OTYŁOŚĆ A DEPRESJA dr n. med.JUSTYNA MATULEWICZ –GILEWICZ Otyłość a depresja • Powszechna choroba metaboliczna związana z nadmiarem tkanki tłuszczowej >25% u mężczyzn i >30% u kobiet • Bezpośrednia przyczyna otyłości-dodatni bilans energetyczny u osób z predyspozycją genetyczną • Podział otyłości wg wskaźnika masy ciała BMI nadwaga BMI 25-30,otyłość I stopnia BMI 30-35, otyłość II stopnia BMI 35-40,otyłość III stopnia wskaźnik powyżej 40 Otyłość a depresja • Otyłość skraca życie poprzez wielorakie konsekwencje metaboliczne • Powstaje cukrzyca, zawał serca, udar mózgu, NT, nowotwory piersi,endomertium,okrężnicy,zespół bezdechu, • Zwiększone ryzyko dyslipidemii, kamicy pęcherzyka żółciowego, hiperurikemii, choroby zwyrodnieniowej , • Cierpienie psychiczne –depresja,izolacja od otoczenia,ograniczenie aktywności ,zawodowej,ograniczenie korzystania z różnych form rekreacji i podejmowania pracy w wielu zawodach Otyłość a depresja • • • • Roczna chorobowość dorosłej populacji 6-12% Odsetek wyższy u osób starszych, Wzrost zachorowalności na depresję, Zwiększona rozpoznawalność i poszerzenie kryteriów diagnostycznych, • Wzrost zachorowań poprzez starzenie się populacji,nasilenie negatywnego wpływu czynników środowiskowych i psychologicznych,wzrost liczby substancji chemicznych mogą działać depresjogennie Otyłość a depresja • Przebieg przewlekły • Nawrotowość sięgająca 100% • Wieloletnie utrzymywanie się objawów u 10-20% pacjentów • Mała wrażliwość na leczenie • Wskaźnik samobójstw kilkakrotnie wyższy niż w populacji • 15-25% zgonów w depresji jest zamachem samobójczym Otyłość a depresja • Współistnienie otyłości i depresji dotyczy głównie kobiet • Zwiększone ryzyko zgonu bezpośrednie i poprzez zwiększenie zapadalności na inne choroby • 40% pacjentów umrze przed 65 rokiem życia • Leczenie trudne,ze względu na wzajemnie indukowanie się objawów powinno być kompleksowe • Formy leczeniafarmakologiczne,psychoterapia,rehabilitacja zalecenie zmiany stylu życia • Zmiana nawyków żywieniowych,ograniczenie używek,ograniczenie czasu spędzonego biernie przed Współistnienie cukrzycy i depresji • Obciążenia dotyczące chorych:konieczność stałego utrzymywania diety,przeprowadzania ćwiczeń fizycznych,inwazyjne monitorowanie glikemii,wielokrotne w ciągu dnia injekcje insuliny • Przebieg depresji u tych chorych gorszy • Czas leczenia do uzyskania remisji podobny • Mniej niż 10% po remisji pozostaje w niej 5 lat • Nawroty choroby co roku • Dorośli chorzy na cukrzycę typu 1 i 2- ocenia się ,że występi depresja w ciągu życia na 14,4-32,5 % Współistnienie depresji i cukrzycy • Depresja bywa skojarzona z zaburzeniami osobowości jak niska samoocena,pesymizm,słaba koncentracja,utrata zainteresowania codziennymi czynnościami • Dorośli gorzej funkcjonują w życiu codziennym • Mają gorszą jakość życia • Mają gorszą kontrolę metaboliczną • Mają zwiększone ryzyko powikłań mikro i makroangiopatii • Niższe stężenie hemoglobiny glikolizowanej HbA1c zapowiada ustąpienie depresji Współistnienie depresji i cukrzycy • Leki przeciwdepresyjne mogą mieć działanie diabetogenne • Fluoksetyna nie ma tego działania • Leczenie jest dłuższe ,nawroty występują częściej ,bardziej zdecydowane Nefropatia cukrzycowa • Stałe utrzymujące się wydalanie albumin z moczem przekraczające 0,3 g /dobę u chorych na cukrzyce typu 1. Lub 2. Przy nieobecności innych chorób nerek • Czynniki patogenetyczne:genetyczne,hyperglikemia, hyperlipidemia,nadciśnienie tętnicze,nadmierne spożywanie białka ,palenie papierosów • Zalecenie PTD 2005 zmniejszenie ryzyka wystapienia nefropatii i/lub spowolnieniajej postepukonieczna bardzo dobra kontrola glikemii,RR,lipidów.U chorych na cukrzycę typ1. Po 5. Latach jej trwania i u wszystkich chorych na cukrzycę typ.2 od chwili rozpoznania 1 raz w roku oznaczyć mikroalbuminurię. Nadciśnienie tetnicze • Najważniejszy problem w naszym zdrowotny i społeczny w naszym kraju • Główny czynnik ryzyka chorób układu sercowo naczyniowego(poza cukrzycą,zaburzeniami lipidowymi,otyłością, paleniem tytoniu i wywiadem rodzinnym) • Można skutecznie leczyć i przynosi to wymierne korzyści • W USA od 70 do 90r liczba zawałów serca i udarów mózgu zmniejszyła się o połowę Nadciśnienie tętnicze • Rozpoznanie 140 i powyżej skurczowe oraz 90 i powyżej rozkurczowe podczas co najmniej dwóch oddzielnych wizyt następujących po pierwszej wizycie traktowanej jako przesiewowa Szacuje się obecnie ,że ludzie powyżej 64 r życia stanowią 12,3% populacji naszego kraju • Prawidłowy pomiar ciśnienia wymaga dostosowania wielkości mankietu do obwodu ramienia od 24 do 32 cm • U 65% respondentów obwód ramienia jest mniejszy niż 24 cm a u 11% przekracza 32 cm,u osób z otyłością u 22% Nadciśnienie tętnicze • Wykrywalność nadciśnienia tętniczego w Polsce wynosi 67%,prawidłowa kontrola u wszystkich chorych 12,5 % • Leczenie niefarmakologiczne: -zastosowanie diety zalecono u 66% -zalecenie ograniczenia spożycia soli u 3/5 -zalecenie zwiększenia aktywności ruchowej 41% -zalecenie odstawienia alkoholu u 39% -ograniczenie palenia u 61% Nadciśnienie tętnicze • Leczenie farmakologiczne-systematycznie 61%,nieregularnie 24% • Rodzaje leków moczopędne-30%,beta-adrenolityczne33%,ACE inhibitory-53%,antagoniści wapnia –31% • U połowy pacjentów monoterapia • Jako przyczynę nadciśnienia pacjenci najczęściej wymieniają stres-39%,nadmierne jedzenie37%,nadużywanie alkoholu -25%,palenie papierosów 22 %,dużo rzadziej wykazywano nadmiar soli w diecie8% i siedzący tryb życia 7%. Nadciśnienie tętnicze • Reasumując –rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego w Polsce30%,świadomość 67%,skuteczność leczenia-12.5% • Choruje 8,8mln dorosłych Polaków ,a lylko 1,1 mln spośród nich jest skutecznie leczonych • 8,5 mln Polaków ma ciśnienie wysokie prawidłowe i w związku z zagrożeniem rozwojem nadciśnienia powinno stosować aktywną profilaktykę Nadciśnienie tętnicze • NLPZ zmniejszają działanie natriuretyczne diuretyków pętlowych i, w mniejszym stopniu ,diuretylów tiazydowych • Pod wpływem NLPZ dochodzi do zwiększonej reabsorbcji sodu i chlorków w kanalikach nerkowych • Dochodzi do zwiększenia poziomu potasu we krwi • Ostrożnie stosować diuretyk oszczędzający potas i inhibitor konwertazy z NLPZ • Betaadrenolityki wykazują zmniejszenie skuteczności • Obniżenie skuteczności ACE inhibitorów,antagoniści wapnie-brak wpływu