OTYŁOŚĆ U DZIECI W WIEKU WCZESNOSZKOLNYM A ICH

OTYŁOŚĆ U DZIECI.
Otyłość
• Ameryka 2005r
30% badanych dzieci i młodzieży ma
nadwagę a ponad połowa Amerykan ma
nadmierną masę ciała.
• Europa
20% badanych dzieci ma nadwagę a 5%
otyłość,
Otyłość
• Europa 2010r
150 milionów osób otyłych
15 milionów dzieci.
Polska
otyłość u dzieci w granicach 2.5%- 12%
w zależności od regionu.
Otyłość
• Otyłość w wieku 6 lat rzutuje otyłością
u 25% dotkniętych dzieci w wieku
dojrzałym,
• Odsetek ten zwiększa się do 75% u otyłych
12 latków
• Częstość występowania otyłości zwiększa
się z wiekiem. W Polsce dotyka co trzecią
kobietę i co drugiego mężczyznę.
Otyłość
• Ogólnoustrojową przewlekłą chorobą
metaboliczną, wynikającą z zaburzeń
równowagi między poborem
a wydatkiem energii.
• Patologicznym zwiększeniem tkanki
tłuszczowej upośledzającym funkcję wielu
układów.
• BMI > 95 centyla.
• Rzeczywista waga ciała - powyżej 120%
prawidłowej wagi ciała.
Nadwaga
• Różnicą między aktualną
a prawidłową masą ciała
wyrażoną w kilogramach
lub w procentach.
• Stanem organizmu
zagrażającym otyłością.
• BMI na poziomie 85
centyla.
• Rzeczywista masa ciała
pomiędzy 110-120%
prawidłowej masy ciała.
Rodzaje otyłości:
• Prosta (90%)
Dodatni bilans energetyczny
• Wtórna (10%)
Zaburzenia układów
regulujących pobór
i wydatek energetyczny lub
zaburzeń metabolicznych.
Przyczyny otyłości
prostej u dzieci:
• genetyczne,
• paragenetyczne
(życie wewnątrzłonowe),
• środowiskowe
i behawioralne
(rodzinne i społeczne,
żywieniowe,
wydatek energetyczny,
psychoemocjonalne).
Kryteria i metody oceny
otyłości u dzieci.
• Siatki centylowe
• Wskaźnik masy ciała BMI
BMI =
masa ciała (kg)
[wysokość ciała (m)]2
• Wskaźnik Cola
• Wskaźnik masy ciała-WMC
• Pomiar grubości fałdów
podskórnych.
• Wskaźnik WHR
• Pomiar bioimpedencji – BIA
Siatki centylowe
•
•
•
•
umożliwiają graficzne
przedstawienie pozycji danego
parametru i porównanie go
z normą
Pozycja 50 centyla (mediana)
oznacza, że dane dziecko
znajduje się w „środku”.
25 - 75 centyl odpowiada
tzw. wąskiej normie
między10 i 90 centylem tzw.
szerokiej normie.
Klasyfikacja zaburzeń dotyczących masy ciała
u dzieci i młodzieży i odpowiadające im przedziały
centylowe wskaźnika (BMI) masy ciała stosowane w
Polsce
ZABURZENIE
PRZEDZIAŁ CENTYLOWY PRZEDZIAŁ CENTYLOWY
NAJCZĘŚCIEJ
NOWO ZALECANY
STOSOWANY W PLSCE
Niedobór masy ciała
< 5c
<5c
Waga w normie
5-90 c
5-85c
Nadwaga
90-97 c
85-95c
> 97
>95c
(zagrożenie otyłością)
Otyłość
Zagrożenia zdrowotne wynikające
z otyłości u dzieci.
• nadmierna masa
ciała (przeciążenia na ukł.
kostno-stawowy)
• nadmierne
otłuszczenie
(upośledzenie wielu
układów i narządów
tj. oddechowy, trawienny,
termoregulacji)
Zagrożenia zdrowotne wynikające
z otyłości u dzieci (CD).
• metaboliczne - podwyższony poziom insuliny,
nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia, obniżony
poziom białka adiponektyna. Jest to silny czynnik
ryzyka wystąpienia chorób ukł. krążeniowego
• hormonalne – u dziewcząt zaburzenia
miesiączkowania u chłopców zaburzenia
dojrzewania i ginekomastie,
• psychiczne – kompleksy, samotność, depresja
itp.
Leczenie otyłości u
dzieci.
• dieta dobrze zbilansowana,
• zwiększenie wysiłku
fizycznego,
• wprowadzanie i utrwalanie
nowych zachowań,
• stopniowa i systematyczna
utrata masy ciała,
• porady psychologa,
• farmakoterapia
• leczenie chirurgiczne
(oporne leczenie
lub powikłane).
Aktywność fizyczna
wszystkie czynności
i zajęcia związane
z wysiłkiem fizycznym
i ruchem, w czasie
których praca serca
i oddech przyspieszają
się oraz pojawia się
uczucie ciepła (często
pocenie się)
Aktywność fizyczna u dzieci
w wieku wczesnoszkolnym
• Naturalna duża ruchliwość- „głód ruchu”
• Dzieci ciągle doskonalą ruch lokomocyjny:
chętnie biegają i to ze zmianą kierunku
i tempa biegu, uwielbiają pościgi, gonitwy,
zabawy w berka zarówno z rówieśnikami jak
i rodzicami. Mają pewne problemy ze skokami
czy z pokonywaniem trudnych przeszkód.
Potrzeby aktywności fizycznej
u dzieci w wieku
wczesnoszkolnym
• w szkole: podczas przerw i zajęć
wychowania fizycznego.
• po szkole : na podwórku podczas zabaw
z dziećmi i na zorganizowanych zajęciach
ruchowych tj. taniec, pływanie itp..
• istotne jest, żeby dzieci spędzały aktywnie
czas z rodzicami jak nie w tygodniu,
to chociaż w sobotę lub niedzielę
Cele działań aktywnych u
dzieci.
▪ zaspokojenie naturalnych potrzeb
aktywności ruchowej,
▪ wzbogacić dziecko o maksymalną dostępną
ilość nowych umiejętności ruchowych,
▪ wyposażyć dziecko w użyteczne nawyki,
w tym nawyki aktywności ruchowej,
▪ wzbudzić trwałe zainteresowanie swoją
motoryką .
Znaczenie aktywności
fizycznej w życiu dziecka.
• Stymulacja
i wspomaganie
rozwoju
• Adaptacja do bodźców
i zmian środowiska
fizycznego i społecznego
• Kompensacja
nadmiernego
unieruchomienia
• Korekcja i terapia
wielu zaburzeń
Zalecane rodzaje
aktywności u dzieci otyłych.
• wysiłki długotrwałe
o umiarkowanej
intensywności
• szybki marsz, marszobieg,
bieg, jazda na rowerze,
pływanie, zespołowe gry
sportowe, taniec, judo.
• prewencja – codziennie,
45-60 min
• utrzymanie - 60-90 min.
Korzyści wynikające z
aktywności fizycznej.
• zmniejszenie masy tkanki
tłuszczowej, wzrost masy
mięśni i kości,
• zwiększony wydatek
energetyczny,
• poprawa kondycję
i sprawności fizycznej,
• obniżenie spoczynkowego
i wysiłkowego ciśnienia
tętniczego krwi oraz tętna,
• poprawa samopoczucia,
samoakceptacji i stanu
emocjonalnego dziecka.
Dieta- zdrowe żywienie
• Żywienie zrównoważone
(zbilansowane) pokrywające pełne
zapotrzebowanie organizmu na
energię i wszystkie składniki
odżywcze (białka, węglowodany,
tłuszcze, witaminy sole mineralne,
wodę) oraz właściwe proporcja
między nimi.
mi
ęs
o
ry
by
ry
by
Mleko i
produkty
mleczne
Owoce:
Jabłka, pomarańcze,
banany, mogą być soki z
owoców.
Warzywa:
Marchew, pomidory, papryka,cebula.
Produkty zbożowe:
ciemne pieczywo, kasze, ryż, makaron.
Błędy w odżywianiu powodujące
otyłość u dzieci.
• Złe odżywianie w rodzinie,
• Zwiększenie ilości posiłków
i ich wielkości,
• Zanik rytmu posiłków,
• Uleganie reklamom
produktów spożywczych nie
zawsze zdrowych,
• Spożywanie produktów
gotowych (wysoko
kalorycznych),
• Jadanie w restauracjach
typu „fast food”.
Jak zmniejszyć spożycie
składników dostarczających
energii?
• Zmniejszyć kaloryczność potraw
• Spożywać 4- 5 posiłków dziennie w odstępie 3-4 godzin,
• I śniadanie (25-30%), II śniadanie (5-10%), obiad (45-40%),
kolacja (25-30%),
• Po obiedzie potrawy nisko kaloryczne,
• Ostatni posiłek 2 godziny przed snem,
• Jeść powoli,
• Wstać od stołu z uczuciem lekkiego niedosytu,
• Unikać telewizji i innych czynników dekoncentrujących
podczas jedzenia