywności - wszelkie dania z gatunku "fast food", chipsy, kaloryczne napoje orzeźwiające… Bibliografia: • „Otyłość epidemią XXI wieku” Maciej Owecki, Przegląd Kardiodiabetologiczny 2009; 4, 1: 36–41 • „Otyłość – choroba interdyscyplinarna” Małgorzata BuksinskaLisik, Wojciech Lisik, Teresa Zaleska, Przewodnik Lekarza 2006, 1: 72-77 • „Otyłość i nadwaga – epidemia XXI wieku” Danuta Pupek-Musialik, Magdalena Kujawska-Łuczak, Paweł Bogdański, Przewodnik Lekarza 2008; 1: 117-123 RODZICE!!! • PROSIMY NIE LEKCEWAŻCIE NAWYKÓW ŻYWIENIOWYCH DZIECI • TO OD WAS ZALEŻY PRZYSZŁŚĆ WASZYCH DZIECI • NAUCZCIE ICH DBANIA O WŁASNE ZDROWIE POPRZEZ ODPOWIEDNIE ODŻYWIANIE I AKTYWNE FORMY SPĘDZANIA CZASU WOLNEGO Prezentację przygotowała: JADWIGA SADOWSKA