gmina złotów - BIP - Urząd Gminy Nowogródek Pomorski

G M I N A N O W O G R Ó D E K
P O M O R S K I
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ I
KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO
N I P 584-020-36-47
R E G O N 008049023
K R S 0000093085
KAPITAŁ ZAKŁADOWY 84.000 zł
Tel/fax (58) 554-84-40
tel. (58) 520-92-22, 520-92-23
Mail: [email protected]
www.ppp.gda.pl
www.ppp.gda.pl
K W I E C I E Ń
2 0 1 3 r .
Spis treści:
1. Podstawy prawne, cel, zakres prognozy i informacje o metodach zastosowanych przy jej
sporządzaniu............................................................................................................................................ 8
1.1. Podstawa prawna opracowania, cel sporządzenia prognozy ....................................................... 8
1.2. Zakres merytoryczny prognozy .................................................................................................... 9
1.3. Zastosowane metody przy sporządzaniu prognozy ..................................................................... 9
1.4. Wykorzystane materiały ............................................................................................................... 9
2. Analiza i ocena stanu środowiska oraz jego potencjalne zmiany w przypadku braku realizacji
dokumentu ............................................................................................................................................. 11
2.1. Istniejący stan środowiska ......................................................................................................... 11
2.1.1. Struktura fizjograficzna ....................................................................................................... 11
2.1.2. Warunki geomorfologiczne i rzeźba terenu ........................................................................ 11
2.1.3. Budowa geologiczna .......................................................................................................... 12
2.1.4. Uwarunkowania klimatyczne .............................................................................................. 13
2.1.5. Surowce naturalne.............................................................................................................. 13
2.1.6. Obszary zagrożone ruchami masowymi ziemi.................................................................... 14
2.1.7. Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi ............................................................ 14
2.1.8. Zasoby wodne .................................................................................................................... 14
2.1.9. Warunki glebowe ................................................................................................................ 16
2.1.10. Szata roślinna i świat zwierzęcy ....................................................................................... 17
2.1.11. Powietrze atmosferyczne, hałas – antropizacja środowiska przyrodniczego .................... 21
2.1.12. Obiekty negatywnie oddziaływujące na środowisko oraz życie ludzi ................................ 24
2.1.13. Odporność środowiska na degradacje ............................................................................. 24
2.2. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji zmiany studium ................ 25
3. Analiza problemów ochrony środowiska istniejących z punktu widzenia realizacji projektu zmiany
Studium z uwzględnieniem obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia
2004 r. o ochronie przyrody ................................................................................................................... 26
3.1. Formy ochrony przyrody na terenie gminy Nowogródek Pomorski ............................................ 26
3.1.1. Obszary NATURA 2000 ..................................................................................................... 26
3.1.2. Park krajobrazowy .............................................................................................................. 27
3.1.3. Obszary chronionego krajobrazu ........................................................................................ 27
3.1.4. Użytki ekologiczne .............................................................................................................. 27
3.1.5. Pomniki przyrody ................................................................................................................ 31
3.1.6. Obszary cenne przyrodniczo .............................................................................................. 32
3.1.7. Miejsca regularnego przebywania i rozrodu zwierząt ......................................................... 33
3.2. Obszary przyrodnicze proponowane do ochrony ....................................................................... 34
3.3. Ochrona przyrody w otoczeniu gminy Nowogródek Pomorski ................................................... 35
3.4. Problemy ochrony przyrody ....................................................................................................... 36
2
4. Charakterystyka projektu zmiany studium .......................................................................................... 36
4.1. Główne cele opracowania zmiany studium ................................................................................ 36
4.2. Strategiczne kierunki rozwoju gminy .......................................................................................... 37
4.3. Główne kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy ...................................................... 37
4.3.1. Kierunki rozwoju osadnictwa, usług turystycznych, rekreacji indywidualnej. ...................... 37
4.3.2. Kierunki rozwoju funkcji przemysłowych i usługowych ....................................................... 38
4.3.3. Rozwój produktu turystycznego w ramach inicjatywy pod nazwą „Pomorski Krajobraz
Rzeczny” ...................................................................................................................................... 38
4.3.4. Eksploatacja kopalin ........................................................................................................... 38
4.3.5. Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii ....................................................................... 39
4.3.6. Kierunki kształtowania środowiska przyrodniczego ............................................................ 39
4.3.7. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej ........................ 40
4.3.8. Kierunki zmian w zagospodarowaniu przestrzennym poszczególnych wsi ........................ 40
4.3.9. Kierunki rozwoju systemów transportowych gminy Nowogródek Pomorski ........................ 46
4.3.9. Kierunki rozwoju systemów infrastruktury technicznej ........................................................ 47
Na terenie Gminy Nowogródek Pomorski zostały utworzone dwie aglomeracje ściekowe: ................... 48
4.4. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i
krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu oraz sposoby, w jakich te cele i
inne problemy środowiskowe zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu .............. 50
4.4.1. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i
krajowym ...................................................................................................................................... 50
4.4.2. Sposoby, w jakich cele ochrony środowiska i inne problemy środowiskowe zostały
uwzględnione w projekcie Studium ............................................................................................. 55
5. Analiza i ocena przewidywanych znaczących oddziaływań na środowisko i zabytki związanych z
realizacją zmiany studium ...................................................................................................................... 55
5.1. Wpływ realizacji działań zmiany studium na powierzchnię ziemi, wody powierzchniowe i
podziemne ........................................................................................................................................ 56
5.1.1 Zmiana charakteru powierzchni ziemi ................................................................................. 56
5.1.2 Odprowadzanie wód opadowych i roztopowych .................................................................. 57
5.1.3 Odprowadzanie ścieków komunalnych ................................................................................ 57
5.2. Wpływ realizacji działań zmiany studium na zagrożenie powodzią ............................................ 58
5.3. Wpływ realizacji działań zmiany studium na zagrożenie ruchami masowymi ziemi ................... 58
5.4. Wpływ realizacji działań zmiany studium na ochronę obszarów występowania surowców
naturalnych ....................................................................................................................................... 59
5.5. Wpływ realizacji działań zmiany studium na zabytki chronione, dobra kulturowe, wartości
materialne oraz na walory krajobrazowe .......................................................................................... 59
5.5.1. Charakterystyka zagrożeń krajobrazu kulturowego gminy Nowogródek Pomorski ............. 59
5.5.2. Zasady ochrony zabytków i krajobrazu kulturowego gminy ................................................ 60
3
5.5.3. Wpływ realizacji Studium na ochronę zabytków i krajobrazu (kulturowego) gminy ............. 65
5.6. Wpływ realizacji działań zmiany studium na faunę i florę oraz na ochronę różnorodności
biologicznej ....................................................................................................................................... 66
5.6.1. Wzmocnienie bioróżnorodności w projekcie zmiany Studium............................................. 66
5.6.2. Wpływ na faunę ................................................................................................................. 67
5.6.3. Wpływ na rośliny................................................................................................................. 68
5.6.4. Wpływ na inne cenne przyrodniczo obszary ....................................................................... 68
5.7. Wpływ realizacji działań zmiany studium na warunki klimatu lokalnego .................................... 69
5.8. Wpływ realizacji działań zmiany studium na obszary chronione oraz na obszar Natura 2000
oraz integralność tego obszaru ......................................................................................................... 69
5.9. Wpływ realizacji działań zmiany studium na walory krajobrazowe ............................................. 71
5.10. Wpływ realizacji działań zmiany studium na gospodarkę odpadami ........................................ 73
5.11. Wpływu realizacji działań zmiany studium na zdrowie ludzi ..................................................... 73
5.11.1 Powietrze atmosferyczne i warunki klimatu akustycznego ................................................ 73
5.11.2 Obiekty emitujące pola elektromagnetyczne ..................................................................... 76
5.11.3 Warunki fizjograficzne terenów projektowanej zabudowy .................................................. 76
5.11.4 Warunki życia ludzi ............................................................................................................ 76
5.12 Przewidywane transgraniczne oddziaływanie na środowisko ................................................... 77
6. Sposoby zapobiegania, ograniczania lub kompensacji przyrodniczej negatywnych oddziaływań na
środowisko, w tym na obszar Natura 2000 oraz integralność tego obszaru wynikających z realizacji
zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nowogródek
Pomorski ................................................................................................................................................ 78
7. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projekcie zmiany studium .............................. 79
8. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektu
Studium oraz częstotliwości jej przeprowadzania .................................................................................. 82
9. Streszczenie w języku niespecjalistycznym ....................................................................................... 84
9.1. Cel i zakres prognozy ................................................................................................................ 84
9.2. Zasoby środowiska .................................................................................................................... 84
9.3. Stan środowiska ........................................................................................................................ 85
9.4. Formy ochrony przyrody ............................................................................................................ 86
9.5. Charakterystyka projektu zmiany studium ................................................................................. 86
9.6. Analiza i ocena przewidywanych znaczących oddziaływań na środowisko i zabytki
związanych z realizacją zmiany studium........................................................................................... 88
9.7. Sposoby zapobiegania, ograniczania lub kompensacji przyrodniczej negatywnych
oddziaływań na środowisko, w tym na obszar Natura 2000 oraz integralność tego obszaru
wynikających z realizacji zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Nowogródek Pomorski.................................................................................. 89
9.8. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projekcie zmiany studium...................... 89
4
9.9. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektu
Studium oraz częstotliwości jej przeprowadzenia. ............................................................................ 90
Załączniki graficzne:
1) Mapa prognozy wpływu na środowisko realizacji ustaleń projektu zmiany studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nowogródek Pomorski– skala 1: 25 000.
ZESPÓŁ AUTORSKI
Opracowanie zostało wykonane w 2013 roku w Biurze Urbanistycznym PPP sp. z o.o. z siedzibą
Gdańsku, przez zespół w składzie:
1.
Mgr inż. arch. Aleksandra Piskorska
4.
Mgr inż. Michał Ruth
5.
Mgr Maciej Mach
6.
Mgr Katarzyna Hrynkiewicz
Główny projektant
5
WSTĘP - Ogólna charakterystyka gminy Nowogródek Pomorski












Położenie - Gmina Nowogródek Pomorski leży we wschodniej części powiatu myśliborskiego,
znajdującego się w południowo – zachodniej części województwa zachodniopomorskiego. Od zachodu i
północy sąsiaduje z gminą Myślibórz, od wschodu z gminą Barlinek. Południową i południowo –
zachodnią granicę stanowi granica województw zachodniopomorskiego i lubuskiego, wzdłuż której
gmina Nowogródek Pomorski sąsiaduje z gminami Kłodawa i Lubiszyn (powiat gorzowski). Granice
administracyjne gminy Nowogródek Pomorski na przeważającej długości są granicami sztucznymi,
biegnącymi w obrębie użytków rolnych i kompleksów leśnych. Na niewielkich odcinkach granicę
stanowią naturalne wydzielenia, którymi są fragmenty koryta rzeki Marwicy i linii brzegowej jezior:
południowy brzeg jeziora Sulimierskiego, północny brzeg jeziora Rokitno, wschodni i północny brzeg
jeziora Karskie Małe, południowy brzeg jeziora Ściegienko, wschodni brzeg jeziora Kozie.
Ludność 3.582 osoby - wg stanu na dzień 31.12.2011r. W ciągu ostatnich 10 lat liczba ludności wzrosła
o 232 osoby, tj. ok. 7%. Wg stanu na dzień 31.12.2011r. w Nowogródku Pomorskim wraz z Kolonią
mieszkało 565 osób, a największą miejscowością jest Karsko - 1248 mieszkańców.
powierzchnia - 146 km2, Gmina charakteryzuje się bardzo wysokim stopniem zalesienia (ok. 45 %
powierzchni gminy).
Gmina Nowogródek Pomorski jest gminą rolniczą, gospodarka żywnościowa jest jej podstawową
funkcją.
W zakresie obsługi poziomu ponadgminnego gmina znajduje się w zasięgu Myśliborza i Barlinka. Usługi
podstawowe koncentrują się we wsiach Nowogródek Pomorski i Karsko, ale część wsi na terenie gminy
znajduje się bezpośrednio w obszarze oddziaływania Myśliborza i Barlinka. Wsie o funkcji rekreacyjnej:
Kinice, Parzeńsko, Ulejno.
Sieć osadnicza: Na obszarze gminy położone są 23 miejscowości w 10 sołectwach:
1) sołectwo Giżyn;
2) sołectwo Nowogródek Pomorski, obejmujące: Kolonię Nowogródek, Pachocino i Nowogródek
Pom.;
3) sołectwo Rokitno;
4) sołectwo Trzcinna obejmujące wsie: Chocień, Rataje, Smolary, Smólsko, Somin, Trzcinna;
5) sołectwo Sumiak, obejmujące wsie Karlin, Sumiak;
6) sołectwo Golin, obejmujące wsie Golin, Sołacz;
7) sołectwo Karsko, obejmujące wsie Karsko i Lipin;
8) sołectwo Świątki;
9) sołectwo Kinice, obejmujące wsie Kinice i Ulejno;
10) sołectwo Parzeńsko, obejmujące wsie Parzeńsko, Ławin i Stawno.
gmina Nowogródek Pomorski leży na granicy Pojezierza Myśliborskiego – część północna - i Równiny
Gorzowskiej – część południowa (Kondracki 2002). Rzeźba terenu została ukształtowana przez lądolód
skandynawski oraz procesy z nim związane. Ukształtowanie obszaru gminy charakteryzuje pasmowym
układem głównych jednostek geomorfologicznych. Są to: równina sandrowa, strefa moreny czołowej
oraz równina moreny dennej.
Na obszarze gminy Nowogródek Pomorski znajduje się 9 jezior o powierzchni powyżej 1 ha.
Konfiguracja terenu urozmaicona, krajobraz pagórkowaty, charakterystyczne jest również występowanie
wielu jezior, oczek wodnych rozrzuconych na całym obszarze; największym zbiornikiem wodnym jest
jezioro Karsko Wielkie.
Na terenie gminy Nowogródek Pomorski największą powierzchnię zajmują lasy oraz grunty zadrzewione
i zakrzewione – jest to ponad 46% powierzchni gminy. Użytki rolne stanowią drugą grupę użytków co do
wielkości zajmowanej powierzchni – ponad 43%.
zwarty kompleks leśny w południowej części gminy stanowi fragment zachodniej części rozległego
obszaru leśnego zwanego Puszczą Barlinecką, rozciągającą się na obszarze zlewni rzek Kłodawki i
Santocznej. Puszcza Barlinecka stanowi ważne ogniwo w tworzeniu sieci „zielonych płuc” w północno –
zachodniej Polsce.
Przez gminę przechodzi droga krajowa S 3 – Świnoujście - Szczecin – Zielona Góra – Jelenia Góra;
przez wschodnią część gminy przebiega napowietrzna linia wysokiego napięcia [110 kV] relacji Gorzów
– Mostkowo [gm. Barlinek];
6
Obszar gminy Nowogródek Pomorski dzieli się na 8 obrębów geodezyjnych.
– 001 Rokitno
– 002 Kinice
– 003 Giżyn
– 004 Nowogródek Pomorski
– 005 Sumiak
– 006 Karsko
– 007 Świątki
– 008 Trzcinna
Ryc. 1. Podział gminy Nowogródek Pomorski na obręby geodezyjne
7
1. Podstawy prawne, cel, zakres prognozy i informacje o metodach zastosowanych
przy jej sporządzaniu
1.1. Podstawa prawna opracowania, cel sporządzenia prognozy
Prognoza oddziaływania na środowisko dokumentu – Projektu Studium Uwarunkowań i Kierunków
Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Nowogródek Pomorski opracowywanego na podstawie uchwały
nr VIII/59/11 z dnia 25 października 2011 roku o przystąpieniu do sporządzenia „Studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nowogródek Pomorski” w granicach administracyjnych
Gminy.
Opracowanie Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nowogródek
Pomorski jest wypełnieniem ustawowego obowiązku określenia polityki przestrzennej, w tym zasad
zagospodarowania przestrzennego terenu gminy. Zgodnie z art. 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym, opracowanie studium jest zadaniem własnym gminy, realizowanym przez Wójta na mocy ustawy
o samorządzie gminnym. Formalny zakres i tryb pracy nad Studium określają art. 9, 10, 11 i 12 Ustawy z dnia 27
marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. nr 80 poz. 717, z późniejszymi
zmianami).
Układ dokumentu projektu zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
Nowogródek Pomorski:
CZĘŚĆ TEKSTOWA
 Ogólna charakteryzacja Gminy,
 CZĘŚĆ I – Synteza uwarunkowań - zawiera uwarunkowania, (o których mowa w art. 10 ust.1 Ustawy
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27.03. 2003 r.- Dz. U. nr 80 z dnia 10.05. 2003r.),
 CZĘŚĆ II – Kierunki rozwoju gminy Nowogródek Pomorski - zawiera ustalenia określające kierunki
zagospodarowania przestrzennego, o których mowa w art. 10 ust.2 Ustawy o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (Dz. U. nr 80 z dnia 10 maja 2003 r.),
 CZĘŚĆ III – Aneksy do Studium,
 CZĘŚĆ IV – Załącznik Nr 2 do Uchwały,
 CZĘŚĆ V – Załącznik Nr 3 do Uchwały – Synteza ustaleń Studium.
CZĘŚĆ GRAFICZNA STUDIUM
 Załącznik Nr 1. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Nowogródek
Pomorski – skala 1: 10 000.
Podstawę prawną wykonania w/w Prognozy stanowi art. 46 oraz art. 51 ustawy z dnia 03.10.2008 r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz
o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227 z póż. zm.).
Celem wykonania Prognozy jest identyfikacja potencjalnych oddziaływań na środowisko będących wynikiem
realizacji Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Nowogródek Pomorski
oraz ocena ich natężenia, a także określenie czy w należyty sposób został uwzględniony w ocenianym
dokumencie interes środowiska przyrodniczego i kulturowego.
Celem prognozy, opracowywanej równocześnie z projektem studium jest poszukiwanie i wskazanie możliwości
rozwiązań planistycznych najkorzystniejszych dla środowiska i zdrowia ludzi, poprzez:
 identyfikację i ocenę najbardziej prawdopodobnych wpływów na biofizyczne i zdrowotne komponenty
środowiska określonego obszaru, jakie może wywołać realizacja dyspozycji przestrzennych zawartych
w ustaleniach projektu studium,
 dyskusję i współpracę autora prognozy z autorem projektu studium celem eliminacji rozwiązań i ustaleń
niemożliwych do przyjęcia ze względu na ewentualne negatywne skutki dla środowiska lub zagrożenie dla
zdrowia mieszkańców,
 poinformowanie podmiotów studium, tj. wnioskodawców, społeczność lokalną i organ samorządu o skutkach
wpływu ustaleń studium dla środowiska przyrodniczego.
8
1.2. Zakres merytoryczny prognozy
Zakres niniejszej Prognozy został podyktowany wymaganiami ustawy z dnia 03.10.2008r. o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199 poz. 1227 z póżn. zm.) oraz ustaleniami Zamawiającego,
który pismem RiGMK.6720.4.2011.MG z dnia 14. 08. 2012 r. do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w
Szczecinie oraz pismem RiGMK.6720.2011 z dnia 14. 08. 2012 r. do Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego w Myśliborzu wystąpił o ustalenie stopnia szczegółowości informacji zawartych w Prognozie.
1.3. Zastosowane metody przy sporządzaniu prognozy
Obecnie nie funkcjonują powszechnie ujednolicone metody wykonywania strategicznych ocen oddziaływania na
środowisko, dlatego też Prognozę projektu Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania
Przestrzennego Gminy Nowogródek Pomorski sporządzono przy zastosowaniu metod opisowych, analiz
jakościowych wykorzystujących dostępne wskaźniki stanu środowiska oraz identyfikacji i wartościowania skutków
przewidywanych zmian w środowisku, na podstawie, których wyciągnięto określone wnioski. Celem ułatwienia
oceny jak i prezentacji wyników oddziaływań poszczególnych funkcji terenu na środowisko było wykorzystanie
uproszczonej i dostosowanej do potrzeb tegoż dokumentu analizy macierzowej. Ze względu na powszechną
ogólność zapisów Studium (niezawierającego konkretnych rozwiązań realizacyjnych poszczególnych inwestycji,
a jedynie przypisującego terenom określone funkcje) brak tu jest informacji o charakterze ilościowym, a Prognoza
ma jedynie charakter jakościowy.
1.4. Wykorzystane materiały
Projekt Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Nowogródek
Pomorski – wykonany zgodnie z uchwałą o przystąpieniu nr VIII/59/11 z dnia 25 października 2011 roku
o przystąpieniu do sporządzenia „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gminy Nowogródek Pomorski” w granicach administracyjnych Gminy, opracowany w Biurze
Urbanistycznym PPP Sp z o.o. na przełomie 2012/2013 roku, Gdańsk;
o Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Nowogródek Pomorski –
Uchwała nr XXX/185/2006 Rady Gminy w Nowogródku Pomorskim z dnia 12.04.2006r, zmienione
uchwałą nr VIII/42/07 Rady Gminy w Nowogródku Pomorskim z dnia 11.06.2007r. , opracowane przez
zespoły autorskie:
o Opracowanie ekofizjograficzne na potrzeby aktualizacji Studium uwarunkowań i kier. zagospodarowania
przestrzennego gminy Nowogródek Pomorski; Biuro Urbanistyczne PPP sp z o.o. Gdańsk, grudzień
2012r;
o Plan zagospodarowania przestrzennego województwa zachodniopomorskiego - Uchwała Nr XLV/530/10
Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 19 października 2010 r.;
o „Studium krajobrazu kulturowego Gminy Nowogródek” wykonane przez Biuro Dokumentacji Zabytków w
Szczecinie 2001r.; mgr Maria Witek i mgr inż. arch. Aleksandra Hamberg - Federowicz (w części
dotyczącej Nowogródka Pomorskiego jako historycznego układu miejskiego ) oraz zespół pracowników
Biura Dokumentacji Zabytków w Szczecinie';
o Polityka ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016, która została przyjęta
uchwałą Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2009 r. w sprawie przyjęcia dokumentu „Polityka
ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 (M.P. Nr 34, poz. 501).;
o Gminny Program Ochrony Środowiska dla Gminy Nowogródek Pomorski na lata 2005- 2007, 2008 –
2020, Gorzów Wielkopolski, styczeń 2005,
o Aktualizacja Gminnego Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Nowogródek Pomorski na lata 20112014 z perspektywą na lata 2015-2018, Eko-precyzja, wrzesień 2010,
o Aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Nowogródek Pomorski na lata 2011-2014, z
perspektywą do roku 2018, Eko-precyzja ,Ustroń 2010;
o Strategia rozwoju Gminy Nowogródek Pomorski na lata 2005 – 2015, Nowogródek Pomorski 2005,
o Opracowanie ekofizjograficzne do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego Gminy Nowogródek Pomorski, Regionalne Biuro Gospodarki Przestrzennej
Województwa Zachodniopomorskiego, Szczecin, październik 2003;
o Plan gospodarki odpadami dla województwa zachodniopomorskiego na lata 2009 – 2012
z uwzględnieniem perspektywy na lata 2013-2018, Województwo Zachodniopomorskie, Wydział
o
9
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
Rolnictwa
i Ochrony Środowiska, Szczecin 2009;
Polityka ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016, która została przyjęta
uchwałą Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2009 r. w sprawie przyjęcia dokumentu „Polityka
ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 (M.P. Nr 34, poz. 501);
Powiatowy program ochrony środowiska dla powiatu myśliborskiego na lata 2004 – 2007 z perspektywą
na lata 2008- 2011,
Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Zachodniopomorskiego, Regionalne Biuro
Gospodarki Przestrzennej województwa Zachodniopomorskiego, Szczecin - Październik 2010, Uchwała
Nr XLV / 530 / 10 Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 19 października 2010 r.;
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Nowogródek Pomorski –
Uchwała nr XXX/185/2006 Rady Gminy w Nowogródku Pomorskim z dnia 12.04.2006r, zmienione
uchwałą nr VIII/42/07 Rady Gminy w Nowogródku Pomorskim z dnia 11.06.2007r.;
Waloryzacja przyrodnicza gminy Nowogródek Pomorski (Operat Generalny), Biuro Konserwacji
Przyrody
w Szczecinie, Szczecin 2002;
Waloryzacja przyrodnicza Województwa Zachodniopomorskiego, Biuro Konserwacji Przyrody w
Szczecinie, Szczecin – Luty 2010;
Stan środowiska w województwie zachodniopomorskim w roku 2010, WIOŚ Szczecin 2010;
Roczna ocena jakości powietrza dla województwa zachodniopomorskiego. Raport za rok 2010, WIOŚ
Szczecin;
Informacja o stanie środowiska w Powiecie Myśliborskim w 2010 roku, WIOŚ w Szczecinie, wrzesień
2011 r.
Plan gospodarki wodami dla obszaru dorzecza Odry, projekt, Kraków 2008;
Plan gospodarki wodami dla obszaru dorzecza Warty, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w
Poznaniu, listopad 2006;
Aktualizacja Programu Małej Retencji do 2015 roku na terenie województwa zachodniopomorskiego
wraz z planem realizacyjnym 1 etapu, Zachodniopomorski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w
Szczecie, Szczecin, listopad 2008r.
10
2. Analiza i ocena stanu środowiska oraz jego potencjalne zmiany w przypadku
braku realizacji dokumentu
2.1. Istniejący stan środowiska
2.1.1. Struktura fizjograficzna
Pod względem podziału fizycznogeograficznego Polski gmina Nowogródek leży w prowincji Niżu
Środkowoeuropejskiego, podprowincji Pojezierza Południowobałtyckie, na granicy 2 makroregionów: Pojezierza
Zachodniopomorskie (frag. płn) z mezoregionem Pojezierze Myśiborskie i makroregion Pojezierze
Południowopomorskie (frag. pd) z mezoregionem Równina Gorzowska (Kondracki 2002).
2.1.2. Warunki geomorfologiczne i rzeźba terenu
Rzeźba terenu została ukształtowana przez lądolód skandynawski oraz procesy z nim związane. Ukształtowanie
obszaru gminy charakteryzuje pasmowym układem głównych jednostek geomorfologicznych powstałych w
wyniku procesów erozji i akumulacji lodowcowej, związanych z wycofywaniem się lądolodu fazy pomorskiej. Są
to: równina sandrowa, strefa moreny czołowej orz równina moreny dennej.
Równina sandrowa
Obejmuje południową część gminy i rozciąga się na południe od strefy wzniesień moreny czołowej (linia Trzcinna
– Golin – Karsko). Wysokości względne osiągają tutaj 55 - 80 m n.p.m. i obniżają się w kierunku południowowschodnim. Równinę sandrowa przecinają południkowo rynny subglacjalne, które zajęte SA przez doli rzek
Kładki i Marwicy a także jeziora: Ciche, Parmeńskie i Ściegienko. Występują także w jej obrębie licznie obniżenia
wytopiskowe.
Strefa moreny czołowej
Rozciąga się ona równoleżnikowo w środkowej części gminy na północ od linii Trzcina – Golin – Karsko. Uważa
się, iż w granicach gminy znajdują się 3 strefy postojowe lądolodu z okresu fazy poznańskiej. Mają o tym
świadczyć 3 pasy wzniesień – moren czołowych – utworzonych w czasie postoju, stagnacji, czoła lądolodu.
Najbardziej na południe wysunięte jest pasmo moreny czołowej, odznacza się pomiędzy Wzgórzem Nałęcz
(102 m n.p.m.), Trzcinną, w kierunku Karska. Wzniesienia te mają się charakteryzować dwoma cienkimi
warstwami glin.
Drugie, centralne pasmo, przechodzi równolegle do pierwszego, południowego pasma, przecinając miejscowości
Ławy, Nowogródek Pomorski i Kinice Nowe. Granice wyznaczają poziomice pomiędzy 75 a 88 m n.p.m.
Ostatnie, trzecie pasmo wzgórz, przebiega na linii miejscowości Giżyn, Rokitno i Rychnów, odznaczają je
poziomice 75 do 83 m n.p.m. Pasmo pokryte jest słabszymi glebami piaszczystymi: zdegradowanymi glebami
brunatnymi oraz glebami bielicowymi.
Na zapleczu pagórków moreny czołowej występuje płaskodenne depresje końcowe zajęte przez niewielkie
jeziora (J. Kinickie) oraz osady organiczne.
Równina moreny dennej
Północna część gminy, która wznosi się na wysokość ok. 70-75 m n.p.m. stanowi drobnopagórkowatę strefę
z licznymi zagłębieniami bezodpływowymi. Występują tutaj liczne pagórki i wały kemowe zwłaszcza w rejonie
Karlina. Północno – zachodnia część obniża się do wysokości 65-70 m n.p.m. i wykorzystywana jest przez
polodowcowe jeziorzyska pomiędzy jeziorami rynnowymi (J. Sulimorskie i J. Renickiego).
Pod względem hipsometrycznym, teren opracowania jest dość zróżnicowany, nachyla się w kierunku
południowym. Najniżej położony jest punkt nad stawami rybnymi i nad rzeką Marwicą w miejscowości Jastrzębiec
(53 m n.p.m.), w południowej części Gminy. Natomiast najwyższy punkt (Góra Nałęcz – 103,8 m n.p.m.)
zlokalizowany jest we wschodniej części, przy granicy z gminą Myślibórz. Wzniesienie to jest dość
charakterystycznym punktem w Gminie, prawie całkowicie porośnięte lasem. Stoki stosunkowe strome, jedynie w
kierunku zachodnim teren obniża się znacznie wolniej. Gdyby nie to wzniesienie, najwyżej położonymi terenami
byłby pas wzniesień omówiony wcześniej jako drugie pasmo moren czołowych przechodzących przez
11
miejscowości Ławy, Nowogródek Pomorski, Kinice.
Występują liczne zagłębienia terenu w postaci torfowisk czy mis jeziornych.
2.1.3. Budowa geologiczna
Budowa geologiczna warstw powierzchniowych to głównie osady wodnolodowcowe, czwartorzędowe. Tworzą je
utwory piaszczyste, żwirowe oraz gliny morenowe. W obniżeniach terenu oraz w dolinach cieków osadziły się
utwory najmłodsze, holoceńskie, w postaci namułów, torfów czy kredy jeziornej.
Starsze osady trzeciorzędowe zalegają do głębokości 100 m i zlokalizowane są głównie w południowej części
Gminy. Utwory trzeciorzędowe prezentowane są m.in. przez osady piaszczyste.
Poniżej 100 m zalegają już utwory kredowe, które sięgają do głębokości ok. 200 m p.p.t.
Osady podłoża czwartorzędowego
„Poziom stropowej partii utworów mezozoicznych budują osady facji węglanowej i ilastej kredy górnej, zalegające
na głębokości 150 – 180 m p.p.m. Reprezentowane są przez mergle, opoki, wapienie margliste. Po
górnokredowych ruchach tektonicznych najmłodsze utwory zostały zdenudowane i na silnie zerodowanym stropie
utworów górnokredowych zalegają osady trzeciorzędu o miąższości 50 – 70 m. Są to głównie osady morskie
oligocenu reprezentowane przez iłowce i mułówce z przewarstwieniami piasków glaukonitowych. Bezpośrednio
w podłożu utworów czwartorzędowych występują lądowo – jeziorne osady trzeciorzędu epoki mioceńskiej.
Miąższość tych osadów jest bardzo zróżnicowana: od 120 m w rejonie Trzcinnej do 10 m w Rejonie Rokita.
Osady miocenu reprezentowane są prze iły i mułki z przewarstwieniami węgla brunatnego oraz piaski z pyłem
węglowym.”
Osady czwartorzędu
„Strop podłoża czwartorzędu jest silnie urzeźbiony, deniwelacje osiągają 80 m, generalnie obniża się w kierunku
północno – zachodnim. Procesy geologiczne wczesnego plejstocenu i późniejsze tj. erozja rzeczna, egzaracja
lodowcowa i erozja interglacjalna wykształciły w podłożu głębokie doliny i depresje wypełnione osadami
lodowcowymi. Miąższość osadów czwartorzędu jest zróżnicowana: 0d 160 m w północnej części gminy, 140 m
w południowo – wschodniej części, do 30 – 50 m w części zachodniej.” (Opracowanie ekofizjograficzne do SUKiZP
Gm. Nowogródek Pomorski, Szczecin 2003 r.)
W osadach czwartorzędowych można doszukiwać się śladów zlodowaceń, które objęły swym zasięgiem
przedmiotowy teren.
Najstarsze osady pochodzą z zlodowacenia południowopolskiego (gliny zwałowe) i zalegają na głębokości od 5
do 0 m n.p.m., osiągają miąższość do 80m. Ponad nimi zlokalizowane są osady zlodowacenia młodszego,
środkowopolskiego. Są to również utwory glin zwałowych o miąższości 50 – 60 m i zalegają na głębokości 40 –
45 m n.p.m., lokalnie, osady te występują 20 m p.p.t. Najmłodsze osady pochodzą z ostatniego zlodowacenia
północnopolskiego. Również są to gliny zwałowe o miąższości 40 – 50 m. Najpłycej zalegający poziom glin
tworzy, widoczną na powierzchni, rzeźbę terenu. Składają się na nią m.in. równina moreny dennej, linie moren
czołowych. W każdej z tych jednostek miąższość glin jest zróżnicowana.
Południowa część gminy, za wałem czołowomorenowym, stanowi równinę sandrową, która powstawała na
przedpolu ostatniego lądolodu północnopolskiego. Są to głównie utwory piaszczyste i żwirowe z zagłębieniami
wytopiskowymi po martwym lodzie.
Najmłodsze osady w obrębie przedmiotowej Gminy to osady holoceńskie w postaci osadów jeziornych,
rzecznych czy utworów akumulacji organicznej (torfowiska). Osady te są charakterystyczne dla młodoglacjalnych
obszarów z uwagi na swój „krótki żywot”.
Duże urozmaicenie litologiczne osadów powierzchniowych, bogata rzeźba terenu i urozmaicony układ
hydrograficzny sprawiają, że warunki gruntowo – wodne na obszarze gminy, poza strefami równin sandrowych,
są dość skomplikowane.
Przepuszczalność gruntów:
Na terenie gminy dominują utwory o przepuszczalności 2 klasy – czyli średniej. W skład tej klasy wchodzi
południowa część gminy oraz znaczna część północnej.
12
Przepuszczalność słaba (klasa 3), występuje przede wszystkim w centralnym pasie gminy oraz w skrajnie
północnej oraz północno-wschodnie. Lokalnie w obniżeniach terenu, na całym obszarze gminy występują tereny
o zmiennej przepuszczalności (klasa 4).
2.1.4. Uwarunkowania klimatyczne
Warunki klimatyczne panujące na terenie gminy można zaklasyfikować do klimatu umiarkowanego.
Według regionalizacji R. Gumińskiego, gmina położona jest w obrębie regionu dzielnicy bydgoskiej, na którym
przenikają się wpływy oceanizmu atlantyckiego i kontynentalizmu wschodnioeuropejskiego. Chociaż znaczący
wpływ na ten teren mają także cechy klimatu morskiego, co jest związane z intensywnym przemieszczaniem się i
dużą aktywnością północnoatlantyckich niżów ośrodka barycznego.
Dane klimatyczne dla gminy opracowano na podstawie obserwacji prowadzonych w stacji meteorologicznej
w Trzcińsku Zdroju i w Gorzowie Wielkopolskim (dane na rok 2001). Mimo, że stacje te znajdują się poza
obszarem gminy, to jednak reprezentują panujące na jej terenie warunki klimatyczne. Przy wyznaczaniu
parametrów klimatycznych gminy wykorzystano „Geografię fizyczną Polski” J. Kondrackiego, zawierającą
podstawowe parametry z roku 2001, które przedstawia tabela 1.
Parametry meteorologiczne charakteryzujące warunki klimatyczne tego obszaru, będące wynikami wieloletnich
obserwacji (1957 – 1971 dla temperatur i opadów, oraz 1956 – 981 dla pozostałych czynników), przedstawiają
się następująco:
- średnia roczna temperatura powietrza wynosi 7.9 °C, a w okresie wegetacyjnym, który trwa tu 215 – 224
dni wynosi 13.7 °C, natomiast w okresie VI – VII 16.6 °C,
- najcieplejszym miesiącem jest lipiec [17.4 °C], najzimniejszym styczeń [- 1.9 °C],
- średnia liczba dni gorących [tmax powyżej 25 °C] wynosi 25, a mroźnych [tmax poniżej 0.0 °C] wynosi 32,
- średnia roczna suma opadów atmosferycznych wahała się w granicach 341 – 736 mm (I – XII) i 247 –
656 mm (IV – IX); średnie opady z wielolecia wynosiły 536 mm (I – XII) i 355 mm (IV – IX),
- średnia liczba dni z pokrywą śniegową wynosi 42,
- średnia długość okresu bezprzymrozkowego wynosi 165 – 135 dni,
- średni roczny niedosyt wilgotności powietrza wynosi 3.0 hPa [max V, VII 6.5 hPa],
- średnia roczna wilgotność względna powietrza wynosi 81%, w okresie wegetacyjnym 76%; najwyższe
wartości notuje się w XII – 90%, najniższe w V – 72%.
Tab. 1. Dane klimatyczne.
Parametr
Średnia roczna temperatura powietrza
Roczne sumy opadów za lata 1996 – 2000
Średnia roczna prędkość wiatru
Wartość
8.9 °C
566 mm
2.4 m/s
Dane pochodzące z wielolecia, różnią się nieznacznie od danych z 2001 roku podanych w tabeli 3, są
następujące: średnia temperatura w ciągu roku na omawianym obszarze wynosi 7.5 – 8 °C. Najcieplejszym
miesiącem jest lipiec ze średnią temperaturą 17.5 – 18 °C, najchłodniejszym styczeń -1 – -1,5°C. Okres
wegetacyjny trwa średnio około 210 – 220 dni. Dni z przymrozkami rejestruje się tu około 90 na rok, pokrywa
śnieżna zalega około 40 – 50 dni, zaś przeważającymi na terenie gminy są wiatry na kierunku wschód – zachód
(średnia prędkość wiatru to 2.4 m/s), natomiast nasłonecznienie wynosi około 1521 h w roku.
Teren ten charakteryzuje się chłodniejszymi i krótszymi latami oraz łagodniejszymi i krótszymi zimami. W
porównaniu do obszaru całego kraju, dobowe i roczne amplitudy temperatury wykazują mniejsze wahania.
Średnioroczne sumy opadów wahają się w przedziale od 500 – 650 mm. Najwyższe opady w ciągu roku,
odnotowywane są w miesiącach letnich, najniższe w miesiącach zimowych od stycznia do marca. Opady w
ciepłej porze roku są o 50% wyższe od tych w porze zimnej.
(źródło: Gminny Program Ochrony Środowiska dla Gminy Nowogródek Pomorski).
2.1.5. Surowce naturalne
Na obszarze gminy znajdują się 3 udokumentowane złoża kruszywa naturalnego: Nowogródek Pomorski,
13
Trzcinna i Golin, ujęte w prowadzonym przez Państwowy Instytut Geologiczny „Bilansie zasobów złóż kopalin
w Polsce” wg stanu na 31 XII 2011 r.. Według stanu na koniec 2012 roku eksploatowane było tylko złoże Golin,
a dokładnie jego wschodnia część, zawierające mieszankę kruszyw żwirowo – piaskowych z okresu plejstocenu.
Zasoby są szacowane na około 4900 tyś. t., powierzchnia złoża wynosi około 28 ha. Grubość nadkładu waha się
pomiędzy 0,2 m do 4,4 m, miąższość złoża to średnio 10,5 m, maksymalna głębokość zalegania spągu złoża
sięga 14,5 m. Część złoża została już wydobyta i poddana rekultywacji. Zgodnie z Decyzją Starosty
Myśliborskiego z dnia 15 lutego 2012 r. znak: BOŚ.6122.17.2011.RL uznano za zakończoną rekultywację części
gruntów zajętych na potrzeby kopalni kruszywa naturalnego złoża „Golin”. Kierunek rekultywacji został ustalony
jako rolny.
Ponadto na terenie gminy występują również pokłady torfu, które zostały opisane przez Instytut Melioracji
i Użytków Zielonych, a obecnie Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach. Dane na temat tych pokładów
pochodzą z lat 50-, 60-tych ubiegłego wieku i mogą być już niedokładne. Wg klasyfikacji, jaką przyjął ówczesny
ITP, pokłady te nie są zakwalifikowane do eksploatacji i nie stanowią potencjalnej bazy zasobowej. Również w
„Bilansie zasobów złóż kopalin w Polsce” wg stanu na 31 XII 2011 r., brak jest jakichkolwiek informacji na temat
złóż bilansowych torfu w obrębie gminy Nowogródek Pomorski. Publikacja ta wykonana została w Państwowym
Instytucie Geologicznym - Państwowym Instytucie Badawczym jako zadania państwowej służby geologicznej w
2012 roku. Może to być wynikiem braku zgodności „dokumentacji” pokładów torfu z Rozporządzaniem Ministra
Środowiska z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie dokumentacji geologicznej złoża kopaliny (Dz. U. 2011 r., Nr
291, poz. 1712).
Dodatkowo zlokalizowane jest 30 pokładów torfowisk i gytiowisk o powierzchniach powyżej 10 ha, w tym 21
pokładów zlokalizowanych jest całkowicie w granicach gminy, a 9 pokładów tylko częściowo. Są to torfy niskie,
typu turzycowiskowego, szuwarowego, mechowiskowego i mieszane. Współwystępują z podtorfową gytią
węglanową i organiczną. Pokłady są różnej wielkości i zasobności. Łączna powierzchnia złóż wynosi ok. 1000 ha,
a ogólne zasoby torfu ok. 20 mln m3 i gytii ok. 7,4 mln m3. Niektóre pokłady torfu były w przeszłości
eksploatowane, o czym świadczą zachowane w różnym stanie potorfia.”
Wg danych z ITP na terenie gminy Nowogródek Pomorski zlokalizowanych jest 44 pokłady torfowisk
i gytiowisk, których powierzchnia nie przekracza 10 ha. Wyróżniają się dwa typy siedlisk: torfy niskie oraz
gytiowiska oraz 3 typy zbiorowisk: zbior. łąk świeżych, łąk wilgotnych oraz lasy i zarośla.
2.1.6. Obszary zagrożone ruchami masowymi ziemi
Starosta powiatu myśliborskiego, zgodnie z przepisami ustawy prawo ochrony środowiska z dnia 27 września
2001 r. jest organem prowadzącym obserwacje terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi, jak również
terenów, na których występują te ruchy. W chwili obecnej starosta nie posiada takich informacji.
Na terenie gminy Nowogródek Pomorski nie występuje żadne zarejestrowane osuwisko ani tereny
predysponowane do osuwania się mas ziemi. Występują natomiast tereny o znacznych spadkach terenu, które
są narażone na występowanie niewielkich ruchów masowych spowodowanych np. erozją wodną czy wietrzną.
Czynnikiem stabilizującym będą korzenie roślin.
2.1.7. Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi
Na terenie gminy Nowogródek Pomorski nie występują obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi ani
obszary szczególnego zagrożenia powodzią.
2.1.8. Zasoby wodne
Grunty pod wodami zajmują 367 ha, co stanowi 2,5 % ogólnej powierzchni Gminy Nowogródek.,
w tym wody powierzchniowe płynące – 326 ha, wody powierzchniowe stojące - 41 ha. Przedmiotowa Gmina leży
częściowo w dorzeczu Odry (fragmenty północne i zachodnie – zlewnia rzeki Myśli) oraz w dorzeczu Warty
(fragmenty centralne, południowe – zlewnia rzeki Kłodawki).
Gmina Nowogródek Pomorski leży w dorzeczu Odry oraz Warty (poniżej ujścia Noteci). Równoleżnikowo na
14
wysokości Trzcinna – Karsko przebiega dział wodny II rzędu pomiędzy ww. dorzeczami. Przebieg nawiązuje do
wzniesień strefy czołowomorenowej. Następnie przebiega południkowego na wysokości Trzcina –Smolary.
Układ hydrograficzny gminy powstał w wyniku nałożenia się odwodnienia polodowcowego na odwodnienie
lodowcowe.
Odpływ wód powierzchniowych ze zlewni rzeki Myśli, następuje poprzez sztuczne wytworzoną sieć rowów i
kanałów melioracyjnych. W przypadku rzeki Kłodawki, odpływ ze zlewni posiada naturalny układ. (Źródło:
Opracowanie ekofizjograficzne do Studium Uwarunkowań i kierunków zagospodarowania…RBGP Województwa
Zachodniopomorskiego, Szczecin, 2003 r.)
W granicach opracowania sieć rzeczną reprezentują: Kłodawka, Marwica, Kanał Kłodawski i inne bezimienne
strumienie.
Kłodawka
Prawobrzeżny dopływ Warty biorący swój początek w jeziorze Karsko Wielkie na wysokości 69,2 m n.p.m.,
a kończący swój bieg w Gorzowie Wielkopolskim na wysokości 18 m n.p.m. Całkowita długość rzeki to 27,3 km.
Powierzchnia zlewni całkowitej wynosi 342,5 km². Rzeka przepływa przez zbiornik o do końca nieustalonej
nazwie – Jez. Kłodawa bądź Jez. Ciche.
Marwica
Prawobrzeżny dopływ Kłodawki o długości ok. 23 km, powierzchni zlewni całkowitej ok. 87 km². Swój początek
bierze w obrębie zielonych użytków na południe od Golina na wysokości 70 m n.p.m., a kończąc na 33,4 m
n.p.m. Długość Marwicy na obszarze gminy wynosi 4 km, na odcinku następnych 4,4 km stanowi granicę z gminą
Lubiszyn. Rzeka przepływa przez stawy hodowlane tuż przed wypłynięciem z gminy.
Kanał Kłodawki
Lewobrzeżny dopływ Kłodawki o długości ok. 19 km. Ciek swój początek bierze na terenie zmeliorowanych łąk
śródleśnych (gm. Barlinek) na północny-zachód od Łubianki, na wysokości ok. 69 m n.p.m., a kończąc na 40,8 m
n.p.m (gm. Kłodawa). Powierzchnia zlewni całkowitej to ok. 68 km². Kanał Kłodawka przepływa przez Jezioro
Ściegienko.
o charakterystycznym wydłużonym kształcie oraz, mniejsze, jeziorka wytopiskowe, o zaokrąglonych kształtach.
Geneza tych zbiorników związana jest z działalnością lądolodu.
Tab.2. Wykaz naturalnych zbiorników wodnych o powierzchni ponad 1 ha na terenie gminy Nowogródek
Pomorski.
Nazwa zbiornika
Lp.
Dorzecze
Powierzchnia
Głębokość max
(lub miejsce lokalizacji)
1.
Jez. Karskie Wielkie
Zlewnia Myśli
150, 0 ha
17,6 m
2.
Jez. Sumiackie
Zlewnia Myśli
10,0 ha
4,5 m
3.
Jez. Blade (Tuńskie)
Zlewnia Myśli
3,2 ha
4.
Jez. Kinickie
Zlewnia Myśli
10,7 ha
3,6 m
5.
Jez. Rokito (Ulejno)
Zlewnia Myśli
82,4 ha
9,0 m
6.
Jez. Somin (Trzcinno)
Zlewnia Myśli
6,6 ha
10,0 m
7.
Jez. Ciche (Kłodawa)
Zlewnia Kłodawki
9,2 ha
7,7 m
8.
Jez. Parzeńskie (Parzeńsko) Zlewnia Kłodawki
11,5 ha
12,6 m
9.
Jez. Ściegienko
Zlewnia Kłodawki
20,3 ha
5,7 ha
Na obszarze zlewni Myśli w granicach gminy Nowogródek Pomorski, odpływ wód powierzchniowych do Myśli
następuje poprzez sztucznie wykształconą sieć rowów i kanałów melioracyjnych, w przeciwieństwie do
naturalnego układu wodnego zlewni Kłodawki. Sieć ta powstała przed wojną celem osuszenia terenów
podmokłych na rozległych torfowiskach. Do głównych kanałów melioracyjnych należą:
 Kanał Nowogródek, odwadniający okolice Nowogródka Pomorskiego o długości 15,6 km,
 Kanał Giżyn, odwadniający północną część gminy, o długości 2,7 km,
 Kanał Chocim (Kozi Rów) i Kanał Łączyna, odwadniające użytki zielone.
Na terenie gminy znajdują się 2 zespoły stawów hodowlanych: w dolinach rzek Kłodawki i Marwicy.
Stawy
w dolinie Kłodawki wybudowane poniżej Trzcińca powstały w latach 60. XX. w. Są one częścią
kompleksu stawów, ciągnącego się w dół doliny do ujścia Kanału Kłodawskiego. 5 stawów o
15
powierzchni 23 ha rozciąga się wzdłuż koryta Kłodawki, od którego oddzielone są groblą. W dolinie
Mariwcy, poniżej osady Jastrzębiec, zlokalizowane są kolejne stawy o łącznej powierzchni 10,7 ha.
2.1.9. Warunki glebowe
Wśród gruntów ornych dominują gleby średnie zajmujące [45,9%] ich powierzchni, z niewielką przewagą gleb IVa
klasy bonitacyjnej. Dobre gleby zajmujące 14,4 % powierzchni gruntów ornych dominują w IIIb klasie
bonitacyjnej. Wśród użytków zielonych największą powierzchnię zajmują gleby średnie w IV klasie bonitacyjnej
[63,7 %] i słabe w V klasie bonitacyjnej [22,9 %]. Zróżnicowanie środowiska glebowego pod względem potencjału
produkcyjnego i ekologicznej różnorodności ekosystemów polnych odzwierciedlają kompleksy glebowo – rolnicze
stanowiące swoiste rodzaje siedlisk polnych.
Kompleksy rolniczej przydatności gleb na terenie opracowania
Kompleksy gleb ornych
1) Korzystne
Do korzystnych kompleksów gleb ornych zaliczyć można gleby kompleksu 2-go pszennego dobrego i kompleksu
4-go żytniego b. dobrego. Do kompleksu 2-go zaliczane są gleby III a i III b klasy bonitacyjnej. Typologicznie są
to gleby brunatne wyługowane. Wytworzone są przeważnie z glin lub piasków gliniastych mocnych na glinie.
Gleby tego kompleksu odznaczają się na ogół uregulowanym odczynem, średnią lub wysoką zawartością
przyswajalnych składników pokarmowych, niekiedy są nadmiernie uwilgotnione, m.in. ze względu na zwięźlejszy
skład granulometryczny. Większość tych gleb jest średnio ciężka w uprawie i wykazuje dobry stopień kultury.
Nadają się do uprawy wszystkich roślin o największych wymaganiach. Kompleks 4-ty obejmuje najlepsze gleby III
b i IV a klasy bonitacyjnej. Typologicznie są gleby brunatne wyługowane. Wytworzone są one z piasków
gliniastych mocnych na glinie. Charakteryzują się względnie uregulowanym uwilgotnieniem, średnią lub wysoką
zawartością przyswajalnych składników pokarmowych. Są strukturalne, łatwe do uprawy. Kompleksy te zajmują
głównie zwartą powierzchnię w środkowej części gminy w paśmie Świątki – Nowogródek Pomorski - Sumiak. Ze
względu na wysoką jakość gleby, kompleksy 2-gi i 4-ty powinny stanowić podstawowy ekosystem żywicielski i
podlegać ochronie przed przeznaczeniem na cele nierolnicze, zwłaszcza przed zabudową.
2) Średniokorzystne
Są to gleby kompleksu 3-go pszennego wadliwego, 5-go żytniego dobrego, 8-go zbożowo – pastewnego
mocnego i 9-go zbożowo - pastewnego słabego. Wśród tej grupy gleb największą powierzchnię zajmują gleby
kompleksu 5-go żytniego dobrego. Do kompleksu 5-go zaliczane są gleby IVa i IVb klasy bonitacyjnej.
Typologicznie są to gleby brunatne, wyługowane, wytworzone z piasków gliniastych lekkich na glinie. Gleby te są
łatwe do uprawy, ale ze względu na dużą miąższość spiaszczenia, są bardzo wrażliwe na niedobory opadów
atmosferycznych, uprawę i nawożenie. Większość tych gleb wykazuje niedobór przyswajalnych składników
pokarmowych. Gleby tego kompleksu rozproszone są na obszarze całej gminy.
3) Niekorzystne
Są to gleby kompleksów 6-go żytniego słabego, 7-go żytniego b. słabego. Wytworzone głównie z piasków słabo
gliniastych podścielonych piaskami luźnymi. Są to gleby IV b, V i VI klasy bonitacyjnej. Są przepuszczalne,
okresowo lub stale za suche, ubogie w przyswajalne składniki pokarmowe. Charakteryzują się niską jakością, są
mało urodzajne a ich uprawa jest często nieopłacalna. Ze względu na niewielką przydatność dla rolnictwa, gleby
tych kompleksów powinny być przeznaczone pod zalesianie, w pierwszej kolejności te, które sąsiadują z lasami
lub znajdują się na terenach zdegradowanych i obszarach podatnych na degradację wód podziemnych.
Kompleksy trwałych użytków zielonych
Użytki zielone zajmują ok. 27% użytków rolnych razem. Użytki zielone występują głównie w rozległych połaciach
oraz rozproszonych zagłębieniach śródpolnych i śródleśnych, w dolinach rzeki Marwicy oraz Kanałów Łączyna i
Kozi Rów. Typologicznie są to w przewadze gleby torfowe torfów niskich.
Na obszarze gminy dominują użytki zielone średnie w III i IV klasie bonitacyjnej. Gleby tego kompleksu
odznaczają się dobrymi właściwościami fizyko - chemicznymi i względnie uregulowanymi stosunkami wodnymi.
Stwarzają korzystne warunki do rozwoju siedlisk pobagiennych i grądowych użytków zielonych.
16
2.1.10. Szata roślinna i świat zwierzęcy
Flora
Potencjalną roślinność na terenie opracowania tworzą zespoły:
a) ols (Carici elongatae-Alnetum) - zajmuje żyzne stanowiska, o wysokim poziomie wód stojących, dominuje
olsza czarna z domieszką brzozy omszonej czy jesionu wyniosłego. W granicach opracowania największe
tereny to podłużne obniżenie na południe od miejscowości Trzcinna, obniżenie pomiędzy jeziorami Ulejno, a
Karskie Wielkie (na zach. od m. Kinice), pd. część torfowiska pod Nowogródkiem Pom.;
b) Łęg jesionowo-olszowy (Fraxino-Alnetum) - typ siedliskowy lasu - ols jesionowy (OJ). Są to eutroficzne i
wybitnie wilgotne lasy z panującą olszą czarną i domieszką jesionu, wykształcające się na siedliskach lekko
zabagnionych, w dolinach wolno płynących cieków wodnych; runo o charakterze ziołoroślowym. W granicach
opracowania występują w płn. części torfowiska pod Nowogródkiem Pom., wzdłuż doliny rzeki Kłodawy i
Marwicy, w płn-wsch części gminy;
c) żyzna buczyna niżowa typu morskiego (Melico-Fagetum) - typ siedliskowy lasu - las świeży (Lśw).
Drzewostan niemal całkowicie bukowy z ubogim runem. W granicach Gminy jest to pas ciągnący się od
zachodu od miejscowości Ławy i Trzcinna, przez Nowogródek Pomorski, przed Karskiem skrecający na
północ przez Jez. Karsko Wielkie i Jez. Ulejno. Tereny w znacznej mierze wykorzystywane rolniczo;
d) kontynentalny bór mieszany (Querco-Pinetum) - typ siedliskowy lasu – bór mieszany świeży (BMśw). Zespół
ten jest charakterystyczny na terenach nizinnych, w szczególności na utworach polodowcowych.
Charakterystyczna roślinność drzewiasta to w szególności sosna z licznymi domieszkami dębu, świerka czy
buka. W skład runa wchodzą rośliny wskaźnikowe, są nimi konwalia majowa, borówka czernica czy malina
kamionka. W Gminie typ ten występuje w północnej części, na gruntach leśnych, w pasie pomiędzy Giżynem
i Nowogródkiem Pom. oraz w części południowej, gdzie płn granicę stanowi linia Ratuje, Golin, Łubianka;
e) Acydofilny pomorski las bukowo-dębowy (Fago-Quercetum) - typ siedliskowy lasu – LMśw. Las liściasty, ze
znaczną przewagą dębu bezszypułkowego, średnio żyzny z domieszką buka. Rośnie na glebach kwaśnych.
W granicach opracowania występuje w dwóch pasach: od Trzcinej po Karsko oraz w okolicach Giżyna.
Regionalizacja geobotaniczna
Zgodnie z regionalizacją geobotaniczną Polski tj. zhierarchizowanym według określonych reguł
podziałem przestrzeni geograficznej dokonanym ze względu na zróżnicowanie szaty roślinnej wg J. M.
Matuszkiewicza, obszar gminy położony jest w Dziale Pomorskim, lecz podzielony jest na dwie Krainy. Granica
biegnie pomiędzy miejscowościami Trzcinna, Golin, Karsko i Lipin. Część północna to Kraina Szczecińska, Okręg
Myśliborski (A.3.2), część południowa to Kraina Sandrowych Przedpoli Pojezierzy, Podkraina Gorzowska
(A.5a.1).
Dział Pomorski charakteryzuje się, w stosunku do całego kraju, najcieplejszymi i krótkimi zimami, chłodnymi
wiosnami, najchłodniejszymi i najkrótszymi latami, dość ciepłymi jesieniami.
Roślinność rzeczywista
Na obszarze gm. Nowogródek Pomorski znajdują się liczne zbiorowiska roślinne o różnym stopniu
zachowania cech naturalnych charakterystycznych dla poszczególnych ekosystemów, na ogół przekształcone
w wyniku działalności człowieka, oraz zbiorowiska będące świadectwem, planowanego kształtowania i wzbogacania
krajobrazu. Znajdują się również zbiorowiska będące efektem spontanicznej sukcesji na terenach zdegradowanych z
przyczyn antropogenicznych. Zbiorowiska te różnią się więc genezą powstania, bogactwem fitocenoz, powiązaniami
z biotopem, odmiennością krajobrazu oraz walorami użytkowymi i ekologicznymi.
Poniżej zostały przedstawione wybrane zbiorowiska roślinne obejmujące lasy, zadrzewienia i zakrzewienia
poza lasami, ekosystemy torfowiskowe, tereny zieleni komponowanej.
W obrębie gminy Nowogródek Pomorski tereny leśne zajmują 6543,6 ha, co stanowi 44,8 % powierzchni gminy.
Zadrzewienie i zakrzaczenia
„Grunty zadrzewione i zakrzewione obejmują 73 ha. Są to m. in. grunty porośnięte roślinnością leśną
(poza lasami), śródpolne skupiska drzew i krzewów, tereny torfowisk pokryte częściowo kępami drzew i krzewów,
zakrzewienia i zadrzewienia przylegające do wód powierzchniowych, stanowiące biologiczną strefę ochronną
cieków i zbiorników wodnych. Zadrzewienia i zakrzewienia znajdujące się poza lasami i stanowią ważny element
stabilizacj ekologicznej krajobrazu, zwłaszcza zantropogenizowanego. Wpływają korzystnie (podobnie jak
kompleksy leśne, ale w mniejszej skali) m. in. na kształtowanie mikroklimatu, stosunków wodnych, stanowią ostoje
17
różnych gatunków zwierząt. Są to zbiorowiska roślinne w przewadze naturalne, które oparły się presji człowieka
w wielowiekowym procesie przekształcania środowiska przyrodniczego poprzez intensywnie rozwijaną
gospodarkę rolną.
W krajobrazie gminy najczęściej spotykane są pasma zadrzewień wzdłuż rzek, strumieni i rowów melioracyjnych
na odcinkach śródpolnych (np. dolina Kłodawki pomiędzy jeziorem Karskie Wielkie a Puszczą Barlinecką, dolina
cieku łączącego jezioro Sumiackie z jeziorem Karskie Wielkie), wokół jezior śródpolnych (Sumiackie, Karskie
Wielkie, Kinickie). Drzewostan tworzy tu głównie olsza czarna z różnymi gatunkami wierzby i topoli. Częstym
elementem zakrzewień są zarośla łozowe. Rosną one wzdłuż rowów, wokół oczek wodnych. na śródpolnych i
śródłąkowych zagłębieniach terenu, często na brzegu wypłyconych część1 jezior np. na północnym brzegu jeziora
Parzeńskiego, na południowych brzegach jezior Ciche i Somin, na zarastających zbiornikach wodnych na zachód
od Świątek, w otoczeniu kompleksu łąkowego Rataje - Smolary, wokół jeziora Bladego. Zbiorowiska te tworzą
najczęściej różne gatunki wierzb i rośliny bagienne. Na skrajach lasów wykształcają się zbiorowiska strefy
ekotonowej (przejściowej pomiędzy lasem, a przestrzenią otwartą) reprezentowane m. in. przez dereń,
czeremchę, robinię, śmiałek darniowy.
Coraz częściej zaznaczają się w krajobrazie zbiorowiska roślinne wkraczające na porzucone pola uprawne
i łąki. Są to przejściowe zbiorowiska sukcesyjne z udziałem młodych drzew i krzewów (topola, brzoza, osika,
jesion, głóg, jeżyna), najliczniej występujące w okolicy Karska, Nowogródka Pomorskiego i Trzcinnej.
Powyższe zbiorowiska roślinne odgrywają dużą rolę w kształtowaniu krajobrazu poprzez uczestniczenie
w retencjonowaniu wody i kształtowaniu bilansu wodnego oraz wzbogacanie walorów estetycznych krajobrazu.
Szczególnie cenne są zbiorowiska roślinne utrwalające biocenozę dolin i tworzące śródleśne ciągi drzew
i krzewów stanowiąc lokalne korytarze ekologiczne. Większość tych terenów zaznaczona jest na mapie jako
obszary przyrodniczo cenne, w tym nieużytki naturogeniczne ważne dla zachowania różnorodności biologicznej
i walorów kraj obrazowych.”
(Źródło: Opracowania ekofizjograficzne do Studium … Gm. Nowogródek Pomorski, Szczecin 2003r.)
Tereny zielone
Charakterystycznym elementem szaty roślinnej gminy jest roślinność torfowisk, które należą tu do torfowisk
typu niskiego. Wśród nich powierzchniowo największą rolę odgrywają wilgotne łąki i pastwiska.
W większości są to użytki zielone, które powstały na miejscu zmeliorowanych i zagospodarowanych przed wojną
łąk torfowiskowych. Obecnie część tych łąk i pastwisk została porzucona, a w wyniku zaprzestania nawożenia
i pogarszania się stosunków wodnych, następuje szybka ich degradacja. Objawem tego procesu jest inwazja
chwastów oraz zanik wielu rzadkich gatunków roślin. Przykładem zdegradowanych łąk torfowiskowych są tereny
wokół przygranicznego jeziora Kozie.
Największe kompleksy wilgotnych łąk i pastwisk na torfowiskach znajdują się w dolinie Marwicy i Kanału
Łączyna, pomiędzy Trzcinną a Nowogródkiem Pomorskim, pomiędzy Kinicami a Rokitnem, nad Kanałem Giżyn,
w okolicy jeziora Bladego. Najbardziej bagniste tereny torfowisk porośnięte są zaroślami wierzbowymi
(łozowiska). Na torfowisku w okolicy Trzcinnej znajduje się rozległe trzcinowisko. Większość obiektów
torfowiskowych charakteryzuje się bogatą reprezentacją roślinności bagiennej, torfowiskowej, w tym
występowaniem gatunków roślin rzadkich i chronionych. Ze względu na szczególną rolę biocenotyczną torfowiska
należy pozostawić ich naturalnym procesom.
(Źródło: Opracowania ekofizjograficzne do Studium … Gm. Nowogródek Pomorski, Szczecin 2003r.)
Drzewostan parkowy
Na obszarze gminy znajduje się 7 dawnych parków dworskich w różnym stanie zachowania drzewostanu
i kompozycji przestrzennej. Parki te znajdują się w miejscowościach: Giżyn, Golin, Karsk, Kinice, Sumiak, Świątki
i Trzcinna:
 Giżyn – podzielony na dwie części: od strony drogi – część uporządkowana i zadbana, o charakterze
krajobrazowym i luźnej budowie, część od jeziora jest zarośnięta i niedostępna. Dominuje drzewostan
liściasty: lipy, kasztanowce, dęby, klony, jesiony, graby, z drzew iglastych – świerki. Drzewostan liczy ok.
100 – 150 lat;
 Golin – park o założeniu krajobrazowym o swobodnej budowie, park znacznie przekształcony wraz z
drzewostanem, pozostały m.in. lipy. Obecnie dominuje olsza czarna;
 Karsko – park o cechach ogrodu modernistycznego, drzewostan mieszany z przewagą gatunków
liściastych: lipy, dęby, jesiony, kasztanowce, jawory, buki, klony, wiązy a także jedlice Douglasa, sosny,
wejmutki, świerki;
18

Kinice – park o założeniu krajobrazowym, przewaga drzewostanu liściastego: dęby, buki, lipy, klony,
kasztanowce, modrzewie i żywotniki. Dużo drzew o wymiarach pomnikowych, park jest zaniedbany i
zarośnięty;
 Sumiak (obecnie Nowogródek Pomorski) – park o założeniu krajobrazowym, przewaga drzewostanu
liściastego: dęby, lipy, graby, robinie, klony, wiązy, jesiony. Występują okazała aleje kasztanowców i
grabów;
 Świątki – park o założeniu krajobrazowym, występują gatunki mieszane, z przewagą drzew liściastych:
graby, dęby, kasztanowce, robinie, lipy oraz sosna wejmutka, żywotniki, modrzewie i świerki. Część
osobników wyróżnia się znacznymi rozmiarami;
 Trzcinna – park o założeniu krajobrazowym, przewaga drzewostanu liściastego: klony, jawory, buki,
graby, sosny, ponadto występuje bluszcz pospolity.
(Źródło: Opracowania ekofizjograficzne do Studium … Gm. Nowogródek Pomorski, Szczecin 2003r.)
Fauna
Dla gminy Nowogródek Pomorski została wykonana „Waloryzacja przyrodnicza gminy Nowogródek
Pomorski” opracowana przez Biuro Konserwacji Przyrody w Szczecinie, Szczecin 2002.
Dokument ten jest jednym z niewielu, które przedstawiają zasób fauny na terenie Gminy. Jak twierdzą autorzy
„inwentaryzacja nie mogła … uzupełnić tej ogromnej luki” w rozpoznaniu ogólnej wartości faunistycznej tego
terenu, ta i tak wnosi ogromny wkład w jej, choć cząstkowe, poznanie.
Z „Waloryzacji …” wynika, iż w granicach Gminy występują stosunkowo pospolite zwierzęta, typowe dla
obszarów nizinnych.
Począwszy od ogromnej liczby bezkręgowców, w granicach gminy Nowogródek Pomorski można wymienić m.in.:
 gatunki owadów odżywiające się pyłkami i nektarem kwiatów – rodzina Apidae (pszczołowate), rodzaj
Bambus (trzmiele) i rodzina Vespidea (osowate);
 gatunki owadów zasiedlających siedliska łąkowe: koziułkowate (komarniaca), jętki, chruściki, mszyce,
tarczówkowate, wtykowate, zmróżkowate, pajęczaki, motyle;
 owady lasów – skład gatunkowo dość pospolity dla lasu mieszanego i boru;
 fauna związana z drobnymi zbiornikami eutroficznymi – m.in. ważki, mięczaki, skorupiaki.
Do kręgowców zaliczamy:
Ryby
W Gminie jest 9 jezior o powierzchni przekraczającej 1 ha, znaczna jest też ilość mniejszych zbiorników:
śródpolnych oczek. Jeziora te należą do 3 typów rybackich: sandaczowy, linowo-szczupakowy i karasiowy.
Wymienić można, począwszy od ryb spokojnego żeru, m.in.: płoć, wzdręga, krąp, leszcz, karp, lin, karaś i ukleja,
po drapieżniki: szczupak, jazgarz, węgorz, sandacz, sum czy okoń.
W rzekach Kłodawie i Marwicy oraz w większych rowach melioracyjnych znaleziono cierniczka, w rozlewiskach
Marwicy zostały odnalezione 2 martwe osobniki minoga strumieniowego, który znajduje się w Polskiej Czerwonej
Księdze.
Płazy
Na terenie Gminy stwierdzono występowanie 10 gatunków płazów. Najbardziej rozpowszechnionym gatunkiem
jest ropucha szara, a następnie żaby: moczarowa, wodna, jeziorowa i trawna.
Ponadto występują:
 traszki: grzebieniasta, zwyczajna,
 Kumak nizinny,
 Grzebiuszka ziemna,
 Rzekotka drzewna.
Liczne tereny podmokłe, które występują w granicach Gminy, sprzyjają rozmnażaniu się płazów. Na terenie
gminy Nowogródek Pom. wytypowano dwa „najcenniejsze miejsca rozrodu płazów”. Należą do nich: niewielki
zbiornik obok byłego PGR Sumiak oraz zbiorniki śródpolne obok drogi Nowogródek – Karsko. W zbiornikach tych
zostało zidentyfikowane po 90% wszystkich ww. gatunków płazów.
19
Gady
Na terenie Gminy zostały zaobserwowane 4 gatunki: jaszczurka zwinka, jaszczurka żyworodna, padalec
i zaskroniec.
Wszystkie gady podlegają ochronie gatunkowej.
Ptaki
„Na terenie gminy stwierdzono obecność 110 gatunków ptaków, z czego 101 zostało zaobserwowanych w terenie,
następne 9 gatunków podaje literatura. Spośród tych gatunków 5 było przelotnych, a pozostałe 105 (razem z
danymi literaturowymi) to gatunki lęgowe lub prawdopodobnie lęgowe”. (Waloryzacja przyrodnicza Gminy
Nowogródek Pomorski)
Waloryzacja dzieli gatunki ptaków na – ekologiczne grupy:
 Ptaki agrocenozy, zadrzewień śródpolnych i zabudowań gospodarskich: wróbel, trznadel, potrzeszcz,
skowronek, świergotek łąkowy, zięba, pierwiosnek, rudzik, szpak, kos, szczygieł, sikora bogatka,
jaskółka oknówka, kawka, sroka;
 Ptaki zamieszkujące lasy: myszołów, grzywacz, kukułka, dzięcioł duży, dzięcioł zielony, dzięcioł czarny,
świergotek drzewny, jemiołuszka, strzyżyk, pokrzywnica, rudzik, kos, śpiewak, paszkot, zaganiacz,
świstunka, pierwiosnek, piecuszek, mysikrólik, zniczek, muchołówka szara, muchołówka żałobna,
raniuszek, sikorka uboga, czarnogłówka, czubatka, sosnówka, modraszka, bogatka, kowalik, pełzacz
leśny, pełzacz ogrodowy, wilga, sójka, kruk, szpak, zięba;
 Ptaki łąk: czajka, kuropatwa, bażant, sierpówka, derkacz, skowronek, górniczek, słowik szary, słowik
rdzawy, świergotek łąkowy, śpiewak, paszkot, pliszka żółta, pliszka siwa, kopciuszek, pleszka,
pokląskwa, brzęczka, rokitniczka, łozówka, potrzos, piegża, cierniówka, sroka, kawka, wrona, wróbel,
mazurek, kulczyk, dzwoniec, szczygieł, trznadel, potrzeszcz, bocian biały;
 Ptaki zbiorników wodnych: perkozek, perkoz dwuczuby, perkoz rdzawoszyi, kormoran, czapla siwa, bąk,
łabędź niemy, cyraneczka, cyranka, gągol, głowienka, czernica, krzyżówka, łyska, wodnik, żuraw, błotniak
stawowy, brzęczka, trzciniak.
Według „Waloryzacji …” na terenie gminy Nowogródek Pom. zidentyfikowano „105 gatunków ptaków
lęgowych, w tym 38 gatunków jest w różnym stopniu zagrożonych. Spośród gatunków zagrożonych w skali
europejskiej stwierdzono bielika i derkacza, 8 ma status zagrożonych na terenie Polski (kormoran czarny, bąk,
bielik, gągoł, bocian czarny, kania rdzawa, błotniak łąkowy, orlik krzykliwy), 46 uznano za zagrożone w skali
Pomorza Zachodniego (6 gat. wyłącznie na Pomorzu). Do chronionych gatunków lęgnących lub prawdopodobnie
lęgowych w gminie, dla których tworzy się strefy ochronne, należy orlik krzykliwy, bocian czarny, bielik, kania
rdzawa. Na podkreślenie zasługuje dosyć duża liczba lęgowych par ptactwa wodnego: perkozów, gęgaw, kaczek,
łysek, wodników i ptasiego drobiazgu związanego z trzcinami i zaroślami nadwodnymi. Takiej rozmaitości ptactwa
sprzyja z pewnością, oprócz dużych zbiorników wodnych, znaczna liczba oczek śródpolnych z towarzyszącą im
roślinnością, a jeszcze ogólniej mozaikowatość środowiska. Poza tym na podmokłych terenach i w zbiornikach
wodnych chętnie występują i rozmnażają się również płazy, a ta grupa kręgowców jest silnie zagrożona ze względu
na pogarszające się warunki bytowania”.
Na terenie gminy Nowogródek Pomorski nie stwierdzono żadnego miejsca zimowania ptaków wodnych. Jedynym
miejscem gdzie gromadzi się pewna, niezbyt wysoka liczba ptaków w czasie przelotów jest jezioro Karskie
Wielkie. Gromadziły się tu następujące gatunki ptaków: perkoz dwuczuby (ok. 50 osobników), mewa śmieszka (ok.
200 osobników), krzyżówka (ok. 30 osobników),
Natomiast na terenie gminy znajduje się 5 cennych miejsc lęgowych ptaków:
 jezioro Karskie Wielkie i okolice - najcenniejszy obszar dla ptactwa lęgowego, występują tutaj: perkoz
dwuczuby, perkoz rdzawoszyi, perkoz zausznik, bąk, łabędź niemy, gęgawa, cyraneczka, płaskonos,
głowienka, czernica, gągoł, błotniak stawowy, błotniak łąkowy, przepiórka, wodnik, żuraw, mewa śmieszka,
mewa pospolita, kruk, dziwonia;
 zbiorniki śródpolne koło PGR Sumiak - łabędź niemy, gęgawa, cyraneczka, czajka, remiz;
 zbiorniki śródpolne przy drodze Nowogródek - Karsko - perkozek, gęgawa, cyranka, gągoł, kuropatwa,
czajka, kszyk;
 jezioro Kozie i okolice - perkoz dwuczuby, bąk, łabędź niemy, cyraneczka, błotniak stawowy, wodnik, żuraw;
20

łąki koło Chocenia i Smolar - trzmielojad, kania rdzawa, błotniak stawowy, orlik krzykliwy, kuropatwa, czajka.
Ssaki
Liczba zróżnicowanych siedlisk w granicach Gminy sprzyja bytowaniu różnorodnej liczby zwierząt, i choć
„Waloryzacja …” stwierdziła występowanie tylko 5 gatunków, to na pewno jest ich więcej.
Atlas rozmieszczenia ssaków w Polsce (Pucek, Raczyński, 1983) jest jednym ze źródeł na temat rozmieszczenia
ssaków na terenie kraju. Autorzy „Waloryzacji …” przyjmują, iż gatunki pospolite z całą pewnością będą
występować w granicy Gminy, należą do nich: kret, ryjówka aksamitna, ryjówka malutka, nornica ruda, karczownik
ziemnowodny, nornik północny, nornik zwyczajny, mysz domowa, mysz polna, kuna domowa i norka
amerykańska, karlik malutki, nocek rudy, a także kuna leśna, szop pracz, borsuk, jenot, lis, tchórz zwyczajny,
piżmak.
Ponadto nadleśnictwa wskazują jeszcze: jelenia szlachetnego, sarnę, dzika, lisa, zająca szaraka.
2.1.11. Powietrze atmosferyczne, hałas – antropizacja środowiska przyrodniczego
Aktualny stan środowiska gminy Nowogródek Pomorski wynika z naturalnych uwarunkowań takich jak odporność
elementów środowiska i przebieg procesów w nim zachodzących oraz z charakteru, długotrwałości i natężenia
oddziaływań antropogenicznych. Ogólnie stan przekształceń środowiska jest umiarkowany. Wyróżnia się kilka
czynników wpływających na aktualny stan środowiska w gminie.
Powietrze atmosferyczne – stan i źródła zanieczyszczenia
Na terenie opracowania ocena stanu jakości powietrza wykonywana jest w oparciu o wyniki badań
monitoringowych prowadzonych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie Gmina
Nowogródek Pomorski charakteryzuje się niską emisją zanieczyszczeń do atmosfery. Związane jest to z brakiem
na jej terenie większych obiektów przemysłowych. W tej sytuacji głównymi obiektami powodującymi emisję
zanieczyszczeń do powietrza są indywidualne i zbiorowe źródła energetyki cieplnej na obszarach zabudowanych
– głównie w miejscowości Nowogródek Pomorski i Karsko oraz zanieczyszczenia komunikacyjne (droga
ekspresowa S 3).
Dopuszczalne stężenia zanieczyszczeń atmosferycznych reguluje rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia
24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012, poz. 1031).
Gmina Nowogródek Pomorski, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2012 r.
w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz. U. 2012, Nr 0, poz. 914), należy do strefy
zachodniopomorskiej (PL 3203). W skład tej strefy wchodzi powiat myśliborski.
Klasyfikację strefy zachodniopomorskiej, z uwzględnieniem kryteriów określonych w celu ochrony zdrowia ludzi
oraz roślin, przedstawione poniżej:
Tab. 3. Klasy dla poszczególnych zanieczyszczeń pod kątem ochrony zdrowia w obszarze strefy zachodniopomorskiej.
Nazwa strefy
Klasy dla poszczególnych zanieczyszczeń w obszarze strefy
Strefa
SO3 NO2 PM10 Pb C6H6 CO As Cd Ni B(a)P
O3
zachodnioA
A
C
A
A
A
A
A
A
C
C/D2
pomorska
Źródło: Ocena roczna jakości powietrza w woj. zachodnio-pomorskim za rok 2011 rok.
Tab. 4. Klasy dla poszczególnych zanieczyszczeń pod kątem ochrony roślin w obszarze strefy zachodniopomorskiej.
Klasy dla poszczególnych zanieczyszczeń w obszarze
Nazwa strefy
strefy
SO2
NOx
O3 (dc) O3(dt)
Strefa
zachodnio-pomorska
A
A
A/D2
Źródło: Ocena roczna jakości powietrza w woj. zachodnio-pomorskim za rok 2011 rok.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 6 marca 2008 r. w sprawie stref, w których dokonuje się
21
oceny jakości powietrza dla oceny jakości powietrza pod kątem zawartości ozonu wyznaczono strefę
wielkopolską obejmującą obszar opracowania. Tak więc do klasy C zaliczono całą „strefę zachodniopomorską”.
Dopuszczalne stężenia zanieczyszczeń atmosferycznych reguluje rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia
24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012, poz. 1031):
 NO2 – dopuszczalny poziom średnioroczny – 40 µg/m3;
 SO2 - dopuszczalny poziom średnioroczny – 20 µg/m3;
 Pył zawieszony PM10 (dla frakcji poniżej 10 µg wynosi) średnioroczny – 40 µg/m3;
 Benzo(a)piren – poziom docelowy substancji w powietrzu (uśredniony wynik roczny) – 0,001 µg/m3;
 Ozon - poziom docelowy substancji w powietrzu (dla okresu wegetacyjnego 1 V – 31 VII) – 18 000
µg/m³·h.
W świetle oceny stanu zanieczyszczenia powietrza w województwie zachodniopomorskim, wykonanej w 2011
roku przez WIOŚ w Szczecinie wynika, że w strefie zachodniopomorskiej występują tereny, na których zostały
przekroczone wartościach niektórych substancji. Przekroczenia te nie są korzystne dla zdrowia mieszkańców
strefy. Przekroczenie poziomów dopuszczalnych stężeń dotyczy pyłu PM10. Dla benzo(a)pirenu oraz ozonu
zostały przekroczone poziomy docelowe. Wg Prawo ochrony środowiska (art. 91 ust. 3 i 5.):
„3. Sejmik województwa, w terminie 18 miesięcy od dnia otrzymania wyników oceny poziomów substancji
w powietrzu i klasyfikacji stref, o których mowa w art. 89 ust. 1, określa, w drodze uchwały, program ochrony
powietrza.
5. Dla stref, o których mowa w art. 89 ust. 1 pkt 4, zarząd województwa, w terminie 15 miesięcy od dnia
otrzymania wyników oceny poziomów substancji w powietrzu i klasyfikacji stref, o których mowa w art. 89 ust.
1,opracowuje i przedstawia do zaopiniowania właściwym wójtom, burmistrzom lub prezydentom miast
i starostom projekt uchwały w sprawie programu ochrony powietrza, mającego na celu osiągnięcie poziomów
docelowych substancji w powietrzu. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednia.”
Opracowanie specjalnych programów naprawczych ma na celu „osiągnięcie poziomu docelowego substancji
w powietrzu tam, gdzie jest możliwe techniczne i uzasadnienie”.
źródła hałasu - klimat akustyczny
Na klimat akustyczny przeważający wpływ ma hałas pochodzenia antropogenicznego występujący w środowisku.
Hałas ten można podzielić na dwie podstawowe kategorie:
 hałas komunikacyjny (drogowy);
 hałas osiedlowy.
Hałas komunikacyjny – drogowy należy do najbardziej dokuczliwych źródeł hałasu w środowisku. Spowodowane
jest to przede wszystkim powszechnością jej występowania i czasu oddziaływania. Na stopień uciążliwości tras
komunikacyjnych wpływ mają takie czynniki jak: natężenie ruchu, struktura pojazdów, prędkość ich poruszania
się, rodzaj i stan techniczny nawierzchni.
Występuje zagrożenie hałasem komunikacyjnym wzdłuż dróg: krajowej ekspresowej S3 oraz byłej drogi krajowej
DK3.
Ze względu na stały wzrost liczby pojazdów oraz zwiększające się natężenie ich ruchu można przyjąć, że na
terenie Gminy utrzymywać się będzie tendencja wzrostowa natężenia hałasu związanego z ruchem kołowym.
Spotęgować to może fakt, ze uciążliwość wzrośnie także ze względu na złą jakość nawierzchni dróg.
Rowery
Ciągniki rolnicze
Autobusy
Samochody ciężarowe
Lekkie samochody
dostawcze
Samochody osobowe
Motocykle
Pojazdy silnikowe ogółem
Nazwa odcinka
Punkt pomiarowy
Lp.
Tab. 6. Pomiar ruchu drogowego dla drogi krajowej DK3.
22
2010
1.
Smolary
2.
Marwice
Ławy-Chłopiny
Chłopiny – Gorzów
Wielkopolski/
Obwodnica/ Węzeł
Małyszyn
11346
25
7033
1206
2993
85
4
2
10443
6
7194
960
2744
90
3
19
989
2218
93
0
8
2000
Renice – granica
7729
8
4421
województwa
Źródło: Wyniki Generalnego Pomiaru Ruchu w 2000 i 2010 roku.
3.
Trzcinna
Szacuje się, że w skali kraju około 25% mieszkańców jest narażona na ponadnormatywny hałas w mieszkaniach
występujący w wyniku stosowania „oszczędnych” materiałów i konstrukcji budowlanych.
Do tego hałasu dołączyć można bardzo uciążliwy hałas wewnątrz budynku, spowodowany wadliwym
funkcjonowaniem np. hydroforów, pieców. Według polskiej normy, poziom hałasu pochodzący od instalacji
i urządzeń budynku może wynosić w ciągu dnia 30-40 dB, nocą 25-30 dB.
Ponieważ głównym źródłem hałasu w gminie jest komunikacja, konieczna jest koordynacja działań wszystkich
służb i organów w celu ograniczania liczby pojazdów powodujących szczególny hałas, a także:

systematyczne usprawnianie ruchu drogowego,

budowę nowych odcinków dróg z zapewnieniem właściwej ochrony przed hałasem już w fazie
realizacji inwestycji,

modernizację nawierzchni istniejących.
Przy modernizacji dróg i ulic należy zwrócić szczególną, uwagę na dobór nawierzchni właściwej dla rzeczywistej
prędkości pojazdów. Zastosowanie cichych nawierzchni drogowych poprawi warunki akustyczne w środowisku
zewnętrznym o około 5 dB.
Negatywnym skutkiem funkcjonowania elektrowni wiatrowych w zakresie oddziaływania na powietrze
atmosferyczne będzie emisja hałasu do środowiska. Źródłem hałasu emitowanego z elektrowni wiatrowych do
środowiska jest praca rotora i śmigieł wiatraka, powodująca emisję energii akustycznej do otoczenia. Są to źródła
o dużej mocy akustycznej, powodujące zmiany klimatu akustycznego na terenach położonych w otoczeniu
elektrowni wiatrowych. Czynnikiem zwiększającym zasięg oddziaływania jest usytuowanie ruchomych części
turbiny na dużej, sięgającej od kilkudziesięciu do stu metrów wysokości.
Na terenie Gminy planowana jest realizacja 2 farm wiatrowych. W ramach tych planów ma stanąć maksymalnie
17 elektrowniami wiatrowymi. Lokalizacje określone są poprzez 2 miejscowe plany:
a) Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Gminy Nowogródek Pomorski w zakresie lokalizacji
zespołu elektrowni wiatrowych, w dwóch zespołach: pierwszy na zachód od wsi Świątki, drugi na
obszarze pomiędzy wsiami Trzcinna i Golin – uchwała Nr XIII/80/12 Rady Gminy Nowogródek Pomorski
z dnia 28.03.2012 r. Publ. Dz. Urz. Woj. Zach. poz. 1324 z dnia 08.06.2012 r. (maksymalnie 8 wież);
b) Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Gminy Nowogródek Pomorski w zakresie lokalizacji
zespołu elektrowni wiatrowych, na terenach rolniczych pomiędzy wsiami Golin i Sumiak – uchwała
Nr XIII/81/12 Rady Gminy Nowogródek Pomorski z dnia 28.03.2012 r. Publ. Dz. Urz. Woj. Zach. poz.
958 z dnia 27.04.2012r. (maksymalnie 9 wież).
Dla projektowanych elektrowni wyznaczono izofony 45 dB i 40 dB, które jednocześnie stanowią zasięg
uciążliwości związanych z hałasem. Pomiędzy izofonami mogą znajdować się:
a) tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego,
b) tereny zabudowy zagrodowej,
c) tereny rekreacyjno-wypoczynkowe,
d) tereny mieszkaniowo-usługowe.
23
Izofona 40 dB nie może przekroczyć żadnych terenów z zabudową wykorzystywaną na stały lub tymczasowy
pobyt ludzi, reguluje to Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 roku w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 0, poz. 1109).
2.1.12. Obiekty negatywnie oddziaływujące na środowisko oraz życie ludzi
Linie elektroenergetyczne
We wschodniej części gminy biegnie jednotorowa (docelowo dwutorowa) elektroenergetyczna linia napowietrzna
wysokiego napięcia 110 kV relacji GPZ Jedwabie (Gorzów Wielkopolski) – Myślibórz, Barlinek, eksploatowana
przez Enea Operator. Zgodnie z wnioskiem PSE Operator SA na terenie gminy Nowogródek Pomorskie nie
przewiduje się nowych obiektów elektroenergetycznych (stacji i linii o napięciu 400 kV i 220 kV) krajowej sieci
przesyłowej (KSP).
Kierunki rozwoju w systemie gospodarki elektroenergetycznej
Istniejące urządzenia elektroenergetyczne sieci SN i stacje transformatorowe zapewniają dostawę energii
elektrycznej o właściwych parametrach i w wymaganej ilości. System zasilania gminy w energię elektryczną,
bliskie położenie stacji systemowych oraz rozbudowany układ sieci przesyłowych i magistralnych SN zaspokaja
całkowicie zapotrzebowanie na energię elektryczną oraz zapewnia rozwój w tym kierunku. Istniejące nadwyżki
mocy umożliwiają podłączenie nowych odbiorców i uzbrojenie w energię elektryczną terenów przewidzianych pod
inwestycje budowlane. Rozbudowa sieci 110, 15 i 0,4 kV dla przyłączenia nowych terenów odbywać się będzie
zgodnie z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego.
W celu poprawy parametrów technicznych sieci energetycznej należy dążyć do sukcesywnej wymiany odcinków
linii napowietrznej SN oraz wymiany słupów będących w złym stanie technicznym.
Obecny gestor elektroenergetycznej sieci dystrybucyjnej ENEA Operator Sp. z o.o. wnosi, aby „w miejscowych
planach zagospodarowania przestrzennego wyznaczać niezbędne tereny dla lokalizowania stacji
transformatorowych oraz rezerwować:
 Odpowiednie pasy terenów wolne od zabudowy i przeszkód terenowych na obszarze istniejących i
projektowanych dróg publicznych dla pobudowania linii energetycznych SN i nn, miejsca w liniach
rozgraniczających ulic na cele prowadzenia sieci elektroenergetycznych.
 Dla nowych obszarów wymagających dostawy energii elektrycznej (w szczególności osiedli
mieszkaniowych) należy wyznaczyć działki pod budowę stacji transformatorowych z uwzględnieniem
zasady lokalizacji stacji w miejscach pozwalających na równomierny rozkład obciążenia wokół stacji. Ze
względów technicznych i ekonomicznych nie zaleca się lokalizacji stacji na obrzeżach osiedli.
 Grunty, na których będzie przewidziana lokalizacja stacji transformatorowych kubaturowych mających
pozostać na majątku ENEA Operator, powinny być wydzielone w postaci samodzielnych działek .
Na terenie gminy Nowogródek Pomorski zlokalizowane są instalacje radiokomunikacyjne – stacje bazowe
telefonii komórkowej (Karsko, Smolary, Smólsko).
Stacje przekaźnikowe telefonii komórkowej zostały zlokalizowane zgodnie z obowiązującymi przepisami i
procedurami oceny oddziaływania na środowisko. Wszystkie położone są poza terenami przewidzianymi w
studium dla rozwoju zabudowy mieszkaniowej.
Na terenie Gminy nie prowadzono badań poziomu pól elektromagnetycznych oraz dotyczących oddziaływania
promieniowania na środowisko, a w szczególności na zdrowie mieszkańców. Biorąc pod uwagę istniejące i
planowane w Studium zagospodarowanie terenów w sąsiedztwie budowli emitujących pola elektromagnetyczne
można przyjąć, że aktualnie na terenie gminy, na terenach przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową oraz
miejsc dostępnych dla ludności, nie występują pola elektromagnetyczne o natężeniach wyższych od
dopuszczalnych, a także nie ma takiego zagrożenia w przypadku realizacji zagospodarowania w sąsiedztwie tych
budowli na zasadach określonych w studium.
2.1.13. Odporność środowiska na degradacje
Analizowany obszar objęty opracowaniem cechuje się średnim, rozłożonym zróżnicowaniem form ukształtowania
terenu oraz średnim zróżnicowaniem budowy geologicznej, a tym samym i zróżnicowaniem szaty roślinnej.
24
Warunki te zadecydowały o formie użytkowania tego terenu. Charakter użytkowania oraz odległość od źródeł
niekorzystnych oddziaływań, na jakie teren ten jest poddawany, decydują o jego odporności na zagrożenia oraz
jego możliwości regeneracji. Do głównych czynników wpływających na odporność poszczególnych elementów są:
 współczynnik lesistości,
 ukształtowanie powierzchni terenu,
 obszary o wysokim poziomie wód gruntowych w otoczeniu dolin oraz obszarów bezodpływowych,
 występowanie gruntów organicznych.
Stopień odporności poszczególnych elementów środowiska na czynniki pochodzenia poza antropogenicznego
zależny jest od ich budowy geologicznej, stosunków wodnych, występującej szaty roślinnej. Najmniej odporne na
bodźce kinetyczne są tereny o największym nachyleniu, zagrożone procesami denudacyjnymi, w tym, przede
wszystkim, erozją wodną i osuwaniem się mas ziemnych. Roślinność na zboczach często stanowi ich
stabilizację, dlatego powinna zostać zachowana. Zniszczenie jej spowoduje ewolucją środowiska w kierunku
denudacyjnych stoków o znacznej dynamice procesów rzeźbotwórczych.
Mało odporne na akumulację zanieczyszczeń zwłaszcza stałych (bodźce materialne) jest środowisko
przyrodnicze dna dolin rzecznych, zagłębień bezodpływowych w małym stopniu wyłączone z obiegu materii.
Największa odporność środowiska występuje w naturalnych warunkach w obrębie moren czołowych i dennych.
Jednak w wyniku działalności człowieka i wywołanych nią przekształceń środowiska w wielu częściach nastąpiło
znaczne obniżenie potencjału samoregulacyjno-odpornościowej tych terenów.
2.2. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji zmiany studium
Prognoza oddziaływania na środowisko dokumentu – Projektu Zmiany Studium Uwarunkowań i Kierunków
Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Nowogródek Pomorski opracowywanego na podstawie Uchwały nr
VIII/59/11 Rady Gminy Nowogródek Pomorski z dnia 25 października 2011 roku w sprawie przystąpienia do
sporządzenia zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nowogródek
Pomorski w granicach administracyjnych gminy. Prognoza oddziaływania na środowisko projektu studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nowogródek Pomorski została wykonana na
zamówienie Wójta gminy Nowogródek Pomorski.
Obowiązek posiadania przez władze samorządowe aktualnego Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego wynika z ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jednolity Dz. U. z 2003r.n Nr 80, poz. 717, z późn. zmianami) a także
z ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591,
z późn. zmianami). W przypadku braku aktualnej polityki zagospodarowania przestrzennego można się
spodziewać konfliktów wynikających z naruszenia zasad zrównoważonego rozwoju, a co za tym idzie
pogorszenia warunków życia mieszkańców i niekorzystnych zmian w środowisku przyrodniczym.
Studium jest aktem kierownictwa wewnętrznego zobowiązującym władze samorządowe do prowadzenia polityki
w zakresie zagospodarowania przestrzennego realizującej zasadę zrównoważonego rozwoju, zapewniającej
dbałość o ład przestrzenny i jakość życia mieszkańców, zgodnie z ustalonymi celami rozwoju lokalnego a także
w powiązaniu z polityką rozwoju ustaloną na szczeblu samorządu województwa i powiatu.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji projektowanej zmiany studium można
w sposób uogólniony podzielić na:
 zmiany naturalne, głównie zachodzące w dolinach cieków i terenach leśnych,
 zmiany antropogeniczne, które wynikają z niekontrolowanego zajmowania nowych terenów pod
zainwestowanie oraz oddziaływania komunikacyjnych źródeł zanieczyszczeń.
Brak realizacji szczegółowych postanowień projektu zmiany spowodować mogłoby potencjalne zmiany
w środowisku. W przypadku braku aktualnej polityki zagospodarowania przestrzennego gminy można się
spodziewać przede wszystkim dysproporcji w rozwoju gminy Nowogródek Pomorski, wynikającej z naruszenia
zasad zrównoważonego rozwoju a tym samym mogących powodować niekorzystne zmiany stanu środowiska,
utratę cennych walorów środowiska i pogorszenie jakości życia na terenie gminy.
Najważniejsze spośród uwarunkowań zewnętrznych, które w istotny sposób wpływające na kierunki zmian w
zagospodarowaniu przestrzennym, to:
25
a) Modernizacja i rozbudowa układu drogowego gminy Nowogródek Pomorski,
b) Rozwój energetyki ze źródeł odnawialnych.
3. Analiza problemów ochrony środowiska istniejących z punktu widzenia
realizacji projektu zmiany Studium z uwzględnieniem obszarów podlegających
ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody
3.1. Formy ochrony przyrody na terenie gminy Nowogródek Pomorski
W granicach gminy Nowogródek Pomorski znajduje się 44 obszary i obiekty przyrodnicze objęte
wyszczególnionymi prawnymi formami ochrony przyrody:
a) Obszar o znaczeniu Wspólnotowym (OZW) PLH080071 „Ostoja Barlinecka”, (OZW) PLH320010
„Jezioro Kozie” i obszar specjalnej ochrony (OSO) „Puszcza Barlinecka”;
b) Barlinecko – Gorzowski Park Krajobrazowy wraz z otuliną;
c) Obszar Chronionego Krajobrazu „B” Myślibórz i Obszar Chronionego Krajobrazu „C” Barlinek;
d) 20 użytków ekologicznych;
e) 18 pomników przyrody.
3.1.1. Obszary NATURA 2000



Obszar spełniający kryteria obszarów o znaczeniu Wspólnotowym (OZW) PLH080071 „Ostoja
Barlinecka” - obszar ten powstał na mocy Decyzji Komisji z dnia 10 stycznia 2011 r. w sprawie
przyjęcia na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG czwartego zaktualizowanego wykazu terenów
mających znaczenie dla Wspólnoty składających się na kontynentalny region biogeograficzny
(notyfikowana jako dokument nr C(2010) 9669) (2011/64/UE). Obszar zlokalizowane jest
w południowo-wschodniej części Gminy, swoim zasięgiem obejmuje głównie lasy oraz niewielkie
powierzchnie terenów zielonych. W granicach Gminy znajduje się ok. 5,8 km² z ogólnej powierzchni
266 km². Cały obszar Natury to w głównej mierze lasy iglaste i liściaste. Niewielki procent stanowią
lasy mieszane, siedliska łąkowe, rolnicze i wody śródlądowe. Głównymi wartościami przyrodniczymi
są m.in. lasy Puszczy Gorzowskiej, którą tworzą przeważające drzewostany sosny, buczyny,
dąbrowy. W zagłębieniach - bory bagienne i olsy, w dolinach cieków – łęgi. Ponadto znaczącą
wartością przyrodniczą odznacza się bogato rozwinięta sieć hydrograficzna z dopływami Noteci
i Warty oraz licznymi jeziorami. Oczkami wytopiskowymi i torfowiskami.
Obszar spełniający kryteria obszarów o znaczeniu Wspólnotowym (OZW) PLH320010 „Jezioro
Kozie” - obszar powstał na mocy Decyzji Komisji z dnia 12 grudnia 2008 r. w sprawie przyjęcia na
mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG drugiego zaktualizowanego wykazu terenów mających znaczenie
dla Wspólnoty składających się na kontynentalny region biogeograficzny (notyfikowana jako dokument
nr C(2008) 8039) (2009/93/WE). Obszar zajmuje 179,4 ha i tylko jego fragment zlokalizowany jest
w granicach Gminy, w południowo-zachodniej jej części. Swoim zasięgiem obejmuje Jez. Kozie,
przyległe tereny podmokłe, użytki rolne oraz niewielką powierzchnię lasu. Samo jezioro znajduje się
poza granicami Gminy, a w jej obrębie znajduje się tylko część terenów podmokłych i użytków
rolnych. W obszarze stwierdzono występowanie 4 siedlisk chronionych wymienionych w Załączniku
I Dyrektywy Rady 92/43/EWG m.in. jeziora kredowego – rzadkiego typu zbiornika wodnego
z pokładami kredy jeziornej, charakterystyczny dla Poj. Myśliborskiego, czy zmiennowigotnych łąk
trzęślicowych.
Obszar specjalnej ochrony (OSO) PLB080001 „Puszcza Barlinecka” - obszar powstał na mocy
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011r. w sprawie obszarów specjalnej
ochrony ptaków (Dz. U. 2011 r., Nr 25, poz. 133). Obszar zlokalizowane jest w południowo-wschodniej
części Gminy, swoim zasięgiem obejmuje głównie lasy oraz niewielkie powierzchnie terenów
zielonych. W granicach Gminy znajduje się ok. 5,8 km² z ogólnej powierzchni 265 km². Cały obszar
Natury to w głównej mierze lasy iglaste i liściaste. Niewielki procent stanowią lasy mieszane, siedliska
łąkowe, rolnicze i wody śródlądowe. Głównymi wartościami przyrodniczymi jest występowanie co
najmniej 20 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 7 gat. z Polskiej Czerwonej Księgi
(PCK). Wyróżnić można: puchacza, bielika, dzięcioła czarnego czy kanię rudą.
26
3.1.2. Park krajobrazowy

Na terenie gminy znajduje się fragment parku krajobrazowego (ok. 572 ha) waz z otuliną.
Barlinecko – Gorzowski Park Krajobrazowy powstał w 1991 r., obecnie funkcjonującym aktem
prawnym jest Rozporządzenie Nr 107 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 21 lipca 2006 r.
w sprawie Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego (Dz. Urz. Woj. Zachodniopom. Nr 89, poz.
635). „Powierzchnia Parku wynosi 23,982 ha, z tego w gminie Nowogródek Pomorski znajduje się
567,39 ha, tj. 2,37% ogólnej powierzchni Parku i 3,99% powierzchni gminy. Powierzchnia otuliny
Parku wynosi 31.768,19 ha, z tego w gminie Nowogródek Pomorski znajduje się 6.362 ha tj. 20%
ogólnej powierzchni otuliny. Otulina Parku wyznaczona jest we wschodniej części gminy i zajmuje
43,5% jej powierzchni. Na obszarze Parku znajdują się 3 użytki ekologiczne (UE 11,12,15), pomnik
przyrody (P7) oraz proponowane jest utworzenie rezerwatu przyrody „Bukowiec”. Flora i fauna Parku
mają charakter typowy dla krajobrazu leśno – jeziornego. Ponadto występują gatunki rzadkie, jak: lilia
złotogłów, rosiczka okrągłolistna, ze zwierząt: bielik czy orlik krzykliwy. Krajobraz tworzą m.in.
mezotroficzne jeziorka, torfowiska, „lasy bukowe reprezentujące żyzne buczyny pomorskie i buczyny
kwaśne. Leśno - jeziorna kompozycja krajobrazu decyduje o charakterze przyrody Parku oraz o jego
niepowtarzalnym pięknie i krajoznawczej atrakcyjności”. Południowo-wschodnia cześć gminy (niemal
połowa powierzchni gminy) położona jest w otulinie parku krajobrazowego.
3.1.3. Obszary chronionego krajobrazu


Obszar Chronionego Krajobrazu „B” Myślibórz - Obszar ten obejmuje powierzchnię 28.942 ha,
w gminach Myślibórz, Nowogródek Pomorski, Dębno, Lubiszyn. W granicach gminy Nowogródek
Pomorski znajduje się fragment wschodniej części OCK „ B” Myślibórz, obejmujący powierzchnię
350 ha, co stanowi 1,2% obszaru chronionego i 2,4% powierzchni gminy. Zasady funkcjonowania
OCK określa obowiązująca Uchwała Sejmiku Woj. Zachodniopomorskiego Nr XXXII/375/09 z dnia
15 września 2009 r. (Dz. Urzędowy Woj. Zachodniopomorskiego Nr 66, poz. 1804, z późniejszymi
zmianami: Uchwała Nr XXXIV/408/09 Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego z dnia
22 grudnia 2009 r. w sprawie zmiany uchwały Nr XXXII/375/09 Sejmiku Województwa
Zachodniopomorskiego z dnia 15 września 2009 r. w sprawie obszarów chronionego krajobrazu
(Dz. Urz. Zacho. Nr 166, poz. 1804) oraz Uchwała Nr V/43/11 Sejmiku Województwa
Zachodniopomorskiego z dnia 08 marca 2011).
Obszar Chronionego Krajobrazu „C” Barlinek - Obszar ten obejmuje powierzchnię 33815 ha
w gminach Myślibórz, Nowogródek Pomorski, Barlinek, Kłodawa, Pełczyce, Strzelce Krajeńskie,
Santok, Zwierzyń. W granicach gminy Nowogródek Pomorski znajduje się fragment północno –
zachodniej części OCK „C” Barlinek, obejmujący 3987 ha, co stanowi 11,8%obszaru chronionego
i 27,3% powierzchni gminy. W granicach OCK znajduje się kilka istniejących oraz proponowanych
użytków ekologicznych (UE 1,2,6,) i pomników przyrody (P6, 9 – 11, 18 – 24). Obszar chronionego
krajobrazu obejmuje wyróżniające się krajobrazowo tereny o różnych typach ekosystemów.
Zagospodarowanie tych terenów powinno zapewnić stan względnej równowagi ekologicznej
systemów przyrodniczych. Działalność gospodarcza na tych terenach podlega niewielkim
ograniczeniom. Zasady funkcjonowania OCK określa obowiązująca Uchwała Sejmiku Woj.
Zachodniopomorskiego Nr XXXII/375/09 z dnia 15 września 2009 r. (Dz. Urzędowy Woj.
Zachodniopomorskiego Nr 66, poz. 1804, z późniejszymi zmianami: Uchwała Nr XXXIV/408/09
Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 22 grudnia 2009 r. w sprawie zmiany uchwały
Nr XXXII/375/09 Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 15 września 2009 r. w sprawie
obszarów chronionego krajobrazu (Dz. Urz. Zacho. Nr 166, poz. 1804) oraz Uchwała Nr V/43/11
Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 08 marca 2011).
3.1.4. Użytki ekologiczne
W granicach gminy znajduje się 22 użytków ekologicznych uznanych na podstawie 3 rozporządzeń
Wojewody Gorzowskiego:
27



Nr 15 z dn. 25. 11. 1993 r. (Dz. Urz. Województwa Gorzowskiego Nr 17 z 1993r., poz. 190) – UE 6,
Nr 9 / 95 z dn. 28.08. 1995 r. (Dz. Urz. Województwa Gorzowskiego Nr 6 z 1995 r. ,poz. 58) – UE 1 – 5 , 7, 9
–17,
Nr12 /97 z dn. 23.07.1997 r. (Dz. Urz. Województwa Gorzowskiego Nr 8 z 1997 r., poz. 97) – UE 8,
oraz Uchwał Rady Gminy Nowogródek:
 Uchwała Rady Gminy Nowogródek z 31 marca 2006 r. Nr XXIX/179/06, Zmiana pow.: Uchwała RG z dnia
14.03.2007, Nr VI/26/07,
 Uchwała Rady Gminy Nowogródek z 12.11.2008Nr XVIII/127/08,
 Uchwała Nr XXXIV/243/10 Rady Gminy Nowogródek Pomorski z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie ustanowienia
użytku ekologicznego,
 Uchwała Nr XV/102/12 Rady Gminy Nowogródek Pomorski z dnia 2 sierpnia 2012 r. w sprawie ustanowienia
użytku ekologicznego pn. „Łąki Parzeńskie”,
 Uchwała Nr XV/103/12 Rady Gminy Nowogródek Pomorski z dnia 2 sierpnia 2012 r. w sprawie ustanowienia
użytku ekologicznego pn. „Łąki Młyńskie”.
Użytki ekologiczne obejmują zróżnicowane siedliska przyrodnicze: naturalną wyspę na jeziorze, śródleśne bagna,
torfowiska, trzcinowiska, zabagnione łąki i olsy. Ochrona tych obiektów ma na celu zachowanie różnorodności
biologicznej obszaru i zapewnienie harmonijnego funkcjonowania krajobrazu zwłaszcza tam, gdzie pozostałości
cennych, naturalnych ekosystemów znajdują się w otoczeniu terenów użytkowanych i przekształcanych przez
człowieka.
Łączna powierzchnia użytków ekologicznych na obszarze gminy wynosi 157,02 ha, co stanowi 1,08% jej
powierzchni. Są to następujące obiekty przyrodnicze:
Wykaz istniejących użytków ekologicznych na terenie gminy Nowogródek Pomorski.
Symbol
Pow.
Lokalizacja
Opis obiektu, cel ochrony
Lp
na
w ha
mapie
1
2
4
3
5
Fragmenty olsu, zarośla wierzbowe i
1. Rokitno, 1 Km SW,
Oddz. 184c, Nadl. Różańsko,
leszczynowe; przytulia błotna, wierzbówka
Obręb Giżyn działka nr 184/1
1,16 błotna, turzyca błotna, ostrożen błotny,
UE 1
groszek łąkowy, trzcinnik piaskowy.
Ekosystemy bagienne, ostoja zwierzyny.
2. Rokitno, 1 km SSW,
Torfowisko niskie; turzyce, trzcina, na
Oddz. I82j, Nadl. Różańsko,
obrzeżach wierzby; Stw.: przytulia błotna,
Obr. Giżyn, Dz. nr 182/3
1,04 tojeść, wierzbówka błotna . Zachowanie
UE 2
zasobów genowych i różnych typów
środowisk.
3. 1 km SE od Renic,
Zdegradowane o niewielkiej wartości
Oddz. 200i, Nadl. Różańsko,
florystycznej torfowisko niskie (wycięte
Obr. Nowogródek dz. nr 200/1
4,15 wiązy). Stw.: ropucha szara, żaby UE 3
jeziorkowa, moczarowa, wodna, trawna.
Ostoja zwierzyny, rezerwuar wody.
4. Giżyn, 1,5 km S,
Zarośla wierzbowe z Salix cinerea
Oddz. 209h Nadl. Różańsko,
otoczone olszą. Stw. sit rozpierzchły,
Obr. Nowogródek
0,44 tojeść pospolita, gwiazdnica pospolita.
UE 4
Zachowanie zasobów genowych i różnych
typów środowisk.
5. Nowogródek P. 1,2 km S,
Torfowisko przejściowe, wraz ze
Oddz. 225h, Nadl. Różańsko,
zbiornikiem polihumusowym, częściowo
Obr. Giżyn dz. nr 225/1
zarośnięte przez zarośla wierzbowe Stw.:
2,34
UE 5
gorysz błotny, wąkrota zwyczajna,
siedmiopalecznik błotny, przytulia błotna,
mięta nadwodna, żaby brunatne i zielone.
28
6.
Wyspa na Jeziorze Karske Wielkie,
Obr. Kinice, dz. 216/4
7.
Trzcinna, 3 km WWS,
Oddz, 248g, Nadl. Różańsko,
obr. Trzcinna, dz. nr 248/1
0,70
Ekosystemy bagienne, ostoja zwierzyny
Na wyspie olsza czarna, wierzby; w strefie
przybrzeżnej szuwar trzcinowo – pałkowy.
Zachowanie cennych biotopów wyspy.
Zarastający zbiornik wodny z przyległym
olsem, kilka gatunków drzew i krzewów,
stanowisko roślin chronionych. Rzadki w
kraju szuwar kłociowy. i coraz rzadziej
zachowane olesy, ostoja ptactwa.
Zagrożenia: zmiana stosunków wodnych,
wynikająca np. z wycinki drzew w
sąsiedztwie.
Głównie łąki długotrwale zalane wodą,
szuwar złożony z turzyc, mózgi trzcinowej
i traw. Rozlewiska Kłodawki. Stw. traszka
zwyczajna, żaba jeziorkowa, moczarowa i
wodna; błotniak łąkowy, brzęczka,
trzciniak. Ostoja zwierzyny, rezerwuar
wody. Zagrożeniem jest osuszenie
obiektu.
Ols, śmiałek pogięty, turzyca sina.
Ekosystemy bagienne, ostoja zwierzyny
0,70
Ols , śmiałek pogięty, turzyca sina.
Ekosystemy bagienne, ostoja zwierzyny
0,26
4,60
8 . Stawno 1,2 km W od Łubianki,
Działka nr 929, Obr. Karsko
95,38
9.
Parzeńsko, 2,5 km SE
Oddz.479g, Nadl. Barlinek,
Obr. Karsko (Polana), dz. nr 479/1
10. Parzeńsko 2,6 kmSE,
Oddz. 479f Nadl. Barlinek,
Obr. Karsko (Polana) dz. nr 479/1
11. Polana 2 km SW Łubianki,
Oddz. 523d Nadl.Barlinek,
Obr. Karsko dz. nr 523/1
12. Polana 2,2 km S od Łubianki,
Oddz. 570c Nadl. Barlinek,
Obr. Karsko dz. nr 570/1
13. Prostki 2 km E,
Oddz. 390f Nadl. Barlinek
Obr. Karsko (Szable) dz. nr 390
14. Prostki , 0,8 kmSW,
Oddz. 488c, Nadl. Barlinek,
Obr. karsko (Ławin), Dz. nr 488
15. Prostki 2,5 kmEES,
Oddz. 53 Og Nadl. Barlinek,
Obr. Karsko (Polana) Dz. nr 530/1
16. Szable - 1,5 km N od Jastrzębca,
Oddz. 445c,446d, 446b, Nadl. Barlinek,
Obr. Karsko, Dz. nr 445/1, 446
1,75
1,27
1,64
8,00
3,20
3,34
Oles, Gleba-mursz: mursz na pias.
Pokrywa gleby silnie zadarniona: sit;
turzyce. Ekosystemy bagienne, ostoja
zwierzyny.
Torfowisko niskie; turzyce, trzcina, sit
rozpierzchły, tojeść pospolita, wierzbówka
błotna. Zachowanie zasobów genowych i
różnych typów środowisk.
Mocno podsuszone torfowisko, porośnięte
głównie przez turzyce, z domieszką sita i
trzciny. Zdegradowane, z wkraczającą
pokrzywą i ostrożeniem. Oles, Gleba-torf:
torf wys. płyt. na pias. Pokrywa gleby zdiczała: turz; sit; pokrzywa. Ekosystemy
bagienne, ostoja zwierzyny.
Oles, Gleba-torf: torf niski gleb. Pokrywa
gleby silnie zadarniona: trzcin.; obiekt
przesuszony. Ekosystemy bagienne,
ostoja zwierzyny.
Oles, Gleba-torf: torf niski gleb. Pokrywa
gleby silnie zadarniona: trzcin.; obiekt
przesuszony.
Ekosystemy bagienne, ostoja zwierzyny
Bór mieszany wilgotny, Gleba-bielic: pias.
sł. glin. z przew. utw. moc. Pokrywa gleby
zdziczała: trzcina; trzęślica modra,
torfowce. Stw. traszka zwyczajna, traszka
grzebieniasta, ropucha szara, żaba
UE 6
UE 7
UE 8
UE 9
UE 10
UE 11
UE 12
UE 13
UE 14
UE 15
UE 16
29
17.
18.
19
Szable 1 km NNW od Jastrzębca,
Oddz. 447d Nadl. Barlinek,
Obr. Karsko, dz. nr 447
Nowogródek Pom. 1,5 km NE,
cz. dz. Nr 454/54
Stawno 1,2 km W od Łubianki,
część dz. Nr 425/1, obręb Karsko,
Oddz.425 c
wodna.
Zachowanie
wartości
przyrodniczych,
ostoja
zwierzyny
Zagrożenia; osuszenie, zaśmiecanie.
Zalany oles, leżący w dolinie rzeki
Marwicy. Bór mieszany wilgotny, Glebatorf: torf wys. płyt. na pias. Pokrywa gleby
4,43
zdziczała: turz; sit; pokrz. Zachowanie
wartości przyrodniczych, ostoja zwierzyny.
Postuluje się powiększenie tego obiektu.
„Torfianki przy Sumiaku” – Akwen o
powierzchni ponad 2 ha powstały w
wyrobisku potorfowym, otoczony lasem
mieszanym oraz podsuszoną olszyną. Na
jego środku znajduje się wyspa porośnięta
szuwarem narecznicowo-pałkowym z
domieszką trzciny oraz gatunków błotnych
m.in. przytulię bagienną, gorsza błotnego,
turzycę nibyciborowatą, mięte nadwodną.
Brzegi jeziora otoczone są wąskim pasem
różnogatunkowego szuwaru z przewagą
trzciny. W toni wodnej występują łąki
ramieniowe – Chara fragilis i Chara
vulgaris oraz niewielkie płaty nymfeidów z
grzybieniami białymi. Chronione gatunki
fauny, np. bezkręgowce: biegacz
5,5115 granulowany, biegacz ogrodowy, gajowy i
fioletowy; płazy: traszka grzebieniasta,
traszka zwyczajna, kumak nizinny,
ropucha szara, rzekotka drzewna, żaba
jeziorowa, żaba trawna, żaba moczarowa,
żaba wodna; gady: jaszczurka zwinka,
jaszczurka żyworodna, rzadkich; ptaki:
czapla siwa (żerująca), łabędź niemy,
gęgawa, cyraneczka, czajka, remiz. Teren
zarastających
zbiorników
wodnych
powstających po eksploatacji torfu,
miejsce bytowania i gniazdowania wielu
gatunków ptaków oraz występowania
rzadkich i chronionych gatunków roślin –
wymienione na listach Dyrektywy
Siedliskowej i Ptasiej oraz chronione
Konwencją Berneńską.
„Pastwisko koło Stawna”, znajduje się w
bezpośrednim sąsiedztwie istniejącego
użytku ekologicznego zajmującego teren
oznaczony w ewidencji gruntów nr działki
929. Pastwisko koło Stawna stanowi
ważne miejsce bytowania i rozwoju
1,73 szczególnie
bezkręgowców
(pająki,
motyle, trzmiele, szarańczaki), płazów
(kumak nizinny, rzekotka drzewna,
traszka) a także ptaków (żurawi). Teren
pastwiska,
miejsce
bytowania
i
występowania rzadkich i chronionych
gatunków roślin i zwierząt Siedliska i
UE 17
UE 18
UE19
30
20
Kinice, część działki nr 283 (1,50ha)
i 17/21 (13,88ha),
Oddz. 32a 32A k, 32s, 32 A t, 32A g,
32A m
15,38
21
Obręb Karsko (na zach. od miejscowości
Parzeńsko), część działki ew. 1012
Oddz. 384 d, 384 f, 384 c
22
Obręb Karsko, część działki ew. 1013
(1,97 ha) i działki 1023 (12,18 ha)
Oddz. 385 n, 385 l, 435 c, 435 i, 435 h,
435 b.
6,79
14,15
gatunki wymienione na listach Dyrektywy
Siedliskowej oraz chronione Konwencją
Berneńską.
„Mokradła koło Ulejna” Stanowią one
naturalne elementy krajobrazu, będące
pozostałością występujących niegdyś na
danym terenie zbiorowisk – bagna przy
ciekach wodnych, użytkowane kiedyś łąki i
pastwiska, które na dzień dzisiejszy
„zdziczałe” i okresowo podtapiane
stanowiące miejsce bytowania wielu
organizmów żywych. Występują tu w
szczególności bezkręgowce (pająki,
motyle, trzmiele, szarańczaki), płazy
(kumak nizinny, rzekotka drzewna,
traszka, żaba moczarowa, trawna), gady
(padalec
zwyczajny,
jaszczurka
żyworodna) a także ptaki (miejsce
bytowania żurawi, teren żerowiskowy kani
rdzawej).
„Łąki Parzeńskie” powstały w celu
zachowania
kompleksu
terenów
bagiennych, łąk i pastwisk, stanowiących
miejsce
występowania
prawnie
chronionych gatunków zwierząt i roślin.
„Łąki Młyńskie” powstały w celu
zachowania
kompleksu
terenów
bagiennych, łąk i pastwisk, stanowiących
miejsce
występowania
prawnie
chronionych gatunków zwierząt i roślin
UE20
UE21
UE22
3.1.5. Pomniki przyrody
Na obszarze gminy Nowogródek Pomorski znajduje się 18 pomników przyrody. Są to drzewa
pojedyncze i w grupie. Przedstawia je poniższe zestawienie:
Tab. 4. Zestawienie pomników przyrody w gminie Nowogródek Pomorski
Lp
Nazwa gatunku
Obwód
pnia
[cm]
Wys.
[m]
Lokalizacja
Symbol
na
mapie
1.
Dąb bezszypułkowy „Chochoł”
550
25
Karsko, park podworski
P1
2.
Lipa szerokolistna „Brzęczadło”
370
25
Karsko, park podworski
P2
3.
Jesion wyniosły
378
27
Nadl. Barlinek,
Leśn. Szable, oddz. 344 b
P3
4.
Klon pospolity
290
26
Nadl. Barlinek, Leśn. Szable,
oddz. 344 d
P4
Dąb szypułkowy
470
27
Nadl. Barlinek, Leśn. Szable –
oddz.344 d
Dąb szypułkowy
319
25
- oddz. 344 d
Dąb szypułkowy
450
27
- oddz. 344 d
5.
P5
31
Dąb szypułkowy
467
28
- oddz. 344 d
Dąb szypułkowy
385
25
- oddz. 344 d
Dąb szypułkowy
440
26
- oddz. 344 d
Dąb szypułkowy
365
25
- oddz. 391
Dąb szypułkowy
366
25
- oddz. 391
6.
Wiąz polny
362
16
Nadl. Barlinek, Leśn. Polana,
oddz. 483 b
P6
7.
Dąb szypułkowy
357
32
Nadl. Barlinek, Leśn. Polana,
oddz. 577 d
P7
8.
Gniazdo orła na 100 –letniej sośnie
-
-
Nad. Barlinek Leśn. Karsko
oddz. 591b Karsko dz. nr 591
P8
9.
Dąb szypułkowy
420
32
Leśnictwo Nowogródek Pom.
Oddz. leśny 182 l.
P9
10.
Żywotnik
240
24
Leśnictwo Nowogródek Pom.
Oddz. leśny 225b.
P10
11.
Żywotnik
240
24
Leśnictwo Nowogródek Pom.
Oddz. leśny 225b
P11
3.1.6. Obszary cenne przyrodniczo
Obszary uznane za cenne przyrodniczo, ważne dla zachowania różnorodności biologicznej fauny i flory oraz
walorów krajobrazowych, wydzielone poza obszarami proponowanymi do objęcia ochroną na mocy ustawy o
ochronie przyrody oraz w obrębie wielkopowierzchniowych form ochrony przyrody. Dla tych obszarów nie
proponuje się konkretnej formy ochrony, ale wskazuje się je w celu zachowania i ochrony, aby zapewnić
utrzymanie równowagi systemów przyrodniczych.
OC 1 - Jezioro Rokitno z pasem nadbrzeżnych zadrzewień. Akwen eutroficzny, zagrożony spływem biogenów
z pól przylegających od północy (gm. Myślibórz). Obiekt faunistyczny i florystyczny.
OC 2 – Torfowisko, przejściowe, śródpolne znajdujące się ok. 0,5 km na północny zachód od Rokitna, po prawej
stronie drogi do Sulimierza. Obiekt z lustrem wody, zarasta łozowiskiem. Zagrożony spływem biogenów
z przyległych pól. Obiekt faunistyczny i florystyczny.
OC 3 – Jezioro Sulimierskie z otaczającymi je łąkami. Obiekt faunistyczny. Ochrona stanowisk fauny wymaga
utrzymania ekstensywnej gospodarki łąkarskiej.
OC 4 – Śródpolne oczka wodne w południowo – zachodniej części wsi Rokitno. Obiekt faunistyczny.
OC 5 – Jezioro Kinickie z pasem nadbrzeżnych zadrzewień i łąką przylegającą od północy. Obiekt faunistyczny
i florystyczny, zagrożony jest spływem biogenów z pól i ścieków bytowych z pobliskich zabudowań.
W odsłoniętych miejscach stanowi wodopój dla bydła.
OC 6 – Staw we wsi Kinice. Obiekt faunistyczny.
OC 7 – Śródpolne oczka wodne ok. 1,0 km na północny zachód od Nowogródka Pomorskiego, pomiędzy
drogami do Giżyna i Giżyna Osady. Obiekt faunistyczny. Zagrożony jest eutrofizacją, osuszeniem i
niszczeniem roślinności.
OC 8 – Śródpolne oczka wodne ok. 1,5 km na zachód od Nowogródka po prawej stronie drogi do Ław. Obiekt
faunistyczny. Zagrożony jest eutrofizacją, osuszeniem i niszczeniem roślinności.
OC 9 – Śródpolne oczka wodne ok. 0,5 m na wschód od południowej części Kinic Nowych. Obiekt faunistyczny.
OC 10 – Jezioro Karskie Wielkie z nadbrzeżnym zadrzewieniem. Cenny obiekt faunistyczny, florystyczny
i biocenotyczny. Zagrożony jest ściekami bytowymi pochodzącymi z nieskanalizowanych terenów
zabudowy rekreacyjnego realizowanej w bezpośredniej strefie nadbrzeżnej jeziora.
32
OC 11 – Jezioro Sumiackie z nadbrzeżnym zadrzewieniem. Obiekt florystyczny i faunistyczny.
OC 12 – Łąki na torfowisku na północ od Trzcinnej. Obiekt faunistyczny. Zagrożeniem jest zaprzestanie
gospodarowania na łąkach i obniżenie poziomu wód gruntowych.
OC 13 – Śródpolne oczka wodne na północ od drogi Golin – Trzcinna. Obiekt faunistyczny.
OC 14 – Pagórki porośnięte roślinnością ciepłolubną na wschód od Trzcinnej. Obiekt florystyczny.
OC 15 – Jezioro Parzeńskie z pasmem nadbrzeżnej roślinności i torfowiskiem przylegającym od północy. Obiekt
faunistyczny i florystyczny.
OC 16 – Dolina rzeki Kłodawki na całej długości od jej wypływu z jeziora Karskie Wielkie. Zróżnicowane
ekosystemy: jeziora, podmokłe śródleśne łąki, stawy rybne. Obiekt faunistyczny i florystyczny. Lokalny
korytarz ekologiczny.
OC 17 – Dolina rzeki Marwicy poniżej użytku ekologicznego UE 17. Zróżnicowane ekosystemy: rozlewiska, stawy
rybne, olsy. Obiekt faunistyczny i florystyczny. Lokalny korytarz ekologiczny.
(źródło – SUKiZP Nowogródek Pomorski, Nowogródek Pom. 2006 oraz Waloryzacja przyrodnicza województwa
zachodniopomorskiego).
3.1.7. Miejsca regularnego przebywania i rozrodu zwierząt
Na obszarze Gminy znajdują się miejsca regularnego przebywania czy rozrodu zwierząt oraz występowania
roślin i grzybów. O ich ochronie mówią:
a)
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz
gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących
się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000( Dz. U. Nr 77,poz. 510),
W granicach gminy Nowogródek Pomorski, wg „Waloryzacji przyrodniczej województwa zachodniopomorskiego”,
występuje 5 punktowych stanowisk kwaśnej buczyny niżowej oraz 6 rodzajów siedlisk leśnych „będących
przedmiotem zainteresowania Wspólnoty”:

Kwaśna buczyna niżowa [kod: 9110-1],

Grąd środkowoeuropejski,

Grąd Subatlantycki [kod: 9160],

Śródlądowe kwaśne dąbrowy [kod: 9190-2],

Łęgi olszowe, olszowo-jesionowe, jesionowe [kod: 91E0],

Żyzna buczyna niżowa.
Znaczna część tych siedlisk znajduje się w południowej części Gminy, gdzie wchodzą w skład fragmentu dużego
kompleksu Puszczy Gorzowskiej.
Ponadto w granicach Gminy znajdują się również siedliska występujące poza lasami:
 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne [kod: 3150],
 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie [kod: 6510],
 Twardowodne oligo- i mezotroficzne zbiorniki wodne z podwodnymi łąkami ramienic [kod:
3140],
 Suche wrzosowiska [kod: 4030],
 Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe [kod: 6120],
 Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi [kod: 2330],
 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe [kod: 6410],
b)
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w spawie ochrony gatunkowej
zwierząt ( Dz. U., Nr 237, poz. 1419),
- wymienia gatunki zwierząt dziko żyjących, które podlegają ochronie oraz, dla których określa „zakazy właściwe
dla poszczególnych gatunków lub grup gatunków zwierząt i odstępstwa od zakazów. Posługując się ww.
„Waloryzacją …”, w granicach Gminy występuje stosunkowo duża liczba takich zwierząt. Znaczna część to
organizmy siedlisk podmokłych i wodnych jak płazy czy ptaki.
Na obszarze gminy znajduje się kilka gniazd ptaków rodzimych, dziko występujących objętych ochroną
gatunkową na podstawie Rozporządzenia MOŚ, ZN i L z dn. 6.01. 1995 r. w sprawie ochrony gatunkowej
zwierząt. Są to gniazda ptaków drapieżnych objętych ochroną gatunkową ścisłą, dla których Zarządzeniem Nr
33
260 / 2001 Wojewody Zachodniopomorskiego z dn. 24.07.2001 r. ustalone zostały granice miejsc rozrodu i
regularnego przebywania oraz terminy ochrony tych miejsc.
Na mocy cytowanego wyżej Rozporządzenia MOŚ, ZN i L oraz aktualnego Rozporządzenia MŚ z dn. 26.09.
2001 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt, ochronie ścisłej podlega również m. in. bocian biały. Gniazda
tego gatunku znajdują się w następujących miejscowościach: Giżyn, Kinice, Nowogródek Pomorski, Karsko,
Rataje, Trzcinna.
c)
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.
U. z 2012 r. poz. 81),
- określa gatunki dziko występujących roślin, zakazy właściwe dla poszczególnych gatunków lub grup gatunków
roślin i odstępstwa od zakazów oraz sposoby ochrony.
W granicach Gminy zlokalizowanych jest 38 stanowisk roślin chronionych (wg „Waloryzacji …), są to stanowiska
m.in.: modrzewnicy zwyczajnej, grążela żółtego, bluszczu pospolitego, bagna zwyczajnego, różnych gatunków
mchów.
d)
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących
grzybów objętych ochroną (Dz. U. Nr 168, poz. 1765),
- określa gatunki dziko występujących grzybów, zakazy właściwe dla poszczególnych gatunków lub grup
gatunków grzybów i odstępstwa od zakazów oraz sposoby ochrony. „Waloryzacja przyrodnicza dla województwa
zachodniopomorskiego” nie lokalizuje żadnych siedlisk grzybów chronionych w granicach gminy Nowogródek
Pomorski.
e)
Dyrektywy Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa,
- która mówi o „ochronie wszystkich gatunków ptactwa występujących naturalnie w stanie dzikim na europejskim
terytorium Państw Członkowskich, do którego stosuje się Traktat. Obejmuje ona ochronę, gospodarowanie oraz
kontrolę tych gatunków i ustanawia reguły ich eksploatacji.” Odnosi się ona zarówno do ptaków, jak i ich jaj,
gniazd i naturalnych siedlisk.
f)
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony
ptaków (Dz. U. Nr 25, poz. 133 ze zm.);
- w którym do celów należy „ochrona populacji dziko występujących gatunków ptaków, utrzymanie i
zagospodarowanie ich naturalnych siedlisk zgodnie z wymogami ekologicznymi, przywracanie zniszczonych
biotopów oraz tworzenie biotopów.
3.2. Obszary przyrodnicze proponowane do ochrony

L.p.
WYKAZ PROJEKTOWANYCH POMNIKÓW PRZYRODY
Obwód
Wysokość
Nazwa gatunku
pnia w cm
wm
Lokalizacja
1.
Dąb bezszypułkowy
345
25
Leśn. Szable, oddz. 391 c
2.
Dąb szypułkowy
340
25
Nadl. Barlinek, Leśn. Kinice, oddz. 38 g
3.
Dąb szypułkowy
397
26
Nad Jeziorem Kinickim, północno - zachodni brzeg
4.
Dąb szypułkowy
490
30
5.
Dąb szypułkowy
353
25
Trzcinna, przy drodze obok szkoły i kościoła
6.
Lipa szerokolistna
416
25
Sumiak, park podworski
7.
Wiąz szypułkowy
323
-
cm. Golin, park podworski
8.
Lipa drobnolistna
328
-
cm. Świątki, park podworski
9.
Lipa drobnolistna
487
24
Nad Jeziorem Karskie Wielkie, południowo - wschodni
brzeg
Giżyn Młyn
34
Droga Nowogródek Pomorski – Giżyn, ok. 1,5 km na
10.
Dąb szypułkowy
421
24
11.
Dąb szypułkowy
385
24
Giżyn, przy krzyżu
12.
Dąb szypułkowy
430
22
Nad Jeziorem Sumiackim, pn-wsch brzeg
13.
Dąb szypułkowy
320
20
Nad Jeziorem Sumiackim, północno – wschodni brzeg
14.
Dąb szypułkowy
350
20
Nad Jeziorem Sumiackim, pn-wsch brzeg
15.
Dąb szypułkowy
420
20
Nad Jeziorem Sumiackim, pn-wsch brzeg
16.
Dąb szypułkowy
430
20
Nad Jeziorem Sumiackim, pn-wsch brzeg
17.
Dąb szypułkowy
350
20
Nad Jeziorem Sumiackim, wschodni brzeg
18.
Buk zwyczajny
340
-
Nadl. Barlinek, Leśn. Karsko, Oddz. 580
19.
Buk zwyczajny
320
-
Nadl. Barlinek, Leśn. Karsko, Oddz. 580
20.
Aleja lipowa
-
-
21.
Głaz oczkowy
10 m
-
w Trzcinnej
przy drodze Trzcinna – Golin., 1 km przed zabudowaniami
d. PGR. Golin

północ od Nowogródka
UŻYTKI EKOLOGICZNE PROJEKTOWANE
Lp.
Użytek ekologiczny
Symbol na mapie
1.
Torfowisko przejściowe koło Kinic
UEp 1
2.
Łozowisko koło Karska
UEp 2
3.
Łozowisko koło Sumiaka
UEp 3
4.
Świątki
UEp 4
5.
Jezioro Ciche
UEp 5
6.
Jezioro Kozie
UEp 6
7.
Jezioro Okrągłe
UEp 7
8.
Łąki pod Chocieniem
UEp 8
9.
Rozlewiska Marwicy koło Jastrzębca
UEp 9

Na podstawie „Waloryzacji przyrodniczej gminy Nowogródek Pomorski”, oraz opracowań gminnych
(Opracowanie ekofizjograficzne do Studium z 2003 r.), proponuje się utworzenie jednego rezerwatu
przyrody „Bukowiec” - Obiekt ten leży przy południowej granicy gminy, na obszarze Barlinecko –
Gorzowskiego Parku Krajobrazowego, w kompleksie lasów Puszczy Barlineckiej Nadleśnictwa Barlinek,
Leśnictwo Polana. Obszar projektowanego rezerwatu wynosi 145,29ha, z tego w gminie Nowogródek
Pomorski znajduje się 137,25 ha a pozostała część 8,04 ha leży w gminie Kłodawa. Celem ochrony tego
obiektu przyrodniczego jest zachowanie ze względu na znaczenie naukowo – dydaktyczne
i krajobrazowe zróżnicowanych ekosystemów obejmujących: śródleśne, zarastające jezioro Ściegienko
(Bukowiec) oraz naturalne siedliska drzewostanów bukowych i olsów, torfowisko niskie, wilgotną łąkę
ostrożeniową z licznymi stanowiskami chronionych gatunków roślin (m.in. różne odmiany storczyków)
i zwierząt.
3.3. Ochrona przyrody w otoczeniu gminy Nowogródek Pomorski
Gmina znajduje się w kilku wielkoprzestrzennych obszarach chronionych wykraczających poza jej granice,
ustanowionych na mocy ustawy o ochronie przyrody:
 południowo - wschodnia część gminy znajduje się w granicach Barlinecko – Gorzowskiego Parku
35



Krajobrazowego oraz w obszarach Natura 2000: PLB080001 „Ostoja Barlinecka” oraz PLH080071 „Puszcza
Barlinecka”,
środkowa część (w układzie południkowym) znajduje się w granicach obszaru chronionego krajobrazu ,,C”
Barlinek,
południowo - zachodnia część gminy (na zachód od Trzcinnej), znajduje się w granicach obszaru
chronionego krajobrazu ,,B” Myślibórz,
wschodnia i południowa część gminy znajduje się w granicach otuliny Barlinecko – Gorzowskiego Parku
Krajobrazowego.
W najbliższym otoczeniu znajdują się:
 od południa Obszar Chronionego Krajobrazu Puszcza Barlinecka (wzdłuż granicy południowej), obszar
Natura 2000 PLH080004 „Torfowisko Chłopiny” (70 m), rezerwat przyrody „Bagno Chłopiny” (910 m),
rezerwat „Dębina” (1 km),
 na południowy-zachód obszar Natura 2000 PLB320015 „Ostoja Witnicko-Dębniańska (ok. 7,2 km),
 od zachodu (częściowo w granicach Gminy) obszar Natura 2000 PLH320010 „Jezioro Kozie”, Obszar
Chronionego Krajobrazu „Lasy Witnicko-Dębniańskie” (2,5 km),
 od północnego-zachodu obszar Natura 2000 PLH320014 „Pojezierze Mysliborskie” (2,3 km).
3.4. Problemy ochrony przyrody
Główne problemy ochrony środowiska na terenach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem:
 zanieczyszczenia atmosferyczne powodowane głównie przez komunikację samochodową, lokalne
kotłownie, domowe paleniska w zabudowie zagrodowej oraz jedno- i wielorodzinnej;
 wzrost zagrożenia hałasem dla terenów zabudowy mieszkaniowej w sąsiedztwie tras komunikacyjnych
o intensywnym ruchu;
 wzrost zagrożenia hałasem, pogorszenie warunków optycznych (migotanie) na terenach w bliskim
sąsiedztwie projektowanych elektrowni wiatrowych,
 potencjalne zagrożenie odorami z istniejących ferm norek zlokalizowanych w Karsku i Giżynie.
Zagrożenie wewnętrzne dla środowiska obszaru „Studium...” i zarazem zagrożenie jego oddziaływania na
otoczenie stanowi m.in. oddziaływanie krajobrazowe planowanych elektrowni wiatrowych.
4. Charakterystyka projektu zmiany studium
4.1. Główne cele opracowania zmiany studium
Studium jest aktualizacją dokumentu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gminy Nowogródek Pomorski, przyjętego Uchwałą nr XXX/185/2006 przez Radę Gminy Nowogródek Pomorski
w dniu 12 kwietnia 2006 roku, zmienionego w części uchwałą nr VIII/42/07 Rady Gminy w Nowogródku
Pomorskim z dnia 11 czerwca 2007 roku.
Konieczność zmiany kierunków polityki przestrzennej zawartych w obowiązującym dotychczas Studium wynika
m.in. z potrzeby uwzględnienia:
 ustaleń, dokumentów politycznych, strategicznych i programowych odnoszących się w swoim zakresie
do obszaru województwa zachodniopomorskiego,
 dokumentów strategicznych i programowych realizowanych na poziomie Gminy Nowogródek Pomorski;
 ustaleń przyjętych w podjętych wcześniej opracowaniach planistycznych, które nie są zgodne z
obowiązującym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego;
 oczekiwań wspólnoty samorządowej i osób władających gruntami, wyrażonych we wnioskach i
uwagach, które zostały wniesione przed oraz w trakcie prac nad Studium.
Przemiany gospodarcze, społeczne, przestrzenne, a także zmiany sytuacji prawnej, mające miejsce w ostatnich
latach, wskazywały na konieczność aktualizacji niektórych obszarów polityki Gminy. W nowej sytuacji należało
podjąć:
36






weryfikację niektórych kierunków zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu
terenów;
weryfikację obszarów i zasad ochrony krajobrazu kulturowego i zabytków, uwzględnienie ochrony
zabytków w gminnej ewidencji zabytków do objęcia ochroną w planach miejscowych;
weryfikację projektowanej sieci drogowej;
wyznaczenie obszarów, na których rozmieszczone będą nowe planowane inwestycje celu publicznego o
znaczeniu lokalnym i ponadlokalnym;
określenie obszarów przestrzeni publicznej i zasad ich zagospodarowania;
określenie obszarów wskazanych do sporządzenia planów miejscowych, z uwzględnieniem miejsc, w
których konieczna jest zmiana przeznaczenia gruntów z rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne
oraz określenie zasad wyznaczania granic dla podejmowanych planów miejscowych.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nowogródek Pomorski, jako
dokument kierunkowy, określający politykę przestrzenną i zasady zagospodarowania, nie determinuje
szczegółowych rozwiązań urbanistyczno architektonicznych. Wskazuje natomiast przyjęte przez gminę zasady
utrzymania struktury przestrzennej gminy i kierunki jej zmian oraz możliwe, jak na tę skalę i stopień
szczegółowości opracowania, ustalenia lokalizacyjne i funkcjonalne dotyczące zagospodarowania i użytkowania
terenów.
4.2. Strategiczne kierunki rozwoju gminy












Stworzenie oferty inwestycyjnej – park przemysłowy w rejonie węzła na drodze S3 „Myślibórz”;
stworzenie warunków dla wszechstronnego rozwoju gospodarczego, szczególnie atrakcyjnych lokalnych
warunków do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej oraz inwestowania, przygotowanie
terenów dla potencjalnych inwestorów;
stworzenie atrakcyjnych warunków osadniczych dla nowych mieszkańców, rozwój zabudowy
mieszkaniowej w oparciu o wysoką jakość środowiska;
wykorzystanie szans rozwoju turystyki i agroturystyki, wynikających z unikatowych zasobów dziedzictwa
kulturowego, przyrody i krajobrazu gminy, licznych atrakcji turystycznych znajdujących się w sąsiedztwie
oraz szlaków turystycznych przebiegających przez gminę;
Rozwój produktu turystycznego w ramach inicjatywy pod nazwą "Pomorski Krajobraz Rzeczny":
Wykształcenie w Konicach Nowych systemu przestrzeni o charakterze publicznym, tworzących
atrakcyjną strukturę funkcjonalno – przestrzenną dla rozwoju funkcji związanych usługami i rekreacją;
rozwój rolnictwa, przetwórstwa i przechowalnictwa płodów rolnych,
wykorzystanie zasobów środowiska gminy Nowogródek Pomorski szczególnie odnawialnych źródeł
energii, lokalizacja zespołów elektrowni wiatrowych oraz innych instalacji i budowli do produkcji energii
ze źródeł odnawialnych;
podnoszenie walorów estetycznych wsi z zachowaniem lokalnej tradycji budowlanej,
zapewnienie korzystnych zmian w funkcjonowaniu środowiska przyrodniczego, ochrona powiązań
przyrodniczych i bioróżnorodności środowiska gminy;
ochrona przyrody, dziedzictwa kulturowego, krajobrazu i zabytków;
objęcie rekultywacją obszarów zdegradowanych.
.
4.3. Główne kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy
4.3.1. Kierunki rozwoju osadnictwa, usług turystycznych, rekreacji indywidualnej.
1)
2)
3)
4)
Wsie, w których wyznacza się obszary uzupełnień zabudowy wsi o charakterze wielofunkcyjnym: Nowogródek
Pomorski, Świątki, Trzcinna, Rataje, Giżyn, Golin (teren folwarku), Rokitno; Karsko, Kinice, Sumiak;
Wsie, w których wyznacza się obszary rozwoju zabudowy, o charakterze wielofunkcyjnym: Nowogródek Pomorski,
Karsko, Trzcinna;
Wsie, w których wyznacza się obszary rozwoju zabudowy mieszkaniowej: Karsko;
Wsie, w których wyznacza się obszary uzupełnień zabudowy usługowej, w tym usług turystycznych, rekreacji
37
indywidualnej i zabudowy letniskowej: Parzeńsko, Kinice (południowo zachodnia część wsi), Chocień,
Wsie, w których wyznacza się obszary rozwoju zabudowy usługowej (w tym usług turystycznych): Giżyn Jabłonki,
Nowogródek Pomorski - przy Urzędzie Gminy;
6) Wsie, w których wyznacza się obszary rozwoju zabudowy usług turystycznych, rekreacji indywidualnej
i letniskowej: trzy kompleksy w Kinicach: Kinice Nowe nad Jez. Karsko Wielkie, Kinice – przy drodze do Ulejna,
nad Jeziorem Sumiackim, Kinice – po północnej stronie drogi z Kinic do Nowogródka, Ulejno, Karsko – na
południowym brzegu Jeziora Karsko Wielkie;
7) Poza wyznaczonymi obszarami uzupełnień i rozwoju zabudowy dominującą funkcją pozostaje rolnictwo,
z możliwością rozbudowy zabudowy zagrodowej w istniejących gospodarstwach rolnych.
5)
4.3.2. Kierunki rozwoju funkcji przemysłowych i usługowych
1)
Obszary rozwoju zabudowy produkcyjno usługowej tworzące park przemysłowy, związany między innymi
z węzłem „Myślibórz” na drodze S3, wyznacza się w rejonie Giżyna (Giżyn Jabłonki i Giżyn Młyn);
2) Wsie, w których wyznacza się obszary rozwoju zabudowy produkcyjno usługowej: Trzcinna, Trzcinna – Smólsko,
Golin;
3) Wsie, w których wyznacza się obszary uzupełnień zabudowy produkcyjno usługowej: Karsko, (teren częściowo
zabudowany, związany z przetwórstwem skórek norek);
4) Lokalizację wielkopowierzchniowych obiektów handlowych dopuszcza się na terenach przeznaczonych na cele
rozwoju zabudowy produkcyjno usługowej.
4.3.3. Rozwój produktu turystycznego w ramach inicjatywy pod nazwą „Pomorski Krajobraz Rzeczny”
Celem inicjatywy jest stworzenie transgranicznego szlaku turystycznego, który będzie przebiegać atrakcyjnymi przyrodniczo
terenami Pomorza Przedniego i Zachodniopomorskiego, poza pasem wybrzeża. Będzie on łączył istniejące szlaki rowerowe
i wodne w jedną sieć, która będzie promowana pod nową wspólną marką "Pomorskiego Krajobrazu Rzecznego". W ramach
projektu opracowano transgraniczne koncepcje szlaków, z których jeden: „Szlak Zachodni”, przebiega przez teren gminy
Nowogródek Pomorsk (od strony m. Lipin (gm. Barlinek) przez Karsko – Parzeńsko - kompleks leśny w południowej części
gminy i dalej w kierunku Gorzowa Wielkopolskiego).
Przedsięwzięcia w ramach inicjatywy „Pomorski Krajobraz Rzeczny” na terenie gminy Nowogródek Pomorski:
1) planowane inwestycje gminne:
 budowa pomostu z przeznaczeniem dla sportów wędkarskich i cumowania sprzętu wodnego nad Jeziorem Karskie
Wielkie, na terenie sportowo rekreacyjnym w miejscowości Karsko (przedsięwzięcie zrealizowane – 2012r.)
 zjeżdżalnia wodna nad Jeziorem Karskie Wielkie, lokalizacja w Kinicach lub Karsku;
 budowa urządzeń sportowych, parkingów, zieleni urządzonej oraz pawilonu plażowo- sanitarnego
w miejscowości Karsko, nad Jeziorem Karskie Wielkie;
 przebudowa i rozbudowa istniejącego ośrodka wypoczynkowego w Karsku, w tym remont i modernizacja domków
letniskowych, budowa nowych domków letniskowych wraz z niezbędną infrastrukturą;
2) planowane inwestycje inwestorów prywatnych:
 realizacja „Platformy obserwacyjnej dla ornitologów” w miejscowości Chocień nad Jez. Kozie – Specjalny Obszar
Ochrony Siedlisk NATURA 2000 PLH320010;



budowa świetlicy – młodzi ornitolodzy, inwestycja przy istniejącym pensjonacie w Chocieniu;
przebudowa i rozbudowa kempingu w Karsku, w tym remont i modernizacja domków letniskowych,
budowa nowych domków letniskowych wraz z niezbędną infrastrukturą;
budowa bazy agroturystycznej w istniejącym gospodarstwie rybackim „Rybakówka” – Stawy Rybne
Karsko wraz ze ścieżką edukacyjną.
4.3.4. Eksploatacja kopalin
Dopuszcza się powierzchniową eksploatację kopalin:
A. na obszarach udokumentowanych złóż kopalin, oznaczonych na rysunku studium;
B. poza obszarami dotychczas rozpoznanych złóż, przy zachowaniu następujących zasad:
1) dopuszcza się powierzchniową eksploatację kopalin przy zachowaniu następujących warunków:
a) powierzchnia eksploatacji do 2 ha, wydobycie do 20 tys. m3/ rok,
b) brak negatywnego oddziaływania na obszary chronione, w szczególności Natura 2000,
c) rekultywacja w kierunku rolnym lub leśnym lub związanym z retencją wody (stawy);
38
2) na terenach wskazanych w studium na inne cele niż rolniczo – leśne, zakłada się rekultywację
w kierunku inwestycyjnym zgodnym z docelowym przeznaczeniem terenu.
4.3.5. Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii
Prawo energetyczne definiuje odnawialne źródła energii jako wszystkie te źródła, które wykorzystują energię
wiatru, promieniowania słonecznego, geotermalną, spadku rzek, a także energię pozyskiwaną z biomasy,
biogazu wysypiskowego, biogazu z oczyszczania ścieków czy rozkładu szczątek roślinnych i zwierzęcych –
wymieniono źródła energii odnawialnej teoretycznie występujące na terenie gminy Nowogródek Pomorski.
1. Na terenie gminy Nowogródek Pomorski planowana jest realizacja kilkunastu (maksymalnie 17) elektrowni
wiatrowych o mocy powyżej 100 kV na podstawie dwóch obowiązujących miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego:
Lokalizację elektrowni wiatrowych dopuszcza się na obszarach wskazanych na rysunku Studium i objętych ww
obowiązującymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Na pozostałym terenie wyklucza się
lokalizację zespołów elektrowni wiatrowych.
Na rysunku Studium oznaczono strefy oddziaływania planowanych zespołów elektrowni wiatrowych, wynikające z
prognozowanego poziomu hałasu w środowisku, emitowanego przez pracę planowanych elektrowni wiatrowych,
w granicach izofon 40 dB oraz 45 dB. W granicach wskazanych stref obowiązuje zakaz lokalizacji terenów
wskazanych w tabeli stanowiącej załącznik do Rozporządzenia Ministra Środowiska, zmieniającego
rozporządzenia w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. (DZ.U. z 2012 poz. 1109), w tym
między innymi:
a) w strefie prognozowanego poziomu hałasu w środowisku, w wysokości powyżej 40dB, obowiązuje
zakaz lokalizacji terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, terenów zabudowy związanej ze
stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, terenów domów opieki społecznej;
b) w strefie prognozowanego poziomu hałasu w środowisku, w wysokości powyżej 45dB, obowiązuje
zakaz lokalizacji terenów zabudowy zagrodowej.
2. Poza wskazanymi obszarami lokalizacji farm wiatrowych, na terenie całej gminy dopuszcza się lokalizację
pojedynczych małych turbin wiatrowych o mocy do 100 kW, stanowiących rozproszone źródła energii
wykorzystywanej na potrzeby własne gospodarstwa domowego (np. do oświetlania i ogrzewania pomieszczeń,
suszenia płodów rolnych, w chłodniach, instalacjach wentylacji i klimatyzacji itp.).. Instalacja elektrowni
wiatrowych uwarunkowana jest stwierdzeniem braku negatywnego oddziaływania na środowisko, w tym na
awifaunę oraz nietoperze, zgodnie z obowiązującymi przepisami.
3. Lokalizację parków ogniw fotowoltaicznych o mocy powyżej 100 kV dopuszcza się:
a) na terenach przeznaczonych dla rozwoju funkcji przemysłowych i przemysłowo – usługowych,
b) na innych terenach, nie określonych na rysunku Studium, za wyjątkiem obszarów gleb chronionych, na
podstawie ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego;
4. Zgodne z polityką zagospodarowania przestrzennego jest wykorzystywanie wszystkich dostępnych źródeł
energii odnawialnej z zachowaniem przepisów odrębnych, oraz w sposób nie naruszający istotnych walorów
krajobrazowych: ekologicznych, kulturowych lub estetycznych. Dla instalacji o mocy powyżej 100kV podstawą
realizacji inwestycji powinien być miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, sporządzony dla obszaru
planowanego przedsięwzięcia wraz z ewentualną strefą oddziaływania.
4.3.6. Kierunki kształtowania środowiska przyrodniczego
Główne cele polityki przestrzennej gminy w zakresie kształtowania środowiska
a) ochrona walorów ekologicznych krajobrazu, (ochrona przyrody);
b) zalesienia gruntów na obszarach mało przydatnych dla rolnictwa, ale w obrębie już istniejących
kompleksów leśnych;
c) racjonalne gospodarowanie zasobami wód powierzchniowych, ochrona przed nadmiernym
zabudowywanie stref brzegowych.
Głównym elementem polityki przestrzennej w zakresie kształtowania środowiska jest dalsza ochrona przyrody
jaka została opracowana w zmienianym dokumencie Studium z 2006 roku. W Projekcie Studium do Nowogródka
39
Pomorskiego nie planuje się powstania nowych form ochrony i nadal zakłada powstanie:
 rezerwatu przyrody „Bukowiec”;
 9 użytków ekologicznych;
 21 pomników przyrody.
W dalszym ciągu istnieją „obszary cenne przyrodniczo” ważne dla zachowania różnorodności biologicznej fauny
i flory oraz walorów krajobrazowych, wydzielone poza obszarami proponowanymi do objęcia ochroną na mocy
ustawy o ochronie przyrody oraz w obrębie wielkopowierzchniowych form ochrony przyrody. Dla tych obszarów
nie proponuje się konkretnej formy ochrony, ale wskazuje się je w celu zachowania i ochrony, aby zapewnić
utrzymanie równowagi systemów przyrodniczych.
W przypadku projektowanych użytków ekologicznych, projekt Studium zmniejsza powierzchnię jednego z nich
(UEp 8 – Łąki pod Chocieniem). Zauważono w niektórych miejscach zmiany w użytkowaniu, użytki zielone
zostały przekształcone na grunty orne. Zmiana ta mogła spowodować zubożenie w niektóre gatunki roślin
i zwierząt, i zmniejszyć atrakcyjność terenu. Ponadto użytek został przecięty dodatkowo przez drogę ekspresową
S 3 i w obecnym stanie, teren łąk przecinają dwie drogi. Taka sytuacja jeszcze bardziej utrudni ewentualną
migrację organizmów z części wschodniej do części zachodniej, i na odwrót.
Obecnie, projektowany użytek ekologiczny UEp – 8, pozostał tylko w części wschodniej: od drogi ekspresowej
S 3, do kolonii Sołacz, w kierunku wschodnim.
4.3.7. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej
Na terenie całej gminy należy zachować następujące zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni
produkcyjnej
1. Ochrona przed zabudową i przed zalesieniami gleb klasy III,
2. Ochrona przed zabudową i przed zalesieniami gleb pochodzenia organicznego;
3. Zwiększenie lesistości regionu przy utrzymaniu ciągłości systemów ekologicznych oraz zagospodarowaniu
gruntów mało przydatnych dla rolnictwa. Na terenie gminy Nowogródek Pomorski lokalizacja zalesień
powinna przede wszystkim sprzyjać tworzeniu zwartych kompleksów leśnych o racjonalnej granicy rolnoleśnej. Zalesień powinno się dokonywać na z zachowaniem następujących zasad:
A. Dopuszcza się zalesienia gruntów o słabej przydatności dla rolnictwa, wskazanych na rysunku Studium,
tj. na gruntach zakwalifikowanych jako kompleksy rolniczej przydatności gleb nr 6 – kompleks żytni słaby
(żytnio – ziemniaczany słaby), nr 7 kompleks żytni bardzo słaby (żytnio łubinowy), nr 9 kompleks zbożowo
pastewny słaby.
B. Dopuszcza się zalesienia gruntów przeznaczonych do rekultywacji w kierunku leśnym.
C. Nie należy zalesiać enklaw znaczących dla zachowania bioróżnorodności i dziedzictwa kulturowego
gminy, takich jak:
 grunty rolne i śródpolne nieużytki zaliczane do siedlisk cennych przyrodniczo jak np. bagna, mszary,
torfowiska, oczka wodne, trzcinowiska i inne siedliska okresowo podmokłe, murawy kserotermiczne,
remizy, wrzosowiska,
 grunty pochodzenia organicznego z glebami torfowymi i torfowo-mułowymi;
 miejsca cenne z historycznego bądź archeologicznego punktu widzenia.
D. Wyklucza się zalesienia w pasach ochronnych infrastruktury o znaczeniu ponadlokalnym, tj. linii
energetycznych, oraz wzdłuż dróg w pasie o szerokości, co najmniej 6m od ich linii rozgraniczających oraz
w odległości mniejszej niż 250m od elektrowni wiatrowych.
E. Wzdłuż drogi S3, w pasie o szerokości ok.300m od linii rozgraniczających drogi S3 dopuszcza się
zalesienia wszystkich gruntów, między innymi w celu utworzenia strefy ograniczającej uciążliwe
oddziaływanie drogi S3 na sąsiednie tereny.
4.3.8. Kierunki zmian w zagospodarowaniu przestrzennym poszczególnych wsi
Nowogródek Pomorski
Nowogródek Pomorski jest wsią o metryce średniowiecznej - pierwsza wzmianka pochodzi z 1298r. Pierwotny
układ jest nieznany. Prawdopodobnie było tu grodzisko, a także podgrodzie i owalnicowa wieś (Na wzniesieniu w
centrum osady w 2 poł. XIIIw. Wzniesiono kościół. O tym wcześniejszym układzie świadczą znaleziska
archeologiczne oraz nazwy wzniesień funkcjonujące do XX wieku : Burgwall i Klosterberg.
40
Obszar ten był objęty nadaniem 1000 łanów przez Władysława Odonicza templariuszom w 1232 r. W układzie
pokojowym z 1261 r. zakon zrzekł się tych ziem na rzecz margrabiów brandemburskich.
W 1336r. Nowogródek Pomorski określano mianem oppidum (mieścina) – nieobwarowane miasteczko z targiem.
Układ sieci komunikacyjnej oparto na trzech ulicach o przebiegu wsch. – zach., oraz czterech ulicach o kierunku
pn.-pd., Cały układ zbliżony jest do prostokąta. Zabudowa rozmieszczona wzdłuż ulic nie miała charakteru
zwartego, ale typowo wiejski. Nie wykształciły się pierzeje uliczne. Nie występował typowy dla miast rynek, ale
plac o nieregularnym kształcie (Plac św. Floriana). Miejskie rozplanowanie ulic pozostaje podstawowym
„dokumentem” świadczącym o dawnym znaczeniu miasteczka , położonego na szlaku handlowym.
Do upadku znaczenia Nowogródka Pomorskiego przyczyniła się decyzja margrabiego Ludwika Rzymianina z
1352r. o zmianie przebiegu szlaku handlowego na korzyść Myśliborza , z pominięciem Nowogródka
Pomorskiego. Szlak ten był głównym czynnikiem miastotwórczym Nowogródka Pomorskiego.
W XV wieku w czasie wojny z Zakonem Krzyżackim miasteczko dotknął najazd czeskich husytów wraz ze
sprzymierzonymi wojskami polskimi. Ostateczny kres miastu położyła wojna 30-letnia (lata 1618-1648), po której
Nowogródek Pomorski został zdegradowany do roli wsi. Silnie zniszczona miejscowość odbudowywała się
bardzo powoli, np. kościół odbudowano dopiero w 1752r.
W 2 poł. XIX wieku , na pn.- zach . od Nowogródka powstaje założenie folwarczne – Sumiak. Na początku XX
wieku rozwijają się kolonie.
 Wyposażenie w usługi publiczne
o Istniejące obiekty usług publicznych do zachowania: administracji, opieki społecznej, ochrony
zdrowia, oświaty i wychowania, kultury, sportu i rekreacji, bezpieczeństwa publicznego, zieleni
publicznej;
o projektowany publiczny teren rekreacyjny- część działki ANR nr 474/8;
o projektowany publiczny teren rekreacyjny, z możliwością lokalizacji infrastruktury technicznej
związanej z odwodnieniem terenu i retencją wody, położony w południowo – wschodniej części
wsi (przy cmentarzu), obejmujący części działek ANR nr 343/3, 343/6 i 343/5; ;
o Istniejący cmentarz na działce nr 228;
 Przeznaczenie terenów:
o W Nowogródku Pomorskim wyznacza się obszary uzupełnień zabudowy o charakterze
wielofunkcyjnym, obejmujące istniejącą zabudowę wraz z sąsiedztwem.
o obszar uzupełnień zabudowy o charakterze wielofunkcyjnym wyznacza się również na terenie
Folwarku Sumiak.
o We wschodniej części wsi wyznacza się obszary rozwoju zabudowy o charakterze
wielofunkcyjnym;
o wyznacza się obszar rozwoju zabudowy usługowej (w tym usług turystycznych) na działkach przy
Urzędzie Gminy;
 na pozostałym terenie dominującą funkcją pozostaje rolnictwo, z możliwością rozbudowy zabudowy
zagrodowej w istniejących gospodarstwach rolnych, obsługiwanej z istniejących i projektowanych dróg
publicznych, oznaczonych na rysunku Studium.
 Układ drogowy: nowym elementem układu drogowego o znaczeniu ponadlokalnym jest projektowana
obwodnica Nowogródka Pomorskiego, otaczająca miejscowość od północnej i wschodniej strony.
Projektowana obwodnica umożliwi ominięcie zwartej zabudowy Nowogródka Pomorskiego przez
transport tranzytowy, poruszający się po drogach powiatowych nr:
o DP2111 – kierunek Ławy, Myślibórz, dawna droga nr 3,
o DP2112 – kierunek do węzła „Myślibórz” na trasie S3,
o DP3109 – kierunek do Giżyna,
o DP2111- kierunek do Kinic i Barlinka,
o DP2113 – kierunek do Karska i DW 151 (dojazd do Gorzowa Wlkp.);
Chocień
Pierwsza wzmianka o wsi Chcień pochodzi z ok. poł. XIX w. Osada rozproszona (licząca ok. 10 zagród)
zlokalizowana na nizinnych, często podmokłych terenach, wokół brzegu Jez. Kozie. Można przypuszczać, że
powstała w 2 poł. XIX wieku, na zmeliorowanych gruntach pomiędzy wsiami Trzcinna, Ławy i Staw.
 W Chocieniu wyznacza się obszary uzupełnień zabudowy o charakterze wielofunkcyjnym, obejmujące:
o Tereny na północ od Jeziora Kozie, przy drodze gminnej nr DG790008 (w tym istniejący pensjonat
„Zielona Dolina”;
o Tereny przy skrzyżowaniu dróg DP2116 (Trzcinna – Staw) i drogi gminnej nr GD790009.
41

Na pozostałym terenie dominującą funkcją pozostaje rolnictwo, z możliwością rozbudowy zabudowy
zagrodowej w istniejących gospodarstwach rolnych, obsługiwanej z istniejących i projektowanych dróg
publicznych, oznaczonych na rysunku Studium.
Giżyn
Giżyn jest wsią o średniowiecznej metryce, pierwsza wzmianka z z I poł. XIII wieku. Przez ponad 400 lat (XIIIw.XVII w.) mieszkał tu ród Bellingenów, jeden z najznamienitszych rodów pomorskich. Pierwotny układ
przestrzenny: prawdopodobnie klasyczna, wydłużona owalnica. W toku rozwoju wsi układ wykształcił się jako
ulicówka, pośrodku pierwotnego układu wrzecionowate nawsie – fragmentarycznie zachowane, z centralnie
ulokowanym kościołem. Wieś z czytelnym podziałem na część chłopską i dworską. W wyniku rozwoju Giżyna
powstały nowe kolonie – na wschód i zachód od wsi, nowe zagrody powstały także w obrębie pierwotnego
układu.
 Wyposażenie w usługi publiczne
o istniejący kompleks ze świetlicą wiejską, remizą strażacką i placem zabaw na działce 503/2;
o projektowany publiczny teren rekreacyjny, z dojściem do Jeziora Sulimierskiego, urządzony na
działkach ANR nr 320 i 323, oraz na działce prywatnej nr 322;
o Boisko sportowe na działce nr 514;
o Istniejący cmentarz na działce nr 509 z częścią zabytkową – do rewaloryzacji;
 Przeznaczenie terenów:
o W Giżynie wyznacza się obszary uzupełnień zabudowy o charakterze wielofunkcyjnym,
obejmujące Giżyn wieś wraz z koloniami, zabudowę w Giżynie Jabłonki, rejon Giżyn Młyn;
o Przy północno zachodniej granicy gminy, na terenach pomiędzy zabudową Giżyn Młyn a kolonią
Giżyn Jabłonki wyznacza się obszary rozwoju zabudowy produkcyjno – usługowej, których
funkcjonowanie może być powiązane z projektowanym parkiem przemysłowych przy węźle
„Myślibórz” na drodze S3;
o W Giżynie Jabłonki wyznacza się tereny rozwoju zabudowy usługowej, w tym usług
turystycznych;
o Na południe od wsi Giżyn znajduje się ferma przemysłowej hodowli zwierząt (norki);
Golin
Golin - Pierwsza wzmianka z 1290r., pochodzi z dokumentu donacji wsi na rzecz klasztoru Cysterek z Pełczyc.
W 1780r. na miejscu wsi powstaje folwark., później wymieniany jako majątek domenalny. W okresie II wojny
światowej w Golinie funkcjonował obóz jeniecki, w sąsiedztwie którego założono cmentarz.
 Wyposażenie w usługi publiczne
o istniejący plac zabaw na działce nr 513/8, powiększenie terenu o część działki ANR nr 513/7;
o projektowany publicznie dostępny teren rekreacyjny na południowo – wschodniej części działki
ANR nr 513/7, położony w sąsiedztwie zabudowy dawnego obozu jenieckiego;
 W Golinie wyznacza się obszar uzupełnień zabudowy o charakterze wielofunkcyjnym, obejmujący
założenie dawnego folwarku w Golinie.
 obszary rozwoju zabudowy produkcyjno usługowej wyznacza się:
o na terenie bazy dawnego PGR-u; zgodne z kierunkami polityki przestrzennej Gminy będzie także
wykorzystanie tych terenów na cele skoncentrowanej hodowli zwierząt, lub na przedsięwzięcia
związane z obsługą produkcji rolnej i przetwórstwem rolno – spożywczym;
o przy drodze powiatowej nr DP2116 ;
 Na północ od wsi Golin znajdują się tereny, na których dopuszcza się lokalizację farmy elektrowni
wiatrowych. Inwestycja jest w trakcie przygotowania, zgodnie z obowiązującym miejscowym planem
zagospodarowania przestrzennego. Istniejąca zabudowa może być narażona na hałas od elektrowni
wiatrowych przekraczający poziom 40dB. W związku z tym w tej części wsi wyklucza się lokalizację
nowych terenów, dla których wymagany jest dopuszczalny poziom hałasu w środowisku do 40 dB.
Karsko
Karsko jest wsią o średniowiecznej metryce, sięgającej 2 poł. XIII wieku. Przyjmuje się, że wieś była jedną z 14
grangii klasztoru Cystersów w Kołbaczu. Z XIII w. pochodzi także kościół Ostatni raz przebudowany w końcy XIX
wieku). Pierwotny układ wsi to klasyczna, wydłużona owalnica. W 1535r. konwent cysterski w Kołbaczu został
rozwiązany, a Karsko przeszło na własność panującego jako siedziba domeny państwowej. Sąsiedztwo dużych
obszarów leśnych wyznaczyło Karsku rolę myśliwską . Jedną z najstarszych budowli w Karsku są ruiny zamku
myśliwskiego zwanego czasem „dworem renesansowym” lub „starą gorzelnią” - zbudowany w latach 1620-1640.
42
Zabudowa dworska, założona z muru pruskiego, miała charakter mieszkalny i była przeznaczona dla dworu
elektora w czasie polowań w lasach wokół Karska. Nad nią górował dwukondygnacyjny zamek myśliwski
elektora. W 1927 roku pozostałość renesansowego dworu stała się gorzelnią. W wyniku wojny 30-letniej (16181648) posiadłość zaczęła popadać w ruinę, Karsko dotknęły także działania wojny polsko – szwedzkiej (1657r.)
oraz wojny północnej (1709r.). Wymienione powyżej pożogi wojenne, nowy kierunek stosunków ekonomicznopolitycznych w elektoracie brandenburskim odbiło się ujemnie na dalszym rozwoju Karska. W sumie, jaka
siedziba domeny w rozbudowanej administracji pruskiej tamtego okresu, Karsko nie przedstawiało wartości. Na
tę sytuację zwrócił uwagę arcyksiążę Fryderyk II, gdy wizytował domenę karską we wrześniu 1731 roku. Z jego
inicjatywy założono nowy folwark. Folwark zlokalizowano poza zwartą zabudową wsi, na zachód od pierwotnego
Nawsia, istnieje po dzień dzisiejszy. Na terenie dawnego majdanu, w 1755 roku został zbudowany dwór
barokowy, jako obiekt parterowy, otoczony 3 hektarowym parkiem, w którym rosną lipy, klony, kasztanowce i
dęby - wśród nich dwa pomnikowe 200-letnie okazy: dąb zwany "Chochołem" i lipa zwana "Brzęczadłem". Na
początku XX wieku przystąpiono do remontu i rozbudowy barokowego budynku. Ostatni dzierżawca Ulrich Thilo
wraz ze swoją francuską żoną władał majątkiem w Karsku do czasów II wojny światowej.
Głównym elementem pierwotnej kompozycji przestrzennej Karska, jaką była owalnica, pozostał śródwiejski plac –
nawsie, częściowo zabudowany z centralnie posadowionym kościołem, stanowiącym dominantę oraz
pomnikowym dębem „Bismarck”.
 Wyposażenie w usługi publiczne
o Istniejące obiekty usług publicznych do zachowania, powiększenie terenu szkoły i boiska na
działce nr 762/1 (działka gminna), urządzenie pętli autobusowej przy szkole na fragmencie działki
nr 702/3 (ANR);
o Powiększenie terenów rekreacyjno sportowych przy osiedlu zabudowy wielorodzinnej na działce
nr 744/95 (ANR);
o Rewaloryzacja dawnego folwarku w Karsku, z przeznaczeniem terenu między innymi na
budownictwo socjalne, cele rekreacyjno sportowe, oświaty, wychowania, kultury i infrastruktury;
o powiększenie cmentarza o przylegające działki gminne i ANR (działki nr 696/2, 685, fragmenty
683 i 682);
o rewaloryzacja Placu Jedności Narodowej z urządzeniem parku (terenu rekreacyjnego) na działce
gminnej nr 345, położonej na północno wschodnim krańcu wsi;
o plaża z pomostem nad Jeziorem Karsko Duże, urządzenie publicznego terenu rekreacyjno –
sportowego wzdłuż południowego brzegu jeziora Karsko Wielkie (w strefie 100m od brzegu
jeziora, gdzie nie należy lokalizować zabudowy, zgodnie z przepisami odrębnymi obowiązującymi
na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu, na fragmentach działek nr: 154/9 (ANR). 168/3,
168/4 i 175 (działki gminne), 169/2 (ANR), nr 174 (prywatna);
 w Karsku wyznacza się obszar uzupełnień zabudowy o charakterze wielofunkcyjnym, obejmując
zabudowę wsi Karsko oraz jej sąsiedztwo;
 obszar rozwoju zabudowy mieszkaniowej wyznacza się wzdłuż drogi z Karska do Nowogródka
Pomorskiego;
 obszar rozwoju zabudowy usług turystycznych, rekreacji indywidualnej i letniskowej wyznacza się na
terenach położonych na południowym brzegu Jeziora Karsko Wielkie, z zachowaniem wzdłuż brzegu
jeziora pasa ogólnodostępnych terenów rekreacyjnych.
 wyznacza się obszar rozwoju zabudowy, o charakterze wielofunkcyjnym obejmujący tereny w
południowo zachodniej części wsi Karsko;
 obszar uzupełnień zabudowy przemysłowo usługowej obejmuje teren na południowy wschód od Karska,
zagospodarowany na cele zabudowy obsługującej fermę norek; ferma przemysłowej hodowli norek
znajduje się w sąsiedztwie – po drugiej stronie drogi;
Kinice
Historia osady sięga XIII wieku i wiąże się z dziejami posiadłości ziemskiej klasztoru Cystersów w Kołbaczu. Po
rozwiązaniu konwentu cysterskiego w Kołbaczu w 1535 r., nastąpiła kasacja dóbr zakonnych na rzecz państwa.
Po Reformacji wieś wraz z innymi dobrami kościelnym weszła w skład domeny państwowej w Karsku.
Możliwe, że wieś ulega całkowitemu zniszczeniu i wyludnieniu(podobnie jak wiele innych) w wyniku wojny 30letniej (lata 1618-1648). Na gruntach wsi Kinice dopiero na początku XVIII w. założono folwark. Na początku XX
wieku powstała odrębna kolonia, prawdopodobnie w wyniku parcelacji majątku.
Pierwotny układ wsi jest nieznany, obecny to wieś kolonijna z fragmentarycznie zachowanym zespołem
folwarcznym – zachował się tylko park dworski.
43

Wyposażenie w usługi publiczne
 istniejący zabytkowy park na działce gminnej nr 126/2 – do rewaloryzacji;
 istniejący teren rekreacyjny w centrum wsi (plac zabaw i boisko) – do zachowania;
 plaża z pomostem nad Jeziorem Karsko Duże , na działkach nr 219 i 216/2;
 cmentarz na działce nr 181;
 projektowany teren rekreacyjny – publicznie dostępne dojście do Jeziora Karsko Małe na działkach
gminnych i ANR nr 168/4, 169/2, część 175 – do urządzenia;
 projektowany teren rekreacyjny, publicznie dostępny na części działki gminnej nr 30/52, położonej w
kompleksie zabudowy letniskowej po północnej stronie drogi Kinice – Nowogródek Pomorski, do
urządzenia;
 projektowany publicznie dostępny teren rekreacyjny na części działki ANR nr 103 nad Jeziorem
Kinickim, w kompleksie projektowanej zabudowy letniskowej;
 ukształtowanie atrakcyjnego dojścia ze wsi Kinice w kierunku Jeziora Karsko Duże, w formie
bulwaru spacerowego ze ścieżką rowerową, z wykorzystaniem części działki ANR nr 220/13 i działki
gminnej nr 221/12;
 ukształtowanie bulwaru spacerowego, łączącego poszczególne zespoły zabudowy letniskowej w
Kinicach Nowych, istniejące i projektowane, biegnącego pomiędzy brzegiem Jeziora Karsko Duże a
drogą z Kinic do Karska, z przeznaczeniem działki gminnej nr 223/2 na cele publicznie dostępnego
terenu rekreacyjnego.
 W Kinicach wyznacza się obszar uzupełnień zabudowy o charakterze wielofunkcyjnym, obejmując
zabudowę wsi Kinice oraz jej sąsiedztwo.
 W części południowo – zachodniej wsi wyznacza się obszar uzupełnień zabudowy usługowej, w tym
usług turystycznych, rekreacji indywidualnej i zabudowy usługowej; (teren objęty obowiązującym
miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego);
 W Kinicach wyznacza się 3 rejony oznaczone jako obszary rozwoju zabudowy usług turystycznych,
rekreacji indywidualnej i letniskowej:
o Kinice Nowe nad Jez. Karsko Wielkie, na obszarze pomiędzy brzegiem Jeziora Karsko Wielkie a
drogą z Kinic do Karska; na części tego terenu obowiązują miejscowe plany zagospodarowania
przestrzennego, obejmujące różne fragmenty terenu; Celem zmian w zagospodarowaniu tego
rejonu powinno być wykształcenie systemu przestrzeni o charakterze publicznym, tworzących
atrakcyjną strukturę funkcjonalno – przestrzenną dla rozwoju funkcji związanych z usługami i
rekreacją; główne elementy tej struktury jak przebiegi bulwarów spacerowych, lokalizację terenów
publicznie dostępnych z wykorzystaniem działek gminnych i ANR pokazano na rysunku Studium
o Kinice – po północnej stronie drogi z Kinic do Nowogródka,
o Kinice – przy drodze do Ulejna, nad Jeziorem Sumiackim.
Parzeńsko
Niewielka śródleśna wieś (sołecka) nad Jez. Parzeńsko. Pierwsza wzmianka pochodzi z XIX wieku. Wieś jeszcze
w XIX wieku należała do domeny Karsko. Zawsze była to niewielka osada. Brak danych poświadczających
istnienie ewentualnego folwarku w Parzeńsku. Współcześnie, historyczny liniowy układ przestrzenny ulega
żywiołowemu rozwojowi w związku z przekształcaniem się osady w wieś o charakterze letniskowym.
 Wyposażenie w usługi publiczne,
o Teren rekreacyjno sportowy (plac zabaw, boisko, plaża itp.) na działce nr 820; zachowanie i
uporządkowanie trawiastej plaży wiejskiej w Parzeńsku z pomostem, piaszczyste zejście do wody
itd.
o zachowanie i rozwój świetlicy w Parzeńsku.
 Cała wieś znajduje się w obszarze uzupełnień zabudowy usługowej, w tym usług turystycznych,
rekreacji indywidualnej i zabudowy usługowej. Celem jest utrzymanie charakteru mieszkalno –
turystycznego wsi Parzeńsko, zapewnienie możliwości budowy i funkcjonowania pensjonatów oraz
gospodarstw agroturystycznych oraz tworzenia zaplecza dla turystyki, takiego jak handel i gastronomia.
Rataje
Wieś Rataje powstała jako kolonia prawdopodobnie w poło. XIX wieku , skupiony, ulicowy przysiółek; zagrody
rozmieszczone po obu stronach drogi z Trzcinnej do Sołacza.
 Wyposażenie w usługi publiczne
o Teren rekreacyjno sportowy (plac zabaw, boisko itp.) na działce nr 392/12;
44

W Ratajach wyznacza się obszar uzupełnień zabudowy o charakterze wielofunkcyjnym. Na pozostałym
terenie dominującą funkcją pozostaje rolnictwo, z możliwością rozbudowy zabudowy zagrodowej w
istniejących gospodarstwach rolnych, obsługiwanej z istniejących i projektowanych dróg publicznych,
oznaczonych na rysunku Studium.
Rokitno
Rokitno to XIX – wieczna wieś kolonizacyjna (z 3 ćwierci XIX wieku) , założona w obrębie dawnego folwarku
należącego do majątku w Sulimierzu. Układ wsi dwuosiowy (wielodrożnic owy) o luźnej kompozycji. Zagrody
położone przy dwóch krzyżujących się drogach. W ostatnich latach, z uwagi na atrakcyjne położenie nad Jez.
Ulejno, miejscowość zmienia charakter na letniskowy.
 Wyposażenie w usługi publiczne
o - świetlica wiejska i plac zabaw na działkach 70/4 i 70/5;
o - projektowany teren rekreacyjny na działce nr 65 i na części działki 64/1;
o - zabytkowy cmentarz na działce nr 63;
 W Rokitnie wyznacza się obszar uzupełnień zabudowy o charakterze wielofunkcyjnym. Na pozostałym
terenie dominującą funkcją pozostaje rolnictwo, z możliwością rozbudowy zabudowy zagrodowej w
istniejących gospodarstwach rolnych, obsługiwanej z istniejących i projektowanych dróg publicznych,
oznaczonych na rysunku Studium.
Sumiak i Karlin
Sumiak – wielodrożnicowa kolonia z początku XX wieku, powstała po parcelacji folwarku Sumiak. Na początku
XX wieku we wsi działa szkoła, gospoda, jest kaplica, założono straż pożarną.
Karlin - folwark Karlin powstał w 2 poł. XIX wieku. Kolonia powstała na początku XX wieku, przypuszczalnie w
wyniku parcelacji majątku.
 Wyposażenie w usługi publiczne
o plac zabaw i boisko na działce nr 183;
o zabytkowy cmentarz na działce nr 184;
 wyznacza się obszar rozwoju zabudowy o charakterze wielofunkcyjnym w rejonie skrzyżowania dróg
DP2113 i DP2143, po zachodniej stronie brzegu Jeziora Sumiackiego.
 Na pozostałym terenie dominującą funkcją pozostaje rolnictwo, z możliwością rozbudowy zabudowy
zagrodowej w istniejących gospodarstwach rolnych, obsługiwanej z istniejących i projektowanych dróg
publicznych, oznaczonych na rysunku Studium.
Świątki
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z poł. XIII wieku, wiąże się z uposażeniem Joannitów przez księcia Barnima I.
Brak późniejszych wzmianek, być może wieś podzieliła los wielu innych osad zniszczonych w średniowieczu lub
podczas wojny 30-letniej, nigdy później nie zasiedlonych. Pierwotny układ przestrzenny nie jest znany. Około
połowy XIX wieku powstaje folwark. W końcu XIX wieku Świątki były założeniem folwarcznym. W 1925r. folwark
został rozparcelowany. Istniejąca współcześnie zabudowa zagrodowa w większości pochodzi z lat 20-30- tych XX
wieku. 15.09.1912 roku zostaje uruchomiona stacja kolejowa.
 Wyposażenie w usługi publiczne
o istniejąca świetlica wiejska i plac zabaw na działkach 77/2, 77/5;
o istniejący zabytkowy park na działce gminnej nr 89/2 – do rewaloryzacji;
 W Świątkach wyznacza się obszar uzupełnień zabudowy o charakterze wielofunkcyjnym.
 Na terenie pomiędzy linią kolejową, a dawną drogą nr3 wyznacza się obszary rozwoju zabudowy
produkcyjno usługowej.
 Na zachód od wsi Świątki znajdują się tereny, na których dopuszcza się lokalizację farmy elektrowni
wiatrowych. Inwestycja jest w trakcie przygotowania, zgodnie z obowiązującym miejscowym planem
zagospodarowania przestrzennego. Istniejąca zabudowa położona po zachodniej stronie drogi
powiatowej nr DP2118, prowadzącej do Nowogródka Pomorskiego może być narażona na hałas od
elektrowni wiatrowych przekraczający poziom 40dB. W związku z tym po zachodniej stronie drogi nr
DP2118 wyklucza się lokalizację terenów, dla których wymagany jest dopuszczalny poziom hałasu w
środowisku do 40 dB.
 Na pozostałym terenie dominującą funkcją pozostaje rolnictwo, z możliwością rozbudowy zabudowy
zagrodowej w istniejących gospodarstwach rolnych, obsługiwanej z istniejących i projektowanych dróg
publicznych, oznaczonych na rysunku Studium.
45

Rewitalizacja linii kolejowej linii kolejowej nr 415 łączącej stację Gorzów Wielkopolski ze
stacją Myślibórz, przystosowanie okolicy stacji w Świątkach do obsługi ruchu na tej linii;
Trzcinna
Trzcinna jest wsią o średniowiecznej metryce, pierwszy raz wzmiankowaną w XIII wieku (1298r. ) jako
uposażenie kapituły w Myśliborzu. Wieś liczyła 64 łany, w tym 4 plebańskie. W 1337r. istniał kościół i karczma.
Po sekularyzacji kapituły dobra wsi weszły w skład domeny w Karsku. Pierwotny układ wsi nie jest znany,
prawdopodobnie owalnica.
Wieś ucierpiała w czasie wojny 30-letniej (1618-1648). W 1718 roku wieś liczyła 70 łanów metrykalnych, ale
jeszcze jedna trzecia gruntów nie była wykarczowana i uprawiana. W XIX wieku wykształcił się w Trzcinnej układ
ulicowo – placowy z zespołem folwarcznym i przysiółkami. W północnej części układu zachował się
przypuszczalny fragment dawnego Nawsia, w części centralnej oczko wodne pełniące obecnie funkcję basenu
p.poż. Folwark zlokalizowany na zachód od zwartej zabudowy wsi. Założenie pałacowo -parkowe powstało w 2
poł. XIX wieku, na pn. – wsch. od podwórza gospodarczego. Współcześnie zespół folwarczny praktycznie nie
istnieje. Jedyną pozostałością dawnego majątku jest założenie parkowe. W 1890 roku w miejscu ulokowania
średniowiecznej świątyni, na niewielkim wyniesieniu, wzniesiono kościół, w stylu neogotyckim. Kościół nadal
pozostaje dominantą przestrzenną we wsi.
 Wyposażenie w usługi publiczne
o Istniejące obiekty usług publicznych w centrum wsi do zachowania: istniejąca świetlica wiejska,
plac zabaw, boisko;
o istniejący zabytkowy park na działce gminnej nr 65/5 – do rewaloryzacji;
o Istniejący cmentarz na działce nr 148 z częścią zabytkową – do rewaloryzacji, powiększenie
terenu cmentarza w kierunku północnym, na działkach ANR nr: 147/1 i 147/2;
o Powiększenie istniejącego boiska na działce nr 645 o przylegającą od zachodu część działki ANR
nr 640/5;
 W Trzcinnej wyznacza się obszary uzupełnień zabudowy o charakterze wielofunkcyjnym, obejmujące
zabudowany obszar wsi oraz tereny na zachód – do dawnej drogi nr 3 oraz na południe od wsi.
 obszary rozwoju zabudowy o charakterze wielofunkcyjnym wyznacza się w trzech kompleksach:
o po zachodniej stronie wsi, do dawnej drogi nr 3;
o na działkach sąsiadujących z zabudową wsi od południa;
o po zachodniej stronie dawnej drogi nr 3, w sąsiedztwie nieczynnej stacji benzynowej;
 obszary rozwoju zabudowy produkcyjno usługowej wyznacza się:
o na terenie pomiędzy linią kolejową, a dawną drogą nr3;
o w rejonie nieczynnej stacji benzynowej i po przeciwnej stronie drogi dawnej nr 3;
 Na wschód od wsi Trzcinna znajdują się tereny, na których dopuszcza się lokalizację farmy elektrowni
wiatrowych. Inwestycja jest w trakcie przygotowania, zgodnie z obowiązującym miejscowym planem
zagospodarowania przestrzennego. Istniejąca zabudowa położona na wschodnim skraju wsi (przy
drodze S3) może być narażona na hałas od elektrowni wiatrowych przekraczający poziom 40dB. W
związku z tym w tej części wsi wyklucza się lokalizację terenów, dla których wymagany jest
dopuszczalny poziom hałasu w środowisku do 40 dB.
 Na pozostałym terenie dominującą funkcją pozostaje rolnictwo, z możliwością rozbudowy zabudowy
zagrodowej w istniejących gospodarstwach rolnych, obsługiwanej z istniejących i projektowanych dróg
publicznych, oznaczonych na rysunku Studium.
Ulejno
Ulejno – leśniczówka, określana mianem dworskiej, (jednodworcze wybudowanie) prawdopodobnie z 2 poł. XIX
wieku.
 Wyznacza się obszar rozwoju zabudowy usług turystycznych, rekreacji indywidualnej i letniskowej.
 Na pozostałym terenie dominującą funkcją pozostaje rolnictwo, z możliwością rozbudowy zabudowy
zagrodowej w istniejących gospodarstwach rolnych, obsługiwanej z istniejących i projektowanych dróg
publicznych, oznaczonych na rysunku Studium.
4.3.9. Kierunki rozwoju systemów transportowych gminy Nowogródek Pomorski
Układ drogowy
46
1. Przez teren gminy Nowogródek biegnie droga krajowa, ekspresowa S3 relacji ŚWINOUJŚCIE - SZCZECIN
- GORZÓW WIELKOPOLSKI - ZIELONA GÓRA - LUBIN - LEGNICA - BOLKÓW - JELENIA GÓRA JAKUSZYCE - GRANICA PAŃSTWA. Na północ od Nowogródka Pomorskiego na trasie S3 zlokalizowany
jest MOP – miejsce obsługi podróżnych. Lokalny układ drogowy powiązany jest z drogą ekspresową S3
poprzez drogę krajową nr 26 i węzeł „Myślibórz”, znajdujący się tuż za północno zachodnią granicą gminy
Nowogródek Pomorski.
2. Przez zachodnią część gminy przebiega dawna droga krajowa nr 3, która po wybudowaniu drogi S3 została
przekazana przez GDDKiA samorządom gminnym, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Kwestia
przejęcia tej drogi przez Gminy nie jest jeszcze ostatecznie uregulowana, ze względu na fakt, że większość
gmin nie jest zainteresowana utrzymaniem tej drogi jako gminnej. Dla obsługi terenu gminy Nowogródek
Pomorski droga ta również nie ma kluczowego znaczenia.
3. Przez teren gminy nie przebiega żadna droga wojewódzka. Dla obsługi obszaru gminy Nowogródek
Pomorski istotne są przebiegające w sąsiedztwie drogi wojewódzkie: Nr 151 z Barlinka do Gorzowa Wlkp.,
Nr 156 z Barlinka do Lipian i starej drogi DK nr 3, Nr 128 na odcinku prowadzącym po trasie z Nowogródka
Pomorskiego do Myśliborza.
4. Nowym elementem układu drogowego o znaczeniu ponadlokalnym jest projektowana obwodnica
Nowogródka Pomorskiego, otaczająca miejscowość od północnej i wschodniej strony. Projektowana
obwodnica umożliwi ominięcie zwartej zabudowy Nowogródka Pomorskiego przez transport tranzytowy,
poruszający się po drogach powiatowych nr:
o DP2111 – kierunek Ławy, Myślibórz, dawna droga nr 3,
o DP2112 – kierunek do węzła „Myślibórz” na trasie S3,
o DP3109 – kierunek do Giżyna,
o DP2111- kierunek do Kinic i Barlinka,
o DP2113 – kierunek do Karska i DW 151 (dojazd do Gorzowa Wlp.);
Linie kolejowe
Przez obszar gminy biegnie fragment lokalnej linii kolejowej nr 415 łączącej stację Gorzów Wielkopolski ze
stacją Myślibórz o łącznej długości 48,605 km. W latach 2000 do 2008 linia była nieczynna, ponownie została
uruchomiona w 2009 roku na odcinku Gorzów Wielkopolski - Świątki dla ruchu towarowego na potrzeby
transportu materiałów budowlanych do budowy drogi ekspresowej S3. Na terenie gminy znajduje się jedna stacja
kolejowa - w m. Świątki. Obecnie nieczynna, budynek stacji został zaadaptowany na cele mieszkaniowe. W
odpowiedzi na zawiadomienie o przystąpieniu do sporządzenia zmiany studium gminy Nowogródek Pomorski
Zarząd Województwa wnioskuje o odtworzenie przedmiotowej linii kolejowej. Jednak od 15.11.2011 linia jest
całkowicie nieprzejezdna a za stacją Gorzów Wlkp. Wieprzyce zlikwidowano przejazd przez torowisko w ramach
modernizacji linii 203. W planie Województwa zachodoniopomorskiego zaleca się odtworzenie linii, jednak jej los
może być uzależniony od reaktywacji połączenia na kierunku Stargard Szczeciński – Pyrzyce – Myślibórz –
Dębno – Kostrzyn n.Odrą (411/430). Brak zainteresowania ze strony samorządów lokalnych reaktywacją linii
oznacza, iż w najbliższym czasie nie zostanie na niej przywrócony pasażerski ruch kolejowy.
Trasy rowerowe
W studium wyznaczono przebiegi ścieżek rowerowych wzdłuż dróg powiatowych i gminnych.
Ścieżka wzdłuż drogi powiatowej nr DP 2116Z na odcinku Karsko – granica administracyjna gminy, stanowi
fragment tzw. pętli Barlinecko – Nowogrodzkiej. Trasa ta prowadzi z Karska do Krzynki (gm. Barlinek) – Jagowa –
Równa – Dzikowa – Rychnowa – przez Kinice do Karska.
Realizacja powyższych ścieżek rowerowych stanowi ważny element kreowania zrównoważonego rozwoju gminy.
W ramach wdrażania programu rozwoju wybranych sektorów turystyki uznano turystykę rowerową, jako tzw.
produkt markowy. Trasy rowerowe pokazane na mapie Studium zaproponowano przy założeniu, że będą służyć
zarówno do rekreacji jak i do dojazdów związanych z pracą. Ponadto tworzą one alternatywę dla przemieszczeń
komunikacją rowerową pomiędzy miejscowościami w gminie.
4.3.9. Kierunki rozwoju systemów infrastruktury technicznej
Zaopatrzenie w wodę
Sieć wodociągowa poszczególnych grupowych układów z wiejskimi ujęciami wody dostarcza wodę do 11
miejscowości leżących na terenach gminy zamieszkałych przez około 90% ogólnej liczby mieszkańców gminy
47
Nowogródek Pomorski. Mieszkańcy gospodarstw rolnych w obrębie poszczególnych sołectw, których
podłączenie do gminnego systemu zaopatrzenia w wodę jest nieuzasadnione ekonomicznie, korzystają z
indywidualnych źródeł wody pitnej. Z gminnego systemu wodociągowego zaopatrywana jest miejscowość
Łubianka, położona w sąsiedniej gminie Barlinek. Stan techniczny sieci wodociągowej jest zadowalający. Na
terenie gminy można wyodrębnić następujące układy wodociągowe (tłustym drukiem wyróżniono miejscowość z
ujęciem oraz SUW):
I. Nowogródek Pomorski: Przewiduje się likwidację ujęcia w Nowogródku Pomorskim. Zaopatrzenie w
wodę wsi Nowogródek Pomorski będzie odbywało się z dotychczasowej sieci wodociągowej, zasilanej z ujęcia w
Karsku, dzięki budowie odcinka wodociągu łączącego sieci w obu miejscowościach.’
II. Karsko – Łubianka (gm. Barlinek): Ujęcie wody, stacja wodociągowa oraz sieć wodociągowa służą do
zaopatrzenia w wodę miejscowości Karsko oraz m. Łubianka, położoną w sąsiedniej gminie Barlinek. Do
wodociągu grupowego z ujęciem w Karsku planuje się podłączenie miejscowości Karlin, Kolonia Nowogródek
oraz Sumiak (opracowany projekt budowlany budowy sieci wodociągowej. W związku z powyższym planowana
jest także modernizacja stacji wodociągowej w Karsku, polegająca na wymianie niektórych urządzeń i
wyposażenia stacji (opracowany projekt budowlany).
III. Golin: Ujęcie wody, stacja wodociągowa oraz sieć wodociągowa służą do zaopatrzenia w wodę
miejscowości Golin. W stanie obecnym ujęcie funkcjonuje prawidłowo i nie występują problemy z dostawą wody.
Zasoby eksploatacyjne wód podziemnych z utworów czwartorzędowych znacznie przewyższają obecne
zapotrzebowanie na wodę wsi Golin i stwarzają możliwości podłączenia kolejnych odbiorców. System
zaopatrzenia w wodę nie jest wyposażony w hydrofornie strefowe oraz zbiorniki wyrównawcze.
IV. Giżyn – Rokitno: Ujęcie wody, stacja wodociągowa oraz sieć wodociągowa służą do zaopatrzenia w
wodę miejscowości Giżyn i Rokitno.
V. Ławy (gmina Myślibórz) Ujęcie wody, stacja wodociągowa, zlokalizowane na terenie gminy
Myślibórz w m. Ławy oraz sieć wodociągowa służą do zaopatrzenia w wodę następujących miejscowości z
terenu gminy Nowogródek Pomorski: Trzcinna, Świątki, Rataje, Somin oraz Smólsko.
VI. Rychnów (gmina Barlinek) Ujęcie wody, stacja wodociągowa, zlokalizowane na terenie gminy
Barlinek w m. Rychnów oraz sieć wodociągowa służą do zaopatrzenia w wodę miejscowości Kinice.
Rozważa się włączenie do układów wodociągowych z ujęciami gminnymi miejscowości zaopatrywanych
dotychczas z ujęć zlokalizowanych poza terenem gminy. Celem jest uniezależnienie się od dostaw wody z gmin
sąsiednich. W związku z powyższym należy przeprowadzić analizę opłacalności i możliwości technicznych
następujących przedsięwzięć:
o Spięcie sieci wodociągowej w Kinicach z wodociągiem w Karsku,
o Rozbudowa ujęcia w Golinie celem zasilenia sieci wodociągowej w miejscowościach Trzcinna, Świątki,
Solin, Smólsko, Smolary, Rataje bądź budowa nowego ujęcia w tej części gminy i uniezależnienie się od
dostaw wody z gm. Myślibórz.
Odprowadzanie ścieków komunalnych
Na obszarze gminy zorganizowany system odprowadzania ścieków występuje tylko w miejscowości Karsko.
Na terenie Gminy Nowogródek Pomorski zostały utworzone dwie aglomeracje ściekowe:
1) aglomeracja Karsko, z oczyszczalnią ścieków w miejscowości Karsko, którą tworzą miejscowości: Karsko,
Kinice Nowe i Kinice;
2) aglomeracja Myślibórz, z oczyszczalnią ścieków w Myśliborzu, którą tworzą miejscowości: Myślibórz,
Derczewo, Sitno, Otanów, Kierzków, Golenice, Kruszwic, Czółnów, Głazów, Renice, Sulimirze, Czerników,
Pniów, Nawrocko, Sobienice, Zgoda, Utonie, Listomie, Dąbrowa, Klicko, Wierzbnica, Myśliborzyce, Ławy,
Giżyn, Nowogródek Pomorski, Rościn, Dalsze, Wierzbówek, Kolonia Myśliborzyce, Staw, Świątki,
Trzcinna, Rataje
Gmina Nowogródek Pomorskie realizuje założenia „Koncepcji programowej kanalizacji sanitarnej na terenie
gminy Nowogródek Pomorski” opracowanej w lipcu 2004 r., która zakłada następujące rozwiązania:
o Wykonanie na terenie gminy Nowogródek Pomorski układu grawitacyjno-ciśnieniowej sieci kanalizacyjnej
z wyodrębnionymi dwoma zasadniczymi i niezależnymi układami kanalizacyjnymi K1 i K2, dwoma
układami miejscowymi zakończonymi lokalnymi oczyszczalniami ścieków, a w pozostałych
miejscowościach wykonanie indywidualnych (przydomowych) oczyszczalni ścieków;
- Pierwszy układ kanalizacyjny (K1) obejmować będzie miejscowości Giżyn, Nowogródek Pomorski,
Świątki Trzcinna, Somin i Rataje oraz projektowane strefy produkcyjno – usługowe (Giżyn i
48
o
o
Trzcinna), z których ścieki skierowane zostaną do układu kanalizacyjnego gminy Myślibórz w
miejscowości Ławy,
- Drugi układ kanalizacyjny (K2) obejmować będzie miejscowość Karsko i Kinice wraz z terenami
przeznaczonymi na funkcje rekreacyjne nad Jeziorem Karsko Wielkie, ścieki z tego układu
skierowane zostaną do zmodernizowanej oczyszczalni ścieków w Karsku
W dwóch miejscowościach tj. Golinie i Parzeńsku, przewiduje się wykonanie lokalnych układów
kanalizacyjnych zakończonych mechaniczno – biologicznymi oczyszczalniami ścieków
Zbiorniki bezodpływowe lub przydomowe oczyszczalnie ścieków - zabudowa rozproszona we wszystkich
obrębach na terenie gminy, dla której podłączanie do zbiorczego systemu odprowadzania ścieków jest
nieuzasadnione ekonomicznie. Zbiorniki bezodpływowe lub przydomowe oczyszczalnie ścieków nadal
będą stanowiły odbiorniki ścieków dla zabudowy w miejscowościach: Kolonia Nowogródek Pomorski,
Pachocino, Rokitno, Chocień, Smolary, Smólsko, Karlin, Sołacz, Lipin, Ulejno, Ławin, Stawno.
Gospodarka odpadami
Na terenie Gminy Nowogródek Pomorski około 90% gospodarstw domowych objętych jest zorganizowaną
zbiórką odpadów. Na terenie gminy odpady komunalne gromadzone są w pojemnikach na posesjach w postaci
zmieszanej. W gminie wprowadzony został system selektywnej zbiórki odpadów „u źródła” polegający na
gromadzeniu oddzielnie następujących frakcji odpadów: tworzywa sztuczne PET, szkło.
W ramach Regionu Południowo – Zachodniego (wg Wojewódzkiego Programu Gospodarki Odpadami) odpady z
terenu gminy Nowogródek Pomorskie będą unieszkodliwiane na terenie Zakładu Gospodarowania Odpadami w
m. Dalsze.
Od 1 lipca 2013 r. zaczyna funkcjonować nowy system utrzymania czystości i porządku, wprowadzony ustawą z
dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. 2011 nr 152 poz. 897).
Zaopatrzenie w energie
Zapatrzenie w ciepło
Na terenie Gminy Nowogródek Pomorski funkcjonują dwie lokalne kotłownie przy obiektach użyteczności
publicznej (szkoły w Karsku i Nowogródku Pomorskim), poza tym zaopatrzenie w ciepło opiera się na
indywidualnych źródłach ciepła. Główne nośniki energii wykorzystywane w Gminie Nowogródek Pomorski
stanowią: prąd elektryczny, paliwo gazowe (gaz płynny LPG), paliwa stałe (węgiel kamienny, miał węglowy,
drewno i odpady drzewne) oraz ciekłe (olej opałowy), oprócz gazu ziemnego. W gminie nie ma
scentralizowanych systemów zaopatrzenia w ciepło.
Zaopatrzenie w paliwa gazowe
Obecnie przez teren gminy Nowogródek nie przebiega tranzytowa sieć gazowa wysokiego ciśnienia a także nie
występuje infrastruktura gazownicza z zakresu gazowej sieci dystrybucyjnej. Mieszkańcy zaopatrują się w gaz
płynny LPG dostarczany w butlach w punktach dystrybucji gazu.
Rozwój gazyfikacji opartej na gazie ziemnym uwarunkowany jest czynnikami prawnymi, ekonomicznymi,
technicznymi i związanymi z bezpieczeństwem energetycznym. Gazyfikacja prowadzona jest wówczas, gdy
zostanie wykazana jej ekonomiczna opłacalność, która w zasadniczym stopniu zależy od ilości odbiorców
wykorzystujących gaz do ogrzewania pomieszczeń.
Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Zachodniopomorskiego zaleca gazyfikację gminy,
źródłem gazu miałby być gazociąg wysokiego ciśnienia Myślibórz – Nowogródek.
Zaopatrzenie w energię elektryczną
1. Zapotrzebowanie mocy na terenie gminy Nowogródek Pomorski pokrywane jest ze stacji
elektroenergetycznych 110kV/15kV zlokalizowanych na terenie gmin sąsiednich: Myślibórz oraz Barlinek.
2. Zasilanie w energię elektryczną odbywa się poprzez linie magistralne 15kV wychodzących z GPZ Myślibórz,
Mostkowo, Barlinek i stacje transformatorowe 15/0,4Kv zlokalizowane na terenie gminy. Sieć magistralna
średniego napięcia na terenie gminy ma powiązania i współpracuje z sieciami 15 kV w gminach sąsiednich,
stwarzając w ten sposób możliwość dwustronnego zasilania. Linie 15 kV na terenie gminy Nowogródek w
większości mają długości w granicach optymalnych [12,5 – 15,0 km] lub nieco większych, co kwalifikuje
obszar gminy do obszarów o dosyć dobrych warunkach zasilania. Wg oceny operatora sieci system
zasilania w energię elektryczną jest dobrze skonfigurowany i znajduje się w dobrym stanie technicznym.
49
3. We wschodniej części gminy biegnie jednotorowa (docelowo dwutorowa) elektroenergetyczna linia
napowietrzna wysokiego napięcia 110 kV relacji GPZ Jedwabie (Gorzów Wielkopolski) – Myślibórz,
Barlinek, eksploatowana przez Enea Operator. Na terenie gminy Nowogródek Pomorskie nie przewiduje się
nowych obiektów elektroenergetycznych (stacji i linii o napięciu 400 kV i 220 kV) krajowej sieci przesyłowej
(KSP).
4. Istniejące urządzenia elektroenergetyczne sieci SN i stacje transformatorowe zapewniają dostawę energii
elektrycznej o właściwych parametrach i w wymaganej ilości. System zasilania gminy w energię elektryczną,
bliskie położenie stacji systemowych oraz rozbudowany układ sieci przesyłowych i magistralnych SN
zaspokaja całkowicie zapotrzebowanie na energię elektryczną oraz zapewnia rozwój w tym kierunku.
Istniejące nadwyżki mocy umożliwiają podłączenie nowych odbiorców i uzbrojenie w energię elektryczną
terenów przewidzianych pod inwestycje budowlane. Rozbudowa sieci 110, 15 i 0,4 kV dla przyłączenia
nowych terenów odbywać się będzie zgodnie z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego.
Infrastruktura telekomunikacyjna
1. W zakresie telekomunikacji przewiduje się dalszą rozbudowę sieci telekomunikacyjnych zarówno w formie tradycyjnej jak
i wykorzystując nowe technologie, postuluje się rozbudowę i modernizację infrastruktury światłowodowej i objęcie całej gminy
zintegrowanym systemem telekomunikacyjnym połączonym z systemami sieci wojewódzkiej i krajowej z zachowaniem
w lokalizacji wymogów ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych;
2. Należy przewidzieć rozwój systemów telekomunikacyjnych i teleinformatycznych przewodowych i bezprzewodowych
stosownie do wzrostu zapotrzebowania na usługi telekomunikacyjne i teleinformatyczne w gminie i regionie;
3. W zakresie telekomunikacji zakłada się pełną dostępność do łączy telekomunikacyjnych, rozwój sieci teleinformatycznych.
Dla zwiększenia dostępności sieci internetowej i rozwoju społeczeństwa informacyjnego, wskazuje się rozwój
szerokopasmowego dostępu do Internetu, urządzenie ogólnodostępnych kawiarenek internetowych, rozwój sieci
bezprzewodowych - budowę systemu nieodpłatnego dostępu do Internetu - np. za pomocą sieci Hotspotów.
4.4. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym,
wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu oraz
sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiskowe zostały uwzględnione podczas
opracowywania dokumentu
4.4.1. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym
Zgodnie z art. 9 pkt ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
(Dz.U. z 2003r. Nr 80, poz. 717 ze zm.) Wójt sporządza Studium, uwzględniając zasady określone w koncepcji
przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego
województwa. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym i krajowym, istotne
z punktu widzenia projektowanego dokumentu, tj. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Nowogródek Pomorski są celami publicznymi w rozumienia art. 10 ust. 1 pkt 14 ustawy
z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2003r. Nr 80, poz. 717 ze
zm.). Projekt Studium jest zgodny z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa
zachodniopomorskiego oraz programami o których mowa w art. 48 ustawy z dnia 27 marca 2003 r.
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2012 r. poz. 647 tj).
Zgodnie z założeniami systemu planowania przestrzennego w Polsce, ustalonymi w obowiązującej ustawie z dnia
27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2003r. Nr 80, poz. 717 ze zm.)
projekt studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nowogródek Pomorski
winien być zgodny z polityką zagospodarowania przestrzennego województwa zachodniopomorskiego określoną
w planie zagospodarowania przestrzennego województwa zachodniopomorskiego, który został uchwalony
Uchwałąa Nr XLV / 530 / 10 Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 19 października 2010 r.
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa wielkopolskiego uwzględnia cele ochrony środowiska
zawarte w wielu dokumentach strategicznych opracowanych na szczeblu krajowym i regionalnym, a także
zawarte w dyrektywach UE.
Dokumentami rangi międzynarodowej o charakterze przestrzennym, stanowiącym podstawę do formułowania
celów ochrony środowiska w programach krajowych są konwencje międzynarodowe, przyjęte przez stronę
polską, w tym:
 ratyfikowane przez Rzeczpospolitą Polską konwencje międzynarodowe:
50


Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk, Berno (1979);
Konwencja Ramsarska o obszarach wodno-błotnych, mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza
jako środowisko życiowe ptactwa wodnego (1975), ze zmianami wprowadzonymi w Paryżu (1982)
i Reginie (1987);
 Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu z Rio de Janeiro (1992);
 Konwencja Helsińska o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego (1992);
 Konwencja o różnorodności biologicznej z Rio de Janeiro (1992);
 Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu z Kioto, wraz z Protokołem
(1997).
 inne dokumenty międzynarodowe:
 Europejska Konwencja Krajobrazowa-Florencja 2000, w myśl, której krajobraz jest kluczowym
elementem dobrobytu całości społeczeństwa i jednostek oraz że jego ochrona, a także gospodarka
i planowanie niesie w sobie prawa i obowiązki dla każdego człowieka, a także, że jakość i różnorodność
krajobrazów europejskich stanowi wspólny zasób oraz, że ważna jest współpraca na rzecz ich ochrony,
gospodarki i planowania, stwierdzić należy, że Plan kształtowany jest głównie na wnioski
społeczeństwa, a jego celem jest harmonizowanie nowych terenów zabudowanych (np. poprzez nakaz
zharmonizowania i wzmocnienia bioróżnorodności krajobrazu),
 Karta Lipska na rzecz zrównoważonego rozwoju miast europejskich.
 Strategia Zrównoważonego Rozwoju Unii Europejskiej.
Ponadto cele planu województwa uwzględniają zapisy dokumentów strategicznych o randze krajowej. Są to
między innymi:
 Polityka ekologiczna państwa, która nawiązuje do priorytetowych kierunków działań określonych w VI
Programie działań Unii Europejskiej w dziedzinie środowiska.
 Krajowa strategia ochrony i umiarkowanego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z Programem
działań mówi o zachowaniu całej rodzimej przyrody, bez względu na jej formę użytkowania oraz stopień jej
przekształcenia lub zniszczenia.
 Krajowy Program Zwiększania Lesistości, który jest instrumentem polityki leśnej w zakresie kształtowania
przestrzeni przyrodniczej kraju, zawiera ogólne wytyczne sporządzania regionalnych planów
przestrzennego zagospodarowania w dziedzinie zwiększania lesistości.
 Krajowy Plan Gospodarki Odpadami określa zakres działania niezbędny do zaplanowania zintegrowanej
gospodarki odpadami w kraju, w sposób zapewniający ochronę środowiska z uwzględnieniem obecnych
i przyszłych możliwości technicznych, organizacyjnych.
 Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych jest programem inwestycji rozbudowy systemów
oczyszczalni ścieków w sektorze komunalnym. Program pozwoli na wyeliminowanie nieoczyszczonych
ścieków (pochodzących ze źródeł miejskich i aglomeracji) z wód powierzchniowych. Jest to program,
którego celem jest realizacja systemów oczyszczania ścieków w sektorze komunalnym do 2015 roku.
Ustanowione na poziomach międzynarodowym i krajowym cele polityki ekologicznej znalazły swoje
odzwierciedlenie w opracowanych na poziomie regionalnym dokumentach strategicznych, takich jak:
 „Program Ochrony Środowiska dla Województwa Zachodniopomorskiego”, określający politykę ekologiczną
na obszarze województwa zachodniopomorskiego,
 „Plan gospodarki odpadami dla województwa zachodniopomorskiego na lata 2012 – 2017
z uwzględnieniem perspektywy na lata 2018-2023”, w którym nadrzędnym celem Planu gospodarki
odpadami jest „wprowadzenie nowego, zgodnego z założeniami Ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie
ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 152, poz. 897,
z późn. zm.), systemu gospodarki odpadami komunalnymi w województwie.”
W Programie ochrony środowiska województwa zachodniopomorskiego na lata 2012-2015 z perspektywą na lata
2016-2019 (Uchwalony dnia 20 grudnia 2011 roku uchwałą nr XII/142/11 Sejmiku Województwa
Zachodniopomorskiego) określono główny cel:
 rozwój gospodarczy regionu przy zachowaniu i ochronie wartości przyrodniczych oraz racjonalnej
gospodarce zasobami.
Zgodnie z Programem ochrony środowiska województwa zachodniopomorskiego, podstawowymi celami
służącymi podniesieniu jakości życia obecnego i przyszłych pokoleń są:
51










potencjalne możliwości ograniczenia emisji gazów do powietrza poprzez rozwój OZE,
osiągnięcie i utrzymanie dobrego stanu wód powierzchniowych oraz ochrona jakości wód
podziemnych,
stworzenie systemu gospodarki odpadami, zgodnego z zasadą zrównoważonego rozwoju oraz
hierarchią sposobów postępowania z odpadami
ochrona dziedzictwa przyrodniczego zrównoważone użytkowanie zasobów przyrodniczych,
zrównoważone wykorzystanie zasobów przyrodniczych w rozwoju turystyki,
poprawa klimatu akustycznego poprzez obniżenie hałasu do poziomów obowiązujących standardów,
ochrona przed polami elektromagnetycznymi,
minimalizacja skutków wystąpienia poważnych awarii przemysłowych oraz ograniczenie ryzyka ich
wystąpienia,
zrównoważona gospodarka zasobami naturalnymi,
ochrona gleb przed negatywnym oddziaływaniem oraz rekultywacja terenów zdegradowanych.
Uwarunkowania wynikające z planu zagospodarowania przestrzennego woj. zachodniopomorskiego
1) Zachowania walorów przyrodniczych środowiska, determinujących jego funkcje i przeciwdziałanie negatywnym
skutkom antropopresji:
Ustalenia:


zachowanie odmienności typów krajobrazów: ochrona krajobrazów na terenach silnej antropopresji,
a w szczególności na obszarach pojezierzy i w kompleksach leśnych,
rozwój turystyki, w tym agroturystyki w oparciu o istniejące i proponowane obszary chronione i jeziora.
Zalecenie: tworzenie warunków sprzyjających funkcjonowaniu korytarz ekologicznych,
2) Ochrony i racjonalnego korzystania z zasobów wód powierzchniowych i podziemnych:
Ustalenie: spowolnienie odpływu wód poprzez realizację programu małej retencji,
Zalecenia:



wykorzystanie naturalnych obniżeń i oczek wodnych do zwiększenie retencji wód w obszarach zurbanizowanych,
odtworzenie i ochrona istniejących systemów wodno-błotnych w celu polepszenia stosunków wodnych,
renaturyzacja dolin rzecznych w celu poprawy biologicznej jakości wód, odtworzenia bioróżnorodności,
odtworzenia drożności korytarzy ekologicznych i możliwości rozwoju turystki,
3) Ochrona i racjonalne wykorzystanie gleb:
Zalecenia:


poprawa glebowych stosunków wodnych,
wprowadzenie zadrzewień śródpolnych służących ochronie gleb przed erozją wietrzną, poprawie stosunków
mikroklimatycznych i biocenotycznych,
4) Ochrony i powiększania powierzchni obszarów leśnych oraz zadrzewień:
Ustalenie: zwiększenie powierzchni lasów w wyniku realizacji Krajowego Programu Zwiększenia Lesistości,
Zalecenie: stopniowa przebudowa drzewostanów w celu dostosowania struktury lasu do istniejących warunków
siedliskowych,
5) Wykorzystania kopalin uwzględniającego potrzeby gospodarcze oraz ochronę środowiska:
Zalecenia:


rekultywacja i rewitalizacja obszarów poeksploatacyjnych,
likwidacja i rekultywacja nielegalnych wyrobisk,
6) Przeciwdziałania niekorzystnym zmianom klimatycznym oraz ograniczenia emisji zanieczyszczeń do
atmosfery:
Zalecenia:


rozwiązania akustyczne w planowaniu przestrzennym dostosowane do warunków otoczenia,
ograniczenia emisji zanieczyszczeń powietrza pochodzących ze spalania węgla,
7) Wzmacnianie potencjału demograficznego województwa i poprawy jakości życia mieszkańców:
Zalecenie: zapewnienie dostępności do sytemu przedszkolnego, pomoc dla matek w powrotach do pracy.
52
8) Ochrona i kształtowanie ładu przestrzennego:
Ustalenie: konsekwentna realizacja ustaleń dokumentów planistycznych samorządów terytorialnych w celu
kształtowania spójnego wizerunku miejscowości,
Zalecenie: wykonanie studiów krajobrazowych dla planowanych lokalizacji inwestycji wielkokubaturowych,
wielkoprzestrzennych, wielkopowierzchniowych, urządzeń infrastruktury technicznej (naziemne sieci inżynieryjne,
wieże anten telekomunikacyjnych, wieże elektrowni wiatrowych) w celu określenia ich wpływu na krajobraz
kulturowy i przyrodnicze,
9) Wykorzystania potencjału rolniczej przestrzeni produkcyjnej województwa do rozwoju gospodarki
żywnościowej i produkcji specjalistycznej:
Zalecenie: ograniczenie lokalizacji nowych wielkostadnych ferm chowu i hodowlanych na obszarach pojezierzy
i na obszarach objętych dyrektywą azotanową i fosforanową,
10) Wykorzystania potencjału turystycznego województwa jako czynnika rozwoju gospodarczego i społecznego:
Ustalenie: zapewnienie publicznego dostępu do brzegów rzek i jezior, ograniczenie ich zabudowy i grodzenia,
11) Kształtowanie systemu zewnętrznych i wewnętrznych kolejowych powiązań transportowych
Zalecenie: reaktywacja połączenia na linii nr 415 Myślibórz – Gorzów Wielkopolski,
12) Budowy i rozbudowy sieci gazowych:
Zalecenie: budowa sieci dystrybucyjnej wysokiego ciśnienia (gazociągi i stacje gazowe) na obszarach
deficytowych – gazociąg Myślibórz – Nowogródek Pomorski.
13) Ograniczenia zużycia paliw węglowych i wzrostu wykorzystania odnawialnych źródeł energii:
Ustalenie: Rozwój energetyki wiatrowej w oparciu o wytyczne do planowania miejscowego, stanowiące, że
lokalizacja zespołów elektrowni wiatrowych – zdefiniowanych jako grupa elektrowni wiatrowych, w której
największa odległość pomiędzy poszczególnymi elektrowniami nie przekracza 2 km – musi respektować
wskazania ze studium krajobrazowego uwzględniającego powiązania widokowe, szczególnie w odniesieniu do
następujących obszarów istniejących i projektowanych:
- parki krajobrazowe wraz z otulinami,
- zespoły przyrodniczo - krajobrazowe,
- obszary chronionego krajobrazu,
- obszary kulturowo-krajobrazowe,
- panoramy i osie widokowe,
- przedpola ekspozycji z dróg (ważniejszych ciągów komunikacyjnych) i czynnych linii kolejowych
na przyrodnicze dominanty przestrzenne i sylwetki historycznych układów osadniczych,
- wnętrza krajobrazowe – polany leśne, a zwłaszcza doliny oraz rynny rzek i jezior,
- tereny wypoczynkowe w pasie nadmorskim i pojezierzy,
Zalecenia:



Budowa, rozbudowa i modernizacja sieci energetycznych umożliwiająca przyłączenia powstających zespołów
elektrowni wiatrowych,
Działania na rzecz stworzenia systemu rozproszonych źródeł energii,
Wdrażanie programów termomodernizacyjnych budynków mieszkalnych, usługowych, użyteczności publicznej.
14) Rozwoju sieci internetowych i systemów telekomunikacyjnych oraz usług elektronicznych:
Ustalenia:



budowa nowej oraz rozszerzenie wykorzystania istniejącej infrastruktury sieci informatycznych
szerokopasmowych, z udziałem technologii światłowodowych i bezprzewodowych na terenach trudno dostępnych,
przy zachowaniu komplementarności z istniejącą infrastrukturą, tworzenie bezpiecznych sieci i systemów
informatycznych,
modernizacja węzłów sieci informatycznych z dodaniem nowoczesnych łączy i mechanizmów teleinformatycznych
wysokiej przepustowości; priorytet dla miast i siedzib gmin,
upowszechnianie dostępu do Internetu, uruchamianie publicznych punktów dostępowych do Internetu,
15) Racjonalnego wykorzystania zasobów wód powierzchniowych do celów komunalnych, gospodarczych
53
i przyrodniczych:
Ustalenia:



zwiększenie dyspozycyjności zasobów wodnych wód powierzchniowych województwa przez realizację programu
małej retencji,
realizacja programu budowy przepławek – przywrócenie drożności na całym przebiegu rzek,
utrzymanie rzek oraz związanej z nimi infrastruktury w dobrym stanie (obudowa, budowa oraz modernizacji
budowli regulacyjnych) z uwzględnieniem wymogów Ramowej Dyrektywy Wodnej,
16) Budowy i rozbudowy systemów oczyszczania ścieków zgodnie z Krajowym Programem Oczyszczania
Ścieków:
Ustalenie: realizacja priorytetowych aglomeracji dla wypełnienia wymogów traktatu akcesyjnego obejmująca
rozbudowę lub modernizację istniejących oczyszczalni z systemami kanalizacyjnymi,
17) Utworzenia systemu gospodarki odpadami zgodnie z Planem Gospodarki Odpadami Województwa
Zachodniopom.
Ustalenia:


utworzenie zakładów gospodarowania odpadami,
utworzenie gminnych punktów zbierania odpadów niebezpiecznych i problemowych w ramach utworzonych
rejonów gospodarowania odpadami (co najmniej 1 punkt w gminie),
18) Wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich:
Ustalenie: wyznaczanie granic rolno-leśnych i rolno-osadniczych dla ustalenia zasięgu zalesień i zabudowy,
Zalecenia:


budowa nowej bądź modernizacja istniejącej infrastruktury społecznej, głównie poprawiającej dostęp do dóbr
i usług oraz dostępność komunikacyjną obszarów wiejskich,
Modernizacja i rozbudowa infrastruktury technicznej na obszarach wiejskich
19) Utrzymania, funkcjonowania i rozwoju infrastruktury obronności i bezpieczeństwa państwa:
Zalecenia:


uwzględnianie w dokumentach strategicznych i planistycznych samorządów terytorialnych obiektów szczególnie
ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa, elementów infrastruktury technicznej, w tym w szczególności
transportowej, zabezpieczenia przeciwpowodziowego, zarządzania kryzysowego, zabezpieczenia granic jako
spójnego systemu bezpieczeństwa państwa i obywateli,
kształtowanie rozwiązań systemu transportowego (drogi kołowe, koleje, drogi wodne, porty) w sposób
minimalizujący zagrożenia wynikające z przewozów ładunków niebezpiecznych, przemieszczania i rozmieszczenia
sił zbrojnych (w tym międzynarodowych jednostek sojuszniczych) w czasie pokoju i wojny, zjawisk naturalnych
o charakterze katastroficznym a jednocześnie w sposób zapewniający bezpieczeństwo, sprawną ewakuację
i prowadzenie akcji ratowniczych z zachowaniem możliwości zaopatrzenia w sytuacjach kryzysowych.
20) Zadań rządowych określonych przez:


Krajowy program Oczyszczania Ścieków Komunalnych: rozbudowa oczyszczalni ze względu na przepustowość –
Karsko,
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013: - Termomodernizacja obiektów użyteczności
publicznej w gminach powiatu myśliborskiego.
21) Zadań wojewódzkich określonych przez:


Wieloletni Program Inwestycyjny Zachodniopomorskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych 2008–2015:
Realizacja programu małej retencji na terenie województwa zachodniopomorskiego,
Plan gospodarowania odpadami dla województwa zachodniopomorskiego na lata 2009-2012 z uwzględnieniem
perspektywy 2013-2018: Rekultywacja nieczynnych składowisk odpadów komunalnych w rejonie południowozachodnim,
22) Wskazania wynikające z mapy planu:


Kopaliny: nieeksploatowane – złoża udokumentowane i perspektywiczne surowców mineralnych: piasek ze żwirem
(oznaczone na załączniku graficznym symbolem pż oraz różową linią),
Ponadregionalny Korytarz ekologiczny (oznaczony na załączniku graficznym kwadracikami koloru zielonego),
54


Proponowany rezerwat przyrody Bukowiec (oznaczony na załączniku graficznym zielonym szrafem oraz zieloną
linią przerywaną),
Lokalna linia kolejowa 415 do odtworzenia (oznaczona na załączniku graficznym kwadracikami koloru czarnego
na szarej linii).
Ponadto Zarząd Województwa Zachodniopomorskiego oznajmia, że na terenie gminy znajdują się obszary
chronionego krajobrazu”, w związku z czym należy uwzględnić treść Uchwały Nr XXXII/375/09 Sejmiku
Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 15 września 2009 r. (ze zmianami).
4.4.2. Sposoby, w jakich cele ochrony środowiska i inne problemy środowiskowe zostały uwzględnione
w projekcie Studium
Zasady kształtowania środowiska
Studium przyjmuje koncepcję spójnej i równorzędnej ochrony walorów przyrodniczych, kulturowych i krajobrazu
oraz formułuje kierunki działań w zakresie ochrony zasobów i walorów środowiska obszaru gminy:
 ochrona walorów ekologicznych krajobrazu (ochrona przyrody);
 wprowadzenie zalesień jako uzupełnień przestrzennych głównie prze już istniejących większych
kompleksach leśnych;
 objęcie rekultywacją obszarów zdegradowanych w wyniku eksploatacji surowców naturalnych;
 ochrona przed zabudową gruntów pochodzenia organicznego;
 w miarę możliwości, ochrona zwartych kompleksów gleb klasy III przed zmianą sposobu użytkowania.
Ochrona przyrody.
W granicach gminy Nowogródek Pomorski znajdują się:
a) 3 obszary Natura 2000,
b) park krajobrazowy wraz z otuliną,
c) 2 obszary chronionego krajobrazu,
d) 20 użytków ekologicznych,
e) 18 pomników przyrody,
f) miejsca rozrodu i regularnego przebywania zwierząt gatunków chronionych.
Projektowane formy ochrony to:
 rezerwat przyrody „Bukowiec”;
 9 użytków ekologicznych;
 21 pomniki przyrody.
Południowo-wschodni fragment Gminy znajduje się w granicach Barlinecko-Gorzowskiego Parku
Krajobrazowego. Obecnym aktem prawnym obowiązującym dla Parku jest Rozporządzenie Nr 107 Wojewody
Zachodniopomorskiego z dnia 21 lipca 2006 r. w sprawie Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego (Dz.
Urz. Woj. Zachodniopom. Nr 89, poz. 635). Na terenie Parku ochroną są objęte głównie siedliska leśne i jeziorne.
Ponadto ochronie podlegają rzadkie gatunki roślin (lilia złotogłów, rosiczka okrągłolistna) oraz zwierząt (Bielik,
orlik krzykliwy).
W granicach Parku istnieją również dwie formy ochrony, są to obszary Natura 2000: PLH080071 „Ostoja
Barlinecka” i PLB080001 „Puszcza Barlinecka”.
 „Ostoja Barlinecka” chroni głównie siedliska przyrodnicze: buczyny, dąbrowy, bory i lasy
bagienne, grądy i łęgi, torfowiska;
 „Puszcza Barlinecka” to ochrona oprócz siedlisk przyrodniczych, także ważnych dla Europy
gatunków zwierząt.
Niewielki fragment Gminy w zachodniej części zajmuje obszar Natura 2000 PLH320010 „Jezioro Kozie”, obszar
powstały ze względu na ochronę podmokłych siedlisk wokół Jez. Kozie, które znajduje się poza granicami terenu
opracowania.
5. Analiza i ocena przewidywanych znaczących oddziaływań na środowisko
55
i zabytki związanych z realizacją zmiany studium
Studium jako dokument kierunkowy, określający politykę przestrzenną i zasady zagospodarowania, nie
determinuje szczegółowych rozwiązań urbanistyczno architektonicznych. Wskazuje ono jedynie przyjęte przez
gminę zasady utrzymania struktury przestrzennej gminy oraz kierunki jej zmian oraz możliwe, jak na tę skalę
i stopień szczegółowości opracowania, ustalenia lokalizacyjne i funkcjonalne dotyczące zagospodarowania
i użytkowania terenów.
Projekt zmiany studium przewiduje rozwój terenów gminy Nowogródek Pomorski w następujących kierunkach:
 Stworzenie oferty inwestycyjnej – park przemysłowy w rejonie węzła na drodze S3 „Myślibórz”;
 stworzenie warunków dla wszechstronnego rozwoju gospodarczego, szczególnie atrakcyjnych lokalnych
warunków do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej oraz inwestowania, przygotowanie
terenów dla potencjalnych inwestorów;
 stworzenie atrakcyjnych warunków osadniczych dla nowych mieszkańców, rozwój zabudowy
mieszkaniowej w oparciu o wysoką jakość środowiska;
 wykorzystanie szans rozwoju turystyki i agroturystyki, wynikających z unikatowych zasobów dziedzictwa
kulturowego, przyrody i krajobrazu gminy, licznych atrakcji turystycznych znajdujących się w sąsiedztwie
oraz szlaków turystycznych przebiegających przez gminę;
 Rozwój produktu turystycznego w ramach inicjatywy pod nazwą "Pomorski Krajobraz Rzeczny":
 Wykształcenie w Konicach Nowych systemu przestrzeni o charakterze publicznym, tworzących
atrakcyjną strukturę funkcjonalno – przestrzenną dla rozwoju funkcji związanych usługami i rekreacją;
 rozwój rolnictwa, przetwórstwa i przechowalnictwa płodów rolnych,
 wykorzystanie zasobów środowiska gminy Nowogródek Pomorski szczególnie odnawialnych źródeł
energii, lokalizacja zespołów elektrowni wiatrowych oraz innych instalacji i budowli do produkcji energii
ze źródeł odnawialnych;
 podnoszenie walorów estetycznych wsi z zachowaniem lokalnej tradycji budowlanej,
 zapewnienie korzystnych zmian w funkcjonowaniu środowiska przyrodniczego, ochrona korytarzy
ekologicznych będących podstawowym elementem osnowy ekologicznej gminy;
 ochrona przyrody, dziedzictwa kulturowego, krajobrazu i zabytków;
 objęcie rekultywacją obszarów zdegradowanych;
Powyższe zmiany struktury funkcjonalno-przestrzennej, związane z przekształceniem istniejącego stanu
zagospodarowania terenu, spowodują zmiany poszczególnych elementów środowiska przyrodniczego. Poniżej
oceniono wpływ projektowanych zmian na poszczególne elementy środowiska przyrodniczego.
5.1. Wpływ realizacji działań zmiany studium na powierzchnię ziemi, wody
powierzchniowe i podziemne
5.1.1 Zmiana charakteru powierzchni ziemi
Nowe tereny zabudowane
W wyniku zmian charakteru powierzchni (w szczególności pojawienia się nowych powierzchni zabudowanych),
na terenie gminy, zniszczeniu ulegnie pokrywa glebowa. Następstwem zagęszczenia gruntu spowodowanego
pracami budowlanymi nastąpi zmniejszenie retencji gruntowej, zmniejszenie infiltracji i wzrost odpływu
powierzchniowego. Zmiany te mogą wpłynąć na istotne zwiększenie spływu zanieczyszczonych wód opadowych,
szczególnie na terenach o znacznym nachyleniu.
Eksploatacja surowców naturalnych
Powierzchniowa eksploatacja kopalin niesie za sobą konsekwencje, które przyczyniają się między innymi do:
zmiany stosunków wodnych,
 przyspieszenia spływu powierzchniowego,
 deficytów wody,
 zmiany składu gatunkowego roślin i zwierząt,
 antropogenicznych zmian w krajobrazie.
56
W celu ograniczenia negatywnych skutków, nowo powstających terenów zabudowanych oraz obszarów
eksploatacji surowców, należy uwzględniać negatywne oddziaływanie tych działań w programach i strategiach na
szczeblu lokalnym oraz regionalnym.
Dopuszcza się powierzchniową eksploatację kopalin:
C. na obszarach udokumentowanych złóż kopalin, oznaczonych na rysunku studium;
D. poza obszarami dotychczas rozpoznanych złóż, przy zachowaniu następujących zasad:
3) dopuszcza się powierzchniową eksploatację kopalin przy zachowaniu następujących warunków:
d) powierzchnia eksploatacji do 2 ha, wydobycie do 20 tys. m3/ rok,
e) brak negatywnego oddziaływania na obszary chronione, w szczególności Natura 2000,
f) rekultywacja w kierunku rolnym lub leśnym lub związanym z retencją wody (stawy);
4) na terenach wskazanych w studium na inne cele niż rolniczo – leśne, zakłada się rekultywację w
kierunku inwestycyjnym zgodnym z docelowym przeznaczeniem terenu.
5.1.2 Odprowadzanie wód opadowych i roztopowych
Na terenie gminy nie ma zorganizowanego systemu odprowadzania wód opadowych. Wody odprowadzane są
powierzchniowo do istniejących w pobliżu cieków i rowów melioracyjnych bądź zagospodarowywane w obrębie
poszczególnych terenów zainwestowanych. Jedynie w miejscowościach Nowogródek Pomorski oraz Karsko
istnieją fragmentaryczne układy kanalizacji deszczowej odprowadzające wody do odbiorników, którymi na ogół są
pobliskie cieki i rowy melioracyjne. Prawidłowe stosunki wodne są utrzymywane poprzez system urządzeń
melioracji podstawowej i szczegółowej, szczególnie rozbudowanym w zachodniej części gminy. Gospodarka
wodami opadowymi powinna opierać się o następujące zasady:
 zastosowanie retencji i infiltracji deszczu do gruntu jako podstawowego rozwiązania dla nowych terenów
inwestycyjnych oraz przy modernizacji istniejących lokalnych systemów,
 rozbudowa istniejącej sieci kanalizacji deszczowej w postaci szczelnych kanałów tylko tam, gdzie jest to
koniecznie i wymagane obowiązującymi przepisami,
 wprowadzenie kanalizacji deszczowej na wszystkich obszarach gdzie może nastąpić zanieczyszczenie
wód opadowych i roztopowych, celem jest zapewnienie odpowiedniej jakości ujmowanych wód
podziemnych,
 stosowania urządzeń podczyszczających na wylotach kanalizacji deszczowej zbierającej wody opadowe
z terenów przemysłowych, parkingów, baz transportowych, terenów komunikacji, dróg krajowych itd.
zgodnie z obowiązującymi przepisami w tym zakresie.
 odbiornikami wód opadowych z terenów, które wymagają podczyszczenia ujętych w system
odprowadzanie wód będą istniejące cieki oraz rowy melioracyjne.
5.1.3 Odprowadzanie ścieków komunalnych
Projekt zmiany studium rozwiązuje gospodarkę wodno – ściekową zgodnie z ustawą z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne (Dz.U. z 2012, Nr 0, poz. 145.tj.) i „Krajowym programem oczyszczania ścieków komunalnych”, w
terminach ustalonych w art. 208 ww. ustawy. W zależności od stopnia koncentracji zabudowy, lokalnych
warunków terenowych i przyjętego programu rozwoju, odprowadzenie ścieków z miejscowości gminy
Nowogródek Pomorski realizowane będzie poprzez:
I. Grupowe układy kanalizacji sanitarnej – kanały grawitacyjne, przepompownie, rurociągi tłoczne w
poszczególnych miejscowościach z jedną oczyszczalnią ścieków obsługującą kilka miejscowości.
Powyższe rozwiązanie będzie realizowane w miejscowościach tworzących dwa układy grupowe:
 Kinice, Karsko z oczyszczalnią w Karsku;
 Sumiak, Nowogródek Pomorski, Świątki, Trzcinna, Ratuje, Giżyn, Somin, Ławy (Myślibórz) z
oczyszczalnią w Myśliborzu.
Do wyżej wymienionych układów, których budowa jest sprecyzowana w opracowanych już projektach
budowlanych, należy w przyszłości rozważyć podłączenie nowych terenów położonych w sąsiedztwie, dla których
budowa kanalizacji będzie uzasadniona ekonomicznie (np. Karlin, Sumiak, Kol. Nowogródek Pomorski do układu
z oczyszczalnią w m. Myślibórz) – w związku z projektowanymi terenami inwestycyjnymi w obrębie tych
57
miejscowości.
II. Kanalizację z lokalną oczyszczalnią ścieków – kanały grawitacyjne, przepompownie, rurociągi tłoczne z
odprowadzeniem do lokalnej mechaniczno - biologicznej oczyszczalni ścieków obsługującą daną miejscowość.
Rozwiązanie j.w. będzie zastosowane w miejscowościach:
1. Golin - Budowa mechaniczno – biologicznej oczyszczalni ścieków o wielkości ok. 100 RLM wraz z
kanalizacją w m. Golin o przepustowości Qdmax = 16,0 m3/d na działce nr 511/10 obr. Karsko,
odprowadzającą ścieki oczyszczone do istniejącego zagłębienia na w/w działce. 329 stanowiącej
własność Gminy Nowogródek Pomorski (pozwolenie wodnoprawne Decyzja BOŚ.WW.6224/52/10
Starosty Myśliborskiego z dnia 29 listopada 2010 r.).
2. Parzeńsko - Budowa mechaniczno – biologicznej oczyszczalni ścieków.
III. Zbiorniki bezodpływowe lub przydomowe oczyszczalnie ścieków - zabudowa rozproszona we wszystkich
obrębach na terenie gminy, dla której podłączanie do zbiorczego systemu odprowadzania ścieków jest
nieuzasadnione ekonomicznie.
Zbiorniki bezodpływowe lub przydomowe oczyszczalnie ścieków nadal będą stanowiły odbiorniki ścieków dla
zabudowy w miejscowościach: Kolonia Nowogródek Pomorski, Pachocino, Rokitno, Chocień, Smolary, Smólsko,
Karlin, Sołacz, Lipin, Ulejno, Ławin, Stawno.



Ścieki przemysłowe powstające w wyniku procesów produkcyjnych z istniejących oraz projektowanych
terenów przemysłowo – usługowych przed ewentualnym wprowadzeniem do gminnej kanalizacji
sanitarnej należy podczyszczać na urządzeniach własnych inwestora do parametrów wymaganych
obowiązującymi przepisami; zaleca się jednak oczyszczanie ścieków przemysłowych z wykorzystaniem
urządzeń stanowiących własność inwestora w ramach prowadzonej działalności
W związku z ogromnym zakresem prac mających na celu uporządkowanie gospodarki ściekowej na
terenie gminy należy racjonalnie zaplanować wydatki na ten cel, wykorzystując środki z unijnych
Funduszy Strukturalnych ( przede wszystkim z Programu Infrastruktura i Środowisko).
Obszary wchodzące w skład aglomeracji ściekowych, tereny objęte zasięgiem zbiorczej kanalizacji
sanitarnej z odprowadzaniem do oczyszczalni ścieków, lokalizacje projektowanych przepompowni
ścieków oraz tereny, dla których zakłada się indywidualne rozwiązania w zakresie odprowadzania
i oczyszczania ścieków, pokazano na Schemacie System odprowadzania ścieków komunalnych;
Realizacja projektu Zmiany Studium wpłynie więc pozytywnie na system sieci wodno–ściekowej zgodnie
z zasadami Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r.. w sprawie warunków, jakie należy
spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla
środowiska wodnego (Dz.U. 2006 nr 137 poz. 984).
Nie przewiduje się występowania ponadnormatywnego oddziaływania na powierzchnię ziemi i środowisko wodne
w efekcie ustaleń zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
Nowogródek Pomorski.
5.2. Wpływ realizacji działań zmiany studium na zagrożenie powodzią
Na terenie gminy nie występują tereny zagrożone występowaniem powodzi. Dyrektor właściwego Regionalnego
Zarządu Gospodarki Wodnej nie wyznaczył obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią.
Analiza mapy hydrograficznej pozwala stwierdzić brak obszarów zalewowych. Okresowe wyżówki mieszczą się w
korytach rzek i nie wywołują zalewania przyległych terenów.
5.3. Wpływ realizacji działań zmiany studium na zagrożenie ruchami masowymi ziemi
Starosta powiatu myśliborskiego, zgodnie z przepisami ustawy prawo ochrony środowiska z dnia 27 września
2001 r. jest organem prowadzącym obserwacje terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi, jak również
terenów, na których występują te ruchy. Na podstawie rejestru Starosty powiatumyśliborskiego na terenie gminy
58
Nowogródek Pomorski nie występuje żadne zarejestrowane osuwisko ani tereny predysponowane do osuwania
się mas ziemi.
Realizacja zmiany studium nie wpływa na zwiększenie potencjalnego zagrożenia ruchami masowymi ziemi na
terenie gminy Nowogródek Pomorski.
5.4. Wpływ realizacji działań zmiany studium na ochronę obszarów występowania
surowców naturalnych
Na obszarze Gminy Nowogródek Pomorski znajdują się 3 udokumentowane złoża kruszywa naturalnego:
Nowogródek Pomorski, Trzcinna - Koliber i Golin. Obecnie eksploatowane jest tylko złoże Golin, a dokładnie jego
wschodnia część, zawierające mieszankę kruszyw żwirowo – piaskowych z okresu plejstocenu. Wobec
powyższego Studium ustala następujące zasady:
Dopuszcza się powierzchniową eksploatację kopalin:
A. na obszarach udokumentowanych złóż kopalin, oznaczonych na rysunku studium;
B. poza obszarami dotychczas rozpoznanych złóż, przy zachowaniu następujących zasad:
1)dopuszcza się powierzchniową eksploatację kopalin przy zachowaniu następujących warunków:
a)powierzchnia eksploatacji do 2 ha, wydobycie do 20 tys. m3/ rok,
b) brak negatywnego oddziaływania na obszary chronione, w szczególności Natura 2000,
c)rekultywacja w kierunku rolnym lub leśnym lub związanym z retencją wody (stawy);
2) na terenach wskazanych w studium na inne cele niż rolniczo – leśne, zakłada się rekultywację w
kierunku inwestycyjnym zgodnym z docelowym przeznaczeniem terenu;
Ustalenia zmiany studium określają przeznaczenie terenów, z zachowaniem warunków ochrony złóż kopalin,
występujących na terenie gminy Nowogródek Pomorski. Obszary udokumentowanych złóż surowców są w
położone poza terenami na których Studium dopuszcza przeznaczenie na cele budowlane.
5.5. Wpływ realizacji działań zmiany studium na zabytki chronione, dobra kulturowe,
wartości materialne oraz na walory krajobrazowe
5.5.1. Charakterystyka zagrożeń krajobrazu kulturowego gminy Nowogródek Pomorski
Ochrona zabytków położonych we wsiach i założeń ruralistycznych zwartych i rozproszonych oraz towarzyszącej
im zieleni zabytkowej – parków, cmentarzy i obsadzeń dróg, stała się obecnie jedną z najtrudniejszych dziedzin
konserwatorskich. Czynniki, które decydują o możliwościach przetrwania większości zabudowy wiejskiej mają
zdecydowanie negatywny charakter:
 Podstawowym zagrożeniem jest niedostosowanie istniejącego zasobu do dzisiejszych wzorców kulturowych
i cywilizacyjno-technicznych.
 Brak jest ekonomicznego i funkcjonalnego uzasadnienia do eksploatacji wielu obiektów gospodarczych i
produkcyjnych. Brak też środków u właścicieli na remonty generalne, a nawet bieżące, co przy niedostatku
lokalnych warsztatów rzemieślniczych, znających tradycyjne technologie budowlane utrudnia możliwie tanie
utrzymanie budynków.
 Zagrożeniem jest ekspansywna reklama nowoczesnych materiałów i detalu budowlanego, którego użycie
dewaloryzuje skromne i jednorodne kompozycje zabudowy oraz może prowadzić do pogorszenia stanu
technicznego obiektów.
 Brak wiedzy i wrażliwości wśród elit wiejskich, radnych gminnych, nauczycieli, i mieszkańców z cenzusem
wiedzy fachowej powoduje działania zbędne lub wręcz szkodliwe.
Do czynników bezpośrednio zagrażających estetyce zabudowy należą współczesne metody modernizacji i
adaptacji polegające na:
 powiększaniu i wymianie okien oraz powiększaniu wrót i wymiana ich stolarki z naruszeniem zasad
pierwotnych podziałów i kompozycji na elewacji;
59

ocieplaniu budynków i związaną z tym likwidacją wystroju ceglanego i tynkowego, a w przypadku konstrukcji
szkieletowej przyspieszanie jej destrukcji biologicznej;
 wymianie pokryć dachowych i upraszczaniu geometrii dachów;
 adaptacjach zabudowy gospodarczej, bez profesjonalnych opracowań projektowych;
 fragmentarycznym tynkowaniu i malowaniu elewacji;
 montażu anten satelitarnych na eksponowanych elewacjach;
 likwidacji tradycyjnych (drewnianych, murowanych i kamiennych) ogrodzeń i płotów na rzecz betonowych
prefabrykatów czy systemowych rozwiązań metalowych;
 likwidacji brukowanych nawierzchni podwórzy i pokrywaniu ich betonem lub ,,polbrukiem”;
 dostawianie różnych dobudówek, garaży i wiat.
Zagrożone są zespoły zabytkowej zieleni. Dla licznych jeszcze obsadzeń dróg nadal zagrożeniem mogą być
metody ich modernizacji, choć jako podstawowe zagrożenie należy wskazać brak regularnej pielęgnacji i
planowego uzupełniania ubytków.
Parki są zaniedbane i pozostawione własnemu losowi, dziczeją zatrącając pierwotny charakter mający tworzyć w
naturalnym krajobrazie tło kolorystyczne i oparcie przestrzenne dla terenów osadniczych.
Zagrożeniem dla walorów komponowanej zieleni mogą być również nieprofesjonalnie prowadzone nasadzenia, z
naruszeniem warunku utrzymywania składu gatunkowego przy uzupełnianiu ubytków oraz stosowania nasadzeń
np. z egzotycznych drzew ozdobnych lub szpilkowych w miejscach, na terenach, i w rejonie obiektów
architektonicznych, gdzie może dojść do zatarcia pierwotnej, zamierzonej kompozycji projektowej.
Na terenie gminy do głównych zagrożeń zaliczyć możemy:
- znaczne ubytki zabudowy w obrębie pierwotnych założeń przestrzennych
- dekompozycja i degradacja zespołów rezydencjalno - parkowych
- dekompozycja i wyburzenie w obrębie zespołów folwarcznych
- tradycyjna zabudowa mieszkalna zatraca swoje oryginalne cech poprzez remonty
- większość cmentarzy poewangelickich jest zaniedbanych, ze zniszczonymi lub usuniętymi nagrobkami,
oraz ubytkami w drzewostanie.
5.5.2. Zasady ochrony zabytków i krajobrazu kulturowego gminy
Na obszarze gminy Nowogródek Pomorski ustala następujące zasady ochrony zasobów dziedzictwa i krajobrazu
kulturowego:
 Ochronę z mocy ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
(Dz. U. z 2003r. nr 162 poz. 1568 z późniejszymi zmianami) – w odniesieniu do zespołów i obiektów
wpisanych do rejestru zabytków;
 Zasadę harmonijnego wkomponowania nowej zabudowy w istniejący krajobraz kulturowy;
 Zasadę ochrony zachowanych obiektów o wartości historyczno-kulturowej;
 Utrzymanie i wyeksponowanie charakteru wsi o zachowanym historycznym układzie ruralistycznym wraz
z zabytkową zabudową.
Zasada harmonijnego wkomponowania nowej zabudowy w istniejący krajobraz kulturowy powinna być
realizowana poprzez:
 wkomponowanie nowej zabudowy w istniejący układ topograficzno-przestrzenny,
 dostosowanie nowej zabudowy do historycznych form pod względem gabarytów, formy oraz kolorystyki
i materiałów,
 sukcesywne uzupełnianie ciągów istniejącej zabudowy z ograniczeniem realizacji nowych zespołów
zabudowy w otwartym krajobrazie pól i łąk do obszarów wyznaczonych w Studium na których nastąpi
zmiana przeznaczenia terenów, z zachowaniem zadrzewień i zakrzewień przydrożnych i śródpolnych.
Ochrona elementów o wartości kulturowej nie objętych ochroną prawną winna być podporządkowana niżej
wymienionym działaniom:
 dla zespołów rezydencjonalnych (pałacowo - parkowych, dworsko - parkowych):
- na utrzymaniu jednej własności obejmującej tereny parku i grunty pod dworem oraz sam dwór,
- na przywracaniu (tam gdzie jest to możliwe) jedności władania (własności),
60





- na odstąpieniu od dalszych parcelacji,
dla obiektów architektury (dworów, zabudowy zagrodowej, obiektów techniki, dawnych szkół, plebani,
domów mieszkalnych itp.)
- na utrzymaniu istniejącej zabudowy w należytym stanie technicznym, z dopuszczeniem zmiany
funkcji obiektu i podniesieniem standardu wyposażenia techniczno-użytkowego, z zastrzeżeniami
dotyczącymi zachowania w maksymalnym stopniu, a tam gdzie jest to możliwe, odtworzeniu
historycznej kompozycji obiektu (wysokość, kształt, układ eksponowanych elewacji, kształt dachu,
rozmieszczenie, wielkość i proporcje otworów), zewnętrznego detalu architektonicznego, a także
dostosowaniu nowej funkcji i nowego programu użytkowego do specyfiki obiektu,
- na zachowaniu, w przypadku remontów, historycznego detalu architektonicznego i wyposażenia
wnętrz (o ile występują),
- na zachowaniu historycznych relacji przestrzennych i obiektów wspomagających (np. zabudowa
gospodarcza przy szkołach, zabudowa gospodarcza towarzysząca zabudowie siedliskowej) oraz
zieleni towarzyszącej w obrębie działek, na których są zlokalizowane,
dla parków:
- na utrzymaniu (a tam gdzie jest to możliwe odtworzeniu) układu kompozycyjnego (ukształtowanie
powierzchni, aleje, kompozycje zieleni) i hydrograficznego,
- na pielęgnacji i konserwacji zieleni,
- na uzupełnieniu ubytków i nowych nasadzeniach wyłącznie na podstawie specjalistycznych
dokumentacji,
- na sukcesywnej likwidacji funkcji i obiektów kolizyjnych,
- na zachowaniu i konserwacji historycznych elementów małej architektury (np. ogrodzeń, bram,
a także posadzki ogrodowej itp.),
dla zabudowy gospodarczej:
- na utrzymaniu w należytym stanie technicznym, z dopuszczeniem zmiany funkcji i podniesieniem
standardów wyposażenia,
- na dopuszczeniu likwidacji zużytych technicznie lub grożących katastrofą budowlaną obiektów,
z zaleceniem lokalizacji nowej zabudowy, dostosowanej gabarytem i lokalizacją do zabudowy
likwidowanej,
dla elementów małej architektury (kapliczek, murów wokół kościołów itp.) na ochronie przed dewastacją
i bieżących pracach konserwacyjnych, z maksymalnym zachowaniem pierwotnego wyrazu
architektonicznego,
dla cmentarzy przykościelnych i cmentarzy położonych poza obszarami zabudowy wsi:
- na zakazie lokalizacji obiektów i urządzeń kolidujących z pierwotną funkcją,
- na ochronie zachowanych elementów, uporządkowaniu i podkreśleniu symboliki miejsca, poprzez
utrzymanie bądź uczytelnienie zachowanego układu dróg, alejek, kwater, ochronę nagrobków,
krzyży, zachowanego drzewostanu, likwidację samosiejek, wyłącznie na podstawie
specjalistycznego opracowania,
- na możliwości tworzenia lapidariów.
Na terenie gminy Nowogródek Pomorski ochronie podlegają:
1. Obszary i obiekty wpisane do rejestru zabytków woj. zachodniopomorskiego
Lp.
Miejscowość
1.
GIŻYN
2.
GIŻYN
3.
KARSKO
4.
KARSKO
Obiekt
zbór protestancki,
od 1945 r. magazyn
park popałacowy
Adres
w centrum wsi, wsch. część
XIII-w. nawsia,
od płd. przylega do parku
płn. część wsi, na zach. od
założenia folwarcznego,
zbór protestancki, ob.
w centrum wsi,
kościół filialny p. w. św.
ul. Mieszka I 20
Antoniego
dwór (1) ruina
płn.-zach. część wsi,
Rejestr
zabytków
Działka
Datowanie
nr ewid.
własność
nr A-109
1890 r.
z 21.12.2002 r.
306
Komunalna
nr 214
XVIII w.
z 29.08.1977 r.
296/1
Prywatna
nr 126
XIII w.,
z 04.07.1956 r. 2 poł. XIX w.
574
wyznaniowa
nr 757
1624 r., XIX w. 520/25
61
5.
KARSKO
dwór (2)
6.
KARSKO
park dworski
7.
płn. kraniec założenia
płn.-zach. część wsi,
obok kościoła
z 20.04.1974 r.
nr 243
1775 r.
z 22.10.1957 r.
płn.-zach. część wsi,
po wsch. stronie folwarku
nr 239
XVIII w.,
z 07.02.1978 r. pocz. XX w.
NOWOGRÓDEK kościół parafialny p.w.
POMORSKI Matki Bożej Królowej ul. 700-lecia nr 3
(Neuenburg Polski
nr 138
2 poł. XIIII w.,
z 31.07.1956 r. 1752 r.
Prywatna
520/25
Prywatna
520/25, 520/23,
520/48, 520/47
Prywatna
175
wyznaniowa
3. Obiekty i obszary wpisane do rejestru zabytków:
Lp.
Miejscowość
1.
GIŻYN
2.
GIŻYN
3.
GIŻYN
4.
GIŻYN
5.
KARSKO.
6
KARSKO
7.
KARSKO
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
KINICE
(Kienitz)
KINICE
(Kienitz)
KINICE
(Kienitz)
NOWOGRÓDEK
POMORSKI
NOWOGRÓDEK
POMORSKI
NOWOGRÓDEK
POMORSKI
NOWOGRÓDEK
POMORSKI
NOWOGRÓDEK
POMORSKI
NOWOGRÓDEK
POMORSKI
PARZEŃSKO
(Wollhaus)
Obiekt
Adres
kaplica-mauzoleum rodu von
Borcke
budynek młyna w zespole
młyna elektrycznego
budynek mieszkalno-biurowy
w zespole młyna
budynek mieszkalny
w zespole młyna
dwór w d. zespole
nadleśnictwa królewskiego
budynek gospodarczy z
częścią mieszkalną
płd.-zach. część wsi, na
terenie d. cmentarza
na płn.-zach. od wsi, tzw. Giżyn
Młyn, po wsch. stronie szosy
Datowanie
1 poł. XIX w.
4 ćw. XIX w.
Giżyn nr 72
1 ćw. XX w.
Giżyn nr 74
4 ćw. XIX w.
ul. Mieszka I nr 40
1 ćw. XIX w.
w d. zespole nadleśnictwa, ul.
Mieszka I nr 42
4 ćw. XIX w.
ul. Mieszka I nr 54
poł. XIX w.
płn. część wsi, po zach. stronie
drogi do Ulejna
4 ćw. XIX w.
leśniczówka
Kinice nr 8
ok. 1910 r.
stodoła
Kinice nr 8
ok. 1910 r.
budynek mieszkalny
ul. Boczna nr 3
3 ćw. XIX w.
budynek mieszkalny
ul. Boczna nr 6
poł. XIX w.
budynek mieszkalny
ul. Boczna nr 9
pocz. XX w.
budynek mieszkalnogospodarczy
ul. Boczna nr 12
3 ćw. XIX w.
Kolonia Nowogródek
Pomorski nr 6
Kolonia Nowogródek
Pomorski nr 6
na płd.-wsch. od Nowogródka,
w lesie, na lekkim wzniesieniu
lata 20-ste
XX w.
lata 20-ste
XX w.
budynek mieszkalny
kościół filialny p. w. MB
Wspomożenie Wiernych
budynek mieszkalny
budynek gospodarczy
cmentarz poewangelicki
1 poł. XIX w.
18.
ROKITNO
budynek mieszkalny
Rokitno nr 17
1 poł. XIX w.,
pocz. XX w.
19.
SUMIAK
(Kleefeld)
szkoła z kaplicą
Sumiak nr 2
ok. 1910 r.
20.
SUMIAK
(Kleefeld)
na terenie posesji nr 2,
przed elewacją frontową szkoły
z kaplicą
po 1918 r.
Sumiak nr 11
1 ćw. XX w.
Świątki nr 21
1851 r.
21.
22.
SUMIAK
(Kleefeld)
ŚWIĄTKI
(Tempelhof)
pomnik ku czci mieszkańców
wsi poległych w I wojnie
światowej
gospoda, ob. budynek
mieszkalny
stodoła (obora) w dawnym
zespole folwarcznym
Działka nr ewid.
własność
509
komunalna
85/3
prywatna
85/6
prywatna
169
prywatna
239/32
prywatna
239/32
prywatna
656/1
prywatna
68/1
wyznaniowa
58/3
państwowa
58/3
państwowa
295
prywatna
292/1
prywatna
238
prywatna
197
prywatna
412/1
prywatna
412/1
prywatna
799
komunalna
prywatna
12/1, 13, 14
prywatna
12/1, 13, 14
prywatna
176/1
prywatna
91
państwowa
62
23.
TRZCINNA
(Schöneberg)
24.
TRZCINNA
zbór protestancki, ob. kościół
parafialny p. w. św. Józefa
szkoła, ob. budynek
mieszkalny
w centrum wsi, po wsch. stronie
drogi, na lekkim wzniesieniu
1898 r.
Trzcinna nr 84
kon. XIX w.
124
wyznaniowa
125, komunalna/
prywatna
Wszelkie prace i działania przy zabytku wpisanym do rejestru lub w jego otoczeniu wymagają zgody
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
3. Założenia ruralistyczne - wyznacza się strefy ochrony konserwatorskiej zabytkowych układów przestrzennych
lub ich fragmentów. Strefy ochrony konserwatorskiej obejmują następujące układy zabytkowe:
 Giżyn – strefa obejmująca historyczny przestrzenny układ wsi, zarys pierwotnego układu owalnicowego
w granicach zasięgu działek siedliskowych, wraz z zespołem parkowo – pofolwarcznym i kościołem;
 Giżyn – strefy obejmujące trzy ulicowe kolonie chłopskie: Giżyn Jabłonki przy drodze nr DP 2112 (Giżyn
Młyn – Nowogródek Pom.), zabudowa przy drodze nr DP21082 (Giżyn- Rokitno), zabudowa przy drodze
DG79004 (Giżyn-Karlin);
 Giżyn – strefa obejmująca zespół młyński wraz z zabytkowym ogrodzeniem i kolonią mieszkalną.
 Karsko – historyczny układ przestrzenny wsi – pierwotne założenia owalnicowe (ul. Mieszka I) oraz
historycznie wykształcona wschodnia kompozycja przestrzenna (ul. Ogrodowa), z zespołem
d. nadleśnictwa, nasadzeniami śródmiejskimi, zespół rezydencjonalno – parkowy – folwarczny
z kościołem, zabytkowy cmentarz z otoczeniem;
 Nowogródek Pomorski – historyczny układ przestrzenny wsi, w tym: pierwotny układ miejskiej sieci
drożnej, kościół z terenem działki przykościelnej, cmentarz;
 Sumiak - zespół dworsko- parkowo- folwarczny, tzw. Folwark Sumiak, w tym: park z dworem, budynki
mieszkalne w d. kolonii robotników folwarku;
 Świątki – historyczny układ przestrzenny wsi wraz z parkiem i folwarkiem;
 Świątki – zespół stacji kolejowej;
 Trzcinna - ulicowy układ przestrzenny wsi wraz z pozostałościami parku i folwarku, kościołem
i zabytkowym cmentarzem.
W strefa ochrony konserwatorskiej zabytkowych układów przestrzennych lub ich fragmentów ochronie
podlega:
 historyczna kompozycja układu przestrzennego, w tym rozplanowanie zabudowy;
 istniejąca zabytkowa zabudowa i inne elementy zagospodarowania (starodrzew, mała architektura);
 rozplanowanie i przekroje ulic i placów wraz z ich nawierzchniami;
 rozplanowanie i linie zabudowy siedlisk gospodarstw chłopskich;
 formy architektoniczne zabudowy mieszkalnej i gospodarczej (gabaryty wysokościowe, formy dachów,
tradycyjnie stosowany materiał budowlany);
 mała architektura : ogrodzenia, latarnie i in.;
 zieleń komponowana związana integralnie z zabytkowym układem m.in. w postaci alejowych lub
szpalerowych obsadzeń ulic i placów, założenia w parkach, na terenie cmentarzy
Obowiązują następujące warunki ochrony:
 zachowanie i rewaloryzacja zasadniczych w/w elementów zagospodarowania wsi;
 usunięcie lub przebudowa obiektów kolidujących z historycznym układem i lokalną architekturą;
 dostosowanie skali i charakteru zabudowy uzupełniającej.
4. Zabytki archeologiczne
Osadnictwo na terenie gminy Nowogródek Pomorski reprezentowane jest przez stanowiska wziemne typu:
osada, cmentarzysko, punkt lub ślad osadniczy.
Specyfika ochrony zabytków archeologicznych polega między innymi na ograniczeniu zbędnych działań
inwestycyjnych na terenach zabytkowych. Zabytki kultury materialnej, jakimi są stanowiska archeologiczne
stanowią nieodłączny składnik krajobrazu należy, więc dążyć do ich zachowania w środowisku, w którym
powstały i spełniały niegdyś określone funkcje, a w najgorszym przypadku do przeprowadzenia interwencyjnych
badań archeologicznych celem ich udokumentowania w źródłach naukowo-konserwatorskich.
63
W celu ochrony stanowisk archeologicznych ustala się strefy ochrony konserwatorskiej, gdzie obowiązują
następujące zasady ochrony archeologicznej w strefach:
Strefa „W.II.” - częściowej ochrony archeologiczno-konserwatorskiej
Obowiązuje:
 uzgadnianie i opiniowanie wszelkich inwestycji inżynierskich, budowlanych i innych przez Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków w Szczecinie. Obowiązuje każdorazowo występowanie o szczegółowe wytyczne
konserwatorskie i opinie, przed podjęciem decyzji o jakiejkolwiek działalności;
 w przypadku podjęcia realizacji inwestycji na terenie objętym granicami strefy, obowiązuje przeprowadzenie
badań ratunkowych na koszt Inwestora, wyprzedzających proces przygotowania inwestycji.
 właściciele, inwestorzy i użytkownicy terenu zobowiązani są do zawiadomienia służby ochrony zabytków
o podjęciu działań inwestycyjnych lub remontowych związanych z pracami ziemnymi, z wyprzedzeniem min.
3-miesięcznym, w celu umożliwienia wykonania badań ratunkowych oraz zsynchronizowania robót
inwestycyjnych z nadzorem archeologiczno - konserwatorskim. Badania archeologiczne mają charakter
sezonowy, w okresie od maja do końca września;
 rozpoczęcie prac ziemnych związanych z realizacją inwestycji uzależnia się od uzyskania stosownego
zezwolenia od służby ochrony zabytków.
Strefa „W.III.” - ograniczonej ochrony archeologicznej
Obowiązuje:
 uzgadnianie i opiniowanie wszelkich prac inżynierskich, budowlanych i innych podejmowanych w obrębie
stanowiska, przez służbę konserwatorską;
 w przypadku podjęcia decyzji o realizacji inwestycji obowiązuje przeprowadzenie badań ratunkowych na
koszt Inwestora. Właściciele, inwestorzy i użytkownicy terenu zobowiązani są do zawiadomienia służby
ochrony zabytków o podjęciu działań inwestycyjnych, remontowych lub innych związanych z robotami
ziemnymi, z wyprzedzeniem min. 14-dniowym;
 rozpoczęcie prac ziemnych związanych z realizacją inwestycji uzależnia się od uzyskania stosownego
zezwolenia od służby ochrony zabytków;
 badania archeologiczne mają charakter sezonowy, w okresie od maja do października.
Wykaz stanowisk archeologicznych w ramach strefy "W.II.":
1. Giżyn, stan. 6 (AZP: 40-09/8);
11. Nowogródek Pom., stan. 14 (AZP: 41-10/11);
2. Karsko, stan. 4 (AZP: 41-11/2);
12. Nowogródek Pom., stan. 15 (AZP: 41-10/4);
3. Karsko, stan. 7 (AZP: 41-11/5);
13. Nowogródek Pom., stan. 16 (AZP: 41-10/12);
4. Nowogródek Pom., stan. 1 (AZP: 41-10/1);
14. Nowogródek Pom., stan. 17 (AZP: 41-10/13);
5. Nowogródek Pom., stan. 3 (AZP: 41-09/12);
15. Nowogródek Pom., stan. 18 (AZP: 41-10/14);
6. Nowogródek Pom., stan. 4 (AZP: 41-10/3);
16. Nowogródek Pom., stan. 19 (AZP: 41-09/9);
7. Nowogródek Pom., stan. 5 (AZP: 41-09/8);
17. Świątki, stan. 1 (AZP: 41-09/1);
8. Nowogródek Pom., stan. 8 (AZP: 41-10/5);
18. Świątki, stan. 4 (AZP: 41-09/4);
9. Nowogródek Pom., stan. 10 (AZP: 41-10/7);
19. Świątki, stan. 7 (AZP: 41-09/14).
10. Nowogródek Pom., stan. 13 (AZP: 41-10/10);
Wykaz stanowisk archeologicznych w ramach strefy "W.III.":
1. Giżyn, stan. 1 (AZP: 40-09/3);
26. Karsko, stan. 9 (AZP: 41-11/7);
2. Giżyn, stan. 2 (AZP: 40-09/4);
27. Karsko, stan. 10 (AZP: 41-11/8);
3. Giżyn, stan. 3 (AZP: 40-09/5);
28. Kinice, stan. 1 (AZP: 40-10/28);
4. Giżyn, stan. 4 (AZP: 40-09/6);
29. Kinice, stan. 2 (AZP: 41-10/17);
5. Giżyn, stan. 5 (AZP: 40-09/7);
30. Nowogródek Pom., stan. 2 (AZP: 41-10/2);
6. Giżyn, stan. 7 (AZP: 40-09/9);
31. Nowogródek Pom., stan. 6 (AZP: 41-09/6);
7. Giżyn, stan. 8 (AZP: 40-09/10);
32. Nowogródek Pom., stan. 7 (AZP: 41-09/7);
8. Giżyn, stan. 9 (AZP: 40-09/11);
33. Nowogródek Pom., stan. 9 (AZP: 41-10/6);
9. Giżyn, stan. 10 (AZP: 40-09/12);
34. Nowogródek Pom., stan. 11 (AZP: 41-10/8);
10. Giżyn, stan. 11 (AZP: 40-09/13);
35. Nowogródek Pom., stan. 12 (AZP: 41-10/9);
11. Giżyn, stan. 12 (AZP: 40-09/14);
36. Rataje, stan. 1 (AZP: 42-10/7);
64
12. Giżyn, stan. 14 (AZP: 40-09/16);
13. Giżyn, stan. 15 (AZP: 40-09/17);
14. Giżyn, stan. 16 (AZP: 40-10/23);
15. Golin, stan. 1 (AZP: 42-10/8);
16. Golin, stan. 2 (AZP: 42-10/9);
17. Golin, stan. 3 (AZP: 42-10/1);
18. Golin, stan. 4 (AZP: 42-10/11);
19. Golin, stan. 5 (AZP: 42-10/12);
20. Karsko, stan. 1 (AZP: 41-10/15);
21. Karsko, stan. 2 (AZP: 41-10/16);
22. Karsko, stan. 3 (AZP: 41-11/1);
23. Karsko, stan. 5 (AZP: 41-11/3);
24. Karsko, stan. 6 (AZP: 41-11/4);
25. Karsko, stan. 8 (AZP: 41-11/6);
37. Rychnów, stan. 11 (AZP:40-10/10);
(na granicy gminy Nowogródek)
38. Rychnów, stan. 14 (AZP:40-10/31);
(na granicy gminy Nowogródek)
39. Świątki, stan. 2 (AZP: 41-09/2);
40. Świątki, stan. 3 (AZP: 41-09/3);
41. Świątki, stan. 5 (AZP: 41-09/5);
42. Świątki, stan. 6 (AZP: 41-09/13);
43. Trzcinna, stan. 1 (AZP: 42-09/1);
44. Trzcinna, stan. 2 (AZP: 42-10/1);
45. Trzcinna, stan. 3 (AZP: 42-10/2);
46. Trzcinna, stan. 4 (AZP: 42-10/3);
47. Trzcinna, stan. 5 (AZP: 42-10/4);
48. Trzcinna, stan. 6 (AZP: 42-10/5).
5.5.3. Wpływ realizacji Studium na ochronę zabytków i krajobrazu (kulturowego) gminy
Dla gminy Nowogródek Pomorski został napisany „Gminny program nad zabytkami na lata 2009 – 2013”.
Głównym powodem powstania tego dokumentu jest „dążenie do znaczącej poprawy stanu zasobów lokalnego
dziedzictwa kulturowego oraz zachowania krajobrazu kulturowego gminy Nowogródek Pomorski poprzez
określenie podstawowych warunków i czynników organizacyjnych, finansowych oraz edukacyjnych, które temu
służą”.
Cel strategiczny I. Ochrona krajobrazu kulturowego gminy Nowogródek Pomorski
Rozwój gospodarczy i aktywizacja gospodarcza w regionie wymagają podejmowania działań oraz procedur umożliwiających
umacnianie walorów lokalnego krajobrazu przyrodniczego i kulturowego. Spowoduje to utrzymanie najcenniejszych walorów
krajobrazu gminy. Cel ten będzie osiągnięty dzięki racjonalnemu planowaniu ochrony dziedzictwa poprzez wdrożenie działań
służących znacznej poprawie jego stanu zachowania. Wysoka jakość środowiska przyrodniczego i kulturowego winna
stanowić przewagę konkurencyjną Nowogródka Pomorskiego powiązaną z całością polityki rozwoju społecznogospodarczego województwa zachodniopomorskiego, zwłaszcza w obszarze turystyki i kultury.
Priorytet I.1. Zasoby dziedzictwa kulturowego gminy – ocena zachowania, badania, weryfikacja,
zarządzanie
I.1.1. Badania i studia nad zabytkami gminy Nowogródek Pomorski



wspieranie badań naukowych nad zabytkami, historią regionu itp.;
wspieranie badań i opracowań wykonywanych dla potrzeb planowania przestrzennego, programów ochrony
dziedzictwa kulturowego gminy, obszarów planowanych pod inwestycje;
upowszechnianie wyników badań naukowych w wydawnictwach, na konferencjach, seminariach, przez multimedia
itp.
I.1.2. Ewidencja i weryfikacja zabytków gminy Nowogródek Pomorski



aktualizacja kart ewidencyjnych i adresowych, uzupełnienie ewidencji zabytków, weryfikacja zapisów zawartych w
kartach ewidencyjnych i kartotece adresowej;
wystąpienie do wojewódzkiego konserwatora zabytków z wnioskiem o wpisanie do rejestru zabytków cennych
obszarów i obiektów zabytkowych (m.in. układów ruralistycznych);
odpowiednie zapisy dotyczące zasad ochrony krajobrazu kulturowego, dziedzictwa kulturowego i zabytków w
miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.
Priorytet I.2. Budowa bazy informacji i zarządzania zabytkami gminy
I.2.1.Budowa bazy informacji o zasobach dziedzictwa kulturowego w gminie Nowogródek Pomorski



przeprowadzenie akcji informacyjnej wśród mieszkańców na temat troski o dziedzictwo kulturowe;
platformę internetową Urzędu Gminy w Nowogródku Pomorskim uczynić gminną bazą wszechstronnej informacji
o dziedzictwie kulturowym gminy, aktualizowaną na bieżąco;
tworzenie i rozwój portali internetowych poszczególnych miejscowości czy sołectw jako bazy informacji o lokalnych
zasobach dziedzictwa kulturowego, o stanie jego zachowania, warunkach zagospodarowania obiektów
nieużytkowanych, itp.;
65

tworzenie systemu monitoringu dla kontroli stanu zachowania, użytkowania i wszelkich prac przy zabytkach, w tym
archeologicznych.
I.2.2. Budowa systemu zarządzania i marketingu zabytkami




stosowanie zachęt prawnych i finansowych oraz pomocy publicznej dla inwestorów, właścicieli i użytkowników
obiektów zabytkowych;
przygotowanie kompleksowej informacji o ofercie kulturowej i turystyczno-kulturowej gminy (np. foldery);
przygotowanie kompleksowej, łatwo dostępnej informacji o warunkach zagospodarowania nieużytkowanych
obiektów zabytkowych i ofertach gospodarczych uwzględniających opiekę nad zabytkami;
podjęcie akcji promocyjnej dotyczącej obiektów zabytkowych, np. opracowanie mapy zabytków gminy, jako
atrakcyjnej graficznie formy promocji, ułatwiającej dotarcie do wszystkich elementów dziedzictwa kulturowego.
Priorytet I.3. Budowa tożsamości poprzez ochronę dóbr kultury, edukację regionalną i turystykę
I.3.1. Eksponowanie walorów kulturowych poprzez turystykę, edukację i promocję




utworzenie muzeum lub zorganizowanie w placówkach kulturalno-oświatowych tzw. „izb muzealnych” („izb
pamięci”);
ochrona zabytków poprzez odpowiednie zapisy w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego;
organizacja i wspieranie realizacji konkursów, wystaw i innych działań edukacyjnych;
ustanowienie i przyznawanie nagrody za osiągnięcia w dziedzinie upowszechniania i ochrony kultury materialnej
gminy (w tym prac magisterskich i dyplomowych).
I.3.2. Edukacja i popularyzacja wiedzy o regionalnym dziedzictwie kulturowym






edukacja regionalna – tworzenie programów nauczania regionalnego i podręczników uwzględniających
dziedzictwo kulturowe dla wszystkich poziomów nauczania, wspieranie projektów edukacyjnych poświęconych
upowszechnianiu historii i dziedzictwa kulturowego;
organizacja kształcenia nauczycieli i organizatorów życia kulturalnego w zakresie opieki nad zabytkami;
szkolenie osób bezrobotnych w rzemiosłach związanych szczególnie z tradycyjną sztuką budowlaną;
wsparcie utrzymywania na rynku pracy zanikających rzemiosł i zawodów;
opracowanie i organizacja tras oraz ścieżek edukacyjnych z wykorzystaniem obiektów i zespołów zabytkowych;
uaktualnienie istniejących i wykonanie nowych tablic informacyjnych przy obiektach zabytkowych.
5.6. Wpływ realizacji działań zmiany studium na faunę i florę oraz na ochronę
różnorodności biologicznej
5.6.1. Wzmocnienie bioróżnorodności w projekcie zmiany Studium.
Korytarzem ekologicznym jest naturalny ciąg powiązań przyrodniczych pomiędzy obszarami chronionymi,
strefami faunistycznymi, umożliwiający swobodną migrację zwierząt (m. in. doliny rzeczne, tereny podmokłe,
pasma zadrzewień i zarośli śródpolnych, przydrożnych).
Na obszarze gminy Nowogródek Pomorski nie wykształciły się korytarze ekologiczne o znaczeniu regionalnym.
W skali lokalnej funkcjonują następujące układy powiązań przyrodniczych:
 dolina Kłodawki – jezioro Karskie Wielkie z jeziorami Sumiackim, Bladym, Kinickim – ciek łączący jezioro
Karskie Wielkie z jeziorem Rokitno - Kanał Giżyn (Myśla),
 dolina Marwicy – dolina Kłodawki,
 dolina Kanału Kłodawskiego - dolina Kłodawki,
 Kanał Nowogródek – jezioro Renickie,
 Kanał Łączyna i Chocim – Pręga (Myśla),
Korytarze ekologiczne odgrywają bardzo istotną rolę w funkcjonowaniu systemów przyrodniczych i
kształtowaniu krajobrazu zwłaszcza na terenach otwartych; niezbędne jest utrzymanie ich drożności.
Wg planu województwa - przez obszar gminy przebiega ponadregionalny korytarz ekologiczny Pojezierzy
Południowopomorskich.
„Waloryzacja przyrodnicza gminy Nowogródek Pomorski” (BKP 2002) podaje, że na terenie gminy Nowogródek
Pomorski nie występują korytarze ekologiczne rangi krajowej ani międzynarodowej wg ogólnopolskiej koncepcji
sieci obszarów chronionych ECONET. Najbliżej zlokalizowane korytarze z ww. sieci o randze międzynarodowej
to dolina Warty oraz korytarz leśny łączący obszar Drawy (7 M) z doliną Odry (1 M).
66
.
5.6.2. Wpływ na faunę
Na terenie gminy Nowogródek Pomorski zostały wyznaczone tereny pod projektowane farmy wiatrowe:
 na zachód od wsi Świątki, drugi na obszarze pomiędzy wsiami Trzcinna i Golin,
 na terenach rolniczych pomiędzy wsiami Golin i Sumiak.
Oddziaływanie elektrowni wiatrowych na przyrodę ożywioną, przejawia się zwłaszcza na zwierzęta fruwające.
Może ono przejawiać się przez:
 śmiertelność w wyniku kolizji z konstrukcjami elektrowni;
 zmiany rozmieszczenia zwierząt w wyniku utraty siedlisk na terenie lokalizacji elektrowni i w jego
otoczeniu;
 zmiany tras przelotów.
Ptaki - generalnie liczba kolizji ptaków z turbinami jest funkcją liczebności ptaków użytkujących dany teren.
Największą śmiertelność ptaków notowano w przypadku elektrowni wiatrowych zlokalizowanych na terenach
(Gromadzki 2002):
 atrakcyjnych dla ptaków jako żerowiska;
 stanowiących trasy regularnych przelotów wędrówkowych;
 stanowiących trasy regularnych dolotów na żerowisko lub noclegowisko.
Udokumentowano także wpływy składu gatunkowego ptaków na ich śmiertelność, co wynika
z międzygatunkowych różnic wysokości przelotów i dobowego rozkładu aktywności wędrówkowej.
Istotny wpływ na śmiertelność ptaków mają ponadto:
 parametry konstrukcji elektrowni: wysokość, średnica rotorów, prędkość obrotów rotorów, oświetlenie
nocne;
 wielkość zespołu elektrowni i ich wzajemne rozmieszczenie;
 warunki meteorologiczne (przede wszystkim widoczność);
 pora doby: świt, dzień, zmierzch i noc (różna aktywność ptaków i widoczność);
 pora roku: wiosenne przeloty, lęgi, jesienne przeloty, zimowanie.
Odstraszający efekt elektrowni wiatrowych wobec ptaków obserwowano w odległości do ok. 800 m, przeciętnie
200 - 500 m. (Gromadzki 2002). Tereny lokalizacji elektrowni i ich otoczenie są słabiej wykorzystywane jako
miejsca żerowania, odpoczynku i gniazdowania ptaków, występują też zmiany przelotów ptaków. Odstraszający
wpływ elektrowni wiatrowych na ptaki stanowi zarazem czynnik obniżający ich śmiertelność.
Na terenie gminy Nowogródek Pomorski planowana jest realizacja kilkunastu (maksymalnie 17) elektrowni
wiatrowych o mocy powyżej 100 kV na podstawie dwóch obowiązujących miejscowych planów:
1) miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Nowogródek Pomorski w zakresie
lokalizacji zespołu elektrowni wiatrowych, w dwóch zespołach: pierwszy na zachód od wsi Świątki, drugi
na obszarze pomiędzy wsiami Trzcinna i Golin – uchwała Nr XIII/80/12 Rady Gminy Nowogródek
Pomorski z dnia 28.03.2012r. Publ. Dz. Urz. Woj. Zach. poz. 1324 z dnia 08.06.2012 r. (maksymalnie
8 wież);
2) miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Nowogródek Pomorski w zakresie
lokalizacji zespołu elektrowni wiatrowych, na terenach rolniczych pomiędzy wsiami Golin i Sumiak –
uchwała Nr XIII/81/12 Rady Gminy Nowogródek Pomorski z dnia 28.03.2012 r. Publ. Dz. Urz. Woj.
Zach. poz. 958 z dnia 27.04.2012r. (maksymalnie 9 wież).
Projekt Studium uwzględnia Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w spawie
ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U., Nr 237, poz. 1419), Dyrektywy Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r.
w sprawie ochrony dzikiego ptactwa, Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie
obszarów specjalnej ochrony ptaków (Dz. U. Nr 25, poz. 133 ze zm.) i stara się umożliwić taki rozwój
projektowanej infrastruktury, by jak najmniej zaszkodziła ona bytującej w przyrodzie faunie.
W trakcie etapu projektowania wyznaczone zostały np. tereny uzupełnień zabudowy czy nowe obszary
rozwojowe. Określenie przybliżonych granic tych terenów pozwala, na etapie Studium, wskazywać tereny służące
do dalszego rozwoju. Jednocześnie uniemożliwia się niekontrolowane rozprzestrzenianie zabudowy w innych
kierunkach.
Projekt Studium uwzględnia tereny o najzasobniejszych stanowiskach fauny, szczególnie drobnej (płazy, gady)
i stara się chronić je nie wprowadzając w pobliżu żadnych zmian wynikających z rozwoju człowieka.
67
W niektórych przypadkach dokument projektu Studium nie jest w stanie zatrzymać rozprzestrzeniania się
wpływów człowieka. Próbuje natomiast ukierunkowywać ten proces.
5.6.3. Wpływ na rośliny
W trakcie procesów inwestycyjnych polegających na wprowadzeniu nowych terenów zabudowanych (między
innymi funkcje mieszkaniowe, usługowe, itp.) oraz terenów pod elektrownie wiatrowe, ulegną przekształceniu
struktury przyrodnicze. Ze względu na zachowanie cennych przyrodniczo obszarów, inwestycje lokalizowane są
w obrębie wieloletnich upraw, na gruntach o najniższych wartościach przyrodniczych oraz o najniższej
przydatności rolniczej. W przypadku realizacji nowych inwestycji przekształceniu ulegną jedynie zwarte
powierzchnie agrocenoz gruntów ornych, łąk i pastwisk. W obszarach do tej pory nie zainwestowanych powstanie
nowych obiektów spowoduje lokalne zubożenie lub całkowitą likwidacje istniejącej roślinności, a naturalne
zbiorowiska roślinne (często pola uprawne), zastępowane będą roślinnością synantropijną, ruderalną oraz
roślinnością ogrodową.
Projekt Studium uwzględnia Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk
przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty a także kryteriów wyboru
obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000( Dz. U. Nr 77,poz. 510),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz. U. z
2012 r. poz. 81), Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko
występujących grzybów objętych ochroną (Dz. U. Nr 168, poz. 1765) i stara się umożliwić taki rozwój
projektowanej infrastruktury, by jak najmniej zaszkodziła istniejącym siedliskom flory. Tyczy się to głównie
terenów uzupełnień zabudowy czy nowych terenów rozwojowych.
5.6.4. Wpływ na inne cenne przyrodniczo obszary
Realizacja działań zmiany studium nie wpłynie negatywnie na cenne przyrodniczo obszary niebędące prawnymi
formami ochrony przyrody.
W granicach Gminy istnieją wytyczone „obszary cenne przyrodniczo”. Są to ważne dla zachowania różnorodności
biologicznej fauny i flory oraz walorów krajobrazowych, wydzielone poza obszarami proponowanymi do objęcia
ochroną na mocy ustawy o ochronie przyrody oraz w obrębie wielkopowierzchniowych form ochrony przyrody.
Licznie wyznaczone „cenne obszary” w dalszym ciągu będą zwracać uwagę na bogactwo przyrodnicze Gminy.
W przyszłości mogą stać się prawnymi formami przyrody samodzielnie, lub poprzez włączenie do większych
jednostek. Obszary cenne przyrodniczo są opisane w punkcie 3.1.6.
Projekt zmiany Studium wprowadza w granice opracowania tereny uzupełnień zabudowy czy nowe obszary
rozwojowe. Część tych terenów została zlokalizowana w bliskim sąsiedztwie z obszarami cennymi przyrodniczo,
powierzchnie kilku z nich pokrywają się wzajemnie. Dotyczy to:
 śródpolnych oczek wodnych w południowo – zachodniej części wsi Rokitno. Obiekt faunistyczny – OC
4,
 Jeziora Karsko Wielkie z nadbrzeżnym zadrzewieniem, jako cenny obiekt faunistyczny, florystyczny
i biocenotyczny. Zagrożony jest ściekami bytowymi pochodzącymi z nieskanalizowanych terenów
zabudowy rekreacyjnej realizowanej w bezpośredniej strefie nadbrzeżnej jeziora – OC 10,
 śródpolnych oczek wodnych na północ od drogi Golin – Trzcinna. Obiekt faunistyczny – OC 13.
W tych trzech przypadkach nowe tereny użytkowania ingerują w cenne obszary. Największe oddziaływania mogą
wystąpić w pobliżu Jeziora Karsko Wielkie, gdzie projekt zmiany Studium wprowadza obszary rozwoju zabudowy
usług turystycznych, rekreacji indywidualnej i zabudowy letniskowej. Ścieki z obecnej zabudowy rekreacyjnej
powodują zanieczyszczenie wód przybrzeżnych.
W przypadku powstania nowej zabudowy, cały teren powinien zostać skanalizowany, by ograniczyć możliwość
wprowadzania zanieczyszczeń.
Duży wpływ będzie również na obiekt faunistyczny OC 4, są to dwa niewielkie stawy. Znajduje się on blisko
68
zabudowań miejscowości Rokitno, zaledwie 10 m od drogi Giżyn - Rokitno. Projekt zmiany Studium wprowadza
wzdłuż drogi tereny uzupełnienia zabudowy, które pokrywają się z granicami „cennego obszaru”. Obecnie,
w pobliżu stawów, znajduje się zabudowa zagrodowa, a w około znajdują się grunty orne. Z racji, iż stawy
znajdują się w obniżeniu, będą przejmować zanieczyszczenia z gospodarstw oraz z pól uprawnych.
Akumulowanie zanieczyszczeń może doprowadzić do wcześniejszej eutrofizacji oczek - mimo tego, zbiorniki
nadal funkcjonują.
Trudno prognozować skutki wprowadzenia terenów uzupełnienia zabudowy dla miejscowości Rokitno dla tak
niewielkiego „cennego obszaru”. Projekt zmiany Studium, w zakresie oczyszczania ścieków, dla terenów
zabudowy wprowadza możliwość zastosowania: przydomowych oczyszczalni ścieków lub zbiorników
bezodpływowych. Takie rozwiązania na pewno przyczyniłyby się zmniejszenia zagrożenia.
Dla obiektu faunistycznego OC 13 sytuacja wygląda nieco inaczej. W granicach „cennego obszaru” wprowadza
się elektrownia wiatrowe, a sytuacja dotyczy części centralnej oraz zachodniej.
Wg „Waloryzacji przyrodniczej województwa Zachodniopomorskiego” na terenie OC 13 znajdują się stanowiska
kilku gatunków płazów, m.in.: grzebieniuszk ziemna, ropucha szara czy żaba trawna. Powstanie farmy wiatrowej
może spowodować zniszczenie siedlisk tych zwierząt. Późniejsze oddziaływanie nie będzie miału już wpływu na
płazy.
Podczas prac stawiania masztów elektrowni wiatrowych winno się zachować odpowiednia środki ostrożności w
stosunku do siedlisk płazów, jaki innych zwierząt. Jeśli te warunki zostaną spełnione projekt zmiany Studium , a
tym samym farma witrowa, nie będą oddziaływać negatywnie na ww. „cenny obszar”.
5.7. Wpływ realizacji działań zmiany studium na warunki klimatu lokalnego
Realizacja działań zmiany studium wpłynie bez istotnego znaczenia na zmiany warunków klimatu lokalnego.
Zmiany w lokalnych stosunkach klimatycznych ograniczone będą do sfery mikroklimatów. Mogą one dotyczyć
minimalnych i maksymalnych temperatur powietrza (niewielki wzrost), wilgotności powietrza (większe obniżenie
w ciągu dnia), prędkości wiatru (zależnie od rozmieszczenia obiektów i wielkości powierzchni niezabudowanej).
5.8. Wpływ realizacji działań zmiany studium na obszary chronione oraz na obszar Natura
2000 oraz integralność tego obszaru

Zmiana Studium nie wprowadza nowych terenów zabudowy w granicach obszarów Natura 2000,
W granicach Gminy znajduje się fragment obszaru specjalnej ochrony (OSO) PLB080001 „Puszcza
Barlinecka”. Obszar zajmuje głównie lasy oraz niewielkie powierzchnie terenów zielonych. Cały obszar
Natury to w głównej mierze lasy iglaste i liściaste. Niewielki procent stanowią lasy mieszane, siedliska
łąkowe, rolnicze i wody śródlądowe. Głównymi wartościami przyrodniczymi jest występowanie co najmniej
20 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 7 gat. z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). Wyróżnić
można: puchacza, bielika, dzięcioła czarnego czy kanię rudą. Są to ptaki żerujące nie tylko w lasach, ale
i w granicach pól uprawnych, łąk czy wód. Ponadto obszar Natury otoczony jest lasami oraz licznymi
zbiornikami wodnymi.
Ta sama sytuacja odnosi się do obszaru spełniającego kryteria obszarów o znaczeniu Wspólnotowym (OZW)
PLH080071 „Ostoja Barlinecka”. Obszar ten, w granicach Gminy, obejmuje ten sam zasięg co PLB080001
„Puszcza Barlinecka”, ale został powołany ze względu na znaczącą wartość przyrodniczą odznaczającą się
bogato rozwiniętą sieć hydrograficzna z dopływami Noteci i Warty oraz licznymi jeziorami. Oczkami
wytopiskowymi i torfowiskami. Tereny porośnięte są głównie przez drzewostany sosny, a także buczyny,
dąbrowy. W zagłębieniach - bory bagienne i olsy, w dolinach cieków – łęgi.
Najbliżej projektowanymi nowymi obszarami, w stosunku do Natur 2000, są tereny w miejscowości
Parzeńsko nad Jeziorem Parzeńskim. Są to głównie tereny pod zabudowę letniskową i oddalone są od
granic Natur 2000 o ok. 1,5 km.
Projekt zmiany Studium nie wprowadza ustaleń, które oddziaływały w sposób niekorzystny na obszar Natury
2000 PLB080001 „Puszcza Barlinecka” oraz PLH080071 „Ostoja Barlinecka”.

Zmiana Studium nie wprowadza również nowych terenów zabudowy w granice projektowanego rezerwatu
przyrody „Bukowiec” czy projektowanych użytków ekologicznych,
69
Na terenie Gminy proponuje się utworzenie rezerwatu przyrody „Bukowiec”. Rezerwat ten miałby powstać,
ze względu na znaczenie naukowo – dydaktyczne i krajobrazowe zróżnicowanych ekosystemów
obejmujących: śródleśne, zarastające jezioro Ściegienko (Bukowiec) oraz naturalne siedliska drzewostanów
bukowych i olsów, torfowisko niskie, wilgotną łąkę ostrożeniową z licznymi stanowiskami chronionych
gatunków roślin (m.in. różne odmiany storczyków) i zwierząt.
Cała proponowana forma znajduje się w obrębie dużego kompleksu leśnego. Projekt Studium nie
wprowadza
w obrębie projektowanego rezerwatu żadnych nowych terenów. Najbliższe projektowane tereny znajdują się
w odległości ok. 1,6 km w kierunku północno-zachodnim. Są to m.in. tereny pod zabudowę letniskową
w granicach miejscowości Parzeńsko, nad Jez. Parzeńskim.
Projektowane tereny inwestycyjne nie będę wpływać w sposób negatywny na projektowany rezerwat
przyrody.
W granicach gminy Nowogródek Pomorski znajdują się również projektowane użytki ekologiczne. W chwili
obecnej jest ich 9:
 Torfowisko przejściowe koło Kinic,
 Łozowisko koło Karska,
 Łozowisko koło Sumiaka
 Świątki,
 Jezioro Ciche,
 Jezioro Kozie (jezioro Kozie zostało zakwalifikowane do Specjalnych Obszarów Ochrony Siedliskowej
Natura 2000),
 Jezioro Okrągłe,
 Łąki pod Chocieniem,
 Rozlewiska Marwicy koło Jastrzębca.
Użytki ekologiczne maja za zadanie chronić pozostałości ekosystemów, mających znaczenie dla zachowania
unikatowych zasobów genowych i typów środowisk. Są to naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne
oczka wodne, kępy drzew, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza,
wychodnie skalne, skarpy, kamieńce oraz stanowiska rzadkich i chronionych gatunków roślin i zwierząt,
w tym miejsca ich sezonowego przebywania i rozrodu.
Projekt zmiany Studium nie wprowadza w granice projektowanych użytków ekologicznych żadnych terenów
pod inwestycje.
Najbliżej położone tereny do zagospodarowania, w stosunku do projektowanych użytków, znajdują się
w północnej części miejscowości Karsko. Wokół Jeziora Bladego projektowany jest u.e. „Łozowisko koło
Karska”, którego granice bezpośrednio sąsiadują z terenami inwestycyjnymi.
Istnieje możliwość powstania negatywnych oddziaływań terenów inwestycyjnych na projektowany użytek
ekologiczny poprzez grawitacyjny spływ zanieczyszczeń.
W innych przypadkach, użytki ekologiczne są oddalone od terenów inwestycyjnych na odległość, która
będzie dostatecznym buforem ochronnym.

Zmiana Studium wprowadza uzupełnienie istniejącej zabudowy w granicach Obszaru Chronionego
Krajobrazu „C” Barlinek – wieś Kinice, Karsko, Rokitno, Giżyn, Sumiak, Parzeńsko.
Projekt zmiany Studium dla gminy Nowogródek Pomorski przedstawia tereny rozwojowe w obrębie Gminy.
Część z nich znajduje się w obszarach chronionego krajobrazu: OChK „B” Myślibórz i OChK „C” Barlinek.
Obszar chronionego krajobrazu obejmuje wyróżniające się krajobrazowo tereny o różnych typach
ekosystemów. Zagospodarowanie tych terenów powinno zapewnić stan względnej równowagi ekologicznej
systemów przyrodniczych. Działalność gospodarcza na tych terenach podlega niewielkim ograniczeniom.
W granicach OChK „B” Myślibórz nowy teren został zaprojektowany przy zachodniej granicy Gminy, na
zachód od miejscowości Trzcinna. Tereny oddalone są od pobliskiego jeziora (Kozie Jezioro) o ponad 300
m. W granicach OChK „C” Barlinek projekt zmiany Studium wprowadza tereny inwestycyjne w granicach
miejscowości: Kinice, Karsko, Rokitno, Giżyn, Sumiak, Parzeńsko. Oprócz terenów z zabudową
uzupełniającą, są też tereny rozwoju zabudowy usług turystycznych.
Wg obowiązującego aktu prawnego Uchwała Sejmiku Woj. Zachodniopomorskiego Nr XXXII/375/09 z dnia
15 września 2009 r. (Dz. Urzędowy Woj. Zachodniopomorskiego Nr 66, poz. 1804, z późniejszymi zmianami:
70
Uchwała Nr XXXIV/408/09 Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 22 grudnia 2009 r.
w sprawie zmiany uchwały Nr XXXII/375/09 Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 15
września 2009 r. w sprawie obszarów chronionego krajobrazu (Dz. Urz. Zacho. Nr 166, poz. 1804) oraz
Uchwała Nr V/43/11 Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 08 marca 2011). W zmianach do
ww. głównego aktu prawnego odstępuje się od przepisu ograniczającego „możliwość lokalizowania obiektów
w budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych”. O ile
w planach zagospodarowania przestrzennego lub studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego przewidywało się możliwość lokalizowania takich obiektów. Sytuacja taka dotyczy m.in.
zabudowy wokół Jeziora Karskie Wielkie, Jeziora Kinickiego czy Jez. Parzeńskiego.
 Zapisy zmiany studium nie powodują sprzeczności z nakazami i zaleceniami wynikającymi z występowania
obszarów prawnie chronionych, a ich realizacja nie będzie miała istotnego wpływu na ich funkcjonowanie.
5.9. Wpływ realizacji działań zmiany studium na walory krajobrazowe
Przestrzeń gminy Nowogródek Pomorski tworzą następujące elementy krajobrazu:
 tereny z zabudową zwartą usytuowana wzdłuż dróg;
 tereny kompleksów lasów i zadrzewienia z zakrzaczeniami;
 tereny otwarte: rolnicza przestrzeń produkcyjna z zabudową – głównie zagrodową i mieszkaniową
rozproszoną, w tym również doliny rzeczne z łąkami i pastwiskami, pomniejszymi ciekami, jeziora.
Tereny wyznaczone pod farmy wiatrowe, mogą przyczynić się do zmiany w krajobrazie. Dotyczy to przede
wszystkim zagadnień związanych z rozwojem infrastruktury elektroenergetycznej, w tym lokalizacji zespołów
elektrowni wiatrowych. Farmy wiatrowe zaprojektowano głównie na terenach użytkowanych rolniczo a więc dość
homogenicznych, na lekko falistym terenie, dlatego też będą one stanowić dominanty widoczne często ze
sporych odległości. Ocena, czy jest to wpływ pozytywny czy też negatywny zależy po części od subiektywnej
oceny obserwatora. Projekt Zmiany Studium wpłynie na zmianę walorów krajobrazowych, wprowadzając nowe
obszary pod inwestycje, stopień antropizacji zwiększy się, potencjale farmy elektrowni wiatrowych zmienią
rolniczy krajobraz. Rozmieszczenie farm elektrowni wiatrowych blisko cennych ruralistycznych założeń należy
przeanalizować po kątem wpływu na krajobraz kulturowy gminy w obrębie poszczególnych miejscowości.
Zasady kształtowania krajobrazu:
Studium gminy Nowogródek Pomorski kształtuje naturalny krajobraz przyrodniczy przez:
 zwiększanie lesistości wokół większych kompleksów leśnych;
 lokalizacja farm wiatrowych wskazuje się na terenach najmniej podatnych na degradacje krajobrazową –
tereny upraw rolniczych;
 rekultywacje zniszczonych, przez eksploatacje surowców, obszarów.
Zdefiniowanie cennych elementów krajobrazu pozwoli na ich ochronę, jak również właściwe wyeksponowanie
w otoczeniu.
Projekt zmiany Studium wprowadza obszary uzupełnień wśród zabudowy mieszkaniowej, usługowej czy
produkcyjnej. Zabieg ten ma na celu skupienie istniejącej zabudowy i ograniczenie jej rozproszenia.
Projekt uporządkowania zabudowy będzie miał pozytywny wpływ na walory krajobrazowe w Gminie.
71
72
5.10. Wpływ realizacji działań zmiany studium na gospodarkę odpadami
Na terenie Gminy Nowogródek Pomorski znajduje się ok. 1000 gospodarstw domowych, z czego 90% objętych
jest zorganizowaną zbiórką odpadów. Na terenie gminy odpady komunalne gromadzone są w pojemnikach na
posesjach w postaci zmieszanej.
W związku z brakiem instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów na terenie gminy, wszystkie zebrane
odpady komunalne z terenu gminy kierowane są na składowisko odpadów w Dalsze, gdzie przed
zdeponowaniem wyodrębnia się części organiczne do produkcji kompostu oraz surowce wtórne, w celu poddania
ich odzyskowi.
Zgodnie z Programem Odpadami dla Gminy Nowogródek Pomorski” obejmującym okres 2011-2014,
z uwzględnieniem perspektywy na lata 2015-2018, Gmina Nowogródek Pomorski prowadzi podstawowe
działania organizacyjne i inwestycyjne porządkujące gospodarkę odpadami na terenie gminy. Największymi
problemami, z jakimi boryka się gmina, to zbyt niska ilość mieszkańców objętych zorganizowanym systemem
odbierania odpadów oraz systemem kanalizacyjnym. Odpady komunalne odbierane są od mieszkańców gminy
poprzez podmioty gospodarcze posiadające stosowne zezwolenia, a następnie zostają deponowane na
składowiskach odpadów komunalnych.
Powyższe opracowanie zawiera prognozę dotyczącą wytwarzanych odpadów. Wnioski z niej wynikające są
następujące:
 Zwiększy się ogólna ilość wytwarzanych odpadów,
 Nastąpi rozwój selektywnej zbiórki odpadów (papier, tektura, szkło, tworzywa sztuczne, ulegające
biodegradacji oraz wielkogabarytowe).
W ramach projektowanego systemu gospodarki odpadami na terenie województwa zachodniopomorskiego
nastąpił podział województwa na Regiony Gospodarowania Odpadami. W ramach takich regionów gospodarka
odpadami komunalnymi prowadzona będzie dzięki współpracy między gminami wchodzącymi w skład regionu
Ustawa z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U. 2011 nr 152 poz. 897)
W dniu 1 stycznia 2012 roku weszła w życie ustawa z dnia 1 lipca 2011 roku o zmianie ustawy o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw. Od tego dnia gmina miała 18 miesięcy na
wprowadzenie nowego systemu gospodarki odpadami komunalnymi. Główne założenia systemu:
Opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi zostaną określone uchwałą rady gminy i będą jednakowe dla
wszystkich mieszkańców. W ten sam sposób gmina ustali sposób świadczenia usług w zakresie odbierania
i gospodarowania odpadami. Opłata będzie zawierała koszty zbierania, odbioru, transportu, odzysku
i unieszkodliwiania.
Wywóz: Gmina w drodze przetargu wybierze przedsiębiorcę, który na jej terenie zajmie się wywozem odpadów.
Oznacza to brak indywidualnych umów zawieranych przez poszczególnych mieszkańców. Władze gminy mogą
jednak zdecydować, iż umowy na odbieranie odpadów komunalnych będą zawierały działające na jej terenie
firmy.
Wdrażanie nowych przepisów: Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach weszła w życie
1 stycznia 2012 r. Proces jej wdrażania ma potrwać do 18 miesięcy. Mieszkańcy w poszczególnych gminach
dowiedzą się o nowych zasadach z kampanii informujących, jakie mają obowiązek przeprowadzić samorządy.
5.11. Wpływu realizacji działań zmiany studium na zdrowie ludzi
5.11.1 Powietrze atmosferyczne i warunki klimatu akustycznego
1. istniejące oraz potencjalne źródła hałasu w obszarze gminy Nowogródek Pomorski:
Ruch komunikacyjny
Przez teren gminy Nowogródek Pomorski przebiega nowopowstała droga ekspresowa S 3, relacji Świnoujście –
Lubawka. Droga przecina zachodnią część Gminy i kieruje się na północny-zachód.
Zgodnie z § 3 pkt 1 li a i § 3 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie
wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez
zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem (Dz. U. Nr 140, poz. 824) okresowe
pomiary hałasu w środowisku od dróg publicznych o średniorocznym natężeniu ruchu powyżej 3 mln pojazdów
73
lub o procentowym udziale pojazdów ciężkich w potoku ruchu powyżej 20%, w przypadku średniego dobowego
ruchu przekraczającego 5 tys. pojazdów, prowadzi się co 5 lat w okresie wykonywania generalnego pomiaru
ruchu.
Obecnie takie pomiary są w trakcie realizacji i opracowania.
W okolicy drogi ekspresowe, projekt studium dopuszcza lokalizację terenów w miejscowości Giżyn Młyn oraz
Giżyn – Jabłonki. Są to głównie obszary rozwoju zabudowy produkcyjno-usługowej oraz usługowej. Tereny te nie
wymagają ograniczeń w stosunku do dopuszczalnego poziomu hałasu w środowisku.
Nowym elementem układu drogowego o znaczeniu ponadlokalnym jest projektowana obwodnica Nowogródka
Pomorskiego, otaczająca miejscowość od północnej i wschodniej strony. Projektowana obwodnica umożliwi
ominięcie zwartej zabudowy Nowogródka Pomorskiego przez transport tranzytowy, poruszający się po drogach
powiatowych nr:
o DP2111 – kierunek Ławy, Myślibórz, dawna droga nr 3,
o DP2112 – kierunek do węzła „Myślibórz” na trasie S3,
o DP3109 – kierunek do Giżyna,
o DP2111- kierunek do Kinic i Barlinka,
o DP2113 – kierunek do Karska i DW 151 (dojazd do Gorzowa Wlp.).
Przebieg obwodnicy Nowogródka Pomorskiego, dotychczas nie został ustalony zgodnie z obowiązującymi
obecnie procedurami, w szczególności z uwzględnieniem niezbędnych ocen oddziaływania na środowisko, które
są podstawowym kryterium wyboru przebiegu najkorzystniejszego w punktu widzenia ochrony przyrody, a które
się opracowuje szczegółowo na etapie opracowania koncepcji i projektów. Wobec powyższego Studium
przedstawia propozycję przebiegu obwodnicy, pozostawiając kwestię do rozwiązania przez właściwego zarządcę
drogi, przystępującego do realizacji inwestycji.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami zostaną wówczas przeprowadzone szczegółowe analizy i oceny
oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia. Należy spodziewać się skutków realizacji tego typu
inwestycji, wiążących się:
- ze zmianą krajobrazu, wnikającą z realizacji nowej budowli jaką jest droga,
- ze zmianą ukształtowania powierzchni terenu w granicach pasa drogowego, wynikającą z koniecznych
robót ziemnych;
- zmianą sposobu użytkowania terenu przeznaczonego na pasy drogowe, utwardzeniem powierzchni
przeznaczonej pod drogę i tym samym zwiększeniem spływu powierzchniowego wód opadowych z tego
terenu.
W celu ograniczenia rozprzestrzeniania się spalin i hałasu wzdłuż głównych ciągów komunikacyjnych zaleca się:
- wprowadzenie izolacji ograniczających rozprzestrzenianie się spalin i hałasu,
- stosowanie wyposażenia technicznego budynków (okna dźwiękoszczelne) ograniczające hałas,
Poza tym pomimo zwiększonego ruchu, wymiana nawierzchni przy modernizacji dróg i zastosowanie nawierzchni
cichobieżnych może wpłynąć znacznie na polepszenie klimatu akustycznego.
W celu ograniczenia rozprzestrzeniania się spalin i hałasu wzdłuż głównych ciągów komunikacyjnych zaleca się:
- wprowadzenie izolacji ograniczających rozprzestrzenianie się spalin i hałasu,
- stosowanie wyposażenia technicznego budynków (okna dźwiękoszczelne) ograniczające hałas,
Poza tym pomimo zwiększonego ruchu, wymiana nawierzchni przy modernizacji dróg i zastosowanie nawierzchni
cichobieżnych może wpłynąć znacznie na polepszenie klimatu akustycznego.
Elektrownie wiatrowe
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z dnia 5 lipca 2007r. z póżn. zm.) dopuszczalny poziom hałasu w
środowisku powodowany przez poszczególne grupy źródła hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez
drogi lub linie kolejowe, starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne,
wyrażone wskaźnikami LAeq D i LAeq N, które to wskaźniki mają zastosowanie do ustalania i kontroli warunków
korzystania ze środowiska, w odniesieniu do jednej doby w ciągu dnia wynosi od 45 – 55 dB, natomiast w ciągu
nocy 40dB – 45dB.
74
Obiektami akustycznie chronionymi są między innymi tereny zabudowy mieszkaniowej, zagrodowej i
mieszkaniowo-usługowej. Dla terenów rolnych oraz produkcyjno-usługowych nie ma ustalonych, stałych wartości
hałasu w środowisku.
Z racji, że planowane siłownie wiatrowe będą zlokalizowane w pobliżu wsi, należy przyjąć, że:
 dopuszczalny poziom hałasu od siłowni wiatrowych na terenie zabudowy zagrodowej, wyrażony
równoważnym poziomem dźwięku A w dB, nie powinien przekraczać następujących wartości:
Aeq = 55 dB w dzień w godz. od 6 – 22,
Aeq = 45 dB w nocy w godz. od 22 – 6.
 w przypadku terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej dopuszczalny poziom hałasu w
środowisku na granicy terenów zajmowanych przez tą zabudowę powinien wynosić:
Aeq = 50 dB w dzień w godz. od 6 – 22,
Aeq = 40 dB w nocy w godz. od 22 – 6.
Na północ od wsi Golin znajdują się tereny, na których dopuszcza się lokalizację farmy elektrowni wiatrowych.
Inwestycja jest w trakcie przygotowania, zgodnie z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania
przestrzennego. Istniejąca zabudowa może być narażona na hałas od elektrowni wiatrowych przekraczający
poziom 40dB. W związku z tym w tej części wsi wyklucza się lokalizację nowych terenów, dla których wymagany
jest dopuszczalny poziom hałasu w środowisku do 40 dB.
Na zachód od wsi Świątki znajdują się tereny, na których dopuszcza się lokalizację farmy elektrowni wiatrowych.
Inwestycja jest w trakcie przygotowania, zgodnie z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania
przestrzennego. Istniejąca zabudowa położona po zachodniej stronie drogi powiatowej nr DP2118, prowadzącej
do Nowogródka Pomorskiego może być narażona na hałas od elektrowni wiatrowych przekraczający poziom
40dB. W związku z tym po zachodniej stronie drogi nr DP2118 wyklucza się lokalizację terenów, dla których
wymagany jest dopuszczalny poziom hałasu w środowisku do 40 dB.
Na rysunku Studium oraz prognozy oznaczono strefy oddziaływania planowanych zespołów elektrowni
wiatrowych, wynikające z prognozowanego poziomu hałasu w środowisku, emitowanego przez pracę
planowanych elektrowni wiatrowych, w granicach izofon 40 dB oraz 45 dB. W granicach wskazanych stref
obowiązuje zakaz lokalizacji terenów wskazanych w tabeli stanowiącej załącznik do Rozporządzenia Ministra
Środowiska, zmieniającego rozporządzenia w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. (DZ.U. z
2012 poz. 1109), w tym między innymi:
a) w strefie prognozowanego poziomu hałasu w środowisku, w wysokości powyżej 40dB, obowiązuje
zakaz lokalizacji terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, terenów zabudowy związanej ze
stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, terenów domów opieki społecznej;
b) w strefie prognozowanego poziomu hałasu w środowisku, w wysokości powyżej 45dB, obowiązuje
zakaz lokalizacji terenów zabudowy zagrodowej.
2. źródła zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego w obszarze gminy Nowogródek Pomorski
Realizacja ustaleń studium przyczyni się do wzrostu terenów zabudowanych, co łączy się nierozerwalnie ze
wzrostem liczby dróg i zwiększonym ruchem komunikacyjnym, którego efektem będzie wzrost emisji
zanieczyszczeń do powietrza (głównie dwutlenku azotu i tlenku węgla).
3. źródła odorów na obszarze gminy Nowogródek Pomorski
Produkcja zwierzęca oddziałuje na środowisko przyrodnicze w sposób bezpośredni, poprzez emisję z budynków
inwentarskich zanieczyszczeń powietrznych (pyły, gazy, drobnoustroje) i w sposób pośredni – poprzez ścieki
odzwierzęce (gnojowica) i odpady.
Emisja toksycznych gazów i odorów w obiektach koncentracji zwierząt, zależna jest m. in. od systemu
utrzymania. Zmniejszona ilość wydzielanych gazów notowana jest przy systemie ściółkowym. Szczególnie
uciążliwe dla ludzi są odory, które rozprzestrzeniają się szybko i mają słabą zdolność do mieszania się z
powietrzem. Problem uciążliwości związanej z produkcją zwierzęcą może występować lokalnie w
miejscowościach, gdzie są zlokalizowane fermy norek: w miejscowości Giżyn oraz w miejscowości Karsko.
75
5.11.2 Obiekty emitujące pola elektromagnetyczne
Na terenie gminy Nowogródek Pomorski znajdują się obiekty emitujące pola elektromagnetyczne. Należą do nich
przede wszystkim:
1. urządzenia infrastruktury energetycznej – głównie linie energetyczne wysokiego napięcia 110 kV,
Zmiana studium w celu zwiększenie bezpieczeństwa ludzi ustala dla zabudowy w sąsiedztwie linii wysokiego
napięcia strefy ograniczeń:
a. W sąsiedztwie linii wysokiego napięcia 110 kV obowiązuje strefa ograniczeń dla wysokości
zagospodarowania i lokalizacji obiektów na stały pobyt ludzi. Szerokość wynosi 40 m, tj po 20
m na każdą stronę od osi słupów. W strefie wysokość zagospodarowania i usytuowanie
obiektów na stały pobyt ludzi należy uzgodnić z właściwym gestorem sieci energetycznej
wysokiego napięcia.
2. instalacje radiokomunikacyjne – stacje bazowe telefonii komórkowej, stacje radiowe i telewizyjne
Stacje bazowe telefonii komórkowej na obszarze gminy Nowogródek Pomorski zlokalizowane są
miejscowościach:
 Karsko,
 Smólsko,
 Smolary.
Zasięg stref o ograniczeniach inwestycyjnych gdzie występuje podwyższony poziom pola elektromagnetycznego,
wymaga rozpoznania pomiarowego, a zasady ich wykonywania określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z
dnia 30 października 2003r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz
sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów, Dz. U. Nr 192, poz. 1883).
5.11.3 Warunki fizjograficzne terenów projektowanej zabudowy
Tereny zabudowy mieszkaniowej i mieszkaniowo – usługowej wprowadzane są na obszary o korzystnych
i umiarkowanie korzystnych warunkach fizjograficznych pod względem konfiguracji terenu, warunków gruntowo –
wodnych i bioklimatycznych.
Zagospodarowanie terenu opisane ustaleniami projektu zmiany studium uwarunkowań i zagospodarowania
przestrzennego gminy Nowogródek Pomorski nie wprowadza zagrożeń dla środowiska, a także dla ludzi poprzez
ustalenie standardów jakości środowiska, zgodnych z obowiązującym prawem, a także wykluczenie inwestycji
stanowiących zagrożenie dla środowiska i dla życia i zdrowia ludzi.
5.11.4 Warunki życia ludzi
Wg Strategii Rozwoju Gminy Nowogródek Pomorski - gmina Nowogródek Pomorski ma być miejscem trwałego
i zrównoważonego rozwoju, rosnącego poziomu życia mieszkańców, przyjaznego inicjowania i rozwijania
przedsiębiorczości, ośrodkiem turystycznym i kulturalnym o zasięgu ponadregionalnym, miejscem rozwijającym
współpracę regionalną.
Trwały i zrównoważony rozwój to przede wszystkim pełniejsze zaspokojenie potrzeb obecnego i przyszłych
pokoleń oraz rozważne wykorzystywanie i umacnianie własnych zasobów środowiska społecznego,
przyrodniczego, kulturowego i ekonomicznego.
Priorytety realizacji misji zostały ustalone w celu poprawy czterech aspektów życia mieszkańców:
 standardu życia, a więc warunków życia mieszkańców wsi,
 jakości życia, czyli satysfakcji i warunków niematerialnych, duchowych,
 tożsamości, czyli wartości życia wiejskiego,
 bytu, a więc warunków ekonomicznych, pracy na swoim terenie.
Priorytety wynikają z analizy ankiet, analizy SWOT, są zbieżne z celami strategii jednostek wyższych szczebli.
Zostały przyjęte cztery równorzędne priorytety:
Priorytet A Zapewnienie wysokiego poziomu życia mieszkańców.
Priorytet B Zachowanie i poprawa stanu środowiska naturalnego
Priorytet C Rozwój Gospodarki
76
Priorytet D. Rozwój turystyki.
Realizacja kierunków zapisanych w Studium gminy spowoduje zmiany w strukturze funkcjonalno-przestrzennej
wpływając pozytywnie jak i negatywnie na warunki ekologiczne życia mieszkańców.
Polepszenie warunków życia:
 rozwój infrastruktury technicznej,
 dalszy rozwój infrastruktury technicznej zwłaszcza dotyczący gospodarki wodno-ściekowej, objęcie
kanalizacją sanitarną większości obszaru gminy,
 rozwój systemów transportowych,
 poprawa bezpieczeństwa ruchu poprzez modernizacje i przebudowę dróg gminnych,
 poprawa funkcjonalności układu drogowego gminy - modernizacja dróg lokalnych poprawa stanu
technicznego dróg, ich nawierzchni, parametrów technicznych,
 osnowa ekologiczna,
 zapisy zmiany Studium wskazują tereny cenne przyrodniczo, obszary chronione w celu wzmocnienia
ciągłości przestrzennej i wzbogacenia różnorodności.
 warunki osadnicze,
 podnoszenie walorów estetycznych wsi – porządkowanie przestrzeni publicznych, zagospodarowanie
terenów rekreacyjnych - rozwinięta baza sportowa, turystyczna i agroturystyczna pozwalająca
mieszkańcom gminy na przyjemne spędzanie wolnego czasu oraz bycia atrakcyjną dla przyjezdnych
turystów z zewnątrz.
Pogorszenie warunków życia:
jakość powietrza atmosferycznego,
 w wyniku ustaleń zmiany studium poziom jakości powietrza zmieni się. Wpływ na będą mieć m.in.
pojawienie się nowych dróg, nowych terenów zurbanizowanych,
warunki klimatu akustycznego
 działalności elektrowni wiatrowych.
 W wyniku ustaleń zmiany studium poziom hałasu wzrośnie głównie z powodu;
 wzmożonego ruchu samochodowego na projektowanych drogach,
komfort zamieszkania,
 walory krajobrazowe gminy,
 pogorszeniu mogą ulec warunki optyczne w bliskim sąsiedztwie farm. Negatywny lub pozytywny
odbiór jest uzależniony od subiektywnego postrzegania tego typu inwestycji przez mieszkańców.
Realizacja projektu Zmiany Studium wpłynie w bezpośredni lub pośredni sposób na ludzi. Zarówno poprzez
polepszenie ekologicznych warunków życia (wyposażenie w infrastrukturę techniczną, drogową i wskazanie
ważnych aspektów ochrony przyrody) jak i pogorszenie jakości życia, poprzez nowe źródła hałasu,
zanieczyszczeń, czy antropizację środowiska naturalnego (farmy wiatrowe, nowe tereny budowlane.
5.12 Przewidywane transgraniczne oddziaływanie na środowisko
Skutki środowiskowe związane z realizacją celów i kierunków projektu zmiany studium gminy Nowogródek
Pomorski nie wskazuje by mogły one powodować oddziaływania transgraniczne.
77
6. Sposoby zapobiegania, ograniczania lub kompensacji przyrodniczej
negatywnych oddziaływań na środowisko, w tym na obszar Natura 2000 oraz
integralność tego obszaru wynikających z realizacji zmiany studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
Nowogródek Pomorski
Zapisy zmiany studium ustalają działania i zasady zagospodarowania mające na celu zminimalizowanie
niekorzystnych skutków jego realizacji, ochronę, zachowanie walorów i zasobów środowiska
przyrodniczego, jak również kształtowanie odpowiednich warunków życia mieszkańców. Dla zapewnienia
prawidłowego funkcjonowania środowiska przyrodniczego i utrzymania zróżnicowania biotycznego oraz dla
kształtowania prawidłowych, ekologicznych warunków życia w studium zostały wskazane nowe potencjalne
formy ochrony przyrody. W skład tzw. osnowy ekologicznej gminy wchodzą wszystkie obszary cenne
przyrodnicze (OC).
Ustalenia zmiany studium jednoznacznie określają kierunki w zakresie gospodarki wodno ściekowej dla
gminy Nowogródek Pomorski, w sposób zapewniający należytą ochronę czystości zasobów wód
powierzchniowych i podziemnych.
Projekt zmiany studium w zakresie ochrony przyrody i dziedzictwa kulturowego jest zgodny z wytycznymi
ekofizjograficznymi i w sposób wystarczający zapewniają zachowanie i ochronę tych walorów obszaru
gminy. Dotyczy to zarówno obiektów, które są obecnie objęte różnymi formami ochrony jak i obiektów
cennych z punktu widzenia zachowania przyrody lub dziedzictwa kulturowego, które nie są objęte formalnie
ochroną.
Projekt zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nowogródek
Pomorski realizuje zasadę zrównoważonego rozwoju obejmującą zarówno środowisko przyrodnicze jak i
elementy społeczno-gospodarcze.
Poniżej proponowane środki łagodzące zapobiegające niekorzystnemu oddziaływaniu na poszczególne
elementy środowiska:
W celu ochrony powietrza
 preferowanie budownictwa energooszczędnego oraz stosowanie alternatywnych źródeł energii –
kolektory słoneczne, pompy ciepła i instalacje z odzyskiem ciepła
 wyeliminowanie stosowania paliw stałych w paleniskach indywidualnych,
W celu ochrony powierzchni ziemi
 zabezpieczanie urodzajnej warstwy gleby podczas prac budowlanych,
 na terenach stoków doliny należy minimalizować udział sztucznych nawierzchni szczelnych,
stosować nawierzchnie półprzepuszczalne, lub przepuszczalne umożliwiające infiltrację wód,
W celu ochrony wód powierzchniowych i podziemnych
 retencjonowanie wód opadowych do celów gospodarczych (oczka wodne, zbiorniki wodne)
 ograniczenie możliwości formowania spływów powierzchniowych bezpośrednio do wód
powierzchniowych
 zachowanie większej powierzchni biologicznie czynnej, jako obszaru zasilania wód podziemnych
W celu ochrony przed hałasem
 nie wprowadzanie w bezpośrednim sąsiedztwie dróg o znaczeniu ponadlokalnym zabudowy
mieszkaniowej i innych funkcji, zgodnie z kierunkami zmian w przeznaczeniu terenów ustalonymi w
Studium;
 lokalizacja elektrowni wiatrowych jest dopuszczalna wyłącznie przy zachowaniu dopuszczalnych
poziomów hałasu na terenach istniejącej i projektowanej zabudowy, określonych w przepisach
odrębnych.
78



modernizacja dróg, naprawa nawierzchni,
wprowadzanie wzdłuż dróg pasów zadrzewień,
stosowanie nawierzchni cichobieżnych typu COLFOST, zwłaszcza na drogach ponadlokalnych, co
pozwoli ograniczyć hałas o kilka dB (3-4 dB).
W celu zachowania różnorodności biologicznej
 zachowanie większej powierzchni biologicznie czynnej pokrytej roślinnością na terenach
przeznaczonych pod zabudowę;
 na terenach zalesianych wprowadzenie drzewostanu zgodnego siedliskowo i geograficznie
 wprowadzanie pasów zadrzewień i zakrzewień przez tereny zabudowy, jako potencjalne miejsca
lęgowe ptaków.
Ustalenia projektu Studium, nie powinny spowodować pogorszenia stanu siedlisk przyrodniczych oraz
siedlisk gatunków roślin i zwierząt, a także nie powinny wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony
zostały wyznaczone lub zatwierdzone przez KE obszary Natura 2000. Przewidziane w studium
zainwestowanie:
 nie powinno spowodować znaczącego oddziaływania na obszar spełniający kryteria obszarów o
znaczeniu Wspólnotowym (OZW) PLH080071 „Ostoja Barlinecka”, Obszar spełniający kryteria
obszarów o znaczeniu Wspólnotowym (OZW) PLH320010 „Jezioro Kozie”, Obszar specjalnej
ochrony (OSO) PLB080001 „Puszcza Barlinecka” ,ani na inne obszary w sąsiedztwie,
 nie powinno naruszyć spójności obszarów Natura 2000,
 nie spowoduje dezintegracji ww. obszarów.
W celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia negatywnego oddziaływania farm wiatrowych na środowisko,
zaleca się branie pod uwagę wskazania dotyczące rozwiązań technicznych:
 w przypadku lokalizacji elektrowni wiatrowych na terenach użytkowanych rolniczo nie należy
wprowadzać upraw (np. oziminy, kukurydza) stanowiących dogodną bazę pokarmową dostępną
dla ptaków w okresach migracyjnych, gdyż może to przyciągać ptaki w miejsce lokalizacji
przedsięwzięcia zwiększając ryzyko kolizji;
 podczas lokalizacji elektrowni wiatrowych nie można dokonywać zmian stosunków wodnych,
zasypywać oczek wodnych i bezodpływowych zagłębień terenu, a także dokonywać zmian
konfiguracji terenu – zmiany powstałe w wyniku prowadzonych prac budowlanych należy
przywrócić do pierwotnego stanu;
 wskazane byłoby instalowanie takich typów siłowni, gdzie elementy wirujące są całkowicie
osłonięte, co w olbrzymim stopniu zmniejsza ryzyko śmiertelnej kolizji ptaków z tego rodzaju
turbinami;
 nie należy stosować wież o konstrukcji kratownicowej, tylko o konstrukcji rurowej – zapobiega to
wykorzystywaniu wież przez ptaki drapieżne jako czatowni i miejsc wypatrywania zdobyczy.
7. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projekcie zmiany
studium
W trakcie sporządzania projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gminy Nowogródek Pomorski rozpatrywane były rozwiązania alternatywne, w stosunku do rozwiązań
przyjętych w dotychczas obowiązującym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Nowogródek Pomorski, przyjętego Uchwałą nr XXX/185/2006 przez Radę Gminy
Nowogródek Pomorski w dniu 12 kwietnia 2006 roku, zmienionego w części uchwałą nr VIII/42/07 Rady
Gminy w Nowogródku Pomorskim z dnia 11 czerwca 2007 roku. W zasadzie są to korekty dotychczas
przyjętej polityki przestrzennej Gminy, których celem jest lepsze wykorzystanie walorów przestrzeni gminy i
lepsze dostosowanie kierunków zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy do potrzeb rozwoju
79
lokalnej przedsiębiorczości.
1. Lokalizacja terenów przemysłowych powiązanych z sąsiedztwem węzła „Myślibórz” na drodze S3 Dotychczas zakładano że część terenów produkcyjno usługowych tworzących park przemysłowy powiązany
z usytuowaniem węzła „Myślibórz” będzie zlokalizowana przy już zrealizowanym MOP-ie na trasie S-3
(Miejsce obsługi podróżnych). Po przeprowadzeniu analizy rolniczej przestrzeni produkcyjnej i ustaleniu
rejonów występowania chronionych gleb klasy III, uznano, że na cele produkcyjno usługowe nie należy
przeznaczać nielicznych w gminie Nowogródek Pomorski gleb klasy III. Zamienne grunty wyznaczono więc
bliżej węzła „Myślibórz”, w rejonie Giżyna, tj. kolonii Giżyn Jabłonki i Giżyn Młyn, na gruntach słabszych
klas
2. Analizie poddano alternatywne kierunki zmian w przeznaczeniu terenów w sąsiedztwie zabudowy wsi
Trzcinna, tj. na terenach pomiędzy wsią Trzcinna a dawną drogą nr 3. Dotychczas obowiązujące Studium
wyznacza tam lokalizację terenów zabudowy produkcyjno – usługowej. Ze względu na sąsiedztwo
zabudowy wsi, w tym w dużej części zabudowy mieszkaniowej , zdecydowano o zmianie kierunku rozwoju
w tym rejonie. Projekt studium wskazuje tam możliwości rozwoju zabudowy o charakterze wielofunkcyjnym,
miedzy innymi jako przygotowanie terenów dla lokalizacji przedsięwzięć lokalnej społeczności wsi Trzcinna.
3. W odniesieniu do dotychczas przyjętych kierunków zmianie ulega polityka Gminy dotycząca rejonu
upadłej stacji benzynowej przy dawnej drodze krajowej nr 3, usytuowanej na południe od wsi Trzcinna.
Zmiana przebiegu drogi krajowej nr 3 i realizacja drogi S3 spowodowała zamkniecie istniejącej stacji
benzynowej. Projekt Studium zakłada przeznaczenie terenów po stacji benzynowej, a także ich sąsiedztwa
na cele zabudowy produkcyjno usługowej.
4. Lokalizacja farm elektrowni wiatrowych na terenie gminy Nowogródek Pomorski została przesądzona na
podstawie uchwalonych i obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, tj:
A. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Nowogródek Pomorski w zakresie
lokalizacji zespołu elektrowni wiatrowych, w dwóch zespołach: pierwszy na zachód od wsi Świątki,
drugi na obszarze pomiędzy wsiami Trzcinna i Golin – uchwała Nr XIII/80/12 Rady Gminy Nowogródek
Pomorski z dnia 28.03.2012r. Publ. Dz. Urz. Woj. Zach. poz. 1324 z dnia 08.06.2012 r. (maksymalnie
8 wież);
B. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Nowogródek Pomorski w zakresie
lokalizacji zespołu elektrowni wiatrowych, na terenach rolniczych pomiędzy wsiami Golin i Sumiak –
uchwała Nr XIII/81/12 Rady Gminy Nowogródek Pomorski z dnia 28.03.2012 r. Publ. Dz. Urz. Woj.
Zach. poz. 958 z dnia 27.04.2012r. (maksymalnie 9 wież);
W ramach analizy alternatywnych rozwiązań w zakresie lokalizacji zespołów elektrowni wiatrowych na
terenie gminy Nowogródek Pomorski analizowano możliwości powiększenia terenów dotychczas
przeznaczonych na te cele. Po analizie, miedzy innymi ograniczeń wynikających z zasięgu
prognozowanych izofon 45 dB i 40 dB od lokalizacji przesądzonych w wyżej wymienionych miejscowych
planach zagospodarowania przestrzennego, Wójt Gminy Nowogródek Pomorski zdecydował o ograniczeniu
dalszego rozwoju farm elektrowni wiatrowych na terenie gminy Nowogródek Pomorski. Lokalizację
elektrowni wiatrowych dopuszcza się na obszarach wskazanych na rysunku Studium i objętych ww.
obowiązującymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Na pozostałym terenie wyklucza
się lokalizację zespołów elektrowni wiatrowych.
5. Na rysunku Studium oznaczono strefy oddziaływania planowanych zespołów elektrowni wiatrowych,
wynikające z prognozowanego poziomu hałasu w środowisku, emitowanego przez pracę planowanych
elektrowni wiatrowych, w granicach izofon 40 dB oraz 45 dB. W granicach wskazanych stref obowiązuje
zakaz lokalizacji terenów wskazanych w tabeli stanowiącej załącznik do Rozporządzenia Ministra
Środowiska, zmieniającego rozporządzenia w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku.
(DZ.U. z 2012 poz. 1109), w tym między innymi:
80
a) w strefie prognozowanego poziomu hałasu w środowisku, w wysokości powyżej 40dB, obowiązuje
zakaz lokalizacji terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, terenów zabudowy związanej ze
stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, terenów domów opieki społecznej;
b) w strefie prognozowanego poziomu hałasu w środowisku, w wysokości powyżej 45dB, obowiązuje
zakaz lokalizacji terenów zabudowy zagrodowej.
6. W zakresie rozwoju układu drogowego gminy Nowogródek Pomorski jest brana pod uwagę obwodnica
Nowogródka, która powinna usprawnić przejazd przez tą miejscowość. Istniejący układ drogowy wsi
wykształcił się na przestrzeni kilkuset lat, ulice są bardzo wąskie a zabudowa, w tym zabudowa o walorach
zabytkowych jest usytuowana blisko krawędzi istniejących jezdni (np. wyjazd w kierunku Barlinka).
W dotychczasowym Studium wyznaczono przebieg planowanej obwodnicy Nowogródka. W ramach prac
nad projektem Studium przebieg ten poddano analizie, w szczególności w odniesieniu do własności gruntów
i kształtów istniejących działek. W efekcie uznano, że dotychczas proponowany przebieg obwodnicy
Nowogródka Pomorskiego należy nieco zmienić, a funkcje tzw. obwodnicy Nowogródka rozszerzyć.
Powinna ona nie tylko zapewniać wyprowadzenie ruchu tranzytowego poza obszar zabudowy wsi, ale także
zapewniać obsługę komunikacyjną nowych terenów rozwoju zabudowy wsi, wyznaczonych w Studium.
Przedstawiona w Studium projektowana obwodnica umożliwi ominięcie zwartej zabudowy Nowogródka
Pomorskiego przez transport tranzytowy, poruszający się po drogach powiatowych nr:
o DP2111 – kierunek Ławy, Myślibórz, dawna droga nr 3,
o DP2112 – kierunek do węzła „Myślibórz” na trasie S3,
o DP3109 – kierunek do Giżyna,
o DP2111- kierunek do Kinic i Barlinka,
o DP2113 – kierunek do Karska i DW 151 (dojazd do Gorzowa Wlp.);
7. W obowiązującym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego- w załączniku
graficznym – wyznaczony został projektowany użytek ekologiczny UE-26. W tekście studium nie został on
wymieniony jako obiekt przyrodniczy proponowany do objęcia ochroną jako użytek ekologiczny. Teren ten
został wyznaczony jako UE 26 Łąki pod Chocieniem. Celem ochrony zgodnie z Opracowaniem
ekofizjograficznym do Studium (Regionalne Biuro Gospodarki Przestrzennej Województwa
Zachodniopomorskiego, Szczecin, październik 2003), miało być zachowanie walorów przyrodniczych
i krajobrazowych łąk i pastwisk znajdujących się wzdłuż Kanału Chocim (Kozi Rów), Kanału Łączyna i rzeki
Marwicy, wraz z szatą roślinną, stanowiskami chronionymi i zagrożonych wyginięciem gatunków fauny
i flory. W chwili obecnej, teren przecina droga szybkiego ruchu S3, tworząc barierę ekologiczną dla
występujących tam powiązań przyrodniczych a także zaburzając walory krajobrazowe. Ponadto, zachodnia
część omawianego obszaru, została silnie przekształcona. Tereny łąk i pastwisk nie tworzą tu już cennego
siedliska. Projekt zmiany studium, zmienił więc granicę proponowanego terenu i projektuje go w części
wschodniej jako UEp08 Łąki pod Chocieniem, gdzie mógłby pełnić funkcję użytku ekologicznego.
8. W zakresie złóż kopalin, a w szczególności pokładów torfu i gytii, projekt zmiany Studium nie uwzględnił
informacji technicznych dot. tych pokładów. Istniejące zasoby nie zostały ujęte jako złoża udokumentowane
i nie zostały przedstawione na rysunku projektu zmiany Studium. Wg uzyskanych informacji, m.in. z „Bilansu
zasobów złóż kopalin w Polsce” wg stanu na 31.12.2011 r., brak jest jakichkolwiek informacji na temat złóż
bilansowych torfu w obrębie gminy Nowogródek Pomorski. Publikacja ta wykonana została w Państwowym
Instytucie Geologicznym - Państwowym Instytucie Badawczym jako zadania państwowej służby
geologicznej w 2012 roku. Może to być wynikiem braku zgodności „dokumentacji” pokładów torfu
z Rozporządzaniem Ministra Środowiska z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie dokumentacji geologicznej
złoża kopaliny (Dz. U. 2011 r., Nr 291, poz. 1712).
Ponadto, informacje techniczne dla pokładów torfu w granicach Gminy pochodzą z lat 50-tych i 60–tych XX
w. i są prawdopodobnie już nieaktualne. Wszelkie zabiegi agrotechniczne wokół tych pokładów oraz
obniżenia wód zaskórnych spowodowały oraz nadal powodują zmiany w zasobach torfu i gytii.
81
8. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji
postanowień projektu Studium oraz częstotliwości jej przeprowadzania
W zakresie kompetencji organu sporządzającego projekt Studium, jakim jest Wójt Gminy Nowogródek
Pomorski, zasady monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu, jakim jest studium wynikają z
przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr
80, poz.717 z 2003r.), jako przepisów szczególnych w odniesieniu do ustawy z dnia 3 października 2008
roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska
oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227). Według art. 32 ustawy z dnia 27
marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz.717 z 2003r.), w celu
oceny aktualności studium i planów miejscowych Wójt Gminy Nowogródek Pomorski:
a) dokonuje analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy,
b) ocenia postępy w opracowaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
c) opracowuje wieloletnie programy sporządzania planów, w nawiązaniu do ustaleń studiów z
uwzględnieniem wydanych decyzji o warunkach zabudowy lub lokalizacji inwestycji celu publicznego.
Zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym powodujące zmiany w oddziaływaniu na środowisko dokonują
się w wyniku przedsięwzięć realizowanych na podstawie wydanych decyzji o warunkach zabudowy lub
decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego (po uzyskaniu uzgodnień lub decyzji wymaganych
przepisami odrębnymi), albo też na podstawie ustaleń obowiązującego miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego (w ramach procedury sporządzania miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego konieczne jest przeprowadzenie kolejnej strategicznej oceny
oddziaływania na środowisko). We wszystkich ww. sytuacjach wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę
poprzedza decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia – o ile zachodzi taka
konieczność. Wójt prowadzi rejestry wydanych decyzji a ocena aktualności Studium, przeprowadzona co
najmniej raz w czasie kadencji, zapewnia dostateczny monitoring zmian w zagospodarowaniu
przestrzennym gminy.
Proponuje się przeprowadzenie, co najmniej raz na 4 lata monitoringu skutków realizacji postanowień
studium, którym mowa w art. 55 ust. 3 pkt 5 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnieniu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na
środowisko, w powiązaniu z analizą zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy, o której mowa w art.
32 ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80,
poz.717 z 2003r.). Analiza skutków realizacji postanowień studium, winna zawierać między innymi,
następujące wskaźniki:
− przyrost długości urządzonych dróg gminnych i wewnętrznych (w km/rok),
− przyrost długości sieci kanalizacyjnej (w km/rok), odsetek ludności korzystającej z sieci kanalizacyjnej(%),
− przyrost długości sieci wodociągowej (w km/rok), odsetek ludności korzystającej z sieci wód, (%),
− gospodarka odpadami , segregacja odpadów, ewidencja podpisanych umów na odbiór odpadów,
− obiekty ochrony przyrody (liczba, powierzchnia w ha),
− powierzchnia zalesień (w ha i % udział w stosunku do ogólnej powierzchni gminy),
- zrealizowane przedsięwzięcia w zakresie retencji wody i inne dot., gospodarki wodnej
− tereny powierzchniowej eksploatacji kopalin – wydane koncesje (ha),
− tereny poddane rekultywacji wraz przyjętym kierunkiem rekultywacji (w ha/rok),
− charakterystyka przeprowadzonych postępowań o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
realizacji przedsięwzięcia.
Za najistotniejsze z punktu widzenia ochrony środowiska, należy uznać monitorowanie w zakresie:
 kontrola stanu jakościowego wód podziemnych oraz powierzchniowych (proponowane prowadzenie
badań 2 razy w roku);
 pomiarów poziomów hałasu w obrębie wyznaczonych stref mieszkaniowych zlokalizowanych w zasięgu
bardziej ruchliwych odcinków dróg oraz emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych do powietrza
(proponowane częstotliwość pomiarów - 2 razy w roku);
82


obserwacje stanu powierzchni biologicznie czynnej, i nasadzeń zieleni (raz na 5 lat);
inwentaryzacja gatunków fauny i flory dotychczas występujących na tym obszarze.
Na terenach dopuszczonych w projekcie „Studium...” lokalizacji elektrowni wiatrowych zalecane jest
wykonanie:
Zobowiązuje się inwestora do prowadzenia w trakcie pierwszych 5 lat eksploatacji elektrowni monitoringu
skutków inwestycji na środowisko przyrodnicze, ze szczególnym uwzględnieniem migrujących zwierząt w
zakresie uzgodnionym z organem administracji rządowej odnośnie ochrony przyrody. W przypadkach
stwierdzenia negatywnego wpływu na migrujące zwierzęta lub ostoje ich bytowania, Inwestor może być
zobowiązany do podjęcia działań ratunkowych na własny koszt w celu usunięcia zagrożeń.
Proponuje się, aby częstotliwości analizy skutków realizacji postanowień planu w stosunku do badania
śmiertelności ptaków i nietoperzy powodowanej przez elektrownie wiatrowe, uwzględniała metody (przyjęte
jako dobre praktyki) przedstawione w następujących opracowaniach:
 „Wytyczne w zakresie oddziaływania elektrowni wiatrowych na ptaki” (PSEW, Szczecin, 2008);
 „Tymczasowe wytyczne dotyczące oddziaływania elektrowni wiatrowych na nietoperze” (PdON,
wersja II, 2009).
Bardzo ważna jest również postawa obywateli, którzy powinni reagować natychmiastową interwencją w
przypadku wystąpienia uciążliwości.
83
9. Streszczenie w języku niespecjalistycznym
9.1. Cel i zakres prognozy
Celem wykonania Prognozy jest identyfikacja potencjalnych oddziaływań na środowisko będących wynikiem
realizacji Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Nowogródek
Pomorski oraz ocena ich natężenia, a także określenie czy w należyty sposób został uwzględniony w
ocenianym dokumencie interes środowiska przyrodniczego i kulturowego.
Zakres niniejszej Prognozy został podyktowany wymaganiami ustawy z dnia 03.10.2008r. o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199 poz. 1227z póżn. zm.) oraz ustaleniami
Zamawiającego, który pismem RiGMK.6720.4.2011.MG z dnia 14. 08. 2012 r. do Regionalnego Dyrektora
Ochrony Środowiska w Szczecinie oraz pismem RiGMK.6720.2011 z dnia 14. 08. 2012 r. do Państwowego
Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Myśliborzu wystąpił o ustalenie stopnia szczegółowości informacji
zawartych w Prognozie.
9.2. Zasoby środowiska
Gmina Nowogródek Pomorski leży we wschodniej części powiatu myśliborskiego, znajdującego się w
południowo – zachodniej części województwa zachodniopomorskiego. Powierzchnia gmina to 146 km2.
Gmina charakteryzuje się bardzo wysokim stopniem zalesienia (ok. 45 % powierzchni gminy), jest gminą
rolniczą, gospodarka żywnościowa jest jej podstawową funkcją.
Gmina Nowogródek Pomorski leży na granicy Pojezierza Myśliborskiego – część północna - i Równiny
Gorzowskiej – część południowa (Kondracki 2002). Rzeźba terenu została ukształtowana przez lądolód
skandynawski oraz procesy z nim związane. Ukształtowanie obszaru gminy charakteryzuje pasmowym
układem głównych jednostek geomorfologicznych. Są to: równina sandrowa, strefa moreny czołowej oraz
równina moreny dennej.
Wody powierzchniowe
Grunty pod wodami zajmują 367 ha, co stanowi 2,5 % ogólnej powierzchni Gminy Nowogródek.,
w tym wody powierzchniowe płynące – 326 ha, wody powierzchniowe stojące - 41 ha. Przedmiotowa Gmina
leży częściowo w dorzeczu Odry (fragmenty północne i zachodnie – zlewnia rzeki Myśli) oraz w dorzeczu
Warty (fragmenty centralne, południowe – zlewnia rzeki Kłodawki).
Do naturalnych zbiorników wodnych należą jeziora, nieliczne rozproszone śródpolne i śródleśne oczka
wodne oraz stawy. Na terenie gminy Nowogródek Pomorski znajduje się 9 jezior o powierzchni ponad 1 ha.
Na terenie gminy nie występują tereny narażone na niebezpieczeństwo powodzi.
Budowa geologiczna nie jest mocno zróżnicowana. Obszar gminy dzieli się na 3 części:
 równina sandrowa, obejmuje południową część gminy i rozciąga się na południe od strefy
wzniesień moreny czołowej (linia Trzcinna – Golin – Karsko),
 strefa moreny czołowej, rozciąga się ona równoleżnikowo w środkowej części gminy na
północ od linii Trzcina – Golin – Karsko,
 równina moreny dennej – północna część gminy.
Na obszarze gminy znajdują się 3 udokumentowane złoża kruszywa naturalnego. Są to złoża: Trzcinna,
Nowogródek Pomorski i Golin. Obecnie eksploatowane jest tylko złoże Golin, a dokładnie jego wschodnia
część, w dwóch pozostałych zaniechano wydobycia.
Na terenie gminy Nowogródek Pomorski nie występują tereny zagrożone ruchami masowymi ziemi.
Pokrywa glebowa nawiązuje ściśle do zróżnicowania morfologicznego i charakteru przypowierzchniowej
84
budowy geologicznej. Występują tu gleby brunatne (wyługowane i kwaśne), głównie w części północnej
i centralnej, oraz gleby bielicowe i psedobielicowe – południowa część Gminy.
Gleby brunatne są wykorzystywane głównie rolniczo tworząc zróżnicowane kompleksy gleb ornych. Gleby
brunatne właściwe jak i brunatne wyługowane występujące na obszarze opracowania posiadają przeważnie
IV, V i VI klasę bonitacyjną. Na glebach bielicowych i pseudoblicowych wytworzyły się kompleksy leśne
głównie z drzewostanem sosnowym. Niewielkie powierzchnie głównie w okolicach Nowogródka
Pomorskiego zajmują gleby należące do gruntów III klasy bonitacyjnej.
W obniżeniach występują gleby torfowe czy murszowo – torfowe, występujące głównie w hydrogenicznych
zagłębieniach terenu głównie pod użytkami zielonymi średnimi (2z).
Klimat należy do umiarkowanego, przejściowego. Mieszają się tu masy powietrza morskiego
i kontynentalnego. Warunki mikroklimatyczne gminy są znacznie zróżnicowane w zależności od rzeźby
terenu, wyniesienia nad poziom morza, wilgotności podłoża oraz pokrycia terenu.
Roślinność:
Na obszarze gm. Nowogródek Pomorski znajdują się liczne zbiorowiska roślinne o różnym stopniu
zachowania cech naturalnych charakterystycznych dla poszczególnych ekosystemów, na ogół przekształcone
w wyniku działalności człowieka, oraz zbiorowiska będące świadectwem, planowanego kształtowania
i wzbogacania krajobrazu. Znajdują się również zbiorowiska będące efektem spontanicznej sukcesji na
terenach zdegradowanych z przyczyn antropogenicznych. Zbiorowiska te różnią się więc genezą powstania,
bogactwem fitocenoz, powiązaniami z biotopem, odmiennością krajobrazu oraz walorami użytkowymi
i ekologicznymi.
Poniżej zostały przedstawione wybrane zbiorowiska roślinne obejmujące lasy, zadrzewienia
i zakrzewienia poza lasami, ekosystemy torfowiskowe, tereny zieleni komponowanej.
W obrębie gminy Nowogródek Pomorski tereny leśne zajmują 6543,6 ha, co stanowi 44,8 % powierzchni
gminy.
Zwierzęta: Na terenie gminy Nowogródek Pomorski występują pospolite zwierzęta, typowe dla obszarów
nizinnych. Począwszy od ogromnej liczby bezkręgowców: mięczaków, skorupiaków, owadów, po równie
liczne kręgowce.
Wymienić można, począwszy od ryb spokojnego żeru, po drapieżniki. W rzekach Kłodawie i Marwicy oraz w
większych rowach melioracyjnych znaleziono cierniczka, w rozlewiskach Marwicy zostały odnalezione 2
martwe osobniki minoga strumieniowego, który znajduje się w Polskiej Czerwonej Księdze.
Na terenie Gminy stwierdzono występowanie 10 gatunków płazów oraz 4 gatunki gadów.
Na terenie gminy stwierdzono obecność 110 gatunków ptaków, z czego 101 zostało zaobserwowanych w
terenie, następne 9 gatunków podaje literatura. Spośród tych gatunków 5 było przelotnych, a pozostałe 105
(razem z danymi literaturowymi) to gatunki lęgowe lub prawdopodobnie lęgowe”. (Waloryzacja przyrodnicza
Gminy Nowogródek Pomorski).
9.3. Stan środowiska
Powietrze atmosferyczne na terenie gminy nie należy do mocna zanieczyszczonych. Wg „Oceny rocznej
jakości powietrza w woj. zachodnio-pomorskim za rok 2011 rok, w strefie zachodnio-pomorskiej znajduje
się kilka miejsc, w których zostały przekroczone wartości niektórych substancji. Za największe źródło hałasu
uważane są odcinki dróg krajowych DK S3, które przecinają gminę Nowogródek Pomorski.
Za obiekty negatywnie oddziaływujące na środowisko oraz życie ludzi uważa się:
 Linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia WN 110kV. Wzdłuż linii mą zostać utworzone
specjalny pas technologiczny jako obszar, gdzie natężenie pola elektroenergetycznego może
przekraczać wartości dopuszczalne, szkodliwe dla ludzi,
 Stacje przekaźnikowe telefonii komórkowej.
85
Odporność środowiska na degradację zależy od różnych czynników. Stopień odporności poszczególnych
elementów środowiska na czynniki pochodzenia poza antropogenicznego zależą m.in. od budowy
geologicznej, stosunków wodnych czy występującej szaty roślinnej. Największa odporność środowiska
występuje w naturalnych warunkach w obrębie moren czołowych i dennych. Mało odporne na akumulację
zanieczyszczeń zwłaszcza stałych jest środowisko przyrodnicze dna dolin rzecznych, zagłębień
bezodpływowych w małym stopniu wyłączone z obiegu materii. W wyniku działalności człowieka i
wywołanych nią przekształceń środowiska w wielu częściach nastąpiło znaczne obniżenie potencjału
samoregulacyjno-odpornościowej tych terenów.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji projektowanej zmiany studium można
w sposób uogólniony podzielić na:
 zmiany naturalne, głównie zachodzące w dolinach cieków i terenach leśnych,
 zmiany antropogeniczne, które wynikają z niekontrolowanego zajmowania nowych terenów pod
zainwestowanie oraz oddziaływania komunikacyjnych źródeł zanieczyszczeń.
Brak realizacji ustaleń dokumentu, skutkować będzie niekorzystnymi zmianami stanu środowiska,
wynikającymi z braku aktualnej polityki zagospodarowania przestrzennego gminy, takimi jak:
 chaotyczny rozwój zabudowy,
 pogorszenie warunków życia mieszkańców wynikające z lokalizacji terenów zabudowy
mieszkaniowej w strefie zagrożenia przekroczeniem norm hałasu przy najbardziej ruchliwych
ciągach komunikacyjnych oraz elektrowni wiatrowych.
9.4. Formy ochrony przyrody
W granicach gminy występują tereny i obiekty objęte ochroną przyrody w rozumieniu Ustawy o ochronie
przyrody: Barlinecko – Gorzowski Park Krajobrazowy, Obszar Chronionego Krajobrazu „B” Myślibórz
Obszar Chronionego Krajobrazu „C” Barlinek, Obszar spełniający kryteria obszarów o znaczeniu
Wspólnotowym (OZW) PLH080071 „Ostoja Barlinecka”, Obszar spełniający kryteria obszarów o znaczeniu
Wspólnotowym (OZW) PLH320010 „Jezioro Kozie”, Obszar specjalnej ochrony (OSO) PLB080001
„Puszcza Barlinecka”, pomniki przyrody, użytki ekologiczne. Na obszarze Gminy znajdują się miejsca
regularnego przebywania czy rozrodu zwierząt oraz występowania roślin i grzybów. Na obszarze gminy
Nowogródek Pomorski występują projektowane formy ochrony przyrody w postaci – rezerwat przyrody
,,Bukowiec’’, użytki ekologiczne, pomniki przyrody.
W okolicy gminy występują inne formy ochrony przyrody, m.in rezerwat „Markowe Błota” w gminie Barlinek,
rezerwat „Dębina” w gminie Kłodawa, Obszar specjalnej ochrony „Ostoja Witnicko-Dębieńskia’’ PLB320015,
Obszar spełniający kryteria obszarów o znaczeniu wspólnotowym ,,Torfowisko Chłopiny’’ PLH080004,
Obszar spełniający kryteria obszarów o znaczeniu wspólnotowym ,,Pojezierze Myśliborskie” PLH320014,
Obszar spełniający kryteria obszarów o znaczeniu wspólnotowym ,,Dolina Płoni i Jeziora Miedwie”
PLH320006, Obszar Chronionego Krajobrazu ,,Puszcza Barlinecka’’, Obszar Chronionego Krajobrazu
,,Lasy Witnicko-Dębieńskie’’
9.5. Charakterystyka projektu zmiany studium
Konieczność zmiany kierunków polityki przestrzennej zawartych w obowiązującym dotychczas Studium
wynika m.in. z potrzeby uwzględnienia:
 ustaleń, dokumentów politycznych, strategicznych i programowych odnoszących się w swoim
zakresie do obszaru województwa zachodniopomorskiego,
 dokumentów strategicznych i programowych realizowanych na poziomie Gminy Nowogródek
Pomorski;
 ustaleń przyjętych w podjętych wcześniej opracowaniach planistycznych, które nie są zgodne z
obowiązującym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego;
86

oczekiwań wspólnoty samorządowej i osób władających gruntami, wyrażonych we wnioskach i
uwagach, które zostały wniesione przed oraz w trakcie prac nad Studium.
Przemiany gospodarcze, społeczne, przestrzenne, a także zmiany sytuacji prawnej, mające miejsce w
ostatnich latach, wskazywały na konieczność aktualizacji niektórych obszarów polityki Gminy. W nowej
sytuacji należało podjąć:
 weryfikację niektórych kierunków zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu
terenów;
 weryfikację obszarów i zasad ochrony krajobrazu kulturowego i zabytków, uwzględnienie ochrony
zabytków w gminnej ewidencji zabytków do objęcia ochroną w planach miejscowych;
 weryfikację projektowanej sieci drogowej;
 wyznaczenie obszarów, na których rozmieszczone będą nowe planowane inwestycje celu
publicznego o znaczeniu lokalnym i ponadlokalnym;
 określenie obszarów przestrzeni publicznej i zasad ich zagospodarowania;
 określenie obszarów wskazanych do sporządzenia planów miejscowych, z uwzględnieniem miejsc,
w których konieczna jest zmiana przeznaczenia gruntów z rolnych i leśnych na cele nierolnicze i
nieleśne oraz określenie zasad wyznaczania granic dla podejmowanych planów miejscowych.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nowogródek Pomorski, jako
dokument kierunkowy, określający politykę przestrzenną i zasady zagospodarowania, nie determinuje
szczegółowych rozwiązań urbanistyczno architektonicznych. Wskazuje natomiast przyjęte przez gminę
zasady utrzymania struktury przestrzennej gminy i kierunki jej zmian oraz możliwe, jak na tę skalę i stopień
szczegółowości opracowania, ustalenia lokalizacyjne i funkcjonalne dotyczące zagospodarowania i
użytkowania terenów.
Strategiczne kierunki rozwoju gminy Nowogródek Pomorski:
 Stworzenie oferty inwestycyjnej – park przemysłowy w rejonie węzła na drodze S3 „Myślibórz”;
 stworzenie warunków dla wszechstronnego rozwoju gospodarczego, szczególnie atrakcyjnych
lokalnych warunków do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej oraz
inwestowania, przygotowanie terenów dla potencjalnych inwestorów;
 stworzenie atrakcyjnych warunków osadniczych dla nowych mieszkańców, rozwój zabudowy
mieszkaniowej w oparciu o wysoką jakość środowiska;
 wykorzystanie szans rozwoju turystyki i agroturystyki, wynikających z unikatowych zasobów
dziedzictwa kulturowego, przyrody i krajobrazu gminy, licznych atrakcji turystycznych znajdujących
się w sąsiedztwie oraz szlaków turystycznych przebiegających przez gminę;
 Rozwój produktu turystycznego w ramach inicjatywy pod nazwą "Pomorski Krajobraz Rzeczny":
 Wykształcenie w Konicach Nowych systemu przestrzeni o charakterze publicznym, tworzących
atrakcyjną strukturę funkcjonalno – przestrzenną dla rozwoju funkcji związanych usługami i
rekreacją;
 rozwój rolnictwa, przetwórstwa i przechowalnictwa płodów rolnych,
 wykorzystanie zasobów środowiska gminy Nowogródek Pomorski szczególnie odnawialnych
źródeł energii, lokalizacja zespołów elektrowni wiatrowych oraz innych instalacji i budowli do
produkcji energii ze źródeł odnawialnych;
 podnoszenie walorów estetycznych wsi z zachowaniem lokalnej tradycji budowlanej,
 zapewnienie korzystnych zmian w funkcjonowaniu środowiska przyrodniczego, ochrona powiązań
przyrodniczych i bioróżnorodności środowiska gminy;
 ochrona przyrody, dziedzictwa kulturowego, krajobrazu i zabytków;
 objęcie rekultywacją obszarów zdegradowanych.
87
9.6. Analiza i ocena przewidywanych znaczących oddziaływań na środowisko i
zabytki związanych z realizacją zmiany studium.
Wpływ realizacji działań zmiany studium na powierzchnię ziemi, wody powierzchniowe i podziemne;
 Zmiana charakteru powierzchni ziemi będzie dotyczyć nowych terenów przewidzianych pod
zabudowę, eksploatację surowców naturalnych,
 Podczas odprowadzania wód opadowych i roztopowych będzie trzeba uwzględnić:
 zastosowanie retencji i infiltracji deszczu do gruntu jako podstawowego rozwiązania dla
nowych terenów oraz przy modernizacji istniejących systemów, jeśli tylko warunki
gruntowo – wodne nie będą przeszkodą;
 zachowanie istniejących zbiorników wodnych, które pełnią ważną funkcje retencyjną.
 Przy odprowadzaniu ścieków będą obowiązywać zasady określone w projekcie studium,
Ustalenia zmiany Studium nie będą miały wpływu na zwiększenie zagrożenia ruchami masowymi ziemi.
Projekt zmiany studium dopuszcza eksploatację surowców naturalnych w miejscach występowania złoża.
Realizacja działań projektu zmiany studium wpływa korzystnie na chronione zabytki, dobra kulturowe,
wartości materialne oraz na walory krajobrazowe. Projekt studium określa:
 charakterystykę zagrożeń krajobrazu kulturowego gminy Nowogródek Pomorski,
 kierunki ochrony zabytków i krajobrazu kulturowego gminy,
 wpływ realizacji projektu studium na ochronę zabytków i krajobrazu gminy.
Projekt studium zakładając rozwój terenów pod zabudowę wpływa negatywnie na bioróżnorodność składu
gatunkowego flory i fauny. To samo tyczy się nowych tras komunikacyjnych. Jednocześni projekt studium
wzmacnia bioróżnorodność w innych miejscach, wprowadzając osnowę ekologiczną oraz zakazy
obowiązujące w niej. W skład osnowy wchodzą wszystkie prawne formy ochrony przyrody.
Realizacja działań zmiany studium wpłynie bez istotnego znaczenia na zmiany warunków klimatu lokalnego,
Projekt studium nie wprowadza nowych terenów zabudowy w granicach obszarów Natura 2000 ani parku
krajobrazowego, uzupełnia jedynie zabudowę na terenach Obszarów Chronionego Krajobrazu.
Projekt zmiany studium przedstawia wpływ realizacji działań na zdrowie ludzi. Należą do nich istniejące oraz
potencjalne źródła hałasu i emisji zanieczyszczeń związanych z:
 Ruchem komunikacyjnym,
 Elektrowniami wiatrowymi,
 Hałasem związanym z wydobyciem surowców,
 Nowopowstałymi terenami pod zabudowę,
 Obiektami emitującymi pole elektromagnetyczne, tj. urządzenia infrastruktury energetycznej,
instalacje radiokomunikacyjne.
Ocenę oddziaływania na środowisko projektowanych rozwiązań dokonano w odniesieniu do obecnego,
rzeczywistego zagospodarowania i użytkowania terenu na obszarze gminy. Z przeprowadzonej analizy
wynika, że większość projektowanych zmian zmierza do poprawy jakości życia mieszkańców i walorów
estetycznych terenu.
Projekt studium nie przewiduje transgranicznych oddziaływań na środowisko. Przewidywane znaczące
oddziaływania na różne czynniki zostały przedstawiane w tekście w postaci tabelarycznej.
88
9.7. Sposoby zapobiegania, ograniczania lub kompensacji przyrodniczej
negatywnych oddziaływań na środowisko, w tym na obszar Natura 2000 oraz
integralność tego obszaru wynikających z realizacji zmiany studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nowogródek Pomorski
Zapisy zmiany studium ustalają działania i zasady zagospodarowania mające na celu zminimalizowanie
niekorzystnych skutków jego realizacji, ochronę, zachowanie walorów i zasobów środowiska
przyrodniczego, jak również kształtowanie odpowiednich warunków życia mieszkańców. Projekt studium
proponuje środki łagodzące zapobiegające niekorzystnemu oddziaływaniu na poszczególne elementy
środowiska.
Ustalenia projektu Studium, nie powinny spowodować pogorszenia stanu siedlisk przyrodniczych oraz
siedlisk gatunków roślin i zwierząt, a także nie powinny wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony
zostały wyznaczone lub zatwierdzone przez KE obszary Natura 2000. Przewidziane w studium
zainwestowanie:
 nie powinno spowodować znaczącego oddziaływania na obszar spełniający kryteria obszarów o
znaczeniu Wspólnotowym (OZW) PLH080071 „Ostoja Barlinecka”, Obszar spełniający kryteria
obszarów o znaczeniu Wspólnotowym (OZW) PLH320010 „Jezioro Kozie”, Obszar specjalnej
ochrony (OSO) PLB080001 „Puszcza Barlinecka” ,ani na inne obszary w sąsiedztwie,
 nie powinno naruszyć spójności obszarów Natura 2000,
 nie spowoduje dezintegracji ww. obszarów.
9.8. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projekcie zmiany studium.
W prognozie zaproponowano rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projekcie zmiany
studium i dotyczą one:
 Lokalizacja terenów przemysłowych powiązanych z sąsiedztwem węzła „Myślibórz” na drodze S3,
 kierunki zmian w przeznaczeniu terenów w sąsiedztwie zabudowy wsi Trzcinna,
 rejon upadłej stacji benzynowej przy dawnej drodze krajowej nr 3,
 źródła odnawialne.
 rozwoju układu drogowego gminy Nowogródek Pomorski,
 użytek ekologiczny UE-26,
 zagadnienie związane ze złożami kopalin.
89
9.9. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji
postanowień projektu Studium oraz częstotliwości jej przeprowadzenia.
Zasady monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu, jakim jest studium wynikają z przepisów
ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz.717
z 2003r.), jako przepisów szczególnych. Według art. 32 ww. ustawy, w celu oceny aktualności studium i
planów miejscowych Wójt Gminy Nowogródek Pomorski:
a) dokonuje analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta,
b) ocenia postępy w opracowaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
c) opracowuje wieloletnie programy sporządzania planów, w nawiązaniu do ustaleń studiów z
uwzględnieniem wydanych decyzji o warunkach zabudowy lub lokalizacji inwestycji celu publicznego.
Wyniki powyższych analiz Wójt Gminy Nowogródek Pomorski przekazuje Radzie Gminy, po zasięgnięciu
opinii Gminnej Komisji Urbanistycznej, co najmniej raz w czasie kadencji. Rada Gminy Nowogródek
Pomorski podejmuje uchwałę w sprawie aktualności studium, a w przypadku uznania tego dokumenty za
nieaktualny w całości lub w części podejmuje działania związane ze zmianą dokumentu.
PODSUMOWANIE
Projekt studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nowogródek
Pomorski, realizuje zasadę zrównoważonego rozwoju obejmującą zarówno środowisko przyrodnicze jak i
elementy społeczno-gospodarcze. Projektowane rozwiązania w zmianie Studium Uwarunkowań i Kierunków
Zagospodarowania przestrzennego gminy Nowogródek Pomorski można uznać za:
 pozwalające na bardziej efektywne wykorzystanie przestrzeni,
 uwzględniające wysokie walory przyrodnicze terenu oraz zgodne z przyrodniczymi
predyspozycjami terenu,
 nienaruszające równowagi ekologicznej okolicznych ekosystemów oraz uwzględniające podatność
na degradację lokalnego środowiska- zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju.
 zapewniające odpowiednią jakość środowiska mieszkańcom gminy;
Projekt zmiany studium w zakresie ochrony przyrody i dziedzictwa kulturowego jest zgodny z wytycznymi
ekofizjograficznymi, zapewniając zachowanie i ochronę walorów obszaru gminy Nowogródek Pomorski.
Dotyczy to zarówno obiektów, które są obecnie objęte różnymi formami ochrony jak i obiektów cennych z
punktu widzenia zachowania przyrody lub dziedzictwa kulturowego, które nie są objęte formalnie ochroną.
90