Nieswoiste zapalenia jelit - bole brzucha cd. (1) - que

Nieswoiste zapalenia jelit.doc
(152 KB) Pobierz
Nieswoiste zapalenia jelit
u dzieci i młodzieży
ETIOPATOGENEZA
Przyczyna nieznana, pod uwagę bierze się udział kilku czynników:
 czynniki genetyczne: predyspozycje rodzinne – zwłaszcza krewni I stopnia, predyspozycje rasowe,
skłonność do chorób z autoagresji, chromosomopatie dotyczące 2 i 6 pary (wzjg) oraz 3, 7 i 12 (ch. L-C),
układ HLA
 czynniki infekcyjne: mikroflora jelitowa, bakterie beztlenowe wytwarzające siarkowodór - Bacteroides
 czynniki pokarmowe: produkty zawierające aminokwasy siarkowe (mleko, jaja, ser) oraz „ulepszacze”
żywności (środki spulchniające, konserwanty) - stymulują rozwój bakterii redukujących siarczany;
produkty bogate w sacharozę, węglowodany proste i kwasy tłuszczowe omega 6; niska zawartość w diecie
warzyw i owoców oraz kwasów omega 3
 czynniki immunologiczne: aktywacja komórek T pomocniczych (Th), zwiększone wytwarzanie cytokin: w
chorobie Crohna przeważają komórki Th1 wytwarzające IL-2, INFγ i TNFα, we wzjg aktywacja zarówno
odpowiedzi komórkowej typu Th1, jak i Th2 i wydzielanie IL-4 i IL-10
 inne czynniki środowiskowe: palenie tytoniu, reaktywne formy tlenu
EPIDEMIOLOGIA
 nieswoiste zapalne choroby jelit występują na całym świecie,
w każdej szerokości geograficznej oraz w różnych grupach wiekowych i etnicznych
 najczęściej chorują młodzi dorośli w wieku od 20 do 30 roku życia
 coraz częściej rozpoznaje się je wśród dzieci i młodzieży
 u pacjentów przed 20 rokiem życia zapadalność na n.z.j. oceniana jest na 25-30 % spośród wszystkich
chorych na nieswoiste zapalenia jelit
 nie obserwuje się preferencji płci
 nieswoiste zapalenia jelit występują częściej u mieszkańców krajów skandynawskich, Europy Zachodniej i
Ameryki Północnej
 znacznie rzadziej rozpoznaje się je w populacji Europy Środkowej
i Południowej, Azji, Afryki i Ameryki Południowej
POSTACIE KLINICZNE
Do najczęstszych postaci nieswoistych chorób zapalnych
jelit zaliczamy:
 wrzodziejące zapalenie jelita grubego (colitis ulcerosa) obejmujące procesem zapalnym odbytnicę lub
odbytnicę i okrężnicę z tendencją do powstawania owrzodzeń, zmiany zapalne mają charakter ciągły i
ograniczają się do błony śluzowej
 chorobę Leśniowskiego – Crohna (Crohn’s disease) określaną jako pełnościenne, przeważnie
ziarniniakowe zapalenie, dotyczące najczęściej końcowej części jelita cienkiego (ileum terminale), ale
mogące obejmować każdą część przewodu pokarmowego od jamy ustnej do odbytu, zmiany zapalne
występują odcinkowo i obejmują wszystkie warstwy ściany jelita od błony śluzowej po surowiczą
W praktyce pediatrycznej rzadziej obserwowane są inne
postacie chorób zapalnych jelit, do których należą:
 mikroskopowe zapalenie jelita grubego obejmujące zapalenie kolagenowe i limfocytarne jelita grubego
(colitis collagenica, colitis microscopica)
 eozynofilowe zapalenie przewodu pokarmowego (enteritis eosinophilica)
 choroba Behceta
 ileitis praestomalis, pouchitis
 wrzód samotny odbytnicy (ulcus solitarius recti, solitary rectal ulcer syndrome – SRUS)
 niekiedy na podstawie powszechnie przyjętych kryteriów diagnostycznych nie udaje się jednoznacznie
sklasyfikować postaci choroby
 grupa chorób zapalnych jelit, wykazujących zarówno cechy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, jak
i choroby Leśniowskiego-Crohna, stanowi około 15% wszystkich przypadków i jest określana mianem
niespecyficznych lub nieokreślonych zapaleń jelit
(ns.z.j., n.n.z.j.)
CECHY CHARAKTERYSTYCZNE NAJCZĘSTSZYCH POSTACI
wrzodziejące zapalenie jelita grubego (wzjg) oraz choroba Leśniowskiego-Crohna (ch. L-C) różnią się
głównie lokalizacją zmian w przewodzie pokarmowym oraz przebiegiem klinicznym
 ograniczenie zmian zapalnych we wzjg do błony śluzowej, w ch. L-C – cała grubość ściany jelita
 zmiany zapalne w ch. L – C najczęściej występują w ileum terminale, dlatego zaburzenie może dotyczyć
też wchłaniania kwasów żółciowych, witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, witaminy B –12, cholesterolu
oraz lipidów
 zarówno w ch. L – C, jak i wzjg występuje nasilone wchłanianie toksyn jelitowych przez uszkodzoną błonę
śluzową, w pierwszym rzędzie do wątroby, gdzie dochodzi do zmian wstecznych, przede wszystkim
stłuszczenia, czemu sprzyja niedożywienie pacjentów
 przebieg kliniczny nzj w części przypadków może być powikłany współistnieniem innych schorzeń
układowych
 u części chorych rozwija się: zapalenie dróg żółciowych typu cholangitis scleroticans lub pericholangitis, a
także kamica żółciowa
 nieswoiste zapalenia jelit mają przewlekły i nawrotowy charakter, ze skłonnością do okresowych
zaostrzeń oraz samoistnych lub indukowanych leczeniem remisji
 przebieg kliniczny może być łagodny, jednak u części chorych staje się on trudny do przewidzenia i
wymaga modyfikacji długotrwałej farmakoterapii, a niekiedy leczenia chirurgicznego
 głównym problemem u dzieci z nzj jest niedożywienie
NIEDOŻYWIENIE
Przyczyny niedożywienia u dzieci i młodzieży z nieswoistymi
zapaleniami jelit:
 niedostateczna podaż pożywienia - wynikająca z obniżenia spożycia pokarmów wskutek słabego łaknienia,
jak również z działania jatrogennego (diety eliminacyjne)
 zespół złego wchłaniania - będący następstwem zmniejszenia powierzchni chłonnej jelita (mniej lub
bardziej nasilony zanik kosmków jelitowych, obecność przetok jelitowych, częściowe usunięcie jelita u
pacjentów z powikłaną chorobą), przerostu flory bakteryjnej jelita cienkiego; ponadto wskutek bakteryjnej
dekoniugacji kwasów żółciowych i zaburzenia krążenia wątrobowo-jelitowego kwasów tłuszczowych
dochodzi do zaburzenia wchłaniania lipidów i witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, a wtórnie do
utrudnionego wchłaniania wapnia z tworzeniem mydeł wapniowych z nie wchłoniętymi kwasami
tłuszczowymi
Przyczyny niedożywienia c.d.:
 zwiększone straty jelitowe - w wyniku wysięku i krwawień dochodzi do utraty białek, elektrolitów,
pierwiastków śladowych, zwłaszcza żelaza i cynku
 interakcja leków ze składnikami pokarmowymi - sulfasalazyna utrudnia wchłanianie kwasu foliowego,
sterydoterapia upośledza jelitową resorpcję wapnia
 zwiększone zapotrzebowanie energetyczne - wskutek zakażeń, stanów gorączkowych, wyrównywania
strat jelitowych
Do długotrwałej obserwacji stopnia niedożywienia w różnych
fazach choroby służy tzw. wskaźnik Cole’a.

WSKAŹNIK COLE’A
masa ciała x (długość ciała standardowa)²
I % = ----------------------------------------------------------- x 100

masa ciała standardowa x (długość ciała)²
długość ciała standardowa - długość ciała odpowiadająca 50 centylowi dla danego wieku
 masa ciała standardowa - masa ciała odpowiadająca 50 centylowi dla danego wieku
Wartości wskaźnika Cole’a (I%) wyrażone w procentach
pozwalają na następującą kwalifikację stanu odżywienia
dziecka:
 I%
> 110
nadmierne

90-110
norma

85-90
nieznaczne niedożywienie

75-85
niedożywienie

<75
wyniszczenie


WRZODZIEJĄCE ZAPALENIE JELITA GRUBEGO
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
(colitis ulcerosa) - obejmuje procesem
zapalnym odbytnicę lub odbytnicę i okrężnicę
z tendencją do powstawania owrzodzeń, zmiany
zapalne mają charakter ciągły i ograniczają się do
błony śluzowej.
OBJAWY KLINICZNE WZJG

charakterystyczne: biegunki (96%) z domieszką krwi
i/lub śluzu (91%) z towarzyszącym uczuciem parcia na stolec

niecharakterystyczne: bóle brzucha (91%), gorączka (85%), utrata masy ciała (30%)
niekiedy początek może być mniej wyraźny z utratą łaknienia, stanami podgorączkowymi, domieszką krwi
w stolcach
przy ograniczeniu się zapalenia do prostnicy objawy mogą być dość skąpe (parcie na stolec, obecność krwi
i śluzu w kale)

niekiedy rozpoczyna się objawami
pozajelitowymi (stawowe, skórne,
oczne)
CHOROBA LEŚNIOWSKIEGO-CROHNA
Choroba Leśniowskiego-Crohna określana jest jako pełnościenne, przeważnie ziarniniakowe zapalenie,
dotyczące najczęściej końcowej części jelita cienkiego (ileum terminale), ale mogące obejmować każdą część
przewodu pokarmowego od jamy ustnej do odbytu.
Zmiany zapalne występują odcinkowo i obejmują wszystkie warstwy ściany jelita od błony śluzowej po
surowiczą.
OBJAWY KLINICZNE CH L-C

początek choroby często jest skryty i skapoobjawowy

objawy są wypadkową rozległości, nasilenia zapalenia, tworzenia przetok i ropni, zaburzeń wchłaniania
i niedożywienia

choroba rozpoczyna się zwykle niecharakterystycznymi objawami takimi jak: gorączka (83%), brak
łaknienia, osłabienie, uczucie wyczerpania

bóle brzucha o różnym nasileniu i lokalizacji (86%),
u 1/3 pacjentów bóle zlokalizowane w prawym dole biodrowym

często nudności, wymioty, wzdęcia brzucha i uczucie pełności po posiłkach, niepełne wypróżnienia

czasami objawy otrzewnowe, niekiedy wyczuwalny obły opór w prawym dole biodrowym
OBJAWY KLINICZNE CH L-C

obserwuje się zmiany okołoodbytnicze (ropnie, szczeliny, przetoki), a także afty Suttona w jamie ustnej

mogą towarzyszyć objawy pozajelitowe: stawowe (arthritis, spondylitis ancylopoetica), oczne (uveitis) i
skórne (pyodermia, erythema nodosum)

chorobę Leśniowskiego-Crohna wieku dziecięcego różni od postaci ludzi dorosłych znaczny wpływ na
rozwój fizyczny: wzrost i dojrzewanie

jednym z najważniejszych kryteriów przebiegu choroby oraz sposobu leczenia jest ocena masy i długości
ciała
OBJAWY POZAJELITOWE NZJ

obu postaciom nieswoistych zapaleń jelit bardzo często towarzyszą objawy pozajelitowe: przewlekła
niedokrwistość, niedobór wzrostu, niedożywienie, opóźnienie dojrzewania płciowego, zapalenie stawów,
zapalenie wątroby, zmiany skórne (rumień guzowaty – erythema nodosum, zgorzelinowe zapalenie skóry
– pyoderma gangraenosum), zapalenie twardówki i naczyniówki oka, kamica dróg żółciowych i układu
moczowego

objawy pozajelitowe w obu postaciach nieswoistych zapaleń jelit mogą towarzyszyć zmianom w
przewodzie pokarmowym, jak i wyprzedzać ich wystąpienie

niejednokrotnie są pierwszymi zwiastunami choroby i mogą na wiele miesięcy lub lat wyprzedzać
pojawienie się charakterystycznych objawów jelitowych, bądź sygnalizować zbliżające się zaostrzenie
DIAGNOSTYKA NZJ
kryteria rozpoznania nieswoistych zapaleń jelit u dzieci i młodzieży zostały ustalone podczas grupy roboczej do
spraw nieswoistych zapaleń jelit w European Society of Paediatric Gastroenterology Hepatology and Nutrition
(ESPGHAN) i są znane jako „kryteria z Porto”

pacjenci pediatryczni z objawami sugerującymi nieswoiste zapalenie jelit powinni być diagnozowani przez
gastroenterologów dziecięcych

przed rozpoczęciem leczenia konieczne jest ustalenie rodzaju choroby, stopnia ciężkości, lokalizacji oraz
rozległości procesu zapalnego

wstępne badania powinny obejmować kolonoskopię z końcowym odcinkiem jelita krętego oraz badanie
endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego z pobraniem bioptatów błony śluzowej

poza badaniami endoskopowymi należy rozważyć badania radiologiczne jelita cienkiego (pasaż,
enterokliza)
IBD Working Group of the European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition (ESPGHAN):
Inflammatory Bowel Disease in Children and Adolescents: Recommendations for Diagnosis – The Porto Criteria
J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 2005, 41(1), 1-7
BADANIA LABORATORYJNE
 ocena aktywności procesu zapalnego: podwyższone wykładniki stanu zapalnego - leukocytoza, OB., CRP,
PLT; ewentualnie: alfa-1-glikoproteina (seromukoid), haptoglobina, alfa-1 chymotrypsyna, wydalanie alfa1 antytrypsyny w kale
 ocena stanu odżywienia: wartość Hgb, albumin, transferyny
 krew utajona w kale
 posiew kału ogólny – wykluczenie zakażenia bakteryjnego lub pasożytniczego
 prawidłowe wyniki badania stolca nie wykluczają rozpoznania nieswoistego zapalenia jelit
 badania serologiczne: w nieokreślonych postaciach nzj w różnicowaniu wzjg i ch. L-C pomocne oznaczanie
przeciwciał ANCA oraz ASCA
BADANIA ENDOSKOPOWE WE WZJG

rektoskopia, sigmoskopia, kolonoskopia - zawsze zmiany zapalne w odbytnicy

ciągłość zmian rozpoczynających się od prostnicy
w kierunku proksymalnym, u 49% dzieci zmiany
sięgają poza 1/2 okrężnicy, u 28% obejmują lewą stronę okrężnicy, u 23% - ograniczają się do prostnicy

w okresie remisji: przekrwienie, obrzęk i kruchość błony śluzowej, zatarcie rysunku
naczyniowego granulacja

w zaostrzeniu: zlewne nieregularne w kształcie owrzodzenia, pokryte włóknikiem, śluzem, ropą

z czasem polipy rzekome, podobnie
jak w ch. L – C
BADANIA ENDOSKOPOWE
W CH. L-C

zmiany mają charakter odcinkowy
mogą występować w każdym odcinku przewodu pokarmowego

najczęściej zlokalizowane są w okolicy krętniczo – kątniczej

w 20% przypadków zmiany zapalne występują w prostnicy

MAKROSKOPOWO: obrzęk, granulacja błony śluzowej, drobne owrzodzenia aftowe pokryte włóknikiem i
otoczone czerwonym obrzmiałym obrąbkiem, pojedyncze owrzodzenia o wyglądzie girlandowatym przy
niezmienionym wyglądzie otaczającej błony śluzowej; w zaawansowanej chorobie: podłużne owrzodzenia
z tworzeniem głębokich i wąskich szczelin z czasem polipy rzekome o charakterze zapalnym
ENDOSKOPIA KAPSUŁKOWA

tradycyjne badania endoskopowe (kolonoskopia, esofagogastroduodenoskopia) umożliwiają ocenę
jedynie górnego (przełyk, żołądek, dwunastnica), a także dolnego odcinka przewodu pokarmowego (jelito
grube)

endoskopia kapsułkowa to badanie endoskopowe umożliwiające oglądanie śluzówki jelita cienkiego na
całej jego długości

oprzyrządowanie składa się z jednorazowej, bezprzewodowej kapsułki, rejestratora danych oraz stacji
komputerowej

kapsułka endoskopowa po połknięciu przez pacjenta przechodzi przez cały przewód pokarmowy

RÓŻNICOWANIE WZJG I CH. L-C NA PODSTAWIE BADAŃ OBRAZOWYCH
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
sięg zmian
Choroba Leśniowskiego-Crohna
...
tylko jelito grube
Plik z chomika:
que-hiciste
Inne pliki z tego folderu:
Zdjęcie001.jpg (1684 KB)
Zdjęcie002.jpg (1735 KB)
Zdjęcie003.jpg (1684 KB)
Zdjęcie004.jpg (1682 KB)
Nieswoiste zapalenia jelit.doc (152 KB)





Inne foldery tego chomika:


Zgłoś jeśli naruszono regulamin


Strona główna
Aktualności
biegunki
 biegunki, zaparcia
 CD i Colitis ulcerosa
choroba refluksowa, dyspepsje itp
 choroba wrzodowa



Kontakt
Dział Pomocy
Opinie


Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Copyright © 2012 Chomikuj.pl