Ocena aktywności procesu chorobowego u pacjentów z
advertisement
Ocena aktywności procesu chorobowego u pacjentów z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit (NZJ) z wykorzystaniem markera nowotworowego M2-PK Lek. med. Dorota Roszak Promotor: prof. dr hab. Wojciech Cichy I Katedra Pediatrii Klinika Gastroenterologii Dziecięcej i Chorób Metabolicznych Nieswoiste zapalenia jelit (NZJ - choroba Leśniowskiego - Crohna: L-C; wrzodziejące zapalenie jelita grubego: wzjg; Colitis nonspecyfica: C-N) są grupą chorób przewlekłych, wymagających regularnej opieki lekarskiej i systematycznych badań kontrolnych. Szczegółowe rozpoznanie wymaga analizy, uwzględniającej między innymi badanie histopatologiczne, endoskopowe lub radiologiczne. Powoduje to, iż diagnostyka NZJ jest dla pacjenta długotrwała i kosztowna, a przede wszystkim inwazyjna. Ponadto, mimo prowadzenia szczegółowej diagnostyki częstokroć pojawiają się trudności w prawidłowym różnicowaniu typu choroby (L-C, wzjg, C-N). Pomocne, zarówno dla lekarza jak i pacjenta, mogą okazać się markery nowotworowe. Pod hasłem tym rozumie się substancje antygenowe, które są charakterystyczne dla określonych typów nowotworów. Badania wykazują, że niektóre z nich mogą być również pomocne w diagnozowaniu nieswoistych chorób zapalnych jelit oraz w określaniu skali aktywności choroby. Potwierdzenie przydatności markerów w diagnostyce NZJ mogłoby przyczynić się do ograniczenia ilości inwazyjnych badań endoskopowych wykonywanych u pacjentów. Wiadomo bowiem, iż u chorych istnieje stała konieczność monitorowania odpowiedzi na terapię i stopnia aktywności choroby. Wiele badań poświęcono możliwości wykorzystania m.in. kalprotektyny jako markera określającego aktywność nieswoistego procesu zapalnego w jelitach. Mimo obiecujących wyników, konieczne są dalsze analizy szczegółowo określające możliwość wykorzystania tego markera w praktyce klinicznej. Wart zainteresowania jest nowy marker nowotworowy – dimerowa forma kinazy pirogronianowej M2-PK. Liczne badania wykazały jego przydatność w detekcji zmian w jelicie grubym, takich jak polipy czy gruczolaki ale przede wszystkim raka jelita grubego. Uzyskane wyniki wykazały wysoką czułość i swoistość testu w wykrywaniu tego typu nowotworu. Wysoce interesująca jest również możliwość wykorzystania M2-PK w diagnozowaniu nieswoistych chorób zapalnych jelit. Dotychczas przeprowadzono tylko jedno badanie wykorzystujące kinazę pirogronianową w określaniu stopnia aktywności choroby u pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego i chorobą Leśniowskiego – Crohna u dorosłych i jedno u dzieci. Wykazano podwyższony poziom markera u chorych w aktywnym stadium choroby, nie odnotowując jednocześnie różnic w jego ilości pomiędzy typami nieswoistych zapaleń jelit. Poziom markera nie był natomiast podwyższony u pacjentów z IBS. Fakt ten może być przydany w różnicowaniu czynnościowych bólów brzucha od zmian organicznych. Celem niniejszego badania jest określenie skuteczności dimerowej formy kinazy pirogronianowej M2-PK w diagnozowaniu stopnia aktywności nieswoistych chorób zapalnych jelit u pacjentów pediatrycznych. W celu porównania przydatności M2-PK i kalprotektyny u wszystkich analizowanych pacjentów wykonane zostanie jednoczesne oznaczenie poziomu obu markerów. Wyniki planowanego badania mogą przyczynić się do poprawy standardów diagnostycznych oraz ograniczenia liczby badań inwazyjnych w kontroli i terapii NZJ u dzieci.
